สรุปผลการดำเนินงาน กิจกรรมมรดกภูมิปัญญทางวัฒนธรรม

จัดทำโดย
สำ นั ก ง า น วั ฒ น ธ ร ร ม

จังหวัดเชียงราย

สรุปผลการดำเนินงาน

กิ จ ก ร ร ม ม ร ด ก ภู มิ ปั ญ ญ า ท า ง วั ฒ น ธ ร ร ม
ภ า ย ใ ต้ โ ค ร ง ก า ร จั ด ทำ ฐ า น ข้ อ มู ล ด้ า น ศ า ส น า
วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถิ่น
ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๔

คำนำ

มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมเป็นสิ่งที่มีควบคู่มากับสังคมไทย และสิ่งเหล่านี้ ถือเป็นมรดก
ท่ีสาคัญของแต่ละท้องถิ่น ซึ่งแสดงถึงเอกลักษณ์ อัตลักษณ์ ความภาคภูมิใจ ที่คนไทยทุกคนควรจะต้องร่วมกัน
อนุรกั ษ์ ฟื้นฟู เผยแพร่ สืบสานสงิ่ เหลา่ นี้สบื ไป

วัฒนธรรมเป็นสิ่งสะท้อนให้เห็นถึงคุณค่าวิถีชีวิตที่ชุมชนและท้องถ่ินต่าง ๆ ได้พัฒนาและ
สร้างสรรค์ข้ึนเพ่ือใช้เป็นเคร่ืองมือในการดาเนินชีวิต โดยแสดงออกในรูปแบบและวิธีการที่หลากหลาย ทั้งใน
รูปแบบของวิถีชีวิต ขนบธรรมเนียมประเพณี ภูมิปัญญา และศิลปะ เป็นต้น เพื่อเป็นการปลูกจิตสานึก
และกระตุน้ ใหค้ นในชุมชนทอ้ งถ่นิ เกิดความตระหนัก มีความตื่นตัว และเข้ามามีส่วนรว่ มในการฟืน้ ฟูเผยแพร่ และ
สบื สานภูมิปัญญาท้องถนิ่ ของตน

จังหวัดเชียงราย เป็นจังหวัดที่มีความหลากหลายทางชาติพันธ์ุ มีวัฒนธรรมและมีองค์ความรู้ภมู ิ
ปัญญาท้องถ่ินท่ีแตกต่าง และความหลากหลายในองค์ความรู้ภูมิปัญญาและศิลปวัฒนธรรมท้องถ่ินท่ีมี
การสั่งสมและสืบทอดมาอย่างต่อเนื่องและปรากฏให้เห็นในปัจจุบัน การพัฒนาจังหวัดเชียงราย เพื่อสร้างความเข้มแข็ง
ให้กบั ชมุ ชนท้องถนิ่ ที่สาคญั ประการหนงึ่ คือ การพลกิ ฟนื้ ศิลปะ และวัฒนธรรมท้องถ่ินที่มอี ยู่ในท้องถิ่นน้นั ๆ ใน
ด้านต่าง ๆ ได้แก่ ภูมิปัญญาในแตล่ ะสาขา โดยเฉพาะภูมิปญั ญาในการประกอบอาชพี เป็นภมู ิปญั ญาความรู้เชิงศิลป์
แขนงตา่ ง ๆ ทม่ี ศี ลิ ปนิ ทอ้ งถ่ินและศิลปินแห่งชาติตลอดจนช่างฝีมอื ซ่ึงวัฒนธรรมและองค์ความรู้ภมู ิปัญญาดังกล่าว
เปน็ ทรพั ยากรท่สี าคัญสามารถใช้ประโยชน์หรือเกื้อกูลชุมชนท้องถน่ิ ผู้เปน็ เจ้าของได้

เพ่ือเป็นการส่งเสริม สนับสนุน สืบสาน และอนุรักษ์ฟ้ืนฟูขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม
และภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมท้ังการเสริมสร้างคุณค่าทางสังคมและจิตใจต่อมรดกทางวัฒนธรรมเป็นส่ิงสาคัญ
ในการส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนได้เรียนรู้และเป็นผู้สืบทอดมรดกวัฒนธรรมของชาติ รวมทั้งให้ประชาชน
และเยาวชนในท้องถิน่ ได้เรียนรู้ความสาคัญของวิถีชีวิต คุณคา่ ของประวตั ิศาสตร์ในท้องถ่ิน ความเปน็ มาและวัฒนธรรม
ประเพณี อันจะสร้างความภาคภูมิใจและจิตสานึกในการดูแลรักษาวัฒนธรรมประเพณี ภูมิปัญญาท้องถ่ิ น และ
เอกลักษณ์ของชาติ เกิดการสืบสานและต่อยอดในการเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมประเพณีของชาติให้สืบต่อไป
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม จึงได้สนับสนุนงบประมาณให้สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ร่วมกับสานักงานวัฒนธรรม
จังหวัดเชียงราย ในการดาเนินงานโครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูล
ดา้ นศาสนา วัฒนธรรม และจารตี ประเพณีทอ้ งถิ่น ประจาปี ๒๕๖๔

สานกั งานวัฒนธรรมจังหวดั เชียงราย
มกราคม ๒๕๖๕

สารบญั หน้า

บทที่ 1 บทนา ๑
ชื่อโครงการ 1
หน่วยงานดาเนินงานหลกั ๒
หนว่ ยงานท่ีร่วมดาเนินการ ๒
งบประมาณ ๓
วัน เวลา และสถานที่จดั โครงการ ๓
กลุ่มเป้าหมาย
๕
บทที่ 2 เอกสารทีเ่ กี่ยวข้อง ๕
ความหมายมรดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรม
หมวดหม่ขู องมรดกภูมิปญั ญาทางวฒั นธรรม ๙
- วรรณกรรมพนื้ บ้านและภาษา ๑๘
- สาขาศิลปะการแสดง ๑๙
- แนวปฏบิ ัติทางสังคม พิธีกรรม ประเพณี และงานเทศกาล
- ความรแู้ ละการปฏิบัตเิ กย่ี วกับธรรมชาติและจักรวาล ๒๐
- งานชา่ งฝมี อื ด้ังเดมิ
- การเลน่ พื้นบ้าน กฬี าพน้ื บ้าน และศิลปะการต่อส้ปู ้องกนั ตัว ๒๔
กลุ่มชาตพิ นั ธุใ์ นพื้นทีจ่ งั หวดั เชียงราย
อาหาร ๓๙
ผ้าหรือเครื่องนุ่งห่ม ๓๙
๓๙
บทที่ 3 วิธีการดาเนินกจิ กรรม ๔๐
วิธกี ารดาเนินกจิ กรรม ๔๐

บทที่ 4 ผลการดาเนินกิจกรรม ๕๑
ผลการดาเนินกจิ กรรม ๕๑
โซนท่ี ๑ (อ.เมอื งเชียงราย เวียงชัย เวียงเชยี งรุง้ และแม่ลาว) ๕๒
- จานวนผเู้ ข้าร่วม ๕๒
- จานวนศลิ ปินแห่งชาติ/ศลิ ปนิ พน้ื บา้ น ๕๓
- การจาหน่ายสินค้าทางวฒั นธรรม
- จานวนรายได้ที่เกดิ ขน้ึ ทัง้ หมด
- ภาพการจัดกิจกรรม
โซนที่ ๒ (อ.เชียงของ เวียงแกน่ เทงิ ขนุ ตาล และพญาเม็งราย)
- จานวนผูเ้ ขา้ ร่วม
- จานวนศลิ ปินแห่งชาต/ิ ศิลปินพ้นื บา้ น
- การจาหน่ายสนิ คา้ ทางวัฒนธรรม
- จานวนรายได้ทเี่ กดิ ขึ้นทั้งหมด
- ภาพการจดั กิจกรรม

สารบัญ (ตอ่ ) หน้า

โซนท่ี ๓ (ปา่ แดด พาน แมส่ รวย และเวียงปา่ เป้า) ๖๗
- จานวนผเู้ ขา้ รว่ ม ๖๗
- จานวนศลิ ปินแหง่ ชาติ/ศลิ ปินพืน้ บ้าน ๖๘
- การจาหนา่ ยสนิ ค้าทางวัฒนธรรม ๖๘
- จานวนรายไดท้ ี่เกิดข้ึนทงั้ หมด ๖๙
- ภาพการจดั กิจกรรม
โซนท่ี ๔ (เชียงแสน แม่จนั แมส่ าย แม่ฟ้าหลวง และดอยหลวง) ๘๓
- จานวนผู้เข้ารว่ ม ๘๔
- จานวนศลิ ปินแหง่ ชาต/ิ ศลิ ปนิ พน้ื บา้ น ๘๔
- การจาหน่ายสนิ คา้ ทางวัฒนธรรม ๘๕
- จานวนรายไดท้ ่เี กิดขนึ้ ทง้ั หมด ๘๕
- ภาพการจดั กิจกรรม
๑๐๘
บทท่ี 5 สรุปการดาเนนิ กิจกรรม ๑๑๐
ผลทไ่ี ดจ้ ากการจัดโครงการ ๑๑๑
ปญั หาและอปุ สรรค
ขอ้ สงั เกต ข้อเสนอแนะ และประเด็นต้องตดิ ตาม

ภาคผนวก

บทท่ี 1

บทนา

ชื่อโครงการ

โครงการมรดกภูมิปัญญาทางวฒั นธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม
และจารีตประเพณที อ้ งถิ่น ประจาปี ๒๕๖๔

๑. กิจกรรมส่งเสริมอัตลักษณ์ภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม จานวน ๔ ครั้ง โดยแบ่งอาเภอต่าง ๆ
ออกเปน็ ๔ โซน ประกอบด้วย

โซนท่ี ๑ ประกอบด้วย อาเภอเมอื งเชียงราย อาเภอเวยี งชัย อาเภอเวียงเชียงรงุ้ และอาเภอแม่ลาว
โซนที่ ๒ ประกอบดว้ ย อาเภอเชียงของ อาเภอเวยี งแก่น อาเภอเทงิ อาเภอขนุ ตาล และอาเภอพญาเมง็ ราย
โซนที่ ๓ ประกอบด้วย อาเภอป่าแดด อาเภอพาน อาเภอแม่สรวย และอาเภอเวยี งปา่ เป้า

โซนท่ี ๔ ประกอบด้วย อาเภอเชียงแสน อาเภอแม่จัน อาเภอแม่สาย อาเภอแม่ฟ้าหลวง และ
อาเภอดอยหลวง

๒. กิจกรรมการจัดทาฐานข้อมูลองค์ความรู้มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านศาสนาวัฒนธรรม
และจารีตประเพณที ้องถ่ิน

หน่วยงานดาเนินงานหลัก

๒.๑ สภาวฒั นธรรมจงั หวัดเชยี งราย
๒.๒ สภาวัฒนธรรมอาเภอเมอื งเชยี งราย

๒.๓ สภาวัฒนธรรมอาเภอเวียงชยั
๒.๔ สภาวัฒนธรรมอาเภอเวยี งเชยี งรงุ้
๒.๕ สภาวัฒนธรรมอาเภอแม่ลาว

๒.๖ สภาวฒั นธรรมอาเภอเชยี งของ
๒.๗ สภาวัฒนธรรมอาเภอเวียงแก่น

๒.๘ สภาวัฒนธรรมอาเภอเทิง
๒.๙ สภาวฒั นธรรมอาเภอขุนตาล
๒.๑๐ สภาวฒั นธรรมอาเภอพญาเมง็ ราย

๒.๑๑ สภาวัฒนธรรมอาเภอป่าแดด
๒.๑๒ สภาวฒั นธรรมอาเภอพาน

๒.๑๓ สภาวฒั นธรรมอาเภอแม่สรวย
๒.๑๔ สภาวัฒนธรรมอาเภอเวยี งป่าเป้า
๒.๑๕ สภาวฒั นธรรมอาเภอเชยี งแสน

๒.๑๖ สภาวัฒนธรรมอาเภอแมจ่ ัน
๒.๑๗ สภาวฒั นธรรมอาเภอแมส่ าย

๒.๑๘ สภาวฒั นธรรมอาเภอแม่ฟา้ หลวง
๒.๑๙ สภาวฒั นธรรมอาเภอดอยหลวง

/๒.๒๐ สภาวฒั นธรรม...

-๒-

๒.๒๐ สภาวฒั นธรรมระดบั ตาบลทุกตาบลในจงั หวัดเชียงราย
๒.๒๑ สานกั งานวฒั นธรรมจงั หวดั เชยี งราย

หนว่ ยงานทรี่ ว่ มดาเนนิ การ

๓.๑ ท่ที าการปกครองอาเภอเวียงเชียงรุ้ง (เจา้ ภาพอาเภอ โซนที่ ๑)

๓.๒ ที่ทาการปกครองอาเภอขนุ ตาล (เจ้าภาพอาเภอ โซนท่ี ๒)
๓.๓ ทที่ าการปกครองอาเภอแมส่ รวย (เจา้ ภาพอาเภอ โซนที่ ๓)
๓.๔ ทท่ี าการปกครองอาเภอแมจ่ นั (เจา้ ภาพอาเภอ โซนท่ี ๔)

๓.๕ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชยี งราย
๓.๖ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพ้ืนที่อาเภอเวียงเชียงรุ้ง อาเภอขุนตาล อาเภอแม่สรวย

และอาเภอแม่จนั
๓.๗ โรงเรยี นอนุบาลองค์การบรหิ ารสว่ นตาบลปา่ ซาง (สถานท่จี ัดกจิ กรรม โซนที่ ๑)
๓.๘ เทศบาลตาบลป่าตาล (สถานทีจ่ ดั กิจกรรม โซนที่ ๒)

๓.๙ สานกั สงฆป์ า่ ซางพเิ ชษฐล์ าวัณย์ (สถานทจ่ี ดั กจิ กรรม โซนที่ ๓)
๓.๑๐ โรงเรยี นแมจ่ ันวทิ ยาคม (สถานทีจ่ ดั กจิ กรรม โซนท่ี ๔)

๓.๑๑ สมาคมศลิ ปนิ ป่ซี อลา้ นนา เชียงราย (เครอื ข่ายทางวัฒนธรรมระดบั จงั หวัด)
๓.๑๒ ภูมิปัญญาการแพทยแ์ ละหมอพ้นื บา้ น จงั หวัดเชยี งราย (เครอื ข่ายทางวฒั นธรรมระดบั จงั หวัด)
๓.๑๒ เครอื ขา่ ยทางวฒั นธรรมระดบั อาเภอทุกอาเภอ

๓.๑๓ เครอื ข่ายทางวฒั นธรรมระดบั ตาบลทุกตาบล
๓.๑๔ ชมรมกานันผ้ใู หญบ่ ้าน

๓.๑๖ กล่มุ พัฒนาสตรี

งบประมาณ

๔.๑ งบประมาณรวม เป็นเงนิ - บาท

๔.๒ งบประมาณสมทบจากกรมส่งเสริมวฒั นธรรม เปน็ เงนิ ๓๐๐,๐๐๐ บาท
๔๐,๐๐๐ บาท
๔.๒.๑ ค่าจัดสถานที่
๖๐,๐๐๐ บาท
๔.๒.๒ คา่ อาหารกลางวัน และอาหารวา่ งและเครอื่ งดื่ม ๙๐,๐๐๐ บาท
๔๘,๐๐๐ บาท
๔.๒.๓ ค่าตอบแทนการสาธิตมรดกภมู ิปัญญาทางวฒั นธรรม
๒,๐๐๐ บาท
๔.๒.๔ คา่ เงนิ รางวลั การประกวดขนั โตกอาหารชาติพนั ธุ์ ๑,๐๐๐ บาท

๔.๒.๕ ค่าน้ามันเช้อื เพลงิ ๙,๐๐๐ บาท
๕๐,๐๐๐ บาท
๔.๒.๖ คา่ อาหารว่างและเคร่ืองดื่ม

๔.๒.๗ ค่ารวบรวมขอ้ มลู มรดกภูมิปญั ญาของแตล่ ะอาเภอ

๔.๒.๗ คา่ จดั ทาฐานข้อมลู องคค์ วามรู้มรดกภูมิปญั ญาทางวฒั นธรรม

ดา้ นศาสนาวฒั นธรรม และจารตี ประเพณีท้องถ่นิ

/วัน เวลา...

-๓-

วนั เวลา และสถานทจ่ี ัดโครงการ

กิจกรรมส่งเสริมอัตลักษณ์ภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม โครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม
ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมลู ด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณที ้องถนิ่ ประจาปี ๒๕๖๔ ประกอบดว้ ย

๕.๑ โซนที่ ๑ (อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอเวียงชัย อาเภอเวียงเชียงรุ้ง และอาเภอแม่ลาว)
กาหนดจัดในวันพฤหัสบดีท่ี ๑๖ ธันวาคม ๒๕๖๔ ณ หอประชุมอาคารเอนกประสงค์ พวงแสด 4 โรงเรียนอนุบาล
องคก์ ารบริหารสว่ นตาบลปา่ ซาง ตาบลป่าซาง อาเภอเวยี งเชยี งรุ้ง จงั หวัดเชียงราย

๕.๒ โซนที่ ๒ (อาเภอเชียงของ อาเภอเวยี งแก่น อาเภอเทงิ อาเภอขุนตาล และอาเภอพญาเมง็ ราย)
กาหนดจัดในวันศุกร์ที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๖๔ ณ ศูนย์สุขภาวะเทศบาลตาบลป่าตาล หมู่ 1 ตาบลป่าตาล อาเภอ
ขนุ ตาล จงั หวดั เชียงราย

๕.๓ โซนที่ ๓ (อาเภอป่าแดด อาเภอพาน อาเภอแม่สรวย และอาเภอเวียงป่าเป้า) กาหนดจัด
ในวันพฤหัสบดีที่ ๒๓ ธันวาคม ๒๕๖๔ ณ สานักสงฆ์ป่าซางพิเชษฐ์ลาวัณย์ ตาบลแม่พริก อาเภอแม่สรวย
จังหวัดเชียงราย

๕.๔ โซนท่ี ๔ (อาเภอเชียงแสน อาเภอแม่จัน อาเภอแม่สาย อาเภอแม่ฟ้าหลวง และอาเภอ
ดอยหลวง) กาหนดจัดในวันศุกร์ที่ ๑๐ ธันวาคม ๒๕๖๔ ณ โรงเรียนแม่จันวิทยาคม ตาบลแม่จัน อาเภอแม่จัน
จังหวดั เชยี งราย

กลุ่มเปา้ หมาย

เครือข่ายทางวัฒนธรรมระดับตาบล ระดับอาเภอ และระดับจังหวัด เด็ก เยาวชน ผู้สูงอายุ
ผนู้ าชุมชน และประชาชนทัว่ ไป ไมน่ ้อยกว่า ๑๕๐ ราย ตอ่ การจดั กจิ กรรมแต่ละโซน รวมทั้งส้นิ ไมน่ อ้ ยกว่า ๖๐๐ คน

/บทท่ี 2...

