JATH-คู่มือความปลอดภัย

5. งำนตดิ ตง้ั น่ังร้ำนแขวนและตำข่ำยนริ ภยั

รูปภำพ ข้อ กฎกำรปฏบิ ตั ิงำน จดุ สำคัญ

1 การตดิ ตง้ั น่ังร้านแขวนตอ้ งออกแบบและตรวจสอบ
โดยวิศวกร
2 มีมาตรการป้องกันผู้ไม่เก่ียวขอ้ งเขา้ พ้นื ที่ระหว่างการ
ตดิ ตั้งรื้อถอน หรอื ดดั แปลงนั่งร้าน

3 แผ่นปูพน้ื โซย่ ึดหรือโครงนั่งร้านตอ้ งสามารถรบั
4 น้าหนักไดไ้ ม่สกึ หรอหรอื เสียรูปทรง

ผกู มัดแผ่นปูพืน้ เพ่ือป้องกันการเคล่ือนละตก

5 ตดิ ตง้ั ราวกันตกพรอ้ มราวกลางและมีมาตรการ ราวบน สงู 90-110 ซม.
ป้องกนั ของตกจากขอบหรือช่องเปิดของพื้นที่ ราวกลาง สงู 45-55 ซม.
ปฏิบัตงิ าน ดา้ นตดิ ต้ังกากาทให้ตดิ ราวสูง 45 – 55 ซม.

ตดิ ตั้งตาขา่ ยนิรภัยบริเวณช่องเปิด ตาข่ายตอ้ งผา่ นการตรวจสอบและไดร้ บั มาตรฐาน
ตรวจสอบไม่ให้มีช่องว่างหรอื หย่อนเกนิ ไป
6

กาหนดน้าหนักบรรทุกสงู สดุ ของน่ังรา้ นและแจ้งให้ ตดิ ป้ายบ่งบอกน้าหนักบรรทุกในบรเิ วณท่ีมองเห็น
7 ผู้ปฏิบัตงิ านทราบโดยท่ัวกนั
ไดช้ ัดเจน

8 ห้ามใช้บันไดพาด บันไดพับ ฯลฯ บนน่ังร้านแขวน

9 ตรวจสอบน่ังรา้ นทุกครง้ั กอ่ นเริม่ ปฏิบัตงิ าน ตรวจสอบหลังการประกอบ หรือดดั แปลงน่ังร้าน
ตรวจสอบหลงั ผ่านสภาพอากาศเลวร้ายหรอื

คล้องเข็มขัดนิรภัยตลอดการปฏิบัตงิ านบนนั่งร้าน
10

6. กำรปฏบิ ัตงิ ำนบนหลงั คำ ข้อ กฎกำรปฏิบัตงิ ำน จดุ สำคญั
รูปภำพ

1 ติดตั้งบันไดขึ้น-ลงหลังคา ตดิ ตั้งราวกันตกสูง 90-110 ซม.และราวกลาง

กรณีใช้บนั ไดแนวดงึ ตอ้ งมีมาตรการปอ้ งกันการ สูง ก4ร5ณ-5ีไ5ม่มซีอมุป. กรณป์ อ้ งกันการตก ให้ใช้ตะขอใน

2 ตกเช่น ติดต้ังเซฟตีบ้ ลอ็ ค ใช้อุปกรณ์จับยึดเสน้ การคลอ้ งเกี่ยวข้ึนบันไดแนวดิง่

เชือกแบบล็อคอัตโนมัต(ิ rope grab)เปน็ ตน้

3 ตดิ ตั้งเชือกช่วยชีวติ และคลอ้ งเกี่ยวกับเข็มขัด หา้ มเดินถอยหลงั เมื่อปฏิบัติงานใกลข้ อบ

นิรภัยตลอดเวลาการทางานบนหลังคา หลงั คาหรอื บรเิ วณรอบช่องเปดิ

การปฏิบตั ิงานบนหลังคากระเบ้อื งต้องตดิ ต้งั แผน่ ปูทางเดนิ กวา้ ง 45 ซม. ข้ึนไปและทาจาก

แผ่นปทุ างเดิน เชือกนิรภัย และตาข่ายนิรภัย วสั ดทุ ี่แข็งแรง

4 เพ่ือปอ้ งกันการตกในกรณีแผน่ หลังคาแตก ความสูงของการติดตงั้ เชือกนิรภยั ควรมากกวา่
90 ซม.

ห้ามเดินบนหลงั คากระเบื้องโดยตรง

กรณที ่ีจุดปฏบิ ตั ิงานอยู่ใกล้แผ่นหลังคาลอนใส ตดิ ตัง้ ตาข่ายนิรภัยและเชือกนิรภัย ยกเวน้ กรณี

5 หรอื ส่วนที่เปน็ ช่องเปดิ ให้มีมาตรการปอ้ งกันการ มีการตดิ ตงั้ ตะแกรงกันตก (wire mesh)
ตก ระบุจุดที่เป็นอันตราย

เม่ือปฏิบัตงิ านใกลห้ น้าต่างกระจก ต้องมี
6 มาตรการป้องกันกระจกแตก

กรณวี างวสั ดบุ นหลงั คาใหว้ างแยกพ้ืนที่เพอื่ ตรวจสอบน้าหนักของวสั ดกุ ่อนจะทา

7 กระจายน้าหนักของวสั ดุ การจัดวาง

ห้ามวางวสั ดรุ วมกันในพ้นื ที่เดียว

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน51

7. กฎกำรปฏิบตั งิ ำนกบั รถกระเชำ้ ข้อ กฎกำรปฏบิ ตั งิ ำน จุดสำคัญ
รูปภำพ

ผบู้ งั คับรถกระเช้าตอ้ งผา่ นการอบรมใช้รถกระเช้า ตดิ ปา้ ยชื่อพรอ้ มรปู ผ้ไู ด้รบั อนุญาตบังครบั รถ

1 กระเช้าไวท้ ี่รถ

กรณีเข้าโรงงาน STM ต้องระบุช่ือพรอ้ มรปู ของ

รถกระเช้าและอุปกรณ์ควบคมุ เช่นปุ่มฉุกเฉิน คนผโบ่ากนธกงาดรว้ตยรวจสอบ,ติดสติก๊ เกอรอ์ นุญาตใหใ้ ช้

,คันบังคับ,สญั ญานถอย ต้องอยู่ในสภาพ งาน

2 ปลอดภยั ไม่ชารดุ ผา่ นการตรวจสภาพประจาปีและแบบตรวจ
รบั รองจาก

วศิ วกรที่สามารถอ้างอิงได้

คล้องเข็มขัดนิรภัยกับกระเช้าตลอดการ
3 ปฏิบตั งิ าน

4 ควบคมุ รถกระเช้าท่ีเครื่องควบคุมดา้ นบน หา้ มควบคุมเคร่ืองบรเิ วณดา้ นล่างโดยเดด็ ขาด

ดงึ เบรคและกรณีมีขายันพน้ื ต้องยืนขายันพน้ื ให้ พื้นท่ีจอกต้องไม่กีดขวางการทางาน

5 สุด(Outrigger) ห้ามปฏิบัติงานบนพืน้ ที่ลาดเอียงหรอื พื้นไม่

แข็งแรง

กันพนื้ ที่ปฏิบตั ิงานใหช้ ัดเจน กันพ้นื ที่ครอบคลุมแขนของรถกระเช้า
6 มีผู้ให้สญั ญานขณะปฏบิ ตั งิ าน

7 ใช้บันไดขึ้นลกระเช้าแบบขากรรไกร หา้ มปืนข้ึนลงกระเช้า

น้าหนักผ้ปู ฏิบัติงานรวมน้าหนักของอุปกรณ์ต้อง วสั ดหุ รอื ของท่ีบรรทุกหา้ มลน้ เกินออกนอ
8 ไม่เกินพกิ ัดบรรทุกที่รบั ได้
กระเช้า

ปฏิบัติงานอยู่ในกระเช้าเท่านั้น ห้ามปฏิบตั งิ านดดยเอื้อมโน้มตัวออกนอก
9 กระเช้า
หา้ มยืนหรอื เหยียบบนราวกันตกของกระเช้า
ห้ามตอ่ เตมิ ความสูงของราวกันตก
ห้ามวางบนั ไดตอ่ บนกระเช้าเดด็ ขาด

เมื่อทางานใกล้สายไฟฟา้ แรงดันสงู ต้องเวน้
10 ระยะห่างตามท่ีกฏหมายกาหนด

11 ลดกระเช้าลงให้สุดก่อนเคลอื่ นย้าย

ก่อนลงจากกระเช้าต้องดงึ เบรคปิดสวทิ ซ์ หา้ มทิ้งกุญแจไวท้ ี่รถเมื่อไม่มีผูป้ ฏบิ ตั ิงาน

12 เครื่องยนต์และถอดกุญแจก่อนปลดเข็มขัดนิรภยั

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน52

8. กำรปฏบิ ัตงิ ำนบนท่ีสงู รอบป้นั จั่นเหนอื ศรี ษะ

รูปภำพ ข้อ กฎกำรปฏบิ ัตงิ ำน จดุ สำคัญ

ห้ามปฏิบัตงิ านบนท่ีสงู ในระยะเคล่อื นที่ของ ขณะท่ีปั้นจ่ันเคลอ่ื นท่ี ผู้ปฏบิ ตั ิงานต้องอยู่ใน
ปน้ั จั่นขณะที่ปน้ั จั่นทางาน พน้ื ที่ท่ีปลอดภัยนอกระยะพ้นื ที่ของปัน้ จั่น
-พน้ื ท่ีด้านข้างของคานปนั้ จ่ัน(Girder)ป้นั จั่นใน
1 ระยะ 1 เมตร
-พื้นท่ีใต้คานป้ันจั่นรวมถึงชุดรอกในระยะ 1.8
เมตร
-พื้นท่ีเหนือปนั้ จั่นทั้งหมด ยกเวน้ บนหลังคา

2 ปฏิบตั ิงานโดยมีผู้ให้สญั ญานซึ่งคอยเฝา้ ระวงั
การทางานบนที่สูงและการเคล่อื นที่ของป้ันจ่ัน
3 เหนือศรษี ะ
4
5 กรณีต้องปฏิบตั ิงานในระยะการเคลอื่ นท่ีของ
ปน้ั จั่นใหท้ าการตดั พลงั งานของป้นั จั่นและ
ผู้ปฏบิ ัติงานทุกคนต้องทาการ Lockout ก่อน
ปฏิบตั งิ าน

หา้ มวางบันไดบนคานปน้ั จั่น
ตรวจสอบวา่ ไม่มีส่ิงของกีดขวางการเคลื่อนที่
ของป้นั จ่ัน หลังปฏิบตั งิ านจนเสรจ็

9.กำรทำงำนเกย่ี วกบั ไฟฟ้ำทว่ั ไป ข้อ กฎกำรปฏิบัติงำน จดุ สำคัญ
รูปภำพ
ผู้ปฏบิ ัติงานกับไฟฟ้าตอ้ งผ่านการอบรม
1 หลักสตู รท่ีเก่ียวข้องตามลกั ษณะงานท่ีกฎหมาย

กาหนด

อปุ กรณท์ ี่ใช้งานตอ้ งอยู่สภาพพรอ้ มใช้งาน ตรวจสอบเละมีสติก๊ เกอร์ผา่ นการตรวจสอบตดิ ท่ี
ไม่ชารุด อปุ กรณ์
2 ตรวจสอบการทางานเรอื่ งวัดไฟโดยการวัดกระแสกบั
อุปกรณ์ที่รู้สถานะการจ่ายไฟฟ้า

หากปฏิบัตงิ านในพ้นื ที่เปียกช้ืน ตอ้ งเลือกใช้อุปกรณ์
3 ไฟฟ้าประเภทกนั น้ะได(้ Rain proof)

การใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าตอ่ จากอุปกณต์ อ่ พ่วงที่มีเบรก ความสามารถในการป้องกนั (ELCB sensitivity)

เกอรป์ ้องกันไฟรัว(ELCB) ตอ้ งมีค่าความไวในการตรวจจับกระแสร่วั น้อยกว่า

4 หรอื เท่ากบั 30mA

ไม่อนุญาตให้ตอ่ เขา้ กับแห่งจ่ายไฟฟ้าของบริษัท

โดยตรง

ตรวจสอบและยืนยันขอบเขตการตดั /จ่ายพลงั งาน กรณีการเจาะผนังหรอื กาแพงตอ้ งตรวจสอบและ
5 กอ่ นเรมิ่ ปฏิบัตงิ าน
ยนื ยนั ว่าไม่มีสายไฟ

สวมอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยสว่ นบุคคล ตรวจสอบสภาพอปุ กรณก์ อ่ นสวมใส่

6 (PPEs) ที่เป็นแบบมีฉนวนไฟฟ้าและเหมาะสมกับ ทาการหุ้มฉนวนท่ีปลายสายไฟหลงั ตดั สาย

แรงดนั ไฟฟ้าที่ปฏิบัตงิ าน

7 กอ่ นปฏิบัตงิ าน ตอ้ งทาการตดั แหล่งจ่ายพลังงาน ประสานงานกบั เจ้าของงานเพอื่ ตดิ ตอ่ กบั หน่วยงาน

และ Lockout ท่ีเกี่ยวข้อง ก่อนตดั พลังงาน

ยืนยันการตดั พลงั งานโดยใช้เครอื่ งวัดไฟก่อนเร่มิ งาน หากมีการหยดุ ปฏิบัตงิ านช่ัวคราว หรอื อกนอกพืน้ ท่ี

