ผ้าทอบ้านท่าล้อ อ.ปัว จ.น่าน

47 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน ชื่อ ภาคีเครือข่าย ที่ตั้ง/ที่อยู่ ก านัน ผู้ใหญ่บ้าน สมาชิก อบต. ต าบลแงง อ าเภอปัว จังหวัดน่าน วัดทุ่งกวาง บ้านทุ่งกวาง หมู่ที่ 1 วัดท่าล้อ บ้านท่าล้อ หมู่ที่ 2 วัดหนองเงือก บ้านหนองเงือก หมู่ที่ 3 วัดพาน บ้านพาน หมู่ที่ 4 วัดหัวเมือง บ้านหัวเมือง หมู่ที่ 5 วัดดอนมูล บ้านดอนมูล หมู่ที่ 6 ปรัชญา เปิดโอกาสทางการศึกษา พัฒนาอาชีพ ด าเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง วิสัยทัศน์ กศน. ต าบลแงงมุ่งเน้นการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สร้าง เสริม โอกาสทางการศึกษาของประชาชนในต าบลแงง ในรูปแบบที่หลากหลาย สร้างความเข้มแข็งของ ภาคีเครือข่าย พัฒนากิจกรรมเพื่อให้เกิดสังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต ส่งเสริมกระบวนการ เรียนรู้ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ชุมชนสามารถด ารงเอกลักษณ์ของชุมชน ประชาชนสามารถ ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข

48 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน พันธกิจ 1. จัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ที่หลากหลายและถั่วถึง ให้ สอดคล้องกับนโยบายงานการศึกษานอกโรงเรียน 2. จัดการศึกษาอย่างมีคุณภาพ และได้มาตรฐาน 3. พัฒนาระบบบริหารจัดการที่ดี 4. สนับสนุนและส่งเสริมภาคีเครือข่ายในการมีส่วนร่วม 5. พัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ 6. พัฒนาสถานที่จัดการเรียนรู้ที่เหมาะสม 7. สนับสนุนอุปกรณ์ สื่อสารการเรียนการสอนให้เพียงพอ 8. ติดตามและรายงานผลการจัดกิจกรรม เป้าประสงค์และตัวชี้วัดความส าเร็จ เป้าประสงค์ ตัวชี้วัดความส าเร็จ 1.คนต าบลแงงได้รับโอกาสทางการศึกษาอย่างทั่วถึง ครอบคลุมและเป็นธรรม 1. ร้อยละของคนไทยกลุ่มต่างๆ ที่ได้รับการศึกษานอกระบบและ การศึกษา ตามอัธยาศัยอย่างทั่วถึง ครอบคลุม และเป็นธรรม 1.1 การพัฒนาคุณภาพชีวิตให้กับ ผู้ด้อยโอกาส,ผู้พิการหรือ ทุพพลภาพ ,ผู้สูงอายุ ,ประชาชนทั่วไปที่มีความสนใจใฝ่เรียนรู้ 1.2 การพัฒนาความสามารถในเชิงการแข่งขันทางเศรษฐกิจผู้ อยู่ในวัยแรงงานที่อยู่นอกระบบ ,ผู้อยู่ในวัยแรงงานที่อยู่ในระบบ 2.ผู้เรียนและผู้รับบริการได้รับการศึกษาที่มี คุณภาพได้มาตรฐานและมีคุณลักษณะที่พึง ประสงค์เพื่อน าไปสู่ความเป็นพลเมืองดีในระบอบ ประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข 1.ร้อยละของผู้เรียนและผู้รับบริการมีผลสัมฤทธิ์ตาม จุดมุ่งหมายการเรียนรู้ของแต่ละหลักสูตรหรือกิจกรรม การเรียนรู้และมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์เพื่อน าไปสู่ ความเป็นพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตย อันมี พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข 2.ร้อยละของผู้รับบริการที่มีความพึงพอใจต่อการใช้ บริการของสถานศึกษา

