ภูมิปัญญาท้องถิ่นของอำเภอลาสัก

รายงาน
เร่ือง ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ ของจังหวัดอุทยั ธานี อาเภอ ลานสกั

จัดทาโดย
นางสาวกลั ยส์ ดุ า คณฑา
ช้ันมธั ยมศึกษาปีที่ 6/1 เลขที่ 9

เสนอ
คณุ ครูฉตั รชยั นาคทอง
รายงานน้ีเปน็ ส่วนหน่ึงของการเรียนรายวิชาการใช้เทคโนโลยีอยา่ งสร้างสรรค์ ว33284
ภาคเรียนท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2564
โรงเรียนอุทัยวิทยาคม อาเภอเมอื งอุทัยธานี จงั หวัดอทุ ัยธานี
สานกั งานเขตพืน้ ท่ีการศกึ ษามธั ยมศึกษาอทุ ัยธานี ชัยนาท

ก

คำนำ

รายงานเล่มนจี้ ัดทาขึ้นเพ่ือเป็นส่วนหนึ่งของวิชาการใช้เทคโนโลยีอย่างสร้างสรรค์ ว33284 เพ่ือให้ได้
ศึกษาหาความรู้ในเร่ืองของภูมิปัญญาท้องถ่ินของจังหวัดอุทัยธานี อาเภอ ลานสัก เช่น หนังสือ และแหล่ง
ความรู้จากเว็บไซต์ต่างๆ โดยรายงานเล่มนี้มีเน้ือหาเก่ียวกับ ภูมิปัญญาท้องถ่ินของจังหวัดอุทัยธานี อาเภอ
ลานสกั ประวตั ิสถานท่ีสาคญั ของจงั หวดั อทุ ัยธานี ประวัติสถานท่ีสาคัญของจังหวัดอุทัยธานี สถานที่ท่องเท่ียว
ของจงั หวดั อทุ ยั ธานี เป็นต้น

ผ้จู ดั ทาคาดหวังเป็นอย่างยิ่งว่าการจัดทารายงานฉบับนี้จะมีข้อมูลท่ีเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจศึกษา
เกีย่ วกับภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ ของจังหวดั อทุ ัยธานี อาเภอ ลานสัก ได้เป็นอย่างดี หากมีข้อแนะนาหรือข้อผิดพลาด
ประการใด ผจู้ ัดทาขออภยั มา ณ ทน่ี ี้ด้วย

นางสาวกัลยส์ ดุ า คณฑา
วันท่ี 12 กมุ ภาพันธ์ 2565

ข

สำรบัญ

เนอ้ื หา

คำนำ......................................................................................................................................................... ก
สำรบญั ...................................................................................................................................................... ข
สำรบญั ภำพ ...............................................................................................................................................ค
ภมู ิปัญญำท้องถ่ินของจงั หวดั อทุ ยั ธำนี อำเภอ ลำนสกั ........................................................................................ 1

ท่ตี งั ้ และอำณำเขต ................................................................................................................................... 1
กำรแบง่ เขตกำรปกครอง ........................................................................................................................... 2
กำรปกครองสว่ นท้องถ่ิน............................................................................................................................ 2
ประวตั ิสถำนท่ีสำคญั ของจงั หวดั อทุ ยั ธำนี......................................................................................................... 3
เขำภปู ลำร้ ำ (เขำปลำร้ ำ) ........................................................................................................................... 3
บ้ำนหลมุ เข้ำ ........................................................................................................................................... 5
สถำนทท่ี อ่ งเทย่ี วของจงั หวดั อทุ ยั ธำนี .............................................................................................................. 6
ถำ้ พนำสวรรค์ ......................................................................................................................................... 6
ถำ้ เขำฆ้องชยั .......................................................................................................................................... 8
สวนป่ ำห้วยระบำ ..................................................................................................................................... 9
เขตรักษำพนั ธ์สุ ตั ว์ป่ ำ ทงุ่ ใหญ่นเรศวร-ห้วยขำแข้ง........................................................................................ 11
ถำ้ เขำพระยำพำยเรือ.............................................................................................................................. 13
ประวตั บิ คุ คลสำคญั ของจงั หวดั อทุ ยั ธำนี ........................................................................................................ 15
บรรณำนกุ รม ............................................................................................................................................ 18

