geografi t5

FORMAT SPM GEOGRAFI

KERTAS 1 - 2280/1

Masa : 1 ¼ Jam
Bentuk / Jenis : Aneka Pilihan
Jumlah : 40 Soalan
Markah : 40 %
Tajuk : Tingkatan 4 dan 5
Konstruk : Pengetahuan dan Kefahaman ( 60 %)

dan Kemahiran (40 %)

KERTAS 2 - 2280/2

Masa : 2 Jam

Bentu / Jenis : Subjektif / Esei

Respons Terhad

Jumlah : Bahagian A - 7 Soalan ( Jawab semua )

Bahagian B - 4 Soalan ( Jawab 3 sahaja )

Jumlah Soalan : 11 Soalan

Jumlah Perlu dijawab : 10 Soalan

Markah : 100 %

Tajuk : Tingkatan 4 dan 5

Konstruk : Pengetahuan dan Kefahaman ( 60 %)

dan Kemahiran (40 %)

Aras kesukarean : Rendah :5

Sederhana : 3

Tinggi :2

MENGAPA TAK CEMERLANG

Kurang Pembacaan Tekanan

Kurang Perbincangan Motivasi Diri Kurang

Tidak Ambil Kisah Tidak Pandai Bahagi Masa

Baca Biasa Saja Kurang Bersedia

Kurang Kerjasama Takut Mencuba

Rendah Diri Terlalu Bergantung kepada Orang

Malas Kurang Latih Diri

Tidak Tahu Belajar Kurang Komunikasi
Susah Mengingat

TINGKATAN 4 : KEMAHIRAN GEOGRAFI DAN GEOGRAFI FIZIKAL
TINGKATAN 5 : GEOGRAFI KEMANUSIAN

1  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

TAJUK SUKATAN PELAJARAN GEOGRAFI SPM

TINGKATAN 4

Bil Tajuk Sukatan Pelajaran 2004 2005 2005

K1 K2 K1 K2 K1 K2

1 Sistem Bumi 5 

2 Proses pembentukan dan Taburan Bentuk Muka Bumi 3 

3 Perubahan Pandang Darat Fizikal 2 

4 Laut dan Lautan 3 

5 Sistem Suria 2 
3 
6 Unsur-unsur Cuaca dan Iklim

7 Pengaruh Cuaca dan Iklim terhadapo Kegiatan Manusia dan 4  
Sebaliknya

8 Jenis dan taburan Tumbuh-tumbuhan Semulajadi dan 1 
Hidupan Liar -  
1 
9 Kepentingan Tumbuh-tumbuhan Semulajadi

10 Kesan Kegiatan Manusia Terhadap Tumbuh-tumbuhan
Semulajadi dan Hidupan Liar

11 Pemeliharaan dan Pemuliharaan Tumbuh-tumbuhan 1 
Semulajadi

TINGKATAN 5 2004 2005 2006

Bil Tajuk Sukatan Pelajaran K1 K2 K1 K2 K1 K2

1 Taburan Penduduk 1  
2 Perubahan Penduduk dan Implikasinya
3 Fungsi Petempatan 2   
4 Bandar
5 Kepentingan Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan -  
6 Kesan Perkembangan Pengangkutan dan Perhubungan
7 Kepentingan Pelbagai Sumber 1  
8 Kesan Penerokaan Sumber Terhadap Alam Sekitar
9 Pengurusan Sumber 1  
10 Sektor Pembuatan
11 Sektor Perkhidmatan 2  
12 Sektor Pertanian, Penternakan, Perikanan dan Perhutanan
13 Sektor Perlombongan 1  
14 Sektor Pembinaan
15 Kepentingan Kerjasama Ekonomi Antarabangsa -  

2  

2   

1  

2  

-  

-  

-  

K1 = Kertas Satu K2 = Kertas Dua

2  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

TINGKATAN 5

DINAMIK PENDUDUK
i. Faktor-faktor yang mempengaruhi pertumbuhan penduduk Malaysia

- kadar kelahiran semakin menurun
- Dasar Pendidikan Negara - peluang pendidikan tinggi kpd wanita
- wanita mengutamakan kerjaya -kahwin lewat - kadar kesuburan rendah
- Amalan Perancang keluarga
- kesibukan bekerja -tiada masa untuk keluarga
- kos sara hidup tinggi - kos sara anak tinggi
- kadar kematiam menurun - kemudahan perubatan semakin baik
- bilangan anak kurang - saiz keluarga kecil
- bantuan daripada Pertubuhan Kesihatan Sedua (WHO) - membasmi penyakit cacar, memberi pelalian

polio, demam campak serta Hepatitis B

ii. Faktor yang mendorong migrasi antarabangsa di Malaysia
a) Golongan Imigran - kemasukan warga asing ke Malaysia : Bangldesh, Indonesia,
- Pelbagai peluang pekerjaan - sektor pembinaan, perladangan, pembantu rumah : buruh mahir dan
separuh mahir
- Kehidupan yang lebih selesa - pendapatan lebih lumayan
- Keadaan politik dan ekonomi Malaysia yang stabil
- Golongan profesional yang diperlukan di Malaysia spt Doktor, Jurutera, dll
- Kawalan di sempadan perairan longgar - mudah masuk secara haram
- Perkahwinan - mengikut keluarga
- Persamaan budaya, bahasa dan agama - Indonesia, Bangladesh
- Melanjutkan pelajaran
b) Golongan Emigran - warga negara Malaysia yang keluar negara seperti ke Australia, Amerika
Syarikat, Kanada dan Jepun
- Golongan profesional yang ingin mendapat pendapatan yang lebih lumayan
- Melanjutkan pelajaran
- Perkahwinan dengan warga asing
- Mengikut suami / isteri

iii. Kesan migrasi di negara yang dituju
a) Positif
- Pertambahan penduduk - bekalan buruh ramai dan murah
- Menambah pasaran - pasaran barangan dan perkhidmatan lebih luas
- Sektor perniagaan berkembang - kedai makan, kedai runcit, pusat beli-belah
- Kemudahan asas penduduk dipertingkat - perumahan, pendidikan, kesihatan
- Pemindahan teknologi berlaku
- Wujudnya masyarakat majmuk
b) Negatif
- Pertambahan penduduk - masalah setinggan
- Masalah sosial meningkat - jenayah, pelacuran, lepak, penyakit
- Pengangguran - persaingan mendapatkan pekerjaan
- Kesesakan lalulintas - bilangan kenderaan bertambah
- Pengaliran keluar wang ke negara asal
- Tanah terhad untuk menampung penduduk yang bertambah - kos tanah tinggi,
sewa rumah tinggi, harga rumah tinggi
- Kos menyediakan kemudahan awam meningkat - sekolah, klinik, dll
- Masyarakat majmuk - masalah perkauman
- Perbezaan ideologi - perselisihan faham

3  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

iv. Faktor-faktor yang mempengaruhi taburan penduduk
- bentuk muka bumi bertanah pamah yang rata, subur dan beralun
- iklim yang sesuai : panas dan lembap, panas sederhana
- jaringan pengangkutan dan perhubungan yang padat
- kawasan pertanian (Prairie, Lem.Huang He,Lem.Sg Nil,Pulau Jawa) dan perindustrian
(Boston, Glasgow, Frankfurt, Keihin)
- kawasan perniagaan dan perkhidmatan (London, Tokyo, Beijing)
- tumpuan bandar-bandar
- polisi kerajaan : pembinaan Bandar-bandar baru (Washington D.C,Canberra)

v. Pedalaman Sabah dan Sarawak kepadatan penduduk kurang
- kawasan pergunungan dan tanah-tinggi
- kawasan hutan tebal
- darjah ketersampaian rendah
- tiada sistem pengangkutan yang baik

vi. Kesan akibat kekurangan penduduk vii. Negara kekurangan penduduk
- Sumber tidak diterokai sepenuhnya - Australia
- Kekurangan tenaga kerja - Kanada
- Pasaran tempatan terhadap barangan kilang terhad - New Zealand
- Menganggu pembangunan negara. - Brazil
- Terpaksa import buruh asing
- Terpaksa menggunakan teknologi tinggi menggantikan
tenaga buruh
- Masalah sosial warga asing
- Pengaliran wang keluar bertambah - buruh asing.

viii.Ciri-ciri negara kurang penduduk taburan ix. Ciri demografi piramid progresif

penduduk tidak seimbang - mempunyai dasar lebar dan pucak yang tirus

- taburan penduduk tidak seimbang - dasar lebar menunjukkan kadar kelahiran

- peratus penduduk bandar tinggi tinggi

- kepadatan penduduk desa rendah - penduduk muda yang ramai menunjukkan

- taraf hidup tinggi kadar pertumbuhan penduduk tinggi

- pendapatan perkapita tinggi - puncak piramid tirus menunjukkan kadar

- kadar kelahiran rendah kematian tinggi

- kadar kamatian rendah - jangka hayat penduduk masih rendah

- pertumbuhan penduduk sangat perlahan

- peratus golongan kanak-kanak tinggi

- peratus golongan tua tinggi

- jumlah penduduk kurang daripada sumber yang ada

x. Langkah mengatasi masalah kekurangan penduduk xi. Negara yg megalami lebihan

- dasar kerajaan menambah bilangan anak setiap keluarga penduduk

- memberi insentif bagi setiap anak - kemudahan pendidikan - Bangladesh

- kempen menambah bilangan anak - Indonesia

- mengimport tenaga buruh asing - Singapura

- menggalakkan perkahwinan pada usia muda - India

- memajukan teknologi perindustrian - penggunaan robot industri - China

xii. Ciri-ciri Negara lebihan penduduk xiii. Faktor migrasi ke bandar di Malaysia
- Taburan penduduk tidak seimbang - peluang pekerjaan yang banyak
- pendapatan perkapita rendah - kemudahan pengangkutan ke bandar
- taraf hidup rendah - menceburi bidang baru
- peratus penduduk desa tinggi - mendapatkan pendapatan yang lebih
- kepadatan penduduk desa tinggi lumayan
- jumlah penduduk melebihi sumber yang ada - melanjutkan pelajaran ke IPT
- golongan kanak-kanak dan tua lebih ramai - mendapatkan pelbagai kemudahan
- golongan tidak produktif lebih ramai sosial dan perkhidmatan
- kadar kelahiran tinggi - ikut arahan majikan

4  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

- kadar kematian tinggi
- kadar pertumbuhan penduduk tinggi
- kadar celik huruf rendah (kurang mendapat pendidikan)
- jangka hayat rendah

xiv. Kesan akibat lebihan penduduk
- taraf hidup penduduk rendah : sumber tidak cukup
- masalah kemiskinan yang serius (Bangladesh)
- pengangguran - peluang pekerjaan terhad
- peningkatan kadar jenayah : taraf ekonomi rendah
- masalah setinggan : kekurangan rumah, penduduk tidak mampu memiliki rumah sendiri
- pekerja menerima upah yang rendah
- tidak mampu menyediakan kemudahan sosial yang lengkap: kos yang tinggi, sumber kewangan terhad

xv. Langkah mengatasi masalah Lebihan Penduduk
- pengurangan kadar kelahiran : perancangan keluarga

- beri pelbagai insentif spt pendidikan percuma dan keutamaan memiliki rumah kepada keluarga yang

kurang anak

- peningkatan taraf hidup : tingkatkan taraf pendidikan

- emudahkan emigrasi

- program transmigrasi : Indonesia, Filipina
- memajukan sektor perindustrian , banyak peluang pekerjaan – taraf hidup tinggi

- dasar kerajaan : polisi satu anak di China
- wanita berpendidikan tinggi lewat kahwin – kadar kesuburan rendah

xvi. Kesan pertumbuhan penduduk terhadap sumber xvii. Kesan migrasi ke kawsan yang
- tekanan terhadap sumber tanah pertanian/ petempatan di tuju :-
- saingan guna tanah untuk pertanian dan petempatan
- saiz tanah semakin sempit - kadar jenayah meningkat
- kepupusan sumber hutan / mineral / bahan api fosil - kesesakan lalul lintas
- pencemaran udara - pengangguran bertambah
- pencemaran air - berlaku pencemaran udara dan air
- suhu tempatan meningkat - kekurangan kawasan perumahan
- pembuangan sisa domestik - kekurangan kemudahan asas
- penduduk semakin bertambah
xviii. Kesan Kemasukan pendatang asing - kawasan hijau semakin berkurang
- rumah setinggan bertambah - bandar semakin berkembang dan
- sistem perparitan tidak sempurna
- sistem pembuangan sampah tidak teratur mewujudkan bandar satelit
- penyakit menular - wujud petempatan setinggan
- pembakaran terbuka
- pembuangan sisa-sisa domestic ke sungai-sungai
- masalah sosial / jenayah
- menjaja secara haram

xix. Faktor migrasi ke luar Bandar
- dasar kerajaan melaksanakan projek pertanian besar-besaran : FELDA, FELCRA
- pencen/ bersara - mencari ketenangan
- arahan berpindah -naik pangkat
- pusat pendidikan tinggi di luar bandar - ITM (Beseri, Perlis), USM (TransKerian, Nibong Tebal)
- rancangan penempatan semula setinggan
- rancangan tanah pinggir - meningkatkan taraf hidup
- projek pembangunan rakyat termiskin (PPRT)
- tujuan keselamatan - kampung baru - Sikamat, Jinjang