บทที่ 2

เอกสารทเี่ ก่ยี วข้อง

วัฒนธรรม เป็นสิ่งสะท้อนให้เห็นถึงคุณค่าวิถีชีวิตที่ชุมชนและท้องถิ่นต่าง ๆ ได้พัฒนาและ
สร้างสรรค์ขึ้นเพ่ือใช้เป็นเคร่ืองมือในการดาเนินชีวิต โดยแสดงออกในรูปแบบและวิธีการที่หลากหลาย ทั้งใน
รูปแบบของวถิ ชี ีวติ ขนบธรรมเนียมประเพณี ภมู ิปัญญา และศลิ ปะ เปน็ ตน้ เพ่ือเป็นการปลกู จิตสานกึ และ กระต้นุ
ให้คนในชุมชนท้องถ่ินเกิดความตระหนัก มีความต่ืนตัว และเข้ามามีส่วนร่วมในการฟื้นฟูเผยแพร่ และสืบสาน
ภูมปิ ญั ญาท้องถ่ินของตน

จังหวัดเชียงราย เป็นจังหวัดท่ีมีความหลากหลายทางชาติพันธ์ุ มีวัฒนธรรมและมีองค์ความรู้
ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ินทแ่ี ตกต่าง และความหลากหลายในองค์ความรู้ภูมิปัญญาและศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นท่ีมีการสั่งสม
และสบื ทอดมาอย่างตอ่ เนอ่ื งและปรากฏให้เหน็ ในปัจจบุ นั การพัฒนาจงั หวดั เชยี งราย เพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับ
ชุมชนท้องถ่ิน ท่ีสาคัญประการหน่ึงคือ การพลิกฟ้ืน ศิลปะและวัฒนธรรมท้องถิ่นที่มีอยู่ในท้องถิ่นน้ัน ๆ ในด้านต่าง ๆ
ได้แก่ ภูมิปัญญาในแต่ละสาขา โดยเฉพาะภูมิปัญญาในการประกอบอาชีพเป็นภูมิปัญญาความรู้เชิงศิลป์แขนงต่าง ๆ
ที่มีศลิ ปินท้องถน่ิ และศิลปินแหง่ ชาติตลอดจนชา่ งฝีมือ ซึ่งวฒั นธรรมและองคค์ วามรู้ภูมปิ ัญญาดงั กลา่ วเปน็ ทรพั ยากร
ทีส่ าคญั สามารถใชป้ ระโยชนห์ รือเก้อื กูลชมุ ชนทอ้ งถนิ่ ผูเ้ ปน็ เจา้ ของได้

ปัจจุบันวัฒนธรรมท้องถ่ิน ประเพณี และวิถีชีวิตที่ดีงามขาดการถ่ายทอดไปสู่คนรุ่นใหม่น้อยมาก
ในขณะท่ีความหลากหลายทางวัฒนธรรมจากสังคมภายนอกได้เข้ามาคุกคามสังคมไทยมากขึ้น นอกจากนี้ สังคมไทย
ยังเป็นสงั คมท่ีมีความหลากหลายทางวัฒนธรรม ภาษา และชาติพนั ธุ์ แตค่ วามหลากหลายดังกล่าวกาลงั ถูกทาลาย
โดยกระแสโลกาภิวัตน์ และเทคโนโลยีสารสนเทศที่ทาให้การเชื่อมต่อของข้อมูล เป็นไปอย่างทั่วถึงและรวดเร็ว
การพยายามนาความหลากหลายมาเก้ือกูลสังคมไทยถือเป็นภารกิจหนึ่งของกระทรวงวัฒนธรรม แต่วัฒนธรรม
เป็นเร่ืองใหญ่ท่ีไม่สามารถดาเนนิ การได้สาเร็จโดยกลุ่มใดกลุ่มหนง่ึ การสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมทัง้ ใน
ด้านความหมาย คุณค่า และแนวทางการนาวัฒนธรรมมาสร้างประโยชน์ให้กบั ท้องถิ่นชุมชน และภาคส่วนต่าง ๆ
จึงมีความจาเป็นอย่างย่ิง ท่ีเครือข่ายทางด้านวัฒนธรรมจะเข้ามามีบทบาทสาคัญในการดารงความหลากหลาย
ทางวฒั นธรรมของชมุ ชนได้

มรดกทางวัฒนธรรม เป็นรูปแบบของวัฒนธรรมท่ีมีเอกลักษณ์และมีคุณค่าซ่ึงเกิดขึ้นในอดีตและ
ได้รับการสืบทอดจากคนรุ่นหนึ่งไปสู่อีกรุ่นหน่ึง มรดกทางวัฒนธรรมบางอย่างกลายเป็นแบบแผนทางวัฒนธรรม
ที่มีความสาคัญและเป็นความภาคภูมิใจของคนในสังคมสืบเนื่องมาจนกระท่ังปัจจุบัน ซ่ึงองค์การการศึกษา
วิทยาศาสตร์ และวฒั นธรรมแห่งสหประชาชาติ และกฎหมายประเทศตา่ ง ๆ ทง้ั ในแถบทวปี ยโุ รปและเอเชีย ได้แบ่ง
ประเภทของวัฒนธรรมออกเป็นสองประเภท คือ มรดกทางวัฒนธรรมท่ีจับต้องได้ (Tangible Cultural Heritage)
เช่น โบราณวัตถุ โบราณสถาน แหล่งโบราณคดีงานจิตรกรรม เป็นต้น และมรดกทางวัฒนธรรมท่ีจับต้องไม่ได้
(Int Tangible Cultural Heritage) หรือตามกฎหมายไทยที่เรียกว่า “มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม” ได้แก่ ภาษา
ศิลปะการแสดง งานชา่ งฝมี อื ด้งั เดมิ เป็นตน้

/ความหมาย...

-๕-

ความหมายมรดกภมู ิปญั ญาทางวฒั นธรรม

“มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม” หมายถึง การปฏิบัติ การแสดงออก ความรู้ ทักษะ ตลอดจน
เครื่องมือ วัตถุ สิ่งประดิษฐ์ และพื้นที่ทางวัฒนธรรมที่เกี่ยวเนือ่ งกบั ส่ิงเหล่าน้ัน ซ่ึงชุมชน กลุ่มชน หรือในบางกรณี
ปัจเจกบุคคลยอมรับว่า เป็นส่วนหนึ่งของมรดกทางวัฒนธรรมของตน มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมซึ่งถ่ายทอด
จากคนรุ่นหน่ึงไปยังคนอีกรุ่นหน่ึงนี้ เป็นส่ิงซึ่งชุมชนและกลุ่มชนสร้างขึ้นมาอย่างสม่าเสมอ เพื่อตอบสนอง
ต่อสภาพแวดล้อมของตน เป็นปฏิสัมพันธ์ของพวกเขาท่ีมีต่อธรรมชาติและประวัติศาสตร์ของตน และทาให้คน
เหล่านั้นเกิดความภูมิใจในตัวตนและความรู้สึกสืบเนื่องก่อให้เกิดความเคารพต่อความหลากหลายทางวัฒนธรรม
และการคดิ สรา้ งสรรคข์ องมนษุ ย์มรดกภูมปิ ญั ญาทางวฒั นธรรม

หมวดหมู่ของมรดกภูมปิ ญั ญาทางวฒั นธรรม

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวฒั นธรรม ไดจ้ าแนกออกเปน็ 6 สาขา ดงั น้ี
1. วรรณกรรมพืน้ บา้ นและภาษา
ภาษา หมายถึง เครื่องมือที่ใช้สื่อสารในวิถีชีวิตของแต่ละกลุ่มชน ซ่ึงสะท้อนโลกทัศน์ ภูมิปัญญา
และวฒั นธรรมของแต่ละกลุ่มชน ทั้งเสียงพดู ตวั อกั ษร หรอื สญั ลักษณ์ ภาษา แบง่ ออกเป็น 4 ประเภท ดังตอ่ ไปนี้
(1) ภาษาไทย หมายความว่า ภาษาประจาชาติ หรือภาษาราชการท่ีใช้ในประเทศไทย
(2) ภาษาไทยถ่ิน หมายความว่า ภาษาไทยท่ีใช้ส่ือสารในแต่ละภูมิภาค ได้แก่ ภาษาไทยถิ่นกลาง
ภาษาไทยถ่นิ อสี าน ภาษาไทยถ่นิ เหนือ และภาษาไทยถ่ินใต้
(3) ภาษากลุ่มชาติพันธุ์ หมายความว่า ภาษาท่ีใช้ติดต่อสื่อสารในชุมชนท้องถิ่นของประเทศไทย
เช่น ภาษาเขมรถ่นิ ไทย ภาษามง้ ภาษาชอง ภาษามอแกน ภาษาลอ้ื ภาษาพวน หรอื ภาษาอ่ืนทม่ี ลี ักษณะเป็นภาษาชาตพิ ันธุ์
(4) ภาษาสัญลักษณ์ หมายความว่า ภาษาท่ีใช้ติดต่อสื่อสารด้วยภาษามือ ภาษาท่าทาง อักษร
หรอื สญั ลักษณ์อนื่ ท่ีใช้ในการตดิ ตอ่ สอ่ื สาร
วรรณกรรมพ้ืนบ้าน หมายความว่า เรื่องราวที่ถ่ายทอดอยู่ในวิถีชีวิตชาวบ้าน ด้วยวิธีการบอกเล่าเขียน
เปน็ ลายลกั ษณ์อักษร หรือเป็นภาพ วรรณกรรมพนื้ บา้ น แบ่งออกเป็น 7 ประเภท ดังต่อไปนี้
(1) นิทานพ้ืนบ้าน หมายความว่า เร่ืองเล่าพื้นบ้านท่ีสืบทอดกันมา เช่น นิทานจักร ๆ วงศ์ ๆ
นิทานประจาถิ่น นิทานคติ นิทานอธิบายเหตุ นิทานเร่ืองสัตว์ นิทานเรื่องผี นิทานมุขตลก นิทานเร่ืองโม้ นิทานลูกโซ่
หรอื เรอื่ งเลา่ อ่นื ทมี่ ีลกั ษณะเป็นนิทานพนื้ บ้าน
(2) ตานานพื้นบ้าน หมายความว่า เรื่องเล่าท่ีมีความสัมพันธ์กับความเช่ือ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ พิธีกรรม ศาสนา
และประวัตศิ าสตร์ในท้องถิ่น
(3) บทร้องพื้นบ้าน หมายความว่า คาร้องที่สืบทอดกันมาในแต่ละโอกาส เช่น บทกล่อมเด็ก บทร้องเล่น
บทเกยี้ วพาราสี บทจอ๊ ย คาเซ้งิ หรือคาร้องอ่ืนทม่ี ลี กั ษณะเป็นบทรอ้ งพ้ืนบ้าน
(4) บทสวดหรือบทกล่าวในพธิ กี รรม หมายความว่า คาสวดท่ีใช้ประกอบในพธิ ีกรรม เช่น คาบูชา คาสมา
คาเวนทาน คาให้พร คาอธิษฐาน คาถา บททาขวัญ บทอานิสงส์ บทประกอบการรักษาโรคพื้นบ้าน หรือคาสวดอ่ืน
ท่มี ลี ักษณะเป็นบทสวดหรอื บทกล่าวในพิธกี รรม
(5) สานวน ภาษิต หมายความว่า คาพูดหรือคากล่าวที่มีสัมผัสคล้องจองกัน เพ่ือความสนุกสนาน
หรือใช้ในการส่ังสอน เช่น โวหาร คาคม คาพังเพย คาอุปมาอุปไมย คาผวน หรือคาพูดหรือคากล่าวอื่นท่ีมีลักษณะ
เป็นสานวน ภาษติ

/(๖) ปริศนา...

-๖-

(6) ปริศนาคาทาย หมายความว่า ข้อความที่ต้ังเป็นคาถาม เพื่อให้ผู้ตอบได้ทายหรือตอบปัญหา
เชน่ คาทาย ปัญหาเชาวน์ ผะหมี หรอื ขอ้ ความอน่ื ท่ีมลี กั ษณะเป็นปรศิ นาคาทาย

(7) ตารา หมายความว่า องค์ความรทู้ มี่ กี ารเขียนบนั ทกึ ในเอกสารโบราณ เชน่ ตาราโหราศาสตร์
ตาราดูลักษณะคนและสัตว์ ตารายา หรือองค์ความรอู้ นื่ ทม่ี ีลักษณะเปน็ ตารา

2. สาขาศิลปะการแสดง
หมายความว่า การแสดงดนตรี การขับร้อง การรา การเต้น และละครท่ีแสดงเป็นเรื่องราว ทั้งที่
เป็นการแสดงตามขนบแบบแผน หรือมีการประยุกต์เปล่ียนแปลง การแสดงที่เกิดข้ึนนั้นเป็นการแสดงสดต่อหนา้
ผู้ชม และมีจุดมุ่งหมายเพ่ือความงาม ความบันเทิง หรือเป็นงานแสดงท่ีก่อให้เกิดการคิด วิพากษ์ นาสู่การพัฒนา
และเปลีย่ นแปลงสังคม ศลิ ปะการแสดง แบ่งออกเปน็ 2 ประเภท ดังต่อไปน้ี
(1) ดนตรีและเพลงรอ้ ง หมายความว่า เสยี งท่ีเกิดจากเคร่ืองดนตรีและการขับร้องที่ประกอบกัน
เป็นทานองเพลง ทาให้เกิดอารมณ์ ความรู้สึก และจินตนาการ เพื่อบรรเลงขับกล่อม ประกอบพิธีกรรม
และประกอบการแสดง ดนตรีและเพลงร้อง แบ่งออกเป็น ดนตรีและเพลงร้องในพิธีกรรม ดนตรีและเพลงร้อง
ในการแสดง ดนตรีและเพลงรอ้ งเพอ่ื การประกวดประชนั ดนตรีและเพลงรอ้ งเพอื่ ความร่ืนเรงิ
(2) นาฏศิลป์และการละคร หมายความว่า การแสดงที่ใช้ร่างกายท่วงท่าการเคล่ือนไหว ท่าเต้น
ท่าราการเชิด อาจสอดคล้องหรือสัมพันธ์กับการพากย์ เจรจา การใช้เสียงดนตรี บทร้อง บทละคร และอุปกรณ์
ประกอบการแสดง ซ่ึงส่ือถึงอารมณ์ ความรู้สึก และเร่ืองราวอาจแสดงร่วมกับดนตรีและการขับร้องหรือไม่ก็ได้
นาฏศิลป์และการละคร แบ่งออกเป็น นาฏศิลป์และการละครในพิธีกรรม นาฏศิลป์และการละครท่ีเป็นเร่ืองราว
และแสดงเปน็ ชดุ แตไ่ มเ่ ป็นเร่ืองราว
3. แนวปฏิบตั ทิ างสงั คม พธิ กี รรม ประเพณี และงานเทศกาล
หมายความว่า การประพฤติปฏิบัติและการกระทากิจกรรมในแนวทางเดียวกันของคนในชุมชน
ทสี่ บื ทอดกนั มาบนหนทางของมงคลวิถี นาไปสสู่ ังคมแหง่ สนั ติสุข แสดงให้เห็นอัตลักษณ์ของชุมชนหรอื กล่มุ ชาติพันธ์ุ
แนวปฏิบตั ิทางสงั คม พิธกี รรม ประเพณี และเทศกาล แบ่งออกเปน็ 2 ประเภท ดังตอ่ ไปน้ี
(1) มารยาท หมายความว่า การประพฤติปฏิบัติที่ดีงามต่อผู้อ่ืน เช่น การแสดงความเคารพ
การสง่ และการรบั ส่ิงของ การกิน การพดู การยนื การเดนิ การนั่ง การนอน การแตง่ กาย
(2) ประเพณี หมายความวา่ สงิ่ ทนี่ ยิ มถอื ประพฤตปิ ฏบิ ตั ิสืบทอดกนั มาจนเป็นแบบแผนขนบธรรมเนียม
หรอื จารีตประเพณี ซึ่งเก่ียวกับศาสนา เทศกาล วงจรชีวิตทามาหากนิ

(ก) ประเพณีเก่ียวกับศาสนา เช่น การสวดมนต์ การทอดกฐิน การทอดผ้าป่า ประเพณี
แห่เทยี นพรรษา ประเพณีลากพระ ประเพณีแห่ผ้าขน้ึ พระธาตุ

(ข) ประเพณีเกี่ยวกับเทศกาล เช่น งานสงกรานต์ งานลอยกระทง งานบุญเดือนสิบ
งานตานก๋วยสลาก งานผตี าโขน งานแขง่ เรอื งานบญุ บงั้ ไฟ

(ค) ประเพณีเกี่ยวกับวงจรชีวิต เช่น การเกิด การตั้งช่ือ การบวช การแต่งงาน พิธีบายศรี
สขู่ วัญ พิธีกรรมเหยา ประเพณผี กู เสย่ี ว การขึ้นบา้ นใหม่ การตาย

(ง) ประเพณีเกี่ยวกับการทามาหากิน เช่น พิธีบูชาแม่โพสพ พิธีทาขวัญข้าว พิธีไหว้ครู
พธิ กี รรมขอฝน พธิ วี างศิลาฤกษ์ ประเพณีลงเล

/๔. ความร.ู้ ..

-๗-

4. ความรู้และการปฏบิ ตั เิ กย่ี วกับธรรมชาติและจักรวาล
หมายความว่า องค์ความรู้ วิธีการ ทักษะ ความเชื่อ แนวปฏิบัติและการแสดงออกที่เกิดจาก
การมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างคนกับสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติ เพื่อการดารงชีวิต ความรู้และการปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติ
และจักรวาล แบ่งออกเป็น 5 ประเภท ดังต่อไปนี้
(1) อาหารและโภชนาการ หมายความว่า สิ่งที่มนุษย์บริโภค รวมถึงวิธีการปรุงและการประกอบอาหาร
รปู แบบการบรโิ ภค และคณุ คา่ ทางโภชนาการ
(2) การแพทย์แผนไทยและการแพทยพ์ ื้นบ้านไทย

(ก) การแพทย์แผนไทย หมายความว่า กระบวนการทางการแพทย์เก่ียวกับการตรวจ วินิจฉัย บาบัด
รักษา หรือป้องกันโรค หรือการส่งเสริมและฟ้ืนฟูสุขภาพของมนุษย์หรือสัตว์ การผดุงครรภ์ การนวดไทย และรวมถึง
การเตรียมการผลิตยากแผนไทย และการประดิษฐ์อุปกรณ์และเครื่องมือทางการแพทย์ ทั้งนี้ โดยอาศัยความรู้หรือตารา
ทไ่ี ด้ถ่ายทอดและพัฒนาสืบต่อกนั มา

(ข) การแพทยพ์ น้ื บ้านไทย หมายความว่า การตรวจ การวนิ ิจฉัย การบาบัด การรักษา การป้องกันโรค
การสง่ เสริมและการฟ้ืนฟูสุขภาพ โดยใช้องค์ความรซู้ ึ่งสืบทอดกันมาในชุมชนท้องถน่ิ หรือกลุ่มชาตพิ ันธ์ุ ท้งั นี้ ดว้ ยกรรมวิธี
การแพทยแ์ ผนไทย หรือการแพทยพ์ ื้นบา้ นไทย

(3) โหราศาสตร์และดาราศาสตร์
(ก) โหราศาสตร์ หมายความวา่ ความรู้ ความเชื่อ ในการทานายโชคชะตา ทานายอนาคตของบุคคล

และบ้านเมอื งโดยอาศัยตาแหน่งของดวงดาวในเวลาท่ีเกิดเหตุการณ์น้นั
(ข) ดาราศาสตร์ หมายความว่า ความรู้จากการสังเกตและอธิบายธรรมชาติของดวงดาวและเทหวัตถุ

ในทอ้ งฟ้าที่นามาใช้ในการดารงชวี ิต
(4) การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม หมายความว่า ความรู้ในการจัดการระบบนิเวศ

เพือ่ การอนรุ กั ษแ์ ละการใช้ประโยชนอ์ ย่างย่ังยนื
(5) ชัยภูมิและการต้ังถ่ินฐาน หมายความว่า ความรู้และความเชื่อในการเลือกที่ต้ัง เพ่ือการอยู่อาศัย

หรอื วตั ถุประสงค์อ่นื ตามสภาพแวดล้อมและวัฒนธรรมของชุมชน
5. งานช่างฝมี อื ดงั้ เดิม
หมายความว่า งานที่สร้างสรรค์ข้ึนจากภูมิปัญญา ทักษะฝีมือช่าง การเลือกใช้วัสดุ เคร่ืองมือ อุปกรณ์

และกลวิธีการสร้างสรรค์ท่ีแสดงถงึ ลักษณะเฉพาะ สะทอ้ นพฒั นาการทางสังคมและวัฒนธรรมที่สืบทอดกนั มา งานชา่ งฝีมือ
ด้งั เดิม แบง่ ออกเปน็ 9 ประเภท ดงั ตอ่ ไปน้ี

(1) ผ้าและผลิตภัณฑ์จากผ้า หมายความว่า งานท่ีสร้างสรรค์ขึ้นจากเส้นใย ด้วยกรรมวิธีในการผลิต
เช่น ทอ ถัก ปัก ตีเกลียว มัดหม่ี ขิด ยก จก เกาะล้วง พิมพ์ลาย ย้อม หรือกรรมวิธีอ่ืนท่ีเกี่ยวข้องกับการผลิตผ้า
และผลิตภัณฑ์จากผ้า

(2) เครื่องจักสาน หมายความว่า งานท่ีสร้างสรรค์จากวัตถุดิบ ด้วยกรรมวิธใี นการผลิต เชน่ จกั ตอก สาน
ถัก ผูกรดั มดั รอ้ ย หรอื กรรมวธิ อี ่นื ที่เกี่ยวขอ้ งกับการผลิตเครอ่ื งจกั สาน

(3) เครือ่ งรกั หมายความว่า งานทีใ่ ช้ยางรกั เป็นวัสดุสาคัญ ดว้ ยกรรมวธิ ีในการผลิต เช่น ถม ทบั ปิดทอง
รดน้า กามะลอ ประดับมุก ประดับกระจกสี ประดับกระดกู ป้นั กระแหนะ หรือกรรมวธิ อี ่นื ท่เี กีย่ วขอ้ งกบั การผลิตเครื่องรกั

(4) เครื่องปั้นดินเผา หมายความว่า งานที่สร้างจากดินเป็นวัสดุหลัก ด้วยวิธีการปั้น ผ่ึงแห้ง เผา เคลือบ
เหรอื วธิ ีการอนื่ ทเี่ กีย่ วขอ้ งกับการผลิตเครื่องป้นั ดินเผา

/(๕) เคร่อื งโลหะ...

