ชุมชนคุณธรรมวัดหัวฝาย

รราายยงงาานผลการดำเนนินินงงาานน
โคโครรงงกกาารรพพฒั ัฒนนาต‹อยอดทุนททาางงววฒั ัฒนนธธรรรรมม
ตาตมารมอรยอยศศาสาสตตรรพ พ รระะรราาชชาาเเพพอ่� ่อ� ชมุ ชนเขม็ แขขง็็งออยยา‹ ‹างงยยัง่ ั่งยยืนนื (บ(บววรรOOnnToTuoru)r)
ขอขงอชงุมชชุมนชคนณุคุณธรธรมรมนนŒอŒอมมนนำำหหลลกั ักปปรรชั ัชญาของเศรษฐฐกกิจิจพพออเพเพ�ยย� งงขขับับเคเคลล่ืออ่ืนนดดŒวยŒวพยพลงั ลบังวบรวร

สโดำโสนยดำกั นยกงกัาลกงนาุ‹มลวนฒักม‹ุวฒัจิกนกธจินรกธารรรามรพรจมพงัจ�เหศงั �เหวศษัดวษัดเชเชยี ยีงรงราายย โโททโโททรรรรศสศสาัพาัพรทรท ๐๑ ๐๕๑๕๕๓๕๓๓๓๑๑๕๑๕๑๐๕๐๕๐๐๑๑๖๗๑๑๙๖๐๗๙๐ www.m-culture.go.th/chiangrai
www.m-culture.go.th/chiangrai

สารบญั

หนา้

๑. บรบิ ทชุมชน ๑
๑.๑ ความเปน็ มาของชมุ ชน 2
๑.๒ สภาพแวดลอ้ มของชุมชน 3
๑.๓ จำนวนครัวเรือน/จำนวนประชาการ/รายได้เฉลีย่ /การประกอบอาชีพ 4
๑.๔ หลักการบรหิ ารหมบู่ า้ น 5
๑.๕ แผนผงั โครงสรา้ งคณะกรรมการหมู่บ้าน 6
๑.๖ คณะกรรมการหม่บู ้านแตล่ ะด้าน

๑.๗ กฎ ระเบยี บ ข้อบังคบั ของหมบู่ า้ น 8

๒. คำขวัญของชุมชน 9

๓. จดุ เดน่ /เสนห่ ์ของชุมชน 9
๔. ความเขม้ แข็งของบวร/บรม 11

๔.๑ ศาสนสถานของชุมชน

๔.๒ โรงเรยี นของชมุ ชน 12
๔.๓ ผนู้ ำ “บวร” ของชุมชน 16
๔.๔ การมีส่วนร่วมของ “บวร” ในการพัฒนาชมุ ชน ๑7

๕. กระบวนการขบั เคล่ือนชุมชนคณุ ธรรมของบวรน้อมนำ

หลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๙ ข้ันตอน ๑8

๖. ผลสมั ฤทธใิ์ นการขับเคลื่อนชมุ ชนคณุ ธรรมนอ้ มนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงใน ๓ มติ ิ

๖.๑ คนในชมุ ชนยดึ มน่ั ปฏบิ ัตติ ามหลักธรรมทางศาสนาที่ตนนับถือ 26
๖.๒ คนในชมุ ชนน้อมนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาใชใ้ นการพัฒนาคณุ ภาพชีวติ 27
๖.๓ คนในชมุ ชนสบื สานและดำเนนิ ชีวติ ตามวิถวี ฒั นธรรมท่ดี ีงาม 28

๖.๔ การกระจายข้อมูลขา่ วสารของชุมชน 29
๗. การดำเนินงานพัฒนาต่อยอดทนุ ทางวัฒนธรรมตามรอยศาสตรพ์ ระราชา 32

เพ่อื ชุมชนเข้มแข็งอย่างยง่ั ยืน “บวร ” ตามกระบวนการ ๘ ข้ันตอน

8. การบริหารจัดการในชุมชน 52
ภาคผนวก ก

แบบสำรวจความพรอ้ มของชมุ ชนคณุ ธรรมฯ ในการดำเนนิ งาน

ตามโครงการพฒั นาต่อยอดทนุ ทางวัฒนธรรม
ตามรอยศาสตร์พระราชาเพื่อชมุ ชนเข้มแข็งอย่างย่ังยืน (บวร On Tour)
ภาคผนวก ข

แบบประเมินความพรอ้ มของชุมชนคณุ ธรรมฯ ในการดำเนนิ งาน (แบบ Check List)
โครงการพัฒนาต่อยอดทุนทางวัฒนธรรม ตามศาสตร์พระราชา
เพอ่ื ชุมชนเขม้ แข็งอยา่ งยั่งยืน (บวร On Tour)

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหวั ฝาย | ๑

ชมุ ชนคุณธรรมวดั หวั ฝาย
หมู่ ๙ ตำบลสนั กลาง อำเภอพาน จังหวดั เชียงราย

ประวัติความเป็นมาของหมู่บา้ น
บา้ นหวั ฝาย เดิมประมาณปี พ.ศ. ๒๓๗๐ ถึงปี พ.ศ. ๒๔๒๐ มชี าวบา้ นมาก่อต้งั บา้ นเรือน เป็นชมุ ชนเล็ก
ๆ เรียกวา่ "ห่างป่าพง" ตอ่ มาได้มีชาวบา้ นมาอยู่มากขึน้ เร่ือย ๆ และไดต้ ้ังซือ่ บ้านว่า "บา้ นหัวฝาย"สาเหตุท่ีตง้ั ช่ือวา่
บ้านหัวฝาย สมัยน้ันจะมีฝายกกั เก็บนำ้ อยบู่ รเิ วณกลางหมู่บ้าน ซึ่งนำ้ ได้ไหลมากจากบ้าน

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๒

แมค่ าวหลวง ฝายนี้มีความสำคัญกับชาวบ้านมาก พระใหก้ ักเก็บน้ำเขา้ ทุ่งนา และให้กบั การเกษตรทกุ ประเภท
ชาวบา้ นจงึ ตัง้ ซอ่ื วา่ "บา้ นหวั ฝาย" มาจนถงึ ปัจจุบันนี้

แผนทบี่ ้านหัวฝาย

สภาพทางภมู ศิ าสตร์
บ้านหัวฝายเป็นหมู่บา้ นท่ีอุตมสมบรู ณ์ไปด้วยข้าวปลาอาหารและการเกษตร มีแม่น้ำล้อมรอบ มี
สภาพภูมอิ ากาศทง้ั ๓ ฤดู คือ ฤดูรอ้ น ฤดฝู น และฤดูหนาว
ทตี่ งั้ ของหมบู่ ้าน
บ้านหวั ฝาย หมู่ท่ี ๙ ตำบลสันกลาง อำเภอพาน จังหวดั เชยี งราย อยูห่ ่างจากทวี่ า่ การอำเภอพาน
ประมาณ ๗ กโิ ลเมตร และอยูห่ า่ งจากตัวจงั หวดั เชียงรายประมาณ ๔๒ กโิ ลเมตร

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๓

มีอาณาเขตตดิ ตอ่ ดังน้ี หมทู่ ี่ ๒ ตำบลทรายขาว อำเภอพาน
ทศิ เหนอื ติดตอ่ กบั บา้ นแมค่ าววงั หม่ทู ี่ ๗ ตำบลสันกลาง อำเภอพาน
ทศิ ใต้ ตดิ ต่อกบั บ้านสันผักอ้ี หมู่ที่ ๔ ตำบลสนั กลาง อำเภอพาน
ทิศตะวันออก ตดิ ต่อกับบ้านปา่ ข่า หมูท่ ่ี ๑๕ ตำบลสันกลาง อำเภอพาน
ทิศตะวันตก ตดิ ตอ่ กบั บา้ นแมค่ าวดวงดี

ขนาดพน้ื ที่

พน้ื ท่ีถือครองท้ังหมด จำนวน ๒,๑๖๕ ไร่ โดยแยกออกเป็น

- ทอ่ี ยู่อาศัย จำนวน ๖๘๐ ไร่

- ทำการเกษตร จำนวน ๑,๔๓๕ ไร่

- ท่ีสาธารณะ จำนวน ๕๐ ไร่

ขอ้ มลู ประชากร

จำนวนครัวเรือน ๑๙๔ ครวั เรือน

จำนวนประชากร ๖๕๗ คน แยกออกเป็น

- ชาย ๓๒๘ คน

- หญงิ ๓๒๙ คน

การประกอบอาชพี ทำสวน ๘ ครัวเรอื ง
อาชีพ ครัวเรือง
ทำนา ๘๐ ครวั เรือง เล้ยี งสตั ว์ ๑ ครัวเรอื ง
ทำไร่ - ครวั เรอื ง ครวั เรือง
ประมง ๖ ครัวเรือง ราชการ/รฐั วิสาหกิจ ๘ ครวั เรือง
คา้ ขาย ๗ ครัวเรือง ครวั เรอื ง
รบั จา้ ง ๕๔ ครวั เรอื ง บรกิ าร -
ว่างงาน ๐ ครวั เรือง
ไปประกอบอาชีพท่อี น่ื ๆ ๓๐
รายได้
รายไดเ้ ฉลยี่ อนื่ ๆ -
รายไดภ้ าคเกษตรกรรม
รายได้นอกภาคเกษตรกรรม ๑๑๔,๐๐๐ บาทครัวเรอื น/ปี
รายได้เฉลี่ยของประชากรของหมู่บ้าน ๖๐,๐๐๐ บาทครวั เรือน/ปี
๕๔,๐๐๐ บาทครัวเรอื น/ปี
๓๘,๐๐๐ บาทครวั เรือน/ปี

บวร On Tour ชุมชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๔

ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย หมู่ ๙ ตำบลสนั กลาง อำเภอพาน จงั หวดั เชยี งราย ชุมชนท่พี ฒั นาด้านวิถีชีวิตมี
ลักษณะเกื้อกูลให้ความช่วยเหลือซึ่งกัน และกันพัฒนาคนและพื้นที่โดยมีโรงเรียนผู้สูงอายุเป็นแกนหลักในการจดั
กิจกรรมให้แก่ผู้สูงอายุ สมาชิกในชุมชนมีลักษณะความสัมพันธ์ทางสังคมที่เข้มแข็ง มีการวางแผนการดำเนินงาน
อย่างเป็นระบบเห็นได้จากแผนผังความคิดโรงเรียนผูส้ ูงอายุวัดหัวฝาย มีการกำหนดโครงสร้างโดยแบง่ หน้าทีอ่ ยา่ ง

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหวั ฝาย | ๕

ชัดเจน เป็นชุมชนเข้มแข็งที่เกิดจากกระบวนการบริหารจัดการโรงเรียนผู้สูงอายุ วัดหัวฝ่ายได้รับการยอมรับจาก
สมาชกิ ภายในชมุ ชนและภายนอกชมุ ชนอยา่ งเปน็ วงกว้าง

๑. นายศรีวรรณ์ วงค์จนิ า ตำแหน่ง ประธานกรรมการ ๐๘๑-๘๘๓-๗๑๕๒

๒. พระครปู ิยวรรณพิพฒน์ ตำแหน่ง เจา้ อาวาสวดั หวั ฝาย ๐๘๑-๖๐๒-๗๑๙๗

๓. พอ่ อาจารยส์ มบรู ณ์ สารแ์ ปง ตำแหนง่ มคั ทายก ๐๘๒-๖๓๗-๐๒๑๐

๔. นายสมศักดิ์ รีนล้อม ตำแหน่ง รองประธานกรรมการ ๐๘๖-๑๑๘-๒๑๙๕

บวร On Tour ชุมชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๖

๕. ร.ต.ท.กรกฎ ยอดดงั แกว้ ตำแหน่ง รองประธานกรรมการ ๐๘๖-๔๒๑-๗๗๐๘
๖. นายสุรเชษฐ์ วงคน์ อ้ ย
๗. นายยาน ผดตัน ตำแหนง่ เลขานุการ ๐๘๐-๕๐๒-๗๐๔๔
๘. นายคำ คำแก้ว
๙. นายประดิษฐ์ หลวงวงค์ ตำแหน่ง กรรมการฝา่ ยพฒั นา ๐๘๙-๙๙๙-๗๕๓๔
๑๐. นายอนิ จันทร์ สาใส
๑๒. นางวัลย์ทนา อนิ ธนู ตำแหน่ง กรรมการฝ่ายปกครอง ๐๘๙-๕๕๗-๖๐๙๙
๑๓. นายคำแปง พเิ ศษ
๑๔. นางอำไพ วงค์แกว้ ตำแหนง่ กรรมการฝ่ายการคลงั ๐๘๐-๑๓๒-๙๔๖๔
๑๕. นายอนพุ นธ์ รินลอ้ ม
๑๖. นายศรีไวย์ ใจอุด ตำแหนง่ กรรมการฝา่ ยสวัสดิการและสงั คม ๐๘๗-๑๘๑-๘๔๕๗
๑๗. นายอำนวย เสารแ์ ปง
๑๘. นายทวศี ักดิ์ กาชาติ ตำแหน่ง กรรมการฝ่ายสาธารณสขุ ๐๘๗-๙๕๐-๙๒๐๑

