Syarikat - STPM

Bengkel Pemantapan

Topik Syarikat dan Perkongsian
948/3

Oleh:

Dr. Kamarul Baraini Keliwon

1.1 Pengenalan kepada Syarikat Berhad

Definisi

• entiti yang diperbadankan di The People's Law Dictionary
bawah Akta Syarikat 2016 atau di
bawah mana-mana undang- • organisasi yang ditubuhkan dengan
undang bertulis terdahulu yang kebenaran pihak berkuasa untuk bertindak
setara sebagai “orang” untuk menjalankan
perniagaan (atau aktiviti lain), boleh
Seksyen 2 Akta Syarikat 2016 menyaman dan disaman, dan boleh
menerbitkan syer untuk mendapatkan dana
bagi memulakan perniagaan atau untuk
meningkatkan modalnya

Penubuhan Syarikat

1. Terdapat sekurang-kurangnya satu langganan syer syarikat
• Seksyen 14

2. Mempunyai sekurang-kurangnya seorang pengarah yang bermastautin di
Malaysia
• Seksyen 122

3. Mempunyai seorang setiausaha syarikat yang merupakan sama ada:
i. ahli badan profesional yang ditetapkan oleh Menteri Perdagangan Dalam
Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan; atau
ii. individu yang dilesenkan oleh Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM).

Syarat-syarat untuk menubuhkan syarikat

Ciri-ciri Syarikat

Entiti perundangan sah Liabiliti terhad Hakmilik boleh
berpindah
• Boleh memasuki kontrak. • Liabiliti pemegang
• Boleh didakwa dan syer terhad kepada • Hak milik diwakili oleh
jumlah jumlah syer syarikat yang
mendakwa. pelaburannya. dipegang oleh pemegang
• Boleh membeli, memiliki dan syer.
• Tuntutan oleh
menjual aset pemiutang terhad • Pindahan hakmilik tidak
• Membayar cukai. kepada aset yang perlu mendapat
dimiliki oleh kebenaran.
• Wujud hubungan prinsipal syarikat.
dan agen. • Kematian, kebangkarapan,
• Modal diperolehi penarikan diri seorang
• Pelabur sebagai pemilik melalui terbitan syer. pemegang syer TIDAK
syarikat (Prinsipal). akan menamatkan hayat
Berupaya syarikat
• Pengurus sebagai agen perolehi modal
menguruskan syarikat bagi Hayat berterusan
pihak pelabur (Agen).

Bertindak melalui agen

Pengkelasan Syarikat Syarikat sendirian berhad
(Sdn. Bhd.)
Syarikat berhad oleh syer
• Pemindahan syer perlu mendapat
• Liabiliti sumbangan setiap ahli kelulusan pengarah.
terhadap aset syarikat dihadkan
kepada amaun yang belum dibayar • Bilangan ahli dihadkan kepada 50 orang.
ke atas syernya. • Pihak awam tidak boleh dijemput untuk

melanggan syer.

• Syernya boleh ditawarkan kepada awam
untuk langganan.

• Boleh dipindahmilik pada bila-bila masa.
• Bilangan minimum ahli ialah 2 orang

(tiada had maksimum).

Syarikat awam berhad
(Berhad)

Pengkelasan Syarikat

Syarikat berhad oleh jaminan • Ahli perlu menanggung kesemua
hutang syarikat tanpa ada had.
• Liabiliti ahli dihadkan oleh amaun
tertentu yang telah dinyatakan di • Bebas memulangkan modal kepada
dalam memorandum penubuhan. ahli-ahli.

• Biasanya melibatkan organisasi bukan Syarikat tidak berhad
untuk keuntungan.