-๘-

(5) เคร่ืองโลหะ หมายความว่า งานที่สร้างสรรค์จากโลหะเป็นวัสดุหลัก ด้วยกรรมวิธีในการผลิต
เชน่ หลอม เผา ตี หล่อ ตัด ติด ขัด เจยี ร เชอื่ ม หรือกรรมวธิ อี ่นื ท่ีเกีย่ วข้องกบั การผลิตเครือ่ งโลหะ

(6) เครอ่ื งไม้ หมายความวา่ งานที่สร้างสรรค์จากไม้เปน็ วัสดุหลัก ด้วยกรรมวิธีในการผลิต เช่น แปรรปู
ตดั เลื่อย แกะ สลัก สับ ขุด เจาะ ถาก กลึง ขูด ขดั ตกแตง่ ผวิ หรือกรรมวธิ ีอ่ืนที่เกยี่ วขอ้ งกับการผลิตเคร่ืองไม้

(7) เครื่องหนัง หมายความว่า งานที่สร้างสรรค์จากหนังสัตว์เป็นวัสดุหลัก ด้วยกรรมวิธีในการผลิต
เชน่ หมัก ฟอก ตากแหง้ ตัด เจาะ ฉลุ ลงสี หรอื กรรมวธิ ีอน่ื ทีเ่ กีย่ วขอ้ งกับการผลิตเครอ่ื งหนงั

(8) เครอื่ งประดับ หมายความว่า งานทปี่ ระดษิ ฐ์จากวัสดุ เชน่ หนิ เปลือกหอย โลหะมีค่าและอัญมณี
ดว้ ยกรรมวธิ ีในการผลิต เชน่ หลอม หล่อ ดงึ ตี ทุบ บุ ดุน เลย่ี ม แกะ สลัก ร้อย เชอื่ ม ติด หรือกรรมวธิ ีอื่นทเ่ี กี่ยวข้องกับ
การผลิตเคร่ืองประดับ

(9) งานช่างฝมี อื ทีไ่ ม่สามารถจัดอยู่ใน 8 ประเภทท่ีกล่าวมาข้างต้น เช่น ปราสาทศพ งานช่างแทงหยวก
หรอื งานอนื่ ที่เกี่ยวขอ้ งกับงานช่างฝมี อื ด้ังเดิม

6. การเล่นพืน้ บา้ น กีฬาพื้นบา้ น และศิลปะการต่อสปู้ ้องกันตัว
หมายความว่า กิจกรรมทางกายและการออกแรง เพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลิน เพ่ือชัยชนะ เพื่อการ
ปอ้ งกนั ตวั หรือเพ่อื เชอื่ มความสามัคคี มรี ูปแบบและวธิ กี ารเล่นตามลักษณะเฉพาะของท้องถน่ิ ท่ีปฏบิ ตั ิกนั อยู่ในประเทศไทย
และมีเอกลักษณ์สะท้อนวิถีไทย การเล่นพื้นบ้าน กีฬาพื้นบ้าน และศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว แบ่งออกเป็น 4 ประเภท
ดงั ตอ่ ไปน้ี
(1) การเล่นพื้นบ้าน หมายความว่า กิจกรรมการเคล่ือนไหวที่ทาด้วยความสมัครใจ เพ่ือความสนุกสนาน
เพลิดเพลิน ไมม่ งุ่ เน้นการแข่งขนั และไม่หวงั ผลแพช้ นะ เช่น จ้าจี้ รรี ขี ้าวสาร งกู ินหาง มอญซ่อนผ้า
(2) เกมพื้นบ้าน หมายความว่า กิจกรรมการเคลื่อนไหวที่มีลักษณะของการแข่งขัน เพื่อความสนุกสนาน
มกี ฎกตกิ าท่ยี อมรบั กนั ในหมู่ผู้เล่น เช่น หมากเกบ็ อีตกั มวยตับจาก ปิดตาตหี มอ้
(3) กีฬาพ้ืนบ้าน หมายความว่า การแข่งขันทักษะทางกายท่ีต้องใช้ความสามารถทางการเคลื่อนไหว
ตามกฎกติกา โดยมุง่ หวงั ผลแพช้ นะ เช่น แยล้ งรู แข่งเรือ ว่งิ ควาย ตะกร้อลอดหว่ ง
(4) ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว หมายความว่า วิธีการหรอื รูปแบบการต่อสู้หรอื การปอ้ งกันตัวท่ีใช้ร่างกาย
หรืออปุ กรณ์ โดยไดร้ บั การฝึกฝนตามวฒั นธรรมทไ่ี ดร้ ับการถ่ายทอดกันมา เชน่ มวยไทย กระบี่กระบอง ซลี ะ

/กล่มุ ชาตพิ ันธ์ุ...

-๙-

กลุ่มชาตพิ นั ธ์ุในพน้ื ทจี่ งั หวดั เชียงราย

จังหวดั เชียงรายเป็นจังหวัดหน่งึ ในแถบภาคเหนือตอนบนทมี่ ีประวตั ศิ าสตรย์ าวนานมากกว่า ๗๕๐ ปี
มีร่องรอยและปรากฏการณ์การเคลื่อนย้ายและตั้งถ่ินฐานของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในพื้นที่มาตั้งแต่อดีตจนถึง
ปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นการเข้ามาจากประเทศเพื่อนบ้านโดยผ่านชายแดน โดยเกิดขึ้นหลายระลอก หลายเง่ือนไข
หลายปัจจัย มีทงั้ กลุ่มชาตพิ นั ธด์ุ งั้ เดมิ และกลมุ่ ชาติพนั ธ์ทุ ่ีอพยพเคลือ่ นย้ายเขา้ มาตั้งถิ่นฐานอยู่ใหม่ ส่งผลใหส้ ถานะ
ทางสังคมแตกต่างกัน การยอมรับการเปิดเผยตนเอง การปรับตัว การคงอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์แตกต่างกันตาม
เงื่อนไขของการเข้ามาแต่ละกลุ่มชาติพันธ์ุ นอกจากนี้ ด้วยลักษณะของภูมิศาสตร์และภูมิวัฒนธรรมของจังหวัด
เชียงรายมีเขตติดต่อกับจังหวัดอื่น ๆ ในภาคเหนือของไทย รวมทั้งมีเขตติดต่อกับชายแดนประเทศเพ่ือนบ้านที่มี
การเคลอ่ื นยา้ ยและตง้ั ถ่ินฐานของกลุ่มชาตพิ นั ธอุ์ ยกู่ ระจัดกระจายตามพ้ืนท่ีต่าง ๆ ท้ังพ้ืนที่ราบ และพน้ื ที่สงู เชน่ ดา้ นทิศเหนือ
ติดกับประเทศเมียนมาร์ จังหวัดเชียงใหม่ ส่วนทิศใต้ติดต่อกับจังหวัดพะเยา ทิศตะวันออกติดกับประเทศลาว เป็นต้น
จงั หวัดเชียงรายจงึ ถือว่าเปน็ อีกจงั หวัดหนึ่งท่มี ีกลุ่มชาตพิ นั ธุ์อาศัยอยู่หลากหลาย และมกี ารกระจายตัวท่ัวจังหวัดเชียงราย
ซ่งึ แต่ละกลุ่มชาตพิ ันธ์นุ ั้นกย็ ังคงมลี ักษณะสังคมและวฒั นธรรม รวมถงึ อักลักษณ์ของชาตพิ ันธ์ทุ ่ีแตกต่างกนั ออกไป

ทั้งน้ี จังหวัดเชียงราย มีกลุ่มชาติพันธุที่กระจายอาศัยอยใู่ นพื้นท่ีอาเภอต่าง ๆ โดยแบ่งออกเป็น
๑๘ ชาตพิ นั ธุ์ ดังน้ี

๑. ไทยวน

กลุ่มชาติพันธ์ุไทยวน เป็นชนกลุ่มใหญ่ที่อาศัยอยู่ในดินแดนล้านนามาเป็นเวลานาน เรียกตนเองว่า
“คนเมือง” มีการกระจายกันอยู่ทั่วจังหวัดเชียงราย เพียงแต่มีต้นกาเนิดที่สามารถบ่งชี้อัตลักษณ์ได้ชัดเจนที่สุดคือ
ที่อาเภอเชยี งแสน

ชาวไทยวนเป็นสังคมเครือญาติอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม มีการสร้างบ้านอยู่ในรั้วเดียวกัน มีการปลูกบ้าน
สามารถเชือ่ มต่อกันไปมาได้ สามารถเรียกระบบครอบครัวเชน่ นี้ว่า “แบบครอบครัวรวม” และชาวไทยวนจะถือญาติฝ่าย
แม่เป็นสาคัญ ดงั ท่กี ฎจารีตของการแตง่ งานตอ้ งเข้าบ้านฝา่ ยหญงิ และลกู หลานต้องนับถือญาตฝิ ่ายหญิง

อัตลักษณ์ที่โดดเด่นในเร่ืองความเชื่อพื้นฐานของชาวไทยวน เช่น ความเชื่อพื้นบ้านที่สืบทอดมา
จากบรรพบุรุษ ความเช่ือในศาสนาพราหมณ์ ความเชื่อในศาสนาพทุ ธ ทั้งสามความเชอ่ื น้ีไดถ้ ูกบรู ณาการผสมผสาน
เป็นชุดความเช่อื ในวัฒนธรรม ศาสนา และมบี ทบาทต่อวิถชี วี ิตและพฤติกรรมของชาวไทยวนในล้านนา

ชาวไทยวนมอี ัตลักษณ์ทางพธิ กี รรมเกี่ยวกับผ้าทอไทยวน ในพธิ กี รรมเกย่ี วกบั การเกิด ในอดีตมีการทอผ้า
พ้ืนเมืองไทยวนไว้ใช้เป็นของกานัลสาหรับคนทาคลอดหรือหมอตาแย เพื่อแสดงถึงความขอบคุณ หลังจากคลอด
เดก็ แลว้ แม่จะนาทเ่ี ตรียมไวห้ ่อเมอ่ื เดก็ คลอดออกมา ในพิธีบวช คนไทยวนมคี วามเช่อื เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาว่า
มารดาผู้ทที่ อผ้าใหน้ าคได้สวมใส่ ในพธิ ีจะไดร้ บั อานิสงสไ์ มน่ ้อยไปกว่าลูกชายท่ีมโี อกาสไดอ้ อกอุปสมบท

/ไทใหญ่...

- ๑๐ -

๒. ไทใหญ่ (Shan)

กลุ่มชาติพันธ์ุไทใหญ่ กระจายตัวตั้งถ่ินฐานอยู่ใน ๘ อาเภอ ได้แก่ อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอ
แม่สาย อาเภอพาน อาเภอแม่ฟ้าหลวง อาเภอแม่จนั อาเภอเชียงของ อาเภอเชียงแสน และอาเภอแม่สรวย

การปกครองของชาวไทใหญ่ ในอดีตจะมีผู้นาชุมชุมเป็นผู้นาในการปกครองคนในหมู่บ้าน แต่ใน
ปัจจบุ ันการปกครองจะเป็นไปตามระเบียบการปกครองของประเทศไทย

ระบบเครือญาติและระบบอาวุโส เป็นพ้ืนฐานความสัมพันธ์ทางสังคมของชาวไทใหญ่ แต่ระบบ
เครือญาตจิ ะมีผู้อาวโุ สเป็นกลไกสาคญั ในการสร้างความสัมพนั ธ์ ซ่งึ ระบบเครือญาติจะมีคาเรยี กแบ่งไปตามรุน่ และ
ลาดับอายุ เช่น พ่ี ป้า นา้ อา ปู่ ย่า ตา ยาย เปน็ ตน้ โดยปู่ย่าตายายเป็นผู้อาวุโสสูงสุดและมีความสาคญั ต่อสมาชิกในครอบครัว

ระบบครอบครัวของชาวไทใหญ่จะอาศัยอยรู่ ่วมกันในระบบเครือญาติ เร่ิมต้นจากหน่ึงครวั เรือน
ประกอบด้วย พ่อ แม่ และลูก รวมถึง ปู่ ย่า ตา ยาย หรือลูกพ่ีลูกน้อง มีพ่อเป็นผู้นาครอบครัวทาหน้าท่ีดูแล
คนในครอบครวั การแบง่ พืน้ ทใ่ี ชส้ อยชายและหญิงให้ความสาคญั กับเพศชายมากกว่าเพศหญิง

การสัก เป็นอัตลักษณ์การแสดงการยอมรับและเกิดความสัมพันธ์กันระหว่างกลุ่มชนต่าง ๆ
ในกลุ่มชาติพันธ์ุไทใหญ่ เป็นความเช่ือที่สัมพันธ์กับจารีตประเพณี เหตุท่ีการสักมีอิทธิพลต่อไทใหญ่ในอดีต
เน่ืองจากต้องเผชิญศึกสงครามและการอพยพหนีภัย จึงต้องมีการสักอย่างแพร่หลายเพ่ือสร้างขวัญและกาลังใจ
ลดความหวาดกลวั ภัยจากอนั ตรายต่าง ๆ

ศิลปะการแสดงที่มีเอกลักษณ์ ได้แก่ การฟ้อนนกกิ่งกะหล่า ราโต ในด้านสถาปัตยกรรมท่ีโดดเด่น
เป็นการก่อสร้างวัด หรือ จอง ในภาษาไทใหญ่ นิยมสร้างอาคารต่าง ๆ ประกอบด้วย อุโบสถ วิหาร หอฉัน กุฏิสงฆ์
อยู่ติดกันในลักษณะเรือนหมู่แบบคนไทย แต่สร้างหลังคาของอาคารต่าง ๆ ทรงยอดปราสาทแบบพม่ามอญ เรียกว่า
ทรงพญาธาตุ ชาวไทใหญ่เป็นกลุ่มชาติพันธ์ุเดียวในล้านนาที่นิยมทานข้าวเจ้าเป็นหลัก ใช้ผักเป็นวัตถุดิบหลัก
ในการประกอบอาหาร โดยเครื่องปรงุ ได้มาจากพชื ผักธรรมชาติ เช่น พริก เกลือ หอม กระเทียม เคร่ืองปรุงสาคญั
ทเี่ ปน็ เอกลกั ษณ์ของอาหารไทใหญค่ ือ “ถ่ัวเน่า”

๓. ไทลื้อ

กลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อ กระจายตัวตั้งถิ่นฐานอยู่ใน ๑๐ อาเภอ ได้แก่ อาเภอแม่สรวย อาเภอแม่จัน
อาเภอขุนตาล อาเภอเชียงของ อาเภอเทิง อาเภอเวียงแก่น อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอเชียงแสน อาเภอพาน
และอาเภอแมส่ าย

ลักษณะความสัมพันธ์ทางครอบครัวและเครือญาติ เป็นระบบอาวุโส การปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ
จะรับฟังคาแนะนาของครอบครัวและผู้อาวุโสเป็นหลัก ครอบครวั ของกล่มุ ชาตพิ ันธุ์ไทล้ือเปน็ ครอบครวั แบบขยาย
หากมีการแต่งงาน ฝ่ายชายจะย้ายเข้าอยใู่ นบ้านของครอบครัวฝา่ ยหญงิ เพื่อเปน็ แรงงานแกค่ รอบครวั ฝ่ายหญงิ

วัฒนธรรมของชาวไทล้ือน้ันเก่ียวเนื่องกับพุทธศาสนาอย่างมากซึ่งคล้ายกับทางล้านนา โดยพิธีกรรม
ที่เป็นอัตลักษณโ์ ดดเดน่ คอื พธิ กี รรมแห่พระอุปคตุ จะมขี ึน้ ก่อนพธิ กี ารสาคัญ เช่น หากจะมงี านระดับชุมชน เช่น “ตานหลวง”
หรืองานฉลองวิหาร ศาลา กุฏิ กาแพงวัด ฯลฯ ชาวไทล้ือจะมีการแห่อัญเชิญพระอุปคุตเพ่ือมาช่วยห้ามมาร ช่วยรักษางาน
ไมใ่ หม้ ารท้ังหลายหรอื สงิ่ ชวั่ ร้ายทัง้ หลายมารบกวน

อาหารของชาติพันธุ์ไทลื้อ ท่ีมีเอกลักษณ์และเป็นเมนูหารับประทานยาก คือ “ลูกอ๊อดเขียดค่ัว
ไทลอ้ื โบราณ”

/๔. ไทยอง...

- ๑๑ -

๔. ไทยอง

กลุ่มชาติพันธุ์ไทยอง กระจายตัวตั้งถิ่นฐานอยู่ใน ๔ อาเภอ ได้แก่ อาเภอแม่สรวย อาเภอแม่จัน
อาเภอพาน และอาเภอเชยี งแสน

พธิ ีกรรมของกลมุ่ ชาติพันธ์ไุ ทยองนั้นมบี ทบาทในการเชือ่ มโยงความสมั พนั ธ์ฉนั ทเ์ ครือญาติของคน
ในชุมชนและชุมชนใกล้เคียงซึ่งต้องพ่ึงพากันในฤดูกาลหรือเทศกาลต่าง ๆ พิธีกรรม ความเช่ือ ส่วนใหญ่เป็น
การปฏิบัติพิธีทางพุทธศาสตร์บนพื้นฐานแบบพราหมณ์ อันประกอบด้วย ความเช่ือด้านไสยศาสตร์ การนับถือผี
การสักการะเทวดาประจาบ้าน ประจาเมือง เทวดาประจา พระธาตุ ผีปู่ย่า หรือแม้กระท่ังการเรียกขวัญ สู่ขวัญ
สง่ เคราะห์ เป่าคาถา เป่ากระหมอ่ ม

อัตลักษณ์งานประเพณีและกจิ กรรมในรอบปีของชาวไทยองมักเป็นการแสดงความกตัญญูกตเวที
ต่อผู้มีพระคุณทผี่ ่านประเพณีทางศาสนา เชน่ การสรงน้าพระธาตแุ ละพระพทุ ธรปู การตานสลากภัต ส่วนประเพณี
ที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตในการแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ บุพการี ผู้ใหญ่ท่ีนับถือ เช่น การฟ้อนผี การรดน้าดาหัว
พธิ เี ลย้ี งบูชาใจบา้ น

อัตลักษณ์ในการทอผ้าของชาวไทยอง จะใช้เทคนิคการขิด (Continuous Supplementary
Weft) เป็นเทคนิคทชี่ าวไทยองคนุ้ เคยและทอสบื ทอดกันมานาน

๕. ไทยอสี าน (Tai Esan)

กลุ่มชาติพันธ์ุไทยอีสานกระจายตัวต้ังถ่ินฐานอยู่ใน ๖ อาเภอ ได้แก่ อาเภอเวียงเชียงรุ้ง อาเภอ
เชียงแสน อาเภอดอยหลวง อาเภอปา่ แดด อาเภอเทงิ และอาเภอเวียงชยั

ระบบเครือญาติของกลุ่มชาติพันธ์ุลาวอีสานในอดีต จะมีการนับถือญาติทั้งสองฝ่าย เมื่อชายหญงิ
แต่งงานแล้วจะอาศัยอยู่บา้ นฝ่ายหญิงระยะหนึ่ง หลังจากน้ันจะย้ายออกไปต้งั เรือนใหม่ ลูกสาวมักได้รบั มรดกจาก
พ่อแมแ่ ละมกั จะอาศยั อยกู่ ับพอ่ แม่ของตนหลังจากแตง่ งาน

อัตลักษณ์ในงานช่างฝีมือของชาวไทยอีสานการถักทอผ้า การสานเสื่อ และสานเคร่ืองใช้จากกก
มีลายเป็นเอกลกั ษณ์ของตนเองท่คี ล้ายกบั ลายบนผา้ ถุงหรอื ผ้าซ่นิ

ชาวไทยอีสาน ยึดมั่นในจารีตประเพณี ดาเนินชีวิตตาม "ฮีตสิบสอง" (คือกิจกรรมประเพณี
ในรอบ ๑๒ เดือน) นบั ถือศาสนาพุทธแบบชาวบ้าน คือ พุทธศาสนาท่ปี รบั เข้ากบั จารีตของชาวบา้ นมงุ่ ท่จี ะส่ังสอน
ให้เปน็ พลเมืองดี

๖. ไทเขนิ (Tai Kern)

กลมุ่ ชาติพันธ์ุไทเขิน กระจายตัวตง้ั ถ่นิ ฐานอยู่ใน ๓ อาเภอ ไดแ้ ก่ อาเภอแมส่ าย อาเภอเชยี งแสน
และอาเภอเมืองเชยี งราย

โครงสร้างทางสังคมของชาวไทเขิน จะมีการนับญาติท้ังญาติจริง ญาติจากการแต่งงาน และสืบทอด
มรดกจะมีการนับถืออาวุโสตามอายุ โดยมีการครองคู่ในลักษณะผัวเดียวเมียเดียว และไม่พบปัญหาการหย่าร้าง
และชสู้ าว หากเกิดปัญหาจะมีผู้อาวโุ สชาวไทเขินเป็นผู้ไกลเ่ กลี่ย

ในอดีตชาวไทเขิน จะกระจายไปตามกลุ่มบ้านภายในเมือง มีท้ังการปลูกเรือนแบบเก่า คือ
ก่อสรา้ งดว้ ยไม้หรอื ก่ออฐิ แดงและมงุ หลังคาด้วยดนิ ขอเชน่ เดียวกับบ้านเรือนในชนบท ซ่งึ ปลกู เรือนในแบบเรยี บงา่ ย
มีใต้ถุน เรอื นบนเป็นหอ้ งโถง ห้องนอน หอ้ งครัว และชานบา้ น

/ศิลปะ...