ค

สำรบัญภำพ

ภาพที่ 1 อาเภอในอทุ ัยธานี ............................................................................................................................ 1
ภาพที่ 2 แผนท่ีอาเภอลานศัก......................................................................................................................... 2
ภาพที่ 3 เขาภปู ลารา้ ...................................................................................................................................... 3
ภาพที่ 4 ภาพวาดในเขาปลาร้า....................................................................................................................... 5
ภาพที่ 5 แหลง่ โบราณคดบี ้านหลมุ เข้า............................................................................................................ 6
ภาพที่ 6 ถ้าพนาสวรรค์................................................................................................................................... 7
ภาพท่ี 7 ถ้าเขาฆ้องชัย.................................................................................................................................... 8
ภาพท่ี 8 สวนป่าห้วยระบา.............................................................................................................................. 9
ภาพที่ 9 เขตรกั ษาพันธุส์ ตั วป์ ่า ทุง่ ใหญ่นเรศวร-ห้วยขาแขง้ .......................................................................... 11
ภาพที่ 10 ถ้าเขาพระยาพายเรอื ................................................................................................................... 13
ภาพท่ี 11 นายคมพิพฒั น์ แจง้ จรสั กุล.......................................................................................................... 15
ภาพท่ี 12 นายทองอยู่ แกว้ เกตุมะณี ........................................................................................................... 16
ภาพที่ 13 นางพิสมยั ชศู ักดิ์ ....................................................................................................................... 17

1

ภูมิปัญญำทอ้ งถนิ่ ของจงั หวดั อทุ ัยธำนี อำเภอ ลำนสกั

อาเภอลานสัก เปน็ อาเภอหนึ่งในจงั หวัดอทุ ัยธานี

ภาพท่ี 1 อาเภอในอทุ ยั ธานี

ท่มี า: https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.excise.go.th%2Futhaithani%2FABOU

ที่ต้งั และอำณำเขต

อาเภอลานสกั มีอาณาเขตตดิ ตอ่ กับอาเภอขา้ งเคียง ดงั น้ี

- ทิศเหนอื ตดิ ตอ่ กับอาเภอแม่เปนิ และอาเภอชุมตาบง (จังหวดั นครสวรรค)์
- ทิศตะวันออก ตดิ ต่อกบั อาเภอสว่างอารมณ์ อาเภอทัพทนั และอาเภอหนองฉาง
- ทิศใต้ ติดต่อกับอาเภอห้วยคตและอาเภอบา้ นไร่
- ทิศตะวนั ตก ตดิ ต่อกบั อาเภอบ้านไร่

2

ภาพท่ี 2 แผนท่ีอาเภอลานศกั
ที่มา: https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.excise.go.th%2Futhaithani%2FABOU

กำรแบ่งเขตกำรปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค

อาเภอลานสักแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเปน็ 6 ตาบล 84 หมูบ่ ้าน ได้แก่ 19 หมู่บ้าน
1. ลานสัก (Lan Sak) 11 หมบู่ า้ น 4. ระบา (Rabam)

2. ประดูย่ นื (Pradu Yuen) 12 หมู่บา้ น 5. นา้ รอบ (Nam Rop) 19 หมู่บา้ น

3. ป่าออ้ (Pa O) 11 หมู่บ้าน 6. ทุง่ นางาม (Thung Na Ngam) 12 หมู่บา้ น

กำรปกครองส่วนทอ้ งถิ่น

ทอ้ งท่ีอาเภอลานสกั ประกอบด้วยองคก์ รปกครองสว่ นท้องถิน่ 7 แหง่ ได้แก่

- เทศบาลตาบลลานสัก ครอบคลมุ พน้ื ที่บางส่วนของตาบลลานสักและบางส่วนของตาบลประดู่ยืน
- องค์การบริหารสว่ นตาบลลานสัก ครอบคลุมพนื้ ท่ีตาบลลานสกั (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตาบลลาน

สกั )
- องค์การบรหิ ารสว่ นตาบลประด่ยู ืน ครอบคลมุ พน้ื ท่ีตาบลประดยู่ ืน (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตาบลลาน

สกั )

3

- องค์การบรหิ ารส่วนตาบลป่าอ้อ ครอบคลุมพ้ืนท่ีตาบลป่าอ้อท้ังตาบล
- องค์การบรหิ ารสว่ นตาบลระบา ครอบคลมุ พื้นท่ีตาบลระบาทัง้ ตาบล
- องค์การบรหิ ารสว่ นตาบลนา้ รอบ ครอบคลมุ พน้ื ที่ตาบลนา้ รอบท้งั ตาบล
- องค์การบริหารสว่ นตาบลทงุ่ นางาม ครอบคลุมพนื้ ที่ตาบลทุ่งนางามทั้งตาบล

ประวัตสิ ถำนทส่ี ำคัญของจงั หวดั อุทยั ธำนี

เขำภปู ลำรำ้ (เขำปลำร้ำ)

ภาพท่ี 3 เขาภูปลารา้
ทีม่ า : https://finearts.go.th/main/view/19367-%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%

