Safety Handbook

Safety Handbook 
: ค่มู ือความปลอดภยั

บริษทั ไทยฮา จาํ กดั (มหาชน)

THAI HA PUBLIC COMPANY LIMITED

สาํ นักงานใหญ่ : 140 หมู่ 5 ต.บางกระทึก อ.สามพราน จ.นครปฐม 73210
สาขานครสวรรค์ : 589 หมู่ 1 ต.ช่องแค อ.เมือง จ.นครสวรรค์ 60210

00 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

คาํ นํา

ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทาํ งาน มคี วามจาํ เป็น
ต่อการผลิต และต่อทรพั ยากรมนุษย์ซ่ึงเป็นทรพั ยากรท่ีมีค่าท่ีสุด การท่ีพนักงาน
ตระหนักและคํานึงถงึ ในเร่อื งของความปลอดภยั โดยเฉพาะในเร่อื งของการประเมนิ
ความเสย่ี งกอ่ นปฏบิ ตั งิ านทาํ ใหส้ ามารถทราบวา่ จดุ ทาํ งานใดมคี วามเสย่ี งและจุดทเ่ี สย่ี ง
อยู่ตรงจุดใดของจุดทํางานย่อมทําใหผ้ ปู้ ฏบิ ตั งิ านมแี นวทางในการป้องกนั อนั ตรายได้
อยา่ งตรงจดุ อุบตั เิ หตุกจ็ ะไมเ่ กดิ ขน้ึ

ส่วนผู้บริหารและหัวหน้างานตลอดจนผู้ท่ีมีส่วนในความรับผิดชอบการ
ปฏบิ ตั งิ านของพนกั งานมกี ารตรวจตรา กาํ กบั ดแู ล และใหค้ วามสาํ คญั เร่อื งการปฏบิ ตั ิ
ตามกฎขอ้ บงั คบั และคมู่ อื วา่ ดว้ ยความปลอดภยั รวมทงั้ มกี ารประเมนิ ผลความปลอดภยั
ฯอุบตั เิ หตุกจ็ ะไมเ่ กดิ ขน้ึ

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 00

สารบญั
หน้า
นโยบายความปลอดภยั 1

ความปลอดภยั เบอ้ื งตน้ 2
สาเหตุการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ 3
ผลของอบุ ตั เิ หตุ 4

มาตรการป้องกนั อบุ ตั เิ หตุ 5
ขอ้ บงั คบั ดา้ นความปลอดภยั ทวั่ ไป 8
เมอ่ื เกดิ เหตุการณ์ฉุกเฉิน 9

ขนั้ ตอนการอพยพหนไี ฟ 10
อุปกรณ์คมุ้ ครองความปลอดภยั 11
สญั ลกั ษณ์ความปลอดภยั 12

การป้องกนั อคั คภี ยั 13
วธิ กี ารใชถ้ งั ดบั เพลงิ 14
งานบนทส่ี งู , การใชบ้ นั ได, นงั่ รา้ น 15

ความปลอดภยั ในการใชง้ านอุปกรณ์เครอ่ื งมอื ตา่ งๆ 16
งานไฟฟ้า 17
การทาํ งานกบั สารเคมี 18

การกาํ จดั สารเคมอี นั ตรายทห่ี กรวั่ ไหล 19
การยกของดว้ ยแรงคนอยา่ งปลอดภยั 20
การยศาสตร์ 21

การปฐมพยาบาล 22
แบบฝึกหดั 23

01 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

นโยบายด้านความปลอดภยั อาชีวอนามยั และ
สภาพแวดล้อมในการทาํ งาน

บริษัท ไทยฮา จํากดั (มหาชน) ตระหนักอยู่เสมอว่าบุคลากรเป็น
ทรพั ยากรทม่ี คี ่ายง่ิ ของบรษิ ทั ฯ จงึ ไดก้ าํ หนดนโยบายในการทาํ งานขน้ึ เพอ่ื ให้
พนกั งานทกุ คนทราบ และถอื ปฏบิ ตั ดิ งั น้ี

1. มาตรการความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการ
ทาํ งานในยดึ หลกั ของการ “ป้องกนั ไวก้ ่อน”

2. บริษัทฯ มุ่งพัฒนาพนักงานให้มีทัศนคติท่ีดีในเร่ืองความ
ปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทาํ งาน

3. บรษิ ทั ฯ มนี โยบายทจ่ี ะตอ้ งจดั ใหส้ ถานทท่ี าํ งานมคี วามปลอดภยั
และถูกสุขลกั ษณะ รวมทงั้ จดั เตรยี มอุปกรณ์ป้องกนั อนั ตราย
สว่ นบุคคลอยา่ งเหมาะสม