ตำแหน่ง กรรมการฝ่ายศกึ ษาและวฒั นธรรม ๐๘๑-๐๖๕-๖๕๙๐

ตำแหน่ง กรรมการฝ่ายกลมุ่ พฒั นาสตรี ๐๘๖-๔๓๐-๗๕๕๙

ตำแหน่ง กรรมการกลุ่มเยาวชน ๐๙๘-๘๗๒-๕๔๙๑

ตำแหน่ง กรรมการปฏิคม ๐๘๗-๑๘๓-๔๖๗๕

ตำแหน่ง ประธานประชาคม ๐๘๑-๐๒๐-๑๒๐๓

ตำแหน่ง กรรมการฝ่ายการเกษตร ๐๘๑-๐๓๑-๓๔๔๖

การจัดโครงสร้างคณะทำงานฝา้ ยต่าง ๆ

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๗

๑. คณะกรรมการพัฒนา ประกอบดว้ ย

(๑) นายยาน ผัดตนั

(๒) นายสังวร ยารงั ษี

(๓) นายเจรญิ ปาฝาง

(๔) นางสาวนชุ พรมศร

(๕) นางสาวศรเี รอื น ธรรมสิทธิ์

มหี น้าทเ่ี กย่ี วกับ การพัฒนาอาชีพของราษฎร และพัฒนาหม่บู า้ นในดา้ นตา่ ง ๆ โดยร่วมมอื กบั

คณะกรรมการฝ่ายอนื่ ๆ และตามนโยบายของคณะกรรมการกลาง

๒. คณะกรรมการปกครอง ประกอบดว้ ย

(๑) นายคำ คำเเกว้

(๒) นายประเสริฐ ตันปะละ

(๓) นายแก้ว ใจคำ

(๔) นายถนัด หนอ้ ยเรอื น

(๕) นายสงกรานต์ เสารแ์ ปง

มหี น้าทเ่ี ก่ียวกับการบำบดั ทุกข์บำรงุ สุขของราษฎรและดูแลกิจการในหมู่บา้ นให้เป็นไปตาม

กฎหมาย ขนบธรรมเนยี ม จารีตประเพณี และนโยบายส่วนรวมของชาติ แนะนำแสะสง่ เสริมให้ราษฎรในหมู่บ้านมี

ความสนใจในการปกครองระบอบประชาธิปไตยที่พระมหากษัตริย์เป็นประมุข และการปกครองส่วนท้องถิ่น

รวมทงั้ การเสรมิ สร้างความ สามคั คขี องส่วนรวม

๓. คณะกรรมการปอ้ งกันและรักษาความสงบเรียบร้อย ประกอบดว้ ย

(๑) นายประดษิ ฐ์ หลวงวงค์

(๒) นายสว่าง ก๋ามา

(๓) นายอนิ สม รินล้อม

(๔) นายสมพล วงค์ใย

(๕) นายบุญธรรม ลือเมอื งมา

มหี น้าทีเ่ ก่ยี วกบั การจัดหนว่ ยกำลงั คมุ้ ครองและรกั ษาความสงบเรียบร้อยภายในหมู่บา้ น รวมท้ัง

จัดกำลัง ปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย

๔. คณะกรรมการการคลัง ประกอบดว้ ย

(๑) นายภควัต วงคแ์ กว้

(๒) นายเลิศ โสลา

(๓) นายถวิล อนิ ธนู

(๔) นายประเสรฐิ สมยศ

(๕) นายประพนั ธ์ อนิ ถา

มหี นา้ ท่ีเกย่ี วกับ การเงนิ ของหม่บู ้าน การสง่ เสรมิ การพฒั นาและส่งเสริมการประกอบอาชพี และ

เพอ่ื เสรมิ สรา้ งรายได้ใหก้ ับราษฎรไหบ้าน และงานอื่นตามทป่ี ระธานคณะกรรมการมอบหมาย

๕. คณะกรรมการสาธารณสุข ประกอบดว้ ย

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๘

(๑) นางวัลย์ทนา อนิ ธนู

(๒) นายอบุ ล สายอุปราช

(๓) นางอนุ่ เรอื น อนิ ถา

(๔) นางวรรณา สภาใส

(๕) นางสมศรี ใจวรรณ์

มหี น้าท่เี กีย่ วกับ การรักษาพยาบาล การอนามยั การวางแผนครอบครวั และการสุขาภบิ าล

ตลอดจนการรักษาภาวะแวดล้อมของหมบู่ ้านและป้องกนั อนั ตรายอนั เกิดจากภาวะแวดล้อมในหมู่บา้ น

๖. คณะกรรมการศกึ ษาและวัฒนธรรม ประกอบด้วย

(๑) นายคำแปง พิเศษ

(๒) นายตา เสาร์แปง

(๓) นายส่ง ปกี ป้อ

(๔) นายศรีลัย วงคน์ อ้ ย

(๕) นายบญุ ยืน กาญจนาร่งุ โรจน์

(๖) นางสาวนพรัตน์ เมืองมาหลา้

ทีเ่ กี่ยวกับการศกึ ษา การลูกเสอื และเยาวชน ตลอดจนกจิ กรรมเกี่ยวกับศาสนา วฒั นธรรม

การกฬี า และการพกั ผ่อนหยอ่ นใจ

ระเบียบหมบู่ า้ น อพป.บา้ นหวั ฝายหมทู่ ่ี ๙ ต.สันกลาง อ.พาน จ.เชยี งราย
ระเบยี บนเี้ รยี กวา่ ระเบียบหมู่บ้านทผี่ า่ นมตทิ ี่ประชุมประชาคมหมบู่ ้านแล้ว

ข้อ ๑ ระเบียบฌาปนกิจสงคราะห์หมู่บ้าน บุคคลที่จะได้รับต้องอยู่ในทะเบียนบ้านเท่นั้น หรือบุคคลที่
แจ้งเข้ามาอยู่ใน บ้านเกิน 90 วันและบุคคลที่แจ้งออกไปไม่กิน 90 วัน (บุคคลที่มีชื่อยู่ในทะเบียนบ้านแต่ทำงาน
อยตู่ า่ งประเทศ ถือว่ายังไมไ่ ดร้ บั เงนิ สมาคมสงเคราะหข์ องหมบู่ า้ น)

ข้อ ๒ บุคคลใดเป็นผู้เสพยาเสพติดเป็นตัวการหอมีส่วนร่วมในการกระทำความผิดกับยาเสพติด และไม่
ปฏบิ ัติตามที่คณะกรรมการร้องขอถกู ตดั สทิ ธิตามระเบียบ

ข้อ ๓ ผู้ไกระทำความผิด หรือมีส่วนเกี่ยวข้องในการกระทำความผิดเกี่ยวกับยาเสพติด เป็นผู้ค้า ถูกจับ
ดำเนินคดตี ามกฎหมายตอ้ งถูกตัดสิทธิในหม่บู า้ นดังน้ี

๑. สิทธใิ นการกู้ยืมเงนิ หมู่บา้ น หรอื กองทนุ อืน่ ๆในหมู่บา้ น
๒. สทิ ธใิ นการเปน็ สมาชิกกองทุนหม่บู า้ นหรือกองทนุ อืน่ ๆ
๓. สิทธิในการยมื ทรพั ย์สนิ อ่ืนเป็นของสว่ นรวม
๔. สิทธใิ นการเป็นสมาชกิ ฌาปณกจิ สงเคราะหห์ มู่บา้ น
ข้อ ๔ ผู้เสพผู้ค้าและผู้ถูกดำเนินคดีตามกฎหมาย ภายหลังจากพันคดี คณะกรรมการอาจพิจารณาคืน
สทิ ธติ ามระเบยี บนี้ ภายหลังได้ประพฤตติ วั เป็นคนดีไม่ยุ่งเกี่ยวกับยาเสกติดอีก ทัง้ นผ้ี เู้ สพไม่น้อยกวา่ 1 ปี
ผคู้ า้ ไมน่ อ้ ยกว่า 5 ปี

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๙

ขอ้ ๕ ผใู้ ดก่อเหตุทะเลาะวิวาทในงานประเพณีวัฒนธรรม และกิจกรมต่างๆ ในเขตหม่บู ้านและอำเภอ

๑.๑ ผใู้ ดก่อเหตตุ ้องโทษปรับอตั ราคนละ 3,000 บาท

๑.๒ คกู่ รณถี ้าโตต้ อบตอ้ งโทษปรบั อตั ราคนละ 1,000 บาท

ข้อ ๖ ผู้ใดพกอาวธุ ปืน มดี ของมคี มหรือไมม่ ีคมซึง้ สามารถใชเ้ ปน็ อาวุธได้โดยมิไดร้ บั อนญุ าต

ตอ้ งโทษปรบั อตั ราคนละ 3,000 บาท

ข้อ ๗ ผู้ใดทำลายทรพั ยส์ ินทางราชการ/ของสาธารณะประโยชน์ต้องโทษปรับอัตราคนละ 5,000 บาท

ขอ้ ๘ ผู้ใดทำลายทรพั ยากรและสิง่ แวดลอ้ ม เช่น จ้ชี ็อตปลา,ลากอวน,ตดั ไมท้ ำลายปา่ ฯลฯ

ต้องโทษปรบั ในอัตราคนละ 6,000 บาท

ข้อ ๙ ผู้ใดม่วั สุมก่อกวน,สร้างสถานการณ์อนั ไม่สงบต้องโทษปรับคนละ 2,000 บาท

ขอ้ ๑๐ ผใู้ ดดดั แปลงสภาพรถเสียงดัง สร้างความรำคาญตอ้ งโทษปรับคนละ 1,000 บาท

ข้อ ๑๑ ผใู้ ดยงิ ปืนในทสี่ าธารณะ,หมู่บ้าน โดยไมม่ ีเหตอุ ันควรตอ้ งโทษปรับนัดละ 500 บาท

ข้อ ๑๒ การสำรวจลูกน้ำยลุ ายตามมาตรการที่หมู่บ้านกำหนดให้ตรวจ ถ้าตรวจพบลูกน้ำยงุ ลายบ้านผู้นำ

และบา้ นอสม.ปรับจดุ ละ 100 บาท

ข้อ ๑๓ การสำรวจลูกน้ำยุงลายตามมาตรการที่หมู่บ้านกำหนดให้ตรวจ ถ้าตรวจพบลูกน้ำยุงลายใน

ครัวเรือนนน้ั ๆนอกเหนอื จากบา้ นผูน้ ำและบา้ นอสม.ปรบั จุดละ 20 บาท

ข้อ ๑๔ หากครัวเรือนไหนไม่มาร่วมพฒั นาหมูบ่ า้ นปรับคร้งั ละ 200 บาท

แม่น้ำลาวเลยี้ งชีวิต ศกั ดสิ์ ทิ ธ์พิ ระธาตุเจ้าทันใจ
ผลิตข้าวไทยสองฤดู สามัคคีหมู่ ลุ่ม กลาง บน