Kebaikan dan Keburukan Penubuhan Syarikat

Kebaikan

• Liabiliti pemegang syer terhad • Tertakluk kepada pelbagai peraturan*
• Pemilikan mudah dipindahkan
• Jangka hayat yang berterusan • Pemilik dan pengurusan adalah
• Pengurusan yang profesional berbeza

• Cukai tambahan

Keburukan

* Antara peraturan yang perlu dipatuhi oleh syarikat:
1. Akta Syarikat 2016
2. Akta Cukai Pendapatan 1967
3. Piawaian Pelaporan Kewangan Malaysia
4. Keperluan Penyenaraian Bursa Malaysia

1.2 Struktur Modal

Ekuiti Pemilik Syarikat

1. Modal diterbitkan
2. Rizab

MFRS 101 para 54(r)

Modal Diterbitkan

• Semua syer yang dikeluarkan sebelum atau selepas Kelas syer
penguatkuasaan Akta Syarikat 2016 tidak boleh
mempunyai nilai tara atau nilai nominal. 1. Syer ekuiti
• Syer diterbitkan pada suatu harga yang ditentukan 2. Syer keutamaan
berdasarkan nilai semasa syarikat, faktor-faktor
yang mempengaruhi perniagaan syarikat dan
jumlah modal yang diperlukan oleh syarikat.

• Konsep modal dibenarkan, premium syer dan rizab
tebus modal tidak lagi terpakai di bawah Akta
Syarikat 2016.

Seksyen 74 Akta Syarikat 2016

Syer ekuiti

Hak

Definisi Termaktub dalam Seksyen 71(1) Akta Syarikat
2016:
• Apa-apa syer yang 1. Menghadiri, menyertai dan bersuara dalam
bukannya syer
keutamaan (Seksyen 2 mesyuarat
Akta Syarikat 2016) 2. Mengundi atas mana-mana ketetapan

syarikat
• Satu undi bagi setiap syer (S.293(1)).
3. Menerima pengagihan lebihan aset syarikat
selepas agihan dibuat kepada syer
keutamaan
4. Menerima dividen

Syer keutamaan 1. Syer keutamaan kumulatif
• layak mengumpul dan menerima dividen
Definisi belum bayar yang tertunggak.

• Syer yang tidak melayakkan 2. Syer keutamaan bukan kumulatif
pemegangnya mendapat hak • layak menerima dividen hanya dalam tahun
mengundi atau menerima agihan dividen diisytihar dan dibayar.
selain daripada yang dinyatakan
(Seksyen 2 Akta Syarikat 2016) 3. Syer keutamaan boleh tukar
• boleh ditukar kepada syer ekuiti mengikut
Hak kadar dan syarat yang ditetapkan.

• Tiada hak mengundi 4. Syer keutamaan boleh tebus
• Menerima keutamaan dalam • Boleh ditebus oleh syarikat mengikut syarat
yang ditetapkan.
pengagihan dividen
• Menerima keutamaan dalam Jenis

pengagihan lebihan asset semasa
pembubaran

1.3 Terbitan Syer

Terbitan Syer

1. Mendapatkan tunai
2. Mendapatkan aset bukan tunai
3. Menyelesaikan liabiliti

Tujuan

Terbitan syer untuk mendapatkan tunai

Pengolahan perakaunan

• Modal syer direkod pada harga terbitan

Contoh 1 Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
1/6/2021 Tunai 110,000 110,000
Pada 1/6/2021 ABC Bhd menerbitkan
100,000 unit syer ekuiti pada harga RM1.10 Syer Ekuiti
sesyer. (100,000 x RM1.10)

Contoh 2 Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
1/4/2021 Tunai 250,000 250,000
Pada 1/4/2021 ABC Bhd menerbitkan
50,000 unit syer keutamaan 5% pada harga Syer Keutamaan 5%
RM5 sesyer. (50,000 x RM5)

Terbitan syer untuk mendapatkan aset bukan tunai

Pengolahan perakaunan

• Modal syer direkod pada nilai pasaran aset yang diperolehi.
• Jika nilai pasaran aset tidak boleh diukur, modal syer direkod pada nilai pasaran syer.

Contoh 3 Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
1/8/2020 Tanah 30,000 30,000
Pada 1/8/2021, ABC Bhd menerbitkan 15,000 unit
syer ekuiti untuk memperolehi sebidang tanah Syer Ekuiti
yang mempunyai nilai pasaran RM30,000. (15,000 x RM2)

Contoh 4 Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
1/9/2021 Bangunan
Pada 1/9/2021, ABC Bhd memperolehi sebuah 1,500,000
bangunan dengan menerbitkan 100,000 unit Syer Keutamaan 5%
saham keutamaan 5%. Harga bangunan tersebut (100,000 x RM15) 1,500,000
di pasaran adalah RM1,500,000.

