- – ถอดบทเร ียนความส าเร็จ ศูนย์เร ียนรู้การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ศูนย์เร ียนรู้ทฤษฎีใหม่ รูปแบบ “โคก หนอง นา โมเดล” แปลงของ นายเทวิน เขียวดี เลขที่ 136 หมู่ที่ 12 ต าบลกลางเวียง อ าเภอเวียงสา จังหวัดน่าน ส านักงานพัฒนาชุมชนอ าเภอเวียงสา จังหวัดน่าน
ถอดบทเร ียนความส าเร็จ ศูนย์เร ียนรู้การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” ………………………………………… 1. ชื่อศูนย์เร ียนรู้ ศูนย์เร ียนรู้ทฤษฎีใหม่ รูปแบบ โคก หนอง นา แปลงของนายเทวิน เขียวดี 2. ที่อยู่ที่เป็นที่ตั้ง เลขที่ 136 หมู่ที่ 12 ต าบลกลางเวียง อ าเภอเวียงสา จังหวัดน่าน 3. จุดเรม่ิต้นของการเข้ารว่มโครงการ เนื่องจากพื้นที่ของนายเทวิน เขียวดี เป็นที่นา สภาพพื้นที่ไม่อุดมสมบูรณ์การใช้ประโยชน์จึงไม่ เหมาะที่จะท าการเกษตรที่หลากหลาย เป็นการท าการเกษตรเชิงเดี่ยว จงึมีความคิดรเิรม่ิที่จะปรบั ปรุงและ พัฒนาพื้นที่ดังกล่าวให้สามารถท าการเกษตรแบบผสมผสานตามหลักทฤษฎีใหม่ ผนวกกับได้รับข้อมูล การประชาสัมพันธ์ การรับสมัครผู้เข้าร่วมโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลัก ทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” จึงสมัครเข้าร่วมโครงการ จ านวน 1 ไร่ และได้เข้าร่วมอบรม ที่ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติชุมชนต้นน้าน่าน นอกจากนี้ได้ปร ึกษาหาร ือร่วมกับเจ้าหน้าที่ส านักงานพัฒนาชุมชนอ าเภอเวียงสา จังหวัดน่าน เพื่อวางแผนการออกแบบ การปรับปรุง การพัฒนา และใช้ประโยชน์ในพื้นที่ดังกล่าว 4. การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น 4.1 ด้านพื้นที่ เดิมพื้นที่ทั้งหมดเป็นผืนนา หลังจากเข้าร่วมโครงการได้มีการปรับพื้นที่ให้เหมาะสมและสอดคล้อง กับการท าเกษตรผสมผสานตามหลักทฤษฎีใหม่ ดังนี้ พื้นที่โคก เป็นพื้นที่ส่วนของบ้านพัก เล้าไก่ คอกแพะ โรงเก็บของ เน้นการปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง สลับกับผักสวนครัว และผลไม้ พื้นที่หนอง สามารถกักเก็บน้า เลี้ยงปลา กบ และหอย พื้นที่นา มีการปลูกข้าวในพื้นที่นา และการปลูกพืชผักผลไม้บนท าคันนาทองค า ปัจจุบันได้เป็นศูนย์เร ียนรู้ ดังนี้ - ศูนย์เร ียนรู้การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” หน่วยงาน ส านักงานพัฒนาชุมชนอ าเภอเวียงสา จังหวัดน่าน - ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตร เทศบาลต าบลกลางเวียง หน่วยงาน เทศบาลต าบลกลางเวียง อ าเภอเวียงสา จังหวัดน่าน - ศูนย์เรยีนรูก้ารเพิ่มประสิทธภิาพการผลิตสินค้าเกษตร หน่วยงาน ส านักงานเก๖รอ าเภอเวียงสา จังหวัดน่าน 4.2 ด้านฐานการเร ียนรู้และองค์ความรู้ - ฐานเร ียนรู้การปลูกพืชผักสวนครัว และผลไม้ - ฐานการเร ียนรู้การท าปุ๋ยหมักไม่กลับกอง - ฐานการเร ียนรู้การเลี้ยงสัตว์ (เลี้ยงปลา เลี้ยงกบ เลี้ยงหอย และเลี้ยงแพะ) - ฐานการเร ียนรู้เลี้ยงไก่ไข่อารมณ์ดี - ฐานการเร ียนรู้การห่มดิน - ฐานการเร ียนรู้คนเอาถ่าน
