DSKP GEOGRAFI TINGKATAN 1

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH MENENGAH

Geografi

Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran

Tingkatan 1



KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH MENENGAH

Geografi

Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran

Tingkatan 1

Bahagian Pembangunan Kurikulum
2015

Terbitan 2016
© Kementerian Pendidikan Malaysia

Hak Cipta Terpelihara. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa
juga bentuk dan dengan cara apa jua sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat
kebenaran bertulis daripada Pengarah, Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Malaysia, Aras 4-8, Blok E9,
Parcel E, Kompleks Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62604 Putrajaya.

ISBN: 978-967-420-137-1

KANDUNGAN

Rukun Negara.................................................................................................................................................... v
Falsafah Pendidikan Kebangsaan..................................................................................................................... vi
Definisi Kurikulum Kebangsaan......................................................................................................................... vii
Kata Pengantar.................................................................................................................................................. ix
Pendahuluan...................................................................................................................................................... 1
Matlamat............................................................................................................................................................ 2
Objektif............................................................................................................................................................... 2
Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Menengah........................................................................................... 3
Fokus................................................................................................................................................................. 4
Kemahiran Abad Ke-21..................................................................................................................................... 7
Kemahiran Berfikir Aras Tinggi......................................................................................................................... 9
Strategi Pengajaran dan Pembelajaran............................................................................................................. 10
Elemen Merentas Kurikulum.............................................................................................................................. 12
Pentaksiran........................................................................................................................................................ 15
Organisasi Kandungan...................................................................................................................................... 17

Kemahiran Geografi...................................................................................................................................... 19

Geografi Fizikal............................................................................................................................................. 23
Geografi Manusia.......................................................................................................................................... 26
Geografi Kawasan........................................................................................................................................ 28
Isu dan Pengurusan Alam Sekitar................................................................................................................. 30
Panduan Kerja Lapangan................................................................................................................................... 35

RUKUN NEGARA

BAHAWASANYA Negara kita Malaysia mendukung cita-cita hendak:
Mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan seluruh masyarakatnya;

Memelihara satu cara hidup demokratik;
Mencipta satu masyarakat yang adil di mana kemakmuran negara

akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama;
Menjamin satu cara yang liberal terhadap tradisi-tradisi

kebudayaannya yang kaya dan berbagai corak;
Membina satu masyarakat progresif yang akan menggunakan

sains dan teknologi moden;

MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan menumpukan seluruh tenaga dan usaha
kami untuk mencapai cita-cita tersebut berdasarkan prinsip-prinsip yang berikut:

KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN
KESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARA

KELUHURAN PERLEMBAGAAN
KEDAULATAN UNDANG-UNDANG
KESOPANAN DAN KESUSILAAN

v

FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN

“Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah lebih
memperkembangkan potensi individu secara menyeluruh
dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis
dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani, berdasarkan
kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah
bertujuan untuk melahirkan warganegara Malaysia yang berilmu
pengetahuan, berketerampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab
dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberikan
sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga,
masyarakat dan negara.”

Sumber: Akta Pendidikan 1996 (Akta 550)

vi

DEFINISI KURIKULUM KEBANGSAAN

3. Kurikulum Kebangsaan
(1) Kurikulum Kebangsaan ialah suatu program pendidikan yang termasuk
kurikulum dan kegiatan kokurikulum yang merangkumi semua pengetahuan,
kemahiran, norma, nilai, unsur kebudayaan dan kepercayaan
untuk membantu perkembangan seseorang murid dengan sepenuhnya
dari segi jasmani, rohani, mental dan emosi serta untuk menanam
dan mempertingkatkan nilai moral yang diingini dan untuk menyampaikan
pengetahuan.

Sumber: Peraturan-Peraturan Pendidikan (Kurikulum Kebangsaan) 1997
[PU(A)531/97]

vii



KATA PENGANTAR

Kurikulum Standard Sekolah Menengah (KSSM) yang dilaksanakan DSKP yang dihasilkan juga telah menyepadukan enam tunjang
secara berperingkat mulai tahun 2017 akan menggantikan Kerangka KSSM, mengintegrasikan pengetahuan, kemahiran
Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM) yang mula dan nilai, serta memasukkan secara eksplisit Kemahiran Abad
dilaksanakan pada tahun 1989. KSSM digubal bagi memenuhi Ke-21 dan Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT). Penyepaduan
keperluan dasar baharu di bawah Pelan Pembangunan Pendidikan tersebut dilakukan untuk melahirkan insan seimbang dan harmonis
Malaysia (PPPM) 2013-2025 agar kualiti kurikulum yang dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani sebagaimana tuntutan
dilaksanakan di sekolah menengah setanding dengan standard Falsafah Pendidikan Kebangsaan.
antarabangsa. Kurikulum berasaskan standard yang menjadi
amalan antarabangsa telah dijelmakan dalam KSSM menerusi Bagi menjayakan pelaksanaan KSSM, PdP guru perlu memberi
penggubalan Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran penekanan kepada KBAT dengan memberi fokus kepada
(DSKP) untuk semua mata pelajaran yang mengandungi Standard pendekatan Pembelajaran Berasaskan Inkuiri dan Pembelajaran
Kandungan, Standard Pembelajaran dan Standard Prestasi. Berasaskan Projek, supaya murid dapat menguasai kemahiran
yang diperlukan dalam abad ke-21.
Usaha memasukkan standard pentaksiran dalam dokumen
kurikulum telah mengubah landskap sejarah sejak Kurikulum Kementerian Pendidikan Malaysia merakamkan setinggi-tinggi
Kebangsaan dilaksanakan di bawah Sistem Pendidikan penghargaan dan ucapan terima kasih kepada semua pihak yang
Kebangsaan. Menerusinya murid dapat ditaksir secara berterusan terlibat dalam penggubalan KSSM. Semoga pelaksanaan KSSM
untuk mengenal pasti tahap penguasaannya dalam sesuatu mata akan mencapai hasrat dan matlamat sistem pendidikan
pelajaran, serta membolehkan guru membuat tindakan susulan kebangsaan.
bagi mempertingkatkan pencapaian murid.
Dr. SARIAH BINTI ABD. JALIL
Pengarah
Bahagian Pembangunan Kurikulum

ix



PENDAHULUAN KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

Geografi merupakan disiplin ilmu yang mengkaji tentang Strategi pengajaran dan pembelajaran (PdP) dalam kurikulum
organisasi ruang dan persekitaran yang melibatkan saling Geografi menekankan kepada pendekatan berpusatkan murid.
kaitan dan interaksi antara manusia dengan manusia, manusia Pendekatan berpusatkan murid menjadikan mata pelajaran ini
dengan alam sekitar dan antara komponen alam sekitar di lebih menyeronokkan terutamanya apabila murid diberi peluang
peringkat tempatan dan global. Seseorang itu boleh memahami untuk mengemukakan pendapat tentang sesuatu isu atau tajuk
bentuk fizikal dan budaya setiap tempat dan perkaitannya yang dipelajari berkaitan geografi. Guru hendaklah merancang
dengan unsur alam sekitar di permukaan bumi melalui ilmu strategi PdP yang boleh menarik minat murid.
geografi.
Pentaksiran dalam mata pelajaran Geografi menjadi
Kandungan kurikulum Geografi bertujuan untuk melengkapkan sebahagian daripada proses pengajaran dan diharapkan dapat
murid dengan pengetahuan geografi, penguasaan kemahiran memperbaiki proses pembelajaran murid. Penilaian tahap
geografi dan pemupukan nilai bagi melahirkan warganegara kefahaman dan penguasaan murid dalam pembelajaran
yang berdaya saing, berwawasan serta berkebolehan Geografi perlu dilaksanakan bagi memastikan objektif kurikulum
menguruskan alam dan sumber negara secara Geografi dapat dicapai.
bertanggungjawab. Kandungan kurikulum Geografi juga dapat
meningkatkan kefahaman murid tentang alam sekitar fizikal dan DSKP bagi mata pelajaran Geografi merupakan dokumen wajib
manusia, memupuk semangat patriotisme serta peka terhadap yang mesti dirujuk oleh guru semasa merancang dan mentaksir
fenomena alam setempat dan global. Kandungan kurikulum PdP. Guru hendaklah memastikan PdP mencapai standard
mata pelajaran Geografi ini dapat dipelajari melalui Kemahiran kurikulum yang ditetapkan dalam DSKP.
Geografi, Geografi Fizikal, Geografi Manusia, Geografi
Kawasan serta Isu dan Pengurusan Alam Sekitar.