๑. เสน่ห์ของชุมชนด้านทุนทางสังคมและวัฒนธรรม ได้แก่ ประเพณีสรงน้ำพระธาตุดอนมูล ประเพณี
แหไ่ มค้ ำ้ สะหลี ประเพณสี งกรานต์ ประเพณแี หแ่ ค่ ประเพณลี อยกระทง การตงั้ ธรรมหลวง
พิธกี รรม ความเชอ่ื ได้แก่ ผีหม้อนึ่ง /ผปี กกะโลง่ /วาไม้
ศิลปะการแสดง ไดแ้ ก่ การฟ้อนเลบ็
อาหาร ได้แก่ ข้าว 9 สี (นพเก้าอินทรีย์) / น้ำพริกตาแดงปลาป่น /ลาบปลานิล /แกงแคปลา ปลาส้ม ปลานึ่ง /
อาหารหวาน ไดแ้ ก่ ข้าวต้มมดั ขนมเทยี นแกว้ มะขามกวน ขา้ วมนั ปง้ิ

๒. เสน่หข์ องชมุ ชนดา้ นทรพั ยากรทางการท่องเท่ียว(ในหมู่บ้านและพน้ื ทใี่ กล้เคียง) ได้แก่
แหลง่ ท่องเทีย่ วทางธรรมชาติ

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๑๐

1. ปา่ ชุมชนเปน็ พนื้ ทบ่ี ริเวณริมแมน่ ำ้ แม่ลาวทีม่ ีความอุดมสมบรูณ์ หมูท่ ่ี ๒
2. นำ้ พเุ ยน็ อยู่ในบริเวณ หมทู่ ี่ ๒ เขตอุทยานบรเิ วณหว้ ยน้ำแมห่ นา
3. ฝายชะลอน้ำในอา่ งเก็บน้ำหวยผาแดง
4. ถำ้ หนองผา

แหล่งทอ่ งเท่ียวที่มนษุ ยส์ รา้ งขึ้น ได้แก่
1. โรงเรียนผู้สูงอายุ เป็นศูนย์สมุนไพรในการทำลูกประคบและยาหม่อง /ศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราชวัดหัว
ฝาย แหลง่ เรยี นรพู้ ิพธิ ภัณฑ์ประเพณี 12 เดอื นล้านนา
2. ศูนยเ์ กษตรอินทรยี ์ หม่ทู ่ี 15 เป็นการใช้ภมู ิปัญญาชาวบ้านโดยการใชส้ มนุ ไพรในการฆา่ แมลง
3. กลุ่มจกั สาน ได้แกส่ ุ่มไก่ ตะกร้า ไม้กวาด โดยใช้ทางมะพร้าว ไม้ไผแ่ ละหวาย
4. กลมุ่ ทอผา้ พนื้ เมอื ง หมทู่ ่ี 14 เปน็ กลมุ่ ทอตุง 12 ราศี และการผลติ ถงุ ย่ามโดยใช้ผ้าทอพ้ืนเมอื ง
5. วดั ดวงดี หมู่ 15 มีตน้ ตะเคยี นกว่า 100 ปี และธรรมาสนโ์ บราณอายกุ วา่ 100 ปี
6. ศนู ย์การเรียนร้เู ศรษฐกจิ พอเพยี ง

สินคา้ ทางการท่องเทยี่ ว ไดแ้ ก่
1. กลุ่มทอผา้ พืน้ เมือง ทอตงุ 12 ราศี บ้านป่าข่า
2. กลมุ่ แหนมหมู แหนมซ่ีโครง
3. กลมุ่ ขา้ วอนิ ทรีย์ โดยกล่มุ ชุมชนใช้การบรรจุภัณฑแ์ บบสูญญากาศ เช่น ขา้ วไรซ์เบอรร่ี ข้าว กข.6
4. กลมุ่ สมุนไพร โดยกลุ่มผสู้ ูงอายวุ ัดหวั ฝาย ผลติ นำ้ มันนวด ลูกประคบ
5. กลุม่ จกั รสาน มผี ลิตภัณฑ์ไดแ้ ก่ ตะกรา้ โดยใชท้ างมะพร้าว ไมไ้ ผ่ และหวาย
6. กลมุ่ เชยี งทอง ผลิตนำ้ พริกตาแดงปลาบ่น เปน็ ตน้

เสน่ห์ศาสนา มีวัดหัวฝาย เป็นศาสนาสถานสําคัญของชุมชนและเป็นศูนย์กลางในการจัด กิจกรรมทาง
ศาสนาของชมุ ชนและดาํ เนินการโรงเรียนผู้สูงอายุ ซ่งึ มีเครอื ขายกว่า ๑๔๔ แห่ง
เสน่ห์เศรษฐกิจพอเพียง ชุมชนคุณธรรมวัดหัวฝาย เป็นหมู่บ้านที่คนในชุมชนใช้ชีวิตอยู่ในความพอประมาณ รู้จัก
พึ่งพาตนเองและเป็นหมู่บ้านต้นแบบโครงการแผ่นดินธรรมแผ่นดินทอง โดยได้รับ รางวัลชนะเลิศระยะสานต่อ
โครงการครัง้ ที่ ๑ จังหวัดเชยี งรายด้วย

เสน่ห์วิถีวัฒนธรรม คนในชุมชนล้วนดํารงวิถีชีวิตตามประเพณี วัฒนธรรมอันดีงาม ตลอดปีวัดหัวฝาย
นอกจากจะเป็นที่ตั้งของโรงเรียนผู้สูงอายุ ซึ่งมีกิจกรรมเด่นนอกจากหลักสูตรแล้ว นั่นคือ การถ่ายทอดภูมิปัญญา
พนื้ บา้ น โดยถา่ ยทอดในกลุ่มคนสามวัย มพี พิ ิธภัณฑ์พื้นบา้ นประเพณี ๑๒ เดือน มีการ จัดข่วงพญ๋า สรา้ งงาน สร้าง
อาชีพ ให้แก้ผู้สนใจด้วย เช่น การประดิษฐ์ดอกไม้ ตะกร้า เครื่องสืบชะตา ตุง จ่อ ลูกประคบ น้ำมันไพ ร
ศลิ ปะการแสดง-ฟ้อนเล็บ ฯลฯ เสน่ห์การขับเคล่ือนการพัฒนาชมุ ชนด้วย พลงั บวร

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๑๑

วัดดวงดี ตัง้ อยหู่ มทู่ ี่ ๑๕ บ้านแม่คาวดวงดี รอยต่อกบั บ้านหัวฝาย ชาวบา้ นมักจะเรยี กว่าวัดแม่คาวหลวง
สร้างเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๗๙ โดยพระปะระวิชาร่วมกับท้าวพระสิงห์แม่คาวแดงที่เดินทางมาจากเชียงใหม่ ได้รับ
พระราชทานวสิ ุงคามสมี าเมอ่ื วันท่ี ๑ กมุ ภาพันธ์ ๒๔๘๙ มีตน้ ตะเคยี นทส่ี วยงามอายกุ วา่ ๑๐๐ ปี และมีธรรมาสน์
โบราณเกา่ แก่กว่า ๑๐๐ ปี เช่นกัน และติดกับศนู ย์เรียนรูห้ มู่ท่ี ๑๕ เป็นศนู ย์เศรษฐกิจพอเพียง มีบรรยากาศร่มรื่น
สวยงาม เหมาะแก่การเรยี นร้แู ละพกั ผ่อน

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๑๒

วัดเชียงยืน ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 บ้าน ป่าข่า เป็นชุมชนคณุ ธรรม เครือข่าย
ของวดั หัวฝาย มตี ้นโพธ์ิ อายกุ ว่า 100 ปี บริเวณใกล้เคียง มโี รงเรียนสันกลาง
วิทยา และ ศูนย์สืบฮีตสานฮอย ศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านล้านนา โดยภายใน
ศูนย์มีการจัดแสดง นิทรรศการวงจรชวี ิตของฝ้าย ซ่ึงเป็นวิถีชีวิตตั้งแต่เกิดจน
ตาย มีต้นฝ้ายพนั ธุต์ ่าง ๆ ให้ได้ชมดว้ ย มีนางนงคราญ อนิ ทะนู

วัดพระธาตุดอนมูล พระธาตุดอนมูล เป็นพระธาตุศักดิ์สิทธิ์ ประจำ
ตำบลสันกลาง ประดิษฐานอยู่ในพื้นท่ีบ้านแม่คาวดวงดี หมู่ 15 เป็นพื้นท่ี
รอยต่อกับบ้านหัวฝาย เดิมเคยเป็นหมู่บ้านเดียวกันมาก่อน โดยจัดประเพณี
สรงน้ำพระธาตุดอนมูล มีพิธีสรงน้ำพระธาตุ ดอนมูล และพิธีบวงสรวงพระ
ธาตุ ในวนั ข้ึน 15 คำ่ เดอื น 3 ของทกุ ปี

โรงเรียนผู้สูงอายุวัดหัวฝาย ตั้งอยู่ที่วัดหัวฝาย
เลขที่ 91 ม. 9 บ้านหัวฝาย ตำบลสันกลาง อำเภอพาน
จังหวัด เชียงราย 57120 ก่อตั้งโดย ท่านพระครู
ปิยวรรณ พิพัฒน์ ได้รับการสนับสนุนจาก อบต.สันกลาง
จากศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม
อัธยาศัย อำเภอพาน โรงเรียนได้เปิดสอนผู้สูงอายุวันท่ี
4 เดือน ธันวาคม พ.ศ. 2554 ปัจจุบันมีนักเรียนทั้งหมด
แบ่งเป็น ชาย 15 หญงิ 155 รวม 170 คน

เหตุผลในการจดั ตงั้
๑. เพื่อให้ผู้สูงอายุ พัฒนาตนเองให้เป็นคนทันสมัย ทันโลก ทันเหตุการณ์ ติดตามข่าวสารบ้านเมืองและ
ของโลก เพื่อที่จะได้พูดคุยสื่อสารกับสมาชิกภายในบ้านท่ีตา่ งวัยกันได้รูเ้ รื่อง เป็นการลดชอ่ งวา่ งระหว่างวัยได้เป็น
อย่างดี
๒. เพื่อให้ ผู้สูงอายุ พัฒนา เปลี่ยนแปลง วางตัวให้เป็นคุณปู่ คุณย่า ที่น่าเคารพนับถือ เข้าใจบุตรหลาน
เข้าใจในความเปลี่ยนแปลงของตนเอง ไมต่ ิดยึดกับความคดิ เก่าๆ ไม่คาดหวงั ใหล้ ูกหลานเป็นอยา่ งท่ีตนเองต้องการ
ไมอ่ ้างว่าอาบนำ้ ร้อนมาก่อนควรสอนหรือให้คำแนะนำโดยมีเหตุผลประกอบ เพื่อจะได้ไม่มปี ัญหาระหว่างวัยและมี
ชีวติ อยกู่ บั ลกู ๆ หลาน ๆ ได้อยา่ งมคี วามสขุ

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๑๓

๓. เพื่อใหผ้ สู้ ูงอายุ สามารถดึงศักยภาพของตนเองไปช่วยชุมชน ที่อาศยั อยู่ อาทิ มีความสามารถทางด้าน
ดนตรี การประกอบอาหาร งานฝีมือ ภาษา หรือ มีทกั ษะในงานด้านอน่ื ๆ ใหน้ ำเอาความรู้ ความชำนาญที่มีอยู่นั้น
ไปถ่ายทอด ชว่ ยสอน ชว่ ยฝกึ หัดเด็กหรือผู้ท่ีสนใจในชุมชน ให้ไดม้ ีโอกาสได้เรียนรสู้ ืบทอดทักษะวัฒนธรรมจากคน
รุ่นหนึ่งไปสู่คนอีกรุ่นหนึ่งเพื่อดำรงไว้ซึ่งศิลปวัฒนธรรมของชาติให้คงไว้สืบต่อไป จะทำให้ผู้สูงอายุเกิดความ
ภาคภูมิใจในตนเอง เห็นคณุ ค่าและศักยภาพของตนเองมากขึน้

