INSTRUMEN PENILAIAN BAHASA JAWA
Nama Sekolah : SMA N 1 Kutowinangun
Mata Pelajaran : Muatan Lokal Bahasa Jawa
Kelas/Semester : X/ Ganjil
Materi Pokok : Unggah Ungguh Basa
Alokasi Waktu : 4 x 45 Menit (2 X Pertemuan
A. Capaian Pembelajaran
Elemen Menyimak
Pelajar mampu mengidentifikasi penggunaan Bahasa Jawa sesuai dengan
kaidah kebahasaan (paramasastra) dan unggah-ungguh basa untuk berbagai
tujuan secara logis, kritis dan kreatif.
B. Indikator Capaian Pembelajaran
1. Menganalisis undha usuking basa yang digunakan dalam teks percakapan
(HOTS C4).
2. Membuat teks percakapan sederhana sesuai kaidah undha usuking basa
(HOTS P3)
C. Tujuan Pembelajaran
Melalui pembelajaran model Problem Based Learning, pendekatan saintific
menyimak Powerpoint, video youtube, Flipbook, PPT interaktiv canva dan model
role playing pelajar mampu :
1. Menganalisis undha usuking basa yang digunakan dalam teks percakapan
dengan tepat dan baik (HOTS C4).
2. Membuat teks percakapan sederhana sesuai kaidah undha usuking basa
dengan baik(HOTS P3
EVALUASI PROSES
DAN HASIL
PEMBELAJARAN
A. Assesment Diagnostik
▪ Penilaian diagnostic (Pretest)
Untuk mengukur kemampuan awal siswa dilakukan menggunakan game Wordwall.
Penilaian Awal/Diagnostik
1. Teknik Penilaian : Tulis
2. Bentuk Instrumen : Pilihan Ganda
No Kompetensi Kelas Materi Indikator soal Bentuk No Keterangan
Dasar Pokok soal soal
1 Memahami 8 Unggah- Disajikan teks Pilihan 1 KD ini merupakan
fungsi teks ungguh siswa dapat Ganda prasarat KD 3.1.
lisan sesuai menentukan kelas VIII:
dengan unggah-ungguh Memahami
unggah-ungguh dengan tepat berbagai fungsi
Jawa teks lisan sesuai
dengan unggah-
ungguh Jawa
2 Memahami 9 Unggah Disajikan teks Pilihan 2 KD ini merupakan
Ungguh Ganda
unggah-ungguh siswa dapat prasarat KD 3.4.
Unggah Pilihan
basa Jawa ungguh menentukan Ganda kelas IX
Basa
unggah ungguh
basa dengan tepat
3 Menentukan 9 Disajikan teks 3 KD ini merupakan
penerapan prasarat KD 3.4.
tingkat tutur siswa dapat kelas kelas IX
bahasa Jawa
sesuai unggah- menerapkan
ungguh.
unggah-ungguh
dengan tepat.
4 Menganalisis 10 Unggah Disajikan teks Pilihan 4 KD ini merupakan
undha usuking ungguh siswa dapat ganda prasarat KD. kelas
basa yang Basa menerapkan kelas X
digunakan unggah-ungguh
dalam teks dengan tepat.
percakapan
(HOTS C4).
5 Menganalisis 10 Unggah Disajikan teks Pilihan 4 KD ini merupakan
undha usuking ungguh siswa dapat ganda prasarat KD kelas
basa yang Basa menerapkan kelas X
digunakan unggah-ungguh
dalam teks dengan tepat.
percakapan
(HOTS C4).
Gatekna pacelathone Wawan marang bapak kaliyan anak ing ngisor iki!
1. Bapak : “Ayo wis wengi, padha turu sesuk mangkat esuk!”
Anak : “……” Lumrahe anak mangsuli nganggo ukara….
A. Iya Pak.
B. Ora Pak.
C. Inggih Pak.
D. Boten Pak.
E. Siap Pak.
Gatekna pacelathone Wawan marang mbakyu ing ngisor iki!
2. Panji :”mba, panjenengan wis dhahar dereng?”
Mba ika :” Ya dhik. Aku mau wis sarapan.”
Ukara kang digunakake dening Wawan marang mba ika, minangka contone unggah-
ungguh basa....
A. ngoko lugu
B. ngoko alus
C. krama lugu
D. krama alus
E. Krama ndesa
Gatekna pethikan ing ngisor iki !
3. Pak, kae lho kopine wis takcawisake ono meja. Enggal panjenengan
unjuk.” Tembung sing kacethak kandel kuwi tegese….
A. dicepakake
B. diparingake
C. digawekake
D. digawakake
E. diwenehake
4. Gatekna pratelan drama ing ngisor iki!
Tira : “Ran, sesuk apa sida ulangan basa Jawa?”