ท่ตี ง้ั : ตาบลลานสัก อาเภอลานสกั ,หนองฉาง จังหวัดอุทัยธานี

ส่ิงสำคญั : แหลง่ ภาพเขียนสกี ่อนประวตั ิศาสตร์

ประวัติและความสาคัญ : เป็นแหล่งโบราณคดีก่อนประวัติศาสตร์ สันนิษฐานว่าเป็นสถานที่ที่มนุษย์
เม่ือประมาณ ๕,๐๐๐ – ๓,๐๐๐ ปีมาแล้วเขียนภาพเขียนสีที่สะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตมนุษย์ในชุมชนบริเวณภู
ปลาร้าได้เป็นอย่างดี ว่ามีลักษณะชุมชนในสังคมเกษตรกรรมที่มีแบบแผนและพิธีกรรม ภาพท่ีพบได้แก่ ภาพ
สัตว์เลี้ยง ภาพคนจูงวัว ภาพขบวนแห่เป็นต้น สภาพปัจจุบัน : ภาพเขียนสีบนเพิงผายังคงอยู่ในสภาพดี พ้ืนที่
โบราณสถาน : ๑๓,๒๔๗ ไร่ ๓ งาน ๔๖ ตารางวา ลักษณะรูปแบบศลิ ปกรรม : ยุคกอ่ นประวัติศาสตร์ ลักษณะ

4

การถือครองทีด่ นิ หรือผู้ดแู ล : กรมศลิ ปากร การขนึ้ ทะเบียน : ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๑๑ ตอนท่ี
๒๐ง วนั ท่ี ๑๐ มนี าคม ๒๕๓๗

ลักษณะทั่วไป

เขาปลาร้า เป็นภูเขาหินปูนทางทิศตะวันตกของจังหวัดอุทัยธานีมีความยาวประมาณ ๘ กิโลเมตร
กว้าง ๓.๕ กิโลเมตร ทิศเหนือ จดทางหลวงหมายเลข ๓๔๓๘และห้วยทับเสลาทิศใต้จดเขาทะลามะและห้วย
ขนุ แกว้ ทศิ ตะวนั ออกจดบ้านสนามบินและเขาไกร ทิศตะวันตก จดเขาน้อย เขาห้วยโศกและลาห้วยโศก ยอด
สูงสุดของเขาปลาร้าสูงกว่าระดับน้าทะเล ๕๙๗ เมตร สาหรับบริเวณที่มีภาพเขียนสีท่ีเป็นหลักฐานแสดงถึง
ความเปน็ มา แต่อดีตของจังหวัดอุทัยธานีน้ัน อยู่บนชะโงกผา ชาวบ้านเรียกว่า ถ้าประทุน บริเวณถ้าน้ีอยู่ด้าน
ตะวนั ตก คอ่ นลงไปทางใตข้ องเขาปลารา้ ภาพเขยี นสีจะอยูต่ ามแท่นผาหิน ลักษณะเป็นวงโค้งรูปเกือกม้า แนว
ผนังของผาจึงมี ๒ ด้าน ดา้ นยาว อยู่ทางด้านตะวันออก และด้านใต้จะส้ัน ตอนบนเปน็ ชอ่ งโพรง สูง รปู

วงกลมตอนบนที่ชะโงกผายื่นออกมาคล้ายหลังคาคุ้มแดด คุ้มฝน ให้ภาพได้มากท่ีสุดภาพศิลปะเขา
ปลาร้านป้ี รากฏอยู่สงู กวา่

พ้นื ดินตั้งแต่ระดบั ๔ เมตร ถงึ ระดบั ๗ เมตร มภี าพเขยี นสบี นผนังถ้าตลอดแนวยาวประมาณ ๙ เมตร
มีท้งั รูปคนและรปู สัตว์

หลกั ฐำนทีพ่ บ

๑. ภาพเขยี นสภี าพท้งั หมดเขียนด้วยสีดา สีแดง และสีแดง เข้ม มีการเขียน ซ้อนทับกันอยู่หลายภาพ
พจิ ารณาจากลักษณะของ ภาพมเี ทคนคิ การลงภาพสี ตา่ ง ๆ กัน ไดแ้ ก่

๑. แบบเงาทึบ (Silhovette)

๒. แบบเงาทบึ บางสว่ น (Pantial silhouette)

๓. แบบโครงร่างภายนอก (Outline)

๔. แบบก่งิ ไม้ (Stick Fiqure)

๕. แบบเส้นร่าง (Sketch)

5

ภาพที่ปรากฏตามผนัง มีกว่า ๔๐ รูปลักษณ์ แต่เขียน เสร็จค่อนข้างสมบูรณ์ มี ๓๐ รูปลักษณ์ ส่วน
ใหญ่เป็นรูปคนได้แก่ สุนัข ไก่ เต่า กบ กวาง วัว กระทิง ภาพต่าง ๆ เป็นภาพท่ีแสดง ลักษณะการเคล่ือนไหว
ส่วนใหญ่อยู่ในท่ากระโดดโลดเต้นและร่ายรารูปคนและสัตว์ เน้นถึงการตกแต่งร่างกาย รูปลักษณ์ต่าง ๆ ท่ี
ปรากฏในภาพ เมื่อประกอบกับรายละเอียดต่าง ๆ ท่ีแสดงไว้จะเป็นภาพสะท้อน ถึงภาพภาพพิธีกรรมเพ่ือ
ความอุดมสมบรู ณ์ เป็นสาคญั เขา้ ใจวา่ มพี ิธกี รรม เพอ่ื การเกษตรกรรมเป็นหลักคล้าย ๆ พิธีจรดพระนังคัลแรก
นาขวัญพืชมงคลซ่ึงเป็นพิธีกรรมสาคัญของชุมชนเกษตรกรรม ในสมัยประวัติศาสตร์ของเอเซียตะวันออกเฉียง
ใต้ มีการต่อสวู้ ัวกระทงิ กเ็ นน้ ใหเ้ ห็นว่าชุมชนเจา้ ของศลิ ปะถ้าท่เี ขาปลารา้ ยังคงมีการเข้าป่าล่า สตั วอ์ ยู่ด้วย