5  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

xx. Perubahan landskap (kawasan destinasi) akibat migrasi ke luar bandar
- kepadatan penduduk di luar bandar kerana pertambahan peluang pekerjaan ,
- pertambahan buruh di luar bandar : rebakan kilang
- wujudkan petempatan baru, perluasan kawasan petempatan sedia ada - Bandar Baru Muadzam Shah
- peningkatan kemudahan asas dan infrastruktur - telefon, klinik, sekolah
- peningkatan prasarana
- nilai hartanah meningkat
- perubahan lanbdskap - hutan kepada estet/ kawasan pertanian

xxi. kesan migrasi antarabangsa
- penduduk bertambah - tenaga kerja bertambah - upah murah
- memenuhi pasaran kerja - peluang kerja di kilang
- pasaran bertambah
- pengaliran wang ke luar negara
- pengangguran - masalah sosial dan jenayah
- wujud kawasan setinggan

xxii. Kesan migrasi luar bandar ke bandar xxiii.Langkah kurangkan aliran migrasi dari desa
- pertambahan penduduk ke bandar
- tenaga buruh bertambah
- infrastruktur bertambah - sediakan lebih banyak kemudahan infrastruktur
- pengangguran luar bandar berkurangan - meningkatkan taraf jaringan jalanraya di desa
- setinggan - kesesakan petempatan - meningkatkan kemudahan sistem tekomunikasi
- kesesakan lalu lintas
- bandar berkembang -rebakan bandar seperti telefon
- masalah sosial / jenayah - memajukan industri bersaiz kecil dan sederhana
- pasaran barangan pengguna meningkat
- menggalakkan perniagaan di bandar seperti industri desa
- penyakit - sistem kumbahan tidak teratur - meningkatkan kemudahan sosial spt klinik dll
- memajukan aktiviti pertanian sepertt projek

pengairan, dll
- membuka lebih banyak bandar baru di luar bandar

PETEMPATAN DAN PEMBANDARAN
i. Ciri-ciri petempatan Bandar
- jumlah penduduk tinggi
- kepadatan penduduk tinggi
- penduduk bekerja dalam sektor industri sekunder dan tertier
- guna tanah maksimum
- bangunan tinggi dan bertingkat-tingkat
- bagunan dibina rapat-rapat
- bahan binaan daripada batu konkrit dan kaca
- dibina mengikut pelan dan perancangan
- jaringan pengangkutan padat

ii. Fungsi petempatan Bandar

- pusat industri kilang - Senawang, Nilai, Taiping, Petaling Jaya

- pusat perlombongan petroleum dan gas asli - Kertih, Miri,

Bintulu (Petroleum), Ipoh dan Kuala Lumpur (Bijih timah)

- bandar pelabuhan - Kota Kinabalu, Klang, Kuantan, Kuching - tumpuan jalan

- pusat pelancongan - T.T Cameron,T.T Genting, Kuah, Melaka, dll pengangkutan : jln raya

- bandar bersejarah - Melaka jln keretapi, lapangan

- bandar teknologi maklumat - Cyberjaya terbang.

- bandar satelit - Petaling Jaya, Senawang, Ayer Keroh - pusat industri

- pusat pendidikan - Bangi, Tanjung Malim, Sintok - pasaran hasil pertania

- Bandar Diraja - Pekan, Kuala Kangsar, Klang - menyediakan barangan

- pusat ketenteraan - Lumut, Port Dikcson keperluan pengguna

- pusat kewangan - Kuala Lumpur - tumpuan IPT

- pusat pengangkutan - Shah Alam - pusat pentadbiran

- pusat pentadbiran - Putrajaya

- bandar sempadan - Bukit kayu Hitam, Padang Besar

- ibu negeri / negara - Seremban, Ipoh, Alor Setar, Georgetown, Kangar, Kuching, dll.
6  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar

 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

iii. Fungsi petempatan luar Bandar
- terlibat dalam pelbagai kegiatn ekonomi spt pertanian, perlombongan, perkanan , industri desa.
- membekalkan hasil pertanian secara meluas - penanaman getah, kelapa sawit dll
- pusat perlombongan - kaya mineral cth: Sg.Lembing (Pahang),Kaki Bukit (Perlis)
- pusat perikanan - nelayan spt Batu Maung (Pulau Pinang), Pulau Ketam (Selangor)
- pusat industri desa yang menghasilkan barangan spt tembikar dan batik
- menyediakan peluang pekerjaan spt petempatan FELDA

iv. Faktor yang mempengaruhi petempatan luar bandar (pemilihan tapak petempatan di Malaysia)
- Tanah pamah yang rata dan bentuk muka bumi landai mewujudkan petampatan : Dt. Terengganu,
Delta Rajang.
- Kawasan persisir pantai : Persisiran pantai di Tumpat (Kelantan) – perkampungan nelayan
- Kawasan tanah tinggi : T.T. Cameron dan Bukit Fraser (Pahang)
- Kawasan tanih yang subur - kegiatan pertanian menggalakkan kewujudan petempatan luar bandar :
Dt Kedah, Delta Kelantan - kawasan penanaman padi
- Kawasan perikanan : Tanjung Dawai (Kedah), Besut(Terengganu)
- Pusat Pelancongan : Pantai Cahaya Bulan (Kelantan), Pantai Cherating (Pahang)
- Berhampiran sungai untuk memudahkan kegiatan pertanian dan pengangkutan : Sg. Kinabatangan dan
Sg. Rajang
- Pembukaan tanah rancangan di kawasan pedalaman : FELDA
- Kawasan tapak perlombongan - Taiping (Perak) & Rawang (Selangor): perlombongan bijih timah
- Rancangan pembangunan luar bandar menyediakan kemudahan asas spt jalan raya , bekalan air.

v. Masalah akibat pembangunan bandar yang pesat
- pertambahan penduduk , kesesakan penduduk
- kawasan setinggan
- kesesakan lalu lintas
- masalah perumahan
- masalah sosial / jenayah
- pencemaran udara meningkat
- suhu mikro meningkat (peningkatan suhu) / pulau haba
- harga tanah meningkat
- sewa ruang pejabat / sewa rumah mahal
- banjir kilat
- tanah runtuh di lereng bukit

Faktor yang mempengaruhi proses pembandaran
- pertambahan penduduk melalui pertumbuhan semulajadi
- migrasi penduduk ke banda
- perluasan kawasan bandar
- perubahan cara hidup penduduk

vi. Langkah mengatasi masalah pembandaran
- banjir kilat disebabkan pembinaan jalan berturap dan bangunan konkrit - pembinaan sistem perparitan
yang lebih teratur
- tanah runtuh di lereng bukit akibat pembinaan rumah dan jalan raya - kerajaan mengetatkan peraturan
dan menghadkan projek pembinaan di lereng bukit
- peningkatan suhu - penanaman pokok dapat mewujudkan kawasan hijau dan menurunkan suhu
- kesesakan lalulintas - pembinaan jaringan pengangkutan yang lebih cekap, LRT, KTM Komuter

vii. Sebab kewujudan bandar satelit di Malaysia
- dapat mengatasi masalah bandar utama seperti tekanan tehadap tanah atu raung perniagaan
- dapat menyediakan kawasan kediaman - bagi penduduk yang berulang alik dan bekerja
di bandar utama
- dapat menyediakan kawasan perindustrian - memproses bahan mentah dan barangan siap
- menyediakan tapak gedung perniagaan
- untuk mengelak kesesakan lalulintas di bandar utama
- dapat mengurangkan pencemaran udara di bandar utama
- untuk mengurangan pembinaan bangunan baru di bandar utama.

7  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

- vii. Punca-punca pencemaran udara
- pertambahan kenderaan bermotor
- pertambahan jumlah bahan terampai di udara
- pertambahan kilang - gas, asap
- pelupusan sampah - pencemaran bau
- penggunaan alat pendingin hawa, aerosol, dll
- kelemahan pengurusan / penguatkuasaan pihak berkuasa
- pembakaran terbuka

viii. Langkah mengatasi pencemaran udara
- gunakan petrol tanpa plumbum
- menggunakan sistem penapisan serombong asap
- menggunakan sistem percikan air di atmosfera di kawasan kilang
- sumber tenaga elektrik dan solar menggantikan tenaga fosil (bahan api - petroleum, arang batu)
- menghijaukan bandar / galakkan menanam pokok
- kempen bumi hijau
- larangan pembakaran terbuka
- kempen kesedaran tentang kesan negatif pencemaran udara

ix.Kegiatan manusia boleh mencemarkan alam sekitar
- pembinaan kilang - hakisan, banjir lupur, tanah runtuh, pembebasan asap, pembuangan sisa toksid
- penggunaan pengangkutan membebaskan asap, jerebu, hakisan, tanah runtuh
- pembalakan menyebabkan penggondolan kawasan hutan : banjir lumpur, tanah runtuh
- pembuangan sampah, sisa kotoran dan kumbahan ke kawasan sungai
- pembakaran terbuka, pembebasn asap dan jerebu
- penggunaan racun serangga dan baja kimia menyebabkan pencemaran udara dan air

x.Interaksi bandar desa
a)sumbangan bandar kepada desa
- Perkhidmatan : sediakan pelbagai kemudahan perkhidmatan kepada penduduk desa
- Barangan siap : sediakan barang siap kepada pengguna di desa, kemudahan jalan dan pengangkutan
mudahkan barangan di pasarkan
- Pusat pengumpulan : hasil pertanian dikumpulkan dan dipasarkan
b) sumbangan desa kepada bandar
- Bekalan bahan mentah : untuk industri di bandar dan hasil pertanian untuk kegunaan penduduk
- Tenaga buruh : bekalkan tenaga buruh untuk industri di bandar
- Kawasan rekreasi : sebagai kawasan rekreasi bagi penduduk bandar - perkelahan dll

PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN ii. Bandar perlu pengangkutan awam yang cekap:
i. Kepentingan Pengangkutan contoh : LRT, Monorel, Komuter
- meningkatkan darjah ketersampaian
- darjah ketersampaian tinggi - mengurangkan jumlah kenderaan di bandar
- menjimatkan kos - mengurangkan pencemaran udara.
- meluaskan pasaran barangan kilang, dll - mengurangkan kesesakan lalu lintas
- mengangkut bahan mentah ke kilang, dll - menjimatkan masa dan kos perjalanan
- mewujudkan petempatan baru. - memudahkan pergerakan harian / mobiliti
- mobiliti / pergerakan buruh penduduk
- mewujudkan peluang pekerjaan - memberikan perkhidmatan kepada pengguna
- menggalakkan industri pelancongan yang ramai
- membangunkan kwasan luar Bandar
- menghubungkan kwasan terpencil

iii. Kesan Kemajuan pengangkutan di Bandar : Kesan Perkembangan Pengangkutan dan
- darjah ketersampaian lebih tinggi. Perhubungan :
- meluaskan lingkungan pengaruh Bandar - memajukan sektor pertanian
- meluaskan pergerakan penduduk - memajukan sektor pelancongan
- meluaskan saiz pasaran - perkembangan sektor pembuiatan
- pertumbuhan petempatan baru - memajukan sektor perniagaan
- menarik kedatangan pelancong - meningkatkan darjah ketersampaian
- memajukan sektor pelancongan - meningkatkan mobiliti penduduk

8  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

- peluang pekerjaan bertambah. - meningkatkan integrasi penduduk

- menyediakan peluang pekerjaan

- memajukan telekomunikasi

iv. Langkah mengatasi pencemaran udara di Bandar - penduduk padat di kawasan yang mempunyai

- kenderaan : guna petrol tanpa plumbum kemudahan pengangkutan

- kilang : pasang alat penapis asap - mempercantikan landskap

- menggunakan keretapi elektrik : LRT, Monorel - mengurangkan keluasan hutan

- lokasi kilang jauh dari Bandar - pencemaran udara

- sediakan tempat perlupusan sampah yang khas - memusnahkan kawasan hijau

- kuatkuasa undang-undang - persaingan guna tanah

- penghijauan Bandar : tanah pokok

- kurangkan penggunaan alat yang mengeluarkan CFC : air cond, aerosol

- banyakkan kilang yang mesra alam di bandar

v. Masalah alam sekitar akibat sistem pengangkutan
- pencemaran udara - asap kenderaan
- penggunaan bahan api fosil / petrol akibatkan pencemaran udara
- pembakaran bahan api fosil - meningkatkan suhu mikro
- pembinaan jalan baru - hutan di tebang - hakisan tanah - tanah runtuh
- hakisan tanah mencemar sungai / air
- tanah runtuh - banjir lumpur
- kerja menambak di kawasan pelabuhan - pencemarann laut.

vi. Kepentingan Lebuhraya terhadap pembangunan negara
- meningkatkan darjah ketersampaian
- mudah mengangkut dan memasarkan hasil pertanian dan hasil kilang
- meningkatkan mobiliti penduduk
- mewujudkan kawasan baru di sepanjang lebuhraya
- mempercepatkan proses urbanisasi bandar / pekan yang dilalui
- mempercepatkan masa perjalanan - tiada kesesakan
- menggalakkan aktiviti pelancongan
- menyediakan peluang pekerjaan - syarikat PLUS, perniagaan, pembersihan, kaunter tol.

