การดูแลผู้ป่วยพฤติกรรมรุนแรง
และการจำกัดพฤติกรรม
คลินิกจิตเวชฉุกเฉิน โรงพยาบาลสวนสราญรมย์
พฤติกรรมรุนแรง
(VIOLENT BEHAVIOR)
ความหมาย :
เป็นการแสดงออกของแรงขับก้าวร้าว
(AGGRESSIVE DRIVE) เพื่อมุ่งทำลาย
บุคคลจะแสดงออกถึงการขาดสติ ขาด
การควบคุมตนเอง และไม่สามารถสื่อ
ความต้องการของตนเองในทางที่เหมาะ
สมได้ มีการกระทำหรือพฤติกรรมที่
แสดงออกอย่างรุนแรง ทั้งทางวาจาหรือ
ทางกาย ที่เป็นอันตรายต่อบุคคลอื่น ต่อ
ตนเอง หรือสิ่งแวดล้อม
ลักษณะของพฤติกรรมรุนแรง
แบ่งออกเป็น 3 ลักษณะได้แก่
1.พฤติกรรมรุนแรงต่อสิ่งของ ได้แก่ ทุบทำลาย
สิ่งของเครื่องใช้ ทุบกระจก จุดไฟเผา
2.พฤติกรรมรุนแรงต่อคนอื่น หาเรื่องวิวาททำร้าย
และละเมิดสิทธิผู้อื่น โดยการกัด การตี การผลัก และ
การใช้อาวุธทำร้ายคนอื่นให้ได้รับบาดเจ็บ
3.พฤติกรรมรุนแรงต่อตนเอง เช่น จุดไฟเผาตนเอง
การฆ่าตัวตาย เป็นต้น
การจัดการกับผู้ป่วยที่มีพฤติกรรมรุนแรง
เป้าหมายหลักคือ
** รักษาความปลอดภัยของชีวิต /ทรัพย์สิน **
เป้าหมายรองคือ
ช่วยเหลือให้ผู้ป่วยสามารถจัดการกับภาวะ
อารมณ์ของตนได้
รูปแบบการจัดการในผู้ป่วยที่มีพฤติกรรมรุนแรง
1. การจัดการด้วยวาจา : การสร้างสัมพันธภาพ การเปิด
โอกาสให้ระบายความรู้สึก การเจรจาต่อรอง
2 .การจัดการด้านกายภาพ : ใช้ยาฉีด การผูกมัด
(ต้องปฏิบัติด้วยความเมตตา ไม่ใช่การลงโทษ)
3. การจัดการด้านสิ่งแวดล้อม : ลดการกระตุ้นจากสิ่ง
แวดล้อม
แนวทางการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับการผูกยึด
การผูกยึดผู้ป่วย เกิดขึ้นได้เสมอในการดูแลรักษาผู้ป่วยในโรง
พยาบาลทั่วไปและโรงพยาบาลจิตเวช ในการดูแลผู้ป่วยที่มีความ
บกพร่องของสภาพจิตผู้ป่วยที่มีพฤติกรรมรุนแรง ผู้ป่วยที่ไม่
สามารถควบคุมตนเองได้ หรือผู้ป่วยที่มีภาวะเพ้อสับสนจากโรค
ทางกาย/จากภาวะถอนพิษสุรา (DELIRIUM) บางครั้งจำเป็นต้อง
มีการผูกยึดผู้ป่วยเพื่อช่วยรักษาหรือป้องกันการบาดเจ็บหรือ
อันตรายต่างๆที่อาจจะเกิดขึ้นกับผู้ป่วยหรือบุคลากรทางการ
แพทย์ (นันทวัช และคณะ, 2552)ช่วยให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาที่
เหมาะสมและทันท่วงทีช่วยลดอันตรายด้านต่างๆ และการบาดเจ็บ
ที่อาจจะเกิดต่อผู้ป่วยและผู้อื่นลงได้
ข้อบ่งชี้ของการจำกัดพฤติกรรมโดยการผูกยึด
-ผู้ป่วยมีพฤติกรรมรุนแรง ควบคุมตนเองไม่ได้ มีอาการ
สับสน หรือผู้ป่วยโรคทั่วไปที่ไม่รู้สึกตัว ไม่ให้ความร่วมมือ