49 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน เป้าประสงค์ ตัวชี้วัดความส าเร็จ 3.ภาคีเครือข่ายเข้ามาร่วมด าเนินการจัดการศึกษา ตลอดชีวิตอย่างกว้างขวาง 1.ร้อยละของภาคีเครือข่ายที่เพิ่มขึ้นในการเข้ามามีส่วน ร่วมด าเนินการจัดการศึกษาตลอดชีวิต 4.ชุมชนมีการจัดการความรู้และกระบวนการเรียนรู้ เพื่อสร้างสังคมแห่งภูมิปัญญาและการเรียนรู้ 1.ร้อยละของชุมชนที่มีการจัดการความรู้และ กระบวนการเรียนรู้อันเป็นผลเนื่องจากการเข้าร่วม กิจกรรมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 2.ร้อยละ 70 ของชุมชนที่มีแหล่งการเรียนรู้ที่พร้อมใน การจัดและสนับสนุนการศึกษา ตลอดชีวิต 5. แหล่งการเรียนรู้มีอยู่อย่างทั่วถึงและได้รับการ พัฒนาเพื่อเพิ่มโอกาสและช่องทางการศึกษาและ การเรียนรู้ตลอดชีวิต ที่มีคุณภาพและสนองตอบ ความต้องการของประชาชน 1.ร้อยละของชุมชนที่มีแหล่งการเรียนรู้ที่พร้อมในการจัด และสนับสนุนการศึกษาตลอดชีวิต 6. น าเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาและเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสารมาใช้ในการบริหาร องค์กรและจัดบริการการเรียนรู้แก่ประชาชนอย่างมี ประสิทธิภาพ 1.ร้อยละของสถานศึกษาที่น าเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มาใช้ในการ บริหารองค์กร และจัดบริการการเรียนรู้แก่ประชาชน 2.ร้อยละของผู้รับบริการที่มีความพึงพอใจต่อการใช้ เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา และเทคโนโลยีสารสนเทศและ การสื่อสารของสถานศึกษา

50 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน เป้าประสงค์ ตัวชี้วัดความส าเร็จ 7. พัฒนาระบบบริหารจัดการที่มีคุณภาพ สามารถ จัดบริการตอบสนองกับสภาพและความต้องการของ ผู้เรียนและผู้รับบริการได้อย่างมีประสิทธิภาพ 1.ร้อยละของบุคลากรที่ได้รับการพัฒนาสมรรถนะใน การด าเนินงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัย 2.ร้อยละของสถานศึกษาที่สามารถน าแผนการนิเทศ ไปสู่การปฏิบัติได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3.ร้อยละของสถานศึกษาที่มีการจัดการความรู้อย่าง เป็นระบบต่อเนื่องและสามารถน าไปพัฒนาการบริหาร จัดการองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ

51 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน ความเป็นมา “ผ้าทอ” เป็นงานศิลปหัตถกรรมพื้นบ้านที่สะท้อนวิถีชีวิตวัฒนธรรมและอารยธรรมของกลุ่มชน ในท้องถิ่นที่สืบทอดกันมา ผ้าทอพื้นเมืองของแต่ละท้องถิ่น แต่ละภาค จะมีรูปแบบของสีสัน ลวดลาย และกรรมวิธีการผลิตที่แตกต่างกันไป แม้ว่าจะผลิตขึ้นมาจากวัตถุดิบประเภทเดียวกัน คือฝ้ายหรือไหม แต่ละที่ก็จะมีเอกลักษณ์ของตนเอง ซึ่งได้รับการสืบทอดมา กลุ่มผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ เกิดจากการรวมกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านท่าล้อ ต าบลแงง อ าเภอปัว จังหวัดน่าน เพื่อแก้ปัญหาการผลิตผ้าทอของสมาชิกกลุ่ม ซึ่งเป็นอาชีพเสริมจากการท านา กลุ่มผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ ก่อตั้งเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2543 มีสมาชิกทั้งหมด 45 คน โดยมี สมาชิกส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ ด าเนินการผลิตผ้าทอ เช่น ผ้าปูโต๊ะ ผ้าคลุมไหล่ ถุงย่าม ผ้าขาวม้า ผ้าซิ่นลวดลายต่างๆ เมื่อปี พ.ศ. 2558 กลุ่มทอผ้าโบราณบ้านท่าล้อ จึงขอแสดงการด าเนินการตั้งเป็นกลุ่ม วิสาหกิจชุมชนวันที่ 6 มีนาคม 2558 เลขที่รหัสทะเบียน 6550502110022 โดยมีเป้าหมาย เพื่อให้สมาชิกกลุ่มมีงานท ามีรายได้ จากอาชีพเสริม การตลาด จ าหน่ายเองที่กลุ่มและส่งร้านค้า ปัวนพเก้า ต าบลเจดีย์ชัย อ าเภอปัว จังหวัดน่าน จ าหน่ายตามความต้องการหรือรูปแบบ ชนิด ที่ ลูกค้าต้องการ กศน.ต าบลแงง จึงได๎สานต่อและรวมกลุ่มกับผู้สูงอายุและประชาชนทั่วไป ในพื้นที่ต าบลแงง อ าเภอปัว จังหวัดน่าน จัดการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพให้กับผู้สูงอายุและประชาชนในชุมชนที่สนใจใน การเข้าร่วมกลุ่มและเรียนรู้ในภาคทฤษฎีและการปฏิบัติจริง เพื่อให้เกิดความรู้และความช านาญ ในการ ทอผ้าโบราณต่อไป ส่วนที่ 4 ความเป็นมาผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ

52 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน จุดเด่น/ความส าเร็จที่ปรากฏ (ที่เห็นว่าโครงการ/กิจกรรมโครงการการท าผ้าทอโบราณบ้านท่า ล้อ เป็นBest Practice) จุดเด่น “ผ้าทอ” เป็นงานศิลปหัตถกรรมพื้นบ้านที่สะท้อนวิถีชีวิตวัฒนธรรมและอารยธรรมของกลุ่มชน ในท้องถิ่นที่สืบทอดกันมา ผ้าทอโบราณของแต่ละท้องถิ่น แต่ละภาค จะมีรูปแบบของสีสัน ลวดลาย และกรรมวิธีการผลิตที่แตกต่างกันไป แม้ว่าจะผลิตขึ้นมาจากวัตถุดิบประเภทเดียวกัน คือฝ้าย,ด้าย,ดิน หรือไหม แต่ละที่ก็จะมีเอกลักษณ์ของตนเอง ซึ่งได้รับการสืบทอดมา จุดเด่น/ความส าเร็จที่ปรากฏ : 1) การบริหารจัดการที่สร้างความร่วมมือระหว่างผู้บริหารกับผู้ปฏิบัติ ภาคีเครือข่าย และ ผู้บริโภครวมถึงมีการรวมกลุ่มและสมาชิกกลุ่มให้ความร่วมมือด้วยดี 2) มีกรรมการกลุ่มที่เข้มแข็ง เสียสละเพื่อส่วนรวม 3) มีการทอผ้าโบราณตามลวดลายที่ลูกค้าต้องการ 4) วางกลยุทธ์ในการรักษาลูกค้าเก่า และโปรโมทสินค้าส าหรับลูกค้าใหม่อย่างต่อเนื่อง โดย เน้น การสร้างประสบการณ์ที่ดีระหว่างผลิตภัณฑ์และผู้บริโภคด้วยการตลาดแบบออฟไลน์เพื่อสร้าง การเข้าถึงให้กับผู้บริโภคตามแนวคิดและจุดเน้นวิถีใหม่ (New Normal) 5) สินค้าได้รับมาตรฐาน มผช. 6) ได้รับการสนับสนุนหนึ่งต าบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ 7) มีรายได้จุนเจือครอบครัว วิธีด าเนินการ 1. ครู กศน.ต าบลแงง เข้าไปส ารวจชุมชนบ้านท่าล้อและเข้าร่วมประชุมร่วมกับกลุ่มผู้สูงอายุ และกลุ่มสตรี บ้านท่าล้อ ต าบลแงง อ าเภอปัว จังหวัดน่าน ท าให้ทราบถึงสภาพปัญหาและความ ต้องการของประชาชน 2. ครูร่วมประชุม ประชาคม ท าแผนชุมชนโดยใช้ SWOTจุดแข็ง (Strengths) มีการรวมกลุ่มที่ เข้มแข็งสมาชิกให้ความร่วมมือ มีความสามัคคี เสียสละเพื่อส่วนรวม จุ ด อ่ อ น ( Weakness) บุคลากรในชุมชนมีความรู้ความช านาญในการมีจ านวนน้อย ขาดการสืบทอดจากคนรุ่นหลังโอกาส (Opportunities) การสนับสนุนการจัดโครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน อุปสรรค(Threats) ขาดองค์ความรู้ ในการพัฒนา 3. ครูจัดโครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตร การทอผ้า 4. การเผยแพร่ช่องทางการจ าหน่าย ทางกลุ่มขายเองมีหน้าร้าน ขายผ่านนายหน้า ผลิต ตามค าสั่งและมีการขายออนไลน์ เฟสบุ้ค facebook ไลน์ line 5. ติดตามและสนับสนุนผู้เรียนกลุ่มอาชีพ