4. พนักงานทุกคน ทุกระดบั มหี น้าท่รี บั ผดิ ชอบในการปฏบิ ตั งิ าน
ตลอดจนดูแลสภาพแวดล้อมในการทํางาน เพ่ือให้เกิดความ
มัน่ ใจในการทํางานอย่างปลอดภัย ทัง้ ต่อตัวเอง ผู้อ่ืน และ
ทรพั ยส์ นิ ของบรษิ ทั ฯ

บรษิ ทั ไทยฮา จาํ กดั (มหาชน)

02 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

ความปลอดภยั เบอื้ งต้น

“ภยั (Hazard) เป็นสภาพการณ์ซ่งึ มแี นวโน้มทจ่ี ะก่อใหเ้ กดิ การ
บาดเจ็บต่อบุคคล หรือความเสียหายต่อทรัพย์สิน หรือวัสดุ หรือ
กระทบกระเทอื นต่อขดี ความสามารถในการปฏบิ ตั งิ านปกตขิ องบุคคล”

“อนั ตราย (Danger) ระดบั ความรุนแรงทเ่ี ป็นผลเน่ืองมาจากภยั
(Hazard) ระดบั ของภยั อาจมรี ะดบั สงู มากหรอื น้อยกไ็ ด้ ขน้ึ อย่กู บั มาตรการ
ในการป้องกนั ”

“ความเสียหาย (Damage) ความรุนแรงของการบาดเจบ็ หรอื
ความสูญเสยี ทางกายภาพ หรอื ความเสยี หายท่เี กิดข้นึ ต่อการปฏิบตั ิงาน
หรอื ความเสยี หายทางดา้ นการเงนิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ”

“ความปลอดภยั (Safety) ในทางทฤษฎี หมายถงึ “การปราศจาก
ภัย” แต่สําหรับในทางปฏิบัติอาจยอมรับได้ในความหมายท่ีว่า “การ
ปราศจากอนั ตรายทม่ี โี อกาสจะเกดิ ขน้ึ ”

“อุบตั ิเหตุ (Accident) คือ เหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึนโดยท่ีไม่มีใคร
คาดคดิ และยงั สง่ ผลใหเ้ กดิ ความเสยี หายต่อรา่ งกายและทรพั ยส์ นิ

“อุบตั ิการณ์ (Incident) คอื เหตุการณ์ผดิ ปกติหรอื เหตุการณ์ท่ี
เกิดข้ึนแต่ยงั ไม่เกิดความเสียหายต่อร่างกายและทรัพย์สิน (เกือบเกิด
อุบตั เิ หตุ) แต่ถา้ ไมม่ กี ารปรบั ปรุงแกไ้ ขจะกลายเป็นอุบตั เิ หตุต่อไปได้

03 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

สาเหตกุ ารเกิดอบุ ตั ิเหตุ

สภาพการทาํ งานท่ีไม่ปลอดภยั (Unsafe Conditions)

1. เครอ่ื งจกั ร เครอ่ื งมอื อุปกรณ์ชาํ รุด ขาดการซ่อมแซม หรอื บาํ รุงรกั ษา
2. การวางผงั โรงงานทไ่ี มถ่ กู ตอ้ ง
3. ความไมเ่ ป๋ นระเบยี บเรยี บรอ้ ยและสกปรกในการจดั เกบ็ วสั ดสุ ง่ิ ของ
4. สง่ิ แวดล้อมในการทํางานไม่ดี เช่น แสงสว่างไม่เพยี งพอ การระบาย

อากาศท่ีไม่เหมาะสม อากาศมฝี ่ ุนละอองเป็นจํานวนมาก เสยี งดงั มี
อุณหภมู สิ งู มไี อระเหย เป็นตน้
5. ไม่มีการ์ดครอบป้องกนั ส่วนท่ีเป็นอนั ตรายของเคร่ืองจกั ร ในส่วนท่ี
เคลอ่ื นไหวได้ เชน่ เฟือง โซ่ พลู เลย์ เพลาเกลยี ว เป็นตน้

การกระทาํ ที่ไมป่ ลอดภยั (Unsafe Acts)

1. การมที ศั นคตไิ ม่ถูกตอ้ ง เช่น อุบตั เิ หตุเป็นเร่อื งของเคราะหก์ รรมแกไ้ ข
และป้องกนั ไมไ่ ด้

2. รเู้ ทา่ ไมถ่ งึ การณ์ คาดการณ์ผดิ
3. ประมาทเลนิ เล่อ พลงั้ เผลอ เหม่อลอย ขาดความระมดั ระวงั เร่งรบี ลดั

ขนั้ ตอน
4. ถอดเครอ่ื งกาํ บงั สว่ นทเ่ี ป็นอนั ตรายของเครอ่ื งจกั รออกแลว้ ไมใ่ สค่ นื
5. หยอกลอ้ เลน่ กนั ระหวา่ งปฏบิ ตั งิ าน
6. ไมส่ วมใสอ่ ุปกรณ์ป้องกนั อนั ตรายสว่ นบุคคล
7. สภาพร่ายกายไม่พร้อมหรือมคี วามผดิ ปกติ เช่น ด่ืมสุรา เมาค้าง มี