4. เพื่อให้ผู้สูงอายุ ไม่ปล่อยวันเวลาให้ล่วงเลยไปโดยเปล่าประโยชน์ กิจกรรมต่าง ๆ ที่ควรทำมีมากมาย
นบั ต้ังแต่การประกอบอาหารใหส้ มาชิกในครอบครัว การปลกู ต้นไม้ ทำสวน เลยี้ งสตั ว์ งานศลิ ปหัตถกรรม หรอื งาน
อดเิ รกอ่นื ๆ ซึ่งจะทำให้รสู้ กึ ผ่อนคลาย ไม่เหงา และมคี วามสขุ

๕. เพ่ือใหผ้ ้สู ูงอายุ ออกกำลังกายเปน็ ประจำสม่ำเสมอ เพราะการออกกำลังกายนอกจากจะทำให้สขุ ภาพ
พลานามัยสมบูรณแ์ ขง็ แรงไม่เจ็บป่วยง่ายแล้ว ยงั ทำให้อารมณแ์ จ่มใสเบิกบาน ไม่หงุดหงิด ไมซ่ ึมเศร้า วติ กกังวล
หรอื เครยี ดงา่ ย คนในครอบครวั ก็รูส้ ึกดีมีความสุขไปด้วย

๖. เพอื่ ใหผ้ สู้ ูงอายุใช้ชวี ติ ทเ่ี หลอื อยู่อย่างไมป่ ระมาท การเข้าวดั ทำบุญ รักษาศีล เจริญภาวนาควรทำเป็น
ประจำ เป็นการหาความสงบและไดเ้ รยี นรู้ถงึ สจั ธรรมความเป็นจริงของชวี ิต ซงึ่ จะช่วยใหเ้ กิดสติ ปล่อยวาง ไม่ยดึ
มนั่ ถอื มั่นต่อไป

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๑๔

โครงสรา้ งครผู ู้สอน

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๑๕

ผู้นำ “บ” บา้ น/ชมุ ชน บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๑๖
ผนู้ ำ “ว” วดั /ศาสนาสถาน
นายศรวี รรณ์ วงค์จินา
ประธานกรรมการ

พระครปู ิยวรรณพิพัฒน์
เจ้าอาวาสวดั หัวฝาย

ผนู้ ำ “ร” โรงเรยี น/ราชการ

นางสาวเมธนิ ี เล็กประเสริฐ
ครูผู้สอนโรงเรียนผู้สงู อายหุ ัวฝาย

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๑๗

กรรมการหมู่บ้านหวั ฝาย อสม. ราษฎรในหมู่บ้านทกุ หม่บู า้ น มีความกระตือรือรันในการพัฒนา ปรบั ปรุภมู ิ
ทัศน์ภายในหมูบ่ า้ น รณรงค์ปลูกพชื ผกั สวนครัว เพ่มิ รายได้ลดรายจ่าย มกี ารคดั แยกชยะกกุ ครัวเรือน มีการปีองคนั
และกำจดั ลกู นำยงลาย อนรุ ักษว์ ฒั นรรมภูมิปัญญาพน้ื บา้ นและออกกำลงั กาย ทำให้ประชาชนทุกคนในตำบลสัน
กลาง มีสุขภาพกายและจติ ดี กอ่ ให้เกดิ ความสุข สขุ ภพพลานามยั ที่แข็งแรง อย่างยงั่ ยืนบ้านหวั ฝ่ายไดร้ ับคัดเลอื กให้
เปน็ หมบู่ า้ นตน้ แบบ ระดบั ดเี ย่ยี ม ในโครงการสนั กลางสะอาด อาหารปลอดภยั สง่ เสริมสุขภาพปอ้ งกนั โรคภัย ตาม
แนวทางเศรษฐกิจพอเพยี ง ปี ๒๕๖๐ ซงึ่ เป็นโครงการท่ีดำเนินการมาตั้งแต่ ปี ๒๕๕๔ เป็นต้นมา และบ้านหวั ฝาย
ได้รับคัดเลือกให้เป็นหมู่บ้านต้นแบบมาโดยตลอด ซึ่งเป็นโครงการที่นำโดยผู้นำในชุมชนเป็นตัวขับเคลื่อนและให้
ความร่วมมือ จึงทำให้ประชาชนเกิดการมีส่วนร่วม และทำให้ผู้นำในชุมชนได้นำบ้านหัวฝายไปเป็นแบบอย่างใน
การดำเนงิ นอยา่ งเปน็ รูปธรมและเหน็ ผลในภาพรวมของตำบล เพอื่ ให้ประชาชนได้มคี วามกนิ ดอี ยดู่ ชี ีวีตมสี ุข ในการ
ดำเนนิ การโครการน้ีทำให้เกิดการบรู ณาการรว่ มกันในหลายๆภาคสว่ นซึง่ เช่ือมโยงไปถึงการไดร้ ับหลาย ๆ รางวัล
ตามมา เช่น รางวลั หมู่บ้านแผน่ ดินธรม แผ่นดินทอง รางวัลธรรมาภบิ าล รางวัลพระปกเกลา้ และ รางวัลหม่บู ้าน/
ชมุ ชนดเี ดน่ การประกวด "Waste Less Live" ลดใช้ ลดขยะ จงั หวัดเซยี งราย ประจำปี ๒๕๖๐

๑. ด้านนโยบาย/แผนงานของหมู่บา้ น
๑.๑เชิญคณะกรรมการหมู่บา้ น/วัด อสม. อช. สายตรวจอาสา ตวั แทนเยาวชน หวั หน้าค้มุ เข้าร่วมประชุม
โดยมผี ู้ใหญบ่ ้าน ผู้ชว่ ยผใู้ หบา้ น ส.อบต. เปน็ แกนนำ
๑.๒ ชี้แจงนโยบาย โครงการและรับฟังความคิดเห็นของ ผู้เข้าร่วมประชุม มีนโยบายแผนงานในการ
ป้องกนั และ รกั ษาความปลอดภัยภายในหมู่บา้ นทำป้ายประชาสมั พันธ์ และเตือนอุบตั เิ หตุ
๑.๓ ประชุมชี้แจงให้ราษฎรในหมู่บ้าน ต้องการเป็นศูนย์การเรียนรู้ในชุมชนโดยการมีส่วนร่วมของ
ประชาชน โดยมฐี านการเรยี นรู้ จำนวน ๙ ฐานเรียนรู้
๑.๔ ประชาสัมพันธ์ให้มีส่วนร่วมในการรณรงค์เช่นด้านอาหารด้านสุขภาพและด้านวิถีธรรมวิถีไทยวิถี
พอเพียง
๑.๕ ประชาสมั พันธใ์ ห้มสี ว่ นร่วมในการส่งเสริมสุขภาพเชน่ ด้านอาหารด้านสุขภาพและดา้ นวิถธี รรมวิถีไทย
วถิ พี อเพียง
๑.๖ ประชาสมั พนั ธเ์ ชิญชวนประชนมสี ว่ นรว่ มในการตกแตง่ หน้าบา้ นน่ามองใหส้ วยงาม

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหวั ฝาย | ๑๘

ดำเนินการตามกระบวนการ ๙ ขั้นตอน ยึดหลัก ๓ ประการ ยึดมั่นในหลักธรรมคำสอน
ทางศาสนา ใชห้ ลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในการดำรงชวี ิต ธำรงวถิ วี ัฒนธรรมไทย วัฒนธรรมท้องถิน่ โดยใช้
“พลังบวร” เปน็ ศนู ย์กลางการพฒั นาทจี่ ะทำให้เกิดความมนั่ คง ม่ังค่งั ยงั่ ยืน มีการดำเนินการรายละเอียดดงั นี้

ขั้นตอนท่ี ๑ ชุมชนมีผู้นำและคนในชุมชนประกาศเจตนารมณ์ หรือข้อตกลง หรือธรรมนูญร่วมกัน ที่จะ
พัฒนาชมุ ชนให้เปน็ ชมุ ชนคณุ ธรรม

ในการประชุมประจำเดือนประชาชนในหูบ้านที่อาศัยอยู่จริงได้เข้าร่วมประชุมเพื่อรับฟังข้อราชการและ
ปรกึ ษาหารือรวมทง้ั แลกเปลีย่ นเรียนร้รู ว่ มกนั อย่างสมำ่ เสมอ

บา้ นหวั ฝายมีการจัดการประชมุ อย่างน้อยเดือนละ ๑ ครงั้ โดยกำหนดประชุมทกุ วันที่ ๘ ของเดอื น จำนวน
ผู้เข้าร่วมประชุมแต่ละครัง้ จากจำนวนครัวเรือน ๑๗๖ ครัวเรือน (ตามเกณฑ์ จปฐ. ที่อยู่จริง) มีประชากรอายุ ๑๘
ปีบรบิ ูรณ์อย่างน้อยครวั เรือนละ ๑ คนที่อาศยั อย่ใู นหมบู่ ้านและมาประชุม โดยเฉลี่ยคดิ เป็นร้อยละ ๙๐ ของการจัด
ประชมุ ประจำเดอื นแต่ละครงั้

ในการจัดเวทีประชมุ ประชาคมหมู่บ้านโครงการไทย นยิ ม ยั่งยนื ประจำปี ๒๕๖๑ ท่ีผา่ นมาทง้ั ๔ ครั้งได้มี
สถิติการมีส่วนร่วมระหว่างประชาชนบ้านหัวฝายกับคณะกรรมการหมู่บ้าน ในการร่วมแสดงความคิดเห็นร่วมกัน
แก้ไขปัญหาต่าง ๆ ในการจัดเวทีแต่ละครั้ง สรุปสถิติการเข้าร่วมประชุม จากจำนวนครัวเรือน 176 ครัวเรือน
(ตามเกณฑ์ จปฐ. ที่อยู่จริง) มีประชากรอายุ ๑๘ ปีบริบูรณ์ อย่างน้อยครัวเรือนละ ๑ คนที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้าน มี
รายละเอยี ดดังน้ี

ครงั้ ท่ี ๑ มาประชุมจำนวน ๒๐๔ คนโดยเฉลี่ยคิดเป็นร้อยละ ๑๐๐
ครงั้ ท่ี ๒ มาประชุมจำนวน ๑๖๖ คนโดยเฉลย่ี คิดเปน็ ร้อยละ ๙๑.๔๗
ครงั้ ท่ี ๓ มาประชมุ จำนวน ๑๗ คนโดยเฉลี่ยคิดเป็นร้อยละ ๙๖.๐๒
ครง้ั ที่ ๔ มาประชมุ จำนวน ๑๘๔ คนโดยเฉลย่ี คดิ เป็นร้อยละ ๙๖.๖๒

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๑๙

- ประชาชนในหมู่บ้านเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการจัดทำแผนพัฒนาหมู่บ้านทุกขั้นตอนโดยเฉพาะ
อย่างยิ่งการจัดเก็บข้อมูลครัวเรือนและข้อมลู หมูบ่ ้านเพื่อนำไปเป็นข้อมูลหมู่บ้านเพือ่ นำไปเป็นขอ้ มูลในการบูรณา
การจัดทำแผนพฒั นาหมู่บา้ น

- ประชาชนให้ความร่วมมือในการจัดเก็บข้อมูลพื้นฐานทั้งระดับบุคคลและครอบครัวเพื่อนำมาจัดทำ
แผนพฒั นาหมู่บา้ นหวั ฝาย
ในหมู่บ้านหัวฝายมขี ้นั ตอนการจดั ทำแผนพัฒนาหมู่บ้านดังน้ี

๑. คณะกรรมการหมู่บ้านจัดประชุมเพื่อนำผลจากกระบวนการมีส่วนร่วมของหมู่บ้านจากที่ประชุมมา
พจิ ารณากล่ันกรองเพือ่ จดั ทำแผนพฒั นาหมบู่ ้าน

๒. ประชาชาชนในหมู่บ้านมีส่วนร่วมในการจัดทำแผนพัฒนาหมู่บ้านตั้งแต่การจัดเก็บข้อมูลร่วมกันคิด
วิเคราะห์ปัญหาและหาแนวทางแก้ไข