๒. ขวานหนิ
๓. ดินเผาของหมอ้ สามขา
เส้นทำงเขำ้ ส่เู ขำปลำรำ้
ถ้าเดินทางจากอาเภอหนองฉางไปตามเส้นทาง หนองฉาง-ลานสักประมาณ ๒๑.๕ กิโลเมตร จะเห็น
เทือกเขาปลาร้า อยู่ทางด้านซ้ายมือ และจะมีทางแยกเข้าไปเป็นทางราดยาง อีก ประมาณ ๗ กิโลเมตร แล้ว
ปีนเข้าขึน้ ไปอกี ประมาณ ๒ ชัว่ โมงจะถึงยอดเขา

ภาพที่ 4 ภาพวาดในเขาปลาร้า
ที่มำ : ทมี่ า : https://finearts.go.th/main/view/19367-%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%

บำ้ นหลุมเข้ำ

พกิ ัด
ตาบลหลมุ เข้า อาเภออาเภอหนองขาหยา่ ง จังหวดั อทุ ัยธานี รหัสไปรษณีย์ 61130

6

ประเภทแหล่งศลิ ปกรรมฯ
แหลง่ โบราณคดีทั้งทขี่ ดุ ค้นแล้ว และยงั ไมไ่ ดข้ ุดค้น โบราณวัตถุ

ควำมสำคญั /ลกั ษณะ
แหล่งโบราณคดีบ้านหลุมเข้า มีการอยู่อาศัยอย่างน้อย 2 สมัย คือ สมัยประวัติศาสตร์-ปัจจุบัน มี

หลักฐานคือ ภาชนะดินเผาลายกดประทับ และเคร่ืองถ้วยจีนสมัยราชวงศ์หมิง และราชวงศ์ชิง และสมัยก่อน
ประวตั ศิ าสตร์ มภี าชนะดนิ เผาแบบต่าง ๆ เครือ่ งประดบั ลกู ปดั แกว้ และหินสีต่าง ๆ เคร่ืองมือเหล็ก ขวานหิน
ขดั ขวดดนิ เผา โครงกระดูกมนษุ ย์จานวนมาก เครอ่ื งมือจากกระดกู สัตว์ ลกู กระสุนดินเผา รูปปั้นหรือตุ๊กตาดิน
เผา กาไลขอ้ มือ กาไลขอ้ เท้า แหวน กาไล ลุกกระพรวนเป็นสารดิ และตระกรนั จากการถลงุ โลหะ

ภาพที่ 5 แหลง่ โบราณคดบี า้ นหลมุ เข้า
ทม่ี ำ : ท่มี า : https://finearts.go.th/main/view/19367-%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%

สถำนทที่ ่องเทยี่ วของจงั หวดั อทุ ยั ธำนี

ถำ้ พนำสวรรค์

ถ้าพนาสวรรค์ เป็นถ้าในเทือกเขาที่บ้านห้วยโศก ห่างจากตัวจังหวัด 50 กิโลเมตร โดยแยกตรง
กิโลเมตรท่ี 22 ของถนนสายหนองฉาง-ลานสกั เข้าหมู่บา้ นบ่งุ ฝาง และหมู่บ้านห้วยโศกอีก 5 กิโลเมตร ภายใน
ถ้าแบ่งออกเป็นโถงถ้าหลายถ้ามีหินงอกหินย้อยสวยงามตามธรรม ชาติและบริเวณใกล้เคียงเป็นที่ต้ังของวัด
ห้วยโศก

7

ลักษณะของสถำนท่ี
เป็นถา้ ในเทอื กเขาท่บี า้ นหว้ ยโศก ภายในถา้ แบ่งออกเป็นโถงถ้าหลายถ้ามีหินงอกหินย้อยสวยงามตาม

ธรรมชาติ และบรเิ วณใกลเ้ คียงเปน็ ทต่ี ัง้ ของวดั ห้วยโศก
ขอ้ มูลอำหำรพื้นเมอื ง

อาหารจากปลา อาทิ ปลาช่อนลวก,ปลาเน้ือออ่ น-ปลากดย่าง,ปลาแรดสะแกกรังทอดกรอบ,ปลาเทโพ
และปลาสวาย นึง่ ใส่เครอื่ งปรุงหรือแกงกบั หนอ่ ไม้