ปัญหาครอบครวั ใชส้ งิ่ เสพตดิ เป็นตน้

04 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) ผลกระทบทางตรง
ผลกระทบทางอ้อม
ผลกระทบของอบุ ตั ิเหตุ

ผลกระทบทางตรง (Direct Effect)

• อวยั วะ รา่ งกายไดร้ บั บาดเจบ็ เกดิ บาดแผล
• เกดิ การเจฐ็ ป่วยดว้ ยโรคจากการประกอบอาชพี
• สญู เสยี อวยั วะ พกิ าร
• สญู เสยี ชวี ติ

ผลกระทบทางอ้อม (Indirect Effect)

• ขาดงาน หยดุ งาน ทาํ ใหข้ าดรายได้ ทฤษฎีภเู ขานํ้าแขง็

• สญู เสยี เวลาในการรกั ษาพยาบาล คา่ ใชจ้ า่ ย คา่ เดนิ ทาง

• สญู เสยี โอกาสในความกา้ วหน้าทางการงาน

• หากเกดิ ความพกิ ารจะเพมิ่ ภาระใหก้ บั ครอบครวั

• สญู เสยี โอกาสทางสงั คม

• หากสญู เสยี ชวี ติ คนในครอบครวั จะไดร้ บั ผลกระทบ

• บรษิ ทั สญู เสยี บุคลากรทม่ี คี วามรคู้ วามสามารถ

• ประเทศสญู เสยี ประชากรทม่ี คี า่ อนั เป็นกาํ ลงั สาํ คญั ในการพฒั นาประเทศ

05 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

มาตรการป้องกนั อบุ ตั ิเหตุ

การป้องกนั ท่ีแหล่งกาํ เนิด (Source)

• การออกแบบเครอ่ื งจกั รโดยคาํ นึงถงึ ความปลอดภยั เป็นพน้ื ฐาน
• การสรา้ งการด์ ครอบสว่ นทเ่ี ป็นอนั ตราย
• การสรา้ งสงิ่ กดี ขวางไมใ่ หค้ นเขา้ สมั ผสั สว่ นทเ่ี ป็นอนั ตราย
• การตดิ ตงั้ สวติ ทท์ าํ งานแบบกดป่มุ 2 มอื
• การตดิ ตงั้ สวติ ทห์ ยดุ เครอ่ื งฉุกเฉิน อาจเป็นแบบป่มุ กดหรอื เชอื ก
• มกี ารตรวจรกั ษาและซ่อมบาํ รงุ เครอ่ื งจกั รเป็นประจาํ สม่าํ เสมอ
• การตดิ การด์ โดยใชร้ ะบบเลเซอร์

06 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

การป้องกนั ที่ทางผา่ น (Path)

• กาํ หนดขนั้ ตอนการทาํ งานทป่ี ลอดภยั เป็นระเบยี บปฏบิ ตั ิ
• การจดั สถานทท่ี าํ งานใหส้ ะอาดเป็นระเบยี บเรยี บรอ้ ย
• จดั เกบ็ เครอ่ื งมอื วตั ถุดบิ และรถเขน็ ไวใ้ นทท่ี ก่ี าํ หนด
• วตั ถุสง่ิ ของทม่ี คี วามยาว ไมค่ วรตงั้ พงิ ผนงั แต่ควรจดั วางนอนแนวราบ
• วตั ถุทม่ี ที รงกลมควรมลี ม่ิ ลอ็ กไวไ้ มใ่ หเ้ คลอ่ื นทไ่ี ดเ้ อง
• การตดิ ตงั้ ป้ายหรอื สญั ญาณเตอื นอนั ตราย
• อยา่ วางสงิ่ ของกดี ขวางทางเดนิ ประตทู างเขา้ ทางออกฉุกเฉิน หรอื เคร่อื ง

ดบั เพลงิ
• การสรา้ งฉากกนั้ แยกสว่ นพน้ื ทท่ี เ่ี ป็นอนั ตรายออกจากพน้ื ทป่ี ฏบิ ตั งิ าน

07 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

การป้องกนั ที่ผปู้ ฏิบตั ิงาน (Receiver)

• สวมเคร่ืองแบบท่ีถูกต้อง เรียบร้อย เช่น ชายเส้อื ไม่หลุดจากกางเกง
เพราะอาจเกย่ี วกบั เครอ่ื งจกั ร

• รวบผม และสวมหมวกใหเ้ รยี บรอ้ ย
• ไมส่ วมใสช่ ดุ ทเ่ี ปียกน้ําหรอื น้ํามนั เพราะอาจถกู ไฟดดู หรอื ไฟไหมไ้ ด้
• ปฏบิ ตั ติ ามระเบยี บการทาํ งานอยา่ งเครง่ ครดั
• ใชอ้ ุปกรณ์ป้องกนั อนั ตรายสว่ นบุคคลทถ่ี กู ตอ้ งและเหมาะสม