8 ตอ้ งทาการวัดไฟฟ้าอีกครงั้ เมื่อกลบั เข้าปฏิบัตงิ าน

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน53

9.กำรทำงำนเกย่ี วกบั ไฟฟำ้ ทว่ั ไป (ตอ่ ) ข้อ กฎกำรปฏบิ ัตงิ ำน จุดสำคญั
รูปภำพ

9 ห้ามปฏิบัตงิ านกบั สายไฟท่ีมีกระแสไฟฟ้า
10 ห้ามปฏิบัตงิ านกับไฟฟ้าหากร่างกายเปียกช้ืน
11 ห้ามวางส่ิงของกดี ขวางตูจ้ ่ายไฟฟ้าและตคู้ วบคุม

กรณปี ฏิบัตงิ านร่วมกันตอ้ งสื่อสารและยนื ยนั
ขอบเขตการปฏิบัตงิ านและการตดั พลงั งานร่วมกนั
12 เช่น กรรกี ารทางานภายใต้ สวิตซ์ หรือต้คู วบคุม
เดยี วกนั เป็นตน้

13 ก่อนจ่ายพลังงาน ตอ้ งตรวจสอบพนื้ ท่ีโดยไม่มีคนอยู่
ในขอบเขตการจ่ายพลังงาน

10. ปล๊ักต่อสำยไฟแบบโรลและปลัก๊ พว่ ง

รูปภำพ ข้อ กฎกำรปฏิบัตงิ ำน จุดสำคัญ

ปลั๊กพ่วงสาเร็จรปู ตอ้ งผ่านมาตราฐาน มอก. มีการตรวจสอบโดยใช้แบบตรวจและมีสตก๊ิ เกอรื

2432-2555 สายไฟ,ปล๊ักไฟ ไม่ชารดุ มีเบรกเกอร์ ผา่ นการตรวจสอบตดิ ท่ีปล๊ักพ่วง

1 ป้องกันไฟดดู /ไฟร่ัว (ELCB) ความสามารถในการป้องกนั (ELCB sensitivity)
ตอ้ งมีค่าความไวในการตรวจจับกระแสรว่ั น้อยกว่า

หรือเท่ากบั 30 mA

2 มีการทดสอบการทางานของเบรกเกอร์ป้องกันไฟรัว่ ค่าความตา้ นทานของฉนวนหมุ้ สายไฟตอ้ งมากกว่า

(ELCB) ก่อนใช้งาน 1 Mega Ohms

สายไฟตอ้ งเป็นชนิดสายไฟยางกลมมี ฉนวน 2 ช้ัน ทาการตรวจสอบโดยการกดทีปมุ่ Test
3 NYY หรือ VCT

4 เตา้ รบั และเตา้ เสียบตอ้ งเป้นชนิด 3 ข้ัวคือขั้วN และ ห้ามใช้อุปกรณ์ที่ไม่มีสายดนิ
ข้ัวL และข้ัวสายดนิ

การใช้ปล๊ักพ่วงที่เป็นดรลสายไฟ ให้ดงึ สายไฟฟ้าออก ห้ามใช้อปุ กรณไ์ ฟฟ้าเกนิ กาลังในลกั ษณะตอ่ พ่วง

ให้สดุ กอ่ นใช้งาน เพื่อป้องกนั การเหนี่ยวนาไฟฟ้า จานวนมากจนเกนิ กาลังไฟฟ้าที่กาหนด
5 แล้วกอ่ ให้เกดิ ความร้อนสะสม
ห้ามนาปลั๊กวางใกลบ้ ริเวณท่ีมีน้าขงั เปียกช้ืนหรอื มี

ฝนตก

6 การเสยี บปล๊ักของอุปกรณ์เพ่ือใช้งานตอ้ ง ห้ามดงึ กระชาก ท่ีสายไฟเม่ือทาการถอดปล๊ัก
แนบสนิท
ห้ามมัดสายไฟเป็นปม
ตรวจสอบไม่ให้สายไฟพันกนั ขณะใช้งาน ห้ามดงึ สายไฟจนตงึ
7

หากสายไฟพาดผ่านถนน หรอื ทางเดนิ ให้ใช้อุปกรณ์ หลีกเล่ียงการพาดสายไฟกับโลหะซ่ึงสามารถนา

หรือวัสดคุ รอบสายไฟอยา่ งเหมาะสม ไฟฟ้าได้

ห้ามเหยียบทับสายไฟซึ่งทาให้ฉนวนของสายไฟฟ้า
8 เกิดความเสยี หาย

กรณใี ช้โลหะหรอื ตวั นาในการยดึ สายตอ้ งมีฉนวน

หุ้มหรือใช้วัสดไุ ม่นาไฟฟ้า

ควรหลีกเลี่ยงการเก็บปล๊ักพ่วงในที่มีฝุ่นหรอื ความช้ืน
9

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน54

11. สว่ำนไฟฟ้ำ ขอ้ กฎกำรปฏบิ ัติงำน จุดสำคญั
รูปภำพ
1 โครงสรา้ งของสวา่ นไฟฟา้ รวมถึงดอกสยวา่ นต้อง มีการตรวจสอบโดยใช้แบบตรวจและมี
12.งำนเช่อื มไฟฟ้ำ
รูปภำพ ไม่ชารดุ ไม่แตกหัก หรอื เสียรปู ทรง สตก๊ิ เกอรผ์ ่านการตรวจสอบติดที่อุปกรณ์

สายไฟตอ้ งเป็นชนิดสายไฟยางกลมมี ฉนวน 2 ค่าความต้านทานของฉนวนหมุ้ สายไฟตอ้ ง

2 ชั้น( NYY หรอื VCT ) และตอ้ งไม่ชารดุ หรอื ฉีก มากกวา่ 1 Mega Ohms

ขาด

สวา่ นท่ีมีโครงสรา้ งเปน็ โลหะ เตา้ เสยี บต้องเปน็ สวา่ นไฟฟ้าท่ีมีฉนวน 2 ช้ัน

3 ชนิด 3 ขั่ว คอื ขั่ว Nและ ข้ัว L และข้ัวสายดิน (ซึ่งมีเคร่ืองหมาย) สามารถใช้เตา้ เสยี บชนิด

2 ข้ัว คือ N และ L ได้ (ปล๊กั 2 ขา)

สวมใสแ่ วน่ ตานิรภัย หา้ มใช่ถุงมือผา้ หรอื ถุงมือที่มีเส้นใย เช่น ถุงมือ
4 Kevlar

5 เปลย่ื นดอกสวา่ นโดยใช้อุปกรณส์ าหรบั เปลย่ื น  หา้ มใช้คอ้ นหรอื อุปกรณ์อ่ืนแทนเครื่องมือเป

ดอกสวา่ นเท่าน้ัน ล่ยื นดอกสวา่ น

ยึดช้ินงานที่เจาะ ใหแ้ น่นก่อนปฏิบตั ิงาน ตอ้ งจับสวา่ นไฟฟ้าอย่างม่ันคงขณะปฏิบัตงิ าน
6

ขอ้ กฎกำรปฏิบตั งิ ำน จดุ สำคญั

1 ปฏบิ ัติงานโดยช่างที่มีทักษะและความรู้
ในงานเชื่อม

สวมหน้ากากกันแสง,ถุงมือหนัง, ตรวจสอบสภาพของอุปกรณ์ก่อนสวมใส่
2 หน้ากากกันฟมู

เคร่ืองเชื่อมอยู่ในสภาพดพี รอ้ มใช้งาน มีการตรวจสอบโดยใช้แบบตรวจและมี

- ข้ัวต่อไฟฟา้ ของเคร่ืองเชื่อม ท้ังฝงั เข้าและออก สตกิ๊ เกอรผ์ ่านการตรวจสอบตดิ ที่เคร่ืองเช่ือม

ยึดแน่น ไม่หลวมคลอน ค่าความต้านทานของฉนวนห้มุ สายไฟตอ้ ง

3 - คมี หนีบลวดเช่ือมตอ้ งมีฉนวนหุ้ม และสาย มากกวา่ 1 Mega Ohms
เชื่อมอยู่ในสภาพดไี ม่ชารดุ

- คีมหนีบสายดินต้องมีฉนวนหุ้มและสายดนิ อยู่

ในสภาพดี ไม่ชารดุ

โครงเครื่องเช่ือมตอ้ งมีการตอ่ สายดินยกเวน้ ท่ี กรณตี อ่ สายดินตอ้ งตรวจสอบการต่ออย่าง

เปน็ เครื่องเชื่อมแบบเต้าเสยี บ 3 ขา ถูกตอ้ ง

สายดินต้องมีสภาพเหมาะสม ไม่ชารดุ ไม่
4 แตกหกั

สายดินควรตอ่ เข้ากับขั้วต่อสายดินของตไู้ ฟฟา้

5 เคร่ืองเชื่อมไฟฟ้าต้องต่อจากอุปกรณพ์ ่วงที่มี
เบรกเกอรป์ ้องกันไฟรั่ว (ELCB)

หนีบคมี สายดนิ กับชิ้นงานอย่างมั่นคง หา้ มหนีบสายดนิ กับเสาเหล็กของโรงงาน
6 ห้ามหนีบกับช้ินงานส่วนที่เป็นสนิมหรอื ทาสี

การเชื่อมในท่ีคับแคบหรอื ในถัง ตอ้ งใช้ตเู้ ช่ือม
7 ประเภท DC และมีสัญลกั ษณ์
s

มีมาตรการปอ้ งกันการชารดุ ของสายไฟกรณี จัดสายไฟให้หา่ งจากการกระเด็นของ

8 พาดผา่ นทางเดินหรอื อาจถูกวสั ดอุ ุปกรณ์ สะเก็ดไฟ

ทับสาย

คมู่ อื ความปลอดภัยในการทางาน55

12.งำนเชอ่ื มไฟฟ้ำ (ต่อ) ข้อ กฎกำรปฏิบตั งิ ำน จุดสำคัญ
รูปภำพ

ไม่เช่ือมไฟฟา้ ในพนื้ ที่ที่มีความชื้นสงู หรอื มี หากจาเปน็ ต้องเชื่อมในพน้ื ที่ช้ืนแฉะใหใ้ ช้เครื่อง

โอกาสถูกฝน เชื่อมประเภท DC และใช้ฉนวนปพู น้ื
9 หากต้องตดิ ตงั้ เครื่องเช่ือมไฟฟา้ ในท่ีโลง่ ต้องทา

หลังคากันฝน

เม่ือหยุดใช้งานหรอื หยุดช่ัวคราวใหท้ าการปิด หา้ มท้ิงลวดเช่ือมคา้ งไวเ้ ม่ือไม่ใช้งาน

10 เคร่ืองเชื่อมและนาลวดเชื่อมออกจากคมี หนีบ
ลวดเช่ือมทุกคร้ัง

13. กำรตรวจสอบ ปรับแกไ้ ข ระบบไฟฟำ้ จำกตู้ควบคมุ

รูปภำพ ขอ้ กฎกำรปฏบิ ัตงิ ำน จดุ สำคญั

ยืนยันการตัดพลงั งานจากแหลง่ จ่ายด้วย ตรวจสอบการทางานขอองเคร่ืองวดั ไฟโดยการ
วดั กระแสกับอุปกรณท์ ี่รู้สถานะการจ่ายไฟฟ้า
1 เครื่องวดั ไฟ(ตอ้ งไม่มีกระแสไฟฟา้ อยู่
(Zero voltage)

หลังตรวจสอบกระแสแลว้ ทาการ Lockout ที่
2 แหลง่ จ่ายไฟฟา้

กรณีปฏิบัติงานรว่ มกัน ต้องสือ่ สารรายละเอียด
งาน ขอบเขตการทางาน เวลา วธิ กี าร เพ่ือยืนยัน
3 ขอบเขตการปฏิบัติงานและการตัดพลงั งาน
รว่ มกัน

4 ผปู้ ฏบิ ตั ิงานทุกคนทราบขอบเขตการตดั พลังงาน ประสานงานกับเจ้าของงานเพอ่ื ตดิ ต่อ
หน่วยงานที่เก่ียวข้อง ก่อนตดั พลังงาน

5 จัดให้มีแสงสวา่ งเพยี งพอสาหรบั การปฏิบตั ิงาน คา่ เฉลีย่ ความเข้มข้นแสงสวา่ งไม่น้อยกวา่ 200
ลักซ์

ก่อนเริ่มปฏิบตั งิ านตรวจสอบสถานะไฟฟา้ อีก หากหยุดปฏบิ ัติงานช่ัวคราว หรอื ออกนอก

6 คร้ังดว้ ยเคร่ืองวดั ไฟ พนื้ ท่ีต้องทาการวดั ไฟฟ้าอีกคร้ังเมื่อกลับเข้ามา

ปฏบิ ัตงิ าน

กาหนดผสู้ งั การเคร่ืองจักร/อุปกรณ์ ท่ีแผง

7 ควบคมุ การทางานให้ชัดเจน (Operation
panel) เม่ือทดสอบการทางาน

การทดสอบและปรบั แก้ไขตูค้ วบคมุ ของ
เคร่ืองจักรหรอื อุปกรณ์หากมีโอกาสสมั ผัสกับ
ไฟฟ้า (ตรวจสอบแล้ววา่ มีกระแสไฟฟา้ ) ตอ้ ง
8 สวมใส่อุปกรณค์ มุ้ ครองความปลอดภยั ส่วน
บคุ คลที่เปน็ ฉนวนเพ่อื ป้องกันการสมั ผสั โดยไม่
ต้งั ใจ

หลงั การปรบั แก้ไข ต้องยืนยันวา่ แผงป้องกันการ หา้ มวางอุปกรณ์ เครื่องมือ ทิ้งไวใ้ นตคู้ วบคมุ