ภาพท่ี 6 ถา้ พนาสวรรค์
ท่ีมา : http://www.dooasia.com/uthaithani/016b002.shtml

ของฝำกของท่รี ะลึก
หน่อไม้รวกเขาสะแกกรัง,เห็ดโคนดอง,ผ้าทอพื้นเมือง, ผลิตภัณฑ์เคร่ืองจักสานจากไม้ไผ่,ข้าวเกรียบ

ปลา,นา้ ปลา|ปลาสร้อย,ขนมกง,ยาลมจีน,ผลไมแ้ ชน่ า้ ผ้ึง,เมลด็ แตงโม, กระยาสารทและส้มโอเกาะเทโพ
ขอ้ มลู อ่ืนๆ

เท่ียวถา้ ชมหินงอกหนิ ยอ้ ย

8

ทอ่ี ยู่
บ้านห้วยโศก ต.ปา่ ออ้

กำรเดินทำงโดยรถยนต์
อยู่ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 50 กม. แยกตรงกิโลเมตรท่ี 22 ถนนสายหนองฉาง-ลานสัก เข้า

หมูบ่ ้านบุ่งฝาง และหมบู่ ้านหว้ ยโศกอกี 5 กม.

ถำ้ เขำฆ้องชยั

ภาพที่ 7 ถ้าเขาฆอ้ งชยั
ที่มา : https://thailandtourismdirectory.go.th/th/attraction/3068
ถ้ำเขำฆอ้ งชยั

ตาบล: ป่าออ้ อาเภอ: ลานสัก จังหวดั : อุทัยธานี
ข้อมลู สถำนท่ี

เขาฆ้องชัย เป็นเขาท่ีมีขนาดใหญ่ และสวยงาม อีกแห่งหน่ึง อยู่ก่อนถึงอาเภอลานสัก ประมาณ ๕
กโิ ลเมตร และมที าง แยกซ้ายมือ เข้าสู่เขาฆ้องชัยอีก ๒๐๐ เมตร บริเวณเชิงเขาฆ้องชัยร่มร่ืนและมีอากาศเย็น
สบายตลอดเวลา ภายในเขาลูกน้มี ถี ้าด้วยกันเชน่ ถ้าธงชยั ถา้ มหาสมบัติ ถ้าลม ถ้าเปด็ ฯลฯ

9

ลักษณะเด่น
-ดูคา้ งคาวออกจากถ้าเขาฆ้องชัยนบั ล้านตวั -ปนี เขาไตล่ งจากผา -ลานกิจกรรมท่ัวไป

ประวตั ิ
ถ้าฆ้องชัยเป็นเทือกเขาอยู่ในตาบลลานสัก มีความสูงประมาณ 353 เมตร ทางด้านหน้าของเขาฆ้อง

ชัยเป็นถ้าต้ืนกว้างเหมือนอุโมงค์ใหญ่ เข้าใจว่าเดิมมีมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์อาศัยอยู่เพราะพบเคร่ืองมือหิน
และเศษภาชนะดนิ เผา ภายในถ้ามีฝูงคา้ งคาวอาศัยอยู่เป็นจานวนมาก ในเวลาเยน็ จะเห็นฝูงค้างคาวบินออกมา
หากินนานนับช่ัวโมง และถ้าสามารถปีนหน้าผาสูงไปได้จะพบถ้าอยู่ทางด้านบน มีถ้าธงชัย ถ้ามหาสมบัติ ถ้า
เป็ด และถ้าลม ใกล้กันเป็นท่ีตั้งของเขาอีกลูกหนึ่งซ่ึงมีถ้าสวยงาม บริเวณตรงกลางเป็นท่ีดินในหุบเขามีเน้ือท่ี
กว้างขวางมากซ่ึงเป็นทีต่ ง้ั ของวดั และโรงเรียนลานสกั วิทยา

สวนป่ำห้วยระบำ

ภาพท่ี 8 สวนป่าหว้ ยระบา
ท่ีมำ : http://www.dooasia.com/uthaithani/016a002.shtml

สวนปำ่ หว้ ยระบำ

10

สวนป่าหว้ ยระบา ตงั้ อยู่ทตี่ าบลระบา หา่ งจากตัวจงั หวัด 78 กิโลเมตร มีเน้ือที่ 11,740 ไร่ เป็นสวน
ป่าปลูกของ บริษัท ไม้อัดไทย ปลูกไม้สัก และไม้ยูคา สนประดิพัทธ์ ผู้สนใจสามารถเข้าไปชมแปลงป่าท่ี
ปลูกใหม่ได้ หากต้องการพกั คา้ งคืน มีเรือนพักรับรอง (รองรับได้ประมาณ 30 คน) แต่ต้องเตรียมเสบียงไป
เอง หน้าแล้งมีน้าน้อย หน้าฝนทางค่อนข้างลาบากไม่แนะนาให้นารถยนต์นั่งเข้าไป รายละเอียดติดต่อ
บริษทั ไมอ้ ดั ไทย โทร. 0 5651 1094 หรอื สานกั งานปา่ ไม้จังหวัด โทร. 0 5631 1009

