ยาเสพติดประเภทที่ 2

ก

รายงาน

เร่ือง สารเสพติดประเภทท่ี 5
จดั ทาโดย

นางสาวภานุมาศ แสงยา่ ง เลขที่ 1
นางสาวปรียานุช ชยินเตรัชชยตุ เลขที่ 2
นางสาวชาลิสา แสงทา้ ว เลขท่ี 8
นางสาวธนาภรณ์ สุขปิ ง เลขที่ 9
นางสาวฐิติวรดา ธารสุขพทุ ธา เลขท่ี 20

เสนอ

ครูรัชนี ตนั มิ่ง

โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 26 ลาพนู

ก

คานา

รายงานฉบบั น้ีเป็นส่วนหน่ึงของวชิ าสุขศึกษา ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 6 โดยมีจุดประสงคเ์ พือ่ ศึกษาความรู้ท่ีได้
จากเร่ืองกฎหมายยาเสพติดประเภทท่ี 2 ซ่ึงรายงานน้ีมีเน้ือหาเกี่ยวกบั ความรู้เก่ียวกบั ยาเพติดประเภทท่ี 2 และ
อตั ราการโทษของยาเสพติดรวมไปถึงมตราต่างๆที่ตอ้ งไดร้ ับโทษตามกฎหมาย

ผจู้ ดั ทาไดเ้ ลือกหวั ขอ้ น้ีในการทารายงาน เน่ืองมาจากเป็นเร่ืองท่ีน่าสนใจ รวมไปถึงเป็นการใหค้ วามรู้แก่ผู้
ที่จะศึกษาเกี่ยวกบั ยาเสพติดประเภทท่ี 2 และชนิดของสารเสพติดประเภทที่2ท้งั หมด 102 ชนิด ผจู้ ดั ทาตอ้ ง
ขอขอบพระคุณคุณครู ผใู้ หค้ วามรู้และแนวทางการศึกษา เพอ่ื น ๆ ทุกคนท่ีให้ ความช่วยเหลือมาโดยตลอด
ผจู้ ดั ทาหวงั วา่ รายงานฉบบั น้ีจะใหค้ วามรู้ และเป็นประโยชน์แก่ผอู้ ่านทุก ๆ ท่าน

ผจู้ ดั ทา
10 ธนั วาคม 2565

สารบญั ข

เรื่อง หนา้
คานา ก
สารบญั ข
สารเสพติดประเภทท่ี 2 1
ยาเสพติดใหโ้ ทษในประเภท 2 2-3
รายช่ือสารเสพติดประเภทท่ี 2 4-15
ตวั อยา่ งขอ้ มูลสารเสพติดประเภทที่ 2 15-31
บรรณานุกรม 32

1

สารเสพตดิ ประเภทท่ี 2

ยาเสพติดใหโ้ ทษทว่ั ไป มี 102 รายการ เช่น ใบโคคา โคคาอีน โคเดอีน ยาสกดั เขม้ ขน้ ของตน้ ฝิ่นแหง้
เมทาโดน มอร์ฟี น ฝิ่ นยา (ฝิ่นท่ีผา่ นกรรมวธิ ีปรุงแต่งเพอ่ื ใชใ้ นทางยา) ฝ่ิน (ฝ่ินดิบ ฝิ่นสุก มูลฝิ่น) เป็นสารท่ีมี
ศกั ยภาพในการก่อใหเ้ กิดการใชใ้ นทางท่ีผดิ สูง มีอนั ตรายตอ่ สุขภาพมากหากใชไ้ ม่เหมาะสมหรือไมอ่ ยภู่ ายใต้
การดูแลของผปู้ ระกอบวชิ าชีพ มีประโยชนท์ างการแพทย์ ไดแ้ ก่ Phentermine , Midazolam , Zolpidem ,
Methylphenidate,Ketamine ,Pseudoephedrine เป็นตน้ กฎหมายหา้ มมิใหผ้ ใู้ ด ผลิต ขาย นาเขา้ หรือส่งออก ซ่ึง
วตั ถุออกฤทธ์ิในประเภท2 ยกเวน้ กระทรวงสาธารณสุข หรือผซู้ ่ึงไดร้ ับมอบหมายจากกระทรวงสาธารณสุข
ท้งั น้ี ไม่ใชบ้ งั คบั กบั ผปู้ ระกอบวชิ าชีพเวชกรรม หรือผปู้ ระกอบโรคศิลปะแผนปัจจุบนั ช้นั หน่ึง สาขาทนั ตกรรม
ท่ีขายใหแ้ ก่คนไขข้ องตน หรือผปู้ ระกอบการบาบดั โรคสัตวช์ ้นั หน่ึงท่ีขายเฉพาะสาหรับใชก้ บั สัตวท์ ่ีตนบาบดั
หรือป้องกนั โรค หรือขายโดย กระทรวง ทบวง กรม สภากาชาดไทย ซ่ึงอาศยั อานาจตามความในมาตรา ๖
วรรคหน่ึง มาตรา ๘ และ แห่งพระราชบญั ญตั ิ ยาเสพติดใหโ้ ทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ รัฐมนตรีวา่ การกระทรวง
สาธารณสุขโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ ควบคุมยาเสพติดใหโ้ ทษออกประกาศไว้ ดงั ต่อไปน้ี ขอ้ ๑ ให้
ยาเสพติดใหโ้ ทษที่ระบุชื่อในบญั ชีทา้ ยประกาศน้ีเป็ นยาเสพติดใหโ้ ทษในประเภท ๒ ตามพระราชบญั ญตั ิยาเสพ
ติดใหโ้ ทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ ท้งั น้ี ใหร้ วมถึง วตั ถุที่เรียกช่ือเป็ นอยา่ งอ่ืนแตม่ ีโครงสร้างทางเคมีอยา่ งเดียวกนั กบั ยา
เสพติดใหโ้ ทษดงั กล่าว สเตอริโอไอโซเมอร์ใด ๆ ของยาเสพติดใหโ้ ทษดงั กล่า เกลือ เอสเทอร์ และอีเทอร์ใด ๆ
ของยาเสพติดใหโ้ ทษดงั กล่าว ท้งั น้ี ไมว่ า่ จะมีความเขม้ ขน้ ใด หรือนาไปใชเ้ พื่อการใด เวน้ แต่จะมีการระบุความ
เขม้ ขน้ หรือ เงื่อนไขไวเ้ ป็นการเฉพาะ หรือเป็นกรณีท่ีนาไปใชเ้ พ่ือเป็นสารควบคุมคุณภาพในการตรวจวิเคราะห์
และ ควบคุมคุณภาพของการตรวจสารเสพติดในร่างกาย ซ่ึงเป็นเคร่ืองมือแพทยต์ ามกฎหมายวา่ ดว้ ยเคร่ืองมือ
แพทย์ และตอ้ งใชต้ ามวตั ถุประสงคข์ องเครื่องมือแพทยน์ ้นั ยาเสพติดใหโ้ ทษทว่ั ไปเสพติดใหโ้ ทษทว่ั ไป เป็นยา
ท่ีมีประโยชนใ์ นการรักษาโรคในระดบั นอ้ ยจนถึงมาก และทาใหเ้ กิดการเส่ียงต่อการติดยาของประชากรใน
ระดบั ท่ีตอ้ งพงึ ระวงั เช่น มอร์ฟี น โคคาอีน โคเดอีน ฝ่ินยา หา้ มมิใหผ้ ใู้ ดผลิต นาเขา้ หรือส่งออกยาเสพติดให้
โทษในประเภท 2 ในกรณีท่ีมีไวจ้ าหน่าย หรือมีไวใ้ นครอบครองตอ้ งไดร้ ับอนุญาต

2

ยาเสพตดิ ให้โทษในประเภท 2

ความผดิ บทกาหนดโทษ มาตรา
มาตรา 68 วรรค 1
• ผลิต นาเขา้ หรือส่งออก อนั เป็นการฝ่ าฝื น จาคุกต้งั แต่ 1 ปี – 10 ปี มาตรา 68 วรรค 2
มาตรา 16 และปรับต้งั แต่ 100,000 – มาตรา 69 วรรค 1
มาตรา 69 วรรค 2
1,000,000 บาท
มาตรา 69 วรรค 3
• ผลิต นาเขา้ หรือส่งออก ซ่ึงมอร์ฟี น ฝ่ิน จาคุกต้งั แต่ 20 ปี – ตลอดชีวติ มาตรา 69 วรรค 3
หรือโคคาอีน และปรับต้งั แต่ 2,000,000 –

5,000,000 บาท

จาคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน

• ครอบครอง อนั เป็นการฝ่ าฝื นมาตรา 17 100,000 บาท

หรือท้งั จาท้งั ปรับ

จาคุกต้งั แต่ 1 ปี – 10 ปี

• จาหน่าย หรือครอบครองเพื่อจาหน่าย อนั หรือปรับต้งั แต่ 20,000 – 200,000

เป็นการฝ่ าฝื นมาตรา 17 บาท

หรือท้งั จาท้งั ปรับ

• จาหน่าย หรือครอบครองเพื่อจาหน่าย ซ่ึง จาคุกต้งั แต่ 3 ปี – 20 ปี
มอร์ฟี น ฝ่ิน หรือโคคาอีน มีปริมาณคานวณ หรือปรับต้งั แต่ 60,000 – 400,000

