วิทยาศาสตร์ ป.3 หน่วยที่ 4 แรงในชีวิตประจำวัน

โรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณห าวทิ ยาลัย ฝายประถม
กลมุ สาระการเรยี นรวู ทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ระดับชนั้ ประถมศึกษาปท ่ี 3

หนวยท่ี 4

แรงในชวี ติ ประจำวัน

ชอ่ื ........................................... นามสกุล ......................................................
ชน้ั ป. 3 /........ เลขที่ ............

ผจู ดั ทำ : ผศ.เอมอร บูชาบุพพาจารย

วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ระดบั ชน้ั ป.3 1
หนวยที่ 4 แรงในชีวิตประจำวนั

ในชีวิตประจำวนั เราออกแรงทำอะไรบา ง บางคนชว ยคณุ พอ คณุ แมท ำงานบาน
เชน กวาดบา น ถูบาน

ภาพจาก th.pngtree.com

เวลานกั เรยี นมาโรงเรียนมกี ิจกรรมหลายอยางทต่ี องออกแรง เชน การหวิ้ กระเปา
นักเรียน การทำความสะอาดหอ งเรยี น การจดั โตะ เรยี น

ภาพจาก th.pngtree.com

วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับชนั้ ป.3

2 หนวยท่ี 4 แรงในชีวติ ประจำวนั

ตอนเย็นหลังเลิกเรยี นนกั เรียนไปเลนกบั เพอื่ น ๆ ทีส่ นามเด็กเลน เชน นัง่ ชงิ ชา
แกวง ชิงชา ใหเพือ่ น เลน กระดานลื่น กิจกรรมเหลา นล้ี ว นเก่ยี วของกบั แรงทงั้ สิ้น

วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับช้นั ป.3 3
หนว ยท่ี 4 แรงในชีวิตประจำวัน

กิจกรรมท่ี 1 แรงไมส มั ผสั มลี กั ษณะอยา งไร

จุดประสงค เพอ่ื ใหน กั เรียนศึกษาเรอื่ งแรงไมสมั ผัส

คำถาม ถา เราไมสัมผสั วตั ถจุ ะทำใหวตั ถเุ คลอ่ื นทไ่ี ดห รือไม

*********************************************************************************************

อปุ กรณท ่ตี องเตรียม
1. แมเหล็กขนาดเล็ก 1–2 อัน
2. กระดาษแขง็ หรอื ฟว เจอรบ อรด 1 แผน
3. คลปิ หนีบกระดาษ 1-2 ตวั

วิธีทำ
1. วาดถนนบนกระดาษหรือฟว เจอรบอรดเพอ่ื ใชเ ปน เสนทางใหร ถเคลอื่ นที่จาก
จดุ เร่มิ ตน ไปยังจดุ เสน ชยั
2. ใชค ลปิ หนีบกระดาษแทนรถ ใหนักเรียนใชแมเหลก็ ทำใหร ถเคลอ่ื นทตี่ ามเสน ทาง
จากจดุ เร่มิ ตน ไปยังจดุ เสน ชยั โดยไมใ หแ มเ หล็กสมั ผัสคลิปหนีบกระดาษ

ภาพโดย Amine Kaddari จาก Pixabay

วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับชน้ั ป.3

4 หนว ยที่ 4 แรงในชีวิตประจำวนั

อภิปรายผล

1. นกั เรียนสามารถทำใหค ลิปหนีบกระดาษเคลื่อนท่ี โดยไมไ ดสมั ผสั กบั แมเ หลก็ ได
หรือไม อยา งไร …………………………………………………………..……………………………..…
2. เหตุใดคลปิ หนีบกระดาษจึงเคล่อื นที่ ………………………………………………………….…
3. แรงแมเ หลก็ จะเกิดขนึ้ กับวัตถทุ ุกชนดิ หรือไม ........................................................
4. ถาเปลย่ี นคลปิ หนีบกระดาษเปนหนงั ยาง ผลการทดลองจะตางกนั หรือไม อยา งไร
……………………………………………………………………………………..………………………………
....................................................................................................................................

สรปุ ผลการทดลอง
แรงแมเ หลก็ .............................................................................................................
...................................................................................................................................

นอกจากแรงแมเหล็ก นกั เรยี นคดิ วามีแรงอะไรอีกท่ไี มต อ งสัมผสั วตั ถกุ ท็ ำใหวัตถุ
เคลอ่ื นทไ่ี ด นกั เรียนลองปลอ ยยางลบออกจากมือ ยางลบมีการเคลอ่ื นทหี่ รือไม
นกั เรยี น คิดวา ยางลบมแี รงอะไรมากระทำ
....................................................................................................................................