08 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

ข้อบงั คบั ด้านความปลอดภยั ทวั่ ไป

1. ตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามกฎขอ้ บงั คบั ของบรษิ ทั อยา่ งเครง่ ครดั
2. ต้องสวมใส่อุปกรณ์ป้องกนั อนั ตรายส่วนบุคคลตามป้ายบงั คบั ของแต่ละแผนก

กาํ หนดไว้
3. ไมข่ วา้ งปาสง่ิ ของ หรอื อุปกรณ์เครอ่ื งมอื ต่างๆ
4. หา้ มหยอกลอ้ วงิ่ เลน่ กนั ในบรเิ วณทท่ี าํ งาน
5. หา้ มใชอ้ ุปกรณ์ เครอ่ื งมอื เครอ่ื งจกั รทช่ี าํ รุด หรอื อยใู่ นสภาพไมเ่ หมาะสมต่อการ

ใชง้ าน
6. หา้ มดดั แปลง หรอื แก้ไขเคร่อื งจกั รให้อยู่ในสภาพไม่ปลอดภยั เช่น ถอดการ์ด

หรอื Sensor
7. หา้ มสบู บุหร่ี นอกพน้ื ทท่ี ก่ี าํ หนด
8. ห้ามวางสงิ่ ของกีดขวางถงั ดบั เพลิง ตู้เก็บสายน้ําดบั เพลิง สญั ญาณแจ้งเหตุ

ฉุกเฉิน ทางหนีไฟ และประตฉู ุกเฉิน
9. หา้ มผทู้ ม่ี อี าการมนึ เมาหรอื เสพสารเสพตดิ ปฏบิ ตั งิ านกบั เครอ่ื งจกั ร
10.หากเกิดอุบัติเหตุจากการทํางานหรือเกิดการบาดเจ็บใดๆเกิดข้ึน ต้องแจ้ง

หวั หน้าแผนกและ จป. วชิ าชพี หลงั เกดิ เหตุขน้ึ ทนั ที
11.บอกกลา่ ว แนะนําเพอ่ื นรว่ มงานทท่ี าํ งานไมป่ ลอดภยั

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 09

เมอ่ื เกิดเหตกุ ารณ์ฉุกเฉิน

สถานการณ์ฉุกเฉินอาจเกิดข้ึนได้ตลอดเวลา
และเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ไฟไหม้ ระเบิด
สารเคมีหกรัว่ ไหล แก๊สรัว่ อุบัติเหตุรุนแรงถึงขัน้
บาดเจบ็ สาหสั ฯลฯ ซ่ึงสง่ิ สําคญั อนั ดบั แรกท่คี วรจะ
คํานึงถึงเม่อื เกดิ เหตุฉุกเฉิน คอื ความปลอดภยั ของ
พนกั งานทุกคน

วธิ ปี ฏบิ ตั เิ มอ่ื เกดิ เหตุฉุกเฉนิ และมสี ญั ญาณเตอื นภยั ใหอ้ พยพ

หยดุ การทาํ งาน ปิดเครอ่ื งจกั ร ใชท้ างหนีไฟกรณี
ไฟไหม้

เดนิ ไปยงั จุดรวมพล ตรวจสอบวา่ มใี คร แจง้ หวั หน้างาน
สญู หาย หรอื จป.

10 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

ขนั้ ตอนการอพยพหนีไฟ

พบเหตเุ พลิงไหม้

จป./รปภ. รบั แจง้ เหตุ และแจง้ ทมี ดบั เพลงิ เบอ้ื งตน้
เขา้ ตรวจสอบพน้ื ทแ่ี ละระงบั เหตุเบอ้ื งตน้

ระงบั เหตไุ ด้ ระงบั เหตุ ระงบั เหตไุ ม่ได้

ตรวจสอบความเสยี หายของ รายงานผบู้ รหิ ารขออนุมตั กิ ดกรงิ่
พน้ื ทแ่ี ละรายงานผบู้ รหิ าร สญั ญาณเตอื นภยั และประกาศอพยพ

ใหอ้ พยพไปยงั จดุ รวมพลภายใน 5 นาที

รายงานจาํ นวนพนักงาน จดุ รวมพล
บรเิ วณลานจอดรถหน้าบรษิ ทั - นบั จาํ นวน

พนกั งาน/ ผมู้ าตดิ ต่อจากภายนอก

ผอู้ าํ นวยการควบคมุ ภาวะฉุกเฉนิ

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 11

อปุ กรณ์ค้มุ ครองความปลอดภยั

พนักงานทุกคนทเ่ี ขา้ ในพน้ื ทบ่ี รษิ ทั จะตอ้ งสวมใส่
อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภยั ส่วนบุคคลตาม
ความเหมาะสมของลกั ษณะงานทก่ี าํ หนดไวแ้ ลว้