- ๑๒ -

ศิลปะการแสดงที่เป็นเอกลักษณ์คือ การฟ้อนนางนก หรือ ฟ้อนกินรีกินรา เป็นศิลปะการแสดง
ของทั้งชาวไทเขินและชาวไทใหญ่ เป็นการฟ้อนเลียนแบบการเคล่ือนไหวของกินนร และการฟ้อนมองเซ้ิงใช้แสดง
ในงานบญุ ฉลองสมโภชและขบวนแห่ต่าง ๆ

งานหัตถกรรมพื้นบา้ นของชาวไทเขิน ได้แก่ การทาตุง คอื ธง หรือ ธงตะขาบ แบ่งเป็น ๒ ประเภท
คอื ตงุ มงคล ตงุ รปู คน ตุงไส้จา๊ ง และตงุ อวมงคล

๗. ลาหู่ (Lahu)

กลุ่มชาติพันธ์ุลาหู่มกี ารกระจายตัวตามเขตพ้ืนที่ต่าง ๆ ในจังหวัดเชียงรายเป็นจานวนมาก ซึ่งจะ
สามารถพบกลุ่มชาติพันธุ์ลาหู่กระจายตัวตั้งถ่ินฐานอยู่ใน ๑๓ อาเภอ ได้แก่ อาเภอแม่ฟ้าหลวง อาเภอแม่สรวย
อาเภอแม่จัน อาเภอเวียงป่าเป้า อาเภอเชียงแสน อาเภอเชียงของ อาเภอเวียงแก่น อาเภอแม่สาย อาเภอพญาเม็งราย
อาเภอเทงิ อาเภอพาน อาเภอเมอื งเชยี งราย และบ้านปุยคา ตาบลปา่ ออ้ ดอนชยั อาเภอแมล่ าว

โครงสรา้ งการปกครองในอดตี ประกอบด้วย อาดอ (คะแซ) หรือผ้นู ำหมูบ่ ้าน โตโบ คอื พระหรอื
นักบวช จาหลี๋ คือช่างตีเหล็ก ในปัจจุบัน นอกจากมีการปกครองตามจารีตประเพณีท่ีปฏิบัติสืบทอดกันมา ท้ังน้ี
ยังมีการปกครองโดยผใู้ หญบ่ า้ น และผูน้ าชุมชนทีไ่ ด้รบั การแต่งต้งั ขนึ้ มาจากสว่ นราชการอีกดว้ ย

ลักษณะบ้านเรือนของชาวลาหู่ในปัจจุบันจะมีลักษณะผสมผสานกับโครงสร้างสมัยใหม่ มีทั้ง
บ้านชั้นเดียว หรือบ้านแบบปลูกยกพื้นใต้ถุนบ้าน บางบ้านมีการแยกส่วนระหว่างตัวบ้าน ห้องครัว และบริเวณ
เล้ียงสัตว์ออกจากกันอย่างชัดเจน แต่ก็ยังสามารถพบลักษณะบ้านเรือนท่ีคล้ายคลึงกับแบบดั้งเดิมได้ในบางพื้นที่
คอื ปลกู ยกพื้นใต้ถนุ บา้ น ส่วนของใต้ถุนบ้านนัน้ มีการเลย้ี งสัตว์

งานหัตถกรรมปักผ้าเอกลักษณ์ลวดลายการปักผ้าของกลุ่มชาติพันธ์ุลาหู่ได้รังสรรค์ลวดลาย
ของตนเองกับส่ิงต่าง ๆ ท่ีเปล่ียนแปลงไปท้ังจากลักษณะของธรรมชาติ บางลวดลายจะเกี่ยวข้องกับชีวิตการเป็น
นักลา่ สัตว์ ตลอดจนถึงลวดลายที่มีที่มาจากความเชือ่ เรื่องผี วิญญาณ และลวดลายทีม่ คี วามสอดคลอ้ งกับความเช่ือ
ในพระคมั ภรี ์ของครสิ ต์ศาสนา เช่น ลายง้าแป่ (ตาข่าย) ลายอ๊าเผ่เว้ (ลายดอกพริก) อา่ พู้ (ลายน้าเต้า) เป็นตน้

การเต้นจะคึ (ปอย เต เว) เป็นการเต้นราในวันสาคัญเช่น วันศีล งานประเพณีปีใหม่กินวอ
หรือแสดงเพื่อต้อนรับและขอบคุณแขกที่มาร่วมพิธีกรรม การเต้นจะคึจะเป็นการเต้นเป็นจังหวะ โดยจะมีท่าทาง
ประกอบหลากหลายทา่ อยา่ ง พรอ้ มเพรียงกัน เชน่ ทา่ เกยี่ วข้าว ทา่ ตักขา้ ว และ ทา่ ตีขา้ ว เปน็ ตน้

๘. ลีซู (Lisu)

กลุ่มชาติพันธ์ุลีซูกระจายตัวต้ังถ่ินฐานอยู่ใน ๘ อาเภอ ได้แก่ อาเภอแม่ฟ้าหลวง อาเภอเมือง
เชยี งราย อาเภอแมส่ รวย อาเภอแม่จัน อาเภอเวยี งป่าเป้า อาเภอพาน อาเภอเวียงชัย และบา้ นเวยี งราชพลี ตาบลดงมหาวัน
อาเภอเวียงเชียงร้งุ

โครงสรา้ งการปกครองในอดีต ประกอบด้วย ฆว่าทวู ์ โชโหม่วโชตี มือหมอื ผะ และหนผ่ี ะ แตใ่ นปจั จุบัน
มกี ารปกครองโดยผู้ใหญ่บา้ น และผู้นาชมุ ชนทีไ่ ดร้ บั การแต่งต้ังขึ้นมา และมกี ฎระเบียบของชุมชนท่ีกาหนดเพิ่มขึน้ มา

บ้านเรือนของชาติพันธุ์ลีซู ยังสามารถพบเห็นลักษณะบ้านที่คล้ายคลึงกับในอดีตท่ีผ่านมา
ซึ่งหลังคาบ้านยงั เป็นการมงุ หลังคาด้วยหญ้าไพ รวมถึงลักษณะบ้านท่ีทนั สมยั โครงสร้างทใี่ ช้วัสดุท่ีทนทานแข็งแรง
แปรเปล่ียนไปตามกาลเวลา

/ในปัจจุบัน...

- ๑๓ -

ในปัจจบุ นั นิยมประกอบอาชีพทาการเกษตรเปน็ อาชพี หลกั ไดแ้ ก่ การปลูกขา้ ว ขา้ วโพด ถว่ั เหลอื ง ขงิ
สวนลิ้นจี่ และการทาสวนแบบผสมผสาน ยังมีการท่องเท่ียว การทาโฮมสเตย์ อาทิเช่น ในหมู่บ้านปางสา อาเภอแม่จัน
มีการทาปางสาโฮมสเตยท์ ี่ดาเนินการโดยคนในชุมชน

การแต่งกายของผู้หญิงชาติพันธ์ุลีซู ที่ทุกวัยจะแต่งกายด้วยผ้าสีสดใส สวมใส่เส้ือตัวหลวม
แขนกระบอก สว่ นกางเกงมีการเปล่ยี นแปลงไปจากในอดตี โดยหนั มาใช้ผ้าท่มี ีสีสนั สดใสมากขน้ึ

การเต้นรา ร้องเพลงกนั อย่างสนกุ สนานในประเพณตี ่าง ๆ โดยเฉพาะประเพณีสาคัญ เชน่ ประเพณปี ีใหม่
หรอื เรียกกวา่ “โขเ่ ซย่ีย” ทาให้ชาติพันธ์ุลีซูมีการสร้างเครอื่ งดนตรีของตนเอง เช่น ฝ่หู ลู ชือบือ และหยีล่ ุ เปน็ ต้น

การถนอมอาหารเพื่อที่จะสามารถเก็บไว้กินในยามแล้ง ได้แก่ ผักกาดดอง ผักกาดตากแห้ง ไส้กรอก
หมรู มควนั รากหอมชูดอง เป็นต้น

๙. อาข่า (Akha)

กลมุ่ ชาตพิ ันธุ์อาข่ากระจายตัวตงั้ ถิน่ ฐานอยู่ใน ๑๒ อาเภอ ได้แก่ อาเภอแม่ฟา้ หลวง อาเภอเมืองเชียงราย
อาเภอแม่สรวย อาเภอแม่จัน อาเภอเวียงป่าเป้า อาเภอพาน อาเภอเวียงชัย อาเภอเชียงแสน อาเภอเวียงเชียงร้งุ
อาเภอแม่สาย อาเภอเชยี งของ และอาเภอแม่ลาว

ในสงั คมอาข่า สมาชิกครอบครัวจะมสี ัมพันธก์ ันแบบเครือญาติ ความเป็นญาติเกิดขึน้ ทางสายบรรพบุรุษ
คนอาข่าจะถือการสบื สกุลสายบิดาเป็นหลัก บตุ รชายคนโตถือวา่ เปน็ ผูส้ ืบสกลุ และเป็นผู้รกั ษาสบื ทอดประเพณี

กลุ่มชาติพันธุอ์ าข่าในอดีตถอื ได้ว่าเป็นกลมุ่ ท่ีไมม่ ี “ศาสนา” แต่มีคาว่า “บญั ญัตอิ าขา่ ” ซึ่งครอบคลุม
ไปถงึ ขนบธรรมเนยี มประเพณแี ละพธิ กี ารทุกอยา่ งในการดาเนนิ ชีวิต มีความเช่ือในเร่ืองผี โชคลาง และการเส่ียงทาย

อตั ลกั ษณท์ างพิธีกรรมโล้ชิงช้า หรอื “แยะขู่ อ่าโผว่ จาแบ” พิธนี ที้ าหลงั จากพิธีปลกู ข้าวคร้ังแรก
เพือ่ เป็นการฉลองและระลึกถึงและยกย่องวรี บุรษุ ชาวอาขา่ คอื “แยะขู่” ผู้สรา้ ง หรอื “อา่ โผว่ หมี่แยะ” ผซู้ ึ่งได้ยอม
สละชีวิตเพ่ือชาวอาขา่ ในอดีตเพ่ือต่อสู้กับแมลงศัตรพู ืช ในพิธีนี้มีการสร้างและโล้ชิงช้าขนาดใหญ่เรียกว่า “หล่ะเฉอ”
เพือ่ เปน็ การฉลองชยั ชนะของชาวอาข่าท่ีมีตอ่ แมลงศัตรูพืช

ปีใหม่ลูกข่าง (ค๊าท้องอ่าเผ่ว) เป็นประเพณีเปล่ียนฤดูกาลทามาเลี้ยงชีพ เป็นประเพณีที่แสดงให้เห็น
ถึงการเปลี่ยนแปลงฤดูกาลทามาหากิน ถือเป็นประเพณีของผู้ชาย โดยผู้ชายท้ังเด็กและผู้ใหญ่จะมีการทาลูกข่าง
“ฉอ่ ง” แล้วมีการละเล่นแขง่ ตกี ันเพื่อฉลองการเปลี่ยนแปลงวัยที่มีอายมุ ากขึน้

๑๐. อ้วิ เมยี่ น (Yumian)

กลมุ่ ชาตพิ ันธอุ์ ว้ิ เมี่ยน กระจายตวั ต้งั ถน่ิ ฐานอยใู่ น ๑๔ อาเภอ ได้แก่ อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอ
เชียงแสน อาเภอเวียงแก่น อาเภอดอยหลวง อาเภอแม่ฟ้าหลวงอาเภอแม่สรวย อาเภอแม่จันอาเภอเวียงเชียงรุ้ง
อาเภอพญาเมง็ ราย อาเภอเทิง อาเภอพาน อาเภอขุนตาล อาเภอเชยี งของ และอาเภอแม่ลาว

ชาวอ้ิวเมี่ยนมีทัศนคติที่นิยมความเป็นอิสระ ประกอบกับการต้ังหมู่บ้านอยู่อย่างกระจัดกระจาย
เป็นผลให้ระเบียบการปกครองแบบเดิมเป็นระบบท่ีนิยมยึดถืออยู่อย่างยืดหยุ่น ไม่มีผู้นาชาติพันธ์ุที่มีอานาจสูงสดุ
ดังน้ัน ชุมชนอิ้วเม่ียนจึงต่างเป็นอิสระไม่ขึ้นต่อกัน ในแต่ละชุมชนจะมีหัวหน้าหมู่บ้าน ผู้ประกอบพิธีกรรม และคณะผู้อาวุโส
เป็นผู้นาที่มอี านาจทางการเมืองการปกครอง

ครอบครวั ของอ้วิ เมี่ยนน้นั สว่ นมากจะเป็นครอบครวั ขยาย คือ มีคสู่ มรสในครอบครวั หลายคู่ เช่น ปู่ - ยา่
พอ่ - แม่ ลูกชาย- ลกู สะใภ้ และหากครอบครวั ใดมลี ูกชายหลายคน ก็อาจจะมคี ู่สมรสมากขนึ้ สมาชกิ ในครอบครวั ก็อาจจะ
มีตั้งแต่ ๒- ๒๐ คน ซง่ึ ประกอบด้วย ปู่ ย่า บดิ า มารดา ลูกชาย ลกู สะใภ้ ลกู สาวท่ยี งั ไม่แต่งงาน หลาน (ลูกของลูกชาย)

/ลกั ษณะ...

- ๑๔ -

ลักษณะการปักผ้าของชาวอิ้วเม่ียนจะแตกต่างจากชาตพิ นั ธุ์อ่ืน โดยจะปักผา้ จากด้านหลังผา้ ขึ้นมา
ดา้ นหน้าของผา้ ดงั นั้น จึงตอ้ งจบั ผ้าให้ด้านหน้าคว่าลง เมอื่ ปักเสร็จแต่ละแถวแล้วก็ม้วนและใช้ผ้าห่อไวอ้ กี ชั้นหน่ึง
เพอ่ื ป้องกันส่งิ สกปรก ชาวอิ้วเมี่ยนมวี ธิ ีการปักลายผ้า ๔ แบบ ได้แก่ การปักลายเส้น (กิ่ว ก่วิ ) การปักลายขัด (โฉง่ เกียม)
การปักลายแบบกากบาท (โฉง่ ทวิ ) และการปักไขว้ (โฉ่ง ดบั ยบั )

การแสดงราถาดเป็นการแสดงท่ีจัดแสดงข้ึนเพื่อต้อนรับและอวยพรแขกในงาน โดยใช้ถาดเป็น
อุปกรณ์ประกอบการแสดงกเ็ พื่อสื่อถึงธรรมเนียมการต้อนรับแขกของชาวอวิ้ เมี่ยนท่ีมักจะนาถ้วยนา้ ชาวางบนถาด
และยกไปต้อนรบั แขก

๑๑. ลัวะ (Lua)

กลุ่มชาติพันธ์ุลัวะกระจายตัวตั้งถ่ินฐานอยู่ใน ๑๐ อาเภอได้แก่ อาเภอเชียงแสน อาเภอแม่ฟ้าหลวง
อาเภอเวียงป่าเป้า อาเภอพาน อาเภอแม่จัน อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอแม่สาย อาเภอแม่ลาว อาเภอเชียงของ
และอาเภอแม่สรวย

ระบบเครือญาติของลัวะมีระบบการแต่งงานแบบผัวเดยี วเมียเดียว โดยฝ่ายหญิงจะเข้าไปอยู่บา้ น
ฝ่ายชายและนับถือผบี รรพบรุ ษุ ฝา่ ยชาย บตุ รที่เกิดมา อยู่ในสวยเครอื ญาติของฝา่ ยพ่อในครัวเรอื นหนึง่ ๆ โดยทว่ั ไป
ประกอบดว้ ยสามี ภรรยา บตุ ร บุตรชายคนโตตอ้ งไปสรา้ งใหมเ่ ม่ือแตง่ งาน

ชาวลัวะมีวัฒนธรรมประเพณีพื้นฐานจาก การนับถือผี ความเชื่อเรื่องผี แม้ส่วนใหญ่ถือพุทธ
แต่ก็ไม่ทิง้ การนบั ถอื ผี พธิ กี รรมทป่ี ฏบิ ตั ิตามกลุ่มเครือญาติ “ผีตระกูล” ความเชือ่ ที่สบื ทอดกนั มามีเหนียวแน่นมาก
ดังนี้ การเล้ียงผีหลักเมือง (โนก สไปต) การเลี้ยงผีตะตู (โนก ตะตู) การเล้ียงผีหัวบันใด (โนกไกญโบง) การเลี้ยงผี
เรยี กขวญั (โนกรบกุ ) และการเลีย้ งผีไร่, นา

๑๒. ขมุ (Khamu)

กลุ่มชาติพันธุข์ มุกระจายตัวตัง้ ถนิ่ ฐานอยใู่ น ๒ อาเภอ ไดแ้ ก่ อาเภอเชียงของ และอาเภอเวียงแก่น
โครงสร้างการปกครองในอดีต เป็นสังคมท่ียอมรับระบบอาวุโส ผู้มีอานาจจึงประกอบไปด้วย
ตวั แทนของทุกสายตระกูล หรอื คณะผูอ้ าวุโส มบี ทบาทในการตัดสนิ ใจแทนคนในชุมชนได้ แต่ปัจจบุ ันภาครัฐได้จัด
ระเบียบการปกครอง จึงมีการปกครองที่เป็นรูปแบบทางการ กล่าวคือ มีผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วย และคณะกรรมการ
หมูบ่ า้ น จงึ มีผลทาให้เกดิ การเปลย่ี นแปลงโครงสรา้ งอานาจแบบใหม่
การนับถือศาสนาในปัจจุบันน้ีหันมานับถือศาสนาพุทธ และศาสนาคริสต์มากข้ึน ดังน้ัน จึงลด
การประกอบพิธีกรรมรูปแบบเดิมอัตลักษณ์ทางความเช่ือจึงมีลักษณะท่ีผสมผสานกัน เช่น เมื่อมีการข้ึนบ้านใหม่
ก็จะเอาพระสงฆ์ ปจู่ ารยห์ รอื มคั นายก ประกอบพธิ บี า้ นใกล้เรือนเคียง หรอื ทต่ี นร้จู ักมาประกอบพธิ ีกรรมด้วย
การแต่งกายของคนขมุนั้นส่วนใหญ่ยังคงมีความเช่ือท่ีเช่ือมโยงกับถ่ินฐานบ้านเกิดเดิมอยู่นั่นคือ
สาธารณรัฐประชาธปิ ไตยประชาชนลาว การแต่งกายของผหู้ ญิงมอี ตั ลกั ษณ์ คือผ้าโพกหวั สีแดง
การขบั รอ้ งเพลง ท่เี ป็นเสมอื นชีวติ จติ ใจ บทเพลงท่ขี บั ขานออกมาสะท้อนความรูส้ ึกของคนขมุ
อาหารชาติพันธ์ุขมุมีเอกลักษณ์ด้านรสชาติท่ีแตกต่างไปจากชาติพันธ์ุพน้ื เมือง ซ่ึงแม้จะมีวัตถุดบิ
ที่คล้ายคลงึ กัน แตก่ ารใชเ้ ครอื่ งปรุงรสมคี วามแตกตา่ งกนั โดยชาวขมจุ ะไมน่ ยิ มใส่เคร่ืองปรงุ รสสมัยใหม่

/๑๓. ดาราอง้ั ...