9 สัมผสั (Cover) ถูกติดตั้งคืนในสภาพเดิม ประสานงานกับเจ้าของงานเพือ่ ติดต่อ

หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ก่อนจ่ายพลังงาน

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน56

14. Lockout (มำตรกำรป้องกนั กำรทำงำนผิดพลำดโดยบคุ คลอนื่ )

รูปภำพ ขอ้ กฎกำรปฏิบัตงิ ำน จดุ สำคญั

ผปู้ ฏบิ ตั งิ านในขอบเขตการทางานของ แม่กุญแจต้องมีป้ายแสดงรปู ภาพเจ้าของ

เครื่องจักรต้องผา่ นการอบรม ความรู้พ้ืนฐาน Lockout,ชื่อ-นามสกุลบรษิ ัท และเบอรโ์ ทรศัพท์

การแก้ไขส่งิ ผิดปกตขิ องเครื่องจักร และมี ที่สามารถติดต่อได้ ติดอยู่ที่แม่กุญแจตลอดเวลา
1 อุปกรณ์ Lockout ซึ่งประกอบดว้ ย แม่กุญแจ ห้ามใช้อุปกรณ์ Lockout ของบุคคลอ่ืนหรอื ใช้

ลกู กุญแจ 1 ลูก และปา้ ยอย่างน้อยคนละหนึ่งชุด รว่ มกัน

ตรวจสอบขอบเขตของแหลง่ จ่ายพลงั งาน ขออนุญาตจากผ้รู บั ผิดชอบเคร่ืองจักรหรอื
2 ปุม่ กดฉุกเฉิน เพ่อื กาหนดจุดตดั พลังงาน และ อุปกรณ์ก่อนทาการปดิ -เปดิ พลงั งาน

Lockout

ตัดแหล้งจ่ายพลงั งานของเคร่ืองจักร หากจาเป็นตอ้ งตัดแหลง่ จ่ายพลังงานหลายจุด
3 ให้ Lockout แยกตามแหล่งจ่ายพลงั งาน
กรณีต้องLockout หลายจุดให้เตรยี มกุญแจ
สาหรบั Lockout ให้เพยี งพอ
ตรวจสอบและยืนยันสภาพของเคร่ืองจักรตอ้ ง
ไม่สามารถเคลอ่ื นท่ีหรอื ทางานไดห้ ลงั ตดั
แหลง่ จ่ายพลังงาน
กรณรี ะบบไฟฟา้ ตอ้ งใช้เคร่ืองมือตรวจวดั

ผ้ปู ฏิบตั ิงานทาการ Lockout ในจุดท่ีกาหนด กรณีมีผู้ปฏบิ ตั งิ านจานวนมากใหใ้ ช้

ดว้ ยตัวเอง ตวั อย่างจุด Lockout เช่น ฝาปดิ Multi-Lockout
4 ครอบ Safety plug ,ชุดลอ็ คประต,ู
หา้ ม Lockout ซ้อนกัน

ปุ่มหยุดฉุกเฉิน (Emergency Stop) และอื่นๆ

ผปู้ ฏิบตั งิ านเก็บลกู กุญแจไวท้ ่ีตวั เอง กรณีมีการปลด Safety plug หรอื กุญแจสวติ ซ์
5 ผูป้ ฏบิ ตั ติ ้องเก็บ Safety plug หรอื กุญแจสวติ ซ์
นั้นติดตัวไว้

หลงั การปฏิบตั งิ านให้ปลดกุญแจ Lockout ดว้ ย ห้ามบุคคลอ่ินปลดกุญแจ Lockout ท่ีไม่ใช่ของ
6 ตวั เองเท่านั้น
ตนเอง

ก่อนเปิดพลงั งาน หัวหน้างานต้องทาการ ผู้ออกพน้ื ที่คนสุดท่ายต้องคืน safety plug

ตรวจสอบพ้นื ที่ปฏิบัติงานและพื้นท่ีเกี่ยวข้อง หรอื กุญแจสวติ ซ์ของเคร่ืองจักรท่ีตาแหน่งเดิม
7 โดยไม่มีคนตกค้างอยู่ในขอบเขตการทางานของ

เครื่องจักร

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน57

15. กำรตรวจสอบ ซ่อมบำรุง เคร่ืองจักร

รูปภำพ ข้อ กฎกำรปฏิบัตงิ ำน จดุ สำคญั

ตรวจสอบขอบเขตของแหลง่ จ่ายพลังงาน ป่มุ
1 หยุดฉุกเฉิน กาหนดจุดตัดพลงั งาน Lockout

2 ยืนยันตาแหน่งการหยุดของเครื่องจักรก่อนทา
การตดั พลังงาน

ตดั แหล่งจ่ายพลงั งานของเครื่องจักรก่อนทาการ ระบายแรงดนั ตกคา้ งของเครื่องจักรและ

3 ซ่อมหรอื ตรวจสอบ ตรวจสอบมาตรวดั โดยค่าแรงดันต้องเป็นศูนย์

ทาการ Lockout ทุกคร้ังก่อนปฏิบัติงาน

กรณีปฏบิ ตั งิ านเครื่องปม๊ั ตอ้ งใช้ Safety block ตรวจสอบความมั่นคงหลกั การวาง โดย Safety

4 เพ่ือป้องกันการหนีบหรอื หล่นทับ block ต้องไม่เคลือ่ นที่ระหวา่ งปฏบิ ัติงาน

กรณเี ครื่องจักรตอ้ งใช้สลกั นิรภยั ให้เสียบสลัก หา้ มใช้ไขควงหรอื อุปกรณ์อื่นๆแทนสลักนิรภัย
5 ในจุดที่กาหนดใหส้ ุด

กรณีมีการใช้อุปกรณช์ ่วยยกหรอื ประคอง เช่น ตรวจสอบสภาพของอุปกรณ์โดยใช้แบบ

สลิงหรอื โซ่ ตอ้ งมีวสั ดรุ องระหวา่ งอุปกรณก์ ับผิว ตรวจสอบ

ช้ินสว่ นหรอื โครงสรา้ ง ตรวจสอบความสามารถในการรบั น้าหนักของ
6 อุปกรณ์ช่วยยก

ตรวจสอบความม่ันคงของจุดคล้องเก่ียวหลัง

การตดิ ต้ัง

ก่อนทาการทดสอบหรอื เปดิ การทางานของ ปลดอุปกรณ์ Lockout และตรวจสอบ

7 เคร่ืองจักรตรวจสอบวา่ ไม่มีคนหรอื เคร่ืองมืออยู่ พ้ืนที่รอบๆ
ใตเ้ ครื่องจักร

หยุดการทางานในเครื่องจักรทันทีเม่ือมีเสียง
8 หรอื สน่ั ที่ผดิ ปกติ

16. กำรปรับแกไ้ ข ทดสอบกำรทำงำนของเคร่ืองจักร

รูปภำพ ข้อ กฎกำรปฏิบตั ิงำน จดุ สำคัญ

มีเอกสารช้ีแจ้งข้ันตอนการปฏิบตั ิงาน กาหนดผ้ปู ฏิบตั งิ าน,วธิ กี ารหยุดเครื่องจักร กรณี
1 อย่างชัดเจน เกิดเหตุผดิ ปกต,ิ และระบตุ าแหน่งยืนของเฝา้ ระวงั

กาหนดบทบาทของผ้ปู ฏบิ ตั งิ านแตบ่ ละคนและ กาหนดหวั หน้างานทาหน้าที่ตรวจการยืนยัน

2 วธิ กี ารสอ่ื สารระหวา่ งกันให้ชัดเจน การปฏบิ ตั งิ านการสื่อสารระหวา่ งกันของ

ผู้ปฏิบตั งิ าน

ตรวจสอบและยืนยันขอบเขตการหยุดฉุกเฉิน ตรวจสอบการทางานของปมุ่ หยุดฉุกเฉิน

3 กาหนดวธิ กี ารหยุดฉุกเฉิน และตาแหน่งยืนของผู้
เฝ้าระวงั

มีมาตรการป้องกันผู้ไม่เก่ียวข้องเข้ามาระยะการ ติดต้งั รั้วกั้นหรอื มาตรการอ่ืน เพือ่ ปอ้ งกันบคุ คล
4 เคล่อื นท่ีของเคร่ืองจักรและพื้นที่อันตราย เข้าไปในระยะการเคลอ่ื นท่ีของเครื่องจักร

การปฏบิ ัตงิ านตอ้ งไม่ให้รา่ งกายหรอื ส่วนใดสว่ น
5 หนึ่งของรา่ งกายอยู่ในทิศทางเคลน่ื ท่ีของ

เครื่องจักร

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน58

16. กำรปรับแกไ้ ข ทดสอบกำรทำงำนของเครื่องจกั ร (ตอ่ )

รูปภำพ ข้อ กฎกำรปฏิบตั ิงำน จดุ สำคญั

การทดสอบเคร่ืองจักรหลังจากปรบั แก้ไข ตอ้ ง ตรวจสอบวา่ ไม่มีคนและอุปกรณ์อยู่ใน

ยืนยันวา่ ไม่มีอุปกรณ์ เครื่องมือหลงเหลืออยู่ เครื่องจักรก่อนทดสอบ

6 ภายในเครื่องจักร รวมทั้งปฏบิ ัตงิ านไดอ้ อกนอก
รั้วเครื่องจักรและยืนในตาแหน่งท่ีปลอดภัยแลว้

ก่อนเดินเครื่องจักร ตอ้ งทาการตรวจสอบพื้นที่ แจ้งผู้เกี่ยวข้องให้รบั ทราบก่อนทาการเดนิ

7 ปฏิบตั ิงานพนื้ ที่เก่ียวข้อง โดยตอ้ งไม่มีคนตก เครื่องจักร

คา้ งอยู่ในเครื่องจักร ใช้สญั ญาณเสียงยืนยีนรอบเครื่องจักร

8 หยุดการทางานของเครื่องจักรทันทีเม่ือมีเสียง ผู้เฝา้ ระวงั อยู่ในตาแหน่งท่ีสามารถทาการหยุด
หรอื การสนั่ ท่ีผดิ ปกติขณะทาการทดสอบ เครื่องจักรทันที

17. กฎและมำตรฐำนทวั่ ไปสำหรับงำนประกำยไฟ

รูปภำพ ข้อ กฎกำรปฏบิ ตั ิงำน จดุ สำคญั

1 สวมใส่หน้ากากกันแสง หน้ากากกันฝนุ่ ถุงมือ สาหรบั งานเช่ือมแก๊สและเช่ือมไฟฟ้า หน้ากาก
หนัง กันฝุน่ ควรมีความสามารถในการกรองอนุภาคไม่
ต่ากวา่ 95% (ได้มาตรฐานN95 ขึ้นไป)

มีถังดับเพลิงอย่างน้อย 2 ถังใกล้พื้นท่ีปฏบิ ตั ิงาน วางถังดบั เพลงิ ใกล้พื้นที่ปฏิบตั ิงานและหยิบ
2 ใช้ไดอ้ ย่างสะดวก

หลีกเลี่ยงการปฏิบตั ิงานใกล้พื้นท่ีซ่ึงมีวสั ดุหรอื ก่อนปฏบิ ัตงิ านต้องขอและไดร้ บั อนุญาต

สารเคมีที่สามารถตดิ ไฟได้ ปฏบิ ตั งิ านท่ีก่อใหเ้ กิดประกายไฟ
3 หากอากาศถ่ายเทไม่สะดวกให้ติดต้งั พัดลมดูด

อากาศ

แขวนปา้ ย “กาลงั ปฏิบตั งิ านที่ก่อให้เกิดประกาย แขวนปา้ ยในตาแหน่งที่สามารถมองเห็นได้
4 ไฟ”
อย่างชัดเจน

5 มีผู้เฝ้าระวงั ไฟในพ้ืนท่ีปฏิบัตงิ านตลอดเวลา ให้มอบหมายผทู้ ี่สามารถถังดับเพลงิ ไดเ้ ปน็ ผ้เู ฝา้
รวมถึงช่วงเวลาพัก ระวงั ไฟ

ใช้ผ้าใบกันไฟ หรอื แผงกันสะเก็ดเพือ่ ลดการ ใช้วสั ดทุ ่ีไม่ติดไฟสาหรบั การป้องกันสะเก็ด (

กระจายของสะเก็ดไฟขณะเช่ือม ตัด เจียร Fire proof )
6 ห้ามใช้บลูชีท( Blue sheet ) ในการปอ้ งกัน

สะเก็ดไฟ

เมื่อปฏบิ ตั งิ านที่ก่อให้เกิดประกายไฟบนที่สงู บนท่ีสูงควรมีการเตรยี มถังดับเพลงิ ไวเ้ ช่นกัน

7 ตอ้ งมีมาตรการปอ้ งกันสะเก็ดไฟและปอ้ งกันผู้ไม่ เช่นการเตรยี มไวใ้ นกระเช้าของรถกระเช้า เป็นตน้
เก่ียวข้องเข้าพ้ืนที่ดา้ นล่าง

หลังปฏิบัตงิ านท่ีก่อใหเ้ กิดประกายไฟ ตอ้ งเฝ้า
8 ระวงั ไฟเป็นเวลา 1 ซม.