กำรเดนิ ทำง

ไ ป ต า ม ท า ง ห ล ว ง ห ม า ย เ ล ข 3438 ป ร ะ ม า ณ ห ลั ก กิ โ ล เ ม ต ร ที่ 46 เ ลี้ ย ว ซ้ า ย เ ข้ า ไ ป
ประมาณ 16 กิโลเมตร

สถำนทตี่ ิดต่อ

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมติดต่อ บริษัท ไม้อัดไทย โทร. 0-56 51-1094 หรือ สานักงานป่าไม้
จังหวดั โทร.056 31-1009

ข้อมูลอำหำรพื้นเมือง

อาหารจากปลาอาทิ ปลาช่อนลวก, ปลาเนื้ออ่อน-ปลากดย่าง, ปลาแรดสะแกกรังทอดกรอบ ,ปลา
เทโพ และปลาสวาย นง่ึ ใสเ่ ครือ่ งปรงุ หรือแกงกบั หน่อไม้

ของฝำกของทรี่ ะลกึ

หน่อไม้รวกเขาสะแกกรัง, เห็ดโคนดอง, ผ้าทอพื้นเมือง, ผลิตภัณฑ์เคร่ืองจักสานจากไม้ไผ่, ข้าว
เกรยี บปลา-ขา้ วกุ้งกรอบ, น้าปลาปลาสร้อย, ขนมกง, ยาลมจีน, ผลไม้แช่น้าผึ้ง, เมล็ดแตงโม, กระยาสารท
และสม้ โอเกาะเทโพ

11

เขตรักษำพนั ธุส์ ตั ว์ปำ่ ทงุ่ ใหญ่นเรศวร-หว้ ยขำแขง้

ภาพท่ี 9 เขตรักษาพนั ธ์สุ ัตวป์ า่ ทงุ่ ใหญ่นเรศวร-ห้วยขาแข้ง
ท่ีมา : https://sites.google.com/site/thaiworldheritagesite/khet-raksa-phanthu-satw-pa-thunghiy-hwy-kha-

khaeng

เขตรักษำพนั ธุ์สตั ว์ป่ำห้วยขำแขง้

ตาบล: ระบา อาเภอ: ลานสัก จังหวัด: อุทัยธานี

ข้อมูลสถำนที่

เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าห้วยขาแข้ง หรือ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง เป็นเขตรักษาพันธ์ุ
สัตว์ป่าขนาดใหญแ่ หง่ หนงึ่ ในประเทศไทย ต้ังอยู่ในจังหวัดอุทัยธานี และมีพื้นที่ติดต่อกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า
ทุ่งใหญ่นเรศวรในพ้ืนที่จังหวัดตากและจังหวัดกาญจนบุรี ท่ีอยู่ทางทิศตะวันตก ถือเป็นหน่ึงในหัวใจหลักของ
ผืนป่าตะวันตกของประเทศไทย และเป็นผืนป่าที่ยังคงความอุดมสมบูรณ์ท่ีสุดแห่งหน่ึงของภูมิภาคเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใต้

เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ โดยองค์การยูเนสโกเม่ือ
วันท่ี 9 ธันวาคม พ.ศ. 2534 มีลักษณะเป็นผืนป่าท่ีมีความยาวจากเหนือจรดใต้วัดเป็นเส้นทางตรงมากกว่า
100 กโิ ลเมตร มีพ้ืนทกี่ วา่ 1,737,587 ไร่ แต่ได้ผนวกรวมเพ่ิมขึ้นอีก 2 คร้ัง จนขยายเป็นประมาณ 1,800,000

12

ไร่ ในปจั จบุ นั ทางเหนือติดกบั อทุ ยานแหง่ ชาติแม่วงก์ ในพน้ื ท่จี งั หวดั นครสวรรค์ และเขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าอุ้ม
ผางรวมถึงเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ในจังหวัดตากและกาญจนบุรี และทิศใต้ติดกับอุทยาน
แห่งชาตเิ ข่ือนศรนี ครินทร์ จงั หวัดกาญจนบรุ ี รวมถงึ อุทยานแห่งชาติพุเตย จังหวัดสุพรรณบุรี มีเพียงพ้ืนที่ด้าน
ทศิ ตะวนั ออกเท่านั้นท่ีอยู่ติดกับชุมชน 3 อาเภอ คือ อาเภอบ้านไร่, อาเภอลานสัก และอาเภอห้วยคต จังหวัด
อุทยั ธานี