เป็นสารบริสุทธ์ิไม่ถึง 100 กรัม บาท
หรือท้งั จาท้งั ปรับ

• จาหน่าย หรือครอบครองเพ่ือจาหน่าย ซ่ึง จาคุกต้งั แต่ 5 ปี – ตลอดชีวติ
มอร์ฟี น ฝิ่น หรือโคคาอีน มีปริมาณคานวณ และปรับต้งั แต่ 500,000 –

เป็นสารบริสุทธ์ิต้งั แต่ 100 กรัมข้ึนไป 5,000,000 บาท

3

• ผไู้ ดร้ ับใบอนุญาตจาหน่าย หรือมีไวใ้ น จาคุกไม่เกิน 5 ปี มาตรา 69 วรรค 4
ครอบครอง ตามมาตรา 17 กระทาการฝ่ าฝืน และปรับไม่เกิน 100,000 บาท มาตรา 91
ตามวรรคหน่ึง วรรคสอง หรือวรรคสาม มาตรา 93

• ผใู้ ดเสพ อนั เป็ นการฝ่ าฝื นมาตรา 58 จาคุกต้งั แต่ 6 เดือน – 3 ปี มาตรา 93/1 วรรค 1
หรือปรับต้งั แต่ 10,000 – 60,000

บาท หรือท้งั จาท้งั ปรับ

• ผใู้ ดใชอ้ ุบายหลอกลวง ข่เู ข็ญ ใชก้ าลงั จาคุกต้งั แต่ 1 ปี – 10 ปี
ประทุษร้าย ใชอ้ านาจครอบงาผดิ คลองธรรม และปรับต้งั แต่ 100,000 –
หรือใชว้ ธิ ีข่มขืนใจดว้ ยประการอื่นใด ให้
1,000,000 บาท
ผอู้ ื่นเสพ

• ยยุ งส่งเสริมใหผ้ อู้ ่ืนเสพ จาคุกต้งั แต่ 1ปี – 5 ปี
หรือปรับต้งั แต่ 20,000 – 100,000

บาท หรือท้งั จาท้งั ปรับ

4

รายช่ือสารเสพตดิ ประเภทท่ี 2

ลาดบั ท่ี ชื่อสาร ช่ือทางเคมี เงื่อนไข

1 อาเซติลไดไฮโดรโคเดอีน (5R,6S)-4,5-epoxy-3-methoxy-17-
(acetyldihydrocodeine) methylmorphinan-6-yl acetate

2 อาเซติลเมทาดอล 6-(dimethylamino)-4,4- diphenylheptan-3-
(acetylmethadol) yl acetate

3 อลั เฟนทานิล (alfentanil) N-(1-(2-(4-ethyl-5-oxotetrazol-1-
yl)ethyl)-4-(methoxymethyl)piperidin-4-
yl)- N-phenylpropanamide

4 อลั ลิลโพรดีน 1-methyl-4-phenyl-3-(prop-2-en-1-
(allylprodine) yl)piperidin-4-yl propanoate

5 อลั ฟาเซติลเมทาดอล (3R,6R)-6-(dimethylamino)-4,4-
(alphacetylmethadol) diphenylheptan-3-yl acetate

6 อลั ฟาเมโพรดีน (3S,4R)-3-ethyl-1-methyl-4-
(alphameprodine) phenylpiperidin-4-yl propanoate

7 อลั ฟาเมทาดอล (3R,6R)-6-(dimethylamino)-4,4-
(alphamethadol) diphenylheptan-3-ol

8 อลั ฟาโพรดีน (3R,4S)-1,3-dimethyl-4- phenylpiperidin-
(alphaprodine) 4-yl propanoate

9 อานิเลอริดีน (anileridine) ethyl 1-(2-(4-aminophenyl)ethyl)-4-
phenylpiperidine-4-carboxylate

5

10 เบนเซทิดีน ethyl 4-phenyl-1-(2-
(benzethidine) (phenylmethoxy)ethyl)piperidine-4-
carboxylate

11 เบนซิลมอร์ฟี น (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-17-
(benzylmorphine) methyl-3-phenylmethoxymorphinan-6-ol

12 เบตาเซติลเมทาดอล (3S,6R)-6-(dimethylamino)-4,4-
(betacetylmethadol) diphenylheptan-3-yl acetate

13 เบตาเมโพรดีน (3R,4R)-3-ethyl-1-methyl-4-
(betameprodine) phenylpiperidin-4-yl propanoate

14 เบตาเมทาดอล (3S,6R)-6-(dimethylamino)-4,4-
(betamethadol) diphenylheptan-3-ol

15 เบตาโพรดีน (3R,4R)-1,3-dimethyl-4- phenylpiperidin-
(betaprodine) 4-yl propanoate

16 เบซิตราไมด์ 4-(4-(2-oxo-3-propanoyl-
(bezitramide) benzo[d]imidazol-1-yl)piperidin-1- yl)-
2,2-diphenylbutanenitrile

17 โคลนิทาซีน (clonitazene) 2-(2-(4-chlorophenylmethyl)-5-
nitrobenzo[d]imidazol-1-yl)-N,N-
diethylethanamine

18 พชื โคคา (coca bush) ซ่ึงมีช่ือ
พฤกษศาสตร์วา่
Erythroxylon
spp. ท้งั น้ีให้
หมายความ

6

19 โคคาอีน (cocaine) รวมถึง ทุกส่วน
ของพชื โคคา
เช่น ลาตน้ ใบ
ดอก ผล เมล็ด
ราก

methyl (1R,2R,3S,5S)-3-(benzoyloxy)-8-
methyl-8- azabicyclo[3.2.1]octane-2-
carboxylate

20 โคเดอีน (codeine) (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-3-
methoxy-17-methylmorphinan-6-ol

21 โคดอกซิม (codoxime) (5R)-(((4,5-epoxy-3-methoxy-17-
methylmorphinan-6-
ylidene)amino)oxy)acetic acid

22 ยาสกดั เขม้ ขน้ ของตน้ ฝ่ิน
แหง้ (concentrate of
poppy straw)

23 เดกซ์โตรโมราไมด์ (S)-3-methyl-4-(morpholin-4-yl)-2,2-
(dextromoramide) diphenyl-1-(pyrrolidin-1-yl)butan-1- one

24 เดกซ์โตรโพรพอไซฟี น (2S,3R)-4-(dimethylamino)-3- methyl-1,2-
(dextropropoxyphene) diphenylbutan-2-yl propanoate

25 ไดแอมโพรไมด์ N-(2-(methyl-(2-
(diampromide) phenylethyl)amino)propyl)-N-
phenylpropanamide

7

26 ไดเอทิลไทแอมบิวทีน N,N-diethyl-4,4-di(thiophen-2-yl)but-3-
(diethylthiambutene) en-2-amine

27 ไดเฟนอกซิน (difenoxin) 1-(3-cyano-3,3-diphenylpropyl)-4-
phenylpiperidine-4-carboxylic acid

28 ไดไฮโดรโคเดอีน (5R,6S)-4,5-epoxy-3-methoxy-17-
(dihydrocodeine) methylmorphinan-6-ol

29 ไดไฮโดรมอร์ฟี น (5R,6S)-4,5-epoxy-17-methylmorphinan-
(dihydromorphine) 3,6-diol

30 ไดเมนอกซาดอล 2-(dimethylamino)ethyl 2-ethoxy-2,2-
(dimenoxadol) diphenylacetate

31 ไดเมปเฮปทานอล 6-(dimethylamino)-4,4-diphenylheptan-3-
(dimepheptanol) ol

32 ไดเมทิลไทแอมบิวทีน N,N-dimethyl-4,4-di(thiophen-2-yl)but-3-
(dimethylthiambutene) en-2-amine

33 ไดออกซาเฟทิลบิวไทเรท ethyl 4-(morpholin-4-yl)-2,2-
(dioxaphetylbutyrate) diphenylbutanoate

34 ไดเฟนอกไซเลต ethyl 1-(3-cyano-3,3- diphenylpropyl)-4-
(diphenoxylate) phenylpiperidine-4-carboxylate

35 ไดพิพาโนน (dipipanone) 4,4-diphenyl-6-(piperidin-1-yl)heptan-3-
one

36 โดรเทบานอล (6R,14S)-3,4-dimethoxy-17-
(drotebanol) methylmorphinan-6,14-diol

8

37 เอคโกนีน (ecgonine) (1R,2R,3S,5S)-3-hydroxy-8-methyl-8- รวมท้งั อนุพนั ธ์
azabicyclo[3.2.1]octane-2- carboxylic acid ต่างๆ ของเอค

โกนีน ซ่ึงอาจ
แปรสภาพไป
เป็ นเอคโกนีน
และโคคาอีนได้

38 เอทิลเมทิลไทแอมบิวทีน N-ethyl-N-methyl-4,4-di(thiophen-2-
(ethylmethylthiambutene) yl)but-3-en-2-amine