1

MATLAMAT KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

Kurikulum Geografi bermatlamat untuk melahirkan insan 4. Menghubungkaitkan pengetahuan dan kemahiran berkaitan
bermaklumat geografi yang mampu berinteraksi dengan ilmu geografi.
persekitaran secara berhemah ke arah kelestarian alam dan
kesejahteraan hidup. 5. Merumus data dan maklumat geografi berbentuk kuantitatif
dan kualitatif.
OBJEKTIF
6. Menggunakan kemahiran geografi dalam kehidupan.
KSSM Geografi bertujuan untuk membolehkan murid mencapai 7. Menjelaskan amalan sikap menghargai kualiti alam sekitar
objektif berikut:
1. Menerangkan ciri-ciri geografi negara Malaysia yang unik setempat, wilayah dan global.
8. Menggabungkan ilmu geografi dalam mengurus sumber
dan istimewa.
2. Mengenal pasti ciri fizikal, manusia dan fenomena alam di dan alam sekitar secara bijaksana dan bertanggungjawab.

Asia Tenggara, Asia dan dunia.
3. Membincangkan kesan kegiatan manusia ke atas alam

sekitar.

2

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

KERANGKA KURIKULUM STANDARD SEKOLAH MENENGAH

KSSM dibina berasaskan enam tunjang iaitu Komunikasi; Kesepaduan ini bertujuan membangunkan modal insan yang
Kerohanian, Sikap dan Nilai; Kemanusiaan; Keterampilan Diri; menghayati nilai-nilai murni berteraskan keagamaan,
Perkembangan Fizikal dan Estetika; serta Sains dan Teknologi. berpengetahuan, berketerampilan, berpemikiran kritis dan
Enam tunjang tersebut merupakan domain utama yang kreatif serta inovatif sebagaimana yang digambarkan dalam
menyokong antara satu sama lain dan disepadukan dengan Rajah 1. Kurikulum Geografi digubal berdasarkan enam tunjang
pemikiran kritis, kreatif dan inovatif. kerangka KSSM.

Rajah 1: Kerangka Kurikulum Standard Sekolah Menengah
3

FOKUS KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

KSSM Geografi peringkat menengah rendah memberi fokus nilai yang dipelajari melalui disiplin ilmu geografi yang terdiri
kepada penguasaan pengetahuan asas tentang bentuk dan ciri daripada Kemahiran Geografi, Geografi Fizikal, Geografi
reruang serta persekitaran untuk melahirkan murid yang Manusia, Geografi Kawasan serta Isu dan Pengurusan Alam
bersikap positif terhadap kelestarian alam sekitar. Hasrat ini Sekitar seperti Rajah 2.
dapat dicapai dengan menguasai pengetahuan, kemahiran dan

Geografi Kemahiran Geografi
Fizikal Geografi Manusia

Melestari
alam
sekitar

Geografi Isu dan
Kawasan Pengurusan
Alam Sekitar

Rajah 2: Fokus Kurikulum Geografi
4

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

KSSM Geografi peringkat menengah rendah memberi tumpuan Geografi Fizikal
kepada aspek pengetahuan, kemahiran dan nilai dalam usaha Geografi Fizikal membincangkan tentang keadaan fizikal bumi
untuk melahirkan murid yang bersikap positif terhadap berdasarkan tema Bentuk Muka Bumi dan Saliran, Cuaca dan
kelestarian alam sekitar. Iklim serta Tumbuh-Tumbuhan Semula Jadi dan Hidupan Liar.
Geografi Fizikal membolehkan murid mengetahui tentang ciri-
Pengetahuan ciri serta proses asas pembentukan permukaan dan lapisan
Pengetahuan geografi perlu dikuasai bagi membolehkan murid bumi, kejadian sesuatu fenomena dan melihat sejauh mana
mengaplikasikannya dalam kehidupan seharian. Pengetahuan alam sekitar fizikal bumi dipengaruhi oleh kegiatan manusia
geografi memerlukan murid mempelajari dan menguasai tajuk- dan sebaliknya.
tajuk dalam bahagian berikut:
Geografi Manusia
Kemahiran Geografi Geografi Manusia mengkaji tentang corak dan kedinamikan
Kemahiran Geografi merangkumi kemahiran memerhati, aktiviti manusia serta hubungkaitnya dengan alam sekitar
mengukur, merekod, menyampaikan maklumat, membina fizikal. Geografi Manusia terdiri daripada tema Penduduk dan
jadual dan graf, melakar peta serta mentafsir jadual, graf dan Petempatan, Pengangkutan dan Telekomunikasi serta Sumber
peta. Kemahiran ini dipelajari melalui tajuk arah, kedudukan, Semula Jadi dan Kegiatan Ekonomi.
peta, skala dan jarak, jadual, graf dan carta pai. Tajuk-tajuk
dalam Kemahiran Geografi membolehkan murid mengkaji dan Geografi Kawasan
menghubungkaitkannya dalam organisasi ruang. Kemahiran Geografi Kawasan merupakan cabang geografi yang
Geografi memberi tumpuan kepada pemerolehan kemahiran mempelajari tentang kawasan-kawasan di dunia yang
menggunakan kompas, alat ukur, atlas dan glob. mempunyai keunikan dari segi alam sekitar fizikal dan
manusia. Geografi kawasan memberi fokus kepada nama-nama
negara dan sempadannya serta kemajuan yang berlaku

5

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

di negara-negara yang meliputi rantau Asia Tenggara, Asia dan dan difahami di dalam bilik darjah dengan keadaan dunia yang
dunia. sebenar. Kerja lapangan mesti dilaksanakan sekali dalam
setiap tingkatan. Tempoh pelaksanaannya ialah 6 jam daripada
Isu dan Pengurusan Alam Sekitar waktu yang diperuntukkan bagi PdP mata pelajaran Geografi.
Isu dan Pengurusan Alam Sekitar dalam kurikulum Geografi Kerja lapangan ini wajib dilaksanakan oleh setiap murid.
membincangkan tajuk berkaitan Sumber Air, Sisa Domestik, Pelaksanaan kerja lapangan boleh dibahagikan kepada tiga
Pemanasan Global, Teknologi Hijau, Sumber Hutan serta Kitar peringkat iaitu peringkat persediaan, pengumpulan maklumat
Semula. Isu dan Pengurusan Alam Sekitar dapat melahirkan dan pelaporan. Peringkat persediaan melibatkan prosedur,
murid yang mencintai dan menghargai alam sekitar. penentuan kawasan, taklimat dan penyediaan peralatan kajian.
Peringkat pengumpulan maklumat melibatkan aktiviti seperti
Kemahiran mencerap, memerhati, menemu bual dan soal selidik.
Kemahiran yang dipelajari dalam kurikulum Geografi dapat Pelaporan kerja lapangan perlu dihasilkan dalam bentuk
melahirkan murid yang kreatif dan inovatif, berdaya saing dan penulisan.
berketerampilan. Hasrat ini dapat dicapai dengan menguasai
kemahiran seperti berikut: Kemahiran Mentafsir
Kemahiran mentafsir membolehkan murid menjelaskan
Kemahiran Kerja Lapangan maklumat geografi dengan membuat tafsiran berdasarkan peta,
Kemahiran melaksanakan kerja lapangan merupakan gambar, rajah, carta, graf, imej, model, bahan internet, filem,
pendekatan PdP yang dijalankan di luar bilik darjah. Kerja video, data bancian, teks dan statistik.
lapangan memberi peluang kepada murid untuk mengaplikasi
kemahiran geografi secara bersepadu untuk lebih memahami Kemahiran Kajian Masa Depan
interaksi antara manusia dengan alam sekitar. Kerja lapangan Kemahiran mengkaji masa depan membolehkan murid
dapat memberi pengukuhan terhadap ilmu yang telah dipelajari menyedari tentang isu atau fenomena alam yang berlaku pada
masa lampau, masa kini dan jangkaan isu atau fenomena alam