v. Kepentingan Sistem telekomunikasi
- membolehkan pertukaran dan penyampaian maklumat dengan cepat
- meningkatkan pasaran saham
- mempercepatkan urusan perniagan dan perdagangan dalam dan luar negara
- menerima siaran langsung peristiwa dunia melalui satelit
- mengawal dan mengurus sistem pengangkutan udara, laut dan satelit
- meramal keadaan cuaca - membantu petani dan nelayan
- sumber ilmu pengetahuan seluruh dunia melalui internet (dunia tanpa sempadan)
- menggalakkan penyelidikan dan pembangunan (R&D)
- komputer, internet, teleks dll menjimatkan kos dan masa , memudahkan urusan perniagaan,
merapatkan hubungan antara negara
- mengadakan perbincangan jarak jauh secara bersemuka melalui TV (telesidang)
- pesanan bergambar melalui faks/teleks dengan serta merta
- penggunaan komputer dalam sistem pengeluaran wang automatik (ATM)

vi. langkah mengurangkan kesesakan lalu lintas
- jalan sehala untuk melancarkan pergerakan
- menambah jejambat, terowong, persimpangan bertingkat
- penggunaan LRT, komuter untuk mengurangkan kemasukan kenderaan di bandar
- membaiki perkhidmatan pengangkutan awam, jaldual perjalanan bersistematik
- melarang kenderaan berat memasuki bandar pada waktu puncak
- mengurangkan tempat letak kereta
- meningkatkan kadar bayaran letak kereta
- amalan berkongsi kenderaan
-

9  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

vii. Sumbangan pembinaan KLIA kepada kemajuan ekonomi Malaysia
- meningkatkan kemasukan pelaconng asing
- dapat menampung keperluan perkhidmatan antarabangsa dan domestik
- membangunkan kegiatan ekonomi kawasan sekitarnya : Sepang, Nilai
- nilai harga tanah meningkat - memberi keuntungan kepada penduduk setempat
- pembinaan lebuhraya yang baru menghubungkan lapangan terbang dengan bandar-bandar utama
seperti Kuala Lumpur
- kawasan perumahan semakin bertambah

Faktor yang mempengaruhi perkembangan :- b) perhubungan di Amerika Syarikat
a) pengangkutan di Jepun - negara yang luas
- bergunung-ganang
- banyak pulau - perkembangan internet
- bergunung-ganang - kemajuan e-dagang & telesidang
- kemajuan perindustrian - e-komuniti : interaksi dan komunikasi
- kamajuan sektor pembalakan - e-gavernan : untuk mendapatkan maklumat
- perkembangan sektor perikanan
- kestabilan politik tentang dasar dan aktiviti agensi kerajaan
- dasar penswastaan - sistem mesyuarat multimedia
- kemajuan teknologi : terowong dasar laut, - persaingan dalam perniagaan : teknologi baru

jambatan, dll dalam bidang telekomunikasi

SUMBER
a. HUTAN
i. Kepentingan hutan terhadap alam sekitar ( sumber hutan perlu dikawal)

- menjadi kawasan tadahan air
- habitat semulajadi hidupan liar dan pelbagai jenis flora
- mengawal suhu sekitarnya
- proses fotosintesis : menyumbang oksigen dan menyerap karbon dioksida
- kitaran air : proses transpirasi oleh tumbuhan dapat mengawal kelembapan udara
- mencegah hakisan / tanah runtuh
- mengekalkan rantaian makanan dan siratan makanan ekosistem
- menghasilkan bahan organik
- sumber nutrien dalam tanah melalui pereputan sisa tumbuhan (daun kering dll)
- menjadi tempat rekreasi : taman negara dll
- mengurangkan kejadian banjir
- sumber pekerjaan - renjer hutan
- menjadi tempat kajian para penyelidik hutan dalam dan luar negara
- menyegarkan udara sekitarnya.

ii. Kegiatan manusia / kegiatan ekonomi memusnahkan hutan
- pembangunan kawasan perumahan baru spt di kawasan bukit
- pembinaan empangan untuk kuasa hidroelektrik spt di Bakun
- pembangunan kawasan pelancongan spt membina hotel baru di Genting Highlands
- pembalakan tanpa kawalan
- pembukaan tanah pertanian yang baru spt Felda
- kegiatan pertanian pindah
- perlombongan di kawasan baru spt perlombongan kuprum di Ranau (Sabah)
- mendirikan kilang di kawasan baru spt di Tangkak (Johor)

iii. Langkah memelihara dan memulihara hutan

- penghutanan semula di kawasan yang telah ditebang

- mewartakan taman negara dan hutan simpan spt Taman Negara Endau-Rompin,TN Kinabalu,

- menanam spesis pokok yang cepat tumbuh spt akasia

- mengawasi pembalakan haram

- menggunakan kayu getah dalam pembuatan perabot

- mengitar semula kertas

- menghadkan pengeluaran lesen membalak

- membanyakkan ladang hutan spt ladang hutan jati di Kedah, Perlis.  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
10  Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

- silvikutur – rawatan pokok oleh Jabatan Hutan (Tebang akar, kayu kecil, ubat)
- mengadakan hutan lipur – spt di Teluk Bahang

- mengadakan pembalakan pusingan iaitu sekali penebangan setiap 30 tahun
- Dasar Perhutanan Negara – mewujudkan sistem pengurusan , pengekalan dan

penggunaan sumber hutan yang teratur

- tugaskan renjer hutan mengawal kebakaran hutan
- Pusat Latihan Perhutanan – melatih kepakaran pengurusan hutan
- Majlis Perhutanan Negara – menghadkan kawsan pembalakan.

- nasihat dan tunjuk ajar kepada petani pindah agar menjalankan pertanian kekal

- menubuhkan agensi / badan yang menguruskan hutan seperti FRIM

iv. Kesan pembalakan tanpa kawalan
- kepupusan flora dan fauna
- hakisan tanah di lereng bukit
- larian air permukaan bertambah, banjir mudah berlaku, kejadian banjir kilat
- kejadian banjir lumpur spt di Pos Dipang(Perak)
- pencemaran air sungai / keruh akibat kelodak yg dibawa dari hilir / perubahan kualiti air
- kawasan tadahan / punca sumber air musnah
- kekurangan oksigen dan penambahan karbon dioksida
- suhu persekitaran meningkat
- gangguan ekologi berlaku kerana kemusnahan hutan - haiwan bergantung kepada hutan
- perubahan kitaran hidrologi
- kekurangan hujan
- rantaian makanan terputus
- kehilangan tanih bahagian atas - kurang humus

b. MINERAL - mewujudkan peluang
i. Kepentingannya pekerjaan

a)Petroleum : - bahan api bagi kenderaan, - bahan eksport /
- bahan api untuk menjana tenaga elektrik, pendapatan negara
- hasil sampingan spt gris, bitumin dan tar
- bahan mentah industri plastik, getah tiruan, - membekalkan bahan api
racun serangga - membangunkan kawasan
- membangunkan industri-
b)Gas asli : - bahan api bagi kegunaan domestik dan kenderaan
- menjana tenaga elektrik pembuatan
- menjana tenaga elektrik
bahan mentah industri farmaseutikal

c)Bijih timah : - bahan penyadur
- sebagai peteri dalam industri automotif dan elektronik

d)Batu granit : - membina jalan raya
e)Marmar : - membuat barang perhiasan dan lantai
f)Pasir : - bahan mentah industri pembinaan

- Silika digunakan dalam industri membuat kaca
g)Kaolin : - bahan mentah dalam industri tembikar

c. AIR
i. Kepentingan sumber air

- keperluan domestik / harian - minuman, dsb - Arab saudi dan Kuwait : penyahgaraman
- bekalan air - emp. Semenyih, emp.Sg.Terip
- mengairi kawasan pertanian - emp. Sg.Muda
- menjana kuasa hidroelektrik - emp. Chenderoh, emp.Kenyir, emp. Bakun, dll
- bahan penyejuk di kilang peleburan besi dan keluli
- kegunaan pelbagai industri
- kawasan rekreasi / pelancongan - tasik (putrajaya), air terjun dan jeram (lata Sekinchang)
- pengangkutan - sungai, laut
- sumber sumber protin - ikan, dll
- menyederhanakan suhu kawasan sekitar
- menyuburkan tanih / aluvium

11  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

ii. Langkah mengatasi pencemaran Sumber Air
- mengawal pembalakan
- mengekalkan kawasan tadahan
- membanyakkan kawasan hutan simpan
- menanam tumbuhan di tebing sungai
- merawat sisa kumbahan kilang
- mengawal perairan daripada pembuangan sisa kapal
- menguatkuasa undang-undang / denda
- kempen kesedaran penjagaan alam sekitar

iii. Kegiatan manusia mencemarkan sumber air
- kegiatan ekonomi : pertanian, pembalakan, perlombongan, perindustrian
- pertanian : penggunaan racun serangga
- di pusat memproses getah - air buangan mengandungi asid dialirkan ke sungai, parit, dll
- pembukaan ladang baru, hakisan tanih - air mengalir masuk ke sungai, air menjadi keruh
- sisa buangan kilang : menjejaskan hidupan akuatik
- pembalakan di cerun ukit : hakisan cerun - menambah kelodak sungai
- perikanan menggunakan tuba / bahan letupan beracun :menjejaskan hidupan akuatik
- hotel tepi pantai : air kumbahan di salurkan ke laut

iv. Langkah-langkah pengurusan sumber air
- penguatkuasaan Akta Kualiti Alam Sekeliling (1974)
- menentukan kualiti air - Jabatan Alam Sekitar
- mewujudkan sistem pembentungan
- mewajibkan pihak kilang merawat kumbahan sendiri
- mengurangkan sisa buangan
- kempen “Cintailah Sungai Kita”
- kuatkuasa Undang-undang Laut Antarabangsa di Selat Melaka

v. Kegiatan manusia menjejaskan sumber laut
- tumpahan minyak dari kapal / kebocoran kapal tangki
- pembuangan sisa kilang ke laut
- ujian nuklear di laut
- penggunaan pukat tunda di pinggir laut – ikan pupus
- pembinaan hotel di tepi pantai – kumbahan mencemarkan air laut
- aktiviti skuba menjejaskan terumbu karang
- tumpuan pelabuhan sepanjang pantai – mengotorkan air laut
- pusat pelancongan - penyu pupus

vi. Punca sumber air
- sumber utama sungai, tasik, air bawah tanah, air laut, dan salji
- negra iklim tropika - sebahagian besar sumber air dari kawasan tadahan hujan dan sungai : empangan
dibina untuk menakung air, logi pembersihan untuk memproses air
- air tasik untuk keperluan setempat
- air bawah tanah diperolehi di kawasan yang mengandungi batuan enapan
- negara iklim panas dan gurun - sumber air diperolehi dari air bawah tanah, penyahgaraman air laut dan
pengempangan sungai
- penerokaan air bawah tanah dibuat dikawasan batuan telap air yang dipanggil akuifer.

d. PANTAI DAN MARIN
- habitat pelbagai hidupan akuatik
- sumber protein yang penting
- kawasan perikanan – Pentas benua : sumber pendapatan
- aktiviti akuakultur di pinggir pantai - ternakan ikan, tiram
- pelancongan - batu karang yang unik
- laut dan lautan - menyederhanakan suhu
- ombak - menjana tenaga elaktrik di Norway
- pengangkutan dan perhubungan

12  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

i. Langkah pengurusan pantai dan marin
- mengawal penebangan hutan bakau
- pembinaan srtuktur penghalang hakisan pantai
- pembinaan tukun tiruan
- projek penetasan telur penyu
- mengawal tumpahan minyak
- penggubalan undang-undang : melindungi kawasan perikanan, melindungi spesis ikan tertentu,
mengawal pencemaran marin, mengharam penggunaan pukat tunda dan tuba

e. KEPELBAGAIAN BIOLOGI/ BIODIVERSITI
- Kepelbagaian tumbuhan, hidupan liar dan mikroorganisma di sesuatu kawasan pada masa tertentu
- kepelbagaian genetik dan spesis
- ekopelancongan - kepelbagaian dan keunikan tumbuhan dan haiwan liar
- keseimbangan ekosistem - proses fotosintesis, proses transpirasi dan menyederhanakan suhu
- mempunyai nilai ekonomi - eksport : balak, rotan, damar dan gaharu
- penggunaan terus - makanan haiwan, sumber protein, buah-buahan dan kayu api

f. TANIH
- tanih yang kaya dengan nutrien untuk tumbuhan
- untuk sektor pembinaan – laterit untuk membuat batu bata
- kaya sumber mineral
- mempelbagaikan tumbuh-tumbuhan
- tanih gambut – kelapa sawit dan nanas
- tanih aluvium – padi
- tanih laterit – kelapa sawit, getah, teh dan tebu
- tanih berpasir – kelapa
- tanih bris – gajus dan tembakau

i. Langkah memulihara tanih bagi meningkatkan kesuburan
- menanam tanaman tutup bumi - kuatkan struktur tanih dan tambah kesuburan
- pembajakan mengikut kontur - kurangkan larut resap tanih
- pembinaan teres
- pembajaan organik
- pertanian rumah kaca - kurangkan kehilangan nutrien
- tanaman baergilir
- penggunaan sisa tanaman sebagai bahan sungkupan - hasilkan humus

g. TENAGA SURIA
- membolehkan proses fotosistesis tumbuhan hijau
- pengeringan produk makanan, pakaian dll
- memanaskan air
- menjanakuasa elektrik
- sebagai tenaga untuk pencahayaan, sistem telekomunikasi, pengepaman air

h. TENAGA BIOJISIM : bahan buangan sisa organik daripada tumbuhan dan haiwan
- sumber tenaga haba
- bahan api
- menghasilkan tenaga elektrik

Kepentingan Sumber Tenaga Alternatif
-Tenaga Alternatif - sumber tenaga pilihan selain sumber tenaga utama

- sumber tenaga yang boleh digunakan selam-lamanya (tidak akan habis)
- contohnya : KHE, solar, biomass, ombak, angin
- boleh diperbaharui - KHE, solar, biomass
- lebih bersih - tidak mencemarkan udara
- lebih murah - tidak perlu dilombong

13  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

i. Kesan penerokaan sumber terhadap pantai dan marin
- hidupan laut terancam : kepupusan spesis ikan dan penyu : pukat harimau,
- kerosakan terumbu karang : sauh bot/ kapal
- pencemaran laut : kumbahan hotel, pelanggaran kapal tangki minyak, tumpahan minyak, pembinaan
pelabuhan, kegiatan pelancongan - kehilangan habitat akuatik
- masalah hakisan : penebangan hutan paya bakau, pengorekan pasir laut

Kesan Penerokaan Sumber Berlebihan iii. Sumber mineral
ii. Sumber hutan - kesusutan sumber mineral
- pam hidrol - menggalakkan hakisan
- ekosistem terjejes, kandungan gas di udara tidak tanah, tanah runtuh
seimbang CO2 meningkat, Oksigen berkurang - menghasilkan perubahan pandang darat
lekukan, kolam lombong
- memusnahkan habitat flora dan fauna - ketandusan tanah
- kepupusan spesis flora dan fauna - perlombongan petroleum di laut :
- hakisan tanih / pergerakan jisim, luluhawa, banjir, pencemaran laut, kepupusan sumber laut
- pencemaran sungai akibat : lombong
aliran lumpur, pencemaran air dedah, pam kelilkir
- kawasan tadahan musnah
- peningkatan suhu kerana kurang proses transpirasi
- angin lebih kencang
- rantaian makanan terjejas
- kurang pembentukan awan dan kejadian hujan
- proses larut lesap berlaku dengan cepat

iv. Sumber tanih v. Sumber air

- tumbuhan tutup bumi hilang menyebabkan - empangan menenggelamkan kawasan yang

proses larut resap giat. luas seperti emp. Kenyir, emp. Bakun

- hilang kesuburan akibat penggunaan baja - pemusnahan spesis tumbuhan dan kawasan

berlebihan. hutan

- struktur tanah berubah - pemindahan hidupan liar

- PH tanah / keasidan tanah meningkat

disebabkan penggunaan baja kimia

- hakisan meluas akibat pertanian intensif

- pergerakan jisim / kesotan tanih / ggelansar tanah / tanah runtuh.