ในการรักษา
-ใช้ในภาวะฉุกเฉิน เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยทำร้ายตนเอง
และผู้อื่น
-เพื่อป้องกันการทำลายทรัพย์สิน หรือสิ่งของ เนื่องจาก
พฤติกรรมรุนแรง
-ใช้ป้องกันการทำร้ายตนเอง ในผู้ป่วยที่ไม่สนองต่อการ
รักษาด้วยวิธีอื่น
-เพื่อให้ผู้ป่วยได้พักผ่อน
การดูแลก่อนการผูกยึด
รวบรวมข้อมูลเพื่อตัดสินใจผูกยึด
# ด้านผู้ป่วย สัญญาณเตือนแนวโน้ม
พฤติกรรมรุนแรง
# ด้านสิ่งแวดล้อม สิ่งที่ผู้ป่วยจะใช้เป็นอาวุธ
เสียง แสง
แนวทางปฏิบัติระหว่างบุคลากรในทีม
1.มีหัวหน้าทีมสั่งการเพียง 1 คนเท่านั้น โดยยึด
แนวทางที่ตกลงร่วมกันไว้
2.มีสมาชิกในทีมประมาณ 4-5 คน โดย 4 คน
อยู่ด้านหลังหัวหน้าทีม อีก 1 คนเป็นหัวหน้าทีม
เป็นผู้จัดการสถานการณ์ ต่อรอง สั่งการ
3. มีท่าทีที่สงบ แสดงถึงความเข้าใจ เห็นใจ และ
ตั้งใจช่วยเหลือ
แนวทางการปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยของทีม
1.ดูแลผู้รับบริการให้อยู่ในสายตา
2. แน่ใจว่าประตูห้องไม่ได้ล็อคหรือปิด
3. หลีกเลี่ยงการเข้าไปอยู่ในที่ที่เป็นทางปิด /
ตัน
4. อยู่ห่างจากผู้รับบริการประมาณ 8 ฟุต
5. หลีกเลี่ยงการจัดการตามลำพัง
6.ใช้กลยุทธ์ชะลอเวลาและใช้ไหวพริบในการแก้
ปัญหาเฉพาะหน้า
ข้อห้ามของการจำกัดพฤติกรรม
1.ห้ามใช้การผูกยึดเป็นการทำโทษผู้ป่วย
2.ห้ามใช้การผูกยึดแทนการรักษา
3.ห้ามใช้การผูกยึดเพื่ อตอบโต้พฤติกรรมไม่พึ ง
ประสงค์
4.ห้ามใช้การผูกยึดเพื่ อความสะดวกของทีมงาน
5.ห้ามใช้การผูกยึดเพื่อตอบโต้ ผู้ป่วยที่ปฏิเสธ ไม่
ยอมรับการรักษา
การดูแลขณะผูกยึด
1.ตรวจเยี่ยม/ปรับเปลี่ยนอิริยาบถของผู้รับบริการทุก 30
นาที ถึง 1 ชั่วโมง
2. ความต้องการพื้นฐาน : ดูแลเรื่องอาหาร น้ำ การขับถ่าย
และความสุขสบาย / ป้องกันอุบัติเหตุ(ยกไม้กั้นเตียง)
3. สื่อสาร : เน้นให้ข้อมูลสาเหตุที่ผูกยึด / ทำข้อตกลง
4. ประเมินความพร้อมของการยุติการจำกัดพฤติกรรม
5. การจำกัดพฤติกรรมแต่ละครั้งไม่ควรเกิน 12 ชั่วโมง
การยุติการจำกัดพฤติกรรม
1.ผู้รับบริการมีพฤติกรรมการเคลื่อนไหวลดลง
2. ผู้รับบริการควบคุมอารมณ์ได้คงที่
3. ผู้รับบริการมีกระบวนการคิดกลับคืนสู่ภาวะปกติ
พึงระลึกเสมอว่า...
การปฏิบัติต่อผู้รับบริการทุกครั้ง
ต้องคำนึงถึงการให้เกียรติ
เคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
จัดทำโดย
คลินิกจิตเวชฉุกเฉิน รพ.สวนสราญรมย์