6

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

masa depan. Kemahiran ini membantu murid membuat Nilai
ramalan, menjangka akibat dan bersedia menyesuaikan diri Penerapan nilai-nilai murni serta unsur-unsur patriotisme diberi
serta merancang langkah pencegahan terhadap perubahan penekanan dalam kurikulum Geografi. Nilai murni seperti
yang mungkin berlaku. amanah, bertanggungjawab, bersyukur, rasa bangga serta
semangat patriotik boleh dipupuk dalam mata pelajaran
Kemahiran Sosial Geografi mengikut kesesuaian tajuk. Pemupukan nilai-nilai
Kemahiran sosial membolehkan murid berkomunikasi dan murni serta unsur-unsur patriotisme ini diharap melahirkan
berinteraksi secara berkesan dengan orang lain dalam situasi murid yang dapat melestarikan alam sekitar pada masa
yang boleh diterima oleh masyarakat. Kemahiran ini juga hadapan.
merupakan nilai tambah yang boleh meningkatkan
kebolehpasaran murid di samping dapat menyumbang ke arah KEMAHIRAN ABAD KE-21
keberhasilan dalam semua aspek yang diceburi. Kemahiran
sosial dapat diterapkan dalam mata pelajaran Geografi melalui Satu daripada hasrat KSSM adalah untuk melahirkan murid
temu bual untuk mendapatkan data dan maklumat semasa yang mempunyai Kemahiran Abad Ke-21 dengan memberi
menjalankan kerja lapangan. fokus kepada kemahiran berfikir serta kemahiran hidup dan
kerjaya yang berteraskan amalan nilai murni. Kemahiran Abad
Kemahiran Berkomunikasi Ke-21 bermatlamat untuk melahirkan murid yang berupaya
Kemahiran berkomunikasi membolehkan murid memberi bersaing di peringkat global.
pandangan, idea dan maklumat dengan yakin dan kreatif
secara lisan dan bertulis. Murid boleh menyampaikan dan Penggubalan KSSM Geografi mengambil kira penyediaan murid
mempersembahkan maklumat tentang isu atau tajuk yang untuk menghadapi cabaran kehidupan abad ke-21 yang
dipelajari dalam mata pelajaran Geografi. semakin mencabar dalam persekitaran kerja masa kini.
Kurikulum Geografi memberi penekanan kepada pembentukan
individu berperwatakan mulia yang mampu membuat keputusan

7

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

dan tindakan dengan bertanggungjawab. Dengan memiliki PROFIL MURID PENERANGAN
Kemahiran Abad Ke-21, murid akan lebih berdaya saing dan
mampu menghadapi cabaran pada masa hadapan. Kerja menangani bidang pembelajaran yang
Sehubungan dengan itu, bagi memastikan murid bersedia Sepasukan baharu.
menghadapi cabaran ini, mereka hendaklah memiliki ciri-ciri
profil seperti Jadual 1. Mereka boleh bekerjasama secara
berkesan dan harmoni dengan orang
Jadual 1: Profil Murid lain. Mereka menggalas tanggungjawab
bersama serta menghormati dan
PROFIL MURID PENERANGAN menghargai sumbangan yang diberikan
oleh setiap ahli pasukan. Mereka
Berdaya Tahan Mereka mampu menghadapi dan memperoleh kemahiran interpersonal
mengatasi kesukaran, mengatasi melalui aktiviti kolaboratif dan ini
cabaran dengan kebijaksanaan, Bersifat Ingin menjadikan mereka pemimpin dan ahli
keyakinan, toleransi dan empati. Tahu pasukan yang lebih baik.

Mahir Mereka menyuarakan dan meluahkan Mereka membangunkan rasa ingin tahu
Berkomunikasi fikiran, idea dan maklumat dengan semula jadi untuk meneroka strategi
yakin dan kreatif secara lisan dan dan idea baharu. Mereka mempelajari
bertulis, menggunakan pelbagai media kemahiran yang diperlukan untuk
dan teknologi. menjalankan inkuiri dan penyelidikan
serta menunjukkan sifat berdikari dalam
Pemikir Mereka berfikir secara kritikal, kreatif Berprinsip pembelajaran. Mereka menikmati
dan inovatif, mampu untuk menangani Bermaklumat pengalaman pembelajaran sepanjang
masalah yang kompleks dan membuat hayat secara berterusan.
keputusan yang beretika. Mereka
berfikir tentang pembelajaran dan diri Mereka berintegriti dan jujur,
mereka sebagai murid. Mereka kesamarataan, adil dan menghormati
menjana soalan dan bersifat terbuka maruah individu, kumpulan dan
kepada perspektif, nilai dan tradisi komuniti. Mereka bertanggungjawab
individu dan masyarakat lain. Mereka atas tindakan, akibat tindakan serta
berkeyakinan dan kreatif dalam keputusan mereka.

Mereka mendapatkan pengetahuan dan
membentuk pemahaman yang luas dan

8

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

PROFIL MURID PENERANGAN Jadual 2: Tahap Pemikiran dalam KBAT

Penyayang / seimbang merentasi pelbagai disiplin TAHAP PENERANGAN
Prihatin pengetahuan. Mereka meneroka PEMIKIRAN
Patriotik pengetahuan dengan cekap dan
berkesan dalam konteks isu tempatan Mengaplikasi Menggunakan pengetahuan, kemahiran
dan global. Mereka memahami isu-isu dan nilai dalam situasi berlainan untuk
etika/ undang-undang berkaitan melaksanakan sesuatu perkara.
maklumat yang diperoleh.
Menganalisis Mencerakinkan maklumat kepada bahagian
Mereka menunjukkan empati, belas kecil untuk memahami dengan lebih
kasihan dan rasa hormat terhadap mendalam serta hubung kait antara
keperluan dan perasaan orang lain. bahagian berkenaan.
Mereka komited untuk berkhidmat
kepada masyarakat dan memastikan Menilai Membuat pertimbangan dan keputusan
kelestarian alam sekitar. menggunakan pengetahuan, pengalaman,
kemahiran dan nilai serta memberi
Mereka mempamerkan kasih sayang, justifikasi.
sokongan dan rasa hormat terhadap
negara.

Mencipta Menghasilkan idea atau produk atau
kaedah yang kreatif dan inovatif.
KEMAHIRAN BERFIKIR ARAS TINGGI

KBAT dinyatakan dalam kurikulum secara eksplisit supaya guru KBAT ialah keupayaan untuk mengaplikasikan pengetahuan,
dapat menterjemahkan dalam PdP bagi merangsang pemikiran kemahiran dan nilai dalam membuat penaakulan dan refleksi
berstruktur dan berfokus dalam kalangan murid. Penerangan bagi menyelesaikan masalah, membuat keputusan, berinovasi
KBAT adalah berfokus kepada empat tahap pemikiran seperti dan berupaya mencipta sesuatu. KBAT merangkumi kemahiran
Jadual 2. berfikir kritis, kreatif dan menaakul dan strategi berfikir.

9

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

Kemahiran berfikir kritis adalah kebolehan untuk menilai STRATEGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
sesuatu idea secara logik dan rasional untuk membuat
pertimbangan yang wajar dengan menggunakan alasan dan Strategi PdP mata pelajaran Geografi yang berkesan dapat
bukti yang munasabah. mewujudkan situasi PdP yang menyeronokkan di dalam dan
luar bilik darjah. Penggabungjalinan kepelbagaian strategi PdP
Kemahiran berfikir kreatif adalah kemampuan untuk membolehkan murid memahami kandungan mata pelajaran
menghasilkan atau mencipta sesuatu yang baharu dan bernilai Geografi. Terdapat pelbagai strategi PdP yang boleh
dengan menggunakan daya imaginasi secara asli serta berfikir dilaksanakan oleh guru untuk membantu murid menguasai
tidak mengikut kelaziman. kurikulum Geografi. Antara strategi PdP yang diberi penekanan
adalah seperti berikut:
Kemahiran menaakul adalah keupayaan individu membuat
pertimbangan dan penilaian secara logik dan rasional. Berpusatkan Murid
Penggunaan pelbagai strategi PdP yang melibatkan murid
Strategi berfikir merupakan cara berfikir yang berstruktur dan secara aktif perlu untuk menjamin perkembangan potensi dan
berfokus untuk menyelesaikan masalah. kebolehan murid. Kepelbagaian teknik dan kaedah PdP mata
pelajaran Geografi seperti kerja berkumpulan, perbincangan,
KBAT boleh diaplikasikan di dalam bilik darjah melalui aktiviti inkuiri, kerja luar dan penyelesaian masalah dapat memberi
berbentuk menaakul, pembelajaran inkuiri, penyelesaian peluang kepada murid memahami apa yang dipelajari dengan
masalah dan kerja projek. Guru dan murid perlu menggunakan lebih jelas dan mudah. Murid hendaklah dilibatkan secara aktif
alat berfikir seperti peta pemikiran dan peta minda serta dalam proses pembelajaran bermula dari mencari maklumat,
penyoalan aras tinggi untuk menggalakkan murid berfikir. membina kefahaman hingga membuat refleksi pembelajaran.