- hasil hakisan menyebabkan dasar sungai cetek

- pertanian pindah - tanih kehilangan nutrien

KEGIATAN EKONOMI b) industri bukan berasaskan sumber
SEKTOR PEMBUATAN / PERINDUSTRIAN - barangan elektronik
i. Jenis-jenis industri - automatif : pembuatan dan pemasangan

a) industri berasaskan sumber kenderaan
- pertanian : pemprosesan bahan mentah
- hutan : kilang papan dan perabot
- perlombongan : kimia, petrokimia, dll
- penternakan
- perikanan

ii. Faktor memajukan sektor pembuatan / perindustrian  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
- dasar kerajaan mempelbagaikan ekonomi  Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin
- mengurangkan pergantungan kepada sektor primer (pertanian, perlombongan, dll)
- pemberian taraf printis oleh kerajaan
- penubuhan pelbagai agensi spt MATRADE untuk menarik pelabur asing
- pelaburan asing yang banyak spt dari Jepun dan Korea
- banyak modal tempatan dan luar Negara.
- kemudahan kredit / pinjaman bank / insurans
- penubuhan zon perdagangan bebas
- buruh mahir dan separuh mahir tempatan
- pemindahan teknologi asing spt dari Jepun : kilang kereta
- pembangunan teknologi tempatan spt yaang dijalankan oleh Kementerian Sains,
Teknologi dan Alam sekitar.

14

- R & D (Penyelidikan dan Pembangunan)

- Pasaran tempatan dan luar negara yang menggalakkan.
- bekalan bahan mentah tempatan yang banyak – bijih timah dan petroleum

- Sumber Kuasa Elektrik Hidro yang murah dan banyak.
- Sumber bahan api fosil tempatan – petroleum dan gas asli
- Kemajuan pengangkutan – jalan raya, dll

- Kemudahan pelabuhan untuk import dan eksport

iii. Kesan industri terhadap alam sekitar
- pencemaran udara - akibat pembebasan sulfur oksida dan karbon monoksida
- jerebu akibat kadar habuk yang tinggi - kualiti udara menurun
- hidupan akuatik terjejas disebabkan pembuangan sisa indusrti ke dalam sungai
- pencemaran air - pembuangan sisa kilang
- kejadian hujan asid
- kemusnahan ekosistem dan kawasan tadahan
- mewujudkan fenomena pulau haba
- kesan rumah hijau
- suhu tempatan / mikro meningkat di kawasan industri (peningkatan suhu)
- pencemaran bunyi.

iv. Sumbangan industri berat kepadaa v. Agensi brtanggungjawab memajukan

pembangunan Negara sektor perindustrian

- peluang pekerjaan kepada penduduk setempat - HICOM : mengenalpasti, memulakan

- menggalakkan pembinaan jalan raya melaksanakan dan menguruskan projek

- membangun kawasan sekitar dalam industri berat

- kemudahan infrastruktur bertambah - MATRADE : mencari dan meluaskan

- pendapatan negara bertambah pasaran

- jumlah eksport meningkat - MIDF: menawarkan kemudahan kredit

- menggalakkan industri hiliran kepada sektor pembuatan

- pengelompokan industri - MIEL: membina dan menyewa kilang

- kemasukan modal asing kepada pelabur

- pemindahan kepakaran dan teknologi asing - MIDA: mengawal selia dan menyelaras

aktiviti sektor pembuatan

vi. Langkah Menarik Pelaburan Asing

- pemberian taraf perintis

- pengecualian cukai 5 Tahun

- menyediakan zon perdagangan bebas - cth Pulau Langkawi

- menyediakan kemudahan asas

- melatih tenaga mahir dan separuh mahir

- menyediakan kemudahan pelabuhan - pelabuhan Klang, Pasir Gudang dll

- sistem pengangkutan dimajukan

- sistem komunikasi dipertingkatkan

- suasana politik stabil

- lawatan ketua-ketua negara/Misi Pelaburan

vii.Kesan pembangunan industri kepada sosioekonomi bandar kecil

- membuka peluang pekerjaan - meningkatkan taraf hidup

- pembukaan industri membangunkan infrastruktur dan jalan raya

- pembinaan kawasan petempatan yang lebih tersusun dan terancang

- wujudkan industri kecil sokongan

viii. Peranan kerajaan memajukan industri kereta

- kenakan duti import kepada kereta import

- cukai yang rendah kepada industri kereta tempatan

- beri perlindungan tarif kepada industri kereta tempatan untuk

elak persaingan dengan kereta import

- galakan Proton dan Produa jalankan kerjasama dengan syarikat kereta luar negara

- jabatan kerajaan memberi keutamaan untuk membeli kereta buatan tempatan

- meningkatkan eksport kereta ke luar negara

- memberi pinjaman modal awal kepada Proton dan Produa

15  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

ix. Kepentingan industri kereta kepada Malaysia
- merangsang pertumbuhan ekonomi negara
- membuka peluang kepada industri sokongan seperti kilang membuat tayar, dll
- beri peluang pekerjaan
- beri peluang kemahiran dalam bidang permotoran kepada pekerja tempatan
- menarik kedatangan pelabur asing
- menambah pendapatan negara melalui cukai

PERKHIDMATAN
Sektor perkhidmatan melibatkan perniagaan barangan dan perkhidmatan kepada pengguna

Jenis-jenis perkhidmatan:
- perniagaan borong, runcit, hotel dan restorans
- kewangan
- insurans
- hartanah dan perkhidmatan perniagaan
- pengangkutan dan telekomunikasi
- utiliti elektrik, air dan gas
- perkhidmatan kerajaan

i. Kepentingan sektor pelancongan di Malaysia
- peluang pekerjaan
- sumber pendapatan negara
- memajukan sektor ekonomi lain - industri perhotelan, pengiklanan, pasaran kraftangan
- peningkatan kemajuan sektor perhubungan dan pengangkutan (kemudahan infrastuktur dilengkapkan)
- pengaliran wang masuk - pertukaran wang asing

ii. Kesan pelancongan terhadap alam sekitar Kesan pelacongan kepada negara :-

- pencemaran laut akibat sisa kumbahan - menambah pendapatan negara

- kemusnahan hutan dan hutan paya bakau - memberi peluang pekerjaan

- kawasan tadahan air berkurangan - merangsang pembinaan kemudahan

- pembinaan padang golf - menjejaskan ekosistem infrastruktur

- aktiviti scuba merosakkan ekosistem laut - majukan industri perhotelan

- hakisan cerun - penebangan hutan utk bina hotel - merangsang pembinaan lapangan

- hakisan pantai terbang

- kualiti air merosot - memberi peluang kepada pendudk

- pembinaan hotel, chalet di pinggir laut tempatan menceburi kragtangan
- pembinaan pengangkutan – lebuhraya - menggalakkan rakyat tempatan

melacong dalam negara

iii. Usaha meningkatkan industri pelancongan

- menambah destinasi penerbangan dari lua r negara

- membina lapangan terbang baru yang lengkap dan canggih spt KLIA

- membina hotel dan penginapan yang serba lengkap

- memajukan lokasi pelancongan seperti Pulau Langkawi

- mengadakan Tahun Melawat Malaysia dan Tahun Melawat Negeri-negeri

- menganjurkan temasya yang terulung di dunia seperti Perlumbaan Formula One dan Pertunjukan

LIMA di Langkawi

- potongan harga istimewa untuk penginapan semasa musim cuti sekolah

- potongan tambang penerbangan yang murah spt Penerbangan Air Asia

iii. Kesan kegiatan ekonomi terhadap alam sekitar
- Pencemaran udara
- Pencemaran bunyi
- Suhu meningkat
- Kepupusan flora dan fauna
- Jerebu
- Hujan Asid
- Banjir kilat, dll

16  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

-

PERTANIAN , PERIKANAN, PENTERNAKAN DAN PERHUTANAN
i. Kepentingan sektor pertanian

- membekalkan makanan kepada penduduk - beras sebagai makanan asasi
- penternakan - sumber protein
- menambah pendapatan negara / tukaran wang asing
- menambah pendapatan petani sambilan
- menambah peluang pekarjaan kpd masyarakat luar bandar
- menambah pendapatan perkapita penduduk
- mengurangkan kemiskinan di desa
- memajukan industri berasaskan pertanian - kelapa sawit ddl
- sumber bahan mentah kepada industri sekunder / memproses
- memajukan pembinaan infrastruktur di desa.
- mengurangkan import makanan - menjimatkan pertukaran wang asing
- keadaan iklim khatulistiwa : suhu 27 oC sepanjang tahun, hujan lebih 2000 mm setahun.

ii. Faktor yang mempengaruhi penanaman kelapa sawit dan teh di Malaysia

- kawasan beralun dan bersaliran baik sesuai ditanam kelapa sawit

- iklim khatulistiwa dengan suhu 27oC dan jumlah hujan tahunan melebihi 2600 mm sesuai untuk

pertumbuhan kelapa sawit.

- Minyak sawit mendapat permintaan tinggi daripada kilang minyak, marjerin dan lilin.

- tanah tinggi yang melebihi 2000 m dan bersaliran baik spt T.T. Cameron sesuai bagi tanaman teh

- suhu 18oC sesuai bagi penanaman teh di T.T. Cameron

- permintaan yang tinggi bagi pasaran tempatan serta eksport ke Eropah, Asia Barat, dan Jepun.

- Tenaga buruh yang mencukupi di kawasan luar bandar

iii. Ciri-ciri Pertanian Pasar iv. Sumbangan tanaman kontan kepada ekonomi

- jenis tanaman - sayuran, buah-buahan Malaysia

dan bungaan. - bahan mentah industri perkilangan - getah

- tanaman jangka pendek - menambah pendapatan negara - eksport

- lokasi - pinggir Bandar - memberi peluang pekerjaan

- saiz kebun - kecil - meningkatkan pengeluaran hasil pertanian

- modal keluarga - pertambahan pembukaan kawasan baru pertanian

- modal kecil - meningkatkan penggunaan teknologi dan

- buruh keluarga - jentera dalam biang pertanian

- tujuan untuk jualan - kepelbagaian sumber ekonomi negara

- kaedah moden - baja kimia dll - membangunkan kawasan luar bandar

dengan pembukaan tanah rancangan

v. Kesan aktiviti pertanian terhadap alam sekitar

- pencemaran air dan mengancam hidupan

akuatik : penggunaan baja kimia dan racun vi. Usaha memajukan sektor pertanian

serangga - menggalakkan pertanian hidroponik

- baja dan racun juga merosakkan kualiti air - pertanian kontur diamalkan di lereng

- struktur tanih rosak akibat penggunaan bukit

- baja kimia - penggunaan baja organik digalakan

- kepupusan flora dan fauna - tanaman tutup bumi dilakukan diladang

- banyak hutan ditebang untuk dijadikan ladang bagi menggelakkan hakisan tanah

- hakisan tanah

- peningkatan suhu setempat

- kawasan tadahan terjejas

vii. Hasil Pertanian Perlu ditingkatkan :
- membekal makanan kepada penduduk
- menambah hasil pendapatan negara
- menambah jumlah eksport negara
- menambah pasaran luar negara
- mengurangkan kadar import makanan negara
- mengurangkan kadar kemiskinan di desa

17  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

- membekal bahan mentah industri
- memajukan industri berasaskan pertanian.
- menyediakan peluang pekerjaan di sektor pertanian, pemprosesan, dll

viii. Sebab sumbangan sektor pertanian merosot
- saingan daripada sektor industri dan perkhidmatan
- saingan guna tenaga buruh
- persaingan guna tanah dengan sektor lain
- hasil pertanian kurang mampu bersaingan di pasaran antarabangsa.
- harga tidak stabil di pasaran antarabangsa.
- persaingan dengan negara pengerluar lain
- penghijrahan keluar tenaga buruh pertanian ke sektor industri dan perkhidmatan
- pendapatan kurang lumayan
- dasar pembangunan ekonomi negara : contoh dasar perindustrian negara.
- mempelbagai ekonomi

ix.. Sebab kekurangan tenaga buruh pertanian
- penggunaan jentera pertanian – mengurangkan keperluan tenaga buruh
- pendapatan kurang lumayan
- tenaga buruh muda berpindah ke sektor perkhidmatan dan perkilangan
- tenaga buruh muda lebih minat bekerja di kilang dan sektor perkhidmatan
- sistem pendidikan berorientasikan sains dan tenologi - minat dalam bidang pertanian berkurangan
- golongan muda lebih suka tinggal di Bandar - banyak kemudahan
- keadaan tempat kerja kurang selesa.