ห้ามใช้เปลวไฟในการตดั ท่อที่มีสารหรอื ฝนุ่ ท่ีจุด หากจาเปน็ ต้องตัด-เช่ือมท่อหรอื ภาชนะต้องทา

ตดิ ไฟงา่ ย ความสะอาดก่อน
9 ตรวจวดั ไอระเหยของสารไวไฟก่อนปฏบิ ตั งิ าน

คมู่ อื ความปลอดภัยในการทางาน59

18. เคร่ืองเจยี ร์ไฟฟำ้ และเคร่ืองตัดไฟเบอร์

รูปภำพ ขอ้ กฎกำรปฏิบตั งิ ำน จดุ สำคัญ

ตวั เคร่ืองและส่วนประกอบตอ้ งมีสภาพปลอดภยั ตรวจสอบสภาพตามแบบตรวจสอบและมีสติก

ไม่ชารดุ เกอรผ์ า่ นการตรวจสอบตดิ ท่ีอุปกรณ์

- โครงสรา้ งไม่แตกหกั เสยี รปู ทรง  ค่าความต้านทานของฉนวนหมุ้ สายไฟต้อง

1 - สายไฟเป็นยางกลมมี ฉนวน 2 ชัน (NYY หรอื มากกวา่ 1 Mega Ohms

VCT) และต้องไม่ชารดุ หรอื ฉีกขาด  ความเรว็ รอบสูงสดุ ตอ่ นาทีท่ีระบบุ นใบเจียร์/

- มีฝาครอบและยึดติดกับตวั เครื่องอย่างแน่น ใบตัดตอ้ งมากกวา่ หรอื เท่ากับความเรว็ รอบตัว

หนาใบเจียร/์ ใบตดั ตอ้ งไม่แตกรา้ ว เปล่าของเครื่อง

2 สวมใส่แวน่ ตานิรภัย,หน้ากากกันฝุ่น และถุงมือ
3 หนัง
4
5 ก่อนเริ่มงานตอ้ งเดินเคร่ืองเปลา่ ท่ีความเรว็ รอบ ต้องไม่มีการสนั ทีปกติ
เสมือนขณะใช้งาน กรณที ี่มีการสันผดิ ปกติใหห้ ยุดเคร่ือง ถอดปลก๊ั
และตรวจสอบอุปกรณอ์ ีกครั้ง หากพบการชารดุ
ให้ยกเลิกการใช้งานทันที

หลังเปลีย่ นใบเจียร/์ ใบตดั ใหเ้ ดนิ เคร่ืองเปลา่ การเปลี่ยนใบเจียรต์ ้องทาโดยผูม้ ีทักษะความ
เพ่อื ตรวจสอบส่ิงผิดปกติ ชานาญเท่านั้น
หา้ มเปล่ยี นใบเจีย/ใบตัด หากยังไม่ปดิ สวติ ซ์ไฟ
และดึงสายไฟออกจากแหลง่ จ่ายไฟฟ้า

ใช้แผ่นกันปอ้ งกันกระจายของสะเก็ดไฟ มีถังดับเพลงิ 2 ถังใกลพ้ น้ื ที่ปฏบิ ัติงาน
แผ่นกันตอ้ งครอบคลมุ การกระจายของสะเก็ดไฟ
หา้ มปฏบิ ตั งิ านถ้าในพืน้ ท่ีทางานมีสารไวไฟ

ยึดชิ้นงานใหแ้ น่นก่อนปฏบิ ัติงาน ห้ามใช้งานเกินความเรว็ รอบท่ีระบใุ บเจียร์/ใบตัด
6 ห้ามออกแรงกดมากเกินไป เพราะจะทาให้ใบ
เจีย/ใบตัดแตกได้

ใช้เครื่องมือใหเ้ หมาะสมกับประเภทงาน ห้ามใช้งานใบตัดด้านข้าง
7 หา้ มใช้เคร่ืองตดั เพ่ืองานเจียหรอื ลบคมโดย
เดด็ ขาด

วางเครื่องใหเ้ ข้าทีหลังใช้งาน ไม่ควรวางบน ถอดปลก๊ั หลงั ใช้งานทุกครั้ง
8 ทางเดิน

9 เก็บสารองใบเจียร/์ ใบตัด ใหเ้ ก็บในพ่ืนท่ีแห้ง

คมู่ ือความปลอดภัยในการทางาน60

19. งำนตดั -เช่อื มด้วยแกส๊ ข้อ กฎกำรปฏิบตั งิ ำน จุดสำคัญ
รูปภำพ

ผู้ปฏบิ ัตงิ านต้องผ่านการอบรม หลักสตู รการ

1 ปฏิบตั งิ านอย่างปลอดภยั ของการเช่ือม-ตัดโลหะ
ด้วยแก๊ส

สวมใส่หน้ากากกันแสง,หน้ากากกันฝ่นุ ,ถุงมือหนัง หน้ากากกันฝุน่ ควรมีความสามารถในการกรอง
2 อนุภาคไม่ต่ากวา่ 95% (ได้มาตรฐาน N95 ขึ้นไป)

สภาพโครงสรา้ งและอุปกรณ์ไม่ชารดุ เสยี หาย ตรวจสอบโดยใช้แบบตรวจสอบและมีสติก๊ เกอร์

-ถังไม่ผุ ร่ัว ผ่านการตรวจสอบติดท่ีอุปกรณ์

-ติดตง้ั อุปกรณป์ ้องกันไฟย้อนกลับทั้ง 4 จุด ใช้มาตรวดั ความดนั ให้ตรงกับชนิดของแก๊ส

3 -มีมาตรวดั ความดันซ่ึงทางานได้แม่นยาและไม่ ตรวจสอบรอยรั่วที่วาล์วของหัวเช่ือมและ
แตกหกั เสียหาย
รอยตอ่ สายด้วยน้าสบู่

-สายเช่ือมไม่แตก ร่ัว และยึดม่ันคงดว้ ยเข็มขัด ห้ามใช้น้ามันหรอื จารบใี นการหลอ่ ลืน่ ข้อตอ่

รดั สาย หา้ มใช้สายท่ีมีการตัดต่อระหวา่ งสาย

ถังแก๊สและถังออกซิเจนตอ้ งวางบนรถเข็นและ เคลอ่ื นย้ายถังในแนวต้งั

4 ผูกยึดดว้ ยโวใ่ หแ้ น่นอย่างน้อย 2 จุด ห้ามวางถังโดยปราศจากการยึดอย่างม่ันคง

ห้ามนอนถังถึงแม้วา่ จะไม่มีแก๊ส

5 หลกี เหลย่ี งการปฏิบัตงิ านใกลพ้ ื้นท่ีซ่ึงมีวสั ดหุ รอื หากอากาศถ่ายเทไม่สะดวงใหต้ ดิ ตง้ั พัดลมดดู

สารเคมีท่ีสามารถติดไฟได้ อากาศ

6 ใช้อุปกรณเ์ ฉพาะสาหรบั จุดไฟ หา้ มใช้ไฟแช็คหรอื ไม้ขีดไฟ

กรณีตดั -เชื่อม ท่อหรอื ภาชนะตอ้ งมั่นใจวา่ ไม่มี ทาความสะอาดท่อหรอื ภาชนะที่จะตัด-เช่ือม

7 ของเหลวไวไฟ ไอระเหยหรอื สารติดไฟได้ ตรวจวดั ไอระเหยของสารไวไฟก่อนปฏิบตั ิ

หลงเหลอื อยู่ภายใน

เมื่อหยุดใช้งานปดิ วาลว์ ของถังแก๊ส ถังออกซิเจน แรงดนั ท่ีมาตรฐานวดั ความดันตอ้ งเปน็ ศุนย์
8 และปล่อยแก๊สท่ีคา้ งอยู่ในสายให้หมด

พนื้ ที่เก็บถังแก๊สตอ้ งมีอากาศถ่ายเท และหา่ ง ควรเก็บถังแก๊สในที่รม่

จากแหลง่ ความรอ้ นหรอื ประกายไฟไม่ต่ากวา่ 10 หา้ มเก็บถังแก๊สในท่ีซ่ึงโดนแสงแดดโดยตรง
9 เมตร
หา้ มวางถังออกซิเจนและถังแก๊สท่ีไม่ใช้งานโดย

ไม่มีฝาครอบวาลว์

คมู่ อื ความปลอดภัยในการทางาน61

20. งำนในท่อี ับอำกำศ ข้อ กฎกำรปฏบิ ัตงิ ำน จดุ สำคัญ
รูปภำพ

ผู้ปฏิบัตงิ านในที่อับอากาศ ผคู้ วบคุมงาน ผ้ชู ่วย มองหมายงานและระบุหน้าที่ของแตล่ ะคนให้
เหลือ ตอ้ งผา่ นการฝกึ อบรมตามกฎหมาย ชัดเจน

ผปู้ ฏบิ ตั งิ าน ผคู้ วบคุมและผชู้ ่วยเหลอื ต้องผา่ น

การตรวจสขุ ภาพจากแพทย์อาชีวอนามัย และมี

ใบรบั รองแพทย์สาหรบั ทางานในท่ีอับอากาศ
การอนุญาตปฏิบตั ิงานในที่อับอากาศจะ
1 ดาเนินการโดยเจ้าหน้าที่ของบรษิ ัทโตโยตา้ เท่านั้น
ห้ามปฏิบตั งิ านเกิน 1 นาที
ห้ามผูท้ ่ีไม่มีใบอนุญาต ปฏิบตั งิ านในท่ีอับ

อากาศโดยเด็ดขาด

จัดเตรยี มข้ันตอนการปฏบิ ตั ิงาน แผนช่วยเหลอื
ผู้ปฏิบตั งิ านกรณเี กิดเหตฉุ ุกเฉินพรอ้ มยืนยัน
2 เสน้ ทางอพยพในกรณเี กิดเพลงิ ไหม้หรอื ระเบดิ

การปฏบิ ตั งิ านในท่ีอับอากาศตอ้ งขอและได้รบั มีการระบุช่ือ 4 ผู้ (ผูป้ ฏิบตั งิ าน,ผ้ชู ่วยเหลือ,ผู้

3 อนุญาตการปฏิบัตงิ านในท่ีอับอากาศ ควบคมุ งานและผอู้ นุญาต) ในเอกสารขออนุญาต

จัดเตรยี มอุปกรณ์และเคร่ืองมือช่วยชีวติ ในกรณี ติดต้ังไฟสอ่ งสวา่ งแสดงตาแหน่งช่องเปิดใน

ฉุกเฉิน เช่น เครื่องเติมหรอื ระบายอากาศ,เชือก เวลากลางคนื หรอื กรณีท่ีแสงสวา่ งไม่เพยี งพอ
4 ช่วยชีวติ ,บันได,เข็มขัดนิรภยั ,ชุดปฐมพยาบาล ตรวจสอบจานวนและสภาพอุปกรณ์ช่วยเหลือ

และอุปกรณด์ บั เพลิง เป็นตน้ ก่อนเริ่มงาน

กั้นพืน้ ท่ีการเข้า-ออกที่อับอากาศพรอ้ มตดิ ปา้ ย หา้ มบคุ คลที่ไม่เก่ียวข้องเข้าพ้นื ท่ีอับอากาศ
5 “ท่ีอับอากาศ อันตราย ห้ามเข้า” ทุกๆทางเข้า-

ออก

กรณ๊ที่เปน็ หลุม บ่อ ถัง หรอื ช่องเปิด ตอ้ งมี กรณปี ฏิบัติงานใกลข้ อบและมีโอกาสตก ตอ้ ง

6 มาตรการปอ้ งกันการตก สวมใส่เข็มขัดนิรภยั และคล้องเกี่ยวตลอดเวลา

การปฏิบตั ิงาน

จัดให้มีการระบายอากาศท่ีเพยี งพอและ กรณกี ารระบายอากาศไม่เพียงพอให้พจิ ารณา
7 เหมาะสมตอ่ การหายใจ การใช้พดั ลมดูด/เตมิ อากาศ

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน62

20. งำนในทอี่ บั อำกำศ ข้อ กฎกำรปฏบิ ตั ิงำน จุดสำคัญ
รูปภำพ

8 ผู้ควบคมุ ต้องตรวจวดั และบนั ทึก ปรมิ าณแก๊ส คา่ ออกซิเจนอยู่ในช่วง 19.5% ถึง 23.5%

ออกซิเจน ความเข้มข้นของแก๊สที่ติดไฟได้และ แก็ส ไอ หรอื ละอองท่ีตดิ ไฟหรอื ระเบิดไดไ้ ม่เกิน

แก๊สพษิ ในตาแหน่งการปฏิบตั ิงานก่อนและ 10% ของคา่ ความเข้มข้นต่าในอากาศท่ีสามารถ

ระหวา่ งปฏบิ ัตงิ าน ตดิ ไฟหรอื ระเบิดได้ (LEL)

แก็สพษิ หรอื สารเคมีอื่นๆ ไม่เกินคา่ ท่ีมาตรฐาน

กาหนด เช่น ไฮโดรเจนซัลไฟลต์ อ้ งมีคา่ น้อยกวา่

10 ppm
กรณที ี่ต้องทางานในสภาพอากาสท่ีต่ากวา่
มาตรฐานกาหนด ต้องทาการระบายอากาศ

เพมิ่ เตมิ เพ่ือให้สภาพอากาศอยู่ในเกณฑ์ท่ี

มาตรฐานกาหนดหรอื สวมหน้ากากช่วยหายใจ
กรณที ่ีพนื้ ท่ีอับอากาศมีสารไวไฟ ตอ้ งใช้

อุปกรณ์ไฟฟา้ ชนิดที่ไม่เปน็ ต้นเหตุการระเบดิ หรอื

ติดไฟ (Explosion proof)
ห้ามใช้เครื่องมือวดั ที่ไม่ผา่ นการสอบเทียบหรอื

เกินกาหนดช่วงเวลาการสอบ

ผคู้ วบคมุ งาน ต้องบนั ทึกชื่อผปู้ ฏิบตั ิงานและเวลา ผู้ควบคมุ และผ้ชู ่วยเหลือตอ้ งอยู่ในพ้ืนที่

9 เข้า-ออก พื้นท่ีอับอากาศพรอ้ มตรวจสอบความ ปฏิบัติงานตลอดเวลา (ดา้ นนอกที่อับอากาศเพื่อ