แรงแมเหลก็ แรงโนมถว ง เปน แรงไมสัมผัส
( Non-Contact Force )

สามารถทำใหว ตั ถเุ คล่อื นทไี่ ดโ ดยไมต องสัมผสั วตั ถุ

วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ระดบั ช้ัน ป.3 5
หนวยท่ี 4 แรงในชีวิตประจำวนั

กจิ กรรมที่ 2 แมเ หลก็ สามารถดดู วตั ถุชนดิ ใดบา ง

จุดประสงค เพอื่ ศึกษาวตั ถทุ แ่ี มเ หลก็ สามารถดูดได

คำถาม วตั ถุชนดิ ใดที่แมเ หล็กสามารถดดู ได

*********************************************************************************************

อุปกรณที่ตองเตรียม
วัตถตุ า ง ๆ

วิธีทำ
1. เตรยี มวตั ถตุ า ง ๆ ทต่ี อ งการศกึ ษา คาดคะเนวา วัตถุชนดิ ใดบา งท่ีแมเ หลก็ ดดู ได
บันทึกผลการคาดคะเน
2. นำแมเหล็กเขาใกลว ตั ถตุ าง ๆ ทลี ะชนิด สงั เกตและบนั ทกึ ผล

วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับช้ัน ป.3

6 หนวยท่ี 4 แรงในชีวติ ประจำวนั

ตารางบนั ทึกการคาดคะเนและการตรวจสอบการดดู ของแมเหล็กกับวัตถตุ าง ๆ
ใหนักเรยี นทำเคร่อื งหมาย / ในชอ งท่ีแมเ หลก็ ดดู
และทำเครอื่ งหมาย X ในชองท่ีแมเหลก็ ไมดูด

ชนดิ ของวตั ถุ คาดคะเน ตรวจสอบ

เหรยี ญบาท แมเ หล็ก แมเหล็ก แมเหล็ก แมเหล็ก
เหรยี ญสลึง ดดู ไมด ดู ดูด ไมด ูด
กระปอ งนำ้ อดั ลม
ชอนสแตนเลส
ชอนพลาสติก
หมออะลมู เิ นียม
กรรไกร
แกวนำ้ พลาสติก
แกวกระดาษ

วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ระดับชน้ั ป.3 7
หนว ยที่ 4 แรงในชีวิตประจำวนั

อภิปรายผล

1. แมเ หลก็ ดดู วตั ถุทุกชนดิ ไดหรอื ไม ........................…………………………………………..
2. นกั เรียนคาดคะเนถกู ตอ งกช่ี นิด .............................................................................
3. วตั ถชุ นดิ ใดท่นี กั เรยี นคาดคะเนไมถ ูกตอ ง ..............................................................
4. จากตารางบันทกึ ผล เราสามารถจำแนกวตั ถโุ ดยใชการดดู ของแมเ หล็กเปนเกณฑ
ไดก ีป่ ระเภท.................................. อะไรบาง .............................................................
.....................................................................................................................................

สรุปผลการทดลอง
วตั ถทุ ี่แมเหล็กดูดได มีอะไรบาง
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................

แมเ หล็กจะสามารถดดู วัตถุทม่ี ีสารแมเ หลก็ ได

ความรูเพ่มิ เตมิ

สารแมเ หลก็ หมายถึง สารที่ตัวมนั เองไมไ ดเปน แมเหลก็ แตสามารถดูดหรือ
ผลกั กบั แมเ หล็กได เชน เหล็ก นอกจากนย้ี งั พบสารแมเหลก็ ในนกิ เกลิ ที่ใชเ ปน
สว นผสมในการทำสแตนเลส โคบอลตทใี่ ชท ำโลหะผสมบางชนดิ

วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับช้นั ป.3

8 หนว ยที่ 4 แรงในชีวติ ประจำวัน

กจิ กรรมท่ี 3 ขว้ั แมเ หล็กกับเข็มทิศสมั พนั ธกันอยางไร

จุดประสงค เพ่อื ศึกษาความสัมพันธข องขว้ั แมเ หลก็ กับเขม็ ทิศ

คำถาม ขว้ั ของแมเหลก็ สมั พนั ธกับเขม็ ทศิ อยา งไร

*********************************************************************************************

อปุ กรณท ่ีตอ งเตรียม
1. แมเหลก็ ชนดิ แทงทแ่ี สดงขว้ั แมเ หลก็ จำนวน 1 อัน
2. เชือก 1 เสน
3. ไมส ำหรับใชแขวนแทงแมเหลก็
4. เข็มทศิ