39 เอทิลมอร์ฟี น (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-3-
(ethylmorphine) ethoxy-17-methylmorphinan-6-ol

40 เอโทนิทาซีน 2-(2-(4-ethoxyphenylmethyl)-5-
(etonitazene) nitrobenzo[d]imidazol-1-yl)-N,N-
diethylethanamine

41 เอทอกเซอริดีน ethyl 1-(2-(2-hydroxyethoxy)ethyl)- 4-
(etoxeridine) phenylpiperidine-4-carboxylate

42 เฟนทานลิ (fentanyl) N-phenyl-N-(1-(2- phenylethyl)piperidin-
4- yl)propanamide

43 ฟูเรทิดีน (furethidine) ethyl 4-phenyl-1-(2-(oxolan-2-
ylmethoxy)ethyl)piperidine-4- carboxylate
44 ไฮโดรโคโดน
(hydrocodone) (5R)-4,5-epoxy-3-methoxy-17-
methylmorphinan-6-one
45 ไฮโดรมอร์ฟี นอล
(hydromorphinol) (5R,6S,14S)-4,5-epoxy-17-
methylmorphinan-3,6,14-triol

9

46 ไฮโดรมอร์โฟน (5R)-4,5-epoxy-3-hydroxy-17-
(hydromorphone) methylmorphinan-6-one

47 ไฮดรอกซีเพทิดีน ethyl 4-(3-hydroxyphenyl)-1-
(hydroxypethidine) methylpiperidine-4-carboxylate

48 ไอโซเมทาโดน 6-(dimethylamino)-5-methyl-4,4-
(isomethadone) diphenylhexan-3-one

49 เลโวเมทอร์ฟาน (9R,13R,14R)-3-methoxy-17-
(levomethorphan) methylmorphinan

50 เลโวโมราไมด์ (R)-3-methyl-4-(morpholin-4-yl)-2,2-
(levomoramide) diphenyl-1-(pyrrolidin-1-yl)butan-1-one

51 เลโวเฟนาซีลมอร์ฟาน (9R,13R,14R)-17-(2-oxo-2-
(levophenacylmorphan) phenylethyl)morphinan-3-ol

52 เลวอร์ฟานอล (9R,13R,14R)-17-methylmorphinan-3-ol
(levorphanol)

53 ฝิ่นยา (medicinal opium)

54 เมทาโซซีน (metazocine) (2R,6R,11R)-1,2,3,4,5,6-hexahydro-2,6-
methano-3,6,11-trimethyl-
benzo[d]azocin-8-ol

55 เมทาโดน (methadone) 6-(dimethylamino)-4,4- diphenylheptan-3-
one

10

56 เมทาโดน-อินเตอร์มีเดียต 4-(dimethylamino)-2,2-
(methadone intermediate) diphenylpentanenitrile

57 เมทิลเดซอร์ฟี น (5S)-6,7-didehydro-4,5-epoxy-6,17-
(methyldesorphine) dimethylmorphinan-3-ol

58 เมทิลไดไฮโดรมอร์ฟี น (5R,6S)-4,5-epoxy-6,17-
(methyldihydromorphine) dimethylmorphinan-3,6-diol

59 เมทอพอน (metopon) (5R)-4,5-epoxy-3-hydroxy-5,17-
dimethylmorphinan-6-one

60 โมราไมด์-อินเตอร์มีเดียต 3-methyl-4-(morpholin-4yl)-2,2-
(moramide intermediate) diphenylbutanoic acid

61 มอร์เฟอริดีน ethyl 1-(2-(morpholin-4-yl)ethyl)-4-
(morpheridine) phenylpiperidine-4-carboxylate

62 มอร์ฟี น (morphine) (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-17-
methylmorphinan-3,6-diol
63 มอร์ฟี น เมโทโบรไมด์
(morphine (4R,4aR,7S,7aR,12bS)-3,3-dimethyl- รวมถึงอนุพนั ธ์
methobromide) 2,4,4a,7,7a,13-hexahydro-1H-4,12- อื่นของ มอร์ฟี น
methanobenzofuro[3,2- e]isoquinoline-3- ซ่ึงมีไนโตรเจน
ium-7,9- diol;bromide ท่ีเป็ นเพนตะวา
เลนท์
(pentavalent
nitrogen
morphine
derivatives)

11

64 มอร์ฟี น-เอน็ -ออกไซด์ (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-17- รวมท้งั อนุพนั ธ์
(morphine-N-oxide) methyl-17-oxide-morphinan-3,6- diol ของ มอร์ฟี น-
เอน็ -ออกไซด์
(morphine-N-
oxide) เช่น โคเด
อีน-เอน็ -
ออกไซด์
(codeine-N-
oxide)

65 ไมโรฟี น (myrophine) (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-17-
methyl-3- (phenylmethoxy)morphinan-6-
yl tetradecanoate

66 นิโคโคดีน (nicocodine) (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-3-
methoxy-17-methylmorphinan-6-yl
nicotinate

67 นิโคไดโคดีน (5R,6S)-4,5-epoxy-3-methoxy-17-
(nicodicodine) methylmorphinan-6-yl nicotinate

68 นิโคมอร์ฟี น (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-17-
(nicomorphine) methylmorphinan-3,6-dinicotinate

69 นอราซีเมทาดอล 6-(methylamino)-4,4- diphenylheptan-3-yl
(noracymethadol) acetate

70 นอร์โคเดอีน (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-3-
(norcodeine) methoxymorphinan-6-ol

12

71 นอร์เลวอร์ฟานอล (9R,13R,14R)-morphinan-3-ol
(norlevorphanol)

72 นอร์เมทาโดน 6-(dimethylamino)-4,4- diphenylhexan-3-
(normethadone) one

73 นอร์มอร์ฟี น (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-
(normorphine) epoxymorphinan-3,6-diol

74 นอร์พพิ าโนน 4,4-diphenyl-6-(piperidin-1- yl)hexan-3-
(norpipanone) one

75 ออริพาวนี (oripavine) (5R)-6,7,8,14-tetradehydro-4,5- epoxy-6-
methoxy-17- methylmorphinan-3-ol

76 ออกซิโคโดน (5R,14S)-4,5-epoxy-14-hydroxy-3-
(oxycodone) methoxy-17-methylmorphinan-6- one

77 ออกซิมอร์โฟน (5R,14S)-4,5-epoxy-3,14-dihydroxy- 17-
(oxymorphone) methylmorphinan-6-one

78 เพทิดีน (pethidine) ethyl 1-methyl-4-phenylpiperidine- 4-
carboxylate

79 เพทิดีน-อินเตอร์มีเดียต-เอ 1-methyl-4-phenylpiperidine-4-
(pethidine-intermediate- carbonitrile
A)

80 เพทิดีน-อินเตอร์มีเดียต-บี ethyl 4-phenylpiperidine-4- carboxylate
(pethidine-intermediate-
B)

13

81 เพทิดีน-อินเตอร์มีเดียต-ซี 1-methyl-4-phenylpiperidine-4-
(pethidine-intermediate- carboxylic acid
C)

82 เฟนาดอกโซน 6-(morpholin-4-yl)-4,4- diphenylheptan-
(phenadoxone) 3-one

83 เฟแนมโพรไมด์ N-phenyl-N-(1-(piperidin-1- yl)propan-2-
(phenampromide) yl)propanamide

84 เฟนาโซซีน (2R,6R,11R)-1,2,3,4,5,6-hexahydro-2,6-
(phenazocine) methano-6,11-dimethyl-3-(2-
phenylethyl)benzo[d]azocin-8-ol

85 เฟโนมอร์ฟาน (9R,13R,14R)-17-(2-
(phenomorphan) phenylethyl)morphinan-3-ol

86 เฟโนเพอริดีน ethyl 1-(3-hydroxy-3-phenylpropyl)- 4-
(phenoperidine) phenylpiperidine-4-carboxylate

87 ฟอลโคดีน (pholcodine) (5R,6S)-7,8-didehydro-4,5-epoxy-17-
methyl-3-(2-(morpholin-4-
yl)ethoxy)morphinan-6-ol

88 พิมิโนดีน (piminodine) ethyl 4-phenyl-1-(3-
(phenylamino)propyl)piperidine-4-
carboxylate

89 พริ ิทราไมด์ (piritramide) 1-(3-cyano-3,3-diphenylpropyl)-4-
(piperidin-1-yl)piperidine-4- carboxamide

14

90 โพรเฮพทาซีน 1,3-dimethyl-4-phenylazepan-4-yl
(proheptazine) propionate

91 โพรเพอริดีน propan-2-yl 1-methyl-4-
(properidine) phenylpiperidine-4-carboxylate

92 โพรพิแรม (propiram) N-(1-(piperidin-1-yl)propan-2-yl)-N-
(pyridin-2-yl)propanamide

93 ราเซเมทอร์ฟาน (±)-3-methoxy-N-methylmorphinan
(racemethorphan)

94 ราเซโมราไมด์ 3-methyl-4-(morpholin-4-yl)-2,2-
(racemoramide) diphenyl-1-(pyrrolidin-1-yl)butan-1- one