ถูกต้องทุกๆชั่วโมง ควบคมุ และช่วยเหลอื )

ผชู้ ่วยเหลอื ตอ้ งมีการส่อื สารกับผูป้ ฏิบตั งิ านที่ ห้ามเข้าไปช่วยผ้ปู ระสบภยั เพียงลาพังโดย

10 ทางานในท่ีอับอากาศและสามารถช่วยเหลือได้ ปราศจากการตรวจวดั สภาพอากาศและสวมใส่

ตลอดเวลาหากเกิดเหตุฉุกเฉิน อุปกรณค์ ุ้มครองความปลอดภยั

ระหวา่ งปฏิบัตงิ านหากมีอาการผดิ ปกติ เช่น หา้ มผ้ปู ฏิบัตงิ านสบู บุหร่ีหรอื พกพาอุปกรณ์

11 วงิ เวยี นศรี ษะ,ตาลาย หรอื คลืน่ ไส้ ให้หยุด สาหรบั จุดไฟหรอื ตดิ ไฟได้เข้าไปในพนื้ ท่ีอับอากาศ
ปฏบิ ัติงานและออกจากพ้นื ที่อับอากาศทันที

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน63

21. กฏและมำตรฐำนทว่ั ไปในกำรเคลื่อนยำ้ ยวัตถหุ นกั

รูปภำพ ข้อ กฎกำรปฏบิ ตั งิ ำน จดุ สำคญั

1 ตรวจสอบอุปกรณ์ช่วยยก เช่นสลงิ สะเก็น ตะขอ ตรวจสอบโดยใช้แบบตรวจสอบและมีสตกิ เกอร์

และอ่ืนๆ ก่อนเริ่มงาน ผ่านการตรวจสอบตดิ ท่ีอุปกรณ์

2 ก้ันพ้นื ท่ีการยกปอ้ งกันผทู้ ี่ไม่เก่ียวข้องเข้ามาใน
พนื้ ที่

3 หา้ มผู้ปฏบิ ตั งิ านอยู่ใจ้จุดยกวตั ถุ

กรณีใช้รถเข็นในการเคลื่อนย้าย ต้องเลือกขนาด มีมาตรการป้องกันการล้มคว่าหรอื ตกหลน่ ของ

รถเข็นให้เหมาะสมกับน้าหนักของวตั ถุ วตั ถุ

4 ยึดวตั ถุใหต้ รงึ แน่น ไม่รวมคลอน
ในกรณีท่ีวตั ถุท่ีเคลื่อนย้ายสูงเกินระดบั สายตา

ตอ้ งจัดให้ผู้ให้สัญญาณ

กรณีใช้รถเข็นในการเคล่อื นย้าย ต้องคานวณ กรณีผลคานวณเกิน 1.5 หรอื เคลื่อนย้ายบน

อัตราสว่ นระหวา่ งความสูงจุดศูนย์ถ่วงของวตั ถุ ทางลาดท่ีชันเกิน 18 องศา ตอ้ งมีมาตรการ

ต่อระยะหา่ งระหวา่ งลอ้ รถเข็น โดยคา่ ตอ้ งไม่เกิน ปอ้ งกันการล้มคว่าเพ่ิมเติม เช่น ติดตั้งอุปกรณ์
5 1.5 และหา้ มเคลื่อนย้ายวตั ถุบนทางลาดที่ เพแื่ ชะลอการเคล่ือนที่ ทั้งน้ี ต้องมีการประเมิน

ความชันเกิน 18 องศา ความเสยี่ งและได้รบั ความเห็นชอบจากเจ้าของงาน

6 ตรวจสอบและยึดสว่ นของวตั ถุใหค้ งที เพือ่ รกั ษา ตรวจสอบความสมดุลและมั่นคงก่อนเร่ิม

ระดบั จุดศนู ย์ถ่วงขณะเคล่อื นย้าย เคล่อื นย้าย

กรณีผปู้ ฏิบัติงานหลายคน ตอ้ งกาหนดตาแหน่ง

7 ของผู้ปฏิบตั งิ านแต่ละคน และการใหส้ ญั ญาณ
ระหวา่ งกัน

ขณะเคล่ือนย้ายวตั ถุ ผู้ปฏิบตั ิงานตอ้ งไม่อยู่ใน เวน้ ระยะใหม้ ีพน้ื ที่เพยี งพอท่ีสามารถหลบหลกี

ตาแหน่งท่ีวตั ถุเคลื่อนท่ีไป ได้หากวตั ถุควา่
8 หา้ มอยู่ในทิศทางท่ีวตั ถุมีความเสีย่ งในการโค่น

ล้มสูง

9 กรณยี กโดยใช้รถยกหรอื รอก ตอ้ งวางวตั ถุลงพ้ืน หา้ มยกวตั ถุคา้ งลอยได้
หลังหยุดการปฏิบัติงานทุกคร้ัง

หา้ มเคลอ่ื นย้ายวตั ถุหากไม่มีมาตรการป้องกัน หา้ มใช้การประคองโดยผู้ปฏบิ ตั ิงานเปน็
10 การล้มควา่
มาตรการป้องกันการลม้ คว่า

กรณีการใช้เครนทุกประเภท ผบู้ ังคับเครนต้องมี หา้ มผู้รบั เหมาบงั คับเครนของบรษิ ัทโดยเดด็ ขาด
11 ใบอนุญาตบงั คบั เครนเฉพาะ

คมู่ ือความปลอดภัยในการทางาน64

22. งำนยกโดยใชส้ ลงิ ข้อ กฎกำรปฏบิ ตั งิ ำน จุดสำคญั
รูปภำพ

1 กาหนดผู้ยึกเกาะวสั ดุและผ้ใู หส้ ัญญาณเครน ผูย้ ึดเกาะวสั ดแุ ละผู้ให้สญั ญาณเครนต้องผ่าน
การอบรมหลักสูตรปฏิบตั ิหน้าท่ี

2 อุปกรณช์ ่วยยก เช่น ลวดสลิง,สลงิ ผา้ , โซ่และ ตรวจสอบโดยใช้แบบตรวจสอบและมีสติกเกอร์

อื่นๆอยู่ในสภาพดี ไม่ชารดุ เสยี หาย ผา่ นการตรวจสอบตดิ ที่อุปกรณ์

3 เลือกใช้อุปกรณ์ช่วยยกท่ีเหมาะสมกับขนาดและ ค่า Safety Factor ตามมาตรฐานกาหนด
น้าหนักวตั ถุท่ีจะยก

4 กั้นพื้นท่ีการยกเพอ่ื ปอ้ งกันผู้ไม่เก่ียวข้องเข้ามา
ในพนื้ ที่

5 กรณยี กวตั ถุท่ีเป็นท่อกลมหรอื แผน่ ใหม้ ัดวตั ถุ หา้ มใช้ลวดหรอื เชือกท่ีมัดวตั ถุ เปน็ อุปกรณ์ใน

รวมกันใหแ้ น่นหน้าดว้ ยลวดสลงิ ก่อนยก การยกวตั ถุข้ึน

ใช้สลงิ ตั้งแต่ 2 เสน้ ในการยก สว่ นท่ีเปน็ ขอบ มุมระหวา่ งสลงิ ประมาณ 30-60 องศา
6 หรอื มุมให้มีวสั ดรุ องระหวา่ งสลงิ กับวตั ถุ
ห้ามใช้ลวดสลิงเสน้ เดยี วในการยก

7 ตดิ ต้ังเชือกควบคมุ อย่างน้อย 2 เสน้ เพอ่ื ปอ้ งกัน
การแกวง่ ของวตั ถุขณะยก

ตรวจสอบจุดศนู ย์ถ่วงของวตั ถุท้ังแนวต้งั และ
8 แนวนอนก่อนยก

ตรวจสอบความสมดุล ดดยค่อยๆยกวตั ถุลอย ระมัดระวงั กรณีจุดศูนย์ถ่วงไม่อยู่ตรงกลางจะ
จากพ้นื ประมาณ 10-20 เซนตเิ มตร หากพบวตั ถุ ทาใหว้ ตั ถุที่ยกแกวง่
ไม่สมดุลให้วางวตั ถุลงและยืนยันการผูกมัดอีกครั้ง จุดท่ียึดสลิงตอ้ งไม่เคลื่อนท่ี

ให้น้าหนักของวตั ถุตกลงบนสลิงท้ัง 2 ด้าน
9 เท่าๆกัน ตรวจสอบแรงตงึ ของสลงิ โดยการใช้ฝา่

มือแตก
หา้ มยกวตั ถุข้ึนแบบกระทันหัน
หา้ มโดยสารไปกับวตั ถุยก

ขณะยกต้องปฏบิ ัตติ ามคาสง่ั ของผู้ให้สญั ญาณ เฉพาะผู้ที่ไดร้ บั อนุญาตให้เป็นผ้บู งั คบั เชือก

อย่างเครง่ ครดั ควบคมุ สามารถเข้าใกล้พืน้ ท่ีการยกได้ โดยรกั ษา

ระยะปลอดภยั จากวตั ถุที่ยกไม่น้อยกวา่ 2 เมตร
10 หา้ มอยู่ใต้วตั ถุ

หา้ มโดยสารไปกับวตั ถุที่ยก

สาหรบั งานปรบั ตาแหน่งที่จาเปน็ ต้องเข้าใกล้ รอให้วตั ถุยกเข้าตาแหน่งและหยุดนิ่งก่อนจึง

11 วตั ถุที่ยก เฉพาะผู้ได้รบั อนุญาตเท่าน้ันจึง เข้าท่ีการปรบั ตาแหน่ง

สามารถเข้าพนื้ ท่ียกได้

ก่อนถอดสลงิ ให้ตรวจสอบวา่ ชิ้นงานจะไม่ล้ม หลีกเหลี่ยงการสมั ผสั หรอื กระแทกกับวตั ถุขณะ
12 ก่อนถอดสลงิ ให้ตรวจสอบวา่ ช้ินงานจะไม่ลม้ ปลดสลิงเพอื่ ป้องกันการล้มคว่าของวตั ถุ

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน65

23. ปนั่ จัน่ ชนิดเคล่อื นที่ ขอ้ กฎกำรปฏบิ ัติงำน จุดสำคัญ
รูปภำพ

ผบู้ ังคบั ป่ันจ่ัน ผู้ให้สญั ญาณแก่ผู้บงั คบั ปน่ั จั่นผู้ ผู้ที่ไม่มีหน้าท่ีในการใหส้ ัญญาณในการยก ห้าม

1 ยึดเกาะวสั ดุ และผคู้ วบคมุ การใช้ป่นั จ่ันตอ้ งผ่าน มารว่ มให้สัญญาณเป็นอันขาด
การอบรมหลักสูตรการปฏบิ ตั หิ น้าที่

ปน่ั จั่นและอุปกรณ์ท่ีใช้สาหรบั การยก(ตะขอ ป่ันจั่นต้องผา่ นการตรวจสอบจากวศิ วกร

,สะเก็น,ลวดสลงิ ,สลิงผ้า เปน็ ต้น) ต้องผา่ นการ เคร่ืองกลตามระยะท่ีกฎหมายกาหนด

ตรวจสอบก่อนเริ่มใช้งาน {พิกัดยกไม่เกิน 3 ตัน ตรวจทุก 6 เดือน}

2 {พิกัดยกมากกวา่ 3 ตนั ข้ึนไปตรวจทุก 3 เดือน}
มีใบรบั รองการตรวจ (ปจ.) และสาเนา

ใบอนุญาตประกอบวชิ าชีพควบคุมไวท้ ่ีรถ

การตรวจสอบสภาพประจาวนั ใช้มาตรฐานตาม

แบบตรวจสอบ
ยืนขายันพื้น (Outrigger) ใหส้ ุดทุกดา้ นและวาง หา้ มใช้ปั่นจ่ันหากขายันพื้นกางไม่สดุ
3 แผน่ เหลก็ เพื่อเสรมิ ความแข็งแรง
หา้ มกางขายันพน้ื บนทางลาดเอียง

กักบรเิ วณการยกให้ชัดเจนพรอ้ มตดิ ปา้ ยเตอื น ห้ามบคุ คลไม่เกี่ยวข้องเข้าพืน้ ที่
4 ตอ้ งไม่มีสว่ นของป่นั จั่นย่ืนออกนอกเขตกั้น

พกิ ัดน้าหนักและรศั มีการยกต้องเป็นไปตาม มีผูใ้ หส้ ญั ญาณในระหวา่ งการทางานของปั่นจั่น

มาตรฐานของปั่นจ่ัน(Load chart) ใช้สญั ญาณมาตรฐานสากลในการใหส้ ัญญาณ

5 ในกรณีมองไม่เห็นสัญญาณมือ ใหใ้ ช้วทิ ยุส่ือสาร

ขณะยกของต้องไม่มีคนอยู่ใตจ้ ุดยกตลอดจนถึง ห้ามทาการเคลื่อนย้ายขณะยกวตั ถุขึ้นลง

6 แขนป่ันจ่ัน ห้ามใช้ป่นั จั่นโดยสารผู้ปฏิบัตงิ านข้ึนที่สงู

หา้ มซ่อมปั่นจ่ันในขณะท่ีปน่ั จั่นกาลงั ทางาน

7 ลดแขนปั่นจ่ันลงทุกครั้งก่อนเคลอ่ื นย้ายป่ันจ่ัน

8 เมื่อทางานใกลส้ ายไฟฟา้ แรงสงู ต้องเวน้

9 รหะา้ ยมะใชห้โา่ ทงตรศามัพท่ีก์มฎือหถมือขายณกะาบหังนคดับปัน่ จั่น

ลดแขนป่ันจั่นใหส้ ุด,ดับเคร่ืองยนต์ และดงึ ห้ามเสยี บกุญแจคา้ งไวเ้ ม่ือออกจากรถปั่นจ่ัน