วธิ ที ำ
1. สังเกตปลายแทงแมเหลก็ ทั้ง 2 ดาน เหมือนหรือตางกันอยา งไร
2. นำเชอื กผกู ทก่ี ่ึงกลางแทงแมเ หลก็ นำไปผกู กับไมท ีว่ างระหวางโตะ 2 ตัว
3. ใชดินสอเขยี่ แทงแมเ หลก็ ใหห มนุ อยา งอสิ ระ รอจนแทงแมเ หลก็ หยดุ หมุน
สังเกตตำแหนง ของขั้วแมเ หลก็ กบั เข็มทศิ ทำซำ้ เชน เดิมอกี 2 ครัง้ สงั เกต
และวาดภาพบันทกึ ผล

วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ระดบั ชัน้ ป.3 9
หนวยท่ี 4 แรงในชีวิตประจำวนั

ตารางบนั ทกึ (วาดภาพ)

แสดงตำแหนงของขัว้ แมเ หลก็ เม่อื หยดุ หมนุ กบั ตำแหนงของเขม็ ทศิ

คร้งั ท่ี ข้วั แทงแมเ หล็ก เข็มทิศ

1

2

3

อภิปรายผล

1. แมเ หล็กเมื่อหยดุ หมนุ ข้วั เหนอื ของแทง แมเ หล็กอยทู างทศิ ใด
................................................................................................................
2. แมเ หล็กเมอ่ื หยุดหมนุ ขว้ั ใตข องแทงแมเ หล็กอยูทางดานใด
…………………………………………………………………………………………………..
3. จากการหมนุ แทง แมเหล็กท้ัง 3 ครัง้ ผลการทดลองมีลกั ษณะเหมอื นหรือตางกนั
อยางไร
…………………………………………………………………………………………………..

วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับช้นั ป.3

10 หนวยที่ 4 แรงในชีวิตประจำวนั

สรปุ ผลการทดลอง
จากผลการทดลองสรปุ ไดว า ขว้ั เหนอื ของแมเ หล็กจะชี้ไปทางทศิ .............................
และขั้วใตของแมเ หลก็ จะช้ีไปทางทศิ ........................................

แมเหลก็ มี 2 ขว้ั
คือขั้วท่ีทาสแี ดง มีอกั ษร N ซีง่ ยอ จากคำวา North ทแี่ ปลวา ทิศเหนอื
และขัว้ ทีท่ าสนี ำ้ เงนิ มอี ักษร S ซึง่ ยอ จากคำวา South ทแ่ี ปลวา ทศิ ใต

ข้วั เหนอื ของแมเหลก็ จะชีไ้ ปทางทศิ เหนือ
และขวั้ ใตข องแมเ หลก็ จะชีไ้ ปทางทศิ ใตเ สมอ

ความรเู พมิ่ เตมิ

เขม็ ทิศ เปน อุปกรณท ่ีชว ยในการหาทศิ
โดยเข็มของทิศจะช้ไี ปทางทศิ เหนือเสมอเนอ่ื งมาจากสนามแมเ หล็กโลก

วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดบั ชนั้ ป.3

11หนว ยที่ 4 แรงในชีวิตประจำวัน

กิจกรรมท่ี 4 การดดู และการผลักกันของแมเหล็กเปน อยา งไร
จดุ ประสงค เพอ่ื ศกึ ษาการดดู และการผลกั ของแมเ หลก็ ทมี่ ขี ว้ั เหมอื นและตางกนั
คำถาม เมอื่ นำขวั้ แมเหลก็ ทเี่ หมือนและตา งกนั มาเขา ใกลก ัน จะเปนอยางไร

*********************************************************************************************

อุปกรณทตี่ อ งเตรยี ม
แทง แมเ หล็ก 2 อัน

วธิ ีทดลอง
นำขวั้ แมเ หล็ก 2 แทงมาใกลก ัน โดยครงั้ แรกนำขวั้ เดยี วกันมาใกลกนั และคร้งั ที่ 2 นำ
ข้วั ตา งกนั มาใกลก ัน สงั เกตและบนั ทกึ ผล

บนั ทกึ ผลการทดลอง
1. เมอื่ นำขั้วเหนอื ของแมเหลก็ มาใกลก นั ผลคอื .........................................................
2. เมื่อนำขั้วใตของแมเ หล็กมาใกลก นั ผลคือ .............................................................
3. เมือ่ นำขั้วเหนอื และขั้วใตมาใกลก ัน ผลคอื ............................................................

วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับชัน้ ป.3

12 หนวยท่ี 4 แรงในชีวิตประจำวนั

สรปุ ผลการทดลอง
จากการทดลองสรปุ ไดว า
ข้ัวแมเ หลก็ เหมอื นกันจะ .....................................
และข้ัวแมเ หลก็ ตา งกนั จะ ....................................