95 ราเซมอร์ฟาน (±)-3-hydroxy-N-methylmorphinan
(racemorphan)

96 เรมิเฟนทานิล methyl 1-(3-methoxy-3-oxopropyl)- 4-
(remifentanil) (phenylpropanoylamino)piperidine- 4-
carboxylate

97 ซูเฟนทานิล (sufentanil) N-(4-(methoxymethyl)-1-(2- (thiophen-2-
yl)ethyl)piperidin-4-yl)- N-
phenylpropanamide

98 ทาเพนทาดอล 3-[(2R,3R)-1-(dimethylamino)- 2-
(tapentadol) methylpentan-3-yl]phenol

15

99 เทบาคอน (thebacon) (5R)-6,7-didehydro-4,5-epoxy-3-
methoxy-17-methylmorphinan-6-yl
100 เทบาอีน (thebaine) acetate

101 ไทลิดีน (tilidine) (5R)-6,7,8,14-tetradehydro-4,5- epoxy-
3,6-dimethoxy-17- methylmorphinan
102 ไทรเมเพอริดีน
(trimeperidine) (±)-ethyl 2-(dimethylamino)-1-
phenylcyclohex-3-ene-1- carboxylate
103 ฝ่ิน
(2S,5R)-1,2,5-trimethyl-4-
phenylpiperidin-4-yl propanoate

ซ่ึงหมายถึง ฝ่ิน
ดิบ ฝิ่น สุก หรือ
มูลฝ่ิ น

16

ตวั อย่างข้อมูลสารเสพตดิ ประเภทท่ี 2
ฝิ่ น (OPIUM)

ฝ่ิ น (OPIUM)
ลกั ษณะทวั่ ไป ตน้ ฝ่ินเป็ นพืชลม้ ลุก นิยมปลูกกนั ทางภาคเหนือของประเทศไทย (จดั เป็ นยาเสพติดใหโ้ ทษ
ประเภท ๒ ตราพระราชบญั ญตั ิยาเสพติดใหโ้ ทษ พ.ศ.๒๕๒๒) เน้ือฝ่ินไดม้ าจากยางที่กรีดจากผล (กระเปาะ)
ฝิ่นมีสีน้าตาล กลิ่นเหมน็ เขียว รสขม เรียกวา่ ฝิ่นดิบ และหากนาฝ่ินดิบมาตม้ เคี่ยวหรือหมกั จะไดฝ้ ่ินท่ีมีสีน้าตาล
ไหมป้ นดา มีรสขมเฉพาะตวั เรียกวาฝ่ินสุก ท้งั ฝ่ินดิบและฝิ่นสุก มีฤทธ์ิในการ กดระบบประสาท
อาการผ้เู สพติดฝิ่ น มีอาการจิตใจเล่ือนลอย ซึม ง่วง พูดจาวกไปวนมา อารมณ์ดี และการตดั สินใจเช่ืองชา้ ผทู้ ี่เสพ
ฝ่ินติดตอ่ กนั เป็นระยะเวลานาน สุขภาพร่างกายจะทรุดโทรม ตวั ซีดเหลือง ซูบผอม ดวงตาเหม่อลอย ริมฝีปาก
เขียวคล้า ออ่ นเพลียง่าย ซึมเศร้า ง่วงเหลาหาวนอน เกียจคร้าน อารมณ์แปรปรวนง่าย พูดจาไม่อยกู่ บั ร่องกบั รอย
ความจาเส่ือม ชีพจรเตน้ ชา้ ไม่รู้สึกตวั และหากไม่ไดเ้ สพฝิ่นเมื่อถึงเวลาจะมีอาการหงุดหงิด ฉุนเฉียวง่าย บาง
รายมีอาการอ่อนเพลียไม่มีแรง ดิ้นทุรนทุราย น้ามูกน้าตาไหล ม่านตาขยายผดิ ปกติ ปวดตามกลา้ มเน้ือตาม
กระดูก ปวดบิดในทอ้ งอยา่ งรุนแรง อาเจียน หายใจลาบาก อาจชกั และหมดสติได้

ฝ่ินแบ่งไดเ้ ป็ น 2 ประเภท ดงั น้ี

ประเภท 1 ออกฤทธ์ิทาใหเ้ กิดอาการมึนเมา และเป็นยาเสพติดใหโ้ ทษ โดยตรง แอลคะลอยดท์ ี่เป็นสารเสพติด
ออกฤทธ์ิ ตวั สาคญั ท่ีสุดในฝิ่ นคือ มอร์ฟี น (Morphine)

ประเภท 2 ออกฤทธ์ิทาใหก้ ลา้ มเน้ือคลายตวั ซ่ึงทางเภสัชวทิ ยาถือวา่ แอลคะลอยดใ์ นฝิ่นประเภทน้ีไม่เป็นสาร
เสพติด

17

มอร์ฟี น (MORPHINE)

มอร์ฟี น (MORPHINE)
ลกั ษณะทวั่ ไป เป็นสารอลั คาลอยดท์ ่ีสกดั ไดจ้ ากฝ่ิน มีลกั ษณะเป็นผงสีขาวนวล สีครีม สีเทา ไม่มีกลิ่น รสขม
ละลายน้าง่าย (จดั เป็นยาเสพติดใหโ้ ทษประเภท ๒ ตามพระราชบญั ญตั ิยาเสพติดใหโ้ ทษ พ.ศ.๒๕๒๒) มีฤทธ์ิ
ในการกดประสาทและสมองรุนแรงกวา่ ฝิ่น ประมาณ ๘-๑๐ เทา่ เสพติดไดง้ ่าย มีลกั ษณะแตกตา่ งกนั เช่น อดั
เป็นเมด็ เป็นผง เป็นแทง่ ส่ีเหลี่ยมมีเครื่องหมาย 999 หรือ OK เป็นสัญลกั ษณ์ และชนิดน้าบรรจุหลอด
อาการผู้เสพติดมอร์ฟี น ผทู้ ่ีเสพมอร์ฟี น ระยะแรกฤทธ์ิของมอร์ฟี นจะช่วยลดความวิตกกงั วล คลายความ
เจบ็ ปวดตา่ ง ๆ ตามร่างกาย ทาใหม้ ีอาการง่วงนอนและหลบั ง่าย และหากเสพจนเกิดอาการติด ฤทธ์ิของมอร์ฟี น
จะทาใหผ้ เู้ สพมีอาการเหม่อลอย เซ่ืองซึม จิตใจเลื่อนลอย เกียจคร้านไม่สนใจต่อสิ่งแวดลอ้ มรอบกายสุขภาพ
ร่างกายผา่ ยผอม ทรุดโทรม และเม่ือไมไ่ ดเ้ สพจะเกิดอาการกระวนกระวาย ความคิดสับสนพฤติกรรมกา้ วร้าว
หงุดหงิดง่าย วติ กกงั วล หวาดระแวง หูอ้ือ นอนไมห่ ลบั ปวดทอ้ ง คล่ืนไส้ อาเจียน บางคนอาจชกั และหมดสติ
ในที่สุด

18

โคเคน (COCAINE)

โคเคน (COCAINE)
ลกั ษณะทว่ั ไป โคเคนหรือโคคาอีน เป็ นสารเสพติดธรรมชาติที่ไดจ้ ากการสังเคราะห์ส่วนใบของตน้ โคคา
(จดั เป็ นยาเสพติดให้โทษประเภท ๒ ตามพระราชบญั ญตั ิยาเสพติดใหโ้ ทษ พ.ศ.๒๕๒๒) นิยมปลูกกนั มากใน
ประเทศแถบอเมริกาใต้ และอเมริกากลาง เช่น ประเทศโบลิเวยี เปรู โคลมั เบีย เอกวาดอร์ เป็นตน้ มีฤทธ์ิในการ
กระตุน้ ประสาทส่วนกลางเช่นเดียวกบั แอมเฟตามีน (ยามา้ ) แต่ทาใหเ้ กิดอาการติดยาไดง้ ่ายกวา่ โคเคนหรือโค
คาอีนนิยมเรียกกนั ในกลุ่มผเู้ สพวา่ COKE , SNOW , SPEED BALL , CRACK ฯลฯ มีลกั ษณะเป็นผงละเอียดสี
ขาว รสขม ไม่มีกลิ่น มกั นิยมเสพโดยใชว้ ธิ ีสูบ ฉีด หรือสูดพน่ เขา้ ไปในจมูก ฯลฯน
อาการผ้เู สพตดิ โคเคน ผเู้ สพติดโคเคนเขา้ สู่ร่างกาย ในระยะแรกฤทธ์ิของโคเคนจะกระตุน้ ประสาททาใหเ้ กิด
อาการไร้ความรู้สึก ดูเหมือนคลา้ ยมีกาลงั มากข้ึน มีความกระปร้ีกระเปร่า ไม่รู้สึกเหนื่อย แต่เมื่อหมดฤทธ์ิยา
ร่างกายและความรู้สึกจะออ่ นเพลียเม่ือยลา้ ข้ึนมาทนั ที มีอาการเซ่ืองซึมและหากวา่ เสพจนถึงข้นั ติดยาจะเกิดผล
ต่อร่างกายอยา่ งมาก เช่น หวั ใจเตน้ แรง ความดนั โลหิตสูง ตวั ร้อน มีไขต้ ลอดเวลา นอนไมห่ ลบั ฯลฯ และหาก
เสพโคเคนเขา้ สู่ร่างกายเกิดขนาดจะเกิดพษิ เฉียบพลนั ฤทธ์ิของยาจะไปกดการทางานของหวั ใจ ทาใหห้ ายใจไม่
ออกอาจชกั และเสียชีวติ ได้