Strategi PdP yang berpusatkan murid ini dapat memberi
peluang kepada murid untuk melahirkan pendapat sendiri,

10

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

membina sikap sentiasa mencari ilmu dan belajar sepanjang di dalam bilik darjah sahaja tetapi melangkaui pengalaman di
hayat. Guru pula hendaklah berperanan sebagai pemudah cara lapangan. Salah satu pembelajaran berasaskan kerja projek
dalam proses PdP. Guru perlu menggunakan bahan bantu dalam mata pelajaran Geografi yang mesti dilaksanakan oleh
mengajar yang bersesuaian bagi mewujudkan suasana PdP murid ialah kerja lapangan. Kerja lapangan membolehkan murid
yang menyeronokkan dan berkesan. mengaplikasi konsep-konsep geografi yang dipelajari di dalam
bilik darjah dengan situasi sebenar. Melalui pelaksanaan
Pendekatan Bersepadu pembelajaran berasaskan kerja projek, murid bukan sahaja
Pendekatan bersepadu merupakan satu strategi yang penting dapat mengaplikasi pengetahuan dan kemahiran mata
untuk menjalin dan mengadunkan unsur-unsur ilmu, kemahiran, pelajaran Geografi malah dapat memupuk semangat
bahasa, nilai-nilai murni dan unsur-unsur patriotisme. Melalui bekerjasama, yakin untuk memberi pendapat serta pandangan
pendekatan ini perkembangan kemahiran berfikir, kemahiran dan berupaya untuk menjadi seorang pemimpin.
generik dan kemahiran belajar diberi penekanan. Pengetahuan
dan kemahiran daripada mata pelajaran lain serta pengalaman Pembelajaran Berasaskan Inkuiri
hidup juga perlu dihubungkait dalam proses PdP mata pelajaran Pembelajaran berasaskan inkuiri adalah proses pembelajaran
Geografi. secara konstruktif yang memerlukan murid berdikari untuk
mencari maklumat berdasarkan sesuatu tajuk atau isu dalam
Pembelajaran Berasaskan Kerja Projek mata pelajaran Geografi melalui penerokaan dan penyiasatan.
Pembelajaran berasaskan kerja projek merupakan satu Pembelajaran berasaskan inkuiri dapat meningkatkan rasa ingin
pendekatan PdP yang melibatkan murid mengkaji secara tahu murid dan memotivasikan mereka untuk membuat tugasan
mendalam sesuatu isu, menyiasat isu tersebut dan sehingga mendapat jawapan. Murid akan terlibat secara aktif
menghasilkan sesuatu produk. Produk pembelajaran dalam proses pembelajaran manakala guru berperanan hanya
berasaskan kerja projek boleh dalam bentuk laporan, sebagai pemudah cara.
persembahan atau hasil kerja tangan. Pengalaman
pembelajaran murid dalam mata pelajaran Geografi tidak terhad

11

Pembelajaran berasaskan inkuiri sangat digalakkan dalam KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1
proses PdP mata pelajaran Geografi. Antara kaedah dan teknik
yang boleh digunakan termasuk aktiviti berkumpulan, Pengajaran Tematik
pembelajaran luar bilik darjah, simulasi, kuiz, penyelesaian Kaedah pengajaran tematik merupakan suatu kaedah
masalah, pameran, perbincangan dan kerja projek. pengajaran yang menggunakan tema untuk perbincangan di
Pengalaman pembelajaran seperti ini dapat memberi peluang dalam bilik darjah atau secara berkumpulan. Semasa PdP mata
kepada murid untuk meneroka sendiri dan membuat rumusan pelajaran Geografi, tema yang berkaitan boleh dipecahkan
tentang sesuatu perkara yang dipelajari dalam mata pelajaran kepada tajuk atau subtajuk untuk dibincangkan oleh murid
Geografi. dalam kumpulan masing-masing.

Pembelajaran Secara Koperatif Kepelbagaian pendekatan serta strategi PdP yang lain seperti
Pembelajaran secara koperatif memerlukan murid daripada pembelajaran masteri, pembelajaran secara kontekstual,
pelbagai kebolehan bekerjasama dalam kumpulan untuk pembelajaran konstruktivisme dan sebagainya boleh
mencapai matlamat yang sama. Pembelajaran secara koperatif dilaksanakan mengikut keperluan dan kesesuaian.
menggalakkan murid berinteraksi secara aktif dan positif dalam
kumpulan serta membolehkan perkongsian idea dapat ELEMEN MERENTAS KURIKULUM
dilaksanakan secara bersama-sama. Dalam mata pelajaran
Geografi, guru boleh menggalakkan murid bekerjasama melalui Elemen Merentas Kurikulum (EMK) ialah unsur nilai tambah
perbincangan, pencarian maklumat, mengolah dapatan dan yang diterapkan dalam proses PdP selain yang ditetapkan
mempersembahkan idea secara berkumpulan berdasarkan dalam Standard Kandungan (SK). Elemen-elemen ini
tugasan yang diberi. diterapkan bertujuan mengukuhkan kemahiran dan
keterampilan modal insan yang dihasratkan serta dapat
menangani cabaran semasa dan masa hadapan. Elemen-
elemen dalam EMK adalah seperti berikut:

12

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

1. Bahasa 4. Sains dan Teknologi
Penggunaan bahasa pengantar yang betul perlu Menambahkan minat terhadap sains dan teknologi
dititikberatkan dalam semua mata pelajaran. dapat meningkatkan literasi sains serta teknologi dalam
Semasa PdP bagi setiap mata pelajaran, aspek kalangan murid.
sebutan, struktur ayat, tatabahasa, istilah dan laras Penggunaan teknologi dalam pengajaran dapat
bahasa perlu diberi penekanan bagi membantu murid membantu serta menyumbang kepada pembelajaran
menyusun idea dan berkomunikasi secara berkesan. yang lebih cekap dan berkesan.
Pengintegrasian sains dan teknologi dalam PdP
2. Kelestarian Alam Sekitar merangkumi empat perkara iaitu:
Kesedaran mencintai dan menyayangi alam sekitar (i) Pengetahuan sains dan teknologi (fakta, prinsip,
dalam jiwa murid perlu dipupuk melalui PdP semua konsep yang berkaitan dengan sains dan
mata pelajaran. teknologi);
Pengetahuan dan kesedaran terhadap alam sekitar dan (ii) Kemahiran saintifik (proses pemikiran dan
kelestarian global penting dalam membentuk etika murid kemahiran manipulatif tertentu);
untuk menghargai alam dan kehidupan. (iii) Sikap saintifik (seperti ketepatan, kejujuran,
keselamatan); dan
3. Nilai Murni (iv) Penggunaan teknologi dalam aktiviti PdP.
Nilai murni diberi penekanan dalam semua mata
pelajaran supaya murid sedar akan kepentingan dan
mengamalkannya.
Nilai murni merangkumi aspek kerohanian,
kemanusiaan dan kewarganegaraan kebangsaan dan
global yang menjadi amalan dalam kehidupan harian.

13

5. Patriotisme KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1
Semangat patriotik dapat dipupuk melalui semua mata
pelajaran, aktiviti kokurikulum dan khidmat masyarakat. 7. Keusahawanan
Semangat patriotik dapat melahirkan murid yang Penerapan elemen keusahawanan bertujuan
mempunyai semangat cintakan negara dan berbangga membentuk ciri-ciri dan amalan keusahawanan
sebagai rakyat Malaysia. sehingga menjadi satu budaya dalam kalangan murid.
Ciri keusahawanan boleh diterapkan dalam PdP melalui
6. Kreativiti dan Inovasi aktiviti yang mampu memupuk sikap seperti rajin, jujur,
Kreativiti adalah kebolehan menggunakan imaginasi amanah dan bertanggungjawab serta membangunkan
untuk mengumpul, mencerna dan menjana idea atau minda kreatif dan inovatif untuk memacu idea ke
mencipta sesuatu yang baharu atau asli melalui ilham pasaran.
atau gabungan idea yang ada.
Inovasi merupakan pengaplikasian kreativiti melalui 8. Teknologi Maklumat dan Komunikasi
ubah suaian, membaiki dan mempraktikkan idea. Penerapan elemen Teknologi Maklumat dan Komunikasi
Kreativiti dan inovasi saling bergandingan dan perlu (TMK) dalam PdP memastikan murid dapat
untuk memastikan pembangunan modal insan yang mengaplikasi dan mengukuhkan pengetahuan dan
mampu menghadapi cabaran abad ke-21. kemahiran asas TMK yang dipelajari.
Elemen kreativiti dan inovasi perlu diintegrasikan dalam Pengaplikasian TMK bukan sahaja mendorong murid
PdP. menjadi kreatif malah menjadikan PdP lebih menarik
dan menyeronokkan serta meningkatkan kualiti
pembelajaran.