- ๑๕ -

๑๓. ดาราอง้ั (Dara-ang)

กลมุ่ ชาตพิ ันธ์ุดาราอ้ัง กระจายตวั ตง้ั ถิน่ ฐานอยู่ใน ๒ อาเภอ ไดแ้ ก่ อาเภอแมส่ าย และอาเภอเชียงแสน
ในอดีตชาวดาราอ้ัง มผี ูน้ าที่จะดูแล เรยี กวา่ “พอ่ ใหญ่” จะมหี นา้ ทีเ่ หมือนหัวหนา้ ชาตพิ ันธุ์ ทกุ คน
ในชาติพนั ธ์ุ ตอ้ งเช่ือฟงั คาสั่งทกุ อย่างทพี่ อ่ ใหญ่ไดบ้ อก ในปัจจุบันมกี ารปกครองทเ่ี ป็นรูปแบบทางการ
ชาวดาราอั้ง จะยึดถือคติธรรมคาสอนของพระพุทธเจ้าอย่างเคร่งครัด วิถีชีวิตของชาวบ้านอย่กู ัน
อยา่ งสขุ สงบ ปราศจากอบายมขุ มปี ระเพณบี ้านที่เกย่ี วพันกับพทุ ธศาสนาอย่างแน่นแฟน้
พอ่ แมช่ าวดาราอ้ัง จะยึดถือธรรมเนียมปฏิบตั ิเช่นเดียวกับชาวพุทธโดยทัว่ ไป คอื การสนับสนุนให้
ลกู ชายบวชเณรเพ่อเลา่ เรยี นธรรมะ และบวชพระ เพ่ือแผ่สว่ นบุญส่วนกุศลใหแ้ กบ่ ิดามารดา
ชาวดาราอ้ังมีฝีมือในการทอผ้า ซ่ึงเกอื บทกุ หลังคาเรอื นจะมกี ารทอผ้า เพือ่ เอามาใช้ในการตัดเส้ือ
และผา้ ซนิ่ ในการสวมใส่เปน็ ชุดประจาถน่ิ การทอผ้าจะเนน้ สีแดง เขยี ว ขาว น้าเงิน
อตั ลักษณ์ในดา้ นภูมิปญั ญาในการถนนอมอาหาร โดยการนาผกั ท่ีปลูกมาถนอมอาหารใช้วิธีนามา
ตากแห้ง และนาไปดอง เพอ่ื เกบ็ ไวท้ าน

๑๔. ม้ง (Hmong)

กลุม่ ชาตพิ ันธ์มุ ง้ กระจายตัวตัง้ ถ่ินฐานอยู่ใน ๑๐ อาเภอ ไดแ้ ก่ อาเภอเวยี งแก่น อาเภอเทงิ อาเภอเชยี งของ
อาเภอเวียงป่าเป้า อาเภอเชียงแสน อาเภอพญาเม็งราย อาเภอแม่ฟ้าหลวง อาเภอขุนตาล อาเภอเมืองเชียงราย
และอาเภอเวยี งเชียงรุง้

สังคมม้งเป็นระบบสังคมท่ีสืบทอดผีเรือนและมรดกผ่านฝ่ายผู้ชายเป็นหลัก เป็นระบบแซ่ตระกลู
มี ๓ ระดับ คือ ระดับพี่นอ้ งท่ีร่วมสายโลหิตหรือร่วมผีเรือนเดียวกนั เป็นกลุ่มพ่ีนอ้ งที่ยังสามารถสืบทอดกลับไปหา
บรรพบุรุษคนเดียวกันได้ และมีรายละเอียดของพิธีกรรมสาคัญเป็นแบบเดียวกัน ระดับที่สองเป็นพี่น้องร่วม
แซ่ตระกูล จากตานานเชื่อว่าคนท่ีมีแซ่เดียวกันคือพี่น้องร่วมสายเลือดเดียวกัน แม้พวกเขาจะไม่รู้จักกันมาก่อน
เพียงแต่เป็นคนในแซ่ท่ีเหมือนกัน และระดับที่สาม เป็นความสัมพันธ์ระหว่างแซ่ นั่นคือคนที่ไม่มีแซ่เดียวกัน
กส็ ามารถเป็นเครือญาติกนั ได้โดยผ่านการแตง่ งาน

อัตลักษณ์ในการใช้ใบไม้ คนม้งจะมีการใช้ใบไม้ในการติดต่อสื่อสาร โดยเฉพาะการติดต่อส่ือสาร
ของคู่บ่าวสาวในระยะที่ค่อนข้างไกล หากใช้ภาษาธรรมดาในการติดต่อสื่อสาร ก็จะทาให้คนอื่นรู้เสียงของผู้พูด
และที่สาคัญเสียงของใบไม้เดินทางได้ไกลกว่าเสียงตะโกนของคน จึงมีการเลือกเป่าใบไม้แทนการใช้คาพูดเพื่อ
การสื่อสารทแี่ นบเนียน ไพเราะ

ท้ังนี้ กลมุ่ ชาตพิ นั ธุ์ม้ง มีอตั ลักษณ์ท่ีโดดเด่น คอื การเขยี นเทียนลายผ้ามง้ การเปา่ เฆ้ง (แคนม้ง) การเล่น
ลูกขา่ ง และการยิงหนา้ ไม้

๑๕. บีซู (Bisu)

กลมุ่ ชาตพิ ันธ์บุ ีซู กระจายตวั ตัง้ ถิ่นฐานอย่ใู น ๓ อาเภอ ไดแ้ ก่ อาเภอแมล่ าว อาเภอเมืองเชียงราย
และอาเภอพาน

การปกครองของชาวบีซู มีผู้ใหญ่บ้านท่ีเป็นผู้นาชุมชนและตัวแทนส่วนราชการ และมีผู้นาทาง
จิตวญิ ญาณทีส่ ืบทอดทางเชื้อสายด้วยในตาแหน่ง เรยี กวา่ “ปตู่ ้ัง” หรอื “ป่ตู า้ ง”

ชาวบีซูตั้งถิ่นฐานตามสายตระกูลข้างพ่อและมีการนับถือผีตามสายตระกูล ในภาษาบีซูเรียก
สายตระกูลว่า “องั เจอ”

/เป็นอัตลักษณ์...

- ๑๖ -

เป็นอัตลักษณ์ที่สามารถพบเห็นได้หากผ่านหม่บู ้านของชาวบีซู คือ ตาเหลว ซ่ึงเป็นเคร่ืองจักสาน
ท่ีมีบทบาทสาคญั ของชาวบีซู ใชใ้ นประกอบพธิ กี รรม หรือใช้เปน็ สญั ลกั ษณ์ในการปอ้ งกนั สงิ่ ไมด่ ี หรอื สงิ่ ชั่วรา้ ยตามความเช่ือ

อาหารที่นิยมรับประทานกันมาอย่างยาวนาน และยังคงเหลืออยู่ในปัจจุบันคือ ลาบพริก ซ่ึงเป็น
อาหารทีค่ นบซี ภู ูมิใจนาเสนอแก่คนภายนอกเปน็ อย่างมาก เป็นอาหารทสี่ บื ทอดมาตง้ั แตร่ ุ่นปู่ย่าตายาย และคนบีซู
ยงั มีภาษาเปน็ ของตนเอง

๑๖. กะเหร่ยี ง (Karen)

กล่มุ ชาตพิ นั ธ์กุ ะเหรี่ยง กระจายตัวต้งั ถน่ิ ฐานอยูใ่ น ๕ อาเภอ ได้แก่ อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอเวียงชยั
อาเภอเวยี งป่าเป้า อาเภอแม่สรวย และอาเภอดอยหลวง

ในอดีตสังคมปกาเกอะญอมีผู้นาชุมชนท่ีเรียกว่า “ฮ่ีโข่” ซึ่งมีบทบาทเป็นผู้นาด้านจิตวิญญาณ
โดยดแู ลการประกอบพิธกี รรมต่างๆ การควบคมุ จารีต ตามกรอบวฒั นธรรมท่เี ป็นทยี่ อมรบั ของชมุ ชน

การแต่งงานของกะเหร่ียงไม่นิยมแต่งงานกับคนภายนอก เพราะประเพณีความเช่ือต่างกัน หนุ่มสาว
มีอสิ ระในการเลอื กคคู่ รองของตนเอง เมือ่ แตง่ งานแล้วจะอย่ดู ้วยกันแบบผัวเดียวเมยี เดยี วเท่านน้ั ตลอดไป การหย่า
รา้ งแทบจะไม่ปรากฏในสงั คมกะเหรย่ี ง

อัตลักษณ์การทอผ้าของผู้หญิงชาวกะเหร่ียงจะได้รับการกล่าวขานว่ามีฝีมือในการทอผ้าเก่งที่สดุ
เผ่าหนงึ่ โดยจะได้รับการถ่ายทอดองค์ความรู้ ทักษะฝมี อื มาจากผู้เปน็ แม่โดยที่ผหู้ ญงิ ชาวกะเหร่ียงมักจะทอเสื้อผ้า
ไวใ้ ชส้ วมใส่เองท้ังของตนเองและครอบครัว รวมถึงสาหรับในงานพิธีสาคัญต่าง ๆ

ข้าวเบ๊อะ เป็นอาหารพ้ืนบ้านของชาวปกาเกอะญอ มีลักษณะคล้าย ๆ ข้าวต้มทรงเครื่อง
ที่ประกอบไปดว้ ยเนอ้ื ผักพ้นื บ้าน นาต้มรวมกัน โดยมเี รื่องเล่าเก่ียวกบั เมนนู ้ีว่าหากฤดูกาลใดท่ีปลูกข้าวไดผ้ ลผลติ
ไม่ดี สง่ ผลใหข้ า้ วไมพ่ อชาวปกาเกอะญอจะนาข้าวมาต้มรวมกบั หวั เผือก หัวมัน ผกั หรือพชื ผลอ่ืน ๆ ทีย่ งั มเี หลืออยู่
เพื่อใหไ้ ดอ้ าหารท่ีเพยี งพอสาหรบั สมาชกิ ในครอบครวั

เครื่องดนตรี “เตหน่า” ทาด้วยไม้ออ่ นเหลาและกลึงให้เปน็ รูปเหมือนกล่องรปู ทรงรีมกี ้านยาวโก่ง
และโคง้ สูงขึน้ ไป ใชส้ าหรับดดี และรอ้ งเพลงประกอบ โดยเฉพาะหนุ่ม ชาวปกาเกอะญอจะใชเ้ ตหนา่ ในการเกี้ยวพาราสี
หญิงสาวในยามคา่ คนื

๑๗. จนี ยูนนาน (Chinese Yunnan)

กลุ่มชาตพิ นั ธุ์จนี ยูนนาน กระจายตวั ตั้งถ่นิ ฐานอย่ใู น ๖ อาเภอ ไดแ้ ก่ อาเภอเชยี งแสน อาเภอแม่
จัน อาเภอแม่สรวย อาเภอแมฟ่ า้ หลวง อาเภอเชยี งของ อาเภอเวยี งแก่น และอาเภอแม่สาย

ในอดีตการปกครองในชุมชนชาวจนี ยูนนานบนดอยแมส่ ลองใหค้ วามเคารพผ้อู าวโุ สโดยเฉพาะผู้นา
กองทัพทางทหาร รูปแบบการปกครองค่อนข้างเข้มงวดเพราะใช้ระเบียบวินัยแบบทหาร ในปัจจุบันมีการปกครอง
ที่เปน็ รปู แบบทางการ

การรวมตัวภายในวัฒนธรรมหรือการเป็นส่วนหน่งึ ของความเปน็ ชาติพันธ์ขุ องชาวจีนยูนนานเปน็
การนาความเชอ่ื ที่ปรากฏในพิธีกรรมมา ควบคมุ ให้คนอยูร่ วมกนั เป็นชมุ ชนและสงั คม

ลักษณะทางควมเชื่อของชาวจีนยูนนานมีความเช่ือเร่ืองสิ่งสักการบูชา ๕ ประการ ได้แก่ ฟ้า ดิน
กษัตริย์ บิดา มารดา และครู

วัฒนธรรมทางภาษา ที่สืบทอดมาจนปัจจุบันน้ี คือ ยังคงใช้ภาษาจีนกลางและภาษาถิ่นยูนนาน
สื่อสารกนั ในชีวิต ประจาวนั

/อตั ลักษณ.์ ..

- ๑๗ -
อัตลกั ษณด์ า้ นภมู ิปัญญาในดา้ นการแปรรปู อาหารท่ีมีช่ือเสียง ไมว่ า่ จะเป็นอาหารประเภทเนื้อสัตว์
หรอื พืชผกั โดยการแขวนผึ่งลมไวต้ ามชายคาบา้ นเพอ่ื เกบ็ รกั ษาไว้กิน ผลไมบ้ างอยา่ งก็นาไปดองเคม็ เชน่ ลูกท้อ จนกลาย
เป็นสินค้าจาหน่ายให้แก่นัก ท่องเทีย่ ว
อาหารท่ีขึ้นชื่อประเภทหน่อไม้แห้ง เต้าหู้ยี้ ไส้กรอก ยูนนาน เป็นอาหารจีนยูนนานบนดอยแม่สลอง
ที่ดึงดูดใจนักทอ่ งเทยี่ วไดเ้ ปน็ อย่าง

๑๘. ไตหยา่ (Tai Ya)

กลุ่มชาติพันธ์ุไตหย่ากระจายตัวตั้งถ่ินฐานอยู่ใน ๓ อาเภอ ได้แก่ อาเภอแม่สาย อาเภอแม่จัน
และอาเภอเมอื งเชยี งราย

การปกครอง ชาวไตหย่าท่ีเข้ามาอยู่ในประเทศไทยได้ปฏิบัติตนตามกฎหมายไทย โดยมีกลุ่มผนู้ า
อย่างเป็นทางการคือคณะกรรมการปกครองหมู่บ้าน กลุ่มผู้นาทางศาสนาที่มีตาแหน่งเรียกว่า ผู้ปกครอง
และ มัคนายก และมีการจดั สรรงานออกเปน็ กลุ่มยอ่ ยอีก ๓ กล่มุ คอื กลุ่มบุรุษ กลมุ่ สตรี และกลุ่มอนชุ น

ชาวไตหย่า เป็นสังคมที่มีความผูกพันกันทางสายโลหิต แบ่งเป็น ๒ กลุ่ม คือ กลุ่มผู้สืบสายโลหิต
ชั้นตน้ หรอื กลมุ่ สายตรง สว่ นกล่มุ ท่ีสองคือกลุม่ สายรองหรอื สายออ้ ม คอื กลมุ่ ญาติของเขยและสะใภ้ ซ่ึงทง้ั สองสาย
นบั วา่ เปน็ ญาติกันทง้ั สิ้น การสืบสายตระกูลนับทางบิดา

เส่ือไตหย่า (เสื่อทอกก) เป็นพืชเศรษฐกิจ ชาวไตหย่ามีการปลูก และนามาทอเป็นเสื่อ จนถูก
เรียกวา่ “เสอื่ ไตหย่า”

การรักษาโรค ที่เรียกว่า การก่าแล้ง หรือการขูดหลัง เป็นวิธีการรักษาโรคของชาวไตหย่าที่ยัง
สามารถพบเจอได้ในปจั จบุ ัน

เครือ่ งจักสานที่โดดเดน่ ที่ชาวไตหย่ายังคงทาไว้ใชง้ าน เรยี กวา่ ขอนกูล่าน ท่เี ปน็ ภาชนะเอนกประสงค์
ใช้บรรจุส่ิงของเพื่อหาบไปยงั ท้องนา ไร่ สวน

ด้านอาหารที่ยังคงมีเอกลักษณ์โดดเด่นคือการปรุงอาหารท่ีมีรสชาติแบบเดิม ผักต่าง ๆ จะมีการ
นามาดองเพอื่ เกบ็ ไวท้ านได้นาน เชน่ ดองแตงกวา หวั ไชเทา้ หัวผกั กาด อีกทงั้ ยงั มีการดองเนื้อต่าง ๆ ไม่วา่ จะเป็น
เปด็ ไก่ ห่าน หมู วัว ปลา โดยจะดองในโอง่ ซง่ึ เป็นภาชนะดินเผาทีช่ าวไตหย่าเรยี กวา่ ต่อม หรอื ออม

/อาหาร...

- ๑๘ -

อาหาร

อาหาร เป็นปัจจัยสาคัญขั้นพ้ืนฐาน สาหรับการดารงชีวิตของมนุษย์ให้อยู่รอด ซึ่งก็ถือว่าเป็นหนึ่ง
ในปจั จยั สท่ี ีม่ นุษย์ไม่อาจขาดได้ ในทกุ ชนชาติ ทกุ ภาษา และทุกวฒั นธรรม ต้องบริโภคอาหารเพื่อเป็นเครอ่ื งหลอ่ เล้ียงบารุง
รา่ งกายใหม้ คี วามสมบูรณ์แข็งแรงและมีคุณภาพชวี ิตทีด่ ี การรับประทานอาหารของมนุษย์ ถือไดว้ า่ เปน็ หน่ึงในกระบวนการ
เรียนรู้และปรับตัวเพ่ือการอยู่รอดของมนุษย์ ส่ิงหนึ่งท่ีสามารถบ่งบอกถึงวัฒนธรรมของความเป็นไทยได้เป็นอย่างดี
คืออาหารไทย

เนื่องจากความหลากหลายทางวัฒนธรรมผสมผสานกับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนไทยถ่ายทอดออกมา
เป็นอาหารท่มี ีรสชาติความอร่อยไม่แพ้ชาติใดในโลก อีกท้งั คุณค่าทางอาหาร และโภชนาการ ทาใหอ้ าหารไทยถูกกล่าวขาน
ไปท่ัวโลก และแม้จะได้ขึ้นชื่อว่าอาหารไทย เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่สาคัญของประเทศ มีการส่ังสมจากบรรพบุรุษ
ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นนับเป็นภูมิปัญญาที่แท้จริงและควรหวงแหนยิ่งของชาติ จากหลักฐานพบว่าอาหารไทยมีการพัฒนา
ตั้งแต่ในสมัยก่อนประวัติศาสตร์เร่ือยมาจนสมัยสุโขทัย อยุธยา ธนบุรี และรัตนโกสินทร์จนถึงปัจจุบัน อาหารไทยนับว่า
เปน็ อาหารทีม่ ีลกั ษณะโดดเดน่ ทัง้ ในเร่อื งของรสชาตคิ ุณคา่ ทางโภชนาการ ตลอดจนการตกแต่งท่ีเปน็ เอกลกั ษณ์

อาหารพื้นบ้าน ก็คอื อาหารท่ีประชาชนบริโภคอยู่ในชีวิตประจาวนั และบริโภคในโอกาสต่าง ๆ โดยอาศัย
เครื่องปรุง วัสดุที่นามาประกอบอาหารจากแหล่งต่าง ๆ ทั้งจากแหล่งธรรมชาติที่แวดล้อมอยู่ ด้วยการเก็บของป่า การล่าสัตว์
การจับสัตว์น้า และจากการผลิตขึ้นมาเอง เช่น การเพาะปลูก การเล้ียงสัตว์ หรอื จากการซ้ือขายแลกเปลี่ยน โดยมีกรรมวิธี
ทาเป็นเอกลักษณ์ รวมทั้งรสชาติท่ีเป็นเฉพาะถ่ินแตกต่างกัน อาหารพ้ืนบ้านจัดได้ว่าเป็นอาหารที่แสดงออกถึงความเป็น
ตัวตนในท้องที่ต่าง ๆ ได้อย่างแท้จริง เน่ืองจากว่าอาหารในแต่ละพ้ืนท่ีก็จะมีความแตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับปัจจัย
ในหลาย ๆ ด้านของพ้ืนที่ดังกล่าวท่ีทาให้ออกมาเป็นอาหารอันมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวไม่เหมือนใคร ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง
ของชีวิตความเป็นอยู่ สภาพภูมิอากาศ สภาพภูมิประเทศ และอ่ืน ๆ อีกมากมาย ทุกอย่างถูกผสมผสานกันจนออกมา
เป็นวฒั นธรรมอาหารท่แี สดงถึงความเป็นตัวเองได้อยา่ งชัดเจนทีส่ ุด

วัฒนธรรมของอาหารล้านนา เกิดจากการผสมผสานวัฒนธรรมเดิมกับวัฒนธรรมของกลุ่มคน
หลากหลายที่มีอาณาเขตติดต่อกบั ชายแดนไทย หรือกลมุ่ ชาตพิ ันธุ์ในพืน้ ที่ อาทิ แกงฮงั เลจากพม่า ขนมจนี นา้ เงี้ยว
จากไทยใหญ่ การดื่มน้าชา อาหารประเภทก๋วยเต๋ียว และอาหารท่ีทาจากหมู ซึ่งรับมาจากวัฒนธรรมอาหารจีน
โดยอาหารเหลา่ น้ีล้วนมรี สชาตอิ าหารท่แี ตกตา่ งไปจาก “อาหารของคนเมอื ง” หรอื “อาหารล้านนา”

คนลา้ นนา นยิ มเรยี กลมุ่ ชาติพันธุ์ของตนเองว่า “คนเมือง” มีวัฒนธรรมการดารงชีวิตความเปน็ อยู่
ที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเองท้ังด้านวัฒนธรรม ภาษา ความเชื่อ ประเพณี และอาหารการกินของท้องถิ่น
โดยอาหารพื้นเมืองถือว่าเป็นทุนทางวัฒนธรรมท่ีมีการสั่งสมองค์ความรู้ ภูมิปัญญา และถ่ายทอดกันมาอย่าง
ต่อเน่ือง จากอดีตมาจนถึงปัจจุบัน อาหารการกินของคนเมืองโดยท่ัวไปมีความเป็นธรรมชาติ ส่วนปรุงแต่งน้อย
อาหารท่ีทารบั ประทานส่วนใหญม่ ักจะเปน็ ไปตามฤดูกาล ซง่ึ หาวตั ถุดบิ ไดง้ ่ายในท้องถ่นิ นนั้ ๆ ทาให้อาหารพ้นื เมือง
ของแต่ละทอ้ งถ่ินมีความแตกต่างกนั บ้างตามสภาพพื้นท่ี

นอกจากน้ี อาหารล้านนาหรืออาหารของชนชาติพันธ์ุจะใช้พืชผักที่ขึ้นอยู่ตามป่าเขาหรือบริเวณ
โดยรอบของท่ีอยู่อาศัย นามาผสมกับเคร่ืองปรุงต่าง ๆ อาทิ พริก เกลือ กระเทียม โดยอาหารที่ทาจากเนื้อสตั วจ์ ะ
ได้มาจากธรรมชาติและป่า เช่น ปลา กบ และสัตว์ป่า ส่วนในปัจจุบันเน้ือสัตว์ท่ีนิยมรับประทานเป็นหมู ไก่ และ
ปลา ทั้งน้ี อาหารของคนล้านนาส่วนใหญ่จะมีรสเผ็ด เค็ม เปรี้ยว แต่ไม่หวานมาก อาหารภาคเหนือไม่นิยมใส่น้าตาล
ความหวานจะไดจ้ ากสว่ นผสมที่นามาประกอบอาหาร เชน่ หวานจากผัก ปลา มะเขือสม้ (มะเขือเทศ) เปน็ ตน้ การปรงุ อาหาร
มหี ลายวธิ ี เช่น การแกง การจอ การสา้ การยา การเจยี ว การปงิ้ การคัว่ หรือการผัด การหลู้ การตา ซง่ึ อาหารของภาคเหนือ
มักจะทาให้สกุ และอาหารแต่ละประเภท จะมีเอกลักษณ์ในรสชาติของอาหารซึ่งเป็นการถ่ายทอดองค์ความรู้ ในวิธกี ารปรุง
อาหารจากรุน่ สู่รนุ่

/ผา้ หรือ...