10 กุญแจออกจากรถทุกครั้งเม่ือผบู้ งั คบั ปน่ั จ่ันออก หา้ มยกช้ินงานคา้ งไวเ้ มื่อผบู้ ังคับปน่ั จ่ันไม่อยู่ใน

จากรถป่นั จ่ัน ตาแหน่งบังคับ

หยุดการทางานของปั่นจ่ันในสภาพอากาศเลวรา้ ย ห้ามใช้ปนั่ จ่ันในขณะที่ลมแรง,ฝนตกหนักหรอื
11 แผน่ ดินไหว(ความเรว็ ลมไม่เกิน 10 เมตร/วนิ าที)

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน66

24. รถยก (Forklift) ขอ้ กฎกำรปฏิบัตงิ ำน จดุ สำคัญ
รูปภำพ

1 ผขู้ ับรถยกตอ้ งผ่านอบรม หลักสตู รความ กรณเี ป็นรถยกของบรษิ ทั ผขู้ ับขี่ต้องเปน็
ปลอดภยั ในการปฏบิ ัตงิ านกับรถโฟล์คลิฟท์ พนักงานของบรษิ ัทเท่าน้ัน

รถยกตอ้ งอยู่ในสภาพปลอดภยั ไม่ชารดุ และผา่ น ตรวจสอบรถยกตามแบบตรวจสอบ

การตรวจสอบก่อนเริ่มใช้งาน ตอ้ งมีป้ายบรษิ ัท ชื่อผไู้ ดร้ บั อนุญาตใหข้ ับรถยก
2 และเบอรต์ ดิ ต่อตดิ ท่ีรถยกอย่างชัดเจน

ผขู้ ับขี่ต้องเป็นคนเดียวกับที่ระบุไวบ้ นป้ายช่ือ

3 สวมใสห่ มวกนิรภัยพรอ้ มสายรดั คางขณะ ผขู้ ับขี่ตอ้ งคาดเข็มขัดนิรภัยตลอดเวลา
ปฏิบัตงิ าน

กันพ้ืนที่ปฏิบัตงิ านช่ัวคราวสาหรบั รถยก ตรวจสอบเสน้ ทางการเคล่อื นที่ก่อนเร่ิม
4 ปฏบิ ัตงิ านทุกคร้ัง
ทุกคนที่อยู่ในพื้นท่ีการปฏบิ ตั ิงานของรถยก
ต้องสวมเส้ือสะท้อนแสง
หา้ มทางานหรอื เดนิ ผ่านใต้งาของรถยก

5 น้าหนักของยกรถต้องไม่เกินพิกัดของรถยก

ยกของช้าๆและตรวจสอบสมดลุ ทุกครั้งก่อน ทาการผกู มัดเมื่อต้องขนย้ายสง่ิ ของที่ไม่ได้

6 เคลอ่ื นท่ี สมดุลจุดศูนย์ถ่วงอยู่สงู หรอื มีชิ้นส่วนอยู่นอก

พืน้ ท่ีพาเลท

7 การเคลือ่ นย้ายใหย้ กงาสงู จากพนื้ ที่ 15-20 cm.

กแรลณะีทหี่สงาง่ิ ยขอปงลบางัยสงายขต้ึนาเลจก็นนไม้อ่สยามารถมองเห็น มีผใู้ หส้ ญั ญาณระหวา่ งการขนย้ายดว้ ยรถยก

8 ทางด้านหน้า ใหข้ ับถอยหลงั ห้ามผูใ้ ห้สญั ญาณอยู่ในแนวการเคลอื่ นที่ของรถ

ยก

9 ความเรว้ ของรถยกไม่เกิน 10 km ตอ่ ช่ัวโมง

10 แหล้ามะเใปชดิ้รถไฟยหกในน้ากเมา่ือรขนับสใน่งคอนาคหารอื ใช้ยกอุปกรณ์

กยก่อชนนลิดงจอา่ืนกๆรถเชย่นกตยอ้ กงสลลดิงงผาูกลกงแับนขบอกงับพืน้ ใส่ จอดรถยกในบรเิ วณท่ีกาหนด
11 เบรคมือ ดับเคร่ืองพรอ้ มถอดกุญแจ
ห้ามท้ิงกุญแจไวท้ ่ีรถ

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน67

หมวดท่ี 4 อื่นๆ

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน68

1. กำรวิเครำะห์งำนเพือ่ ควำมปลอดภยั (Job Safety Analysis)
Job Safety Analysis : JSA คอื การวิเคราะหง์ านเพื่อความปลอดภยั เพ่ือให้ผปู้ ฏบิ ตั งิ านทางานอย่างปลอดภยั ที่สุด

วัตถปุ ระสงค์ของกำรวิเครำะหง์ ำนเพอื่ ควำมปลอดภยั
1.เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการตรวจหาปจั จัยที่เป็นสาเหตขุ องการเกิดอุบัตเิ หตุ หรอื ทาใหท้ รพั ย์สนิ เสียหาย เรียกสง่ิ เหลา่ น้ัน
ว่าอนั ตราย
2.เพื่อนาผลการวิเคราะหม์ าใช้ในการปรบั ปรงุ วิธีการทางาน หรอื กระบวนการผลติ ใหถ้ ูกตอ้ งตอ่ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านและทรพั ย์สนิ
3.เพื่อทราบวิธีการป้องกนั ควบคมุ อนั ตรายหรอื อุบัตเิ หตทุ ี่จะเกิดจากการทางาน

ข้นั ตอนกำรวิเครำะห์งำนเพ่ือควำมปลอดภัย
1. เลือก : เลือกงานที่จะทาการวิเคราะห์
2. แยกแยะ : แบ่งงานที่จะทาให้เปน็ ลาดบั ขน้ั ตอนที่เกดิ ขน้ึ จากกระบวนการทางานท้ังหมด (ควรจะมไี ม่ตา่ กว่า 5 ข้นั ตอน)
3. ค้นหำ : คน้ หาและระบอุ ันตรายท่ีอาจจะเกิดขึน้ ในแตล่ ะขนั้ ตอน
4. วิธีกำรแกไ้ ข : ระบแุ นวทางการแกไ้ ขเพื่อลดอันตรายในแตล่ ะขน้ั ตอน

ตวั อย่ำงกำรวิเครำะหง์ ำนเพ่ือควำมปลอดภยั

1. เลอื ก แบบวเิ คราะหง์ านเพอ่ื ความปลอดภัย
(JOB SAFETY ANALYSIS)

ชอื่ งานทว่ี ิเคราะห์ : ติดตงั้ ประตทู างออกหนีไฟ ผวู้ ิเคราะห์ : นายเอ

หน่วยงาน : หน่วยงานความปลอดภยั วันทว่ี ิเคราะห์ : 1/4/2563 Revise : 4. แก้ไข

สถานทป่ี ฏบิ ตั ิงาน : โรงงานA 2. แยกแยะ No. 3. ค้นหา มาตรการป้องกนั (ใหพ้ ิจารณา
ต้นเหตุของอนั ตรายเป็ นอนั ดับแรก)
No. ขนั้ ตอนการทางาน (ภาพประกอบ ) ลกั ษณะอนั ตราย/ผลกระทบทอ่ี าจเกดิ ขนึ้

1 ตรวจสอบเครอื่ งมอื และอปุ กรณไ์ ฟฟ้ากอ่ นใชง้ าน และวดั คา่ ความตา้ นทางของ 1) การตรวจสอบเครื่องมอื เช่นสวา่ น ปลกั๊ ไฟ โดยใช้เคร่ืองวดั คา่ ความ1) ให้ผมู้ คี วามรู้เฉพาะทาง เช่น ช่างไฟฟ้าหรือ

อปุ กรณไ์ ฟฟ้าทกุ ชนิด ตา้ นทาง อาจทาให้กาลงั ไฟของเครื่องวดั ช็อตพนกั งานได้ วศิ วกรไฟฟ้าเป็นผตู้ รวจวดั

2) อาจทาใหอ้ ปุ กรณท์ ม่ี ีปลายแหลมคมบาดพนกั งานได้ 2) ใส่ถงุ มอื กนั บาดขณะตรวจสอบอปุ กรณ์มคี ม

2 ตงั้ เสากนั้ พืน้ ทที่ างานและติดปา้ ยเตือนอนั ตราย เพื่อปอ้ งกนั ผทู้ ไี่ มเ่ กย่ี วขอ้ ง 1) การยดี เสาโดยใช้สวา่ น อาจทาให้ดอกสวา่ นโดนมอื พนกั งานได้ 1) กาหนดวธิ ีการปฏิบตั งิ านใช้สวา่ นอยา่ งปลอดภยั
3 เรมิ่ ติดตงั้ ประตู
และปฏิบตั ติ ามอยา่ งเคร่งครัด

2) การใช้ผา้ ใบบลชู ีทก้นั พ้ืนทตี่ อ้ งใช้ลวดยดึ อาจทาให้ปลายลวดโดน 2) ใช้คมี หนีบลวดแทนการใช้มอื เปลา่ และ

พนกั งานได้ ใส่ถงุ มอื ผา้ ตลอดเวลาทปี่ ฏิบตั งิ าน

1) ประตมู ขี นาดใหญ่อาจลม้ ทบั พนกั งานได้ 1) กาหนดให้มคี นพยงุ จบั ประตไู วข้ ณะตดิ ต้งั

2) ฝ่ นุ จากการเจาะผนงั ปนู โครงสร้าง 2) ใช้เคร่ืองดดู ฝ่ นุ หากมฝี ่ นุ ฟุ้งกระจายออกมา

4 ตรวจสอบความเรยี บรอ้ ยของการติดตงั้ และทดสอบการล็อกประตู 1) ประตอู าจหนีบมอื พนกั งานได้ 1) หัวหน้างานเตอื นจดุ อนั ตรายให้ผปู้ ฏิบตั งิ าน
5 รอื้ ถอนเสากนั้ พืน้ ทแ่ี ละทาความสะอาดพืน้ ทปี่ ฏบิ ตั ิงานใหเ้ รยี บรอ้ ย
1) การร้ือถอน อาจทาให้ฝ่ นุ ผงกระเดน็ เขา้ ตาพนกั งานได้ ทราบกอ่ นทาการทดสอบการตดิ ต้งั
2) เสาทรี่ ้ือถอนอาจลม้ ทบั ศรี ษะขณะทาการร้ือถอนได้
3) การเกบ็ กวาดพ้ืนทอี่ าจทาให้เศษเหลก็ เหลก็ บาดมอื พนักงานได้ 1) ใช้เครื่องดดู ฝ่ นุ ออก และสวมแวน่ ตา,ผา้ ปิ ดจมกู

Approved 2) กาหนดให้มคี นพยงุ เสาขณะถอนการตดิ ต้งั

3) ใช้ไมก้ วาดกวาดเศษเหลก็ และใช้คมี หนีบเศษ

เหลก็ ทงิ้

Checked Issued

หวั หนา้ นายบี หวั หนา้ นายเอ

คมู่ อื ความปลอดภัยในการทางาน69

2. ประเภทอปุ กรณค์ ุม้ ครองควำมปลอดภัยสว่ นบุคคล (Personal Protective Equipment)

รูปที่ 28 อปุ กรณค์ มุ้ ครองความปลอดภัยสว่ นบุคคล
1) อปุ กรณ์ปอ้ งกนั ศรี ษะ (Head Protection)

สัญลกั ษณบ์ ังคบั ให้ใส่อปุ กรณ์ปอ้ งกันศีรษะ หมวกนิรภัย

มหี นา้ ท่ีลดแรงกระแทกจากวัสดทุ ่ีตกลงมาใสศ่ รี ษะ ไดแ้ ก่ หมวกนิรภยั สาหรบั พนกั งานท่ีมีความเสย่ี งตอ่ วัสดทุ ี่อาจ

หลน่ ใส่ศรี ษะ เช่น พนักงานฝา่ ยซ่อมบารงุ , พนกั งานขับรถโฟล์คลฟิ ท์ ,และพนักงานที่ปฏบิ ัตงิ านบนท่ีสูง เป็นตน้

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน70

2. ประเภทอปุ กรณค์ ุ้มครองควำมปลอดภยั สว่ นบุคคล (Personal Protective Equipment) (ต่อ)
2) อุปกรณป์ อ้ งกนั เสยี งดงั (Ear Protection)

สญั ลักษณ์บังคับให้ใสอ่ ุปกรณ์ปอ้ งกนั เสยี งดัง ทีค่ รอบหูลดเสียง (Ear Muff) ท่ีอดุ หูลดเสยี ง (Ear Plug)

มหี นา้ ที่ลดเสียงดงั ไดแ้ ก่ ท่ีอดุ หู (Ear Plug) และท่ีครอบหู (Ear Muff) ไดแ้ ก่ พนักงานที่ปฏิบตั งิ านในพ้ืนที่ที่ไดร้ ับ

เสียงดงั เกนิ มาตรฐาน (อำ้ งองิ ประกาศกรมสวัสดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงาน เร่ือง มาตรฐานระดบั เสยี งท่ียอมให้ลกู จ้างไดร้ ับ

เฉลยี่ ตลอดระยะเวลาการทางานในแตล่ ะวัน)

3) อปุ กรณ์ป้องกนั ใบหนำ้ และดวงตำ (Eye Protection)

สญั ลกั ษณ์บงั คบั ให้ใสอ่ ุปกรณป์ อ้ งกนั ใบหน้า แว่นครอบตานิรภัย แว่นตานิรภัย กระบงั หน้าลดแสง