PERIKANAN iii. Langkah meningkatkan
i. Faktor memajukan perikanan hasil perikanan

- pinggir pantai yang panjang - sediakan latihan kemahiran dan
- pantai berteluk-teluk - tempat pendaratan ikan teknik moden di Pusat Latihan
- pantai yang terlindung - tapak pelabuhan perikanan Nelayan di Kuala Terngganu dan
- nelayan turun temurun - mahir Batu Maung
- industri membuat pukat tahan lasak
- sumber protin masyarakat tempatan - beri subsidi bantuan pukat dan bot
- permintaan yng tinggi - mendirikan kilang ais seperti di
- laut banyak plankton - terletak di pentas sunda
- modal besar - kapal besar lengkap kemudahan mengawet Kemaman
- LKIM tentukan gred dan harga
ikan.
- bekalan kayu keras untuk membuat kapal - Jepun ikan untuk elek orang tengah
- teknologi perkapalan moden - Jepun - FAMA bantu nelayan pasarkan

`` ikan
- perluaskan kawasan tukun tiruan
ii. Kesan Perikanan Terhadap Alam sekitar
- penggunaan pukat tunda menggugat ekologi laut seperti di Pulau redang
- mengurangkan bekalan sumber ikan - menambah kompleks pendaratan
- menjejas rantaian makan hidupan laut
- pencemaran laut berlaku di pelabuhan perikanan akibat ikan dan pelabuhan perikanan
pembuangan sisa seperti di Mersing dan Kemaman
- habitat pembiakan terjejas
- kemusnahan terumbu karang

iv. kepentingan perikanan akuakultur  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
- pendapatan sampingan petani  Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin
- kerja sampingan nelayan an petani
- menambah pelbagai sumber protin
- menampung kekurangan ikan laut
- mengurangkan import ikan
- memenuhi permintaan tempatan kerana pertambahan penduduk
-

18

v. Faktor menggalakan perikanan laut di Malaysia
- terletak di Pentas Sunda yang cetek - menggalakkan
pertumbuhan plankton
- permintaan tinggi di dalam dan di luar negara
- terdapat pelabuhan peikanan yang terlindung seperti Lumut
- terdapat kilang ais
- galakan dan subsidi membeli bot dan pukat dari kerajaan
- terdapat pusat latihan perikanan bagi melahirkan nelayan
yang mahir di Batu maung, Pulau Pinang
- penggunaan bot besar dan alatan moden - hasil tangkapan tinggi
- banyak terumbu karang dan tukun tiruan sebagai tempat pembiakan ikan
- peranan LKIM dalam menjalankan penyelidikan dan pemasaran

SEKTOR PENTERNAKAN
i. Kepentingan penternakan

- sumber pendapatan negara
- peluang pekerjaan
- sebagai bahan mentah sektor pembuatan
- sumber protein mengembangkan bidang penyelidikan

ii. Kesan terhadap alam sekitar
- najis ternakan yang dibuang ke sungai menyebabkan pencemaran air
- pencemaran bau daripada najis haiwan
- longgokan najis menggalakan pembiakan lalat dan perebakan penyakit

SEKTOR PERHUTANAN
i. Faktor yang mempengaruhi kegiatan perhutanan

- iklim yang sesuai : menggalakkan pertumbuhan hutan hujan tropika
- permintaan luar negara : dari Jepun
- permintaan dari sektor pembinaan dan kilang perabot
- tenaga kerja yang ramai
- kemudahan pelabuhan untuk mengeksport pearabot dan kayu belak
- kemudahan pengangkutan : jalan raya, keretapi dll
- R & D oleh FRIM
- penggunaan gergaji berjentera dalam pembalakan
- teknologi satelit bagi memantau kebakaran hutan

ii. Kepentingan Perhutanan
- sumber pendapatan negara : eksport kayu-kayan
- menyediakan peluang pekerjaan
- memajukan sistem pengangkutan dan perhubungan
- sebagai tempat untuk kegiatan pelancongan

SEKTOR PERLOMBONGAN

i. Sumber mineral

a) logam : b) bukan logam :
- kuprum
- petroleum bahan - emas
- bauksit
- gas asli api - bijih timah

- arang batu

ii. Faktor yang mempengaruhi kegiatan perlombongan:
- terletak di atas pentas sunda yang kaya sumber petroleum dan gas asli
- laut yag cetek memudahkan kerja penggerudian
- permintaan yang tinggi
- perkembangan sektor perindustrian dan pengangkutan
- peningkatan penggunaan gas domestik
- rangkaian sistem pengangkutan yang cekap (keretapi, kapal kargo, kontena, dll)
- usaha sama dengan syarikat luar negara : Exxon, Shell dan BP

19  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

- peluang pekerjaan
- peningkatan taraf hidup
- sistem telekomunikasi yang canggih
- menjalankan R&D untuk meningkatkan hasil petroleum
- usaha cari gali di laut dalam
- pemindahan teknologi dari luar
- kajian seismik
- penubuhan IPT : Universiti Petronas, Universiti Teknologi Malaysia yang menawarkan kursus

kejuruteraan petroleum

iii. Kepentingan Sektor perlombongan kepada pembangunan negara
- menyediakan peluang pekerjaan

- bahan tenaga : petoleum, gas asli dan arang batu
- sumber pendapatan negara melalui KDNK – petroleum adalah penyumbang terbesar
- membantu perkembangan sektor pembuatan dan perkhidmatan

- peningkatan taraf hidup melalui peningkatan pendapatan
- pemindahan masuk teknologi moden
- peningkatan kemudahan sosial dan infrastruktur
- menggalakkan perkembangan bandar seperti Ipoh, Kuala Lumpur dan Seremban

iv. Kepentingan Petroleum di Malaysia
- bahan mentah bagi industri plastik, getah tiruan, racun serangga, ubat-ubatan,
bahan kimia organik dan pelarut
- bahan api kenderaan, penjanaan elektrik termal dan kilang
- bahan eksport mineral terpenting
- mewujudkan peluang pejerjaan : lebih 40 000 orang pekerja
- menyumbang kepada pendapatan negara dari segi tukaran wang asing
- menghasilkan tenaga elektrik untuk kegunaan di rumah dan kilang
- hasil sampingan spt gris (pelincir), bitumin dan tar (menurap jalan raya)

v. Sumbangan sumber diluar pantai Miri, Sarawak kepada kawasan sekitarnya
(luar pantai Kertih, Terengganu)
- pengeluaran petroleum menggalakkan pembinaan logi penapis petroleum
- perlombongan petroleum sediakan banyak peluang pekerjaan
- merangsang pertumbuhan industri petrokimia spt kilang cat, barangan plastik dll
- perkembangan bandar Miri dari segi perdagangan dan perniagaan
- perkembangan jaringan jalanraya semakin baik
- merangsang perkembangan lapangan terbang Miri
- mendorong peningkatan kemudahan pelabuhan Miri sebagai pelabuhan mengeksport petroleum
- kemudahan asas dipertingkatkan spt elektrik dan air untuk menarik pelabur asing
- merangsang pertumbuhan bandar dengan lebih pesat
- mengubah cara hidup dari nelayan kepada pekerja kilang
- meningkatkan taraf hidup penduduk sekitarnya

vi. Kesan kegiatan Perlombongan Terhadap alam sekitar
- pencemaran laut - carigali petroleum di laut
- tumpahan minyak menjejaskan hidupan akuatik
- pencemaran udara : kuari, batu kapur
- memusnahkan hutan - perlombongan kuprum di Mamut
- kawasan terbiar : kolam bekas lombong bijih timah di sekitar Ipoh
- dasar sungai menjadi cetek kerana pemendapan sisa lombong dan puin tanah
- hakisan tanah di kawasan lombong bijih timah yang terdedah

vii. Kesan perlombongan bijih timah terhadap alam sekitar  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
- mewujudkan tasik bekas lombong  Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin
- meninggalkan lubang besar seperti gua dan lekukan yang dalam
- tanah kawasan perlombongan menjadi tandus
- meningkalkan bukit pasir
- kawasan peninggalan ditumbuhi semak samun

20

- memusnahkan flora dan fauna
- berlaku hakisan tanah dan pencemaran air
- aliran sungai diluruskan

viii. Pemuliharaan kawasan bekas lombong bijih timah di Lembah Kinta
- ditebusguna :-
- pertanian : kawasan berpasir di baja dan di tanam buah buahan dan sayur-sayuran
- sebagai padang rumput untuk ternakan lembu dan kambing
- penternakan ikan air tawar
- sebagai kawasan perumahan dan perindustrian
- sebagai tempat rekreasi : taman tema air, dll

SEKTOR PEMBINAAN

i. Kepentingan sektor pembinaan kepada pembangunan negara

- keperluan tempat tinggal

- pembukaan bandar baru Faktor yang mempengaruhi sektor pembinaan

- mewujudkan peluang pekerjaan - kawasan tanah pamah yang luas

- menggalakkan kemasukan teknologi - pertambahan penduduk

- memperluaskan pasaran barangan - bekalan tenaga kerja yang mencukupi

- meningkatkan pendapatan negara - lebih banyak keperluan asas diperlukan

- peningkatan taraf hidup dan taraf pendidikan

- Dasar perumahan negara

ii. Kesan sektor pembinaan ke atas alam sekitar - Dasar penswastaan

- pencemaran air - Dasar Kemasukan pekerja asing

- pencemaran udara - kemajuan teknologi pembinaan : teknologi

- memusnahkan habitat pasang siap, bahan binaan komposit

- kawasan tadahan terjejas

- peningkatan suhu

- hakisn tanah

iii. Mengurangkan kesan alam sekitar
- menguatkuasa undang-undang
- menanam tanaman tutup bumi dan pembinaan benteng
- sistem perparitan yang teratur
- penanaman pokok di kawasan bandar ( bandar dalam taman : Putrajaya)
- penyediaan Laporan Kesan Alam Sekitar (EIA)

KERJASAMA EKONOMI ANTARABANGSA pelaburan antarabangsa
i. Kepentingan Kerjasama Antarabangsa pasaran luar
perdagangan
kepada Negara Anggota
- pasaran eksport luas
- mudah import barangan dari negara lain
- mengurangkan tarif cukai negara anggota
- harga lebih murah
- pemindahan teknologi
- berkongsi kepakaran
- peluang melabur ke negara anggota lain
- projek usahasama
- membuka peluang pekerjaan
- mengatasi masalah kekurangan modal

ii. Masalah daripada kerjasama antarabangsa iii. Faktor kerjasama antarabangsa :
- ketidak seimbangan dagangan antara negara - bahan mentah ept getah dan bijih timah
maju dengan negara membangun
- harga bahan mentah seperti gertah dan - pemkembangan industri berat dan ringan
bijih timah tidak stabil di pasaran - kestabilan politik
- peningkatan kos pengeluaran barangan dan - hubungan diplomatik yang sedia terjalin
tenaga kerja
- persaingan antara negara pengeluar bahan - sistem pengangkutan yang baik : jalan raya
lebuhraya dan jalan keretapi
21
- pelabuhan kontena yang strategik

 Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

mentah yang sama - kemasukan pelaburan asing dalam jangka
- persaingan dengan barangan tiruan pendek dan jangka panjang
- persaingan denganbarangan pengganti : minyak
- dasar kerajaan : pengecualian cukai, dll
sawit dengan minyak kacang soya - lawatan luar negara mencari rakan dagangan

- persaingan dengan negara maju yang baru
mengeluarkan barangan yang sama

- kempen memburukkan pengeluaran
sesebuah negara lain

- kekurangan permintaan sumber getah dan
timah kerana penggunaan stok penimbal

- pengurangan import dari sesetngah negara
menyebabkan kerugian di pihak lain

ASEAN APEC
- memajukan ekonomi rantau Asia Tenggara - memajukan perdagangan
- meningkatkan pelaburan antarabangsa
- meningkatkan perdagangan antara negara anggota ASEAN antarabangsa
- penghapusan pelbagai bentuk sekatan - untuk menyaingi Kesatuan
- cukai import dan eksport diseragamkan
Eropah (EU)

WTO
- menguruskan hal berkaitan peraturan perdagangan antarabangsa

AFTA
- mmengurangkan atau menghapuskan tarif barangan negara-negara ASEAN
- mengukuhkan kedudukan ASEAN dalam pasaran serantau dan global

PEMBANGUNAN NEGARA MENJEJASKAN KUALITI ALAM SEKITAR
i. Pertanian

- struktur tanih rosak disebabkan penggunaan baja kimia
- pencemaran udara disebabkan penggunaan racun serangga / racun makhluk perosak
- baja dan racun juga merosakan kualiti tanih

ii. Perlombongan
- pencemaran air laut akibat cari gali petroleum
- perlombongan kuprum di Mamut memusnahkan hutan
- perlombongan bijih timah meninggalkan bekas lombong terbiar spt sekitar Ipoh

iii. Pembalakan
- penebangan pokok mengurangkan proses fotosintesis, mengurangkan oksigen
- penebangan hutan menyebabkan suhu mikro meningkat
- memusnahkan kawasan tadahan hujan
- kejadian banjir kilat

iv. Perindustrian
- pembuangan sisa kilang ke sungai - pencemaran sungai dan memusnahkan hidupan akuatik
- pencemaran udara - perlepasan asap beracun dan kejadian hujan asid
- pembukaan kawasan perindustrian baru - penebangan hutan, hakisan tanah, menggeruhkan sungai

v. Pelancongan
- pembinaan hotel / chalet di tepi pantai menyebabkan pencemaran air laut pinggir pantai
- pembinaan hotel baru di tanah tinggi Genting / Bukit Fraser / Cameron Highlands menyebabkan
penebangan hutan, hakisan cerun, tanah runtuh, gelongsoran tanah, memusnahkan flora dan fauna,
mengancam kawasan tadahan air hujan, mengganggu ekosistem
- pembinaan padang golf - pokok berharga ditebang, habitat semulajadi haiwan musnah.