SAFETY EAR MUFF SAFETY
HELMET ทค่ี รอบหู GLASSES
หมวกนิรภยั แวน่ ตานิรภยั

SAFETY SHOES RESPIRATOR EAR PLUG
รองเทา้ นิรภยั หน้ากากกนั สารเคมี
ทอ่ี ุดหู

นายจ้าง
มหี น้าท่จี ดั หาอุปกรณ์คุ้มครอง
ความปลอดภยั ใหก้ บั ลกู จา้ ง

GLOVES TACKLE FACE SHIELD
ถุงมอื HAND หน้ากากเชอ่ื ม
ปลอกแขน

ลกู จ้าง
มหี น้าทส่ี วมใสอ่ ุปกรณ์คุม้ ครอง
ความปลอดภยั และดแู ลรกั ษา

หากสงสยั เกย่ี วกบั การสวมใสอ่ ุปกรณ์คุม้ ครองความปลอดภยั
ใหป้ รกึ ษาหวั หน้างาน หรอื จป.

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 12

สญั ลกั ษณ์ความปลอดภยั

ผปู้ ฏบิ ตั งิ านทุกคนมหี น้าทเ่ี รยี นรู้ สงั เกตและปฏบิ ตั ติ ามป้ายเตอื นอยา่ งเครง่ ครดั

ห้าม หยดุ สแี ดง หา้ มเขา้ หา้ มถ่ายรปู หา้ มสบู บุหร่ี
หา้ มทาํ
ตอ้ งไมท่ าํ

บงั คบั ตอ้ งทาํ
บงั คบั ให้

ปฏบิ ตั ิ สฟี ้า สวมแวน่ ตา สวมรองเทา้ สวมถุงมอื

นิรภยั นิรภยั นิรภยั

เตือน ระวงั มี สี ระวงั รถยก ระวงั อนั ตรายจาก ระวงั พน้ื ล่นื
อนั ตราย เหลอื ง
ไฟฟ้า

สภาวะ สเี ขยี ว กล่องปฐม จดุ รวมพล ทางหนีไฟ
ปลอดภยั ปลอดภยั พยาบาล

อปุ กรณ์ ใชเ้ มอ่ื เกดิ สแี ดง จดุ กดแจง้ อุปกรณ์ สายดบั เพลงิ

เกี่ยวกบั อคั คีภยั อคั คภี ยั เหตุเพลงิ ไหม้ ดบั เพลงิ

ยกหว้ิ

13 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

การป้องกนั อคั คีภยั

มกี ารอบรมการดบั เพลงิ ขนั้ ตน้ แกพ่ นกั งานใหส้ ามารถดบั เพลงิ ได้
(ไมน่ ้อยกวา่ 40% ของจาํ นวนลกู จา้ งในแต่ละหน่วยงาน)

มกี ารฝึกซอ้ มการดบั เพลงิ และหนีไฟ ไมน่ ้อยกวา่ ปีละ1ครงั้

จดั ใหม้ เี ครอ่ื งดบั เพลงิ แบบเคลอ่ื นยา้ ยได้

Call me!

จดั เสน้ ทางหนีไฟทอ่ี พยพคนงานทงั้ หมดออกจากบรเิ วณทท่ี าํ งานสู่
บรเิ วณทป่ี ลอดภยั ไดภ้ ายใน 5 นาทเี สน้ ทางหนีไฟ ตอ้ งดแู ล หา้ ม
วางสง่ิ ของกดี ขวาง และจดั แสงสวา่ งใหเ้ พยี งพอ

จดั ใหม้ รี ะบบสญั ญาณแจง้ เหตุเพลงิ ไหม้ และป้ายบอกทางหนไี ฟ

พนักงานทกุ คนตอ้ งรเู้ กย่ี วกบั ระบบป้องกนั อคั คภี ยั เสยี งสญั ญาณเตอื น
สถานทต่ี งั้ อุปกรณ์ดบั เพลงิ จดุ รวมพล และทางหนีไฟของบรษิ ทั

วตั ถุไวไฟตอ้ งจดั เกบ็ ไวใ้ นพน้ื ทจ่ี ดั เกบ็ เทา่ นนั้

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 14

วิธีการใช้ถงั ดบั เพลิง

ประเภทของไฟ ดฉู ลากของสารดบั เพลงิ ทข่ี า้ งถงั เพอ่ื
จะไดใ้ ชไ้ ดถ้ กู ชนิดในการดบั เพลงิ

ไฟชนิด เอ (Class A)

A เพลงิ ทเ่ี กดิ จากของแขง็
ไฟชนิด บี (Class B)

B เพลงิ เกดิ จากไอของของเหลวทต่ี ดิ
ไฟไดด้ ี
ไฟชนิด ซี (Class C)
C เพลงิ ทเ่ี กดิ จากอุปกรณ์ไฟฟ้า ทม่ี ี

