รายวิชานาฏศิลป์ป.6
รำเชิญพระขวัญ
BYครูจ๊าบ
รำเชิญพระขวัญ
เป็นระบำชุดหนึ่งประกอบอยู่ในละครประวัติศาสตร์ เรื่องน่านเจ้า ซึ่งกรมศิลปากรจัดแสดง พ.ศ.๒๔๘๒
บทประพันธ์ของ พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ เรื่องราวในตอนที่มีระบำเชิญพระขวัญ
ซึ่งขวัญหรือพระขวัญ หมายถึง อำนาจ และพลังอันประเสริฐ ซึ่งมีอยู่ประจำชีวิตของมนุษย์มาแต่กำเนิด
ถ้าขวัญอยู่กับตัวก็นับเป็นสิริมงคล เป็นอำนาจและพลังบันดาลให้ผู้นั้นเป็นสุขสบายมีจิตใจมั่นคง
ถ้ามนุษย์ผู้ใดตกใจหรือเสียใจขวัญก็จะออกจากร่าง ทำให้ปวงทุกข์โศกโรคภัยเข้ามาแทนที่
ประเพณีนิยมของชนชาวไทยจึงเชื่อถือกันว่าการมีขวัญอยู่กับร่างเป็นสิริมงคล
คราวใดที่ขวัญหายไปจากร่างก็นิยมประกอบการสิ่งหนึ่งสิ่งใดเพื่อเชิญพระขวัญที่ออกไปจากกายให้กลับคืนมาสู่ร่าง
และเป็นพลังอำนาจบันดาลสรรพสุขให้คงอยู่ตลอดไป
รูปแบบและลักษณะการแสดง
ระบำเชิญพระขวัญ เป็นการรำหมู่ ลีลาท่ารำประกอบ
บทร้อง และทำนองเพลงที่กล่าวถึงความหมายของการเชิญพระขวัญ
ที่ห่างหายไปจากร่างให้กลับคืนมาสู่ที่ เพื่อบันดาลสิริมงคลแก่ชีวิต
ให้คงอยู่ตลอดไป
ผู้แสดงต้องถือแว่นเทียน ๑ อัน เพลงที่ใช้ในการรำ
คือ เพลงเชิญพระขวัญ
สร้อยตัว การแต่งกาย ดอกไม้
สไบจีบ ต่างหู
เข็มขัด
เข็มกลัดอก
ผ้านุ่งโจงกระเบน
สร้อยคอ
หัวเข็มขัด
กำไลข้อเท้า กำไลข้อมือ
โอกาสในการแสดง
แสดงในงานมงคลหรือแสดงในงานรื่นเริงต่าง ๆ
อุปกรณ์ประกอบการแสดง
วงดนตรีและเพลงที่ใช้ประกอบการแสดง
ใช้วงปี่พาทย์ไม้นวม
บทร้องเพลงเชิญพระขวัญ
ขวัญเจ้าเอย ขวัญเอย มาสู่องค์เอย (ซ้ำ)
ขอเชิญพระขวัญ เมื่อวันเดือนเพ็ญ
ขอให้อยู่ร่มเย็น อย่าหนีไปไหน
ขวัญเจ้าเอย ขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าเลยไปไกล
อย่าเที่ยวจนเพลิน อย่าระเหินระหก
อย่ามัวชมนก อย่ามัวชมไม้
ขอเชิญขวัญเจ้า รีบเข้าสู่กาย
อย่าลี้หนีหาย เลยขวัญเจ้าเอย
รำเชิญพระขวัญ