22  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

GEOGRAFI TINGKATAN EMPAT

BAB 1: SISTEM BUMI - litosfera ( zon daratan )
i. Sistem bumi terdiri:- - biosfera ( zon hidupan )

- atmosfera ( zon udara )
- hidrosfera ( zon air )

ii. Atmosfera terdiri daripada lapisan
- eksosfera : lapisan paling tinggi, mengandungi helium dan hidogen
- termosfera (ionosfera) : ion membalikkan gelombang radio
- mesosfera : lapisan paling sejuk, tempat terbakar dan hancurnya meteorit
- stratosfera : melindungi hidupan daripada sinaran ultraungu
- troposfera : lapisan paling rendah , terbentuknya awan, ribut petir & tiupan angin

iii. Kepentingan atmosfera
- mengandungi lapisan ozon – yang menyerap sinaran ultraungu matahari
- mengandungi gas oksigen – untuk pernafasan

- membekalkan CO2 untuk proses fotosintesis
- lapisan termosfera mengandungi zarah-zarah bercas (ion) – untuk memantulkan gelombong radio
- kebanyakan metiorit terbakar dan hancur di atmosfera – dapat mengurangkan bencana alam

iii. Kepentingan batuan enapan (kepentingan batuan kpd manusia) batuan asal bt metamorfosis
syis
batuan enapan terbentuk akibat proses pereputan hidupan syal gneis
berlian
- sumber petroleum, gas asli dan arang batu granit marmar
kuarzit
- sumber tenaga -petroleum, gas asli dan arang batu grafit

- sumber pendapatan negara batu kapur

- bahan mentah industri besi dan keluli - arang batu batu pasir

- bahan mentah industri simen da konkrit - batu kapur

- menghasilkan baja, ubat-ubatan dan pelbagai jenis bahan kimia

seperti garam batuan, gipsum, nitrat dan fosfat

- bahan mentah industri pembinaan dan membuat kaca - pasir
- pelancongan – pandang darat kars di gua batu kapur

iv. jenis-jenis batuan

- batuan igneus : terbentuk hasil penyejukan dan pemejalan magma dan lava, berbentu hablur

- batuan enapan : terbentuk daripada pemendapan sedimen (serpihan batuan, sisa tumbuhan dan haiwan)

- batuan metamorfosis : terbentuk akibat tekanan tinggi dan suhu tinggi atau kedua-duanya.

v. Ciri-ciri utama batuan

Batuan igneus (api) Batuan Enapan Batuan Metamorfosis

- tidak berlapis - berlapis-lapis - licin

- tidak mempunyai fosil - mengandungi fosil - tidak telapair

- keras

- berbentuk hablur

- terbentuk daripada magma dan lava

vi. Sial (Silika dan Aluminium) Sima (Silika dan Magnesium)
- tebal 30 – 40 km - tebal 5 – 10 km

- batuan granit (silika dan aluminium) - batuan basalt (silika, besi, magnesium)
- ketumpatan 2.7 g/cm3 - ketumpatan 3.0 g/cm3

- terapung di atas sima - terletak di bawah sial.

Mantel Teras
- lapisan paling dalam
- terletak dibawah ketakselanjaran Mohorovicic - terletak di bawah mantel
- ketumpatan 3.3 g/cm3 – 5.5 g/cm3 - dipisahkan dari mantel oleh
- suhu 800oC – 1600oC merupakan 85% isi padu bumi
ketakselanjaran Gutenberg
- batuan lampau bes yang kaya olivin - mengandungi nikel dan besi

23  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

Teras Luar Teras Dalam

- tebalnya 2 250 km - tebalnya 1 230 km

- berkeadaan cecair - berkeadaan peperjal
- ketumpatan 10.7 g/cm3 - ketumpatan 13.5 g/cm3
- suhu 3 000 oC - suhu 5 000oC

BAB 2: BENTUK MUKA BUMI

Pembekuan magma menghasilkan bentuk muka bumi

i. Bentuk muka bumi rejahan ( jalar dalam ) ii. Bentuk muka bumi terebosan ( jalar luar )

- daik - gunung berapi

- sil - penara basalt

- pakolit - kawah

- lopolit - tasik kawah

- lakolit - kaldera

- batolit

iii. Pergerakan Plat Tektonik

a. Pertembungan

- plat benua dengan plat lautan : jurang lautan

- plat benua dengan plat benua : gunung lipat muda

- plat lautan dengan plat lautan : gunung berapi dalam laut

b. Pencapahan / pemisahan

- plat lautan dengan plat lautan : permatang tengah laut

- plat benua dengan plat benua

iv. Gekinciran atau sesaran
- menyebabkan pembentukan graben dan horst

v. Perbezaan antara magma dan lava b. lava
a. magma - magma yg telah mengalir ke atas permukaan bumi

- batuan lebur di bawah permukaan bumi

iv. Kon Gunung Berapi b. Lava Asid
a. Lava Bes - sangat likat
- mengalir perlahan-lahan
- sangat cair - kon bercerun curam
- mengalir deras - letusan sangat kuat
- kon bercerun landai - kandungan silika tinggi
- letusan tidak kuat - tanih tidak subur
- kandungan silika rendah
- tanihnya subur

24  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

BAB 3: PERUBAHAN PANDANG DARAT FIZIKAL

LULUHAWA
i. Jenis-jenis luluhawa

- luluhawa fizikal / mekanika - tindakan ibun @ fros / penghabluran garam / perubahan suhu ekstrim /

pelepasan tekanan
- luluhawa kimia - pengkarbonan / pengoksidaan / hidrolisis / larutan / penghidratan
- luluhawa organik / biologi – tindak balas kimia oleh hidupan @ bakteria / tindakan akar tumbuhan

Ciri Luluhawa Mekanika Luluhawa Kimia Luluhawa Organik
Agen o tumbuhan
o suhu o air hujan o haiwan
o air hujan o air sungai atau laut o manusia
o air laut o gas-gas terrlarut o bakteria
o ibun
o Pandang darat kars o Rekahan batuan akibat
Bentuk Muka o Lapisan tanah laterit tindakan akar
o Gerbang laut
bumi yang o Talus atau skri o Gua laut o Tindakan akan akan
o Sebabkan bangunan berkarat memescahkan batuan
terhasil
dan luntur warnanya o Tindkan manusia
Kesannya o Pembentukan serpihan o Hasilkan mineral baru spt kaolin memetong cerun bukit
o Hasilkan pandang darat kars spt mendedahkan batuan
batuan pelbagai siaz ban dan memeprcepatkan
bentuk gua batu kapur proses luluhawa
o Pandang darat talus atau o Hasilkan tanih yang subur
o Pembentukan pandang darat spt o Tindakan haiwan atau
skri mikroorganisma
gerbang laut dan gua laut di menguraikan batuan
pinggir pantai dengan bahan kimia
o Rosakkan tembok bangunan

lama spt A Famosa

ii. Jenis-jenis pergerakan jisim
pergerakan bahan terluluhawa menuruni cerun disebabkan daya tarikan graviti

- kesotan tanih : tanah bergerak turun secara perlahan-lahan
- gelansgar : di kawasan tundra, pergerakannya perlahan-lahan
- aliran lumpur : jisim berbentuk cecair pekat, menuruni cerun secara cepat
- gelongsoran tanah / tanah runtuh : pergerakan jisim secara cepat

Gerakan Jisim Kawasan Kadar Pergerkan Kesan
Kesotan Tanih Sangat perlahan Objek spt tiang elektrik dan
Cerun yang kurang litupan pagar menjadi condong.
tumbuhan Tebing runtuh
Lapisan jisim tanih bergerak
Gelangsar Kawasan bersalji Perlahan menuruni cerun
Lumpur yang terkumpul
Aliran Lumpur Hulu sungai yang bercerun curam Sangat cepat membentuk kipas alivium di
serta kurang litupan tumbuhan cepat kaki cerun
Tanah atau batuan runtuntuh ke
Gelonsoran tanah Kawasan lereng bukit yang kaki cerun
/ Tanah Runtuh cerunnya dipotong

iii. Bentuk muka bumi kawasan batu kapur
- talaktit (menirus ke bawah)
- stalagmit (dilantai gua batu kapur)
- tiang kalsit / tiang batu kapur
- sungai bawah tanah

25  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

iv. Tindakan ombak

hakisan ombak berlaku melalui tindakan hidraul, geseran/kikisan, larutan dan lagaan

a. Hasil Hakisan ombak b.Hasil Pemendapan ombak

- teluk dan tanjung - pantai

- cenuram dan teres hakisan ombak - tetanjung dan beting pasir

- geo dan gloup - tombolo / lagun

- gua laut, gerbang laut, batu tunggul, tunggul sisa

v. Pemendapan ombak
berlaku apabila damparan lebih kuat daripada basuhan balik
Faktor yang mempengaruhi pemendapan ombak
- jenis ombak
- tenaga ombak
- bekalan sedimen
- keadaan atau sifat garis persisir

vi. Hakisan sungai vii. Pengangkutan sungai berlaku melalui :
- tindakan hidraul, - seretan / golekan
- geseran / lelasan - haaju sungai tinggi,beban yg berat - ampaian
- larutan dan - loncatan / lompatan
- lagaan - larutan

viii.Pemendapan sungai berlaku apabila : ix. Faktor pembentukan delta:
hakisan giat di hulu sungai
- kecerunan sungai berkurang - pantai yang terlindung dan tidak
mengalami pasang surut yang ketara
- halaju sungai berkurang - laut yang cetek di muara

- terdapat halangan spt batuan besar di dasar sungai

- dasar alur semakin melebar -

- beban yang dibawa berlebihan

- sungai mengalir ke dalam kawasan yang tenang spt tasik

- berlaku pembekuan.

x. Hasil Hakisan oleh air mengalir xi. Hasil Pemendapan sungai
- lurah berbentuk V - dataran banjir dan tetambak
- gaung - tasik ladam
- air terjun, lubuk tunjam, jeram - delta
- liku sungai
- susuh bukit

Proses Kegiatan Kesan Cara mengatasi
 Bina benteng batuan di cerun
Gerakan  Pembalakan  Pendedahan muka bumi
jisim  Pembinaan bangunan dan yang terdedah
mengakibatkan:  Cerun ditanami tanaman tutup
jalanraya  Kesotan tanih
 Pembersihan hutan utk pertanian  Aliran lumpur bumi
 Gelongsoran tanah  Elak aktiviti pertanian di
dan perindustrian
cerun
Tindakan  Pembalakan  Hakisan tanih  Bina benteng untuk elak tanah
air  Perlombongan  Hakian cerun
mengalir  Penebangan hutan utk pertanian  Pengelodakan (pemendapan runtuh

Tindakan dan perindustrian bahan terhakis)  Tanam tanaman tutup bumi
ombak  Sungai menjadi cetek, banjir  Cerun diteres untuk
 Penebangan hutan bakau  Menjejaskan hidupan akuatik
 Pembinaan kawasan rekreasi,  Hakisan pinggir pantai mengurangkan kesan air
 Kehilangan bahan-bahan mengalir
hotel, chalet dll
 Pembinaan struktur penghalang pantai  Kawal pembangunan di
 Laut menjadi dlam akibat pantai
dan tembok bagi mengurangkan
hakisan bahan-bahan dikaut dari dasar  Bina tembok konkrit untuk
halang hakisan
laut
 Bina sesiaran di tepi laut
26
 Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

BAB 4: LAUT DAN LAUTAN
Pentas benua ialah bahagian dasar laut yang cetek dan terletak berhampiran pinggir pantai