กระแสไฟฟ้าไหลอยู่
ไฟประเภท ดี (Class D)
D เพลงิ ทเ่ี กดิ จากสารเคมี

K ไฟประเภท เค (Class K)
เพลงิ ทเ่ี กดิ จากน้ํามนั ทต่ี ดิ ไฟยาก

15 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY

HANDBOOK) งานบนท่ีสงู , การใช้บนั ได, นัง่ รา้ น

วิธีป้องกนั อนั ตรายจากการทาํ งานบนท่ี
สงู
การป้องกนั ผปู้ ฏิบตั ิงานตก

 ตอ้ งมใี บอนุญาตทาํ งานบนทส่ี งู
 ต้องมีการตรวจพ้ืนท่ีตามแบบตรวจการ

ป้องกนั การตก
 ทํางานสูงเกนิ 2 ม. ให้พจิ ารณาใช้นัง่ ร้านท่ี

มนั่ คงแขง็ แรง
 สวมใสเ่ ขม็ ขดั นิรภยั ชนดิ เตม็ ตวั
 คลอ้ งเกย่ี วเหนอื ศรี ษะ การป้องกนั อปุ กรณ์ตก

 อุปกรณ์เครอ่ื งมอื ตอ้ งผกู มดั ใหแ้ น่นไวก้ บั ตวั
 วสั ดุช้นิ เล็ก ให้เก็บในถุงตาข่าย หรอื กล่องท่ี

เหมาะสม
 วสั ดุช้นิ ใหญ่ ให้วางบนพ้นื ท่ีท่ีมนั่ คงแขง็ แรง

และผกู มดั ถา้ จาํ เป็น

การใช้บนั ได

 ตรวจสอบสภาพใหอ้ ยใู่ นสภาพดกี ่อนการใชง้ าน
 พาดบนั ไดใหเ้ อยี ง 4: 1 = สงู : กวา้ ง
 วางขาบนั ไดบนพน้ื ทท่ี เ่ี รยี บและแขง็ แรง
 มผี ชู้ ว่ ยจบั ขาบนั ได
 จุดสมั ผสั 3 จุด (เทา้ 2 + มอื 1 หรอื มอื 2 +
เทา้ 1)
 หนั หน้าเขา้ หาบนั ไดขณะปีน
 หา้ มยนื ทาํ งาน 3 ขนั้ บนสดุ ของบนั ได

16 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

ความปลอดภยั ในการใช้งานอปุ กรณ์เครื่องมือต่างๆ

 เครอ่ื งมอื /เครอ่ื งจกั รทม่ี ี  การใช้งานอปุ กรณ์ไฟฟ้า
จุดหมุนต้องตดิ ตงั้ การ์ด
ป้องกนั เสมอทใ่ี ชง้ าน  ตรวจสอบสภาพอุปกรณ์ใหอ้ ยใู่ น
สภาพดกี อ่ นการใชง้ านเสมอ

 ทัง้ ตัวเคร่ือง สายไฟ ปลัก๊ ไฟ
แ ล ะ ส า ย ดิ น ห า ก พ บ อุ ป ก ร ณ์
ชํารุด ต้องส่งให้ช่างไฟฟ้าซ่อม
ทนั ที หา้ มใชง้ าน หรอื หา้ มซ่อม
ดว้ ยตนเอง

 ห้ามทํางานกับอุปกรณ์ไฟฟ้ า
ขณะตวั เปียก

 ต่ อ ส า ย ดิน ทุ ก ค รั้ง ท่ีใ ช้ง า น
อุปกรณ์ไฟฟ้า

จดั เกบ็ อุปกรณ์เขา้ ทท่ี ุกครงั้
หลงั เลกิ ใชง้ าน

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 17

งาน ไฟฟ้ า

ผู้ ป ฏิ บัติ ง า น ต้ อ ง ส ว ม ใ ส่
อุ ป ก ร ณ์ คุ้ ม ค ร อ ง ค ว า ม
ปลอดภยั สว่ นบุคคลตลอดเวลา
ทท่ี าํ งาน

การทาํ งานไฟฟ้าให้ปลอดภยั ;
ปิดกนั้ พน้ื ท่ี
ตดิ ป้ายเตอื น
มใี บอนุญาตทาํ งาน
มรี ะบบป้องกนั กระแสไฟฟ้ารวั่

หรอื ต่อสายดนิ แลว้
มรี ะบบการตดั แยกพลงั งาน

ฝึกอบรมใหก้ บั ลกู จา้ ง ซง่ึ ปฏบิ ตั งิ านเกย่ี วกบั ไฟฟ้า

มกี ารตรวจสอบและจดั ใหม้ กี ารบาํ รงุ รกั ษาระบบไฟฟ้าและบรภิ ณั ฑ์
ไฟฟ้า
มแี ละเกบ็ รกั ษาแผนผงั วงจรไฟฟ้า