53 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน 6. วางแผนการตลาด การจัดท าบัญชีรายรับ-รายจ่ายให้เป็นปัจจุบัน 7. การวัดและประเมินผลการจัดกิจกรรม 8. การสรุปผลการจัดกิจกรรม ปัจจัยป้อน 1) ด้านบุคลากร (1) ผู้อ านวยการ กศน.อ าเภอปัว เป็นที่ปรึกษา (2) ครู กศน.ต าบลเป็นผู้จัดกระบวนการ (3) องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้ใหญ่บ้านก านัน เป็นผู้ร่วมจัดกระบวนการ (4) ผู้น าชุมชน เครือข่ายที่เข้มแข็ง 2) ด้านงบประมาณ (1) กศน.อ าเภอปัว สนับสนุนงบประมาณจัดโครงการ 5,400 บาท (2) ส านักงานเกษตรอ าเภอปัว สนับสนุนการยกระดับ การเป็นวิสาหกิจชุมชน (4) ส านักงานพัฒนาชุมชนอ าเภอปัว สนับสนุนการยกระดับผลิตภัณฑ์ เป็น สินค้า OTOP (5) ส านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม สนับสนุนการยกระดับ ผลิตภัณฑ์ (6) บริหารจัดการขับเคลื่อนภายใต้โครงการศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน หลักสูตรการ ทอผ้า เงื่อนไข / ปัจจัยที่ส่งผลต่อความส าเร็จ (Key Success Factors) 1. ความมุ่งมั่น (Determination) - ผู้บริหารตระหนักถึงการเชิงรุกของครู กศน. - ครู กศน.ต าบลสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับชุมชน - ปราชญ์ชุมชนมีความต้องการในการอนุรักษ์ผ้าทอโบราณให้คงอยู่ คู่ชุมชน - มีการออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับสภาพของชุมชนและความ ต้องการของ กลุ่มเป้าหมายอย่างครอบคลุมและเป็นระบบโดยค านึงถึง ต้นน้ า (Upstream) กลางน้ า (Midstream) ปลายน้ า (Downstream) - ร่วมมือกับภาคีเครือข่ายทั้งภาครัฐ เอกชน ประชาชน สังคม และองค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่น รวมทั้งส่งเสริมและสนับสนุนการมีส่วนร่วมของชุมชน อาทิ การส่งเสริมการฝึกอาชีพที่ เป็นอัตลักษณ์และบริบท ของชุมชนส่งเสริมการตลาดและขยายช่องทางการจ าหน่ายเพื่อยกระดับ ผลิตภัณฑ์/สินค้า กศน.

54 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน 2. ภูมิปัญญา (Wisdom) - เอกลักษณ์ผ้าทอโบราณ 3. ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ (Creativity) - การออกแบบลาย การแปรรูปผลิตภัณฑ์ เช่น ผ้าถุง ถุงย่าม ผ้าปูโต๊ะ ผ้าคลุมไหล่ ฯลฯ 4. การเรียนรู้ตลอดชีวิต ( Lifelong Learning ) - มีการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องของกลุ่มสมาชิกจนเกิดความรู้ความช านาญ จน สามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับผู้อื่นได้ มีการสร้างนวัตกรรมและผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและมีความ หลากหลายทันสมัยต่อความต้องการของตลาด ปัญหา อุปสรรค หรือข้อจ ากัดที่เกิดขึ้นในการปฏิบัติงาน และแนวทางแก้ไขให้ประสบ ความส าเร็จ - ด้านงบประมาณ ข้อจ ากัดในการใช้จ่ายงบประมาณ ของ กศน. ซึ่งวัสดุอุปกรณ์บาง รายการไม่สามารถเบิกจ่ายได้ แนวทางการแก้ไขปัญหา -ประสานความร่วมมือไปยังหน่วยงานภาคีเครือข่ายในการจัดหาวัสดุ อุปกรณ์ในการ จัดกิจกรรม การสงวนสิทธิ์ รูปแบบลายผ้าทอโบราณ แนวทางการแก้ไขปัญหา ท าข้อตกลงสร้างความเข้าใจ ร่วมกับปราชญ์ชุมชนในการถ่ายทอดองค์ ความรู้ให้กับกลุ่มสมาชิก

55 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน ส ำนักงำนเกษตรอ ำเภอปัว สนับสนุนกำรยกระดับ กำรเป็นวิสำหกิจชุมชน ส ำนักงำนพัฒนำชุมชนอ ำเภอปัว สนับสนุนกำรยกระดับผลิตภัณฑ์ เป็นสินค้ำ OTOP ส ำนักงำนมำตรฐำนผลิตภัณฑ์อุตสำหกรรม สนับสนุนกำรยกระดับผลิตภัณฑ์ บริหำรจัดกำรขับเคลื่อนภำยใต้โครงกำรศูนย์ฝึกอำชีพชุมชน หลักสูตรกำรทอผ้ำ ภำพประกอบผ้ำทอโบรำณบ้ำนท่ำล้อ ส่วนที่ ๕ ผลงานที่ผ่านของผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ

56 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน

57 เอกสาร Best Practice โครงการผ้าทอโบราณบ้านท่าล้อ กศน.ต าบลแงง กศน.อ าเภอปัว ส านักงาน กศน.จังหวัดน่าน

ศูนย์ส่ย์งส่เสริมริการเรียรีนรู้อำรู้อำเภอปัว สำ นักนังานส่งส่เสริมริการเรียรีนรู้จัรู้งจัหวัดวัน่าน่น