Jurang lautan ialah bahagian dasar laut berbentuk V yang dalam dan sempit

i. Jenis-jenis terumbu karang
- terumbu pinggir : terbentuk di pinggir benua dan mengelilingi pulau-pulau – Pulau Redang, Pulau
Kapas, Pulau Perhentian
- terumnbu penghalang / sawar : terbentuk selari dengan pinggir laut dan terpisah jauh dari daratan
- Atol / Pulau Cincin : terumbu yang mengeliligi lagun – Pulau Layang-layang, Kepulauan Maldives

ii. Proses pembentukan terumbu karang
 Terbentuk daripada polip dan alga kalkerea.
 Polip yang sudah mati akan dimendapkan di dasar lautan dan disimen oleh alga kalkerea
 Bahan ini menjadi keras lalu membentuk terumbu karang

iii. Faktor menggalakkan pertumbuhan terumbu karang
- suhu air laut antara 20oC – 30oC
- air laut yang jernih
- tindakan ombak, arus dan pasang surut air laut
- air yang cetek membolehkan cahaya matahari menembusi ke dasar laut
- kemasinan air antara 30% - 40%

iv. Kepentingan Laut dan Lautan
- kaya sumber mineral - petroleum di Laut China Selatan (luar pantai Sabah, Sarawak dan Terengganu) ,
20% arang batu Jepun dilombong di dasar laut.
- sumber protin : makanan - ikan, udang, dll
- sumber pendapatan nelayan : hasil perikanan
- pentas benua kaya plankton spt Pentas Sunda dan Pentas Sahul : kawasan perikanan
- penternakan ikan, udang pinggir pantai, penternakan tiram di Teluk Ise, Teluk Mannar,
- kawasan rekreasi dan pelancongan : terumbu karang yang cantik / Taman Laut spt di perairan Pulau
Redang
- Sumber air di Arab Saudi - air laut disuling untuk kegunaan domestik, pertanian dan perindustrian
- Jalan pengangkutan dan perhubungan - Selat Melaka menjadi laluan perdagangan antarabangsa antara
timur dan barat
- Sumber tenaga elektrik ombak : diperolehi daripada pasang surut air laut spt di Norway.
- Pulau-pulau terumbu karang spt Pulau Layang-Layang adalah taman laut menarik untuk penyelam
- Penyederhanaan suhu

v. Penerokaan Laut menjejaskan alam sekitar (ekosistem laut terjejas)
- pencemaran laut - tumpahan minyak
- tumpahan minyak dari bot nelayan dan penggerudian petroleum - lapisan minyak menghalang pancaran
matahari ke dalam laut, membunuh hidupan laut
- menangkap ikan berlebihan - kepupusan ikan, penggunaan pukat harimau musnahkan ikan kecil
- sauh bot pukat tunda memusnahkan terumbu karang
- penyedutan pasir laut – menjejaskan kehidupan rumpai laut
- kumbahan hotel di tepi pantai
- sampah / beg plastik membunuh penyu
- perlanggaran kapal tangki - tumpahan minyak

vi. Memelihara dan memulihara sumber laut
- mewartakan kawasan taman laut untuk memelihara terumbu karang – Pulau Redang, Pulau Tioman,
Pulau Tinggi, Taman Tunku Abdul Rahman
- Akta Perikanan 1985 melarang penangkapan ikan di Taman laut
- kuatkuasa pengharaman penggunaan pukat tunda selain laut dalam
- membina tukun tiruan daripada tayar buruk
- mengharamkan aktiviti pengumpulan telur penyu di kawasan Taman Penyu rantau Abang
- kawasan tumpahan minyak dibersihkan
- penyelidikan tentang hidupan laut untuk memelihara khazanah laut
- pendidikan alam sekitar kepada masyarakat

27  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

BAB 5 : SISTEM SURIA b. pergerakan bumi
i. Pergerakan bumi:- fenomena pergerakan bumi :-
a. putaran bumi - kejadian empat musim
fenomena putaran bumi :- - kejadian gerhana : gerhana bulan dan matahari

- kejadian siang dan malam iii. gerhana bulan
- pasang surut air laut
- apabila bumi, bulan dan matahari
ii. gerhana matahari
- apabila bumi, bulan dan matahari berada tepat, sebaris dengan kedudukan
berada tepat, sebaris dengan kedudukan
bulan di antara matahari dengan bumi bumi di antara matahari dengan bulan

iv. Kejadian Pasang surut Kejadian 4 musim :
berlaku disebabkan tarikan graviti antara
- bulan dengan matahari Budak Pandai Lulus Selalu
- matahari dengan bumi
Bunga Panas Luruh Sejuk
a. Air Pasang Perbani :
- bulan, bumi dan matahari dalam satu garisan 21 Mac 21 Jun 23 Sept 22 Dis

Mak Jun diSerang Denggi

b. Air Pasang Anak:

- bulan, bumi dan matahari dalam kedudukan

yang bersudut tepat

BAB 6 : UNSUR-UNSUR CUACA DAN IKLIM

i. Suhu Tiga unsur utama : Suhu, Hujan & angin

- menunjukkan darjah kepanasan udara

- disukat menggunakan termometer dalam unit darjah Celsius

- termometer mengandungi raksa dan alkohol

- termometer minimum mencatat suhu terendah, termometer maksimum mencatat suhu tertinggi

- termometer minimum dan maksimum (termometer Six) disimpan dalam Alat Pelindung

Stevenson untuk mengelak daripada pancaran matahari secara terus / dirosakkan oleh binatang

- termometer six berbentuk U mencatat suhu tertinggi dan terendah dalam sehari

- min suhu harian, julat suhu harian, min suhu bulanan, min suhu tahunan diperolehi

dari bacaan pada termometer

Alat Pelindung Stevenson

- kotak putih, didirikan 1 - 2 meter dari tanah

- untuk mengurangkan bahangan matahari di bahagian dalam alat itu

- untuk mengurangkan bahangan haba bumi

- dinding berbentuk ram supaya udara bergerak keluar masuk

- dicat putih supaya haba dibalikkan

- digunakan untuk menyimpan termometer Six

ii. Kelembapan Udara

- ialah kandungan wap air dalam udara

- kelembapan dinyatakan sebagai :
 Kelembapan Mutlak iaitu jumlah wap air sebenar yang terdapat dalam udara pada suhu tertentu

- dinyatakan dalam Gram Per Meter Padu
 Kelembapan Bandingan iaitu nisbah jumlah wap air yang sebenar dengan jumlah wap air yang

boleh ditampung oleh udara pada suhu tertentu - dinyatakan dalam peratus atau Nisbah. Jika

Kelembapan bandingan 70%, udara itu boleh menampung 30% wap air
 Udara Tepu berada pada takat suhu mengembun, hujan akan turun.,
- alat menyukat kelembapan Bandingan ialah Higrometer – mengandungi bebuli basah dan bebuli kering.

Selisih bacaan suhu antara bebuli basah dan bebuli kering ialah Kelembapan Bandingan.

28  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

iii. Kerpasan
- titisan air menjadi terlalu berat - gugur menjadi kerpasan
- kerpasan turun dalam bentuk hujan, salji, hujan batu (ketulan ais)
- disukat menggunakan tolok hujan,
- diukur dalam unit milimeter
- bacaan daripada tolok hujan digunakan untuk memperoleh :
 jumlah hujan bulanan
 jumlah huan tahunan
 purata hujan tahunan

iv. Takanan Udara
- ialah berat udara yang menekan permukaan bumi
- disukat dengan menggunakan Barometer Raksa dan Barometer Aneroid
- menggunakan unit milibar (mb)
- udara berat / basah menghasilkan tekanan tinggi
- udara ringan / kering menghasilkan tekanan rendah
- tekanan udara biasa pada aras laut ialah 1013mb bersamaan 1.03 kg/cm persegi
- Barograf digunakan untuk mencatat bacaan tekanan udara di stesen kajicuaca
- Isobar ialah garisan setekanan yang dilukis pada peta.

v. Awan
- ialah kumpulan titisan air / hablur ais yang halus , terapung di udara
- Jumlah litupan awan di langit dinyatakan dalam okta / bahagian lapan
- Jenis-jenis awan :
 Awan Tinggi : 6001 - 12000 meter – awan sirus (putih seperti kapas, cuaca baik, langit cerah)
 Awan Pertengahan : 2100 - 6000 meter – awan Alto ( bercalar-calar, berlapis-lapis warna kebiruan
kelabu seperti air, cuaca baik)
 Awan Rendah : kurang 2100 meter – awan stratus (kasar,beringkat-tingkat, kelabu hitam, tebal,
cuaca buruk)
 Awan Komulus: peringkat bawah langit, putih, berbentuk seperti gelombang, cuaca baik / cerah.
 Awan Komulusnimbus :kelompok-kelompok bulat, putih-hitam pada waktu petang, hujan perolakan
disertai kilat dan petir.

vi. Angin
- ialah udara yang bergerak, mempunyai arah dan kelajuan
- penunjuk arah angin menetukan arah tiupan angin
- mawar angin menggambarkan jumlah hari tiupan nagin mengikut arah lapan mata angin bagi setiap
bulan
- Anemometer mencatat kelajuan angin dalam unit km/jam
- Simbol halaju angin dicatat berpandukan Skala Angin Beauford
- Angin bertiup dari kawasan tekanan tinggi ke kawasan tekanan rendah

vii. Sinaran matahari
- lamanya pancaran matahari tanpa lindungan awan di sesuatu tempat
- disukat menggunakan Piranometer

viii. Hujan
- sebahagian kerpasan yang turun dalam bentuk cecair
Preoses Kejadian hujan
Hujan terjadi melalui proses penyejatan dan pemeluwapan.
Penyejatan berlaku apabila air laut tersejat, lalu naik ke atas dan membentuk awan.
Apabila udara menjadi sejuk, terbentuklah titisan air yang halus akibat pemeluwapan
Titisan air didalam awan akan bercantum sesama sendiri dan menjadi terlalu berat, lau jatuh sebagai hujan.

29  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

ix.. Fungsi alatan
- tolok hujan - menyukat jumlah hujan
- anemometer - menyukat halaju angin
- termometer - mengukur suhu
- penunjuk arah angin - menunjuk arah tiupan angin
- mawar angin – untuk menggambarkan tiupan angin lazim di sesuatu kawasan dalam tempoh tertentu

x. Alat pelindung Stevenson diletakkan 1 meter dari permukaan bumi
- udara dapat bergerak dengan bebas
- mengurangkan bahang daripada permukaan bumi

xi. Halaju angin
halaju angin dicatat dengan menggunakan simbol angin berpandukan Skala Angin Beaufort

Tenang Bayu kencang ribut taufan
Kurang daripada 1 km/j 39 – 49 km/j lebih daripada 117 km/j

xii. Fenomena Cuaca dan iklim

- banjir : limpahan air dari tebing sungai, lambat surut

- banjir kilat : limpahan iar yang berlaku serta merta, sekejap sahaja

- kemarau : keadaan kering yang lama tempohnya

- taufan : angin kencang yang disertai ribut dan hujan lebat

-

fenomena Sebab berlaku kesan
 Harta benda musnah
Banjir  Hujan lebat dalam tempoh yang lama.  Tanaman rosak

Sungai tidak dapat menampung isipadu  Pengagkutan jalanraya tergendala
 Kegiatan ekonomi dan sosial terganggu
air yang banyak.  Penyakit merebak – taun
 Air melimpahi tebing, berlaku banjir  Haiwan peliharaan terkorban

Banjir kilat  Kawasan binaan yang luas dan tidak  Harta benda musnah
 Penyakit merebak
telap air  Kegiatan harian terganggu
 Permukaan berturap tidak dapat  Pengangkutan jalanraya tergendala
 Penduduk dipindahkan ke kawasan selamat
menyerap air
 Longkang tersumbat.  Kekurangan bekalan air
 Pokok mati
Kemarau  Hujan tidak turun atau sangart sedikit  Haiwan berpindah ke tempat lain
 Kebakaran hutan
jumlahnya.
 Kadar sejatan melebih kadar kerpasan  Kerugian ekonomi

taufan  Tekanan udara yag sangat rendah  Kemusnahan harta benda
berpunca daripada kepanasan di laut  Nyawa manusia dan haiwan terancam
 Kerugian ekonomi

PULAU HABA
- keadaan suhu dibandar lebih tinggi daripada kawasan sekitarnya

i. Faktor-faktor kejadian pulau haba
- Perindustrian yg pesat : meningkatkan kandungan karbon dioksida, CFC, gas nitrogen
- Kepadatan bangunan di bandar : udara / angin sukar bergerak
- Bangunan tinggi : tiupan angin terhalang, udara terkepung, suhu tinggi
- bangunan bercermin / memantul cahaya / haba
- bangunan konkrit dan kaca menyerap dan menyimpan haba : simpan haba pada waktu siang
dan balikkan haba pada waktu malam
- permukaan bertar/berturap atau konkrit menyerap haba
- kurang tumbuhan hijau dibandar, bekalan Oksigen kurang / karbon dioksida bertambah
- bilangan kenderaan yang banyak - pelepasan gas ke udara

30  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

ii. Kesan Pulau Haba Bandar
- kelembapan bandingan rendah kira-kira 6% berbanding kawasan sekitar
- suhu meningkat - udara kering
- air kurang diserap ke dalam tanah : permukaan dilitupi jalan raya / tar, banguan
- pembentukan jerebu
- bangunan tinggi dan padat menghalang pergerakan udara, hujan kurang untuk membersihkan jerebu
- pembentukan hujan asid
- kelajuan angin kurang : bangunan banyak, padat dan tinggi

iii. Langkah-langkah Mengatasi Kejadian Pulau haba
- Tanam tumbuhan hutan dan pokok bunga : “Bandar dalam tanam” –
mengindahkan Bandar, menurunkan suhu (menghijaukan Bandar)
- Berkongsi kereta : mengurangkan pengeluaran asap kenderaan
- Kuatkuasa undang-undang / denda : pembakaran terbuka
- Tanam pokok dan rumput di kawasan perumahan
- Membina kilang baru jauh dari bandar
- Menggunakan keretapi elektrik untuk mengurangkan penggunaan kereta

HUJAN ASID
- apabila bahan tercemar (sulfur dioksida, nitrogen dioksida) bertindak
- dengan wap air di atmosfera
- hujan turun mengandungi asid ( air hujan dicemari bahan terampai di udara)

i. Faktor kejadian hujan asid
- industri mengeluarkan asap dan gas karbon monoksida
- bahan terampai banyak dilepaskan di udara – pembakaran sampah dll
- pengeluaran karbon monoksida dari pembakaran bahan api kenderaan
- kurangnya kawasan hijau yang boleh mneyerap karbon dioksida
- pembakaran arang batu, petroleum di stesen janakuasa

ii. Kesan Kejadian Hujan asid
- hidupan akuatik (air) terjejas
- menghakis bangunan - tiang besi mudah berkarat, cat bangunan luntur
- tanah berasid - tidak sesuai untuk pertanian
- hasil pertanian berkurang - memusnahkan tanaman kerana hujan asid bertindak secara kimia dengan
nutrien dalam tanah
- menjejaskan rantaian makanan akibat kemusnahan flora dan fauna
- penyakit kulit - katarak mata, barah, paru-paru.