ห้ามกดสวิตช์ไฟฟ้ า หรือทํางานกับ
ไฟฟ้าขณะมอื เปียก พน้ื เปียก
หา้ มใชบ้ นั ไดโลหะ ทาํ งานไฟฟ้า
หา้ มซ่อมแซมอุปกรณ์ไฟฟ้าเอง ต้องส่ง
ใหช้ า่ งไฟฟ้าเป็นผซู้ ่อมเทา่ นนั้

18 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

การทาํ งานกบั สารเคมี

สารเคมีเข้าตา

ใหล้ า้ งดว้ ยน้ําสะอาดมากๆทนั ที (ทล่ี า้ งตาฉุกเฉินหรอื
น้ําประปาทส่ี ะอาด) เป็นเวลาอยา่ งน้อย 10-15 นาที โดยเปิดเปลอื กตา
ออกดว้ ยขณะลา้ ง แลว้ รบี ออกไปพบแพทยท์ นั ที

สารเคมีถกู ผิวหนัง

ใชน้ ้ําสะอาดลา้ งออกมากๆ โดยเรว็ ทส่ี ดุ อยา่ ใชย้ าแกพ้ ษิ
ทางเคมี เพราะความรอ้ นทเ่ี กดิ จากปฏกิ ริ ยิ าอาจทาํ ใหเ้ กดิ อนั ตรายมาก
ขน้ึ

สดู ดมกา๊ ซหรอื ไอพิษ

สว่ นใหญ่มกั เกดิ อาการวงิ เวยี นศรี ษะขณะทาํ งานขนั้ แรก
ควรออกมาสดู อากาศบรสิ ทุ ธใิ ์ นทโ่ี ลง่ หรอื อาจตอ้ งใชเ้ ครอ่ื งชว่ ยในการ
หายใจในบางสถานการณ์ เชน่ Respirator หรอื SCBA

กลืนกินสารเคมี ทาํ ใหพ้ ษิ เจอื จางโดยดม่ื น้ํามากๆ ใหย้ าแกพ้ ษิ

เอาพษิ ออกโดยการทาํ ใหอ้ าเจยี น

ถ้ายงั มสี ติ ใหร้ บั ประทานสงิ่ ทจ่ี ะชว่ ยเคลอื บกระเพาะ

ใหอ้ อกซเิ จนในกรณที ห่ี ยดุ หายใจหรอื ผายปอด

นาํ ตวั ส่งแพทย์ และนาํ ขวดนาํ ยา
นันไปดว้ ย

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 19

การกาํ จดั สารเคมีอนั ตรายท่ีหกรวั่ ไหล

 แจง้ ผทู้ อ่ี ยใู่ นบรเิ วณทเ่ี กดิ เหตุทราบ
 หลกี เลย่ี งการสดู ดมไอ/แก๊สจากเคมที ห่ี กรวั่ ไหล
 สวมใสอ่ ุปกรณ์ป้องกนั อนั ตราย (PPE) ทเ่ี หมาะสม
 จาํ กดั พน้ื ทก่ี ารรวั่ ไหลใหอ้ ยใู่ นวงแคบ
 ใชว้ สั ดทุ าํ ลายฤทธกิ ์ รด-เบส และวสั ดดุ ดู ซบั จากนนั้ เกบ็ ใสภ่ าชนะ

สาํ หรบั บรรจขุ องเสยี
 ทาํ ความสะอาดพน้ื ท่ี

(พนักงานต้องใส่ถงุ มือ แว่นตา หรือหน้ากากกนั สารเคมี)

กรณเี กดิ เหตุการณ์สารหกรวั่ ไหลมาก จาํ เป็นตอ้ งจดั การเกบ็ และทาํ
ความสะอาดทนั ที ทงั้ น้ีใหศ้ กึ ษาขอ้ มลู ความปลอดภยั SDS ใชอ้ ุปกรณ์
เครอ่ื งมอื ทจ่ี าํ เป็นในการจดั การกบั สารเคมแี ละวตั ถุอนั ตรายทห่ี กรวั่ ไหล

20 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

การยกของด้วยแรงคนอย่างปลอดภยั

ถอื ใหช้ ดิ
ลาํ ตวั และ
จบั ใหแ้ น่น

ยอ่ เขา่ หลงั ตรง ยนื กางขางในทา่ ทม่ี นั่ คง

แบบนี้ห้าม!!! อตั รานํ้าหนักท่ีสามารถยกได้อย่างปลอดภยั
เพราะหลงั อาจ
บาดเจบ็ ไมเ่ กนิ ไมเ่ กนิ

55 kg. 25 kg.

ลกู จา้ งชาย ลกู จา้ งหญงิ

2ไม5เ่ กkนิ g. ไมเ่ กนิ

20 kg.