- ๑๙ -

ผ้าหรือเครอ่ื งนุ่งหม่

ผ้าหรือเคร่ืองนุ่งห่ม เป็นหน่ึงในปัจจัยสี่ท่ีมีความสาคัญต่อการดารงชีวิตของมนุษย์ ในสังคมไทย
นับตง้ั แต่สมัยบรรพบุรุษ ทกุ ครัวเรือนจะมกี ารทอผ้าเพ่ือใช้สาหรับตนเองและบุคคลในครอบครัว ไม่วา่ จะใชส้ าหรับ
การนุ่งห่ม หรือเป็นเคร่ืองใช้ในบ้านรวมไปถึงเป็นส่ิงประดับตกแต่งบ้าน โดยทักษะการทอผ้าจะมรดกภูมิปัญญา
ถ่ายทอดองค์ความรู้ กรรมวธิ ี รวมไปถงึ เปน็ งานฝีมือทส่ี ื่อถงึ ความเปน็ ศิลปะของแต่ละบุคคล และจะมีการถา่ ยทอด
ใหแ้ กส่ มาชกิ ในครัวเรือน จนกลายเป็นมรดกทางวฒั นธรรมท่ีได้รับการสืบทอดจากบรรพบรุ ุษจากรุ่นหนึง่ ไปสอู่ ีกรุ่นหนงึ่

ในชุมชนทางภาคเหนือ ผ้าทอยังคงมีบทบาทสาคัญทางสังคมและวัฒนธรรม นอกเหนือจาก
บทบาททางการคา้ แลว้ ไมว่ า่ จะเปน็ การใชใ้ นประเพณี พิธีกรรมตา่ ง ๆ การใชเ้ ปน็ เสอื้ ผ้าเคร่ืองนุง่ หม่ ในหลายชุมชน
ในพธิ ีขึน้ เฮือนใหม่ พธิ ีสบื ชะตาหรอื พิธีทีม่ กี ารใชข้ ันหลวงยงั คงมีการใช้ผ้าขาว-ผ้าแดงเปน็ เคร่อื งประกอบพิธีกันอยู่
โดยเช่ือว่าเป็นสัญลักษณ์ของผีบรรพบุรุษ ในหลายชุมชนยังคงมีการใช้ผ้าขาวท่ีทอด้วยมือเป็นผ้าหลองคาบ
ใช้รองหรอื ห่อรา่ งของผู้ทล่ี ่วงลับไปแล้ว และยังใชท้ าตุงสามหางและถุงขาวทใ่ี ชใ้ นพิธศี พเช่นกัน

การแต่งกายพื้นเมืองของภาคเหนือมีลักษณะแตกต่างกันไปตามเชื้อชาติของกลุ่มชนคนเมือง
เน่อื งจากผู้คนหลากหลายชาตพิ นั ธ์อุ าศยั อยู่ในพนื้ ทซ่ี ึ่งบ่งบอกเอกลักษณ์ของแต่ละพน้ื ถน่ิ เนอื่ งจากจังหวัดเชยี งราย
เป็นจังหวัดที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ มีวัฒนธรรมและมีองค์ความรูภ้ ูมปิ ัญญาด้านผ้าท่ีแตกต่าง และความ
หลากหลายในองค์ความรูภ้ มู ิปญั ญาทีม่ กี ารสง่ั สมและสืบทอดมาอย่างต่อเนือ่ ง

/บทที่ 3...

บทท่ี 3

วธิ ีการดาเนินกจิ กรรม

วิธีการดาเนนิ กิจกรรม

กิจกรรมส่งเสริมอัตลักษณ์ภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม โครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม
ภายใตโ้ ครงการจัดทาฐานข้อมูลดา้ นศาสนา วัฒนธรรม และจารตี ประเพณที อ้ งถ่ิน ประจาปี ๒๕๖๔

1. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้ดาเนินโครงการ/กิจกรรมทางวัฒนธรรมที่เกี่ยวกับ
การส่งเสริมมรดกภมู ิปัญญาทางวฒั นธรรม (อาหารลาภรณ์) ตลอดจนเพอ่ื บรรเทาผลกระทบท่ีเกิดจากสถานการณ์
การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) โดยกรมส่งเสรมิ วฒั นธรรม กระทรวงวัฒนธรรม
พิจารณาแล้วเห็นว่า โครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา
วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถิ่น ประจาปี ๒๕๖๔ โครงการท่ีดาเนินการซ่ึงสอดคล้องกับพันธกิจของ
กรมสง่ เสรมิ วฒั นธรรมในการส่งเสริมและสนับสนุนการมีส่วนร่วมของเครือข่ายทางวฒั นธรรมของทุกภาคสว่ นให้มี
ความเข้มแข็ง จึงให้สันบสนุนงบประมาณ จานวนเงิน 300,000.-บาท (สามแสนบาทถ้วน) กิจกรรมโครงการ
มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถ่ิน
ประจาปี ๒๕๖๔ ประกอบด้วย เครือข่ายสภาวัฒนธรรมระดับตาบล ระดับอาเภอและระดับจังหวัด เด็ก เยาวชน
ผู้สูงอายุ ผู้นาชุมชน และประชาชนทั่วไปข้าราชการ และเจ้าหน้าท่ีของสานักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย
เพือ่ รว่ มกันดาเนนิ กจิ กรรมโครงการมรดกภมู ปิ ญั ญาทางวฒั นธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานขอ้ มูลดา้ นศาสนา วัฒนธรรม
และจารีตประเพณีท้องถิ่น ประจาปี ๒๕๖๔ และร่วมกันสนับสนุนการดาเนินงานของกิจกรรมให้เป็นไปด้วยความ
เรียบร้อยและตรงตามวัตถุประสงค์

2. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้ดาเนินการจัดประชุมคณะกรรมการสภาวัฒนธรรม
ในวันจันทร์ท่ี 15 พฤศจิกายน ๒๕๖๔ เวลา ๑๓.๓๐ น. เป็นต้นไป ณ ห้องประชุมธรรมลังกา ชั้น 3 ศาลากลางจังหวัด
เชียงราย ตาบลริมกก อาเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย เพ่ือหารือแนวทางการดาเนินงานด้านวัฒนธรรมและการเก็บ
ขอ้ มลู ภมู ปิ ัญญาทางวัฒนธรรม ตามโครงการมรดกภมู ิปญั ญาทางวัฒนธรรม ภายใตโ้ ครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา
วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถ่นิ ประจาปี ๒๕๖๔

3. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้ดาเนินการจัดทาประกาศแต่งตั้งคณะกรรมการตัดสิน
การประกวดขนั โตกอาหารพันธ์ุ ตามโครงการมรดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใตโ้ ครงการจัดทาฐานข้อมูลด้าน
ศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถ่ิน ประจาปี ๒๕๖๔ เพ่ือให้การจัดการประกวดเป็นไปด้วยความเป็นไป
ด้วยความเรียบร้อย โปร่งใส เป็นธรรม และตรวจสอบได้ ประกอบด้วย ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย
รองประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงรายที่ได้รับมอบหมาย รองประธานเครือข่ายวัฒนธรรมที่ได้รับมอบหมาย
ข้าราชการและเจ้าหน้าที่สานักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย และเจ้าหน้าท่ีสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย พร้อมกับ
หนังสือขอความอนุเคราะห์ในการร่วมเป็นคณะกรรมการตัดสินการประกวดขันโตกอาหารชาติพันธุ์ โดยกาหนด
จดั ประกวดขันโตกอาหารชาติพนั ธุ์ ดงั นี้

โซนที่ 1 ได้แก่ อาเภอเวียงเชียงรุ้ง อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอเวียงชัย และอาเภอแม่ลาว
โดยมี อาเภอเวียงเชียงรุ้ง เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันพฤหัสบดีท่ี 1 ๖ ธันวาคม 2564
ณ หอประชุมอาคารเอนกประสงค์ พวงแสด 4 โรงเรียนอนุบาลองค์การบริหารส่วนตาบลป่าซาง ตาบลป่าซาง
อาเภอเวียงเชียงรุ้ง จงั หวดั เชยี งราย

/โซนที่ ๒...

- ๒๑ -

โซนท่ี 2 ได้แก่ อาเภอขุนตาล อาเภอเทิง อาเภอพญาเม็งราย อาเภอเชียงของ และ
อาเภอเวียงแก่น โดยมี อาเภอขุนตาล เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันศุกร์ที่ 17 ธันวาคม 2564
ณ ศนู ย์สุขภาวะเทศบาลตาบลปา่ ตาล หมู่ 1 ตาบลปา่ ตาล อาเภอขุนตาล จังหวดั เชยี งราย

โซนท่ี 3 ได้แก่ อาเภอแม่สรวย อาเภอพาน อาเภอป่าแดด อาเภอเวียงป่าเป้า โดยมี อาเภอแม่สรวย
เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันพฤหัสบดีท่ี 23 ธันวาคม 2564 ณ สานักสงฆ์ป่าซางพิเชษฐ์ลาวัณย์
ตาบลแม่พรกิ อาเภอแม่สรวย จงั หวดั เชียงราย

โซนที่ 4 ได้แก่ อาเภอแม่จนั อาเภอแมฟ่ า้ หลวง อาเภอแม่สาย อาเภอเชยี งแสน และอาเภอดอยหลวง
โดยมี อาเภอแม่จัน เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันศุกร์ที่ 10 ธันวาคม 2564 ณ โรงเรียนแม่จันวิทยาคม
ตาบลแม่จัน อาเภอแม่จัน จงั หวดั เชียงราย

4. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้จัดทาประกาศหลักเกณฑ์การประกวดขันโตกอาหารชาติพันธ์ุ
โครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณี
ท้องถิ่น ประจาปี ๒๕๖๔ เพ่ือให้การจัดการประกวดเป็นไปด้วยความเป็นไปด้วยความเรียบร้อย โปร่งใส เป็นธรรม
และตรวจสอบได้ รวมท้ังให้สภาวัฒนธรรมอาเภอทุกอาเภอประกวดนาไปใช้เป็นแนวทางในการเตรียมตัว
เพ่อื เขา้ รว่ มการประกวด และเปน็ แนวทางในการตัดสินการประกวดของคณะกรรมการตัดสิน

5. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้จัดทาอินโฟกราฟิกเพื่อเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ข่าวสาร
โครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณี
ทอ้ งถิน่ ประจาปี ๒๕๖๔ ผ่านเฟซบุ๊กของ สภาวฒั นธรรม จังหวดั เชียงราย FACEBOOK : สภาวฒั นธรรม จังหวัดเชียงราย และ
ผ่านทางกลุ่มไลน์ต่าง ๆ

6. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้จัดทาหนังสือเชิญวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย เข้าร่วม
กิจกรรมโครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีต
ประเพณีท้องถิ่น ประจาปี ๒๕๖๔ และขอให้มอบหมายนักวิชาการผู้ประสานงานอาเภอ ดาเนินการเก็บข้อมูล
แบบสารวจมรดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรม (แบบ มภ.1)

๗. สภาวัฒนธรรมอาเภอของแต่ละโซน ได้มีการประชุมปรึกษาหารือแนวทางการดาเนินการจดั
กิจกรรมโครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีต
ประเพณีท้องถ่ิน ประจาปี ๒๕๖๔ โดยมีการนัดหมายจัดประชุมหรือการประสานงานผ่านทางโทรศัพท์ หรือทางกลุ่ม
ไลน์ โดยมีนักวชิ าการวัฒนธรรมผปู้ ระสานงานแตล่ ะอาเภอคอยอานวยความสะดวกในการดาเนินกจิ กรรม

๘. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ร่วมกับสานักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้ดาเนินการจัด
โครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณี
ท้องถ่ิน ประจาปี ๒๕๖๔

โซนที่ 1 ได้แก่ อาเภอเวยี งเชียงรุง้ อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอเวยี งชยั และอาเภอแมล่ าว โดยมี
อาเภอเวียงเชียงรุ้ง เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันพฤหัสบดีที่ 1๖ ธันวาคม 2564 ณ หอประชุม
อาคารเอนกประสงค์ พวงแสด 4 โรงเรียนอนุบาลองค์การบริหารส่วนตาบลป่าซาง ตาบลป่าซาง อาเภอ
เวียงเชียงรุ้ง จังหวัดเชียงราย โดยสภาวัฒนธรรมอาเภอ จานวน 4 อาเภอ มาร่วมโครงการฯ กิจกรรมประกอบด้วย
การจัดบูธนิทรรศการสาธิตมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของแต่ละอาเภอ ซ่ึงภายในบูธจะมีทั้งการจัดแสดงมรดก
ภูมปิ ญั ญาด้านตา่ ง ๆ การสาธิตให้ความรโู้ ดยปราชญ์ชาวบ้าน และทเี่ ป็นจุดเน้นของการจัดกิจกรรมในปีน้ี คือ การแสดง
แฟชน่ั โชวช์ ุดชาตพิ ันธ์ุ และจดั ทาขนั โตกอาหารชาตพิ นั ธุต์ อ่ หนา้ คณะกรรมการตัดสิน ประกอบดว้ ย

/๑. สภาวัฒนธรรม...

- ๒๒ -

๑. สภาวฒั นธรรมอาเภอเวยี งเชยี งรุง้
๒. สภาวัฒนธรรมอาเภอเมอื งเชียงราย
๓. สภาวัฒนธรรมอาเภอเวยี งชัย
๔. สภาวัฒนธรรมอาเภอแมล่ าว
โซนท่ี 2 ได้แก่ อาเภอขุนตาล อาเภอเทิง อาเภอพญาเม็งราย อาเภอเชียงของ และ
อาเภอเวียงแก่น โดยมี อาเภอขุนตาล เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันศุกร์ท่ี 17 ธันวาคม 2564
ณ ศูนย์สุขภาวะเทศบาลตาบลป่าตาล หมู่ 1 ตาบลป่าตาล อาเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย โดยสภาวัฒนธรรม
อาเภอ จานวน ๕ อาเภอ มาร่วมโครงการฯ กิจกรรมประกอบด้วยการจัดบูธนิทรรศการสาธิตมรดกภูมิปัญญา
ทางวัฒนธรรมของแต่ละอาเภอ ซ่ึงภายในบูธจะมีท้ังการจัดแสดงมรดกภูมิปัญญาด้านต่าง ๆ การสาธิตให้ความรู้
โดยปราชญ์ชาวบ้าน และทเ่ี ป็นจุดเนน้ ของการจัดกิจกรรมในปนี ี้ คือ การแสดงแฟช่นั โชวช์ ุดชาติพันธ์ุ และจดั ทาขันโตก
อาหารชาตพิ ันธต์ุ อ่ หน้าคณะกรรมการตัดสิน ประกอบดว้ ย
๑. สภาวฒั นธรรมอาเภอขุนตาล
๒. สภาวฒั นธรรมอาเภอเทิง
๓. สภาวฒั นธรรมอาเภอพญาเม็งราย
๔. สภาวฒั นธรรมอาเภอเชยี งของ
5. สภาวฒั นธรรมอาเภอเวยี งแก่น
โซนท่ี 3 ได้แก่ อาเภอแม่สรวย อาเภอพาน อาเภอป่าแดด อาเภอเวียงป่าเป้า โดยมี อาเภอแม่สรวย
เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันพฤหัสบดีที่ 23 ธันวาคม 2564 ณ สานักสงฆ์ป่าซางพิเชษฐ์ลาวัณย์
ตาบลแม่พริก อาเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย โดยสภาวัฒนธรรมอาเภอ จานวน 4 อาเภอ มาร่วมโครงการฯ
กิจกรรมประกอบด้วยการจัดบูธนิทรรศการสาธิตมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของแต่ละอาเภอ ซึ่งภายในบูธจะมี
ท้ังการจัดแสดงมรดกภูมิปัญญาด้านต่าง ๆ การสาธิตให้ความรู้โดยปราชญ์ชาวบ้าน และท่ีเป็นจุดเน้นของการจัด
กิจกรรมในปีนี้ คือ การแสดงแฟช่ันโชว์ชุดชาติพันธุ์ และจัดทาขันโตกอาหารชาติพันธ์ุต่อหน้าคณะกรรมการตัดสิน
ประกอบดว้ ย
๑. สภาวฒั นธรรมอาเภอแมส่ รวย
๒. สภาวฒั นธรรมอาเภอพาน
๓. สภาวฒั นธรรมอาเภอปา่ แดด
๔. สภาวัฒนธรรมอาเภอเวยี งป่าเป้า
โซนที่ 4 ได้แก่ อาเภอแม่จัน อาเภอแม่ฟ้าหลวง อาเภอแม่สาย อาเภอเชียงแสน และ
อาเภอดอยหลวง โดยมี อาเภอแม่จัน เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันศุกร์ท่ี 10 ธันวาคม 2564
ณ โรงเรียนแม่จันวิทยาคม อาเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย โดยสภาวัฒนธรรมอาเภอ จานวน ๕ อาเภอ มาร่วม
โครงการฯ กิจกรรมประกอบด้วยการจัดบูธนิทรรศการสาธิตมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของแต่ละอาเภอ
ซึ่งภายในบูธจะมีทั้งการจัดแสดงมรดกภูมิปัญญาด้านต่าง ๆ การสาธิตให้ความรู้โดยปราชญ์ชาวบ้าน และท่ีเป็นจุดเน้น
ของการจัดกิจกรรมในปีนี้ คือ การแสดงแฟช่ันโชว์ชุดชาตพิ ันธ์ุ และจดั ทาขนั โตกอาหารชาติพันธุ์ต่อหน้าคณะกรรมการ
ตัดสิน ประกอบด้วย
๑. สภาวฒั นธรรมอาเภอแม่จัน
๒. สภาวฒั นธรรมอาเภอแมฟ่ า้ หลวง

/๓. สภาวฒั นธรรม...

