จิตตคหบดี

จิตตคหบดี

สารบัญบั ประวัติ 1 ข้อคิดที่ได้ 10 คุณธรรมที่ควรถือเป็นแบบอย่าง 7 คุณธรรมที่โดดเด่น 8 ได้รับการยกย่อง 9

มีบิดาเป็นเศรษฐีจึงได้เป็นเศรษฐีสืบจากบิดา ในวงการ พระพุทธศาสนาเรียก ท่านว่า “จิตตคหบดี” ก่อนที่จะมา นับถือพระพุทธศาสนามีโอกาสพบพระมหานามะ (หนึ่ง ในปัญจวัคคีย์) เห็นสงบสำ รวมน่าเลื่อมใสมากจึงมีความ ศรัทธานิมนต์ไปฉันที่คฤหาสน์ของตน และสร้างที่พำ นัก แก่ท่านในสวนชื่ออัมพาฏการาม นิมนต์ให้อยู่เป็นประจำ พระมหานามะได้แสดงธรรมให้จิตตคหบดีฟังอยู่เสมอ ประวัติ จิตตคหบดี เป็นชาวเมืองมัจฉิกาสัณฑะ แคว้นมคธ วันที่เกิดมีปรากฎการณ์ประหลาด คือมีดอกไม้หลากสี ตกลงทั้งเมือง เป็นนิมิตหมายแห่งความวิจิตรสวยงาม จึงได้นามว่า “จิตตกุมาร” แปลว่า กุมารผู้น่าพิศวง หรือ กุมารผู้ก่อให้เกิดความวิจิตรสวยงาม 1

จิตตคหบดีเอาใจใส่พิจารณาธรรมอยู่เนืองจนแตกฉานมี ความสามารถในการอธิบายธรรมได้ดี เป็นที่ยอมรับอย่าง กว้างขวาง ในเวลาต่อมาเคยโต้วาทะกับบุคคลสำ คัญของ ศาสนาอื่นมาแล้ว เช่น นิครนถ์นาฏบุตร(ศาสดาของ ศาสนาเชน)และอเจลกนามกัสสปะ(นักบวชชี เปลือย)ท่านเป็นผู้มีใจบุญได้ถวายทานอย่างประณีต มโหฬารติดต่อกันครึ่งเดือนก็มีเคยพาบริวารสองพันคน บรรทุกน้ำ ตาลน้ำ ผึ้งน้ำ อ้อย จำ นวนถึง ๕๐๐ เล่มเกียนไป ถวายพระพุทธเจ้าและภิกษุสงฆ์ 2 วันหนึ่ง พระมหานามะได้แสดงธรรมเรื่อง อายตนะ ๖ (สื่อสำ หรับติดต่อโลกภายนอก ๖ ประการ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) หลังจบธรรมเทศนา จิตตคหบดีได้ บรรลุอนาคามิผล

3 ครั้งหนึ่งป่วยหนัก เทวดาปรากฏให้เห็นกล่าวกับท่าน ว่าคนมีบุญอย่างนี้แม้ปรารถนาราชสมบัติหลังตาย แล้วก็ย่อมได้ ท่านตอบเทวดาว่าถึงราชสมบัติก็ไม่จีรัง เราไม่ต้องการ บรรดาลูกหลานที่นั่งเฝ้าไข้นึกว่าท่าน เพ้อจึงกล่าวเตือนสติ ท่านบอกบุตรหลานว่ามิได้เพ้อ เทวดามาบอกให้ปรารถนาราชสมบัติต่อ แต่ท่าน ปฏิเสธยังมีสิ่งอื่นที่ดีน่าปรารถนากว่า เมื่อถูกถามว่า คืออะไรท่านกล่าวว่าคือ ศรัทธาอันแน่วแน่ มั่นคงใน พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์