14

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

PENTAKSIRAN

Pentaksiran adalah proses pengumpulan maklumat tentang mentadbir dan menjalankan pentaksiran formatif ini sebelum,
perkembangan serta kemajuan murid dengan menggunakan semasa dan selepas PdP. Melalui pentaksiran formatif, guru
pelbagai kaedah dan merupakan sebahagian daripada proses hendaklah merancang PdP berdasarkan kelompok SK dan
PdP yang perlu dijalankan secara berterusan. Hasil pentaksiran Standard Pembelajaran (SP). SK dan SP yang telah dipelajari
terhadap murid membolehkan guru mengambil tindakan boleh dinilai melalui kaedah pemerhatian, lisan dan penulisan.
susulan yang berkesan melalui aktiviti seperti pemulihan, Kaedah-kaedah tersebut saling melengkapi antara satu sama
pengukuhan dan pengayaan. Pentaksiran juga bertujuan lain bagi mendapatkan maklumat berkaitan kebolehan,
meningkatkan pembelajaran murid dan bukan untuk melabel perkembangan dan kemajuan murid dalam setiap SK dan SP
dan membandingkan murid dengan murid yang lain. yang telah dipelajari.

Terdapat empat jenis Pentaksiran Berasaskan Sekolah iaitu Guru boleh menentukan tahap penguasaan murid dengan
Pentaksiran Pusat, Pentaksiran Sekolah, Pentaksiran Aktiviti merujuk kepada Standard Prestasi (SPi) yang disediakan bagi
Jasmani, Sukan dan Kokurikulum dan Pentaksiran Psikometrik. setiap kelompok. Perekodan tahap penguasaan murid hanya
Pentaksiran Sekolah boleh dilaksanakan oleh guru secara boleh dibuat setelah PdP bagi setiap kelompok SK dan SP
formatif dan sumatif. Pentaksiran secara formatif dilaksanakan selesai dilaksanakan. Bagi menentukan tahap penguasaan
seiring dengan proses PdP manakala pentaksiran secara murid dalam mata pelajaran Geografi secara keseluruhan, guru
sumatif dilaksanakan pada akhir suatu unit pembelajaran, boleh merujuk kepada pernyataan umum tahap penguasaan
penggal atau tahun. mata pelajaran Geografi sebagai panduan seperti Jadual 3.
Guru boleh mentafsir tahap penguasaan murid melalui
Pentaksiran bagi mata pelajaran Geografi lebih banyak pemerhatian terhadap perubahan tingkah laku dan respons
dilaksanakan secara formatif ke arah melahirkan murid yang serta pemeriksaan hasil kerja murid sama ada sebelum,
bersikap positif terhadap kelestarian alam sekitar. Guru boleh semasa atau selepas PdP. Guru boleh membuat pertimbangan

15

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

profesional untuk menentukan tahap penguasaan keseluruhan TAHAP TAFSIRAN
murid berdasarkan pengalaman bersama-sama murid, PENGUASAAN
kebijaksanaan guru serta melalui perbincangan rakan sejawat.
Menggunakan pengetahuan dan

3 kemahiran geografi yang dipelajari
pada suatu situasi serta bersikap

Guru juga perlu merekod tahap penguasaan murid untuk positif terhadap alam sekitar.
mengetahui pencapaian mereka dalam mata pelajaran
Geografi. Guru hendaklah membuat pelaporan dari semasa Menguasai pengetahuan dan
ke semasa tentang perkembangan pengetahuan, kemahiran, kemahiran geografi yang dipelajari
nilai, sikap dan pencapaian murid. Pelaporan perlu 4 pada suatu situasi secara sistematik
dilaksanakan untuk membolehkan murid, pihak sekolah dan ibu serta bersikap positif terhadap alam
bapa mengambil tindakan susulan yang sewajarnya. sekitar.

Membuat penilaian tentang

pengetahuan dan kemahiran geografi

Jadual 3: Pernyataan Tahap Penguasaan Mata Pelajaran 5 yang dipelajari pada situasi baharu
Geografi mengikut prosedur, sistematik, tekal

dan bersikap positif terhadap alam

TAHAP TAFSIRAN sekitar.
PENGUASAAN

Mengetahui perkara asas tentang Menghasilkan idea yang kreatif,

1 pengetahuan dan kemahiran geografi inovatif dan boleh dicontohi serta
yang dipelajari serta bersikap positif
6 bersikap positif terhadap alam sekitar
terhadap alam sekitar. berdasarkan pengetahuan dan

kemahiran geografi yang dipelajari

untuk digunakan pada situasi baharu.

Memahami perkara asas tentang

2 pengetahuan dan kemahiran geografi
yang dipelajari serta bersikap positif

terhadap alam sekitar.

16

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

Dalam mentaksir kerja lapangan, guru hendaklah merujuk Jadual 4: Organisasi Standard Kurikulum
kepada pernyataan tahap penguasaan kerja lapangan yang
disediakan dalam Panduan Kerja Lapangan. STANDARD STANDARD STANDARD
KANDUNGAN PEMBELAJARAN PRESTASI
Melalui pentaksiran sumatif, guru boleh merancang dan
menentukan SK dan SP berserta dengan kriteria SPi yang Penyataan Suatu penetapan Suatu set
hendak ditaksir mengikut bulan, penggal atau tahun. Guru spesifik kriteria atau kriteria umum
membina item pentaksiran berdasarkan SK dan SP dan kriteria tentang indikator kualiti yang
SPi yang telah ditentukan. Guru mentadbir pentaksiran sumatif perkara yang pembelajaran menunjukkan
ini pada akhir bulan, penggal atau tahun yang telah ditentukan murid patut dan pencapaian tahap-tahap
oleh pihak sekolah. Guru menilai respons murid dan merekod ketahui dan yang boleh prestasi yang
tahap penguasaan mereka. Guru boleh membuat analisis data boleh lakukan diukur bagi perlu murid
yang direkodkan dan menyediakan laporan prestasi murid dalam suatu setiap standard pamerkan
secara individu. Instrumen pentaksiran sumatif boleh dalam tempoh kandungan. sebagai tanda
bentuk soalan objektif dan subjektif. persekolahan bahawa
merangkumi sesuatu
aspek perkara itu
pengetahuan, telah dikuasai
kemahiran murid
dan nilai. (indicator of
success).

ORGANISASI KANDUNGAN Organisasi kandungan mata pelajaran Geografi digubal
berdasarkan SK, SP dan SPi. Lajur SK mengandungi tajuk
Organisasi kandungan merupakan maklumat terperinci tentang yang berkaitan dengan Kemahiran Geografi, Geografi Fizikal,
tajuk-tajuk yang akan dipelajari dalam DSKP. Organisasi Geografi Manusia, Geografi Kawasan serta Isu dan Pengurusan
kandungan DSKP dipersembahkan dalam SK, SP dan SPi Alam Sekitar.
seperti Jadual 4.

17

Berikut adalah tajuk yang terdapat dalam SK kurikulum KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1
Geografi bagi Tingkatan 1:
Isu dan Pengurusan Alam Sekitar
Kemahiran Geografi Sumber Air
Arah Sisa Domestik
Kedudukan
Peta Lakar Setiap tajuk yang terdapat dalam SK diterjemahkan melalui SP.
Lakaran Peta Malaysia Murid perlu menguasai setiap SP bagi memastikan mereka
dapat memahami SK. Manakala SPi mengandungi tahap-tahap
Geografi Fizikal penguasaan yang perlu murid kuasai. Terdapat beberapa
Bentuk Muka Bumi dan Saliran cadangan aktiviti dalam lajur catatan yang boleh dilaksanakan
oleh guru dalam proses PdP mata pelajaran Geografi. Guru
Bumi perlu merujuk semua maklumat yang terdapat dalam setiap
Bentuk Muka Bumi di Malaysia lajur untuk mengetahui tumpuan, kedalaman dan keluasan
Saliran di Malaysia sesuatu tema atau tajuk dalam kurikulum Geografi.

Geografi Manusia Kerja lapangan diberi penekanan dalam pembelajaran Geografi
Penduduk dan Petempatan dan wajib dilaksanakan oleh murid. Sehubungan dengan itu,
Panduan Kerja Lapangan disediakan untuk membantu guru
Penduduk di Malaysia membimbing murid melaksanakannya.
Petempatan di Malaysia

Geografi Kawasan
Asia Tenggara

18

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

1.0 KEMAHIRAN GEOGRAFI

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI CATATAN
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN
PENGUASAAN

1.1 Arah 1 Menunjukkan arah mata angin. Cadangan Aktiviti

Arah mata Menunjuk cara
angin dan
bearing Murid boleh: pergerakan
sudutan.
1.1.1 Mengenal pasti lapan 2 Mengenal pasti arah berpandukan kedudukan arah
arah mata angin. matahari. mata angin dalam

kumpulan.