๓. คณะกรรมการจัดส่งแผนใหก้ ับหน่วยงานท่เี กี่ยวข้องเพ่ือประสานและเช่อื มโยงแผนฯ
๔. คณะกรรมการหมบู่ ้านรว่ มกับประชาชนดำเนนิ การตามโครงการ / กจิ กรรม
๕. คณะกรรมการหมบู่ ้านตดิ ตามผลการประสานงานเชอ่ื มโยงและสรุปผลการดำเนินงาน

ขั้นตอนที่ ๒ ชุมชนรว่ มกนั กำหนดเปา้ หมาย ปัญหาที่อยากแก้ และความดีทีอ่ ยากทำ
ผู้นำชุมชนบ้านหวั ฝาย จัดประชุมระดมความคิดเห็น "ปัญหาที่อยากแก้" และ "ความดีที่อยากทำ เช่น ปัญหาทาง
เศรษฐกิจ ปัญหาเยาวชน ปัญหาอุบัติเหตุ ปัญหาสังคม ปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาไฟป่า ปัญหาความยากจน การ
ลักขโมย การมีหน้ีสนิ รายได้ไมเ่ พียงพอ การเกบ็ ออมเงิน การทำบญั ชีครวั เรือน การจดั การกับขยะ การจัดการกับ
ภัยแล้ง ฯลฯ และร่วมกันกำหนดเป้าหมายใน “ความดี ที่อยากทำ” เช่น การเทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนาและ
พระมหากษตั ริย์ การปฏิบตั ิตามคุณธรรม พอเพยี ง วินัย สจุ รติ จิตอาสา หรอื คุณธรรมเป้าหมายอ่นื ๆ ลด ละ เลิก
อบายมขุ ฯลฯ

สรปุ เนอื้ หา

๑. ปัญหาภายในชุมชน (ปัญหาชุมชนที่อยากแก้) ประกอบด้วย ปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาสังคม ปัญหา

ไฟป่า ปญั หาความยากจน การลักขโมย การมหี นส้ี ิน รายได้ไม่เพยี งพอ และการเกบ็ ออมเงิน

๒. ความตอ้ งการของชมุ ชน (ความดที ี่อยากทำ) ผนู้ ำในหมู่บา้ นไดร้ บั การยอมรับจากประชาชน

ทำให้การประสานงาน และการขอความร่วมมือเพื่อพัฒนาภายในหมู่บ้าน ได้รับความร่วมมือจากประชาชนเป็น

อยา่ งดี ชุมชนมีความเช่ือมั่นในศักยภาพของตนและชุมชนทีจ่ ะแกไ้ ขปัญหาและพัฒนาความเป็นอยู่ของตนเอง

บ้านหัวฝายจงึ ไดจ้ ดตง้ั คณะกรรมการแต่ละฝา่ ยขน้ึ โดยแบบออกเปน็ 10 ฝ่ายดงั นี้

๑. ฝา่ ยปกครอง ๖. ฝ่ายการศกึ ษาและวัฒนธรรม

๒. ฝ่ายป้องกนั และรักษาความสงบเรียบร้อย ๗. ฝา่ ยกลุ่มพัฒนาสตรี

๓. ฝ่ายพัฒนา ๘. ฝา่ ยสวสั ดกิ ารและสังคม

๔. ฝ่ายการคลงั ๙. ฝ่ายเยาวชน

๕. ฝ่ายสาธารณสุข ๑๐. ฝา่ ยการเกษตรโดยมผี ลการปฏิบัติงานดงั ตอ่ ไปน้ี

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๒๐

ข้ันตอนท่ี ๓ ชมุ ชนร่วมกนั จดั ทำแผนพฒั นาส่งเสริมคณุ ธรรมของชมุ ชนเกย่ี วกับปญั หาท่ี อยากแก้ และ
ความดที ่ีอยากทำ

๓.๑ แผนการพฒั นา
การวิเคราะหศ์ ักยภาพเพื่อประเมินสถานการณ์หมู่บ้านในปัจจุบนั
เป็นการประเมินโดยการวิเคราะห์ถึงโอกาส และภาวะคุกคามหรือข้อจำกัด อันเป็นสภาวะแวดล้อม
ภายนอกที่มีผลต่อการพัฒนาด้านต่าง ๆ ของหมู่บ้าน รวมทั้งการวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อนของหมู่บ้าน อันเป็น
สภาวะแวดล้อมภายในท้องถิ่น ซึ่งทั้งหมดเป็นการประเมินสถานภาพของหมู่บ้านในปัจจุบัน โดยเป็นการตอบ
คำถามว่า “ปัจจุบันหมู่บ้านมีสถานภาพการพัฒนาอยู่ที่จุดไหน” สำหรับใช้เป็นประโยชน์ในการกำหนดแนว
ทางการดำเนินงานในอนาคตต่อไป ทั้งนี้ โดยใช้เทคนิค SWOT analysis การพิจารณาถึงปัจจัยภายใน ได้แก่ จุด
แขง็ (Strength-S) จุดอ่อน(Weak-W) และปจั จัยภายนอก ได้แก่ โอกาส (Opportunity-O) และอุปสรรค (Threat-
T) เป็นเครือ่ งมือ ดงั นี้

บวร On Tour ชุมชนคุณธรรมวัดหวั ฝาย | ๒๑

การวิเคราะห์ประเมินศกั ยภาพของหม่บู ้าน (SWOT)

จดุ แขง็ จดุ ออ่ น

- สภาพพื้นทีเ่ หมาะสมต่อการทำการเกษตร - บางหม่บู า้ นในชมุ ชนยงั ไม่ได้เขา้ ร่วม
- แหลง่ น้ำอุดมสมบรู ณแ์ ละมีระบบชลประทาน การขับเคล่ือนหมบู่ า้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง
- มคี วามเอ้ืออาทรซ่งึ กันและกัน - ราคาผลผลิตต่ำ
- ชมุ ชนปลอด ยาเสพตดิ - สังคมเมอื ง
- ความสามัคคีของคนในชุมชน
- มกี ารอนรุ กั ษ์วัฒนธรรมประเพณีของท้องถ่นิ
- คณะกรรมการมคี วามเข้มแข็ง
- ไมม่ ปี ญั หาอาชญากรรมรา้ ยแรง
- ปฏบิ ตั ิตามโครงการหมู่บ้านศีลหา้ ๕ อย่างเข้มงวด

โอกาส อปุ สรรค

- รฐั บาลมนี โยบายขบั เคล่อื นหมบู่ ้านเศรษฐกจิ - ราคาสนิ คา้ การเกษตรตกตำ่
พอเพยี ง - ความเสย่ี งการลงทนุ ภาคการเกษตร
- นโยบายรัฐบาลในการป้องกันและแก้ไขปัญหายา - ปญั หาภัยแลง้
เสพตดิ - งบทไี่ ด้รบั ไมเ่ พยี งพอในการทำโครงการต่างๆ
- นโยบายรฐั บาลในการขจดั ขยะและพัฒนาชนบท
- มโี ครงการสัมมาชีพชมุ ชน / อาหารปลอดภยั
- สร้างภมู ปิ ัญญาจากคนรนุ่ หลังสูค่ นรุน่ ใหม่
- มคี วามรกั ซง่ึ กันและกัน

การสร้างนวัตกรรมหรือความคิดริเริ่มใหม่ ๆ เพื่อที่นำมาใช้ในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาหมู่บ้านของ
คณะกรรมการหมบู่ ้านและประชาชนในหมูบ่ า้ นทกี่ ม. ร่วมกบั ชาวบา้ นรว่ มกนั คดิ และทำข้นึ

หมู่บ้านหัวฝายเป็นหมู่บ้านแห่งการเรียนรู้ เป็นความร่วมมือระหว่าง คณะกรรมการหมู่บ้าน ชาวบ้านกับ
ทางวัดหัวฝาย หลังจากที่ได้รับการสนับสนุนจาก สำนักสร้างสรรค์โอกาสและนวัตกรรม สำนักงานกองทุน
สนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ หรือ สสส. ก็ได้ดำเนินการจัดการรวบรวมสิ่งที่เป็นภูมิปัญญาของผู้สูงอายุ และ
นำเข้ามารวบรวมไว้ที่วัด ซึ่งเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้าน จากนั้นได้มีการต่อยอดจนเป็นที่มาของโรงเรียน
ผู้สูงอายุวัดหวั ฝาย และขยายการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง จนสามารถที่จะถ่ายทอดองค์ความรูข้ องผู้สูงอายุให้กบั
คนรุน่ หลัง และยงั ทำให้ผสู้ งู อายุ และประชาชนในพ้ืนท่ีมีความสุขมากข้นึ เพราะได้มีการถ่ายทอดสิ่งดีน้ันให้กับคน
รุ่นหลังได้เรียนรู้ และหากิจกรรมให้ผู้สูงอายุ และชาวบ้านได้ทำกิจกรรมร่วมกัน จนทำให้ผู้สูงอายุคิดว่าไม่ถูก
ทอดทิ้งจากคนรุ่นใหม่ นอกเหนือจากนี้ในหมู่บ้านหัวฝาย ยังมีฐานการเรียนรู้ ให้กับทุกคนได้เข้ามาเรียนรู้ทั้งเรื่อง
สมนุ ไพร การทำอาหารพน้ื เมอื ง เศรษฐกจิ พอเพยี ง ซึ่งฐานเรียนรเู้ หล่าน้ีสามารถแสดงใหเ้ หน็ ว่า ในพ้นื ที่บ้าน

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๒๒

หัวฝาย ตำบลสันกลาง อำเภอพาน มีความสุขจากการดำเนินการแบบแผนที่วางเอาไว้ นั้นคือสร้างภูมิ
ปญั ญาจากคนรุน่ หลงั สู่คนรุ่นใหม่ ซึ่งทำให้คนในชมุ ชนอยรู่ ว่ มกันอย่างมีความสุข

ขนั้ ตอนที่ ๔ ความสำเรจ็ ของชุมชนตามแผนพฒั นา
ชมุ ชนมกี ารจัดการกิจกรรมแก้ไขปัญหาของชมุ ชน และมีการส่งเสริมการทำความดขี องชุมชน
ประชาชนในหมู่บา้ นมีสว่ นร่วมกบคณะกรรมการหม่บู ้าน (กม.) ในการดำเนนิ การและกิจกรรมต่างๆ มีการประชมุ /
จดั เวทีประชาคมเพอื่ แก้ปญั หาหรือเพ่ือการพฒั นาเป็นประจำสม่ำเสมอ ทุก ๆ เดือน เดือนละ ๑ ครงั้

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๒๓

สรปุ ผลการขับเคล่ือนตามแผนส่งเสริมคณุ ธรรม
๑. กจิ กรรมการแกไ้ ขปญั หาด้านยาเสพตดิ และการลกขโมย และการดูแลความเรียบร้อยภายในชุมชน

๒. ด้านเศรษฐกิจ
บ้านหัวฝาย ได้ยึดแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำรงชีวิตประจำวัน และการพึ่งพาตนเอง โดยมี
การรว่ มกันในการแลกเปลี่ยนเรียนรูภ้ ูมิปัญญาท้องถ่ินให้กับชุมชนซึ่งเปน็ โอกาสดีของคนในชุมชนท่ีจะมีการเรียนรู้
ดว้ ยตนเองและปฏิบตั ิจริง สามารถลดรายจ่ายและเพ่ิมรายไดใ้ หก้ บั ครอบครัว เชน่ การแลกเปลย่ี นเรียนรกู้ ารศึกษา
ดูงานภูมิปัญญาท้องถิ่น ในการทำผลิตภัณฑ์ชุมชนเพื่อจำหน่าย การส่งเสริมสนับสนุนให้ปลูกผัก ผลไม้ ไว้บริโภค
และหากมีเหลือจะนำไปขายหรือแปรรูปไว้บริโภคและจำหน่ายต่อไป ทั้งนี้ยังมีการส่งเสริม และ สนับสนุนในการ
เปิดพื้นท่ีให้ชมุ ชนมีจุดในการนำสนิ คา้ เกษตรท่ี ผลิตได้มาแลกเปล่ียนและจำหน่าย โดยใช้พืน้ ท่ีตลาดสีเขียวซึ่งเปน็
จดุ ศนู ยก์ ลางในการเช่อื มโยงของคนในชมุ ชน