4 ต่อมามีพระรูปหนึ่งนามสุธรรมเถระ ยังเป็นปุถุชนมา พำ นักประจำ ณ อัมพาฏการาม เป็นเวลานานจนนึกว่า ตัวเป็นสมภารวัด พระสุธรรมเป็นปุถุชน จิตตคหบดีเป็น อริยบุคคลระดับอนาคามี ถือเพศฆราวาสก็ยังแสดง ความเคารพ วันหนึ่งพระอัครสาวกทั้งสองคือพระสารีบุตรกับพระ โมคคัลลานะผ่านมา จิตตคหบดีนิมนต์ให้พระอัครสาวก ทั้งสองพำ นักอยู่ที่อัมพาฏการาม พร้อมนิมนต์ฉันอาหาร ที่บ้านวันรุ่งขึ้น แล้วก็นิมนต์พระสุธรรมไปฉันด้วย

พระสุธรรมถือตัวว่าเป็นเจ้าอาวาสเห็นจิตตคหบดีให้ ความสำ คัญแก่พระอัครสาวกมากกว่าถึงกับนิมนต์ไปฉัน ภายหลังจึงไม่ยอมรับนิมนต์ตกเย็นท่านจิตตคหบดีกำ ลัง สั่งให้เตรียมภัตตาหาร พระสุธรรมก็เดินไปในคฤหาสถ์ อย่างคนคุ้นเคย ดูนั้นดูนี่แล้วก็เปรยว่า"อาหารที่ท่าน เตรียมถวายพระพรุ่งนี้ดีทุกอย่าง ขาดอยู่อย่างเดียวที่ไม่ ได้เตรียมถวาย"จิตตคหบดี "ขาดอะไร พระคุณเจ้า"พระ สุธรรม "ขนมแดกงา" คำ ว่าขนมแดกงาเป็นคำ ที่มีนัย สำ คัญเกี่ยวกับตระกูลของท่านคหบดี ท่านคหบดีก็ฉุน ต่อว่าเอาแรง ๆ เพื่อให้สำ นึก พระสุธรรมไม่สำ นึกแต่ โกรธตอบ หนีจากวัดไปเฝ้าพระพุทธเจ้า 5

เมื่อพระพุทธเจ้าทรงทราบเรื่องจึงตำ หนิแรง ๆ และมี พุทธบัญชาให้กลับไปขอโทษจิตตตคหบดี ท่านกลับไป ขอโทษแต่คหบดีไม่ยอมยกโทษให้จึงกลับมาเฝ้าพระพุทธ องค์อีก พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมให้ฟัง พระสุธรรม บรรลุพระอรหันต์พระองค์จึงให้ภิกษุรูปหนึ่งเป็นอนุทูต พาพระสุธรรมไปขอขมาจิตตคหบดีใหม่ คราวนี้ท่าน คหบดียกโทษให้ จิตตคหบดีมีปฏิภาณเฉียบแหลมและมีความสามารถใน การแสดงธรรมมากจึงได้รับการยกย่องให้เป็นเลิศกว่า อุบาสกทั้งหลายในทางเป็นธรรมกถิกะหรือนักบรรยาย ธรรม ที่มาเนื้อหาจาก : ชาดกและประวัติพุทธสาวก-พุทธ สาวิกา 6

2.เป็นตัวอย่างที่ดีแก่ชาวพุทธผู้ครองเรือน เป็นคฤหัสถ์ในอุดมคติ มีคุณสมบัติครบถ้วนตามที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ 3 ประการ คือ ศึกษาธรรมจนแตกฉานชอบสนทนาธรรมและเป็นคนใจ บุญสุนทาน คุณธรรมที่ถืที่ ถือควรถือ เป็น ป็ แบบอย่า ย่ ง 1.เป็นผู้ที่เคารพพระสงฆ์มาก แม้จะบรรลุธรรมะระดับสูงเป็น พระอนาคามี แต่ก็ยังเคารพต่อพระสงฆ์ซึ่งเป็นปุถุชน เช่น พระ สุธรรมเถระ จึงเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ชาวพุทธ 3.เป็นผู้ที่รู้จักการให้อภัยและรู้จักขออภัยผู้อื่น เช่น เมื่อพระสุธรรมเถระพูดจาล่วงเกินท่านและมาขอขมาจากท่าน ท่านก็ยอมให้อภัยและได้กล่าวขอโทษพระสุธรรมเถระที่ท่านได้ ล่วงเกินพระสุธรรมเถระเช่นกัน 7