ลกั ษณะเด่น

- เดินปา่ ศึกษาธรรมชาติ - ดนู ก - คา่ ยอนุรักษส์ ่ิงแวดล้อม - เยย่ี มชมบา้ นพักคณุ สบื นาคะเสถยี ร

ประวัติ

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง เป็นพื้นท่ีที่ได้รับการจดทะเบียนเป็นมรดกโลกจากองค์การยูเนสโก
(UNESCO) ในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกของยูเนสโก ระหว่างวันท่ี 9-13 ธันวาคม 2534 ณ เมือง
คารเ์ ทจ ประเทศตูนเี ซยี โดยตง้ั อยู่ที่ตาบลระบา มีพื้นท่ีครอบคลุม 6 อาเภอ 3 จังหวัด รวมถึงจังหวัดอุทัยธานี
ในอาเภอบ้านไร่ อาเภอลานสัก และอาเภอห้วยคต ลักษณะอากาศโดย ท่ัวไป ในฤดูร้อนจะร้อนมาก ฤดูฝนมี
ฝนตกหนักตลอดทัง้ วัน และมีฤดูหนาวสั้นมาก ส่วนสภาพป่าจะมีความหลากหลายประกอบด้วยป่าถึง 5 ใน 7
ชนิด ท่ีพบในเขตร้อนช้ืน ได้แก่ ป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขา ทุ่งหญ้าป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง ก่อให้เกิดความ
หลากหลายของพันธุ์พืชและพันธ์ุสัตว์ชนิดต่าง ๆ ซ่ึงบางชนิดเป็นสัตว์ที่หายากใกล้จะสูญพันธ์ุ เช่น ควายป่า
เลียงผา เสอื ดาว หมาใน นกยูงไทย และยงั มีสัตวป์ า่ และนกพันธตุ์ า่ ง ๆ อีกมากมาย

13

ถ้ำเขำพระยำพำยเรอื

ภาพที่ 10 ถ้าเขาพระยาพายเรอื
ทีม่ า : https://thailandtourismdirectory.go.th/th/attraction/3983

ถ้ำเขำพระยำพำยเรือ

ตาบล: ลานสกั อาเภอ: ลานสัก จังหวัด: อทุ ัยธานี

ขอ้ มลู สถำนท่ี

เขาลูกนี้ถ้าไปยืนมองทางทิศตะวันตก จะเห็นมีลักษณะคล้ายเรือขุด ในภูเขาลูกน้ีมีถ้าท่ีสวยงาม
ลักษณะรูปร่างของถ้า จะแปลกแตกต่างกันออกไป เรียกถ้าน้ีว่า ถ้าเขาพระยาพายเรือ มีตานานหนึ่งเล่าว่า
สมัยก่อนบริเวณด้านหน้าของภูเขาพระยาพายเรือมีแอ่งน้า และถ้าขนาดใหญ่ เจ้าพระยาคนหน่ึงหนีความผิด
เรื่องการลักลอบได้เสียกับนางสนมในวัง มาหลบซ่อนตัวอยู่ในถ้า วันดีคืนดีจะออกมาพายเรือเล่นในแอ่งน้า
บริเวณหนา้ ปากถ้า ชาวบ้านได้เห็นเป็นประจา ต่อมาเจ้าพระยาคนน้ีได้หายสาบสูญไป ชาวบ้านจึงเรียกถ้าน้ัน
วา่ ถา้ พระยาพายเรือ

14

เขาพระยาพายเรือเปน็ เขาลูกเล็ก สูง 257 เมตร เมื่อมองจากระยะไกลจะแลดูคล้ายเรือสาเภาลาหนึ่ง
บนยอดเขามจี ุดชมทิวทัศน์ ภายในประกอบด้วยถ้าเล็ก ๆ เช่ือมต่อกัน ได้แก่ ถ้าแก้ว ถ้าสีชมพู ถ้าท้องพระโรง
ถ้าอ่างน้ามนต์ และถ้าพุทธสถาน ภายในถ้าซับซ้อนมากจึงต้องมีป้ายบอกทางและมีไฟฟ้าเพื่อความสะดวกใน
การเท่ียว ชมความงามของหินงอกหินย้อย ตอนบนของถ้ามีพระนอนขนาดใหญ่ ส่วนทางเข้าถ้าต่าง ๆ นั้นอยู่
ทางด้านซ้ายมือ มที างเขา้ ทางเดยี ว ซง่ึ เปน็ ทางลึกถึงข้างล่าง และมีบนั ไดลงไปไดถ้ ึงกน้ ถา้