19

แอมเฟตามนี (AMPHETAMINE)

แอมเฟตามนี (AMPHETAMINE)
ลกั ษณะทวั่ ไป แอมเฟตามีน มีลกั ษณะเป็นผงผลึกมีขาว ไม่มีกล่ิน รสขม มีฤทธ์ิในการกระตุน้ ระบบประสาท
ส่วนกลาง (จดั เป็นวตั ถุที่ออกฤทธ์ิต่อจิตและประสาทประเภท ๒ ตามพระราชบญั ญตั ิวตั ถุออกฤทธ์ิตอ่ จิต
ประสาท พ.ศ.๒๕๑๘) มีชื่อเรียกทางการคา้ ตา่ ง ๆ กนั เช่น เบนซีดรีน ฟี นามีน ฯลฯ แต่ในกลุ่มผใู้ ชห้ รือเสพนิยม
เรียกกนั วา่ ยามา้ ยาขยนั ยาแกง้ ่วง ยาโดป๊ ยาเพิ่มพลงั ฯลฯ ผงแอมเฟตามีน ๑ กรัม ละลายไดใ้ นน้า ๙ ซี.ซี.
(มิลลิลิตร) และละลายไดใ้ นแอลกอฮอล์ ๕๐๐ ซี.ซี.(มิลลิลิตร) แต่จะไม่ละลายในอีเทอร์ ผงแอมเฟตามีน (ยามา้ )
เม่ือนามาผลิต-อดั เป็นเมด็ ยาแลว้ จะมีลกั ษณะเมด็ ยา เช่น เมด็ กลมแบน รูปเหล่ียม รูปหวั ใจ หรืออาจเป็นแคปซูล
มีสีตา่ งกนั เช่นสีขาว สีน้าตาล สีเหลือง แต่ท่ีพบส่วนมากจะเป็นสีขาว เมด็ กลมแบน มีสัญลกั ษณ์บนเมด็ ยา เช่น
รูปหวั มา้ , LONDON, 99, รูปดาว
อาการของผู้เสพตดิ แอมเฟตามีน (ยาม้า) ฤทธ์ิของแอมเฟตามีน (ยามา้ ) จะส่งผลกระทบตอ่ ผเู้ สพ ก่อใหเ้ กิด
อาการท้งั ทางร่างกายและจิตใจ ดงั ต่อไปน้ี คือ อาการทางกาย ผเู้ สพแอมเฟตามีน (ยามา้ ) ประมาณ ๒๐ - ๓๐
กรัมต่อวนั จะมีอาการเบ่ืออาหาร พดู มาก ตื่นเตน้ ง่าย มือสั่น คลื่นไส้ ความดนั โลหิตสูง หวั ใจเตน้ เร็วและแรง ไม่
รู้สึกง่วง เหง่ือออกมาก กลิ่นตวั แรง ปากและจมูกแหง้ หนา้ มนั ทางานไดน้ านเกินกวา่ ปกติ รูม่านตาเบิกกวา้ ง สูบ
บุหร่ีจดั ทอ้ งเสีย มีอารมณ์หงุดหงิด ฉุนเฉียวง่าย

20

อเี ฟดรีน (EPHEDINE) หรือ ยาอี (Extacy)

อเี ฟดรีน (EPHEDINE) หรือ ยาอี (Extacy)
ลกั ษณะทวั่ ไป เป็นผงละเอียดสีขาว เมื่อนามาผลิตเป็ นเม็ดยาจะมีหลายลกั ษณะ เช่น เป็นเมด็ กลมแบน ชนิดน้า
บรรจุหลอด และชนิดแคปซูล มีฤทธ์ิในการกระตุน้ ระบบประสาทส่วนกลาง เช่นเดียวกบั แอมเฟตามีน (ยามา้ )
จดั เป็นวตั ถุออกฤทธ์ิตอ่ จิตและประสาทประเภท ๒ ตามพระราชบญั ญตั ิวตั ถุออกฤทธ์ิต่อจิตและประสาท พ.ศ.
๒๕๑๘ ซ่ึงจากเดิม อีเฟดรีน จดั เป็นวตั ถุท่ีออกฤทธ์ิตอ่ จิตและประสาทประเภท ๓ แต่เน่ืองจาก ไดม้ ีการนาอีเฟด
รีนมาใชใ้ นทางที่ผดิ มีการนามาเสพแทนแอมเฟตามีน (ยามา้ ) ก่อใหเ้ กิดปัญหาต่อชีวิตและทรัพยส์ ินส่วนรวม
อยา่ งมากมาย จึงไดม้ ีการแกไ้ ขกฎหมายที่เก่ียวขอ้ งกบั วตั ถุท่ีออกฤทธ์ิต่อจิตและประสาท และจดั ใหอ้ ีเฟดรีนท้งั
ชนิดน้าและทุกตารับยาที่มีส่วนผสมของอีเฟดรีนเป็ นวตั ถุท่ีออกฤทธ์ิต่อจิตและประสาทประเภท ๒
อาการของผ้เู สพตดิ อเี ฟดรีน ผเู้ สพยาอีเฟดรีน จะมีอาการคลา้ ยคลึงเช่นเดียวกบั ผเู้ สพแอมเฟตามีน (ยามา้ )
กล่าวคือฤทธ์ิของอีเฟดรีน จะกระตุน้ ระบบประสาท ทาใหผ้ เู้ สพสามารถทางานไดน้ านมีอาการตื่นเตน้ ง่าย ใจ
สน่ั ไม่รู้สึกง่วงนอน เหงื่อออกมาก ความดนั โลหิตสูง ฯลฯ หากเสพติดต่อกนั เป็นเวลานานจะเกิดอาการ
ประสาทหลอน เป็ นโรคจิต บางรายท่ีเสพยาเขา้ สู่ร่างกายเกินขนาดจะเกิดอาการประสาทหลอน เป็ นโรคจิต

บางรายท่ีเสพยาเขา้ สู่ร่างกายเกินขนาดจะเกิดอาการใจส่นั มือเทา้ เกร็งและชา ความดนั โลหิตสูง หวั ใจเตน้ เร็ว
ผดิ ปกติ หายใจลาบาก

21

ยาเค (Ketamine)

ยาเค มาจากคาวา่ เคตามีน (Ketamine) เคตาวา (Ketava) หรือเคตารา (ketara) หมายถึง ยา ที่มีอนั ตรายสูงท่ีแพทย์
จะจา่ ยใหก้ บั ผปู้ ่ วย เฉพาะเม่ือมีความจาเป็นจริงๆ เท่าน้นั ยาเคถูก สงั เคราะห์ข้ึนเพ่ือใชป้ ระโยชน์ในทาง
การแพทย์ โดยใชเ้ ป็นยาสลบ ยาเคเป็ นยาที่ออกฤทธ์ิ หลอนประสาทอยา่ งรุนแรงเม่ือเสพเขา้ ไปจะ รู้สึก
เคลิบเคลิ้ม (Euphoira) รู้สึกวา่ ตนเองมี อานาจพเิ ศษ (Mystical) มีอาการสูญเสีย กระบวนการทางความคิด
ความคิดสับสน การ รับรู้และตอบสนองต่อส่ิงแวดลอ้ มท้งั ภาพ แสง สี เสียง จะเปล่ียนแปลงไป ตาลาย ร่างกาย
เคล่ือนไหวไม่สมั พนั ธ์กนั

ฤทธ์ิในทางยาเสพติด ยาเคออกฤทธ์ิหลอนประสาท อาการผเู้ สพ เคลิบเคลิ้ม มึนงง ความคิดสบั สน ตาลาย หู
แวว่ การรับรู้และการตอบสนองต่อสิ่งแวดลอ้ มจะเปล่ียนแปลงไป การ เคลื่อนไหวของร่างกายไมส่ มั พนั ธ์กนั
โทษทางกฎหมาย จดั เป็นยาเสพติดใหโ้ ทษประเภท 2 ตามประกาศกระทรวง สาธารณสุข ฉบบั ที่ 106 พ.ศ. 2541
ออกตามความใน พ.ร.บ. วตั ถุออกฤทธ์ิ ตอ่ จิตประสาท พ.ศ. 2518 มีผลบงั คบั ใชต้ ้งั แต่ วนั ท่ี 29 พ.ย. 2541
ฝ่ าฝืนตอ้ งระวางจาคุก 5-20 ปี ปรับต้งั แต่ 100,000-400,000 บาท