มีหนา้ ที่ในการป้องกนั วัตถุตา่ งๆกระเดน็ เข้ามาทาอันตรายตอ่ ใบหน้าและดวงตาอปุ กรณ์เหล่านี้ ไดแ้ ก่กระบงั หนา้ แว่นตา
ชนิดตา่ งๆ ซง่ึ พนกั งานจาเป็นตอ้ งใช้ ไดแ้ ก่ พนักงานซอ่ มบารุง พนกั งานที่ปฏิบัตงิ านเก่ยี วกบั สารเคมี และพนักงานฝา่ ยผลติ

4) อุปกรณป์ อ้ งกนั ระบบทำงเดนิ หำยใจ (Respirator Protection)

สัญลกั ษณ์บงั คบั ให้ใส่อปุ กรณ์ หนา้ กากอนามัย หน้ากากคารบ์ อน หนา้ กาก หนา้ กากชนิด
ป้องกนั ระบบทางเดินหายใจ ชนดิ ใส้กรอง มีวาลว์

มีหนา้ ที่ในการกรองสารพิษ สารเคมที ี่เป็นอันตรายตอ่ รา่ งกาย ซงึ่ พนักงานที่ตอ้ งทางานในบรเิ วณท่ีมีสารเคมใี นบรรยากาศ

จะตอ้ งใช้อปุ กรณ์ดงั กลา่ ว

5) อปุ กรณป์ ้องกนั มือ (Hand Protection)

สัญลักษณบ์ ังคบั ให้ใส่ ถุงมอื กันไฟฟา้ สถติ ย์ ถุงมือผ้า ถุงมือหนงั ถุงมอื ไนไตรล์ ถุงมือกนั นา้ มัน
มหี นา้ ที่ในการปอ้ งกันการบาด การขีดข่วน การท่ิมแทงจากวัตถุท่ีมคี วามแหลมคม และทาหนา้ ท่ีในการป้องกันการ

สมั ผัสกบั สารเคมโี ดยตรง นอกจากนย้ี ังทาหน้าที่ป้องกันความรอ้ น เช่น ถุงมอื หนงั ถุงมือผา้ ถุงมอื ป้องกนั สารเคมี เป็นตน้

คมู่ อื ความปลอดภัยในการทางาน71

2. ประเภทอปุ กรณ์คุ้มครองควำมปลอดภยั สว่ นบคุ คล (Personal Protective Equipment) (ต่อ)
6) อุปกรณป์ ้องกนั เท้ำ (Foot Protection)

สัญลกั ษณบ์ งั คับให้ใส่อปุ กรณ์ป้องกันเท้า รองเท้านิรภัย

มหี น้าท่ีในการปอ้ งกนั สารเคมกี ระเดน็ หรอื หกใสเ่ ท้าและหรือลดแรงกระแทกของวัตถุที่หล่นใสเ่ ท้า เหมาะสาหรับ

พนักงานซอ่ มบารงุ พนกั งานท่ีตอ้ งยกของหนกั รวมไปถึงพนกั งานในสายการผลิต

สแกนคิวอำร์โค้ด ศกึ ษำแนวทำงกำรสวมอุปกรณค์ ุ้มครองควำมปลอดภยั ส่วนบุคคลตำมประเภทงำน

คมู่ ือความปลอดภัยในการทางาน72

3. มำตรฐำนสที อ่ ในโรงงำนอุตสำหกรรม

สี คำอธิบำยสที อ่ ควำมหมำย

ท่อน้าท่ีทาหรือพ่นดว้ ยสดี า ท่อน้าท้ิง

ท่อน้าที่ทาหรือพ่นดว้ ยสเี ขียว ท่อน้าสะอาด

ท่อน้าท่ีทาหรือพ่นดว้ ยสนี ้าเงิน ท่อไอน้า

ท่อน้าท่ีทาหรอื พ่นดว้ ยสีแสด ท่อรอ้ ยสายไฟฟ้า

ท่อน้าท่ีทาหรอื พ่นดว้ ยสีเหลือง ท่อแก๊ส

ท่อน้าท่ีทาหรือพ่นดว้ ยสนี ้าตาล ท่อน้ามนั

ท่อน้าที่ทาหรือพ่นดว้ ยสมี ่วง ท่อกรดหรอื ท่อดา่ ง

ท่อน้าท่ีทาหรือพ่นดว้ ยสีแดง ท่อระบบน้าดบั เพลงิ

(อำ้ งอิง : คูม่ ือกำรบริหำรงำนควำมปลอดภัยและอำชวี อนำมยั กองควำมปลอดภัยแรงงำน กรมสวัสดกิ ำรและคุม้ ครองแรงงำน )

4. สัญลกั ษณค์ วำมปลอดภยั (Safety Sign)

รูปทรงเรขำคณิต ควำมหมำย สเี พอ่ื ควำมปลอดภยั สตี ดั สขี องสญั ลกั ษณ์ภำพ ตัวอย่ำงของกำรใช้

- ห้ามสูบบหุ รี่

ห้าม สีแดง (Red) สขี าว* สดี า - หา้ มผ่าน
- ห้ามใช้ดื่ม
แถบวงกลมพรอ้ มแถบเฉยี ง

- ตอ้ งสวมอุปกรณป์ กปอ้ ง

บงั คับให้ สีฟ้า (Blue) สีขาว* สีขาว ตา
ปฏบิ ตั ิ - ต้องสวมอุปกรณ์ปอ้ งกนั

วงกลม อันตราย

- ระวังพ้ืนผวิ รอ้ น

สำมเหลี่ยมดำ้ นเท่ำ เตอื นใหร้ ะวัง สีเหลอื ง (Yellow) สีดา สีดา - ระวังอนั ตรายจากกรด
สภาวะ สีเขียว สขี าว* - ระวงั อนั ตรายจากไฟฟ้า

สีขาว - ปฐมพยาบาล

ปลอดภัย - ทางหนีไฟ

ส่ีเหล่ียมจตั ุรัส - จดุ รวมพล

อปุ กรณ์ สีแดง สีขาว* สีขาว - จดุ แจง้ เหตุเพลิงไหม้

เกี่ยวกบั - อุปกรณ์ผจญเพลิง

ส่ีเหล่ยี มจตั ุรสั อัคคภี ัย - อุปกรณ์ดบั เพลงิ ยกหว้ิ

* สตี ดั ที่เป็นสขี าว รวมถึงสตี ดั สาหรับวัสดเุ รอื งแสงภายใตแ้ สงกลางวัน
อำ้ งอิง : ประกำศกระทรวงอุตสำหกรรม เร่ือง ยกเลิกมำตรฐำนผลติ ภณั ฑ์อุตสำหกรรมสแี ละเคร่ืองหมำยเพ่ือควำมปลอดภัย
เลม่ 1 สีและรูปแบบ เล่ม 2 สมบตั ทิ างสแี ละแสงของวัสดแุ ละกาหนดมาตรฐานผลติ ภัณฑอ์ ตุ สาหกรรมสีและเครื่องหมาย
เพ่ือความปลอดภัย

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน73

4. สัญลกั ษณค์ วำมปลอดภัย (Safety Sign) (ตอ่ ) เคร่อื งหมายสภาวะความปลอดภัย
ตวั อยำ่ งปำ้ ยสญั ลักษณด์ ้ำนควำมปลอดภัย

เครอ่ื งหมายเกีย่ วกบั อัคคีภัย

เคร่อื งหมายบังคบั ชนิดต่างๆ เคร่ืองหมายเตอื นชนดิ ต่างๆ

เคร่อื งหมายหา้ มชนดิ ต่างๆ

คมู่ ือความปลอดภัยในการทางาน74

5. มำตรฐำนกำรกำหนดเส้นและสีทใี่ ช้ภำยในโรงงำน
สขี าว สำหรับอปุ กรณท์ ่ีวำงอยปู่ ระจำถำวรไมเ่ คล่ือนยำ้ ยไปไหน
สีเหลือง สำหรับอุปกรณท์ ีไ่ มไ่ ดว้ ำงอยู่เปน็ ประะจำต้องมีกำรเคลื่อนย้ำยเป็นครังครำว เช่น ที่
จอดรถส่ง Part, รวั กันเครื่องจักรและทำงเดิน
สแี ดง สำหรบั อปุ กรณท์ ่ีเป็นอนั ตรำย Parts NG หรอื สำรเคมี และอปุ กรณ์ Safety
สีแดงขอบเหลอื ง สำหรบั จอดรถโหลด Parts และขึน-ลง สนิ คำ้
สฟี า้ ขอบเหลอื ง สำหรบั พนื ทำงเดนิ ภำยในโรงงำน
สเี ขยี วขอบเหลอื ง สำหรบั พืนทำงเดนิ ภำยนอกโรงงำน
สีเขียว พนื ท่ปี ฎิบตั ิงำน เชน่ Lineผลิต, พืนที่เตรียมงำน
สดี าเหลือง พืนท่ีปฎิบตั งิ ำนที่มีอนั ตรำย อำจเกิดขนึ ได้
สีขาวสลบั สพี ้นื พนื ที่เดนิ ขำ้ มทำง(ทำงม้ำลำย)
สขี าวเหลอื ง พืนทข่ี อบถนนรถจอดได้ช่ัวครำว
สีขาวแดง พนื ทขี่ อบถนนหำ้ มรถจอดและกนั พืนท่ีเพ่ือปฎิบัตงิ ำนชั่วครำว
จุดKYT หยดุ ทำมือชี ปำกยำ คอื (ชีซ้ำย) พดู "ซ้ำย โอเค" (ชีขวำ) พูด"ขวำ โอเค" (ชีหน้ำ) "หน้ำ
โอเค"

คมู่ ือความปลอดภัยในการทางาน75

ตวั อยำ่ งกำรตเี ส้นภำยในโรงงำน
สีขาว สำหรับอุปกรณท์ ่วี ำงอยู่ประจำถำวรไมเ่ คล่อื นย้ำยไปไหน

- เส้นกาหนดพ้ืนที่ Line ใหต้ โี ดยรอบ Line โดยกาหนดขนาดของเส้นไว้ที่ 5 เซนตเิ มตร

- เส้นเคร่ืองจักร, Rack วาง Parts, ต,ู้ หรืออุปกรณอ์ ืน่ ๆ ใหใ้ ช้เส้นเฉพาะมุม โดยกาหนดเส้นให้มขี นาด
2.5 X 10 เซนตเิ มตรหรือ ตเี ส้นโดยรอบ

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน76

ตวั อย่ำงกำรตเี สน้ ภำยในโรงงำน (ตอ่ )
สเี หลือง สำหรับอปุ กรณ์ท่ไี มไ่ ด้วำงอยเู่ ป็นประะจำต้องมีกำรเคลื่อนยำ้ ยเป็นครังครำว เชน่ ที่
จอดรถสง่ Part, รวั กันเคร่ืองจักรและทำงเดนิ

จอดรเข็นรับ-ส่งชน้ิ งาน ใหใ้ ช้เสน้ เฉพาะมุม โดยกาหนดเสน้ ใหม้ ีขนาด 2.5 X 10 เซนตเิ มตรตามรปู หรือตเี สน้ โดยรอบได้

ตวั อย่าง การทาสีร้ัวก้ันเคร่ืองจักรและร้ัวกนั้ ทางเดนิ

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน77

ตัวอย่ำงกำรตเี สน้ ภำยในโรงงำน (ตอ่ )
สีแดง สำหรบั อปุ กรณ์ท่เี ป็นอันตรำย ,งำนเสยี หรือสำรเคมี และอปุ กรณฉ์ ุกเฉนิ ด้ำนควำม
ปลอดภยั

ที่วางถังดบั เพลิงใหต้ โี ดยรอบโดยกาหนดขนาดของเส้นไว้ที่ 5 เซนตเิ มตร
สแี ดงขอบเหลอื ง สำหรับจอดรถโหลด Parts และขนึ -ลง สินคำ้

สาหรบั จอดรถโหลดงาน และขึน้ -ลง สนิ คา้ โดยมีขนาดความกว้างของสแี ดงรวมกับสเี หลอื งอยทู่ ่ี 300X1000 ซม.
และขอบสเี หลอื ง มีความกว้างอยทู่ ี่ 10 เซนตเิ มตร

คมู่ อื ความปลอดภัยในการทางาน78

ตวั อยำ่ งกำรตเี สน้ ภำยในโรงงำน (ตอ่ )
สฟี า้ ขอบเหลอื ง สำหรบั พืนทำงเดินภำยในโรงงำน

พื้นท่ีทางเดนิ ภายในโรงงาน ใช้สฟี ้าเป็นพื้นส่วนกลางมีสีเหลืองเปน็ เส้นข้างท้ัง 2 ดา้ น โดยมีขนาดความกว้างของสฟี ้า
รวมกบั สเี หลอื งไม่นอ้ ยกว่า 60 ซม. และขอบสีเหลอื งมคี วามกว้างอยทู่ ่ี 5 เซนตเิ มตร

สีเขยี วขอบเหลอื ง สำหรบั พนื ทำงเดนิ ภำยนอกโรงงำน

พ้ืนที่ทางเดนิ ภายนอกโรงงาน ใช้สเี ขียวเป็นพ้ืนส่วนกลางมสี เี หลอื งเปน็ เส้นข้างท้ัง 2 ดา้ น โดยมีขนาดความกว้างของ
สเี ขียวรวมกบั สีเหลืองไม่นอ้ ยกว่า 60 ซม. และขอบสเี หลอื งมีความกว้างอยทู่ ี่ 5 เซนตเิ มตร

คมู่ ือความปลอดภัยในการทางาน79

ตัวอย่ำงกำรตเี ส้นภำยในโรงงำน (ตอ่ )
สเี ขยี ว พนื ทปี่ ฎบิ ตั งิ ำน เช่น พนื ทฝี่ ำ่ ยผลิต, พนื ทีเ่ ตรยี มงำน

พ้ืนที่ทางานฝา่ ยผลิต, พ้ืนที่เตรียมงาน, พ้ืนที่ปฎบิ ตั งิ านให้ใช้สีเขียวเท่าน้ัน
สดี าเหลอื ง พืนท่ีปฎิบัตงิ ำนท่อี ันตรำยอำจเกิดขึนได้

พื้นที่ปฎิบัตงิ านที่มีอนั ตรายอาจเกดิ อบุ ตั เิ หตขุ นึ้ ได้ โดยกาหนดขนาดของสแี ตล่ ะสีไว้ที่ 20 ซม. และทามุม 45 องศา
และรั้วก้ันทางเดนิ ท่ีใช้ร่วมกบั รถโฟคลิฟท์

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน80

ตัวอย่ำงกำรตีเส้นภำยในโรงงำน (ต่อ)
สีขาวสลับสพี น้ื ทำงม้ำลำยหรอื พนื ทเี่ ดินขำ้ งทำง

พ้ืนที่ทางเดนิ ภายนอกโรงงาน โดยกาหนดขนาดความกว้างของแถบสีขาวไว้ท่ี 45X200 ซม.และมีความหา่ งระหว่าง
แถบสีขาวอยทู่ ี่ 45X200 ซม.

