สำ นักนังานหม่อม่นไหมเฉลิมพระเกียรติฯ เขต 5 กรมหม่อม่นไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ www.qsds.go.th/newqsissout 0 7761 1048 วิธีการใช้ สำ นักงานหม่อนไหมเฉลิมพระเกียรติฯ เขต 5 กรมหม่อนไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
หลังต้มเส้นไหมเพื่อเอากาวไหมออก และผึ่งลมให้แห้งแล้ว จะต้องทำ การ เตรียมเส้นไหม เพื่อช่วยให้เส้นไหมไม่ติดและพันกันขั้นตอนก่อนตีเกลียว สำ นักนังานหม่อม่นไหมเฉลิมพระเกียรติฯ เขต 5 กรมหม่อม่นไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ www.qsds.go.th/newqsissout 0 7761 1048 การเตรียมเส้นไหม ก่อนตีเกลียว ไม้คอนอัก (ไม้คอนอักจะเป็นฐานไม้ มีแกนไม้กลม ๆ ยื่นออกมาให้อักเสียบและหมุนได้) เส้นไหม (ที่ผ่านการลอกกาวแล้ว) กงหรือระวิง (ทำ ด้วยไม้ไผ่และเชือก ใช้ใ่ส่ เส้นไหม) อัก (ทำ ด้วยไม้มี 4 ขา ทั้งหัว-ท้าย มีรูตรงกลางเอาไว้เสียบกับ ไม้คอนอัก) วัสดุ อุปกรณ์
สำ นักนังานหม่อม่นไหมเฉลิมพระเกียรติฯ เขต 5 กรมหม่อม่นไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ www.qsds.go.th/newqsissout 0 7761 1048 นำ อักเส้นไหมที่ได้ แช่น้ำ อย่างน้อย 1 คืน ช่วยทำ ให้ การตีเกลียวเส้นไหมมีความเรียบเนียน เหนียวแน่น กระบวนการ นำ อักเสียบกับไม้คอนอัก นำ เส้นไหมใส่ใน กง แล้วนำ ปลายเส้นไหมไปผูกไว้กับอัก ใช้มือค่อยๆ หมุนอัก เพื่อให้เส้นไหมจากกงมาเข้าอัก โดยใช้มืออีกข้างจับประคองเส้นไหมไว้ ช่วยให้เส้น ไหมเรียงกันเป็นระเบียบ และเก็บส่วนที่เป็นปมขุยไหม ออกให้เรียบร้อย การเตรียมเส้นไหม ก่อนตีเกลียว
สำ นักนังานหม่อม่นไหมเฉลิมพระเกียรติฯ เขต 5 กรมหม่อม่นไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ www.qsds.go.th/newqsissout 0 7761 1048 เส้นไหม (ที่ผ่านการต้มลอกกาว) หลอด (หลอดลูกโป่ง) จะช่วยทำ ให้ผ้าที่จะทอมีความหนา เป็นระเบียบ มีความเรียบเนียน เหนียวแน่น การตีเกลียวไหม อัก (ทำ ด้วยไม้มี 4 ขา ทั้งหัว-ท้าย มีรูตรงกลางเอาไว้เสียบกับ ไม้คอนอัก) วัสดุ อุปกรณ์ โบก (ท่อ PVC) เครื่องตีเกลียว อัตโนมัติ ติดมอเตอร์ ราวแขวนเส้นไหม หลา
สำ นักนังานหม่อม่นไหมเฉลิมพระเกียรติฯ เขต 5 กรมหม่อม่นไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ www.qsds.go.th/newqsissout 0 7761 1048 การตีเกลียวเส้นไหม กระบวนการ นำ อักเส้นไหมต้ั้งไว้บนพื้นบริเวณราวแขวน แล้วนำ เส้นไหมลอดเข้าในห่วงที่แขวนบนราว ที่เตรียมไว้ โดยวางจานกระเบื้องที่มีความ กว้างกว่าอักเล็กน้อยไว้ด้านบนของอักเพื่อ ป้องกันเส้นไหมพันกัน แล้วนำ หลอดเสียบเข้า กับเข็มของหลา ปั้นหลาเพื่อเอาเส้นไหมจากอัก เข้าหลอด โดยใช้มืออีกข้างประคองเส้นไหมไม่ ให้หลุดจากหลอด และช่วยให้เส้นไหมเรียงกัน เป็นระเบียบ เมื่อเส้นไหมเต็มหลอดตามที่ต้องการ นำ ปลายเส้นไหมอีกด้านมัดไว้กับโบก (ตรงแกนด้านจับ) แล้วปั่นเส้นไหมจาก หลอดไปโบกจนหมด และนำ โบกเส้นไหม ไปตากแดดให้แห้ง การตีเกลียวเส้นไหมแบบเดิม ใช้มือหมุน เพื่อปั่นเอาเส้นไหมจากอักเข้าหลอด โดยใช้มืออีกข้างประคองเส้นไหมไม่ให้หลุด จากหลอด และช่วยให้เส้นไหมเรียงกันเป็น ระเบียบ
สำ นักนังานหม่อม่นไหมเฉลิมพระเกียรติฯ เขต 5 กรมหม่อม่นไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ www.qsds.go.th/newqsissout 0 7761 1048 การตีเกลียวเส้นไหม กระบวนการ การตีเกลียวเส้นไหม ด้วยเครื่องตีเกลียวอัตโนมัติ ติดมอเตอร์ นำ อักเส้นไหมต้ั้งไว้บนพื้นบริเวณราวแขวน แล้วนำ เส้นไหมลอดเข้าในห่วงที่แขวนบนราว ที่เตรียมไว้ นำ หลอดเสียบเข้ากับแกนเข็มของ เครื่องตีเกลียว แล้วนำ ปลายเส้นไหมผูกไว้ กับหลอด กดสวิตซ์เปิดเครื่องตีเกลียว เพื่อปั่นเอาเส้น ไหมจากอักเข้าหลอด โดยใช้มือประคองเส้น ไหมไม่ให้หลุดจากหลอด และเก็บส่วนที่เป็นปม ขุยไหมออกให้เรียบร้อยจะได้หลอดเส้นไหมตาม ต้องการ นำ หลอดเส้นไหมเสียบเข้ากับแกนเข็ม ของเครื่องตีเกลียวแล้วเอาปลายเส้น ไหมรอยตามช่องที่มีตามลำ ดับ และนำ ปลายเส้นไหมผูกไว้กับโบก โดยโบกจะ ใส่ในแกนหมุนอีกด้าน กดสวิตซ์เปิดเครื่องตีเกลียว เพื่อปั้นเอาเส้นไหม จากหลอดเข้าโบก โดยใช้มือขยับเสาประคองของ เครื่องตีเกลียวเป็นระยะๆ เพื่อประคองให้เส้นไหม เข้าโบกได้เป็นระเบียบ ปั่นไปเรื่อยๆ จนเส้นไหมใน หลอดหมดนำ โบกเส้นไหมไปตากแดดให้แห้ง เตรียมนำ ไปใช้ขั้นตอนต่อไป
สำ นักนังานหม่อม่นไหมเฉลิมพระเกียรติฯ เขต 5 กรมหม่อม่นไหม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ www.qsds.go.th/newqsissout 0 7761 1048 ขอบคุณ ผู้สาธิตขั้นตอน : สถานที่ : นางหนูมาต โกสิงห์ เกษตรกรผู้ปลูกหม่อนเลี้ยงไหม บ้านแสนอุดม กลุ่มทอผ้าบ้านแสงอุดม อำ เภอสวี จังหวัดชุมพร