22

เฟนทานิล

เฟนทานิลถูกบรรจุอยใู่ นบญั ชียาเสพติดประเภท 2 ของไทย หรือเป็นยาประเภทที่ตอ้ งมีใบอนุญาตใชแ้ ละ
จาหน่าย เฟนทานิลเป็นยากลุ่มโอปิ ออยด์ (Opioid) หรือกลุ่มท่ีมีส่วนผสมของฝ่ิน มีฤทธ์ิระงบั อาการเจบ็ ปวดข้นั
รุนแรง แพทยม์ กั จา่ ยใหแ้ ก่ผทู้ ่ีเขา้ รับการผา่ ตดั ใหญ่, มีอาการปวดเร้ือรัง หรือผทู้ ่ีเป็นโรคมะเร็ง
กฎหมายยาเสพติดไทยกาหนดโทษไวว้ า่ ผทู้ ่ีผลิต นาเขา้ ส่งออก จาหน่าย หรือครอบครองเฟนทานิลโดยไม่ได้
รับอนุญาต มีโทษจาคุกไมเ่ กิน 10 ปี และปรับไมเ่ กิน 1,000,000 บาท

ไฮโดรโคโดน (hydrocodone)

ยา ไฮโดรโคโดน (Hydrocodone) เป็นยาท่ีใชเ้ พ่ือบรรเทาอาการปวดท่ีกาลงั มีอาการอยู่ ยาไฮโดรโคโดนน้นั อยู่
ในกลุ่มของยาแกป้ วดแบบเสพติด (narcotic analgesics) หรือโอปิ เอต (opiate) ออกฤทธ์ิตอ่ สมองในการ
เปลี่ยนแปลงความรู้สึก และการตอบสนองต่ออาการปวดของร่างกาย

23

ไฮโดรมอร์โฟน(hydromorphone)

ไฮโดรมอร์โฟน (Hydromorphone) เป็นยาท่ีใชร้ ักษาอาการปวดระดบั ปานกลางถึงข้นั รุนแรง ไฮโดรมอร์โฟนมี
ช่ือทางการคา้ วา่ Dilaudid® และ Palladone® มนั จดั อยใู่ นกลุ่มของยาตวั ทาการโอปิ ออยด์ โดยทวั่ ไปมกั ใชใ้ น
คนไขห้ ลงั ผา่ ตดั หรือผทู้ ี่ไดร้ ับบาดเจบ็ สาหสั ช่องทางการใหย้ าคือ ฉีดเขา้ เส้น ฉีดเขา้ กลา้ มเน้ือ เหน็บทางทวาร
หนกั หรือรับประทาน

ไฮดรอกซีเพทดิ นี (hydroxypethidine)

Hydroxypethidine ( Bemidone ) เป็นยา แกป้ วดopioidซ่ึงเป็นอะนาล็อกของpethidine (meperidine) ท่ีใชก้ นั
ทว่ั ไป Hydroxypethidine เล็กนอ้ ยมีศกั ยภาพมากข้ึนกวา่ meperidine เป็นยาแกป้ วด, 1.5x meperidine ในอานาจ
และยงั มีศตั รู NMDAคุณสมบตั ิเหมือนญาติใกล้ ketobemidone

ไฮดรอกซีเพทิดีนมีผลคลา้ ยกบั opioids อ่ืน ๆ และผลิตยาแกป้ วดระงบั ประสาทและความรู้สึกสบาย ผลขา้ งเคียง
ท่ีอาจรวมถึงอาการคนั , คลื่นไส้และร้ายแรงท่ีอาจเกิดภาวะซึมเศร้าทางเดินหายใจซ่ึงอาจจะเป็นอนั ตรายถึงชีวติ

อยภู่ ายใตก้ ารควบคุมระหวา่ งประเทศภายใตอ้ นุสญั ญาเดียววา่ ดว้ ยยาเสพติด พ.ศ. 2504 ดงั น้นั จึงควบคุมได้
เช่นเดียวกบั มอร์ฟี นในประเทศส่วนใหญ่ ในสหรัฐอเมริกาเป็นสารควบคุมตามตาราง I โดยมี ACSCN เท่ากบั
9627 และโควตา้ การผลิตมวลรวมประจาปี 2014 ที่ 2 กรัม เกลือที่ใชค้ ือไฮโดรคลอไรด์โดยมีอตั ราส่วนการ
แปลงฐานฟรี 0.878

24

เลวอร์ฟานอล levorphanol

ตวั ยาเลวอร์ฟานอลจะออกฤทธ์ิต่อสมองและไขสันหลงั ทาใหเ้ กิดการปรับเปลี่ยน ความรู้สึก การรับรู้ ตลอดจน
ปรับลดอาการเจบ็ ปวดของร่างกาย ดว้ ยกลไกน้ีเอง จึงก่อใหเ้ กิดฤทธ์ิของการรักษาไดต้ ามสรรพคุณ
ยาเลวอร์ฟานอลมีรูปแบบการจดั จาหน่าย เช่น

 ยาฉีด ท่ีประกอบดว้ ยตวั ยา Levorphanol ขนาด 2 มิลลิกรมั /มิลลิลิตร
 ยาเมด็ ชนิดรับประทาน ที่ประกอบดว้ ยตวั ยา Levorphanol ขนาด 2 มิลลิกรัม/เมด็

ฝ่ิ นยา (medicinal opium)

ฝิ่นเป็นพืชลม้ ลุกข้ึนในท่ีสูงกวา่ ระดบั น้าทะเลประมาณ 3,000 ฟุตข้ึนไป เป็นยาเสพติดท่ีเป็นตน้ ตอของยาเสพ
ติดร้ายแรง เช่น มอร์ฟี น เฮโรอีน และโคเคอีน มีการลกั ลอบปลูกฝิ่นมากทางภาคเหนือของประเทศไทยบริเวณ
แนวพรมแดน ท่ีเรียกวา่ สามเหลี่ยมทองคา เน้ือฝิ่นไดม้ าจากยางของผลฝิ่นท่ีถูกกรีดจะมีสีขาว เมื่อถูกอากาศจะมี
สีคล้าลง กลายเป็นยางเหนียวสีน้าตาลไหม้ หรือดา มีกล่ินเหมน็ เขียวและรสขม เรียกวา่ ฝ่ินดิบ ส่วนฝ่ิ นท่ีมีการ
นามาใชเ้ สพ เรียกวา่ ฝิ่นสุก ไดม้ าจากการนาฝิ่ นดิบไปตม้ หรือเคี่ยวจนสุก

25

เมทาโดน (methadone)

Methadone (เมทาโดน) เป็นยาโอปิ ออยดห์ รือยาระงบั อาการปวดที่ออกฤทธ์ิต่อสมองและไขสนั หลงั ช่วยยบั ย้งั
อาการเมาท่ีเกิดจากการใชส้ ารเสพติด เช่น เฮโรอีน รวมท้งั ใชล้ ดความอยากและอาการถอนยาเสพติด บาบดั ผทู้ ่ี
ติดยา รักษากลุ่มอาการขาดยาในทารก รักษาการขาดสารโอปิ ออยด์ ระงบั อาการปวด รักษาอาการไอเร้ือรังจาก
มะเร็งปอด และอาจใชร้ ักษาโรคอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์

ไดเมทอกซีโบรโมแอมเฟตามีน

ช่ือเตม็ ของสารเคมีคือ 2,5-dimethoxy-4-bromoamphetamine วนั เกิดมีสเตอริโอและR - (-) - วนั เกิดเป็นeutomer
นี่คือการคน้ พบท่ีสาคญั มนั เป็ นช้ีนาวา่ มนั เป็นเป้าหมายผรู้ ับท่ีแตกต่างกนั เมื่อเทียบกบั อ่ืน ๆ ส่วนใหญ่
phenethylamines (เช่นMDMA ) ท่ีR -isomer ทาหนา้ ท่ีเป็ นdistomer ความเป็นพษิ ของวนั เกิดไมเ่ ป็ นท่ีรู้จกั อยา่ ง
เตม็ ที่แมว้ า่ ปริมาณสูงอาจทาใหเ้ กิดร้ายแรงvasoconstrictionของแขนขา DOB เป็นหน่ึงในสารประกอบท่ีมี
ศกั ยภาพมากที่สุดใน PiHKAL; ในขณะที่ขนาดยาท่ีใชง้ านน้นั คลา้ ยกบั ของDOIซ่ึงเป็นยาบา้ ที่ทาใหเ้ คลิบเคลิ้ม
อีกตวั หน่ึง DOB ไดร้ ับการแสดงวา่ มีประสิทธิภาพสูงกวา่ ในการกระตุน้ เอฟเฟกตป์ ลายน้าที่อาศยั ตวั รับ 5-HT2
เป็นส่ือกลาง[4]ทาใหม้ ีแนวโนม้ วา่ จะเป็นอนั ตรายมากกวา่ DOI เล็กนอ้ ยในการใชย้ าเกินขนาด เนื่องจากการบีบ
ตวั ของหลอดเลือดมากข้ึน การละเวน้ α-methyl ท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั แอมเฟตามีนนาไปสู่2C-Bซ่ึงเป็นสารประกอบท่ี
มีความสมั พนั ธ์ใกลช้ ิดกบั ตวั รับ 5-HT2A ต่ากวา่ และเป็นตวั เร่งปฏิกิริยาตวั รับท่ีอ่อนแอกวา่ ซ่ึงส่งผลใหก้ ารหด
ตวั ของหลอดเลือดลดลงอยา่ งมาก