Rani : “Sida Tir, apa kowe ora ngerti?”
Tira : “Ora, jalaran pertemuan minggu kepungkur aku ora mlebu sekolah amarga
lara.”
Rani : “Yen ngono mengko sore sinau bareng wae ya Tir neng omahku.”
Tira : “Ya, kebeneran aku mengko arep ngajak Sinta.”
Rani : “Ya, taktunggu tekamu. Kae bel sakolah wis muni. Ayo ndang mlebu
kelas.
Pratelan drama ing ndhuwur nggunakake ragam basa....
A. Ngoko lugu
B. Krama lugu
C. Krama alus
D. Krama inggil
5. Duwe banget aku ora ketemu karo kancaku sing jenenge Baruna. Dheweke iku
biyen kancaku sakelas. Sawise padha lulus nganti tekan wis padha duwe anake,
sepisan wae aku durung ketemu. Basa kang trep digunakake nalika aku ketemu
karo Baruna yaiku.…
A. Ngoko
B. Krama Alus
C. Krama inggil
D . Ngoko Alus
B. Assesment Sumatif (Proses)
A. Penilaian Pengetahuan Kelompok
Teknik dan Instrumen Penilaian Kelompok
Satuan Pendidikan : SMA N 1 Kutowinangun
Kelas / Semester : Fase E / 1
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
Capaian Indikator Pencapaian Teknik Penilaian Instrumen
Pembelajaran Penilaian
Pembelajaran Uraian
Menganalisis undhTaes Tertulis
Elemen Menyimak usuking basa yang
digunakan dalam teks
Pelajar mampu percakapan (HOTS C4).
mengidentifikasi
penggunaan Bahasa
Jawa sesuai dengan
kaidah kebahasaan
(paramasastra) dan
unggah-ungguh basa
untuk berbagai tujuan
secara logis, kritis dan
kreatif.
Kisi – kisi dan Soal
Satuan Pendidikan : SMA N 1 Kutowinangun
Kelas / Semester : Fase E/ 1
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
Capain IPK Indikator Soal Level Instrumen Nomor
pembelajaran Kognitif Penilaian Soal
Elemen Menyimak Menganalisis Kapadosna undha
Pelajar mampu undha usuking C4 Uraian 1
mengidentifikasi basa yang usuking basa ingkang
penggunaan Bahasa digunakan dalam
Jawa sesuai dengan teks percakapan dipunginakaken ing
kaidah kebahasaan (HOTS C4
(paramasastra) dan salebeting pacelathon
ingkang wonten
salebeting
teks pacelathon
unggah-ungguh ingkang sumadya!
Sumangga
basa untuk dipunrembag kaliyan
kelompokipun!
berbagai tujuan
secara logis, kritis
dan kreatif.
Rubrik Penilaian Kelompok
Nama Nama Siswa Hasil Diskusi Jumlah Skor
Kelompok
Menganalisis undha usuking basa
yang digunakan dalam teks
pacelathon (C4)
1.
1 2.
3.
4.
5.
6.
1.
2 2.
3.
4.
5.
6.
1.
3 2.
3.
4.
5.
6.
1.
4 2.
3.
4.
5.
6.
1.
5 2.
3.
4.
5. Skor
6. 4
3
Pedoman Penskoran Kelompok Diskusi 2
Kapadosna undha usuking basa ingkang dipunginakaken ing 1
Soal salebeting pacelathon ingkang wonten salebeting teks
pacelathon ingkang sumadya!
1 Pelajar dapat menganalisis 4 undha usuking basa dengan sangat tepat.
Pelajar dapat menganalisis 3 undha usuking basa dengan tepat.
Pelajar dapat menganalisis 2 undha usuking basa dengan sangat tepat.
Pelajar dapat menganalisis 1 undha usuking basa dengan sangat tepat.
B. Penilaian Postest (Pilihan Ganda)
Kisi – kisi dan Soal
Satuan Pendidikan : SMA N 1 Kutowinangun
Kelas / Semester : Fase E/ 1
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
No CP Materi Indikator Level No Soal Bentuk
Kognitif 1-2 Soal
1 Pelajar mampu Unggah Disajikan teks siswa dapat Analisis PG
(C4) 3
mengidentifikasi Ungguh menerapkan unggah- PG
penggunaan Bahasa Basa ungguh dengan tepat.
Jawa sesuai dengan Unggah Disajikan teks siswa dapat Analisis
kaidah kebahasaan Ungguh menerapkan unggah- C4
(paramasastra) dan Basa ungguh dengan tepat.
unggah-ungguh basa
untuk berbagai tujuan
secara logis, kritis dan
kreatif.