ข้วั แมเ หล็กเหมอื นกันเมื่อนำมาใกลก นั จะผลกั กนั
แตขัว้ แมเ หลก็ ตา งชนดิ กนั เมือ่ นำมาใกลก ันจะดดู กนั

นอกจากแรงไมส มั ผสั ทนี่ กั เรยี นไดเ รยี นแลว ในชวี ติ ประจำวนั ของเรายงั มแี รงอีก
ประเภท นกั เรยี นลองออกแรงกระทำตอ ไปนี้ สังเกตวาเปน แรงที่มกี ารสมั ผสั กบั วตั ถุ
หรอื ไม

1. เปดประตแู ละปดประตู
2. เลน ชกั เยอ
3. ดันโตะเรยี นออกหางจากตวั และดึงกลับเขา หาตวั
การออกแรงตา ง ๆ เหลา นี้ สมั ผสั วัตถุหรอื ไม ......................................................

แรงสมั ผสั ( Contact Force )
คอื แรงกระทำทว่ี ตั ถสุ งแรงสมั ผสั กับวตั ถุรับแรง

วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับชนั้ ป.3

13หนวยที่ 4 แรงในชีวติ ประจำวัน

กิจกรรมที่ 5 แรงมีผลตอการเคลอ่ื นท่ีของวัตถอุ ยางไร
จุดประสงค เพอื่ ศกึ ษาการเคลอื่ นทข่ี องวตั ถุเมื่อมีแรงมากระทำ
คำถาม แรงมผี ลตอ การเคลอ่ื นท่ีอยางไรบาง

*********************************************************************************************

อุปกรณท ต่ี อ งเตรียม
ฟุตบอล 1 ลูก และ ผเู ลน 3 คน
วธิ ที ดลอง

ใหนกั เรยี นทดลองเลนฟตุ บอลกับเพ่อื นอกี 2 คน โดยใหเตะลูกบอล และสังเกต
การเคลอื่ นท่ีของลกู บอล ดังน้ี

ภาพจาก th.pngtree.com

1. คนทห่ี นง่ึ วางลูกบอล เตะใหเพื่อนคนที่ 2
2. เพอ่ื นคนที่ 2 รบั และทำใหล กู บอลหยุดนิ่ง และเตะลกู บอลสง ใหเพอ่ื นคนที่ 3
3. เพอ่ื นคนท่ี 3 เตะลกู บอลสง ใหคนท่ี 1 ทันทีโดยไมตองหยุดลกู บอลกอ น

วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับชนั้ ป.3

14 หนว ยท่ี 4 แรงในชีวิตประจำวนั

อภิปรายผล

จากการเตะลูกบอล การออกแรงกระทำกับลกู บอลมผี ลตอ การเคลื่อนทข่ี องลูกบอล
อยางไรบาง
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
………………………………………………………………………………………………………………………

สรุปผลการทดลอง
แรงมีผลตอ วัตถุ คือ ...................................................................................................
.....................................................................................................................................

แรงทก่ี ระทำตอวตั ถุ ทำใหว ัตถุหยดุ นิ่ง เคลอ่ื นที่
เคล่อื นทเ่ี ร็วขึน้ เคลอื่ นท่ชี าลง และเปลยี่ นทศิ ทางการเคล่อื นท่ไี ด

วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ระดบั ชน้ั ป.3

15หนว ยท่ี 4 แรงในชีวติ ประจำวนั

นกั เรียนจะเหน็ ไดว า ในชีวติ ประจำวนั ของเรา ๆ เกีย่ วของกับแรงตาง ๆ มากมาย
แรงมีท้ังทเี่ ปน ประโยชน เชนเรานำแรงดันของนำ้ แรงลมมาผลิตกระแสไฟฟา ได แต
แรงก็ทำใหเ กิดโทษตอ ชีวติ และทรพั ยส นิ ไดเ ชน กนั แรงลมบางครั้งทำใหบานเรือน
เสียหาย แรงชนทีเ่ กดิ จากรถชนกนั บอยครงั้ ทำใหค นในรถเสยี ชวี ติ ได เปน ตน

ประโยชนข องแรง โทษของแรง

วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ระดับชัน้ ป.3

16 หนวยท่ี 4 แรงในชีวิตประจำวนั

1. ในชวี ิตประจำวนั นักเรียนรจู กั แรงอะไรอีกบา ง
…………………………………………………………………………………..……………………………….
…………………………………………………………………………………..……………………………….
2. นักเรยี นทราบหรอื ไมว า การคาดเข็มขดั นริ ภยั ในรถยนต เปน การปอ งกันอันตรายท่ี
เก่ยี วของกับเร่อื งแรงอยา งไร
…………………………………………………………………………………………………..……………….
…………………………………………………………………………………..……………………………….

ภาพโดย Clker-Free-Vector-Images จาก Pixabay