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๒๔

๓. ศนู ย์เยาวชนต้นกล้าสนั กลางหัวฝาย “ อยุ้ สอนหลาน”
เป็นศนู ย์ประสานงานของเด็กเยาวชนในการทำกิจกรรมตา่ ง ๆ ซง่ึ ศนู ย์นี้ไดจ้ ัดตั้งขนึ้ ในโรงเรยี นผู้สงู อายุ
วัดหวั ฝาย มกี จิ กรรมอุ้ยสอนหลาน เชน่ การทำเครื่องจักสาน การทำผา้ รองครกหรอื สงิ่ ประดิษฐ์จากเศษผา้ การทำ
สวยตอกไม้ต่าง ๆ แบบล้านนา การทำสมุนไพรหรือหมอเมือง และการทำขนมล้าน เป็นการเรียนการสอนโดยใช้
ภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นการสืบทอดประเพณีวัฒนธรรมของชาวล้านนา โดยให้เด็กเยาวชนได้เรียนรู้และมีความ
พร้อมทกุ ด้านไมว่ า่ จะเปน็ ด้าน รา่ งกาย จิตใจ สตปิ ญั ญา อารมณ์ โดยอาศยั เครอื ขา่ ยความร่วมมือของทกุ องค์กรใน
ตำบลสันกลางร่วมมือกันทำงาน บ้าน วัด โรงเรียน (บวร) โดยมีฐานความคิดว่าเด็ก และเยาวชนควรได้รับการ
ปลกู ฝงั ใหเ้ ปน็ พลเมืองทด่ี ี การจัดอบรมโดยใช้เวลาวา่ งใหเ้ ปน็ ประโยชน์ และไม่หลงไปกบั ส่ิงยัว่ ยตุ ่อหนา้ ทหี่ ลัก

ขั้นตอนที่ ๕ ชุมชนมกี ารตดิ ตามประเมนิ ผลสำเรจ็ เพอื่ ทบทวน ปรบั ปรงุ แผนส่งเสรมิ คณุ ธรรมของ
ชุมชนใหม้ ีคณุ ภาพและบรรลุผล

ชมุ ชนมีการประชุม ตดิ ตาม ประเมินผล ในการดำเนินงานของชุมชนเป็นประจำทุกเดือน เพื่อรับทราบข้อ
ปญั หา แนวทางแก้ไขปญั หาตา่ ง ๆ ภายในชุมชน

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๒๕

ขัน้ ตอนที่ ๖ ชุมชนมีการประกาศยกย่องเชดิ ชูบุคคลผทู้ ำความดแี ละหรือบุคคลผู้มีคุณธรรม ในชุมชนและ
หรือบคุ คลอ่นื ที่ทำความดีใหก้ ับชมุ ชน ในรอบปงี บประมาณ

ขั้นตอนที่ ๗ ความสำเร็จของชุมชนบรรลุผลตามแผนส่งเสริมคุณธรรมของชุมชนและคนในชุมชนมี
ความสุข

- มีการบริหารจัดการขยะ โดยการทำเสวียนรอบต้นภายในหมู่บ้าน เพื่อเก็บใบไม้เพื่อทำปุ๋ยหมัก และมี
การจดั ทำกรีนโคลนให้กับครวั เรือนในหมู่บา้ นทุกครวั เรือนในการกำจัดขยะอนิ ทรีย์ และมีการคัดแยกขยะประเภท
ตา่ งๆ เพื่อนำไปขายเพอ่ื เปน็ กองทุนในการพัฒนาหมู่บ้าน

- มีการเล้ียงผง้ึ เพราะผึง้ น้ันจะผสมเกสรดอกไม้ ทำใหม้ ีผลไม้เพ่มิ ขึ้น และยังทำให้ระบบนิเวศน้ันดี อีกทั้ง
ยังเอาน้ำผึ่งไปขายเพ่ิมรายได้ให้กองทุนพฒั นาหมบู่ า้ นต่อไปดว้ ย

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๒๖

ข้นั ตอนที่ ๘ ชมุ ชนมกี ารกำหนดกิจกรรมส่งเสรมิ คณุ ธรรม เพม่ิ เตมิ ใน ๓ มติ ิ คือ หลกั ศาสนา หลกั ปรชั ญา
ของเศรษฐกิจพอเพยี ง และวิถวี ฒั นธรรมทีด่ งี าม มาแกป้ ญั หาของชมุ ชนและบม่ เพาะคุณธรรมความดีทอ่ี ยากทำ

ขั้นตอนที่ ๙ ชุมชนมีการถอดบทเรียน สามารถเป็นแหล่งแลกเปลี่ยนเรียนรู้ถ่ายทอดเพื่อขยายผล
ไปส่ชู มุ ชนอน่ื

ปจั จัยสำคัญ ทที่ ำให้ชมุ ชนบา้ นหัวฝาย ประสบความสำเสรจ็ ทุกคนอยู่ดี มีสุขได้เชน่ ปัจจุบัน คอื
“พลังบวร” ทเ่ี ขม้ แขง็ เป็นศูนย์กลางของการพัฒนาชมุ ชนสรา้ งความดี สงคมดี เปน็ ศนู ย์กลางของการสง่ ต่อ
ขา่ วสารท่ีเปน็ ประโยชน์ เฝา้ ระวงั ดูแลห่วงใยกนั ใหร้ ้เู ทา่ ทัน ปอ้ งกนั การถูกหลอกลวง

ชุมชนคุณธรรมวดั หัวฝาย นับถือศาสนาพุทธเป็นศาสนาหลัก โดยมีวัดหัวฝายเปน็ ศาสนาสถานของชุมชน
เป็นแหล่งยึดเหนี่ยวให้กับคนในชุมชน และเป็นสถานที่ในการจัดกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา และกิจกรรมทาง
วฒั นธรรมประเพณขี องชุมชน โดยคนในชุมชนมีการจัดกิจกรรมยึดมนั่ ม่ันปฏิบัติตามหลักธรรมทางศาสนาท่ีตนนับ
ถือ ดังนี้

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหวั ฝาย | ๒๗

กฐนิ สามัคคี

กจิ กรรมบวชภาคฤดรู ้อน
โครงการคัดแยกขยะในหม่บู ้าน การกำจดั ขยะและการรักษาความสะอาด ความเป็นระเบียบเรยี บร้อยของ
หมบู่ า้ น
- เขา้ ตรวจสอบให้คำแนะนำในการคัดแยกขยะทุกครัวเรือน เช่น แยกขยะที่ใช้ได้นำไปใช้ให้เกิดประโยชน์
หรือนำไปขายโดยการติดต่อพ่อค้ามารับซื้อถึงบ้านเข้าตรวจสอบให้คำแนะนำในการคัดแยกขยะทุกครัวเรือน เช่น
แยกขยะท่ีใชไ้ ด้นำไปใชใ้ ห้เกิดประโยชนห์ รือนำไปขายโดยการติดต่อพ่อคา้ มารับซื้อถึงบา้ นเพิ่มรายได้ สว่ นขยะจาก
ธรรมชาตใิ ห้นำไปทำปุ๋ยหมักหรอื ฝังกลบและทำลาย
- สนับสนุนทรัพยากรท่ีจำเปน็ ในการคัดแยกและนำขยะมูลฝอยมาใชป้ ระโยชน์เชน่ กระสอบ

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๒๘

คนในชุมชนวัดหวั ฝาย ได้มกี ารสืบสาน และถา่ ยทอดภมู ปิ ัญญาในด้านการเกษตรและดำเนนิ ชีวิตตามแนว
เศรษฐกิจพอเพยี ง ตลอดถึงไดม้ กี ารสืบสานวฒั นธรรม ที่ถือสบื ทอดต้งั แต่บรรพบุรุษ

- ประเพณที อดกฐิน
- ประเพณลี อยกระทง
- การลงแขกเกยี่ วขา้ ว
- ตานขา้ วใหม่
- ประเพณสี ืบชะตา
- แห่ไม้ค้ำศรี
- ประเพณเี ขา้ พรรษา
- บวชภาคฤดูรอ้ น

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๒๙

Facebook ของชุมชน/ประธานชุมชนคณุ ธรรมวดั หวั ฝาย

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๓๐

เว็บไซต์ของชุมชน

www.huafaiseniorschool.com

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหวั ฝาย | ๓๑

เปน็ เวบ็ ไซตส์ องภาษา/ไทย-อังกฤษ ท่ีนำเสนอข้อมลู ข่าวสารของโรงเรียนผ้สู ูงอายุ ตลอดจนกจิ กรรม
ต่าง ๆ ของเครอื ขา่ ยทีว่ ดั หัวฝายดำเนินการ รวมทัง้ ชุมชนคุณธรรม มที ้งั ภาพกจิ กรรม/คลิปวดิ ีโอ ต่าง ๆ

การจัดทำแผน่ พับ

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๓๒

จากการศึกษาข้อมูลท่ัวไปของชุมชนตลอดจนรายงานผลการดำเนินงานของชุมชนคุณธรรมวัดหัวฝาย
พบว่า มีข้อมูลบางส่วนที่ยังไม่ชัดเจนเกี่ยวกับเสน่ห์หรือจุดเด่นของชุมชน ในการนี้ จึงได้นำเรียนปรึกษา ประธาน
ชมุ ชนคุณธรรมฯ จดั การประชมุ ผ้นู ำพลังบวร ภูมปิ ัญญา บุคคลท่ีเกยี่ วข้อง รวม 32 คน โดยเชญิ อาจารย์ประจำ
สำนักวิชาการทอ่ งเที่ยว มหาวิทยาลัยราชภัฏเชยี งราย ๓ ท่าน ดร.ชฎาพัศฐส์ ุขกาย /อาจารย์ ปริพรรณ์ แก้วเนตร
และอาจารย์ ณัฐมน สังวาล เป็นวิทยากรและให้ข้อเสนอแนะตามแนวทางการดำเนินงาน พัฒนาต่อยอดทุนทาง
วัฒนธรรมตามรอยศาสตร์พระราชาเพื่อชุมชนเข้มแข็งอย่างยั่งยืน ในการระดมสมอง เพื่อค้นหาความเป็น
เอกลกั ษณ์ ความโดดเด่นของชุมชน เมอื่ วันท่ี 9 สิงหาคม 2563 ณ ห้องประชุมวดั หวั ฝาย ตำบลสนั กลาง อำเภอ
พาน จังหวดั เชียงราย สรุปความคดิ เห็นของเสนห่ ์ชมุ ชน ดังน้ี

เสนห่ ข์ องชุมชนด้านทนุ ทางสังคมและวัฒนธรรม ไดแ้ ก่ ประเพณสี รงน้ำพระธาตุดอนมูล ประเพณีแห่ไม้
ค้ำสะหลี ประเพณสี งกรานต์ ประเพณีแห่แค่ ประเพณีลอยกระทง การตงั้ ธรรมหลวง
พิธกี รรม ความเชื่อ ได้แก่ ผหี ม้อนึ่ง /ผปี กกะโล่ง /วาไม้
ศลิ ปะการแสดง ได้แก่ การฟ้อนเล็บ
อาหาร ได้แก่ ข้าว 9 สี (นพเก้าอินทรีย์) / น้ำพริกตาแดงปลาป่น /ลาบปลานิล /แกงแคปลา ปลาส้ม ปลานึ่ง /
อาหารหวาน ได้แก่ ข้าวตม้ มัด ขนมเทยี นแก้ว มะขามกวน ข้าวมนั ปิ้ง