26

เดกซ์แอมเฟตามนี

คือเป็นวตั ถุออกฤทธ์ิต่อจิตประสาท ประเภท 2 ตามพระราชบญั ญตั ิวตั ถุออกฤทธ์ิต่อจิตประสาท ปี พ.ศ. 2518
ตอ่ มากระทรวงสาธารณสุขไดอ้ อกประกาศกระทรวงฯ ฉบบั ที่ 135 ปี พ.ศ. 2539 กาหนดใหเ้ ป็นยาเสพติดให้
โทษประเภทท่ี 1 ตามพระราชบญั ญตั ิยาเสพติดให้โทษปี พ.ศ. 2522 เมื่อวนั ท่ี 16 ตุลาคม 2539 (สานกั งาน
คณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข, 2539) ล่าสุดในปัจจุบนั ถูกกาหนดใหเ้ ป็นวตั ถุที่ออกฤทธ์ิต่อ
จิตประสาท พ.ศ. 2559 (พรบ. วตั ถุออกฤทธ์ิต่อจิตประสาท พ.ศ. 2559) และเป็นยาเสพติดตามกฎหมายวา่ ดว้ ย
มาตรการในการปราบปรามผกู้ ระทาผดิ ยาเสพติด (ประกาศกฎกระทรวงยตุ ิธรรม พ.ศ. 2559)แอมเฟตามีน มี
ลกั ษณะเป็นผงผลึกสีขาว ไมม่ ีกลิ่น มีรสขมนิดๆ มีสูตรทางเคมีคือ C9H13N เป็นสารที่อยใู่ นกลุ่มที่ออกฤทธ์ิ
กระตุน้ ระบบประสาทส่วนกลาง (CNS stimulants) เป็นสารถูกสังเคราะห์ข้ึนมาในปี ค.ศ.1887 โดย
นกั วทิ ยาศาสตร์ชาวเยอรมนั ช่ือ เอเดเลียโน(Edeleno) ในรูปของแอมเฟตามีนซลั เฟต (Amphetamine Sulphate)
ต่อมาในปี ค.ศ.1888 นกั วทิ ยาศาสตร์ชาวญ่ีป่ ุนกส็ ามารถสังเคราะห์อนุพนั ธ์ของแอมเฟตามีนไดอ้ ีกตวั หน่ึงคือ
เมทแอมเฟตามีน(Methamphetamine) ซ่ึงออกฤทธ์ิตอ่ ระบบประสาทส่วนกลางไดม้ ากกวา่

27

เพทิดนี อนิ เตอร์มเี ดยี ตซี(pethidine-intermediate-C)

Pethidine (เพทิดีน) เป็ นยาแกป้ วดท่ีจดั อยใู่ นกลุ่มยาโอปิ ออยด์ ยาจะออกฤทธ์ิตอ่ ระบบประสาทและสมอง โดย
ช่วยลดกลไกท่ีก่อใหเ้ กิดความรู้สึกเจบ็ ปวด ซ่ึงทาใหเ้ กิดอาการชาและลดอาการปวดในบริเวณท่ีผปู้ ่ วยมีอาการ
อกั เสบหรือไดร้ ับบาดเจบ็ แพทยม์ กั ใชย้ าน้ีบรรเทาอาการปวดในระดบั ปานกลางถึงรุนแรง เช่น อาการปวด
ระหวา่ งคลอดลูก อาการปวดจากการผา่ ตดั เป็นตน้

การใช้ยา Pethidine

 ควรใชย้ าภายใตค้ าแนะนาของแพทยอ์ ยา่ งเคร่งครัด
 หากลืมใชย้ าตามเวลาท่ีกาหนด ใหใ้ ชย้ าทนั ทีที่นึกข้ึนได้ แต่หากใกลถ้ ึงเวลาของยาในรอบถดั ไป ให้

ขา้ มไปใชย้ ารอบต่อไป โดยไม่ตอ้ งเพิ่มปริมาณยาเพ่ือทดแทน
 หากรับประทานยาเกินปริมาณที่แพทยก์ าหนด ควรรีบไปพบแพทยท์ นั ที โดยนาบรรจุภณั ฑข์ องยาไป

ดว้ ย
 ไมใ่ ชย้ าร่วมกบั ผอู้ ื่นและไม่แบ่งยาใหผ้ อู้ ื่นใช้
 ควรเกบ็ ยาใหห้ ่างจากความร้อนและแสงแดด โดยเกบ็ ยาใหพ้ น้ มือเดก็

28

โฟลโคดนี Pholcodine

Pholcodine เป็นยาระงบั อาการไอ opioid (antitussive) ช่วยระงบั อาการไอ ที่ไมก่ ่อผล และยงั มีฤทธ์ิ กดประสาท
อ่อนๆ แต่มีผล ยาแกป้ วดเพยี งเล็กนอ้ ยหรือไมม่ ีเลย เป็นที่รู้จกั กนั วา่ morpholinylethylmorphine และ
homocodeineโฟลโคดีนพบไดใ้ นยาอมแกไ้ อบางชนิด และโดยทว่ั ไปมกั เป็นยารับประทาน โดยทวั่ ไปคือ 5 มก.
/ 5 มล. ปริมาณผใู้ หญ่คือ 5-10 มล. มากถึง 3-4 คร้ังต่อวนั ตอนน้ี Pholcodine เขา้ มาแทนที่codeine linctus ท่ีพบ
มากก่อนหนา้ น้ีเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากมีศกั ยภาพในการพ่งึ พาอาศยั กนั ต่ากวา่ มาก

โฟลโคดีนถูกใชเ้ ป็ นยาตา้ นการอกั เสบในออสเตรเลีย เบลเยยี ม ฟิ นแลนด์ ฝร่ังเศส ไอร์แลนด์ นิวซีแลนด์
นอร์เวย์ และสหราชอาณาจกั ร เป็น สารประเภท B ในสหราชอาณาจกั ร แตส่ ามารถหาซ้ือไดต้ ามร้านขายยาส่วน
ใหญ่ในสหราชอาณาจกั ร Pholcodine ไม่ไดถ้ ูกกาหนดในสหรัฐอเมริกาซ่ึงจดั อยใู่ นกลุ่ม ยา Schedule Iซ่ึงเป็น
กลุ่มยาที่มีการควบคุมสูงที่สุด ซ่ึงรวมถึงเฮโรอีน LSD และEcstasy

29

พริ ิทราไมด์ (piritramide)

Piritramide (ช่ือทางการคา้ Dipidolor , Piridolan , Piriumและอ่ืน ๆ ) เป็นสังเคราะห์opioid ยาแกป้ วด (ยาแกป้ วด
ยาเสพติด) ท่ีมีการทาตลาดในบางยโุ รปประเทศ ไดแ้ ก่ : ออสเตรีย , เบลเยยี ม , สาธารณรัฐเช็ก , เยอรมนีและ
เนเธอร์แลนด์ มนั มาในรูปแบบอิสระซ่ึงมีฤทธ์ิเป็นมอร์ฟี นประมาณ 0.75 เทา่ และไดร้ ับโดยการฉีดเขา้ เส้นเลือด
(โดยการฉีด) เพื่อรักษาอาการปวดอยา่ งรุนแรง อาการคลื่นไส้อาเจียนภาวะซึมเศร้าทางเดินหายใจและอาการ
ทอ้ งผกู เชื่อวา่ จะเกิดข้ึนกบั piritramide นอ้ ยกวา่ มอร์ฟี น (opioid มาตรฐานทองคาท่ีเปรียบเทียบและเปรียบเทียบ
กบั opioids อื่น ๆ ) และทาใหเ้ กิดอาการปวดเม่ือยที่เริ่มมีอาการเร็วข้ึน (บรรเทาอาการปวด) เมื่อเทียบกบั มอร์ฟี น
และpethidine หลงั จากไดร้ ับยาทางหลอดเลือดดาแลว้ การเร่ิมมีอาการปวดจะใชเ้ วลาเพียง 1-2 นาทีซ่ึงอาจ
เก่ียวขอ้ งกบั ภาวะไขมนั ในเลือดสูง เชื่อกนั วา่ ฤทธ์ิยาแกป้ วดและยากล่อมประสาทของ piritramide มีฤทธ์ิ
ร่วมกบั ฟี โนไทอาซีนและฤทธ์ิที่ทาใหเ้ กิดอาการคลื่นไส้อาเจียน (คลื่นไส้ / อาเจียน) จะถูกระงบั ปริมาณของการ
กระจายเป็น 0.7-1 ลิตร / กก. หลงั จากที่ปริมาณเดียว 4.7-6 ลิตร / กก. หลงั จากที่ความเขม้ ขน้ มนั่ คงของรัฐจะ
ประสบความสาเร็จและไดถ้ ึง 11.1 L / กก. หลงั จากใชย้ าเป็นเวลานาน