- ๒๓ -

๓. สภาวัฒนธรรมอาเภอแมส่ าย

๔. สภาวัฒนธรรมอาเภอเชยี งแสน

๕. สภาวัฒนธรรมอาเภอดอยหลวง

คณะกรรมการตัดสนิ การอาหารชาติพันธ์ุ ประกอบด้วย

๑. นางสลกั จฤฎดิ์ ตยิ ะไพรัย ประธานกรรมการ

ประธานสภาวฒั นธรรมจังหวดั เชยี งราย

๒. รองประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงรายท่ีไดร้ บั มอบหมาย กรรมการ

๓. นางสาววรัชยา โกแสนตอ กรรมการ

รองประธานเครือข่ายวฒั นธรรมระดับจังหวดั

๔. นางเบญ็ จมาส บุญเทพ กรรมการ

นักวชิ าการวฒั นธรรมชานาญการพิเศษ

สานักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชยี งราย

5. นางสาวธญั วตั ม์ วรรณสอน เลขานุการ

นักวิชาการวฒั นธรรม

สานักงานวัฒนธรรมจังหวดั เชยี งราย

6. นางสาวฐิฒกิ า วงศม์ า ผู้ชว่ ยเลขานกุ าร

เจา้ หน้าทม่ี รดกภมู ิปญั ญาทางวัฒนธรรม

9. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้จัดทาเกียรติบัตรเพ่ือมอบให้แก่สภาวัฒนธรรมอาเภอ

ทุกอาเภอเป็นรายอาเภอ และมอบรางวัลการประกวดขันโตกอาหารชาติพันธ์ุให้แก่อาเภอที่ได้รับรางวัล

โดยมอบเปน็ เงินสดพร้อมเกยี รติบตั ร เพื่อให้กจิ กรรมดังกล่าวสาเรจ็ ลลุ ว่ งไปได้ดว้ ยดี

กิจกรรมการจัดทาฐานข้อมูลองค์ความรู้มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมด้านศาสนาวัฒนธรรม

และจารีตประเพณที ้องถ่นิ
สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้จ้างมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย ในการจัดเก็บข้อมูลมรดก

ภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมท้ัง 4 โซน จานวน 18 อาเภอ โดยมีค่าจัดทาฐานข้อมูลมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม

จานวน 50,000.- บาท (ห้าหม่ืนบาทถ้วน) เพ่อื เก็บรวบรวมขอ้ มูลกจิ กรรมภมู ิปัญญาในแต่ละด้าน จานวน 6 ด้าน
ดงั น้ี

๑. วรรณกรรมพน้ื บา้ นและภาษา
๒. ศิลปะการแสดง
๓. แนวทางการปฏบิ ตั ิทางสงั คม พธิ กี รรม ประเพณี และเทศกาล

๔. ความร้แู ละการปฏิบตั เิ กยี่ วกับธรรมชาตแิ ละจกั รวาล
๕. งานชา่ งฝีมอื ดง้ั เดิม

6. การเล่นพน้ื บา้ น กฬี าพน้ื บา้ น และศลิ ปะการตอ่ สู้ปอ้ งกันตวั ใหค้ งอยสู่ บื ต่อไป

/บทท่ี ๔...

บทท่ี 4

ผลการดาเนนิ กจิ กรรม

ผลการดาเนินกจิ กรรม

ตามทสี่ ภาวัฒนธรรมจงั หวัดเชยี งราย ได้รบั การจดั สรรงบประมาณเพื่อเปน็ ค่าใช้จ่ายในการดาเนินการ

จัดกิจกรรมมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีต
ประเพณีท้องถิ่น ประจาปี 2564 ดังนั้น เพ่ือให้การดาเนินโครงการดังกล่าวเป็นไปด้วยความเรียบร้อย และบรรลุ
วัตถุประสงค์ของกรมส่งเสริมวัฒนธรรม สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้กาหนดจัดกิจกรรมมรดกภูมิปัญญา

ทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถ่ิน ประจาปี 2564
โดยแบง่ อาเภอตา่ ง ๆ ออกเปน็ 4 โซน คือ

โซน วัน/เดอื น/ปี สถานที่จัด หมายเหตุ
วนั พฤหัสบดที ่ี 16 ธนั วาคม หอประชุมอาคารเอนกประสงค์ อาเภอเจา้ ภาพ
โซนที่ ๑ ประกอบด้วย พวงแสด 4 โรงเรยี นอนบุ าล เวียงเชียงรงุ้
1. อ.เวยี งเชียงรงุ้ 2564 องค์การบรหิ ารส่วนตาบลป่าซาง
2. อ.เวยี งชยั ตาบลปา่ ซาง อาเภอเวยี งเชยี งรงุ้ อาเภอเจ้าภาพ
3. อ.เมืองเชียงราย วันศกุ รท์ ่ี 17 ธนั วาคม ขนุ ตาล
4. อ.แมล่ าว 2564 จังหวัดเชยี งราย
ศูนย์สุขภาวะเทศบาลตาบลป่าตาล อาเภอเจ้าภาพ
โซนที่ 2 ประกอบด้วย วันพฤหัสบดที ่ี 23 ธันวาคม หมู่ 1 ตาบลปา่ ตาล อาเภอขุนตาล แม่สรวย
1. อ.ขนุ ตาล 2564
2. อ.เชยี งของ จงั หวัดเชยี งราย อาเภอเจา้ ภาพ
3. อ.เวียงแก่น วนั ศุกรท์ ี่ 10 ธนั วาคม แม่จนั
4. อ.เทิง 2564 สานกั สงฆป์ า่ ซางพเิ ชษฐล์ าวัณย์
5. อ.พญาเม็งราย ตาบลแมพ่ รกิ อาเภอแม่สรวย

โซนท่ี 3 ประกอบด้วย จงั หวดั เชยี งราย
1. อ.แม่สรวย
2. อ.ปา่ แดด ณ โรงเรยี นแมจ่ ันวทิ ยาคม
3. อ.พาน อาเภอแมจ่ ัน จังหวัดเชยี งราย
4. อ.เวียงป่าเป้า

โซนท่ี 4 ประกอบด้วย
1. อ.แม่จัน
2. อ.เชียงแสน
3. อ.แม่สาย
4. อ.แมฟ่ ้าหลวง
5. อ.ดอยหลวง

/ภายในงาน...

- ๒๕ -

โดยการดาเนินโครงการดังกล่าว กาหนดให้มีการจัดบูธนิทรรศการสาธิตมรดกภูมิปัญญาทาง

วฒั นธรรมของแต่ละอาเภอ ซง่ึ ภายในบธู จะมีท้ังการจัดแสดงมรดกภมู ิปัญญาด้านต่าง ๆ การสาธิตให้ความรู้โดยปราชญ์

ชาวบ้าน จานวน 6 ด้าน ได้แก่ วรรณกรรมพื้นบ้านและภาษา, ศิลปะการแสดง, แนวทางการปฏิบัติทางสังคม

พิธกี รรม ประเพณี และเทศกาล, ความร้แู ละการปฏบิ ัตเิ กยี่ วกับธรรมชาตแิ ละจักรวาล, งานชา่ งฝีมือดัง้ เดมิ และการ

เล่นพ้นื บ้าน กีฬาพืน้ บา้ น และศลิ ปะการต่อสู้ปอ้ งกันตัวและที่เปน็ จุดเนน้ ของการจัดกิจกรรมในปนี ้ี คือ การแสดงแฟชั่น

โชว์ชดุ ชาติพนั ธ์ุ และการประกวดขันโตกอาหารชาติพนั ธุ์ของแต่ละอาเภอ โดยมผี ลการดาเนนิ กจิ กรรม ดงั น้ี

๑. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้ดาเนินการจัดทาประกาศแต่งตั้งคณะกรรมการตัดสิน

การประกวดขนั โตกอาหารชาติพนั ธ์ุ กิจกรรมมรดกภมู ิปญั ญาทางวฒั นธรรม ภายใตโ้ ครงการจัดทาฐานข้อมูลดา้ นศาสนา

วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถ่ิน ประจาปี 2564 โดยกาหนดให้มีการประกวดแข่งขันมรดกภูมิปัญญาทาง

วัฒนาธรรมด้านความรู้ และการปฏิบัติเกีย่ วกับธรรมชาติและจักรวาล (อาหารพ้ืนถิ่นตามแต่ละชาติพนั ธ)ุ์ ท่โี ดนเด่น

นามาจัดเป็นขันโตก ไม่ซ้ากันในแต่ละโซน/อาเภอ ตามชาติพันธ์ุ 18 อาเภอ เพื่อให้การจัดการประกวดเป็นไปด้วย

ความเป็นไปด้วยความเรียบร้อย โปร่งใส เป็นธรรม และตรวจสอบได้ รายละเอียดตามประกาศสภาวัฒนธรรมจังหวัด

เชยี งราย ลงวนั ที่ ๑ ธันวาคม 2564

โดยคณะกรรมการตัดสนิ การประกวด ประกอบดว้ ย

1. ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ประธานกรรมการ
๒. รองประธานสภาวฒั นธรรมจังหวดั เชียงรายทีไ่ ด้รบั มอบหมาย กรรมการ

๓. นางสาววรัชยา โกแสนตอ กรรมการ
๔. นางเบ็ญจมาส บญุ เทพ กรรมการ
นกั วิชาการวฒั นธรรมชานาญการพิเศษ
5. นางสาวธญั วรัตม์ วรรณสอน เลขานกุ าร
นักวชิ าการวฒั นธรรม
6. นางสาวฐฒิ กิ า วงศ์มา ผชู้ ่วยเลขานกุ าร

เจา้ หน้าทมี่ รดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรม

ประกาศสภาวัฒนธรรมจงั หวดั เชยี งรายและรายชอ่ื คณะกรรมการ ลงวนั ที่ ๑ ธันวาคม 2564
/ทั้งน้ี...

- ๒๖ -
ทัง้ นี้ ไดจ้ ัดทาหนงั สือขอความอนุเคราะห์ในการร่วมเป็นคณะกรรมการตัดสนิ การประกวดขันโตก
อาหารชาติพันธ์ุ กิจกรรมมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม
และจารีตประเพณีท้องถิ่น ประจาปี 2564 รายละเอียดตามหนังสือสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ท่ี สว.ชร.
๐๖๗/๒๕๖๔ ลงวนั ท่ี ๑ ธนั วาคม ๒๕๖๔ และหนังสือสภาวฒั นธรรมจังหวดั เชียงราย ท่ี สว.ชร. ๐๖๘/๒๕๖๔ ลงวนั ท่ี ๑
ธันวาคม ๒๕๖๔

หนงั สือถึงคณะกรรมการตดั สินการประกวดขันโตกอาหารชาตพิ นั ธุ์

กาหนดการจดั กจิ กรรม โซนท่ี ๑

/กาหนดการ...

- ๒๗ -

กาหนดการจัดกิจกรรม โซนท่ี ๒

กาหนดการจดั กิจกรรม โซนท่ี ๓ กาหนดการจัดกจิ กรรมที่ โซน ๔
/๒. สภาวฒั นธรรม...

- ๒๘ -

๒. สภาวัฒนธรรมจงั หวัดเชียงราย ไดจ้ ดั ทาประกาศหลักเกณฑ์การประกวดขันโตกอาหารชาตพิ นั ธุ์

กจิ กรรมมรดกภูมปิ ัญญาทางวฒั นธรรม ภายใตโ้ ครงการจดั ทาฐานขอ้ มูลดา้ นศาสนา วฒั นธรรม และจารตี ประเพณี

ท้องถิ่น ประจาปี 2564 เพอ่ื ใหก้ ารจัดการประกวดเป็นไปดว้ ยความเปน็ ไปด้วยความเรียบรอ้ ย โปรง่ ใส เปน็

ธรรม และตรวจสอบได้ รวมทั้งให้สภาวัฒนธรรมอาเภอทุกอาเภอประกวดนาไปใช้เป็นแนวทางในการเตรียมตัว

เพ่ือเข้าร่วมการประกวด และเป็นแนวทางในการตัดสินการประกวดของคณะกรรมการตัดสิน ทั้งน้ี ได้กาหนดเกณฑ์

และวิธกี ารประกวด ดังน้ี

๑. องค์ประกอบ/รูปแบบการแสดงท่ีบ่งบอกถึงเอกลกั ษณ์และอัตลกั ษณ์ของชาตพิ ันธ์ุ

๒. แสดงให้เหน็ ถึงขนบธรรมเนียม ประเพณี วถิ ีชวี ิตอันดีงามด้งั เดมิ และเป็นสิง่ ท่ีสืบทอดต่อกนั มา

จากคนรนุ่ สู่ร่นุ

๓. คณุ ค่าและความสาคัญทางวัฒนธรรม

๔. เปน็ เรอ่ื งทต่ี อ้ งได้รับการคุม้ ครอง/เสย่ี งตอ่ การสญู หาย

๕. การนาเสนอที่ชัดเจนและน่าสนใจ

รายละเอียดวัน เวลา และสถานท่ี
การตัดสนิ การประกวดขันโตกอาหารชาตพิ นั ธุ์ตามชาตพิ นั ธ์ุ 18 อาเภอ โดยแบง่ ออกเปน็ โซนกลุ่ม

อาเภอ จานวน 4 กลมุ่ ดงั น้ี
โซนที่ 1 ได้แก่ อาเภอเวียงเชียงรุ้ง อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอเวียงชัย และอาเภอแม่ลาว

โดยมี อาเภอเวียงเชียงร้งุ เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันพฤหัสบดีที่ 1๖ ธนั วาคม 2564 ณ หอประชมุ

อาคารเอนกประสงค์ พวงแสด 4 โรงเรียนอนุบาลองค์การบริหารส่วนตาบลป่าซาง อาเภอเวียงเชียงรุ้ง จังหวัด
เชียงราย

โซนที่ 2 ไดแ้ ก่ อาเภอขุนตาล อาเภอเทิง อาเภอพญาเมง็ ราย อาเภอเชยี งของ และอาเภอ เวยี ง
แก่น โดยมี อาเภอขุนตาล เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันศุกร์ท่ี 17 ธันวาคม 2564
ณ ศูนย์สุขภาวะเทศบาลตาบลปา่ ตาล หมู่ 1 ตาบลปา่ ตาล อาเภอขุนตาล จังหวัดเชยี งราย

โซนท่ี 3 ได้แก่ อาเภอแม่สรวย อาเภอพาน อาเภอป่าแดด อาเภอเวียงป่าเป้า โดยมี
อาเภอแม่สรวย เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันพฤหัสบดีท่ี 23 ธันวาคม 2564 ณ สานักสงฆ์ป่าซาง

พิเชษฐ์ลาวณั ย์ ตาบลแมพ่ รกิ อาเภอแมส่ รวย จังหวัดเชยี งราย
โซนท่ี 4 ได้แก่ อาเภอแม่จัน อาเภอแม่ฟ้าหลวง อาเภอแม่สาย อาเภอเชียงแสน

และอาเภอดอยหลวง โดยมี อาเภอแม่จัน เป็นเจ้าภาพ และกาหนดจัดกิจกรรมในวันศุกร์ที่ 10 ธันวาคม 2564

ณ โรงเรียนแม่จนั วิทยาคม อาเภอแม่จนั จงั หวัดเชยี งราย

เกณฑ์การใหค้ ะแนนตัดสิน

การตัดสินการประกวด จะกระทาโดยคณะกรรมการตัดสินผู้ทรงคุณวุฒิ จานวน ๖ ท่าน

การตัดสินของคณะกรรมการถอื เป็นอนั ที่สน้ิ สดุ โดยมเี กณฑ์การให้คะแนนตัดสนิ ดังนี้

๑. องค์ประกอบ/รปู แบบการแสดง

ทบี่ ง่ บอกถงึ เอกลักษณ์และอัตลักษณ์ของชาติพนั ธุ์ ๓๐ คะแนน

๒. แสดงให้เหน็ ถงึ ขนบธรรมเนียม ประเพณี วิถชี วี ิตอันดีงามดัง้ เดมิ

และเป็นสิ่งทส่ี บื ทอดต่อกนั มาจากคนรนุ่ สูร่ ุ่น ๒๐ คะแนน

/๓. คุณค่า...

- ๒๙ -

๓. คณุ ค่าและความสาคัญทางวัฒนธรรม ๒๐ คะแนน
๔. เป็นเร่ืองท่ตี ้องได้รบั การคุ้มครอง/เส่ยี งตอ่ การสูญหาย ๒๐ คะแนน
๕. การนาเสนอที่ชดั เจนและน่าสนใจ
๑๐ คะแนน
รวม ๑๐๐ คะแนน

รางวัล

๑. รางวลั การประกวดขันโตกอาหารชาตพิ ันธุ์ โซนท่ี 1 และ โซนท่ี 3

๑.๑ รางวัลชนะเลิศ เงินรางวลั จานวน ๓,5๐๐ บาท

พร้อมเกยี รตบิ ัตร จานวน ๒ รางวัล

๑.๒ รางวัลรองชนะเลศิ อนั ดับ ๑ เงินรางวัล จานวน ๓,๐๐๐ บาท

พร้อมเกยี รติบัตรจานวน ๒ รางวัล

๑.๓ รางวลั รองชนะเลศิ อันดับ ๒ เงนิ รางวลั จานวน ๒,๕๐๐ บาท

พร้อมเกยี รตบิ ัตร จานวน ๒ รางวัล

๑.๔ รางวัลชมเชย เงินรางวัล จานวน ๒,๐๐๐ บาท

พรอ้ มเกียรติบตั ร จานวน ๒ รางวัล

(รวมท้ังส้ิน จานวน ๘ รางวัล)

๒. รางวัลการประกวดขันโตกอาหารชาตพิ นั ธ์ุ โซนที่ ๒ และ โซนที่ ๔

๒.๑ รางวัลชนะเลศิ เงินรางวลั จานวน ๓,5๐๐ บาท

พร้อมเกียรตบิ ัตร จานวน ๒ รางวัล

๒.๒ รางวัลรองชนะเลิศ อันดบั ๑ เงินรางวลั จานวน ๓,๐๐๐ บาท

พร้อมเกียรติบัตร จานวน ๒ รางวลั

๒.๓ รางวัลรองชนะเลิศ อันดบั ๒ เงินรางวัล จานวน ๒,๕๐๐ บาท

พร้อมเกียรตบิ ัตร จานวน ๒ รางวลั

๒.๔ รางวลั ชมเชย เงินรางวัล จานวน ๒,๐๐๐ บาท

พร้อมเกียรตบิ ตั ร จานวน ๔ รางวลั

(รวมท้ังสน้ิ จานวน ๑๐ รางวัล)

๓. สภาวฒั นธรรมจงั หวดั เชียงราย ไดจ้ ดั ทาอินโฟกราฟิกเพ่ือเผยแพรป่ ระชาสมั พันธ์ข่าวสาร การ

จัดกิจกรรมมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีต
ประเพณีท้องถ่ิน ประจาปี 2564 ผ่านเฟซบุ๊กของสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย FACEBOOK : สภาวัฒนธรรม
จงั หวดั เชยี งราย และเฟซบุ๊กของสานกั งานวฒั นธรรมจงั หวัดเชียงราย FACEBOOK : สนง.วัฒนธรรม เชยี งราย เผยแพรว่ ิดีโอ
ผ่านชอ่ งทาง YouTube : สานกั งานวัฒนธรรม จงั หวดั เชยี งราย และเผยแพร่ผ่านทางกลมุ่ ไลน์ต่าง ๆ

/อินโฟ...

- ๓๐ -

อินโฟกราฟิกเผยแพร่ขา่ วสารการจัดกจิ กรรมมรดกภมู ิปัญญาทางวัฒนธรรม โซนที่ ๑
อินโฟกราฟิกเผยแพร่ขา่ วสารการจัดกิจกรรมมรดกภมู ปิ ัญญาทางวัฒนธรรม โซนท่ี ๒

/อนิ โฟ...

- ๓๑ -

อนิ โฟกราฟิกเผยแพร่ขา่ วสารการจัดกิจกรรมมรดกภูมปิ ญั ญาทางวัฒนธรรม โซนท่ี ๓

อินโฟกราฟกิ เผยแพร่ขา่ วสารการจัดกิจกรรมมรดกภมู ปิ ัญญาทางวัฒนธรรม โซนท่ี
๔
/การเผยแพร.่ ..

- ๓๒ -
การเผยแพร่ผ่านเฟซบุ๊กของสภาวฒั นธรรมจังหวัดเชียงราย FACEBOOK : สภาวัฒนธรรม เชียงราย

การเผยแพรก่ ารเขา้ ร่วมกิจกรรมมรดก การเผยแพร่การเขา้ รว่ มกิจกรรมมรดก
ภูมิปัญญาทางวฒั นธรรม โซนที่ ๑ ผ่านทางเฟซบกุ๊ ภูมปิ ัญญาทางวฒั นธรรม โซนท่ี ๒ ผา่ นทางเฟซบุ๊ก

การเผยแพรก่ ารเข้าร่วมกิจกรรมมรดกภูมปิ ญั ญา การเผยแพร่การเขา้ รว่ มกจิ กรรมมรดกภูมิปญั ญา
ทางวฒั นธรรม โซนท่ี ๓ ผ่านทางเฟซบุก๊ ทางวัฒนธรรม โซนที่ ๔ ผ่านทางเฟซบ๊กุ

/การเผยแพร.่ ..