1.1.2 Menggunakan matahari Mengorientasi kompas untuk Menyelesaikan
sebagai panduan untuk
menentukan arah mata 3 menentukan arah dan mengenal masalah yang diberi
angin.
pasti arah berpandukan matahari. dengan

menggunakan

Menentukan arah berpandukan kompas untuk

1.1.3 Menggunakan kompas matahari, mengorientasi kompas menentukan arah
untuk menentukan arah
mata angin. 4 dan mengukur bearing sudutan sesuatu kedudukan

dengan menggunakan jangka dalam kumpulan.

sudut.

1.1.4 Mengukur bearing Mengadakan aktiviti
sudutan pada peta
dengan menggunakan Menentukan arah dan bearing permainan harta
jangka sudut.
5 sudutan sesuatu tempat di atas karun dengan
peta dengan menggunakan menggunakan

kompas dan jangka sudut. kompas.

Menentukan arah dan bearing Melukis dan

sudutan sesuatu tempat di mengukur kedudukan

6 persekitaran dengan bearing antara dua

menggunakan kompas dan jangka tempat.

sudut.

19

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI CATATAN
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN
PENGUASAAN

1.2 Kedudukan 1 Memberitahu maksud kedudukan Cadangan Aktiviti
relatif.

Melukis pelan

Kedudukan Murid boleh: Menjelaskan kedudukan sesuatu kedudukan murid
relatif dan
kedudukan 2 tempat berdasarkan kedudukan di dalam kelas
berdasarkan
latitud dan 1.2.1 Membincangkan relatif. mengikut lajur dan
longitud kedudukan relatif
sesuatu sesuatu tempat baris.
tempat. berdasarkan peta.
Mengenal pasti kedudukan relatif Perbincangan mencari

3 sesuatu tempat berdasarkan kedudukan sesuatu

1.2.2 Mengaplikasikan latitud latitud dan longitud. tempat berdasarkan
dan longitud untuk
mengenal pasti latitud dan longitud
kedudukan sesuatu
tempat. Mengesan kedudukan sesuatu dengan menggunakan

4 tempat secara relatif dan glob atau atlas.

berdasarkan latitud dan longitud.

Menentukan lokasi sesuatu Menggunakan TMK

5 tempat pada peta berdasarkan untuk mengenal pasti
latitud dan longitud yang diberi kedudukan relatif dan

dengan menggunakan atlas. latitud dan longitud

sesuatu tempat.

Menggabungkan pengetahuan

dan kemahiran dalam

menentukan kedudukan lokasi

6 yang baharu secara relatif dan

berdasarkan latitud dan longitud

dengan menggunakan pelbagai

media.

20

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI CATATAN
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN
PENGUASAAN

1.3 Peta Lakar 1 Menyatakan ciri-ciri peta lakar. Cadangan Aktiviti

Peta lakar yang Membina peta
lengkap dengan
ciri, simbol, Murid boleh: pemikiran atau peta
pandang darat
fizikal dan 1.3.1 Menggunakan peta 2 Memberi contoh simbol yang minda untuk
pandang darat lakar yang tepat terdapat dalam peta lakar. membezakan pandang
budaya. dengan ciri-ciri peta.
darat fizikal dan
1.3.2 Menggunakan simbol
yang tepat dalam budaya berdasarkan
peta lakar.
Mengenal pasti simbol pandang peta lakar yang

3 darat fizikal dan pandang darat dihasilkan melalui kerja

budaya. kumpulan.

1.3.3 Membezakan 4 Melakar peta dengan ciri-ciri peta Melakar peta setempat
pandang darat fizikal dan simbol yang lengkap. yang mengandungi ciri
dan pandang darat fizikal dan budaya
budaya berdasarkan
simbol dalam peta untuk pembangunan
lakar.
Melakar peta kawasan persekitaran masa depan dan

5 sekolah yang lengkap dengan ciri- membuat
ciri peta, simbol pandang darat persembahan.

1.3.4 Menghasilkan peta fizikal serta pandang darat budaya.

lakar yang lengkap

berdasarkan pandang Melakar peta kawasan persekitaran

darat setempat. sekolah yang lengkap dengan ciri-

6 ciri peta, simbol pandang darat

fizikal serta pandang darat budaya

dan mempersembahkannya.

21

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI CATATAN
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN
1.4 Lakaran PENGUASAAN
Peta
Malaysia 1 Menyatakan negeri-negeri dan Cadangan Aktiviti
Wilayah Persekutuan di Malaysia

berdasarkan peta. Menggunakan TMK

Mengenal pasti ibu negeri, ibu untuk melengkapkan

Peta Malaysia Murid boleh: 2 negara dan pusat pentadbiran maklumat peta lakar
yang lengkap kerajaan persekutuan berdasarkan Malaysia yang
dengan nama
negeri, peta. dihasilkan dan
Wilayah
Persekutuan, 1.4.1 Menentukan menceritakan
ibu negeri, ibu kedudukan negeri-
negara dan negeri dan Wilayah Melakar peta Malaysia tanpa melabel keistimewaan setiap
pusat Persekutuan di
pentadbiran Malaysia negeri-negeri, Wilayah Persekutuan, negeri.
persekutuan. berdasarkan peta.
3 ibu negeri, ibu negara dan pusat

pentadbiran kerajaan persekutuan Membina model peta
berpandukan peta sebenar. Malaysia dengan

Melakar peta Malaysia dan melabel menggunakan bahan

1.4.2 Menentukan negeri-negeri dan Wilayah kitar semula.
kedudukan ibu Persekutuan berpandukan peta
negeri, ibu negara 4
Malaysia dan pusat
pentadbiran kerajaan sebenar.
persekutuan di
Malaysia Melakar peta Malaysia dan melabel
berdasarkan peta. negeri-negeri, Wilayah Persekutuan,
5 ibu negeri, ibu negara dan pusat
pentadbiran kerajaan persekutuan
berpandukan peta sebenar.

1.4.3 Melakar peta Melakar peta Malaysia dan melabel
Malaysia yang
lengkap dengan negeri-negeri, Wilayah Persekutuan,
berpandukan peta
sebenar. 6 ibu negeri, ibu negara dan pusat
pentadbiran kerajaan persekutuan

yang lengkap berpandukan peta

sebenar.

22

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

2.0 GEOGRAFI FIZIKAL: BENTUK MUKA BUMI DAN SALIRAN

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN CATATAN
PENGUASAAN

2.1 Bumi 1 Menamakan sistem fizikal dan Cadangan Aktiviti
struktur bumi.

Mencari maklumat

Sistem fizikal Murid boleh: tentang empat sistem

bumi, struktur 2.1.1 Menjelaskan empat 2 Menjelaskan sistem fizikal dan fizikal bumi, struktur
bumi, benua, sistem fizikal bumi. struktur bumi. bumi, pergerakan
lautan, laut
bumi yang berlaku

utama, selat Menerangkan stuktur bumi dan dengan
dan kesan
pergerakan 2.1.2 Menjelaskan struktur sistem fizikal bumi dengan memberi menggunakan TMK.
kerak bumi. bumi. contoh tiga benua, tiga lautan, satu
3
2.1.3 Mengenal pasti benua,
laut utama dan satu selat. Membina model

lapisan struktur bumi.

lautan, laut utama dan

selat. Menerangkan kejadian kesan

4 pergerakan kerak bumi di benua dan

2.1.4 Membincangkan kesan lautan.

pergerakan kerak

bumi. Membincangkan kesan pergerakan
kerak bumi di sesuatu kawasan.
5

Menghasilkan karya kreatif dan

6 menunjukkan keaslian dengan
menggunakan pelbagai media

berkaitan tajuk bumi.

23

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN CATATAN
PENGUASAAN

2.2 Bentuk 1 Menyatakan empat bentuk muka Cadangan Aktiviti
Muka Bumi bumi di Malaysia.

di Malaysia Mengumpul maklumat

Memberi contoh pelbagai bentuk untuk menghasilkan

2 muka bumi berdasarkan peta buku skrap tentang

Kepelbagaian, Murid boleh: Malaysia. kepentingan bentuk
lokasi dan
muka bumi di Malaysia.

kepentingan 2.2.1 Membincangkan

bentuk muka pelbagai bentuk muka Mengenal pasti kepentingan Membuat persembahan
bumi di
Malaysia. bumi di Malaysia. 3 pelbagai bentuk muka bumi di multi media tentang

Malaysia. bentuk muka bumi

2.2.2 Menentukan lokasi setempat dan

pelbagai bentuk muka Menghuraikan dengan contoh kepentingannya.

bumi di Malaysia. 4 kepentingan pelbagai bentuk muka

bumi di Malaysia.

2.2.3 Membandingkan

kepentingan pelbagai Membandingkan kepentingan

bentuk muka bumi di 5 antara pelbagai bentuk muka bumi
Malaysia.
di Malaysia.

Menjana idea tentang potensi
pelbagai bentuk muka bumi di
6 persekitaran atau mana-mana
kawasan di Malaysia dengan
menggunakan pelbagai media.