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๓๓

เสนห่ ข์ องชมุ ชนด้านทรพั ยากรทางการทอ่ งเที่ยว (ในหมู่บ้านและพนื้ ที่ใกลเ้ คยี ง) ไดแ้ ก่
๑. แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางธรรมชาติ
- ป่าชุมชนเปน็ พ้นื ทบี่ ริเวณรมิ แม่น้ำแมล่ าวท่ีมีความอุดมสมบรณู ์ หมู่ที่ ๒
- น้ำพเุ ยน็ อยู่ในบรเิ วณ หม่ทู ่ี ๒ เขตอทุ ยานบริเวณหว้ ยน้ำแม่หนา
- ฝายชะลอน้ำในอา่ งเกบ็ นำ้ หวยผาแดง
- ถำ้ หนองผา
๒. แหลง่ ท่องเท่ยี วท่ีมนษุ ยส์ ร้างขน้ึ ได้แก่
- โรงเรียนผู้สูงอายุ เป็นศูนยส์ มุนไพรในการทำลกู ประคบและยาหม่อง /ศูนย์วัฒนธรรม
เฉลมิ ราชวดั หวั ฝาย แหล่งเรียนรู้พพิ ิธภณั ฑ์ประเพณี 12 เดือนล้านนา
- ศูนย์เกษตรอินทรีย์ หมู่ที่ 15 เป็นการใช้ภูมปิ ญั ญาชาวบา้ นโดยการใช้สมุนไพรในการ
ฆ่าแมลง
- กลมุ่ จักสาน ไดแ้ ก่สมุ่ ไก่ ตะกรา้ ไม้กวาด โดยใช้ทางมะพร้าว ไม้ไผ่และหวาย
- กลุ่มทอผ้าพื้นเมือง หมู่ที่ 14 เป็นกลุ่มทอตุง 12 ราศี และการผลิตถุงย่ามโดยใช้ผ้า
ทอพ้นื เมอื ง
- วัดดวงดี หมู่ 15 มตี น้ ตะเคียนกว่า 100 ปี และธรรมาสนโ์ บราณอายกุ ว่า 100 ปี
- ศูนย์การเรยี นรู้เศรษฐกจิ พอเพยี ง
๓. สนิ ค้าทางการท่องเท่ียว ได้แก่
- กลมุ่ ทอผา้ พ้นื เมือง ทอตุง 12 ราศี บ้านป่าข่า
- กลุม่ แหนมหมู แหนมซ่โี ครง
- กลุ่มขา้ วอินทรีย์ โดยกล่มุ ชุมชนใชก้ ารบรรจภุ ณั ฑ์แบบสูญญากาศ เชน่ ขา้ วไรซเ์ บอรรี่
- กลมุ่ สมุนไพร โดยกลุ่มผูส้ งู อายวุ ดั หวั ฝาย ผลติ น้ำมันนวด ลกู ประคบ
- กล่มุ จกั รสาน มีผลติ ภัณฑไ์ ด้แก่ ตะกรา้ โดยใชท้ างมะพรา้ ว ไมไ้ ผ่ และหวาย
- กลมุ่ เชียงทอง ผลติ น้ำพรกิ ตาแดงปลาบ่น เป็นต้น

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๓๔

โดยสรุป

เสน่ห์ศาสนา มีวัดหัวฝาย เป็นศาสนาสถานสำคัญของชุมชนและเป็นศูนย์กลางในการจัด กิจกรรมทาง
ศาสนาของชุมชนและดำเนนิ การโรงเรียนผูส้ งู อายุ ซึ่งมีเครอื ขายกวา่ ๑๔๔ แห่ง

เสน่ห์เศรษฐกิจพอเพียง ชุมชนคุณธรรมวัดหัวฝาย เป็นหมู่บ้านที่คนในชุมชนใช้ชีวิตอยู่ในความ
พอประมาณ รจู้ กั พึ่งพาตนเองและเป็นหมู่บา้ นต้นแบบโครงการแผน่ ดินธรรมแผน่ ดนิ ทอง โดยได้รบั รางวลั ชนะเลิศ
ระยะสานต่อโครงการคร้งั ที่ ๑ จังหวัดเชียงรายด้วย

เสน่ห์วิถีวัฒนธรรม คนในชุมชนล้วนดำรงวิถีชีวิตตามประเพณี วัฒนธรรมอันดีงาม ตลอดปีวัดหัวฝาย
นอกจากจะเป็นที่ตั้งของโรงเรียนผู้สูงอายุ ซึ่งมีกิจกรรมเด่นนอกจากหลักสูตรแล้ว นั่นคือ การถ่ายทอดภูมิปัญญา
พนื้ บ้าน โดยถ่ายทอดในกลุม่ คนสามวยั มีพิพิธภัณฑ์พ้นื บ้านประเพณี 12 เดอื น มีการ จัดขว่ งพญ๋า สรา้ งงาน สร้าง
อาชีพ ให้แก้ผู้สนใจด้วย เช่น การประดิษฐ์ดอกไม้ ตะกร้า เครื่องสืบชะตา ตุง จ่อ ลูกประคบ น้ำมันไพร
ศิลปะการแสดง-ฟ้อนเลบ็ ฯลฯ เสน่หก์ ารขบั เคลอ่ื นการพฒั นาชุมชนดว้ ย พลัง บวร

บ คือ บ้าน (บ้านหัวฝาย) คณะกรรมการหมู่บ้าน ทั้งหมด 10 ด้าน ผู้นำชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน กลุ่ม
อาชพี พ่ีนอ้ งประชาชน ผู้นำเหลา่ นี้ลว้ นแล้วแตม่ ีความเสียสละ มคี วามมุ่งม่นั ที่จะพัฒนาหม่บู ้าน เพื่อความ เป็นอยู่
ที่ดขี องคนในชุมชน ไม่วา่ จะเป็น ดา้ นสภาพแวดล้อม สขุ ภาพ การศึกษา การมงี านทำและรายได้ รวมถึงไปการอยู่
รว่ มกันอย่างมคี วามสขุ ในชุมชน

ว คือ วดั (วัดหัวฝาย) เป็นท่ีปฏิบัติศาสนกิจตามหลกั พุทธศาสนา เปน็ ท่ยี ดึ เหนี่ยวจิตใจ และสอนให้ทุกคน
ในชมุ ชนปฏบิ ัติตามแนวทางของพระพุทธศาสนา เพือ่ เผยแผ่หลักพทุ ธศาสนาให้ชาวบา้ นได้เขา้ ใจถงึ การ ดำรงชีวิต
อย่างสงบ เปน็ สขุ สร้างคุณธรรม จรยิ ธรรมให้เกิดกับคนในชุมชน

ร คือ โรงเรียน (โรงเรียนผู้สูงอายุวัดหัวฝาย)เป็นสถานที่ให้ความรู้แก่ผู้สูงอายุในหมู่บ้าน และในตำบล
ถ่ายทอดองค์ความรู้ภูมิปัญญาจากรุ่นสู่รุ่น เกิดการรวมกลุ่มของผู้สูงอายุ สร้างอาชีพ-รายได้ สร้างความ สามัคคี
ของคนในชุมชน สานสมั พนั ธ์คนสามวยั รว่ มอนุรกั ษ์สืบสานต่อยอดวัฒนธรรมและประเพณี

วสิ ยั ทศั นห์ มบู่ ้าน
ชุมชนเข้มแขง็ แหล่งการเรยี นรู้
มงุ่ สเู่ ศรษฐกจิ พอเพยี ง เชิดชเู รือ่ งวัฒนธรรม
รว่ มต่อตา้ นยาเสพติด นําชีวติ แจม่ ใสพ้นภยั ไข้เลอื ดออก

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๓๕

เส้นทางการทอ่ งเทย่ี ว และสถานทที่ อ่ งเที่ยวใกล้เคียง(Route)
เส้นทางท่องเที่ยว ชุมชนคุณธรรมวัดหัวฝาย จากข้อมูลเสน่ห์ของชุมชนวัดหัวฝายในข้อ ๗.๑ พบว่า
ชุมชนมีเสน่ห์ด้านทุนทางสังคมและ วัฒนธรรม เก่ียวกับประเพณี พิธีกรรม ศิลปะการแสดง อาหาร โดยมีเสน่ห์
ของชุมชนด้านทรัพยากรทางการ ท่องเที่ยว ทั้งแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ (ใกล้เคียง) แหล่งท่องเที่ยวที่มนุษย์
สร้างขึ้น และสินค้าทางการ ท่องเที่ยว ดังนั้น คณะทํางานขับเคลือ่ นการท่องเที่ยวของชุมชน รวม ๗ ฝ่าย ๑๔ คน
(จากมติท่ีประชุมเมื่อวันที่ ๙ สิงหาคม ๒๕๖๐) จึงได้ร่วมกันกําหนดเส้นทางท่องเที่ยวที่เป็นเสน่ห์ของชุมชน
โปรแกรมการท่องเทย่ี ว ตลอดจนกิจกรรมการท่องเทีย่ ว ดงั นี้

เสน้ ทางท่องเทยี่ ว ระยะเวลา ๑ วัน (1 Day trip)

บวร On Tour ชุมชนคุณธรรมวัดหวั ฝาย | ๓๖

จุดท่ี ๑ วดั หัวฝาย
๑. กลุ่มสมนุ ไพร
๒. กลุม่ จักสาน
๓. กลุ่มพรมเช็ดเท้า

โรงเรียนผู้สูงอายุวัดหัวฝาย เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านอาชีพ ด้านสุขภาพ ด้านภาษา ด้านการเกษตรตามแนว
พระราชดําริ การถ่ายทอด ภูมิปัญญาไทย พื้นบ้านและ ล้านนา มีผลิตภัณฑ์ชุมชน ลูกประคบสมุนไพร น้ำมันไพร
ตะกร้าหวาย

จดุ ที่ ๒ วัดพระธาตุดอนมลู
พระธาตุดอนมูล เป็นพระธาตศุ กั ดสิ์ ทิ ธิ์ประจําตําบลสันกลาง ประดษิ ฐานอยู่ในพื้นที่บ้านแม่คาวดวงดี หมู่
๑๕ เป็นพื้นที่ รอยต่อกับบ้านหวั ฝาย เดิมเคยเป็นหมู่บ้านเดียวกันมาก่อน โดยจัดประเพณีสรงน้ำพระธาตดุ อนมูล
มีพธิ สี รงน้ำพระธาตุ ดอนมูล และพิธบี วงสรวงพระธาตุ ในวันขน้ึ ๑๕ ค่ำเดอื น ๓ ของทุกปี

จดุ ที่ ๓ วัดดวงดี (ตะเคียน ๑๐๐ ปีและธรรมมาสน์ โบราณ อายมุ ากกว่า ๑๐๐ป)ี
๑. ศนู ยก์ ารเรยี นรแู้ มค่ าวดวงดแี ละศูนยก์ ารเรยี นร้เู ศรษฐกิจพอเพียง
วัดดวงดี ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑๕ บ้านแม่คาวดวงดี รอยต่อกับบ้านหัวฝาย ชาวบ้านมักจะเรียกว่าวัดแม่คาวหลวง
สร้างเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๗๙ โดยพระปะระวิชาร่วมกับท้าวพระสิงห์แม่คาวแดงที่เดินทางมาจากเชียงใหม่ ได้ รับ
พระราชทานวสิ ุงคามสีมาเมือ่ วันที่ ๑ กุมภาพนั ธ์ ๒๔๘๙ มีตน้ ตะเคยี นทีส่ วยงามอายุกว่า ๑๐๐ ปี และมีธรรมาสน์
โบราณเก่าแก่กว่า ๑๐๐ ปี เช่นกัน และติดกับศูนย์เรียนรู้หมูท่ ี่ ๑๕ เปน็ ศูนย์เศรษฐกิจพอเพียง มีบรรยากาศร่มร่ืน
สวยงาม เหมาะแกก่ ารเรียนร้แู ละพักผ่อน

บวร On Tour ชุมชนคุณธรรมวัดหวั ฝาย | ๓๗

จดุ ที่ ๔ วดั เชยี งยนื ศนู ยส์ บื ฮตี สานฮอยศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านลา้ นนา
วัดเชียงยืน ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 บ้าน ป่าข่า เป็นชุมชนคุณธรรม เครือข่ายของวัดหัวฝาย มีต้นโพธิ์ อายุกว่า
๑๐๐ ปี บริเวณใกล้เคียง มีโรงเรียนสันกลางวิทยา และ ศูนย์สืบฮีตสานฮอย ศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านล้านนา โดย
ภายในศนู ย์มีการจัดแสดง นทิ รรศการวงจรชีวิตของฝา้ ย ซึง่ เป็นวถิ ีชวี ิตตัง้ แต่เกิดจนตาย มตี น้ ฝา้ ยพันธตุ์ ่าง ๆ ให้ได้
ชมดว้ ย มีนางนงคราญ อนิ ทะนู