Terbitan syer untuk menyelesaikan liabiliti

Pengolahan perakaunan

• Modal syer direkod pada nilai liabiliti yang diselesaikan.

Contoh 5 Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
1/2/2020 Akaun Belum Bayar 100,000 100,000
Pada 1/2/2021, ABC Bhd menerbitkan 25,000 unit
syer ekuiti untuk menjelaskan Akaun Belum Bayar Syer Ekuiti
berjumlah RM100,000. (25,000 x RM4)

Contoh 6 Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
1/5/2021 Nota Belum Bayar 300,000 300,000
Pada 1/5/2021, ABC Bhd menerbitkan 200,000
unit syer keutamaan 5% untuk menjelaskan Nota Syer Keutamaan 5%
Belum Bayar berjumlah RM300,000. (200,000 x RM1.50)

Terbitan Bonus

• Agihan syer tambahan kepada Kesan
pemegang syer sedia ada tanpa
mengubah kedudukan kewangan • Bilangan syer dan amaun modal
syarikat. syer meningkat.

Definisi • Perolehan tertahan berkurangan.

Contoh 7 Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
25,000 25,000
Pada 1/2/2021 ABC Bhd. memberi 1/2/2021 Pendapatan Tertahan
terbitan bonus pada 1:4 untuk 200,000
unit syer ekuiti sedia ada. Syer bonus Syer Ekuiti
diterbitkan pada RM0.50 sesyer.
(50,000 x RM0.50)
Bilangan syer bonus
= 200,000/4 = 50,000 unit.

Terbitan Hak

• Tawaran kepada pemegang syer Kesan
sedia untuk membeli syer tambahan
pada harga diskaun. • Bilangan syer dan amaun modal
syer meningkat.
Definisi

Contoh 8 9/5/2021 Tiada catatan

Pada 9/5/2021, ABC Bhd membuat Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
terbitan hak untuk membeli syer ekuti 57,500 57,500
sebanyak 50,000 unit pada harga 10/6/2021 Tunai
RM1.15 sesyer. Harga pasaran ialah
RM1.25 sesyer. Pemegang syer Syer Ekuiti
melaksanakan opsyen tersebut pada
10/6/2021. (50,000 x RM1.15)

Kegunaan Premium

• Baki kredit akaun premium syer yang diterbitkan
sebelum Akta Syarikat 2016 dikuatkuasa menjadi
sebahagian daripada modal syer (S.618(2)).

Akta Syarikat 2016

1.4 Dividen

Dividen Bentuk

• Dividen hanya boleh diagihkan daripada • Dividen tunai
keuntungan dan hanya dibenarkan jika • Dividen syer
syarikat solven(S.131(1)).
• Syarikat dianggap solven jika syarikat • Tarikh pengisytiharan
berupaya membayar hutangnya jika • Tarikh perekodan
matang dalam tempoh 12 bulan selepas • Tarikh pembayaran/
agihan dividen
agihan
• Agihan dividen perlu mendapat kebenaran
pengarah (S132 (1)). Tarikh penting

Syarat agihan

Tarikh penting

• Lembaga pengarah mengisytiharkan Tarikh perekodan
dividen dan memaklumkan kepada
pemegang syer. • Mengenalpasti pemegang syer
• Meningkatkan liabiliti syarikat jika yang layak menerima dividen.
syarikat mengisytihar dividen
tunai. • Mengemaskini senarai pemegang
• Meningkatkan ekuiti syarikat jika syer yang layak.
syarikat mengisytihar dividen syer.
• Pemegang syer yang layak
Tarikh pengisytiharan menerima dividen masing-masing.

Tarikh pembayaran / agihan

Dividen tunai

Contoh

Pada 1/7/2021, Setia Bhd mengisytiharkan dividen tunai sebanyak RM 150,000. Sebanyak
100,000 unit syer keutamaan kumulatif 8% dan 200,000 unit syer ekuiti, berada dalam
terbitan sehingga tarikh ini. Tiada terbitan syer baharu pada tahun 2021. Harga pasaran
semasa terbitan syer keutamaan ialah RM2 sesyer. Dividen dibayar pada 15/8/2021. Pada
tahun 2020, tiada pengisytiharan dividen dibuat.

Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
1/7/2021 Pendapatan tertahan 150,000 150,000
Kredit
Dividen belum bayar Debit 150,000
150,000
Tarikh Tajuk Akaun

15/8/2021 Dividen belum bayar

Tunai

Agihan dividen tunai

Pengolahan perakaunan

• Pemegang syer keutamaan kumulatif akan menerima dividen
tertunggak dan dividen semasa apabila dividen diisytihar.

• Pemegang syer keutamaan bukan kumulatif akan menerima dividen
semasa sahaja apabila dividen diisytihar.

Agihan dividen tunai

Contoh

Pada 1/7/2021, ABC Bhd mengisytiharkan dividen tunai sebanyak RM 150,000. Sebanyak
100,000 unit syer keutamaan kumulatif 8% dan 200,000 unit syer ekuiti, berada dalam
terbitan sehingga tarikh ini. Tiada terbitan syer baharu pada tahun 2021. Harga pasaran
semasa terbitan syer keutamaan ialah RM2 sesyer. Dividen dibayar pada 15/8/2021. Pada
tahun 2020, tiada pengisytiharan dividen dibuat.

Syer Keutamaan Syer Ekuiti Baki

Jumlah dividen RM 16,000* RM 150,000
Dividen tertunggak 16,000
Dividen semasa (134,000)
32,000
Jumlah (118,000)

RM 118,000 0

118,000

*8% x 100,000 x RM 2

Agihan dividen tunai

Contoh

Pada 1/7/2021, ABC Bhd mengisytiharkan dividen tunai sebanyak RM 150,000. Sebanyak
100,000 unit syer keutamaan bukan kumulatif 8% dan 200,000 unit syer ekuiti, berada
dalam terbitan sehingga tarikh ini. Tiada terbitan syer baharu pada tahun 2021. Harga
pasaran semasa terbitan syer keutamaan ialah RM2 sesyer. Dividen dibayar pada
15/8/2021. Pada tahun 2020, tiada pengisytiharan dividen dibuat.

Syer Keutamaan Syer Ekuiti Baki
RM 16,000*
Jumlah dividen 16,000 RM 150,000
Dividen semasa
(134,000)
Jumlah
RM 134,000 0

134,000

*8% x 100,000 x RM 2

Dividen syer Rasional

Kesan 1. Memenuhi jangkaan pemegang
syer untuk menerima dividen
• Syarikat tanpa melibatkan alir keluar tunai.
• Pendapatan tertahan
berkurang dan modal syer 2. Meningkatkan kebolehpasaran
meningkat. syer.

• Pemegang syer 3. Memberi penekanan bahawa
• Bilangan syer meningkat sejumlah ekuiti dilaburkan semula
tetapi peratus kepentingan ke dalam perniagaan.
tidak berubah.

Dividen syer

Contoh

Pada 1/8/2020, ABC Bhd. mengisytiharkan dividen syer sebanyak 10% bagi 200,000 unit
syer ekuiti sedia ada. Harga pasaran syer semasa ialah RM1.50 sesyer. Modal saham
diterbitkan ialah RM240,000 dan Pendapatan Tertahan 150,000. Dividen ini diagihkan
pada 15/12/2020.

Bilangan dividen syer Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
= 10% x 200,000 1/8/2020 Pendapatan tertahan 30,000* 30,000
= 20,000 unit
Syer ekuiti boleh agih Debit Kredit
30,000 30,000
* 20,000 x RM1.50 Tarikh Tajuk Akaun

15/12/2020 Syer ekuiti boleh agih

Syer ekuiti

1.5 Rizab

Rizab • Tidak boleh digunakan untuk agih
dividen tunai.
Rizab Hasil
• Terdiri daripada:
• Boleh digunakan untuk: 1. Rizab penilaian semula.
a) agihan dividen 2. Rezab penebusan modal.
b) penebusan syer keutamaan 3. Premium syer
c) beli balik syer
Rizab Modal
• Terdiri daripada perolehan tertahan.

• Selepas permulaan kuatkuasa Seksyen 74, amaun kredit dalam akaun
premium syer dan rizab tebus modal hendaklah menjadi sebahagian
modal syer syarikat (S.618(2)) Akta Syarikat 2016).