24

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN CATATAN
PENGUASAAN

2.3 Saliran di 1 Menyenaraikan pandang darat Cadangan Aktiviti
Malaysia fizikal di setiap peringkat aliran

sungai. Membina model

Mengenal pasti nama dan lokasi pandang darat fizikal

Lokasi, Murid boleh: 2 sungai atau tasik utama sungai.
pandang darat
fizikal dan 2.3.1 Membincangkan berdasarkan peta Malaysia. Mengadakan pidato
kepentingan pandang darat fizikal
saliran di di setiap peringkat berkaitan dengan tajuk
Malaysia. aliran sungai.
3 Menjelaskan kepentingan sungai sungai di Malaysia.
atau tasik utama di Malaysia.

2.3.2 Mengenal pasti nama
sungai dan tasik
utama di atas peta Menghuraikan dengan contoh
Malaysia. 4 kepentingan sungai dan tasik

utama di Malaysia.

2.3.3 Membandingkan Membandingkan kepentingan
kepentingan sungai
dan tasik utama di 5 sungai dan tasik utama di Malaysia.
Malaysia.

Mempersembahkan idea tentang
potensi sungai atau tasik di
6 persekitaran atau mana-mana
kawasan di Malaysia dengan
menggunakan pelbagai media.

25

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

3.0 GEOGRAFI MANUSIA: PENDUDUK DAN PETEMPATAN

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN CATATAN
PENGUASAAN

3.1 Penduduk di 1 Menyatakan taburan penduduk di Cadangan Aktiviti
Malaysia Malaysia.

Membina peta

pemikiran atau peta

Taburan penduduk Murid boleh: 2 Melabel taburan penduduk pada minda untuk
dan faktor yang peta Malaysia. menerangkan faktor-

mempengaruhinya 3.1.1 Menjelaskan dengan faktor yang

di Malaysia. contoh taburan mempengaruhi
penduduk di
Malaysia. Menjelaskan faktor yang taburan penduduk di

3 mempengaruhi taburan Malaysia.

penduduk di Malaysia.

3.1.2 Membincangkan Mengadakan forum
faktor-faktor yang
mempengaruhi Menerangkan dengan contoh untuk
taburan penduduk
di Malaysia. 4 faktor yang mempengaruhi membincangkan

taburan penduduk di Malaysia. tajuk taburan

penduduk.

Membandingkan faktor penduduk

5 padat dan penduduk jarang di

Malaysia.

Mencadangkan langkah-langkah
mengurangkan kesan negatif
6 taburan penduduk di kawasan
setempat atau mana-mana
kawasan di Malaysia.

26

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN CATATAN
PENGUASAAN

3.2 Petempatan 1 Menyatakan jenis petempatan dan Cadangan Aktiviti
di Malaysia pola petempatan di Malaysia.

Membincangkan idea

untuk mewujudkan

Jenis, pola dan Murid boleh: 2 Memberi contoh jenis petempatan petempatan masa
fungsi petempatan di Malaysia. hadapan.
di Malaysia.
3.2.1 Membincangkan
jenis petempatan
yang terdapat di Membahaskan tajuk
Malaysia.
3 Menjelaskan dengan contoh jenis petempatan bandar lebih
dan pola petempatan di Malaysia. baik daripada luar

bandar.

3.2.2 Menjelaskan
dengan contoh
empat pola Menerangkan jenis dan pola
petempatan di
Malaysia. 4 petempatan serta membezakan
fungsi petempatan bandar dan

luar bandar di Malaysia.

3.2.3 Membezakan Menjelaskan jenis, pola dan fungsi
fungsi 5 petempatan kawasan persekitaran
petempatan
bandar dan luar masing-masing.
bandar di
Malaysia. Mencadangkan idea petempatan

6 lestari di kawasan persekitaran
masing-masing pada masa

hadapan.

27

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

4.0 GEOGRAFI KAWASAN: ASIA TENGGARA

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN CATATAN
PENGUASAAN

4.1 AsiaTenggara 1 Menyatakan nama negara-negara Cadangan Aktiviti
di Asia Tenggara.

Membuat persembahan

Nama negara, Murid boleh: multi media tentang

bentuk muka bumi 2 Melabel nama negara-negara di bentuk muka bumi dan
dan saliran di Asia 4.1.1 Melengkapkan peta Asia Tenggara di atas peta. saliran di mana-mana

Tenggara. Asia Tenggara negara di Asia

dengan nama Tenggara yang dipilih.

negara. 3 Menjelaskan bentuk muka bumi, Mengadakan aktiviti
4.1.2 Menjelaskan sungai dan tasik di Asia Tenggara.
kuiz tentang bentuk

dengan contoh muka bumi dan saliran

bentuk muka bumi Menjelaskan melalui contoh di Asia Tenggara.

di Asia Tenggara. 4 bentuk muka bumi, sungai dan

tasik di Asia Tenggara.

4.1.3 Menjelaskan

dengan contoh Membandingkan bentuk muka
sungai dan tasik 5 bumi, sungai dan tasik antara dua
utama di Asia
Tenggara. buah negara di Asia Tenggara.

Menghasilkan karya kreatif dan

menunjukkan keaslian dengan

6 menggunakan pelbagai media
berkaitan bentuk muka bumi,

sungai dan tasik di salah sebuah

negara Asia Tenggara.

28

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN CATATAN
PENGUASAAN

4.2 Asia Tenggara 1 Menyatakan taburan penduduk di Cadangan Aktiviti
Asia Tenggara.

Mengadakan pameran

Taburan penduduk Murid boleh: mini tentang penduduk di
dan fungsi
petempatan bandar 2 Melabelkan taburan penduduk di Asia Tenggara.
utama di Asia Asia Tenggara.
Tenggara. 4.2.1 Membincangkan
taburan
penduduk di Asia Mengadakan aktiviti kuiz
Tenggara.
Menjelaskan dengan contoh tentang penduduk dan
4.2.2 Menilai fungsi 3 taburan penduduk berdasarkan fungsi petempatan
petempatan fungsi petempatan bandar utama bandar utama di Asia
bandar utama di mana-mana negara di Asia Tenggara.
Asia Tenggara.
Tenggara.

Menghubungkait taburan

4 penduduk dan fungsi petempatan
bandar utama mana-mana negara

. di Asia Tenggara.

Membandingkan taburan

penduduk dan fungsi petempatan

5 bandar utama sekurang-

kurangnya antara dua buah

negara di Asia Tenggara.

Menghasilkan karya kreatif

dengan menggunakan pelbagai

6 media berkaitan taburan

penduduk dan fungsi petempatan

bandar utama di salah sebuah

negara Asia Tenggara.

29

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

5.0 ISU DAN PENGURUSAN ALAM SEKITAR

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN CATATAN
PENGUASAAN

5.1 Sumber Air 1 Menyatakan jenis sumber air Cadangan Aktiviti
di Malaysia.

Membuat lawatan atau

Jenis sumber air, Murid boleh: tinjauan di dalam
punca, kesan dan
langkah-langkah 5.1.1 Mengenal pasti 2 Menjelaskan jenis sumber air dan kawasan persekitaran
mengurangkan jenis sumber air. punca krisis air di Malaysia. sekolah atau di luar
kesan krisis air di
Malaysia. kawasan sekolah.

5.1.2 Menjelaskan Menjelaskan jenis sumber air, Mendokumentasikan
dengan contoh
punca krisis air 3 punca dan kesan krisis air maklumat hasil tinjauan.
di Malaysia.
di Malaysia.

5.1.3 Membincangkan Menghuraikan dengan contoh
kesan krisis air 4 jenis sumber air, punca dan kesan
di Malaysia.
krisis air di Malaysia.

5.1.4 Menerangkan Menjelaskan jenis sumber air,
langkah-langkah punca dan kesan krisis air serta
mengurangkan 5 mencadangkan langkah-langkah
kesan krisis air. mengurangkan kesan krisis air
secara bijaksana di Malaysia.

. Menghasilkan idea yang kreatif,

6 inovatif dan boleh dicontohi
sebagai amalan penggunaan air

secara bijaksana.

30

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

STANDARD STANDARD STANDARD PRESTASI
KANDUNGAN PEMBELAJARAN
TAHAP TAFSIRAN CATATAN
PENGUASAAN

5.2 Sisa Domestik 1 Menyatakan jenis dan contoh sisa Cadangan Aktiviti
domestik di Malaysia.

Mengadakan

Jenis dan contoh Murid boleh: Menjelaskan jenis dan contoh sisa pertandingan 3R
sisa domestik,
kesan pembuangan 2 domestik, serta kesan (Recycle, Reuse,
sisa domestik dan
langkah-langkah 5.2.1 Mengenal pasti pembuangannya di Malaysia. Reduce) antara
mengurangkannya jenis sisa
di Malaysia. domestik. kelas.