- ๓๓ -

การเผยแพร่ผ่านเฟซบุ๊กของสานักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย FACEBOOK : สนง.วัฒนธรรม
เชยี งราย และเผยแพร่วิดโี อผ่านทาง YouTube : สานกั งานวัฒนธรรม จังหวดั เชียงราย

การเผยแพร่การเขา้ รว่ มกิจกรรมมรดกภมู ปิ ัญญา การเผยแพรก่ ารเขา้ รว่ มกิจกรรมมรดก
ทางวัฒนธรรม โซนที่ ๑ ผ่านทางเฟซบกุ๊ ภมู ิปญั ญาทางวัฒนธรรม โซนท่ี ๒ ผ่านทางเฟซบุ๊ก

การเผยแพร่การเข้าร่วมกจิ กรรมมรดกภูมปิ ัญญา การเผยแพร่การเข้าร่วมกจิ กรรมมรดกภมู ปิ ัญญา
ทางวัฒนธรรม โซนท่ี ๓ ผ่านทางเฟซบุก๊ ทางวฒั นธรรม โซนที่ ๔ ผ่านทางเฟซบ๊กุ

/การเผยแพร่...

- ๓๔ -

การเผยแพรเ่ ชญิ ชวนเขา้ ร่วมกจิ กรรมมรดกภมู ปิ ญั ญาทางวัฒนธรรม
ผ่านทาง YouTube : สานกั งานวัฒนธรรม จังหวัดเชยี งราย
เม่ือวนั ที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๖๔

๔. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้จัดทาหนังสือเชิญวัฒนธรรมจังหวัดเชียง ราย
เข้าร่วมกิจกรรมโครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม
และจารีตประเพณีท้องถ่ิน ประจาปี ๒๕๖๔ และขอให้มอบหมายนักวิชาการผู้ประสานงานอาเภอ ดาเนินการ
เก็บขอ้ มูลแบบสารวจมรดกภูมิปญั ญาทางวัฒนธรรม (แบบ มภ.1)

หนงั สอื ถึงวฒั นธรรมจังหวัดเชยี งราย

/หนงั สอื ...

- ๓๕ -

หนังสือมอบหมายนักวชิ าการผปู้ ระสานงานอาเภอ ดาเนินการเกบ็ ขอ้ มลู แบบสารวจ
มรดกภูมปิ ัญญาทางวฒั นธรรม (แบบ มภ.1)

แบบสารวจมรดกภูมิปัญญาทางวฒั นธรรมจงั หวดั เชียงราย ประจาปี ๒๕๖๔
/แบบสารวจ...

- ๓๖ -

แบบสารวจมรดกภมู ปิ ัญญาทางวัฒนธรรม (แบบ มภ.1)
/๕. สภาวฒั นธรรม...

- ๓๗ -
๕. สภาวัฒนธรรมอาเภอของแต่ละโซน ได้มีการประชุมปรึกษาหารือแนวทางการดาเนินการ
จัดกิจกรรมโครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม
และจารีตประเพณีท้องถ่ิน ประจาปี ๒๕๖๔ โดยมีการนัดหมายจัดประชุมหรือการประสานงานผ่านทางโทรศัพท์
หรือทางกลุ่มไลน์ โดยมีนักวิชาการวัฒนธรรมผู้ประสานงานแต่ละอาเภอคอยอานวยความสะดวกในการดาเนิน
กิจกรรม

การประชุมปรึกษาหารือแนวทางการดาเนินการจัดกิจกรรมแต่ละโซน
/๖. สภาวัฒนธรรม...

- ๓๘ -
๖. สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้ดาเนินการกิจกรรมมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้
โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถ่ิน ประจาปี 2564 และกิจกรรมการ
ประกวดขันโตกอาหารชาตพิ ันธ์ุ โดยมีสภาวฒั นธรรมอาเภอทุกอาเภอ เขา้ รว่ มกิจกรรมดงั กล่าว จานวน ๑๘ อาเภอ ไดแ้ ก่

โซนท่ี ๑ (อ.เมอื งเชียงราย เวียงชยั เวยี งเชียงรุ้ง และแม่ลาว)

สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้ดาเนินการจัดกิจกรรมมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้
โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถิ่น ประจาปี 2564 โซนท่ี 1 ได้แก่
อาเภอเวยี งเชยี งรงุ้ อาเภอเมอื งเชยี งราย อาเภอเวยี งชยั และอาเภอแม่ลาว โดยมี อาเภอเวยี งเชียงรุ้ง เปน็ เจ้าภาพ
ในการจัดกิจกรรม และกาหนดจัดกิจกรรมในวันพฤหัสบดีที่ 1๖ ธันวาคม 2564 ณ หอประชุมอาคาร
เอนกประสงค์ พวงแสด 4 โรงเรยี นอนุบาลองค์การบรหิ ารส่วนตาบลป่าซาง อาเภอเวียงเชยี งรงุ้ จงั หวัดเชยี งราย

กาหนดการโซนท่ี 1 ได้แก่ อาเภอเวียงเชยี งรุ้ง อาเภอเมอื งเชียงราย อาเภอเวียงชยั และอาเภอแมล่ าว

ป้ายประชาสัมพนั ธ์ โครงการมรดกภูมปิ ัญญาทางวฒั นธรรม ภายใต้โครงการจดั ทาฐานข้อมลู
ด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณที อ้ งถ่ิน ประจาปี 2564 โซนที่ ๑

โดยไดร้ บั การสนับสนุนงบประมาณจากกรมสง่ เรมิ วฒั นธรรม กระทรวงวฒั นธรรม
/จานวน...

- ๓๙ -

จานวนผู้เขา้ ร่วม

การดาเนินโครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา
วฒั นธรรม และจารีตประเพณีท้องถนิ่ ประจาปี 2564 โซนที่ ๑ ได้มผี ูเ้ ขา้ ร่วมกิจกรรมดังกลา่ ว จานวน ๑๖๐ คน
ประกอบดว้ ย เครือขา่ ยสภาวฒั นธรรมระดับตาบล ระดบั อาเภอและระดบั จังหวัด เดก็ เยาวชน ผู้สูงอายุ ผ้นู าชมุ ชน
และประชาชนทว่ั ไป

จานวนศิลปนิ แห่งชาต/ิ ศิลปินพ้นื บ้าน

โดยมีศลิ ปินพน้ื บ้านแต่ละอาเภอ เขา้ รว่ มกิจกรรมดังกล่าว จานวน ๗ คณะ ไดแ้ ก่
๑. ชุดการแสดงระบาดอกบัว แสดงโดย โรงเรียนอนุบาลองค์กรบรหิ ารส่วนตาบลป่าซาง อาเภอ
เวยี งเชียงรุง้ จังหวัดเชยี งราย
๒. ชุดการแสดงฟ้อนโปรยดอกไม้ แสดงโดย นางวไิ ล ปัญญาผาบ เครอื ข่ายทางวฒั นธรรมอาเภอเวยี งชัย
จงั หวัดเชยี งราย
๓. ชุดการแสดงฟ้อนพื้นเมือง แสดงโดย ทีงานตาบลนางแล เครือข่ายวัฒนธรรมอาเภอ
เมืองเชยี งราย จงั หวัดเชียงราย
๔. ชดุ การแสดงฟอ้ นทีและญวนราพัด แสดงโดย ทมี งานตาบลป่าอ้อดอนชยั อาเภอเมอื งเชยี งราย
จังหวดั เชยี งราย
๕. ชุดการแสดงฟอ้ นศลี ๕ และฟ้อนเลบ็ แสดงโดย เครือขา่ ยออาเภอแม่ลาว จงั หวดั เชียงราย
๖. ชุดการแสดงขับปี่ซอ คณะแสนคานางแลเจ็ด แสดงโดย ทีมงานของแม่กครูคาแสน แก้วสืบ
เครือขา่ ยวัฒนธรรมอาเภอเมืองเชยี งราย จังหวดั เชยี งราย
๗. ชุดการแสดงขบั ปซ่ี อ คณะทองสรอ้ ยหนองเกา้ หอ้ ง แสดงโดย ทมี งานของแมค่ รูสร้อยสดุ า ภริ าษร
เครือขา่ ยสมาคมศลิ ปินปซ่ี อลา้ นนา เชียงราย จงั หวัดเชยี งราย

การจาหน่ายสินค้าทางวฒั นธรรม

การดาเนินโครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทาฐานข้อมูลด้านศาสนา

วัฒนธรรม และจารีตประเพณีท้องถิ่น ประจาปี 2564 โซนท่ี ๑ ได้มีเครือข่ายทางวัฒนธรรมนาสินค้าทางวัฒนธรรม

มาจาหน่าย จานวน ๖ รายการ โดยมีรายได้ทั้งหมด คิดเป็นจานวนเงิน ๘,๐๐๐ บาท (แปดพันบาทถ้วน)

ประกอบด้วยสินคา้ ทางวฒั นธรรม ดังนี้

๑. ผ้าทออีสานล้านนา (อาเภอเวียงเชียงรุง้ และอาเภอเวยี งชยั ) จานวนเงนิ ๓,๕๐๐ บาท

๒. เครอ่ื งจกั สานไม้ไผ่ (อาเภอเวยี งชัย) จานวนเงิน ๘๐๐ บาท

๓. เคร่อื งจกั สานหวาย (อาเภอเมืองเชยี งราย) จานวนเงนิ ๑,๕๐๐ บาท

๔. พริกทอดทรงเครื่อง (อาเภอเวียงชัย) จานวนเงนิ ๕๐๐ บาท

๕. ไม้กวาดดอกหญา้ (อาเภอแม่ลาว) จานวนเงนิ ๕๐๐ บาท

๖. ดอกไม้ประดิษฐ์ (อาเภอเวยี งเชียงรงุ้ ) จานวนเงิน ๑,๒๐๐ บาท

/จานวน...

- ๔๐ -

จานวนรายไดท้ ่ีเกดิ ข้นึ ทง้ั หมด

รายได้ที่เกิดข้ึนจากการดาเนินโครงการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ภายใต้โครงการจัดทา
ฐานขอ้ มูลดา้ นศาสนา วฒั นธรรม และจารตี ประเพณที ้องถิ่น ประจาปี 2564 โซนที่ ๑ ดังนี้
๑. ค่าตอบแทนสาธติ ภูมิปญั ญาแต่ละอาเภอ จานวน ๔ อาเภอ x ๕,๐๐๐ = ๒๐,๐๐๐.- บาท

๒. ค่าเงินรางวลั การประกวดขันโตก โซน ๑

- รางวัลชนะเลิศ (อาเภอเมืองเชยี งราย) = ๓,๕๐๐.- บาท

- รางวลั รองชนะเลศิ อันดบั ๑ (อาเภอเวยี งชัย) = ๓,๐๐๐.- บาท
- รางวัลรองชนะเลิศ อนั ดับ ๒ (อาเภอเวียงเชียงรงุ้ ) = ๒,๕๐๐.- บาท

- รางวลั ชมเชย (อาเภอแมล่ าว) = ๒,๐๐๐.- บาท

รายได้จากการจัดจาหน่ายสินคา้ ทั้ง ๔ อาเภอ = ๘,๐๐๐.- บาท

รวมทัง้ ส้ิน (สามหมืน่ เกา้ พนั บาทถ้วน) = ๓๙,๐๐๐.- บาท

ภาพการจดั กิจกรรม

ผูเ้ ข้าร่วมกจิ กรรมและการประกวดขนั โตกอาหารชาตพิ นั ธุ์ ได้ทยอยเดินทางมาลงทะเบียน

พธิ เี ปดิ โครงการโดยชุดการแสดงจากสภาวฒั นธรรมอาเภอเวียงเชียงรุ้งให้ผู้เขา้ ร่วมงานไดร้ ับชม
/นายบดินทร.์ ..

- ๔๑ -

นายทรงเกียรติ ศรกี นั ชยั ประธานสภาวฒั นธรรมอาเภอเวยี งเชียงรงุ้

รองปลัดองคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบลป่าซาง กล่าวรายงานพร้อมด้วย อาเภอเมอื งเชียงราย
กล่าวต้อนรบั อาเภอเวียงชัย และอาเภอแม่ลาว

นายบดินทร์ เทียมภกั ดี นายอาเภอเวียงเชียงรงุ้ นางสลักจฤฎดิ์ ตยิ ะไพรชั
เปน็ ประธานการเปดิ งานดงั กลา่ ว
ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย
บรรยายพิเศษ หวั ข้อ การดาเนนิ งานของ
สภาวฒั นธรรมจังหวัดเชียงรายในปีท่ผี ่านมา
และแนวทางการขับเคลอ่ื นงานด้านวัฒนธรรม

ภาพบรรยากาศข้าราชการ เจ้าหน้าที่ และผู้เข้าร่วม ภายในงาน

/อีกทัง้ ...

- ๔๒ -

อกี ทัง้ สภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ไดด้ าเนินการจัดการประกวดขนั โตกอาหารชาตพิ ันธ์ุโซนที่ 1
โดยสภาวัฒนธรรมอาเภอ เข้าร่วมการประกวด จานวน 4 อาเภอ และได้มาร่วมจัดทาอาหารชาติพันธุ์
ต่อหน้าคณะกรรมการตัดสิน ประกอบด้วย สภาวัฒนธรรมอาเภอเวยี งเชียงรุ้ง สภาวัฒนธรรมอาเภอเมืองเชียงราย
สภาวัฒนธรรมอาเภอเวยี งชัย และสภาวฒั นธรรมอาเภอแม่ลาว

คณะกรรมการตัดสินการอาหารชาตพิ นั ธุ์ ประกอบด้วย
๑. นางสลักจฤฎด์ิ ติยะไพรชั ประธานกรรมการ

ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวดั เชียงราย กรรมการ
๒. ผศ.ดร.ณรงค์ เจนใจ

รองประธานสภาวัฒนธรรมจงั หวดั เชียงราย
๓. นางสาววรัชยา โกแสนตอ กรรมการ

รองประธานเครอื ขา่ ยวฒั นธรรมระดับจังหวัด

๔. นางเบ็ญจมาส บญุ เทพ กรรมการ
นักวชิ าการวฒั นธรรมชานาญการพเิ ศษ
สานกั งานวฒั นธรรมจงั หวัดเชยี งราย
๕. นางสาวธัญวรัตม์ วรรณสอน เลขานกุ าร
นกั วชิ าการวฒั นธรรม

สานกั งานวฒั นธรรมจังหวดั เชยี งราย
๖. นางสาวฐฒิ ิกา วงศ์มา ผ้ชู ่วยเลขานกุ าร
เจา้ หน้าท่ีมรดกภมู ปิ ญั ญาทางวฒั นธรรม

ท้ังนี้ คณะกรรมการได้ดาเนินการพิจารณาตัดสินผลงานตามเกณฑ์การให้คะแนนด้านต่าง ๆ
และคณะกรรมการได้รว่ มกนั ตัดสินการประกวดขันโตกอาหารชาตพิ นั ธ์ุโดยมผี ูไ้ ด้รับรางวลั ดังนี้
๑. รางวลั ชนะเลศิ ไดแ้ ก่ อาเภอเมืองเชียงราย (ชาตพิ นั ธุไ์ ทใหญ)่
๒. รางวัลรองชนะเลิศ อนั ดับ ๑ ได้แก่ อาเภอเวยี งชัย (ชาติพนั ธ์ุไทยอง)
๓. รางวัลรองชนะเลศิ อันดับ ๒ ได้แก่ อาเภอเวียงเชยี งรุ้ง (ชาติพันธไ์ุ ทยอสี าน)
๔. รางวัลชมเชย ไดแ้ ก่ อาเภอแม่ลาว (ชาตพิ ันธบ์ุ ซี ู)

อาหารชาติพนั ธ์ุไทใหญ่ อาหารชาตพิ ันธไุ์ ทยวน
โดยสภาวฒั นธรรมอาเภอเมืองเชียงราย โดยสภาวฒั นธรรมอาเภอเวียงชัย

/อาหาร...

- ๔๓ -

อาหารชาตพิ นั ธไ์ุ ทยอีสาน อาหารชาติพนั ธบ์ุ ซี ู
โดยสภาวฒั นธรรมอาเภอเวียงเชยี งรุง้ โดยสภาวฒั นธรรมอาเภอแม่ลาว

ป้ายประชาสัมพันธ์ โครงการมรดกภูมปิ ัญญาทางวฒั นธรรม ภายใตโ้ ครงการจัดทาฐานขอ้ มูล
ด้านศาสนา วัฒนธรรม และจารีตประเพณีทอ้ งถนิ่ ประจาปี 2564

โดยได้รบั การสนบั สนนุ งบประมาณจากกรมส่งเริมวฒั นธรรม กระทรวงวัฒนธรรม

สภาวฒั นธรรมแต่ละอาเภอรว่ มการทาอาหารขันโตกชาตพิ นั ธ์ุ

/คณะกรรมการ...

- ๔๔ -

คณะกรรมการตดั สินการประกวด ได้ร่วมชมบูธและ
สังเกตการณข์ ัน้ ตอนการทาอาหารชาติพันธุ์

คณะกรรมการตัดสนิ การประกวด ได้รว่ มชมบูธและ
สงั เกตการณข์ นั้ ตอนการการทาอาหารชาตพิ นั ธุ์

คณะกรรมการตัดสินการประกวด ไดร้ ่วมชมบูธและ
สังเกตการณข์ ั้นตอนการการทาอาหารชาติพันธ์ุ

/นางสลักจฤฎดิ์...

- ๔๕ -

นางสลักจฤฎดิ์ ติยะไพรัช ประธานสภาวฒั นธรรม นางสลักจฤฎดิ์ ติยะไพรัช ประธานสภาวฒั นธรรม
จงั หวัดเชยี งราย มอบเงินรางวลั และเกยี รตบิ ัตรกับ
จงั หวัดเชียงราย มอบเงินรางวัลและเกยี รติบัตรกับ
สภาวัฒนธรรมอาเภอเมืองเชียงรายท่ไี ดร้ ับรางวัล สภาวัฒนธรรมอาเภอเวียงชัยที่ได้รับรางวัล
“ชนะเลิศ” การประกวดขันโตกอาหารชาติพนั ธุ์ “รองชนะเลิศอนั ดับ 1 ”

การประกวดขนั โตกอาหารชาติพันธุ์

นางสาวทัศนยี ์ ดอนเนตร ผอ.กลุ่มกิจการพเิ ศษ นางสาวทัศนีย์ ดอนเนตร ผอ.กลุ่มกิจการพิเศษ
สานกั งานวัฒนธรรมจงั หวัดเชียงราย ผู้แทน สานักงานวฒั นธรรมจังหวัดเชียงราย
วฒั นธรรมจังหวัดเชียงราย ผแู้ ทนวฒั นธรรมจังหวัดเชียงราย
มอบเงินรางวัลและเกียรติบัตรกับ
มอบเงนิ รางวัลและเกียรตบิ ัตรกบั
สภาวฒั นธรรมอาเภอเวียงเชียงรงุ้ ทีไ่ ดร้ ับรางวัล สภาวฒั นธรรมอาเภอเวยี งแม่ลาว ท่ีได้รับรางวัล
“รองชนะเลิศอันดับ 2” การประกวดขันโตก
“ชมเชย” การประกวดขนั โตกอาหารชาตพิ ันธุ์
อาหารชาตพิ นั ธ์ุ

/นอกจากนี้...

- ๔๖ -
นอกจากน้ี ภายในงานมีการจดั การแสดงแฟชัน่ โชว์ชุดชาติพนั ธ์ุของแต่ละอาเภอ และมกี ารแสดง/
สาธิตมรดกภูมิปัญญา และจัดจาหน่ายสินค้าทางวัฒนธรรม แต่ละอาเภอ จานวน ๖ ด้าน เช่น วรรณกรรมและ
นิทานพื้นบ้าน เครื่องจักสาน การนวดแผนไทย สมุนไพรพ้ืนบ้าน พิธีอ่วงข้าว/หมอดูล้านนา ผ้าทอพื้นเมือง และ
การละเลน่ พ้นื บ้าน เปน็ ต้น

บรรยากาศการจาหนา่ ยสนิ ค้า/ผลติ ภณั ฑ์ของเครือขา่ ยทางวฒั นธรรมภายในงาน

บรรยากาศการจาหนา่ ยสินคา้ /ผลิตภัณฑข์ องเครอื ข่ายทางวัฒนธรรมภายในงาน

เครอื ขา่ ยทางวัฒนธรรมไดม้ าร่วมสาธิตการประดิษฐ์ดอกไม้พรอ้ มจาหน่ายให้กบั ผู้เขา้ รว่ มงาน
/มรดกภูมิปัญญา...