คุณธรรมที่โที่ดดเด่น ด่ 8 คุณธรรมที่โดดเด่นของจิตตคหบดีมี 4 ประการได้แก่ 1. ทาน เป็นผู้ให้ทั้งอามิสทานและธรรมทาน 2. ศีล เป็นผู้มีความประพฤติดีงาม 3. สมาธิ เป็นผู้มีจิตใจหนักแน่นมั่นคง 4. ปัญญา เป็นผู้มีวิจารณญาณ

จิตตคหบดีอุบาสกได้รับยกย่องว่าเป็นผู้เลิศในการแสดง ธรรม(ธรรมกถึก)มีส่วนสำ คัญในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา แสดงธรรมแก่พุทธบริษัทมิตรสหายตลอดถึงนักบวชในลัทธิ อื่น(อัญเดียรถีย์)จิตตคหบดีอุบาสกเป็นแบบอย่างของชาวพุทธ ผู้ประพฤติดีงาม ปกป้องอุปถัมภ์บำ รุงพระพุทธศาสนา และ เผยแผ่คำ สอนจิตตคหบดีได้ประพฤติปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ ดีในสังคม คุณความดีของท่านพระพุทธองค์ได้ทรงยกย่องว่า “อุบาสกผู้มีศรัทธาเมื่อปรารถนาโดยชอบพึงปรารถนาอย่างนี้ ว่า ขอเราจงเป็นเช่นจิตตคหบดีและหัตถกอุบาสก ชาวเมือ งอาฬวีนี้เป็นตราชู เป็นประมาณแห่งอุบาสกทั้งหลายผู้เป็น สาวกของเรา” ดังนั้น อุบาสกและอุบาสิกาไม่ว่าในปัจจุบันหรืออนาคต ควรศึกษาบทบาทแล้วนำ เอาคุณธรรมของจิตตคหบดีมา ประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ทั้งต่อตนเอง ครอบครัวและสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งพึงศึกษาหลักธรรมคำ สอนแล้วน้อมมาช่วย เผยแผ่พระพุทธศาสนาให้รุ่งเรืองสืบต่อไป ได้รัด้บรัยกย่อ ย่ งว่า ว่ 9

ข้อข้คิดที่ไที่ด้ 1. จิตตคฤหบดี ตั้งความปรารถนากับพระปทุมุตตระว่า ต้องการเป็นเลิศด้านอุบาสกผู้เป็นเลิศด้านการแสดงธรรม 2. ในสมัยพระกัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้า เขาทำ บุญกับพระนักปฏิบัติธรรม (ไม่ได้บอกว่าบรรลุคุณ วิเศษระดับไหน) ถวายภัตตาหารและทำ การบูชาด้วยดอกไม้เหล่านั้น ตั้งความ ปรารถนาว่า " บิณฑบาตอันมีรสนี้ พร้อมด้วยดอกไม้เครื่องบูชา ทำ ให้จิต ของข้าพเจ้ายินดีฉันใด ขอบรรณาการหนึ่งพัน จงมาทำ ให้จิต ของข้าพเจ้ายินดีในที่ที่ข้าพเจ้าเกิดแล้วๆ ฉันนั้น และขอฝน ดอกไม้มีสี ๕ สีจงตก" 10

จัด จั ทำ โดย นางสาวฐิติวรรณ ทองเงิน เลขที่ 13 ม.5/2 นางสาวแพรวไพลิน โพธิปัญญา เลขที่ 19 ม.5/2