SOAL POST TEST
1. Lha Panjenengan wae durong siram. Iki wis jam pitu lho Pak. Panjenengan arep
tindak jam pira? Ngendikane ana undangan rapat.”. Tembung sing ora trep yaiku….
A. tindak
B. ngendikane
C. durong
D. jam
E. rapat
2. Mangke panjenengan kemawon ingkang nyare wonten griya kula. Tembung ingukara
kasebut, sing kagolong krama lugu yaiku….
A. mangke
B. panjenengan
C. kemawon
D. nyare
E. griya
3. Gatekna pratelan drama ing ngisor iki!
Tira : “Ran, sesuk apa sida ulangan basa Jawa?”
Rani : “Sida Tir, apa kowe ora ngerti?”
Tira : “Ora, jalaran pertemuan minggu kepungkur aku ora mlebu sekolah amarga lara.”
Rani : “Yen ngono mengko sore sinau bareng wae ya Tir neng omahku.”
Tira : “Ya, kebeneran aku mengko arep ngajak Sinta.”
Rani : “Ya, taktunggu tekamu. Kae bel sakolah wis muni. Ayo ndang mlebu kelas.
Pratelan drama ing ndhuwur nggunakake ragam basa....
E. Ngoko lugu
F. Krama lugu
G. Krama alus
H. Krama inggil
PENILAIAN KETRAMPILAN
Teknik Penilaian
Satuan Pendidikan : SMA N 1 Kutowinangun
Kelas / Semester : Fase E/ 1
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
Capaian Pembelajaran Indikator Pencapaian Teknik Penilaian Instrumen
Tujuan Pembelajaran Penilaian
Elemen Menyimak Membuat teks percakapanKinerja Lembar penilaian /
rubrik
Pelajar mampusederhana sesuai kaidah undha
mengidentifikasi usuking basa (HOTS P3)
penggunaan Bahasa Jawa
sesuai dengan kaidah
kebahasaan (paramasastra)
dan unggah-ungguh basa
untuk berbagai tujuan
secara logis, kritis dan
kreatif
Kisi-Kisi Soal Keterampilan
Capaian Materi Butir Soal Teknik Nomor
Pembalajaran Unjuk Kerja Soal
Pelajar mampu Unggah-ungguh Gawea teks 1
mengidentifikasi Basa pacelathon kanthi teks
penggunaan
ingkang sampun
Bahasa Jawa kapilih banjur
sesuai dengan
kapraktekna
kaidah kebahasaan pacelathon kasebut
(paramasastra) ing ngajeng kelas!
dan unggah-
ungguh basa untuk
berbagai tujuan
secara logis, kritis
dan kreatif
Pedom an Penilaian Keterampilan Menulis Pacelathon
No Aspek Skor 2 34
1
1. Pemilihan
2. Isi
Pemilihan kata
Rangkaian kalimat
Konteks kalimat dengan tema
Penyampaian bahasa ketika presentasi
3. Komentar dari kelompok lain
Total Skor
Keterangan: diisi dengan memberi tanda cek (√)Kategori penilaian:
4 =sangat baik,
3 = baik,
2 = cukup,
1 = kurang Petunjuk Penskoran :
Perhitungan skor akhir menggunakan rumus :
LEMBAR PEMBELAJARAN
REMIDI DAN PENGAYAAN
Ketentuan: : Apabila pelajar mendapatkan nilai di bawah KKTP (75)
: Apabila pelajar mendapatkan nilai sama atau lebih tinggi dari
1. Remidial KKTP (75)
2. Pengayaan
• SOAL REMIDI
Menawi pesera didik bijinipun kirang saking 75, pelajar garap malih soal Post-test.
• SOAL PENGAYAAN
Pelajar ingkang sampun langkung saking 75, mempelajari materi selanjutnya.
• LAMPIRAN 7 Refleksi : Tulis
: Pilihan Ganda
1. TeknikPenilaian
2. Bentuk Instrumen
3. Instrumen Penilaian
Test Non-Kognitif
1. Kepriye emoji sing kok rasakake nalika krungu pelajaran basa Jawa?
A.
B.
C.
D.
2. Kepriye emoji sing kok rasakake nalika krungu jeneng guru basa Jawa?
A.
B.
C.
D.
3. Kepriye emoji sing kok rasakake nalika krungu arep ulangan basa Jawa?
A.
B.
C.
D.
4. Kepriye emoji sing kok rasakake nalika sinau unggah-ungguh?
A.
B.
C.
D.
5. Kepriye emoji sing kok rasakake nalika nindakake praktik unggah-ungguh basa?
A.
B.
C.
D.