PERNIPISAN OZON
i. Faktor Pernipisan Lapisan Ozon

- Penggunaan baja organik - baja nitrogen mengeluarkan nitrus oksida yang menipiskan lapisan ozon
sebanyak 15%

- CFC yang dibebaskan oleh penyembur aerosol
- Letupan nuklear / ujian nuklear menipiskn lapisan ozon sebanyak 20 - 70%
- Pembakaran gas, arang batu, kayu dan sisa bintang
- Kapal terbang supersonik di lapisan stratosfera mengeluarkan asap yg. mengandungi nitogen oksida

ii. Kesan Pernipisan Ozon
- Perubahan iklim dunia, suhu meningkat
- Peningkatan suhu bumi - ais dan glasier mancair - kawasan rendah tenggelam
- Hasil tanaman berkurang/terjejas
- Perubahan genetik dalam tumbuhan
- Kerosakan sel dan mikroorganisma dalam haiwan dan tumbuhan
- Penyakit kanser kulit, katarak mata - rabun
- Memusnahkan DNA yang menyebabkan mutasi dan kecacatan kelahiran
- Mengurangkan proses fotosintesis
- Pertumbuhan plankton terjejas

31  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

iii. Langkah mengurangkan pernipisan ozon
- Penggunaan CFC dalam semburan aerosol, peeti sejuk , industri membuat komputer diganti dengan
bahan berasaskan air
- Menggunakan helium dalam industri membuat alat penyaman udara
- Mengadakan kerjasama antarabangsa dalam menghadkan ujian nuklear
- Usaha PBB melindungi lapisan ozon melalui
 Persidangan Montreal, Kanada - bincang langkah-langkah melindungi lapisan ozon
 Mengurangkan aktiviti penyelidikan di Antartika
 Kempen - mengurangkan kegiatan pembalakan melalui badan sukarela spt Green Peace & WWF

RUMAH HIJAU (Peningkatan suhu permukaan bumi – disebabkan haba tidak dapat dilepaskan ke atmosfera
dengan sempurna)
i. Proses Kejadian Rumah Hijau

- sinaran ultra ungu daripada matahari menembusi atmosfera dan memanaskan permukaan bumi (dalam
bentuk gelombang pendek)

- haba dipantulkan semula oleh permukaan bumi ke atmosfera sebagai sinaran infra-merah
- sinaran infra-merah akan diserap oleh gas rumah hijau dan dipantulkan semula ke permukaan bumi
- haba yang terperangkap meningkatkan suhu bumi

ii. Kesan Rumah Hijau
- perubahan iklim - bencana alam : ribut / taufan, banjir, kemarau
- peningkata suhu dunia sebanyak 2.5oC sebab haba terperangkap
- haba terperangkap dalam udara
- karbon dioksida, debu menyerap sinaran infra merah.
- Pemanasan dunia tidak sekata (cuaca tidak menentu)
- Hasil pertanian berkurangan akibat suhu panas, tanaman mudah rosak
- Kelembapan bandingan udara semakin berkurang
- Berlaku ribut dan siklon

iii. Faktor Kesan Rumah Hijau
- pembakaran bahan api fosil
- pembakaran terbuka
- pengeluaran gas daripada bvaja kimia, racun serangga dll
- penggunaan alat yang mengeluarkan CFC spt peti sejuk, pendingin hawa, aerosol,dll

iv. Kesan daripada peningkatan suhu :
- purata suhu dunia naik 0.5 oC sejak 1900
- mencairkan litupan ais di kutub
- kenaikan aras air laut
- kawasan rendah di pinggir laut tenggelam - Bangladesh, Kepulauan Maldive, Belanda

v. langkah-langkah mengatasi kesan rumah hijau:
- menghijaukan bandar
- penghutanan semula dan memelihara serta memulihara hutan
- mengurangkan penggunaan bahan api fosil petroleum dan arang batu
- mengggalakkan penggunaan gas asli - mengeluarkan CO2 sedikit benrbanding arang batu
- membanyakkan penggunaan tenaga solar, KEH, geotermal dan biomass
- mengelakkan kebakaramn hutan dan pembakaran terbuka
- menggunakan penapis asap di kilang untuk mengurangkan pencemaran CO2
- mengurangkan penggunaan bahan yang mengandungi CFC
- penggunaan petrol tanpa plumbum
- undang-undang kawalan mutu alam sekitar 1974 (Malaysia) mendenda pembakaran secara terbuka
- R & D - kitar semula / penggunaan semula bahan terbuang spt tayar, plastik, kertas
- Kerjasama antarabangsa untuk mengatasi masalah alam sekitar spt persidangan Bumi di Rio de Janerio,
Brazil dan Pengisytiharan Langkawi

32  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

JEREBU
- kabut yang disertai debu, terapung di atmosfera
- keadaan keliling kelihatan kabur
- berlaku di kawasan perindustrian / kawasan bandar

i. Faktor Jerebu
- pembakaran bahan api fosil
- pembakaran hutan meluas
- pembebasan nukleus pemeluwapan (debu, habuk, asap)dari cerobong kilang dan ekzos kenderaan.
- pembakaran sampah secara terbuka
- habuk daripada kerja pembinaan yang berterusan
- aktiviti perlombongan batu / kuari

ii. Kesan kejadian Jerebu
- jarak penglihatan berkurang
- penyakit paru-paru, mata, asma
- kegiatan harian terganggu
- pembentukan hujan asid bertambah
- menghalang proses fotosintesis pokok - hasil pertanian berkurang

iii. Punca-punca pencemaran udara
- pertambahan kenderaan bermotor
- pertambahan jumlah bahan terampai di udara
- pertambahan kilang - gas, asap
- perlupusan sampah - pencemaran bau
- penggunaan alat pendingin hawa/ aerosol dll
- pembakaran terbuka

BAB 7 : PENGARUH CUACA DAN IKLIM
xi. Ciri-ciri iklim :-

a. Khartulistiwa
- panas dan lembap sepanjang tahun
- suhu tinggi dan sekata sepanjang tahun : purata 27oC
- hujan sepanjang tahun : hujan tahunan melebihi 2000 mm
- julat suhu tahunan rendah : 3oC
b. Mediterranean
- suhu musim panas tinggi : 28oC
- hujan tahunan 878 mm
- julat suhu tahunan 15oC
- suhu musim sejuk 7oC – 14oC
-

BAB 8 : JENIS DAN TABURAN TUMBUHAN SEMULAJADI

i. Ciri-ciri Hutan Khatulistiwa (Hutan Hujan Tropika) ii. Ciri-ciri Hutan Konifer / Taiga / Boreal
- malar hijau - malar hijau
- kanopi tebal - berbatang lembut
- akar banir - dirian tulen
- tumbuh berlapis-lapis, sangat padat - pokok yang tinggi
- pokok tinggi dan besar - daun yang kecil berbentuk jarum
- lantai hutan jarang - kulit pokok tebal dan berdamar
- banyak pokok memanjat, parasit,saprofit - berbatang lurus
- banyak spesis tumbuhan dalam satu kawasan - pokok berbentuk kon
- kayu keras - cengal, merbau dll - tumbuhan lantai tidak padat
- mempunyai ketinggian hampir sama

33  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

iii. Ciri Hutan Monsun Tropika iv. Padang Rumput Sederhana (Steppe)
- tumbuh lebih jarang - rumput tumbuh berumpun-rumpun
- lantai hutan padat - ditumbuhi semak samun - rumput pendek
- menggugurkan daun pada musim kering - rumput yang berjambak dan padat
- hutan kayu jati - dirian tulen - rumput berubah mengikut warna
- rumpuh bulu lebih tinggi

BAB 9 : KEPENTINGAN TUMBUHAN SEMULAJADI
i. Ekosistem

- merupakan satu kategori sistem fizikal yang terdiri daripada komponen biotik dan abiotik
- komponen ini saling berinteraksi bagi menghasilkan satu sistem yang stabil

ii. Jenis-jenis ekosistem
- Ekosistem hutan paya bakau
- Ekosistem hutan hujan tropika
- Ekosistem kalam air tawar

iii. Komponen biotik iv. Komponen abiotik

- Pengeluar - cahaya matahari

- Pengguna - hujan (air)

- Pengurai - tanih (nutrien)

- udara

v. Jenis-jenis Pengguna

- Pengguna Primer - haiwan herbivor yang makan tumbuhan sahaja

- Pengguna Sekunder - haiwan karnivor yang makan pengguna primer

- Pengguna Tertier - haiwan karnivor yang makan pengguna sekunder

Rantaian makanan
Ialah satu urutan pemakanan yang melibatkan pemindahan tenaga dalam sesuatu ekosistem

iv. Ciri-ciri Hutan Paya Bakau v. Sumbangan tumbuhan semulajadi kepada
- tumbuh di kawasan pantai berlumpur komponen abiotik :-
- pokok bakau dan api-api
- pokok kayu keras, kulit keras, tebal - bekalkan oksigen dan menyerap CO2
- akar ceracak - mendapatkan udara melalui proses fotosintesis
- malar hijau
- daun lebar - membebaskan wap air ke udara melalui
- tumbuh sejenis dalam satu kawasan proses transpirasi
- pembiakan melalui biji benih
- menurunkan suhu
vi. Ciri-ciri hutan pantai - mengawal hakisan tanah
- pokok mengkuang laut, pokok tapak kuda, - menghalang kejadian ribut
- pokok-pokok menjalar, pokok kelapa, pokok ru - membentuk awan dan hujan
- tumbuh di kawasan pantai berpasir - membekal nutrein kepada tanah melalui
- malar hijau
- pokok ru – berdaun halus pereputan daun
- mengelak tiupan angin kencang - sebagai kawasan tadahan hujan
- akar serabut

vi. Kepentingan hutan paya bakau
- menstabilkan muara sungai dan persisir pantai
- penapis bahan pencemar spt sebatian nitrogen dan sebatian fosforus

- zon penampan : melindungi pantai daripada hakisan dan tiupan angin ribut
- habitat hidupan akuatik
- bekalkan oksigen dan menyerap CO2

- membekalkan sumber makan (ikan, ketam,dll),bahan binaan (kayu bakau) dan ubat-ubatan

34  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin

v. Kepentingan Hutan Hujan Tropika

- menyerap CO2 dan menghasilkan Oksigen

- sumber nutrien dalam tanah

- mencegah hakisan tanah dan tanah runtuh

- kawasan tadahan air

- menghasilkan bahan organik

- habitat hidupan liar
- kitaran air – melalui proses transpirasi
- komponen rantaian makanan dan siratan makanan – sebagai pengeluar makanan

BAB 10 : KESAN KEGIATAN MANUSIA ii. Terhadap hidupan liar
i. Terhadap tumbuhan semulajadi - kemusnahan habitat hidupan liar
- pengurangan spesis hidupan liar
- kemusnahan kawasan hutan - kepupusan spesis hidupan liar
- pengurangan spesis tumbuh-tumbuhan
- kehilangan kepelbagaian biologi
- kehilangan gen-gen tertentu

BAB 11 : PEMELIHARAAN DAN PEMULIHARAAN

i. Pemeliharaan Tumbuhan Semulajadi ii. Pemuliharaan Tumbuhan Semulajadi
penghutanan semula
- mewartakan taman negara - mewujudkan ladang hutan
pengurusan lestari hutan
- menggubal Dasar Perhutanan Semula - mengadakan penyelidikan hutan
rawatan silvikultur
- mewartakan hutan simpan -
iv. Pemuliharaan haiwan Liar
- mewartakan hutan lipur - mewujudkan pusat pemuliharaan hidupan liar
memindahkan hidupan liar yang terperangkat
- mengawal pembalakan haram - ke habitat baru
membaik pulih habitat burung spt di Kuala
- mengadakan pendidikan alam sekitar Gula, Perak dan Kuala Selangor

- menghadkan pengeluaran lesen pembalakan

- kitar semula kertas

- menggunakan kayu getah dalam pembuatan perabot

iii. Pemeliharaan Haiwan Liar -
- mewartakan taman negara sebagai kawasan -
- perlindungan hidupan liar dan taman laut
- mengawal pemburuan haram -
- mengawal pemeliharaan oleh orang persorangan
- mengadakan dan menguatkuasa undang-undang
- mengadakan pendidikan alam sekitar

TUJUAN UTAMA MEMPELAJARI GEOGRAFI SEBAGAI SATU CABANG ILMU IALAH
MENYEDARI KEWUJUDAN PENCIPTANYA YANG MAHA BERKUASA IAITU ALLAH YANG
MENGATUR SEGALA KEJADIAN SEISI ALAM DENGAN SEMPURNA AGAR KITA BERTAKWA
KEPADANYA.

TAMAT

35  Kamarul Zaman bin Hj. Jaffar
 Hj.Mohd Azmi Hj Abu Zarin