• Peruntukan peralihan
• Premium syer – dividen syer (S. 618(3)(e))
• Rizab tebus modal – syer bonus

Rizab hasil

Contoh

Pada 1/7/2021, Setia Bhd mengisytiharkan dividen tunai sebanyak RM 150,000 dan
dividen syer sebanyak 10% bagi 200,000 unit syer ekuiti sedia ada. Harga pasaran syer
semasa ialah RM1.50 sesyer.

Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
1/8/2020 Perolehan tertahan 150,000 150,000

Dividen belum bayar Debit Kredit
30,000 30,000
Tarikh Tajuk Akaun

15/12/2020 Perolehan tertahan

Syer ekuiti boleh agih

Rizab hasil

Contoh

Pada 1/1/2021, syarikat mengambil keputusan menebus 50,000 unit syer keutamaan
boleh tebusnya pada RM1.10 sesyer. Syer keutamaan ini telah diterbitkan pada harga RM
1 sesyer. Penebusan syer keutamaan ini dibiayai dengan terbitan syer ekuiti. Pada tarikh
penebusan, harga pasaran syer ekuiti ialah RM2 sesyer.

Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit (50,000 x RM1)
1/1/2021 Syer keutamaan boleh tebus 50,000 (50,000 x RM1.10)
Perolehan tertahan 5,000 55,000
Tarikh Kredit (25,000 x RM2)
1/1/2021 Tunai Debit
50,000 50,000
Tajuk Akaun
Tunai

Syer ekuiti

Rizab modal

Rizab penilaian semula

• Wujud apabila syarikat memilih untuk mengakaun aset
bukan semasanya menggunakan kaedah penilaian semula /
nilai saksama.

• Laba penilaian semula (lain-lain pendapatan komprehensif)
dipindahkan ke akaun rizab penilaian semula.

Rizab modal

Contoh

ABC Bhd. menggunakan kaedah penilaian semula untuk mengakaun bangunannya. Pada
1/1/2017, sebuah bangunan dibeli dengan harga RM1,000,000. Bangunan ini mempunyai
usiaguna selama 20 tahun dan disusutnilai menggunakan kaedah garis lurus. Bangunan
dinilai semula pada tahun 2020 dan nilai saksama bangunan ini pada 31/12/2020 ialah
RM950,000.

Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit
50,000 50,000
31/12/2020 Belanja susutnilai (RM1,000,000/20)

Susutnilai terkumpul - Bangunan

Tarikh Tajuk Akaun Debit Kredit (Laba penilaian semula)
31/12/2021 Susutnilai terkumpul - Peralatan 150,000
(950,000 - 850,000)
Rizab penilaian semula 100,000 (1,000,000 - 950,000)
Bangunan 50,000

1.6 Penyediaan Penyata Kewangan

Penyata Kewangan Perbezaan

• Set penyata kewangan lengkap terdiri • Bahagian ekuiti pemilik dalam
daripada: penyata kedudukan kewangan
a) Penyata kedudukan kewangan
b) Penyata untung atau rugi dan • Item dalam penyata perubahan
pendapatan komprehensif lain ekuiti
c) Penyata perubahan ekuiti
d) Penyata aliran tunai Seksyen 244
e) Nota kepada akaun Akta Syarikat 2016
ea) Maklumat bandingan
f) Penyata kedudukan kewangan pada • Penyata kewangan perlu
awal tempoh sebelumnya mematuhi piawaian perakaunan
yang diluluskan
MFRS101 para 10

Penyata Kedudukan Kewangan

Nama Syarikat xxx
Penyata Kedudukan Kewangan pada xxxxx xxx
Ekuiti Pemegang Syer: xxx
Modal syer diterbitkan:
xxx unit Syer Ekuiti xxx
xxx unit Syer Keutamaan xxx
xxx unit Syer Ekuiti Boleh Agih xxx
Rizab:
Perolehan tertahan
Rizab penilaian semula
Jumlah Ekuiti Pemegang Syer

Format

Penyata Kedudukan Kewangan

Sime Darby 2020

MFRS 101 Para 79

Penyata Kedudukan Kewangan

Bilangan syer Amaun modal syer

Sime Darby 2020

Penyata Kedudukan Kewangan

Jenis rizab

Sime Darby 2020

Terima Kasih

[email protected]
013 677 6777