Menerangkan jenis, contoh sisa Menghasilkan kraf

5.2.2 Menjelaskan 3 domestik dan kesan daripada bahan kitar
dengan contoh
sisa domestik di pembuangannya berserta contoh. semula.
Malaysia.
Menerangkan jenis sisa domestik, Menjalankan kajian
5.2.3 Membincangkan 4 kesan pembuangannya berserta kes tentang sisa
kesan contoh dan menghuraikan langkah- domestik di salah
pembuangan sisa langkah mengurangkan kesan satu kawasan
domestik di pembuangan sisa domestik secara seperti sekolah atau
Malaysia. berkesan. kawasan tempat

Menerangkan jenis sisa domestik, tinggal murid.

5.2.4 Menerangkan kesan pembuangan dan langkah-
langkah-langkah
mengurangkan 5 langkah mengurangkan kesan
kesan
pembuangan sisa pembuangan sisa domestik secara
domestik.
bijaksana di kawasan setempat.

Menghasilkan idea yang kreatif,

6 inovatif dan boleh dicontohi sebagai
amalan pengurusan sisa domestik

secara bijaksana.

31



PANDUAN
KERJA
LAPANGAN



PENDAHULUAN KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

Kerja lapangan merupakan salah satu komponen yang sangat OBJEKTIF
penting dalam kurikulum Geografi. Kerja lapangan dapat
mengukuhkan lagi PdP di dalam bilik darjah dan dapat memberi Kerja lapangan dilaksanakan bagi membolehkan murid:
peluang kepada murid untuk mengembangkan idea serta
mempraktikkan kemahiran geografi yang dipelajari. 1. Memberi pendapat atau idea secara kritis dan kreatif.
2. Menghuraikan saling kaitan antara manusia dengan
Kerja lapangan adalah berdasarkan pengetahuan dan
kemahiran kurikulum Geografi yang telah dipelajari daripada alam sekitar di lapangan.
bahagian Kemahiran Geografi, Geografi Fizikal, Geografi 3. Mengenal pasti masalah atau isu yang berkaitan
Manusia, Geografi Kawasan serta Isu dan Pengurusan Alam
Sekitar. Kemahiran seperti Kemahiran Abad Ke-21, KBAT, geografi di lapangan.
kemahiran mentafsir, kemahiran kajian masa depan, kemahiran 4. Mencadangkan langkah-langkah untuk mengurangkan
sosial, kemahiran berkomunikasi dan kemahiran TMK dapat
disemai melalui pelaksanaan kerja lapangan. Kerja lapangan masalah atau isu yang berkaitan.
wajib dilaksanakan oleh murid sekali di setiap tingkatan. 5. Mengaplikasi kemahiran geografi yang telah dipelajari.
6. Mensyukuri, mencintai dan berbangga sebagai rakyat
Panduan Kerja Lapangan yang disediakan ini diharap dapat
membantu guru untuk merancang pelaksanaan kerja lapangan Malaysia.
dengan lebih mudah, teratur dan sistematik. 7. Menjalankan tugasan mengikut prosedur.

35

PROSES MELAKSANAKAN KERJA LAPANGAN KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1
Pelaksanaan kerja lapangan boleh dilaksanakan mengikut
proses seperti Rajah 1 di bawah. Memilih Isu atau Tajuk
Guru berbincang dengan murid untuk memilih isu atau tajuk
Memilih isu atau tajuk berkaitan kerja lapangan. Isu atau tajuk yang dipilih hendaklah
berkaitan dalam kurikulum geografi yang dipelajari. Murid juga
Menentukan objektif diberi peluang untuk memilih isu atau tajuk yang sesuai untuk
melaksanakan kerja lapangan.
Menentukan kaedah kajian
Menentukan Objektif
Merekod, mengumpul, Murid hendaklah menentukan objektif kajian yang hendak
menganalisis data atau maklumat dilaksanakan dalam kerja lapangan. Guru membimbing murid
menulis objektif kajian.
Merumus dan melaporkan
Rajah 1: Proses Kerja Lapangan Menentukan Kaedah Kajian
Murid memilih kaedah kajian yang sesuai untuk melaksanakan
kerja lapangan. Murid boleh menggunakan kaedah kuantitatif
dan kualitatif.

Merekod, Mengumpul dan Menganalisis Data atau
Maklumat
Murid boleh merekod dan mengumpul data atau maklumat
melalui soal selidik, pemerhatian, temu bual dan analisis
dokumen (Lampiran 1). Data atau maklumat yang dikumpul
hendaklah dianalisis.

36

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

Merumus dan Membuat Pelaporan 7. Pengumpulan data dan maklumat boleh dibuat di luar
Murid hendaklah membuat rumusan kepada isu atau tajuk yang waktu persekolahan.
dikaji berdasarkan data atau maklumat yang diperoleh. Satu
laporan kerja lapangan hendaklah dihasilkan oleh murid dan 8. Penulisan kerja lapangan hendaklah dibuat di dalam
perlu ditaksir oleh guru. bilik darjah.

PANDUAN MELAKSANAKAN KERJA LAPANGAN 9. Proses menilai hasil kerja murid dilakukan di peringkat
perancangan, proses awal dan laporan akhir dengan
Sebelum melaksanakan kerja lapangan beberapa panduan merujuk kepada kriteria yang disediakan (Jadual 1).
perlu diikuti oleh guru dan murid.
10. Mengadakan taklimat keselamatan semasa
Panduan Guru. menjalankan kerja lapangan.

1. Menyediakan surat makluman dan kebenaran 11. Menentukan tajuk atau isu kajian yang sesuai.
pelaksanaan kerja lapangan kepada ibu bapa atau 12. Membimbing murid untuk menyediakan borang soal
penjaga (Lampiran 2).
selidik, pemerhatian dan temu bual.
2. Menyediakan surat akuan diri murid (Lampiran 3).
3. Menyediakan surat kebenaran berada di kawasan Jadual 1: Kriteria dan Proses Kerja

lapangan (jika perlu). KRITERIA PROSES KERJA
4. Menyediakan borang keaslian kajian (Lampiran 4). Perancangan
5. Bahagian Kemahiran Geografi hendaklah diajar dahulu Proses awal Jadual kerja
Laporan akhir Pengagihan kerja
oleh guru sebelum kerja lapangan dimulakan. Objektif kajian
6. Kerja lapangan dilaksanakan selama 6 jam. Penentuan kaedah kajian

Mengumpul maklumat daripada pelbagai
sumber dengan menggunakan kaedah
yang sesuai

Grafik
Tafsiran konsep
Isi utama/huraian/ contoh

37

KSSM GEOGRAFI TINGKATAN 1

Panduan Murid 11. Petikan dan grafik dari mana-mana bahan rujukan perlu
ditulis sumber rujukan dengan format yang betul.
1. Berbincang dengan guru bagi memilih tajuk tugasan dan
kawasan lapangan. 12. Kerja lapangan dilaksanakan selama 6 jam.
13. Plagiat adalah dilarang.
2. Menyediakan jadual kerja dengan bimbingan guru.
3. Membawa surat kebenaran dan akuan diri semasa PENILAIAN KERJA LAPANGAN

menjalankan kerja lapangan. Bagi menentukan tahap penguasaan murid dalam kerja
4. Menjalankan kerja lapangan secara berkumpulan atau lapangan, guru boleh merujuk kepada pernyataan tahap
penguasaan kerja lapangan seperti Jadual 2 di bawah.
individu.
5. Mencari dan mengumpul maklumat kawasan lapangan Jadual 2: Tahap Penguasaan Kerja Lapangan

selepas waktu persekolahan. TAHAP TAFSIRAN
6. Menyertakan foto/gambar/rajah/grafik yang berkaitan untuk PENGUASAAN

menyokong hasil kajian di kawasan kajian. 1 Menyediakan perancangan, proses awal dan
7. Menggunakan pelbagai bahan media bercetak dan laporan akhir yang tidak lengkap.

elektronik yang sesuai untuk mencari dan mengumpul 2 Menyediakan perancangan, proses awal dan
maklumat. laporan akhir yang kurang lengkap.
8. Menghasilkan penulisan yang jelas bagi menunjukkan
saling kaitan antara maklumat dengan tajuk kajian secara Menyediakan perancangan, proses awal,
sistematik. 3 laporan akhir yang lengkap dan tidak
9. Penulisan perlulah menunjukkan keaslian.
10. Penulisan pelaporan dijalankan di dalam bilik darjah pada tersusun.
waktu PdP.

38