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๓๘

เสน้ ทางทอ่ งเที่ยว ระยะเวลา ๒ วนั ๑ คนื ( Days Night)

จดุ ท่ี ๕ แหล่งท่องเทีย่ วเชงิ ธรรมชาติบอ่ นำ้ พุเย็น
บ่อน้ำพุเย็น ตั้งอยู่ที่บา้ นแม่คาวหลวง หมู่ ๒ ตำบลสันกลาง เป็นสถานที่ท่องเท่ียวทางธรรมชาติที่มีความ
ร่มร่นื สวยงาม มีความหลากหลายทางชีวภาพ เป็นศนู ย์เรยี นรู้ทางธรรมชาติทีส่ ำคญั ของ อำเภอพาน และทุกปีจะ
มีพิธีกรรม เล้ยี งผีขนุ น้ำบ่อนำ้ พเุ ยน็ ป่าชมุ ชนบ้านแม่คาวหลวง มคี วามเชือ่ วา่ จะทำใหม้ นี ้ำอดุ มสมบรู ณ์
ทำการเกษตรได้ตลอดปี
กจิ กรรมการท่องเทย่ี ว
เยีย่ มชมและศึกษาเรยี นรู้ของกล่มุ ฐานเรียนร้ตู ่าง ๆ ของชุมชนฯ ซ่ึงมีจำนวนมาก แต่ทีน่ ักท่องเท่ยี วนิยมและอยู่ใกล้
กับวัดหัวฝาย จะมี ๕ ฐานซึ่งสามารถเดินเยี่ยมชมฐานเรียนรู้ต่าง ๆ ได้อย่างสะดวก และสามารถซื้อสินค้า
ผลิตภณั ฑช์ ุมชนในแต่ละฐานเรียนรไู้ ด้ด้วย
๑. ฐานเรียนรู้วัดหัวฝาย เป็นท่ีตั้งของโรงเรียนผู้สูงอายุ ศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราช พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน
ประเพณี 12 เดือน ล้านนา มีการจัดข่วงพญ๋า กลุ่มอาชีพต่าง ๆ มีผลิตภัณฑ์ ชุมชนด้านสมุนไพร ผลิตภัณฑ์จัก
สาน ดอกไมใ้ บเตยพรมเชด็ เทา้ ฯลฯ

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๓๙

๒. ฐานเรียนรู้เกษตรอินทรีย์ เป็นฐานเรียนรู้การทำปุ๋ยอินทรีย์ การทำปุ๋ยหมัก และปลูกผักสวนครัว ภูมิ
ปัญญาเจ้าของ ฐานเรียนรู้คือ นายทวีศักดิ์ กาชาติ บ้านเลขที่ ๗๙ หมู่ที่ ๙ โดยเป็นประธานกลุ่มเกษตรรุ่งเรือง มี
สมาชกิ กว่า 100 คน มผี ลติ ภณั ฑ์ชมุ ชน เชน่ ข้าวอนิ ทรยี ์

๓. ฐานเรียนรู้บ้านฟ้อน เป็นฐานเรียนรู้ด้านศิลปะการแสดง ฟ้อนเล็บ ของนางสาวนพรัตน์ เมืองมาหล้า
ประธานสภาวัฒนธรรมตําบลสันกลาง ซึ่งได้ถ่ายทอดภูมิปัญญาให้แก่เด็ก เยาวชน ประชาชนในชุมชนอย่าง
สม่ำเสมอ มี ผลติ ภัณฑ์ชมุ ชน เช่น ตะกรา้ หวาย ตะกรา้ สาน กระบุงตา่ ง ๆ ให้เลือกชมเลือกซอ้ื ด้วย

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหวั ฝาย | ๔๐

๔. ฐานเรียนร้กู ารคัดแยกขยะ ไดแ้ ก่ ฐานเรยี นรู้ของ นางเหนี่ยม โสลา บา้ นเลขที่ ๑๒๔ หมู่ ๙ โดยมีการ
คัดแยกขวดแก้ว ขวด พลาสติก กระดาษ กระป๋อง สวนใบไม้ใบหญ้า นำไปทิ้งในเสวียน ทำเป็นปุ๋ย มีการจัดทำ
ดอกไม้ประดษิ ฐ์จาก วัสดุใชแ้ ลว้ กระถางดอกไม้ แจกนั ดอกไมฯ้

๕. ฐานเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง เป็นฐานเรียนรู้ของครอบครัวอาจารย์จรัส อาจารย์ อัจจิมา รินเที่ยง
บา้ นเลขที่ ๑๗๕ หมู่ ๙ โดยได้น้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวัน โดยได้แลกเปลี่ยน
เรียนรู้กับชุมชน ปลูกผัก ผลไม้ เลี้ยงผึ้ง และใช้พื้นที่วัดหัวฝายเป็นแหล่งจำหน่ายและแลกเปลี่ยนสินค้าเกษตร มี
ผลติ ภณั ฑ์ ชมุ ชน เชน่ ผักปลอดสารพษิ ผลไมต้ ามฤดกู าล น้ำผ้งึ

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๔๑

๖. ฐานเรียนรู้การกำจัดศัตรูพืช/ศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านหัวฝาย เป็นที่ตั้งของ กศน. ประจำ ตำบลสัน
กลาง ซ่งึ เปน็ ฐานเรียนรู้จัดการศัตรพู ชื โดยใช้เชือ้ ราไตรโคเดอม่า การเล้ียงไส้เดือน ฯลฯ ในการนี้ ครูประจำศูนย์ฯ
นางสาวประภา บวั นาคและนางสาวอัญชลี ปาณะการ ไดร้ ่วม เป็นคณะทำงานในการขับเคลื่อนโครงการ บวร On
Tour ด้วย

๗. ฐานเรียนรู้อาหารพื้นบ้าน เป็นฐานเรียนรูปของบ้านนางเรือนแก้ว อินต๊ะจันทร์ ซึ่งเป็นประธานกลุ่ม
เขียงทอง มีการแปรรูป อาหารตามโครงการเศรษฐกิจพอเพียงฯ ปัจจุบันมีสมาชิก ๓๕ คน โดยกิจกรรมหลัก คือ
การทาํ อาหารพืน้ เมอื ง จาํ หนา่ ยภายในหม่บู า้ น จัดเลยี้ งงานต่าง ๆ ผลติ ภัณฑช์ ุมชน ได้แก่ น้ำพรกิ ตาแดงปลาปน่
จิ้นสม้ ปลาส้ม ฯ

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๔๒

๘. ฐานเรียนรู้เช่อื มโยง ชมุ ชนคุณธรรมวดั เชียงยนื
- ชมุ ชนบา้ นปางขอน
- ชมุ ชนบ้านเมอื งรวง
- ไร่บญุ รอด
- วัดรอ่ งข่นุ
- พระธาตุจอมแว่
- ชมุ ชนคณุ ธรรมบา้ นรอ้ งหลอด

โฮมสเตย์ของชุมชนคุณธรรมวัดหัวฝาย อยู่ระหว่างการจัดทำ โดยมีอาสาสมัครที่สนใจจะเปิดเป็นบ้าน
โฮมสเตย์อย่บู างส่วน ซึ่งตอ้ งขอคำแนะนำเพิม่ เตมิ จากหนว่ ยงานทีเ่ กีย่ วขอ้ งในการประเมนิ ความพร้อมดังกล่าว

๓.๑ รม่ ใบบญุ รีสอร์ท
ตงั้ อยเู่ ลขท่ี ๓๒๑ หมทู่ ี่ ๙ บ้านหวั ฝาย ซ่ึงสามารถรองรับนกั ท่องเที่ยวได้กวา่ ๒๐๐ คน มหี ้องพกั ๕๐ ห้อง
จัดประชุมสัมมนา ได้ ๓๐๐ คน มีที่จอดรถและสิ่งอำนวย ความสะดวกต่าง ๆ มีรถตู้สามารถเชื่อมโยงมายังวัดหัว
ฝายและแหล่งเรยี นรตู้ ่าง ๆ ได้

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๔๓

๓.๒ โฮมสเตย์ บรรยากาศบ่อปลาและทุ่งนา
บ้านเลขท่ี ๓๕ หมู่ท่ี ๙ บ้านหวั ฝาย ของนายสมศักด์ิ รนี ลอ้ ม

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหวั ฝาย | ๔๔

๓.๓ โฮมสเตย์ บรรยากาศอบอ่นุ แบบครอบครัว
บ้านเลขที่ ๓๑ หมู่ที่ ๙ บา้ นหัวฝาย ของนายสมควร มโนวงค์

Logo ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย
มีโลโก้ซึ่งเป็นสญั ลักษณ์ประจำชุมชนทีแ่ สดงออกถึงวิถีชีวิตและ เสน่ห์ชุมชน ซึ่งเป็นวิถชี วี ิตชาวนา และมี
โรงเรียนผู้สูงอายุท่ีเป็นแหล่งเรียนรู้สำคัญของชมุ ชน ที่มีชื่อเสียง ระดับประเทศ จะใช้โลโก้นีเ้ ปน็ สัญลักษณ์ประจำ
ชุมชน หัวหนงั สอื กำหนดการผลติ ภณั ฑแ์ ละบรกิ ารของชุมชน

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๔๕

ออกแบบบรรจภุ ัณฑ์ (Packaging Design)

- รา้ นคา้ ของชำ จำนวน 2 แห่ง
- รา้ นคา้ ชมุ ชน จำนวน 1 แหง่
- มผี ้นู ำชมแหลง่ เรียนรู้ สถานที่ท่องเทีย่ วภายในชมุ ชน
- มีบรกิ ารดา้ นอาหารและเคร่ืองดมื่ /มรี า้ นคา้ ชุมชน
- มบี ริการที่พัก/โฮมสเตย์

บวร On Tour ชุมชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๔๖

ชมุ ชนคณุ ธรรมวดั หวั ฝายไดป้ รบั ปรงุ ภมู ทิ ัศน์โดยการสรา้ งสถานทีแ่ หลง่ เรยี นรูเ้ พมิ่ เติม

บวร On Tour ชมุ ชนคณุ ธรรมวัดหัวฝาย | ๔๗

ราษฎรส่วนใหญ่ทำงนการเกษตรเป็นหลัก ได้แก่ การทำไร่ ทำนา ทำสวน ๑ อาชีพรอง คือ การรับจ้าง

ทั่วไปค้าขาย รับราชการ รายได้เฉยอในระดับปานกลางส่วนอาชีพเสริม คือ การรวมกลุ่มจัดตั้ง กลุ่มอาชีพ ซึ่งมี

กลุ่มตา่ งๆ ดงั ตอ่ ไปน้ี

๑. กลุม่ พฒั นาสตรี ๖. กลมุ่ สหกรณ์การเกษตรเมอื งพานจำกัด

๒. กลุ่มเยาวชน ๗. กลุ่มผู้เล้ียงปลา

๓. กลมุ่ ภมู ิปัญญาท้องถนิ่ (จกั สาน-ไม้กวาด) ๘. กลมุ่ หัวฝ่ายเกษตรรุ่งเรอื ง

๔. กลมุ่ ศษิ ย์เกา่ โรงเรียนบา้ นหวั ฝาย ๙. กลมุ่ กองทุนหมบู่ ้าน

๕. กลุ่มสนิ ค้า OTOP หมทู บุ โชคอนันต์ ๑๐. กลุม่ เขยี งทองผลิตภัณฑอ์ าหารแปรรูป

Facebook ของชุมชน/ประธานชมุ ชนคณุ ธรรมวดั หัวฝาย

บวร On Tour ชมุ ชนคุณธรรมวัดหัวฝาย | ๔๘