พ้ืนที่ทางเดนิ ภายในโรงงาน โดยกาหนดขนาดความกว้างของแถบสขี าวไว้ที่ 20X80 ซม.และมคี วามห่างระหว่าง
แถบสขี าวอยทู่ ี่ 20X80 ซม.

สีขาวเหลือง พืนทีข่ อบถนนรถจอดไดช้ ่ัวครำว

พื้นที่ขอบถนนจอดรถไดช้ ัว่ คราว โดยกาหนดความกว้างของแตล่ ะสีไว้ที่ 45 เซน็ ตเิ มตร

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน81

ตัวอย่ำงกำรตเี สน้ ภำยในโรงงำน (ตอ่ )
สขี าวแดง พนื ที่ขอบถนนหำ้ มรถจอด และกนั พนื ท่เี พ่อื ปฎบิ ตั ิงำนชว่ั ครำว

พ้ืนท่ีขอบถนนหา้ มรถจอด โดยกาหนดความกว้างของของแตล่ ะสไี ว้ท่ี 45 เซน็ ตเิ มตร

เม่ือมีการปฎิบตั งิ านในพื้นท่ีท่ีอาจจะก่อใหเ้ กิดอนั ตราย กาหนดให้มกี ารกั้นพ้ืนที่เพ่ือปฎิบัตงิ านช่วั คราว
โดยใช้ธงขาวสลับแดงหรอื เทปขาวสลับแดง

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน82

ตัวอย่ำงกำรตีเสน้ ภำยในโรงงำน (ตอ่ )
จุดKY ให้หยดุ ทำมือชปี ำกยำ

5.5cm.

36.5 cm.
47 cm.

จุด KYT ภายในโรงงาน กาหนดใหต้ วั อักษรและขอบเปน็ สีเหลอื ง สาหรับพ้ืนน้ามันท่ีไมส่ ามารถตดิ สตกิ๊ เกอร์ไดใ้ ห้
สว่ นพื้นไม่ตอ้ งทาสใี ห้ใช้สีพื้นตามปกติ สาหรับพื้นท่ีสามารถตดิ สตก๊ิ เกอร์ไดใ้ ห้ใช้สตก๊ิ เกอรข์ อบเหลอื งพ้ืนขาว

จุด KYT ภายนอกโรงงาน กาหนดให้ตวั อกั ษรและขอบเป็นสเี หลือง และมีสีพ้ืนเปน็ สีขาวตามรูป

คมู่ อื ความปลอดภัยในการทางาน83

6. วิธีปฏบิ ัตเิ ม่อื เกดิ เหตฉุ ุกเฉนิ

7. หมำยเลขโทรศพั ทต์ ดิ ตอ่ เม่อื เกดิ เหตเุ พลิงไหม้
1) ประธานคณะกรรมการความปลอดภยั => คณุ ชิบะมุระ 092-0256016
2) รองคณะกรรมการความปลอดภยั ฯ => คณุ รฐั พล 085-1116251
3) หัวหน้าหนว่ ยงานความปลอดภยั => คณุ สรารกั ษ์ 081-5919264
4) เจ้าหน้าที่ความปลอดภยั => คณุ นศิ ารตั น์ 080-1277794 ,คณุ นิภาพร 061-3100833
5) เบอร์โตะ๊ หนว่ ยงานความปลอดภยั => โทร 116
6) ปอ้ มรปภ. => โทร 191
7) ห้องพยาบาล => โทร 111

คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน84

หมวดท่ี 5 กจิ กรรมส่งเสริมควำมปลอดภยั

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน85

1. กจิ กรรมฝกึ เพือ่ หย่งั รู้อันตรำย (KIKEN YOCHI TRAINING)
กิจกรรมท่ีใช้สาหรบั วิเคราะห์หาจุดที่เป็นอนั ตรายในงานท่ีทาเป็นประจาทุกวันและคน้ หาวิธีป้องกนั อันตรายเหล่านน้ั

กำรเตรียมควำมพร้อมกอ่ นทำ KYT
1) สถานท่ีนดั พบทากจิ กรรม การฝกึ เพื่อหยงั่ รู้อนั ตราย
2) กาหนดวัน และ เวลา ใหแ้ น่นอนสาหรบั กลมุ่
3) บอร์ดสาหรับตดิ รปู ภาพเพ่ือล้อมกลมุ่ เป็นวงกลม
4) ปากกา เขียน กระดาษ
5) รปู ภาพท่ีจะทา กจิ กรรม KYT (หวั หนา้ เปน็ ผจู้ ัดหา)
6) แบบฟอร์มบันทึกกิจกรรม (สาหรับเก็บข้อมลู )
7) จัดกลมุ่ พนักงาน กลมุ่ ละ ประมาณ 3-10 คน
8) เลือกผนู้ ากลมุ่ และเลขานุการของกลมุ่ (ผจู้ ดบนั ทึก)

วิธีกำรทำกจิ กรรม KYT
1R พิจารณาสภาพอันตราย
2R วิเคราะห์อนั ตราย
3R คน้ หามาตรการปอ้ งกัน
4R วางเป้าหมายปฏิบัติ

แบบฟอร์มการรายงานกจิ กรรม 4R KYT ( KY Ability Test )

คร้ังท.่ี .........วนั ทคี่ น้ หาอนั ตราย ..............................ช่ือ-สกลุ ผคู้ น้ หาอนั ตราย....................................................................รหสั พนกั งาน........................แผนก/ฝ่ าย .........................................พ้ืนทปี่ ฏิบตั งิ าน...............................................

ชื่อ งาน/พื้นท/ี่ กจิ กรรม ..................................................................................

R1 การตรวจสภาพปัญหา : ช้ีแจงรูปภาพการทางานและให้ทาการคน้ หาอนั ตราย

อบุ ตั ิเหตุหรืออนั ตรายท่ีอาจเกิดข้ึน (ใชค้ าว่า เพราะ..........จึง..........)

รูปภาพ

R2 วเิ คราะห์สภาพปัญหา : จากขอ้ R1ให้วเิ คราะห์หาปัญหาหลกั ทท่ี าให้เกิดอนั ตราย เมอื่ พบปัญหาหลกั แลว้ ให้ทาการวงกลม ¡หวั ขอ้ ปัญหาน้นั เพ่ือจะทาการแกไ้ ขตอ่ ไป

R3 กาหนดมาตรการแกไ้ ข : นาเอาอนั ตรายจาก R2 มาทาการกาหนดมาตรการการแกไ้ ข

ความเส่ียงหรืออนั ตรายทส่ี าคญั วธิ ีการแกไ้ ข

R4 กาหนดวิธีการปฏบิ ตั ิของกลุ่ม: เลอื กวธิ ีการแกไ้ ขทส่ี าคญั และกาหนดการกระทาน้นั เป็ นคตพิ จน์ สาหรับกลา่ วนาใน KYT ตอ่ ไป
วิธีการแก้ไข :

KYT KEY WORD :

4. ลงชื่อรับทราบ ................................. ................................ .................................... .................................... ...................................
.................................. Leader Engineer Asst. Mgr./Manager Safety Officer CCCF Leader
........./........../.......... ........./........../..........
........./........../.......... ........./........../.......... ........./........../.......... ........./........../..........

รูปท่ี 29 แบบฟอรม์ สาหรบั กจิ กรรมฝกึ หยงั่ รู้อันตราย (4R KYT)

คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน86

2. กจิ กรรมค้นหำและประเมินอันตรำย (Completely Check Completely Find out)
เปน็ กิจกรรมท่ีทาข้ึนเพ่ือรณรงคด์ า้ นความปลอดภยั ให้กับพนกั งานทุกระดบั โดยเปดิ โอกาสให้แสดงความคดิ เห็นและ

ตรวจสอบสถานที่ทางานท้ังหมด ซง่ึ อาจเกิดอันตรายและแก้ไขใหห้ มดไป สนบั สนุนใหพ้ นักงานเปลยี่ นวัฒนธรรมความ
ปลอดภัยเป็นการปอ้ งกนั กอ่ นเกดิ เหตุ
ข้นั ตอนกำรทำกจิ กรรม

1) คน้ หาอนั ตราย โดยพนักงานทุกคน
2) ประเมนิ อนั ตราย โดยหวั หน้างาน
3) การแก้ไขอนั ตรายให้หมดไป
4) การจัดทาบอร์ดแสดงจุดอันตราย

3. กจิ กรรมฮยิ ำริ ฮทั โตะ (Hiyari Hatto)
หมายถึง กิจกรรมรายงานประสบการณท์ ่ีตนเองไปพบเจอมา และนามาแชร์ใหเ้ พ่ือนทราบ เพ่ือใหเ้ กดิ ความตระหนกั

ดา้ นความปลอดภยั และปอ้ งกนั ไมใ่ ห้เกิดเปน็ อบุ ัตเิ หตเุ กิดขึน้
วัตถปุ ระสงคข์ องกจิ กรรม
เพื่อใหเ้ กิดความตระหนกั ดา้ นความปลอดภัย และปอ้ งกนั ไมใ่ ห้เกิดเปน็ อุบัตเิ หตเุ กิดข้นึ
เปำ้ หมำยกำรสง่ กจิ กรรม
พนกั งาน 1 คน/ แชร์ 1 เร่ือง/ปี

ชอ่ งทางการสง่ กิจกรรม

รำยงำนประสบกำรณ์ลงแบบฟอร์มกจิ กรรม รำยงำนประสบกำรณ์โดยใช้โทรศพั ทส์ แกนควิ อำร์โค้ด

HIYARI HATTO FORM

Hiyari Hatto =เป็ นการรายงานประสบการณ์ที่พนักงานไปประสบเหตุการณเ์ กือบเกิดอบุ ตั ิเหตุ ใหเ้ พอื่ นรว่ มงานรบั ทราบเพื่อป้องกันการเกิดซ้า Safety Officer Manager Safety Leader ผพู้ บเหตุ

*เหตุการณ์น้ันจะตอ้ งเกิดข้ ึนแลว้ ไมม่ ใี ครไดร้ บั บาดเจ็บและไมม่ ที รพั ยส์ ินเสียหาย
ส่วนท่ี 1 : ผพู้ บเจอเห็นการณ์

เรื่อง :

ชอ่ื ผแู้ จง้ : รหสั : แผนก : หน่วยงาน : โทร :
เกิดข้ ึนภายนอกบรษิ ัท โปรดระบพุ ้ นื ที่
วนั ที่พบเหตุการณ์ : เวลา : สถานที่พบเหตุการณ์ : เกิดข้ ึนภายในบรษิ ัท โปรดระบพุ ้ ืนท่ี

อนั ตรายที่อาจเกิดข้ ึน/คาดวา่ จะเกิด :

ระดบั อนั ตราย: ความรนุ แรงระดบั A อาจทาใหบ้ าดเจ็บ ในระดบั รนุ แรง หรอื บาดเจ็บสาหสั ตาย หรอื พิการ

ความรนุ แรงระดบั B อาจทาใหบ้ าดเจ็บ ในระดบั ปานกลาง ไมร่ นุ แรง ไดร้ บั การรกั ษาจากแพทย์ / หยดุ งาน

ความรนุ แรงระดบั C อาจทาใหบ้ าดเจ็บเล็กน้อย หรอื ปฐมพยาบาลเบ้ อื งตน้

สภาพปัญหา (รูปภาพประกอบ : ถา้ มี) แนวทางการปรบั ปรุงแกไ้ ข(รูปภาพประกอบ:ถา้ มี )

รายละเอยี ด: รายละเอยี ด: QR Code

สว่ นที่ 2 Safety Leader area ไมส่ ามารถดาเนินการแกไ้ ขอนั ตรายได้ เนื่องจาก ภาพการทากิจกรรมแชรฮ์ ิยาริ ฮทั โตะ
การพิจารณาการแกไ้ ขความเป็ นอนั ตรายท่ีเกิดข้ ึน : สามารถดาเนินการแกไ้ ขอนั ตรายได้ หน่วยงานท่ีรบั ผดิ ชอบในการแกไ้ ข

สว่ นที่ 3 หน่วยงานความปลอดภยั ปิ ดเรอื่ ง
การติดตามผลการแกไ้ ขความเป็ นอนั ตรายท่ีเกิดข้ ึน: การแกไ้ ขเป็ นไปอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ
เลื่อนกาหนดการแกไ้ ข ติดตามคร้งั ต่อไปวนั ท่ี

คมู่ ือความปลอดภัยในการทางาน87