เดก็ ชาย 15 - 18 ปี เดก็ หญงิ 15 - 18 ปี

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 21

การยศาสตร์

การยศาสตร์ หมายถึง การศกึ ษาถึงการออกแบบอุปกรณ์
เครอ่ื งมอื และสภาพการทาํ งานใหเ้ หมาะสมกบั ผปู้ ฏบิ ตั งิ าน

ท่าทางการทาํ งานทไ่ี มถ่ ูกตอ้ ง เชน่ การนงั่ การยนื ทาํ งาน การยก
ของ เป็นต้น นัน้ จะส่งผลใหผ้ ูป้ ฏบิ ตั งิ านเกดิ การบาดเจบ็ ได้ เช่น การ
ปวดเมอ่ื ยกลา้ มเน้ือ ปวดหลงั , เอน็ กลา้ มเน้ืออกั เสบ



 


22 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

การปฐมพยาบาล

การปฐมพยาบาล คอื การให้การช่วยเหลอื เบ้อื งต้นต่อผู้
ประสบอนั ตรายหรอื เจ็บป่ วย ณ สถานท่เี กดิ เหตุก่อนท่จี ะถึงมอื
แพทยห์ รอื โรงพยาบาล เพ่อื ป้องกนั มใิ หเ้ กดิ อนั ตรายแก่ชวี ติ หรอื
เกดิ ความพกิ ารโดยไมส่ มควร

การช่วยฟื้ นคืนชีพขนั้ พืน้ ฐาน
C– A – B

Compressions Airway Breathing
จบั ศรี ษะหงายและยก เป่าปากเพอ่ื ใหล้ ม
กดมอื ลงตรงกลางอก คางขน้ึ เพอ่ื เปิดชอ่ งลม
ดว้ ยความเรว็ เป็น หายใจ

จงั หวะ

ถ้ามีอบุ ตั ิเหตเุ กิดขึน้

 ประเมนิ สถานการณ์ (หายใจ? ใครเจบ็ หนกั สดุ ?)
 ชว่ ยผทู้ บ่ี าดเจบ็ มากทส่ี ดุ กอ่ น
 ตดิ ตอ่ ขอรบั การชว่ ยเหลอื จากศนู ยช์ ว่ ยเหลอื เหตุฉุกเฉิน
(1669)

23 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

แบบฝึ กหดั
ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั ความปลอดภยั

ความปลอดภยั ในการทาํ งาน คอื

อุบตั เิ หตุ (Accident) คอื

สถติ กิ ารประสบอนั ตรายหรอื เจบ็ ป่วยเน่ืองจากการทาํ งาน
จาํ แนกตามอวยั วะทไ่ี ดร้ บั อนั ตราย 3 อนั ดบั สงู สดุ ไดแ้ ก่
1.
2.
3.

สาเหตขุ องการเกิดอบุ ตั ิเหตุ
มี 2 สาเหตุไดแ้ ก่

85% 15%

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 24

ความร้ทู วั่ ไปเก่ียวกบั ความปลอดภยั

ทฤษฎีการเกิดอบุ ตั ิเหตุ เฮนริช (H.W. Heinrich)

โดมโิ น่ตวั ใดทส่ี ง่ ผลต่อการเกดิ อุบตั เิ หตุมากทส่ี ดุ

ความสญู เสียและผลกระทบจากการเกิดอบุ ตั ิเหตุ
12

ผลกระทบเมอ่ื เกดิ อุบตั เิ หตุ

25 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

ความรทู้ วั่ ไปเกี่ยวกบั ความปลอดภยั

การควบคมุ อนั ตราย 3 วิธี

อปุ กรณ์ค้มุ ครองความปลอดภยั ส่วนบคุ คล

ภาษาองั กฤษ หรอื
ความสาํ คญั 1. 2.

คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK) 26

ความรทู้ วั่ ไปเก่ียวกบั ความปลอดภยั

ทฤษฎีการเกิดเพลิงไหม้

องคป์ ระกอบของไฟ

ประเภทของภงั ดบั เพลิง ข้อดี ข้อเสีย
ข้อเสีย
1 ข้อเสีย

2 ข้อดี

3 ข้อดี

27 คมู่ อื ความปลอดภยั (SAFETY HANDBOOK)

ความร้ทู วั่ ไปเกี่ยวกบั ความปลอดภยั

การตรวจสอบถงั ดบั เพลิง

1

2 ใชไ้ ด้ / ใชไ้ มไ่ ด้

3

4 ใชไ้ ด้ / ใชไ้ มไ่ ด้
5

วิธีการใช้ถงั ดบั เพลิง

“ใสใ่ จความปลอดภยั = ใสใ่ จตวั คณุ ”

บรษิ ทั ไทยฮา จาํ กดั (มหาชน)

บรษิ ัท ไทยฮา จาํ กดั (มหาชน)
สาํ นกั งานใหญ่ : 140 หมู่ 5 ต.บางกระทกึ อ.สามพราน จ.นครปฐม 73210
สาขานครสวรรค์ : 589 หมู่ 1 ต.ช่องแค อ.เมือง จ.นครสวรรค์ 60210