- 2 - 4.3 ด้านกิจกรรมการเร ียนรู้ - การปลูกพืชผักสวนครัว และผลไม้ - การท าปุ๋ยหมักไม่กลับกอง - การเลี้ยงสัตว์ ได้แก่ ปลา กบ หอย ไก่ แพะ - การห่มดิน - การเผาถ่าน - การปลูกข้าวต้นเดียว - การปลูกผักแบบไม่ใช้ดิน (ไฮโดรโปนิกส์) - การท าสลัดโรลปูอัด 4.4 ด้านความสัมพันธ์ทั้งภายใน ภายนอกชุมชน ได้รับความร่วมมือจากคนในชุมชน เคร ือข่าย กลุ่ม องค์กร และส่วนราชการต่างๆ ในการด าเนิน กิจกรรมภายในพื้นที่โคก หนอง นา โมเดล ตลอดจนการได้รบัการสนับสนุนวัสดุสิ่งของ และองค์ความรู้ รวมถึงได้รับความไว้วางใจให้เป็นแหล่งเร ียนรู้ศึกษาดูงานจากหน่วยงานต่างๆ ดังนี้ 1. ส านักงานพัฒนาชุมชนอ าเภอเวียงสา 2. เกษตรอ าเภอเวียงสา 3. เทศบาลต าบลกลางเวียง 4. ส านักงานประมงจังหวัดน่าน 5. สถานีพัฒนาที่ดินน่าน 6. โรงเร ียนไทยรัฐวิทยา 45 (บ้านดอนแท่น) 5. ข้อขัดข้องที่เกิดขึ้น และแนวทางแก้ไข - ความเชี่ยวชาญในการถ่ายทอดองค์ความรู้แนวทางการแก้ไข คือ การเร ียนรู้และการพัฒนาทักษะ อย่างต่อเนื่อง - ขาดประสบการณ์/ทักษะบางอย่างในการท าเกษตรกรรม แนวทางการแก้ไข คือ การศึกษาจาก ระบบออนไลน์ ระบบออฟไลน์ การศึกษาดูงานจากเคร ือข่ายภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม - ไม่มีถังเก็บน้าเพื่อใช้อุปโภคบร ิโภคในพื้นที่ ไม่มีอาคารศูนย์เร ียนรู้ ไม่มีป้ายประชาสัมพันธ์ แนวทางการแก้ไข คือ การพึ่งพาตนเองและการขอรับการสนับสนุนจากภาคส่วนต่างๆ 6. ปัจจัยน าสู่ความส าเร็จและปัจจัยเสร ิมสร้างให้ก้าวต่อไปอย่างต่อเนื่อง - เจ้าของแปลง มีองค์ความรู้และประสบการณ์ด้านเกษตรกรรม การมีใจรัก และความเชื่อมั่น ในโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิต ตาหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ โคก หนอง นา โมเดล การเข้าร่วมกิจกรรมเพื่อสร้างเสร ิมความรู้และประสบการณ์ - ครอบครัว มีองค์ความรู้และประสบการณ์ด้านเกษตรกรรม การมีใจรัก และความเชื่อมั่น ในโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิต ตาหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ โคก หนอง นา โมเดล และคอยให้ก าลังใจนายเทวิน เขียวดี ในการน้อมน าและขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงลงสู่ การปฏิบัติในพื้นที่แปลงโคก หนอง นา โมเดล - ได้รับความร่วมมือจากคนในชุมชน เคร ือข่าย กลุ่ม องค์กร และส่วนราชการต่างๆ ในการด าเนิน กิจกรรมภายในพื้นที่โคก หนอง นา โมเดล ตลอดจนการได้รับการสนับสนุนวัสดุ สิ่งของ และองค์ความรู้ รวมถึงได้รับความไว้วางใจให้เป็นแหล่งเร ียนรู้ศึกษาดูงาน
- 3 - 7. ข้อเสนอแนะ - การสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์องค์ความรู้ และประสบการณ์ จากภาคีเคร ือข่าย หน่วยงานจากภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม อย่างต่อเนื่อง - การด าเนินกิจกรรมในศูนย์อย่างต่อเนื่องและมีกิจกรรมครอบคลุมทุกฐานการเร ียนรู้
- 4 –
- 5 - 8. ภาพประกอบ
- 6 -
- 7 -
- 8 -
- 9 –
- 10 -
- 11 - 9. ช่องทางประชาสัมพันธ์ Facebook : Tewin Kd TikTok : Tewin.kd [NAN]