ไทรเมเพอริดนี (trimeperidine)

Trimeperidine (Promedol) เป็นopioid ยาแกป้ วดท่ีเป็นอะนาล็อกของprodine ไดร้ ับการพฒั นาในช่วงตน้
ทศวรรษ 1950 ในสหภาพโซเวยี ตในระหวา่ งการวิจยั เป็นยาเสพติดที่เกี่ยวขอ้ งpethidine

Trimeperidine มีไอโซเมอร์ที่มีโครงสร้าง 4 แบบซ่ึงมี 2 ไอโซเมอร์ท่ีทางานอยคู่ ือγ isomer trimeperidine และ
β isomer isopromedol มีฤทธ์ิเป็นยาแกป้ วดประมาณคร่ึงหน่ึงของมอร์ฟี นและมีการใชก้ นั อยา่ งแพร่หลายใน
การรักษาอาการปวด

30

ไทลดิ นี (tilidine)

Tilidin เป็นสารออกฤทธ์ิที่ใชง้ านอยใู่ นกลุ่มของ opioids และมีผลยาแกป้ วดที่แขง็ แกร่ง บรรลุผลยาแกป้ วดของ
พวกเขาโดยการเปิ ดใชง้ านของผรู้ ับ opioid ในร่างกายมนุษย์ บงั เอิญ endorphins (ยาแกป้ วดของร่างกาย) กผ็ กู
กบั ผรู้ ับเดียวกนั แมว้ า่ พวกเขาจะไม่เก่ียวขอ้ งกบั โครงสร้าง โดยการเปิ ดใชง้ านตวั รับ opioid, tilidine ทางออ้ ม
ยบั ย้งั ระบบประสาทท่ีส่งผา่ นความเจบ็ ปวดในร่างกาย ผลยาแกป้ วดน้ีจะไม่เกิดข้ึนจนกวา่ จะใชง้ านไดป้ ระมาณ
สิบถึงสิบหา้ นาที ตราบใดที่มนั ยงั คงอยจู่ นกวา่ สารในตบั ในสารออกฤทธ์ิที่เกิดข้ึนจริงจะถูกเปล่ียนชื่อ nortilidin
ระยะเวลาของยาแกป้ วดประมาณสามถึงหา้ ชว่ั โมง

ทาเพนทาดอล (tapentadol)

Tapentadol เป็นตวั เร่งปฏิกิริยาของตวั รับμ-opioidและnorepinephrine reuptake inhibitor (NRI) อาการปวด
เม่ือยจะเกิดข้ึนภายใน 32 นาทีหลงั การบริหารช่องปากและคงอยนู่ าน 4–6 ชว่ั โมง มนั เป็น 18 คร้ังนอ้ ยที่มี
ศกั ยภาพกวา่ มอร์ฟี นในแง่ของความผกู พนั กบั MU-opioid มนุษยร์ ับในในหลอดทดลองวจิ ยั เกี่ยวกบั เน้ือเยอื่ ของ
มนุษย์ ในร่างกายเพยี ง 32% ของปริมาณช่องปากของ tapentadol จะอยรู่ อดการเผาผลาญอาหารผา่ นคร้ังแรก
และดาเนินการต่อไปในกระแสเลือดจะเกิดผลบนกลางและอุปกรณ์ต่อพว่ งระบบประสาทของผปู้ ่ วย ความแรง
ของ tapentadol เป็นบางระหวา่ งท่ี Tramadol และมอร์ฟี น ,ท่ีมีประสิทธิภาพยาแกป้ วดเทียบเท่ากบั ท่ีของ
oxycodoneแมจ้ ะมีอตั ราการเกิดที่ลดลงของผลขา้ งเคียงโดยทว่ั ไปถือวา่ เป็นโอปิ ออยดท์ ่ีมีความเขม้ ขน้ ปานกลาง

ซูเฟนทานิล (Sufentanil)

เป็นยาที่ถูกจดั อยใู่ นกลุ่มยาบรรเทาปวดประเภทโอปิ ออยด์ ในหลายประเทศใชช้ ื่อวา่ Sufentanyl ซูเฟนทานิลถูก
ทาตลาดในช่ือทางการคา้ ท่ีแตกต่างกนั หลายช่ือเช่น ซูเฟนตา (Sufenta) ขอ้ บง่ ใชห้ ลกั ของยาตวั น้ีคือ ใชบ้ รรเทา
อาการปวดในคนไขว้ กิ ฤตบริบาลและคนไขผ้ า่ ตดั โดยใชใ้ นช่วงเวลาส้ันๆ มนั มีคุณสมบตั ิในการทาใหส้ งบช่วย
บรรเทาปวด และระงบั ความรู้สึกในระหวา่ งการผา่ ตดั ไดด้ ีแตถ่ า้ หากมีการใหย้ าโดยการฉีดเขา้ เส้นภายใตก้ าร
ดูแลของแพทยอ์ ยา่ งใกลช้ ิดเพราะยาตวั น้ีมีผลขา้ งเคียงกดการหายใจ และอาจเป็ นสาเหตุใหห้ ยดุ การหายใจได้

31

นิโคโคดนี (nicocodine)

อาการผเู้ สพติดนิโคโคดีน เป็ นสารประกอบที่มีอยูต่ ามธรรมชาติในฝ่ิน ใชเ้ ป็นยาแกป้ วดและระงบั อาการไอ โค
เดอีนจดั เป็ นยาเสพติดให้โทษในประเภท 2 ตามพระราชบญั ญตั ิยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 แต่เนื่องจากออก
ฤทธ์ิกดระบบประสาทส่วนกลาง ทาให้บรรเทาอาการปวดหรือระงบั อาการไอได้จึงมีการนามาใช้ในทาง
การแพทยโ์ ดยใชเ้ ป็ นส่วนผสมในยาแกไ้ อ ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ยาแกไ้ อ ชนิดเม็ด ชนิดแคปซูน และชนิดน้า
การรับประทานยาแกไ้ อท่ีมีโคเดอีนเป็นส่วนผสม อาจมีอาการคล่ืนไส้ อาเจียน ทอ้ งผูก ใจสน่ั มึนงง หายใจและ
ถ่ายปัสสาวะลาบาก และเกิดอาการคนั หรือแพย้ าได้ การใชย้ าน้าแกไ้ อท่ีมี โคเดอีนเป็ นส่วนผสมติดต่อกนั เป็ น
เวลานาน อานทาให้ด้ือยาได้ ตอ้ งใช้ขนาดของยาสูงข้ึนและเกิดภาวะติดยาได้ จึงไม่ควรใชต้ ิดต่อกนั เกิน 7 วนั
ฤทธ์ิของยาอาจทาใหง้ ่วงซึม ไม่ควรรับประทานยาน้ีร่วมกยั เครื่องด่ืม อาหารหรือยาท่ีมี แอลกอฮอผสมอยู่ ผใู้ ช้
ยาไม่ควรขบั ขี่ยานยนต์หรือทางานเกี่ยวกบั เคร่ืองจกั รกลเพราะอาจก่อให้เกิดอนั ตราย ขณะเดินทางหรือขณะ
ปฏิบตั ิงานได้ – เนื่องจากยาน้ีมีฤทธ์กดศูนยก์ ารหายใจดว้ ย จึงไม่ควรใชก้ บั หญิงมีครรภ์ ผเู้ ป็ นโรคหอบหืด หรือ
มีอาการหายใจลาบาก เพราะอาจเป็ นอนั ตรายไดแ้ ละ – ห้ามใช้กบั เด็กอายุต่ากวา่ 6 ปี อยา่ งเด็ดขาด นอกจาก
แพทยส์ ่ังในปัจจุบนั ไดม้ ีวยั รุ่นนายาแกไ้ อท่ีมีส่วนผสมของโคเดอีนผสมกยั เคร่ืองด่ืมใช้เพื่อเสพให้มึนเมา และ
เสพติดในที่สุด ผเู้ สพจะมีร่างกายซูบซีด ผอมเหลือง ออ่ นเพลีย ฟุ้งซาน อารมณ์เปล่ียนแปลงง่าย สมองเสื่อม และ
เมื่อชาดยามีอาการทุรนทุราย หงุดหงิด เหงื่อออกมาก ปวดกลา้ มเน้ือ เบ่ืออาหาร นอนไม่หลบั ปวดทอ้ ง อาเจียน
ชกั หมดสติและอาจถึงเสียชีวติ เช่นเดียวกนั กบั พวกฝ่ิน เฮโรอีน และจาเป็นตอ้ งไดร้ ับการบาบดั

32

บรรณานุกรม
https://www.fda.moph.go.th/sites/Narcotics/Laws/PK61_NYS2.240861.PDF
https://www.smk.co.th/newsdetail/1689
https://www.pobpad.com/methadone-
%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%
B8%94%E0%B8%99
http://www.kohlantanoi.go.th/index.php?op=dynamiccontent_detail&dynamiccont
ent_id=70410
https://www.fda.moph.go.th/sites/Narcotics/SitePages/Main_law.aspx
https://www.pinthong-group.com/tab/detail.php?id=27

33