ลักษณะเดน่

-ถา้ เขาพระยา -บึงเขาพระยา

ประวัติ

อยู่ในเขตตาบลลานสัก ห่างจากอาเภอเมือง 59 กิโลเมตร เมื่อมองจากระยะไกลจะแลดูคล้ายเรือ
สาเภาลาหนึ่ง บนยอดเขามีจุดชมทิวทัศน์ ภายในประกอบด้วยถ้าเล็กๆ เช่ือมต่อกัน ได้แก่ ถ้าแก้ว ถ้าสีชมพู
ถ้าท้องพระโรง ถ้าอ่างน้ามนต์ และถ้าพุทธสถาน ภายในถ้าซับซ้อนมากจึงต้องมีป้ายบอกทางและมีไฟฟ้าเพื่อ
ความสะดวกในการเท่ียวชมความงามของหนิ งอกหินยอ้ ย ตอนบนของถา้ มี พระนอนขนาดใหญ่ ส่วนทางเข้าถ้า
ต่างๆ นัน้ อยู่ทางด้านซ้ายมือ มที างเขา้ ทางเดยี ว ซ่ึงเปน็ ทางลึกถึงข้างลา่ ง และมีบนั ไดลงไปได้ถึงก้นถ้า

15

ประวัติบุคคลสำคญั ของจังหวดั อุทยั ธำนี

ควำมเชย่ี วชำญ ศลิ ปวัฒนธรรม ประเพณที ้องถิ่น

ภาพที่ 11 นายคมพิพฒั น์ แจง้ จรัสกุล

ทีม่ า : http://uthai.nfe.go.th/tambon/PraduYuen/index.php/2021-05-29-05-15-24/2021-05-29-05-19-16

ชื่อ : นายคมพิพฒั น์ แจ้งจรสั กลุ

ทีอ่ ย่ปู จั จุบนั : บา้ นเลขท่ี 47/5 หมู่ 2 ตาบลประดยู่ ืน อาเภอลานสกั จังหวัดอุทัยธานี

ภมู ริ ู/้ ภูมิปญั ญำ : ศิลปวฒั นธรรม ประเพณที ้องถนิ่

ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่นน้ันควรค่ากับการอนุรักษ์เพื่อการศึกษาและ
ถ่ายทอดต่อรุ่นสู่รุ่นเหมือนธรรมเนียมปฏิบัติที่ผ่านมาโดยเฉพาะหมู่ที่ 2 บ้านประดู่ยืนที่มีขนบธรรมเนียม
วัฒนธรรมประเพณีทีค่ วรค่าอนุรกั ษไ์ ว้ เชน่ ประเพณีแห่ธง ประเพณที าขวญั เปลือก เป็นต้น ซึ่งเป็นท่ีน่ายินดีกับ
หมู่บ้านประดู่ยืนมีบุคคลสาคัญที่เป็นแบบอย่างในการอนุรักษ์ปฏิบัติและสามารถถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับ
ขนบธรรมเนียมประเพณีของหมู่บ้านได้เป็นอย่างดีนอกจากการมีความรอบรู้ขนบธรรมเนียมประเพณียังเป็น
บุคคลท่มี คี วามศรัทธาในพระพุทธศาสนาอย่างแน่วแน่มีหน้าท่ีหลักเป็นมัคนายกประจาวัดและชุมชน จึงทาให้
คนในหมู่บ้านยกให้เป็นปราชญ์ชาวบ้าน

16

ควำมเชยี่ วชำญ กำรจักสำน

ภาพท่ี 12 นายทองอยู่ แกว้ เกตมุ ะณี
ทีม่ า : http://uthai.nfe.go.th/tambon/PraduYuen/index.php/2021-05-29-05-15-24/2021-05-29-05-19-16

ชื่อ : นายทองอยู่ แกว้ เกตุมะณี

ทีอ่ ยู่ปัจจุบนั : บา้ นเลขที่ 38/1 หมู่ 2 ตาบลประดยู่ ืน อาเภอลานสัก จังหวดั อุทยั ธานี

ภมู ิร/ู้ ภมู ปิ ัญญำ : การจักสาน

มคี วามรู้ความสามารถด้านหัตถกรรม การสานพดั จากไม้ไผ่และเส้นพลาสติก สานตะกร้าจากเส้น
พลาสติก การทาไมก้ วาดดอกหญ้า การทาไมก้ วาดทางมะพร้าว โดยทาจาหนา่ ยทีบ่ ้าน ทากนั เองในครอบครวั
ไมไ่ ด้จา้ งแรงงาน

17

ควำมเช่ยี วชำญ กำรทำปยุ๋ ชีวภำพ

ภาพที่ 13 นางพสิ มัย ชศู กั ด์ิ
ท่มี า : http://uthai.nfe.go.th/tambon/PraduYuen/index.php/2021-05-29-05-15-24/2021-05-29-05-19-16

ชอ่ื : นางพสิ มยั ชศู กั ดิ์
ทีอ่ ยู่ปจั จบุ นั : บ้านเลขท่ี 35 หมู่ 10 ตาบลประดยู่ ืน อาเภอลานสกั จังหวดั อทุ ัยธานี
ภมู ริ ้/ู ภูมิปญั ญำ : การทาปยุ๋ ชวี ภาพ

มีความรู้ความสามารถ การทาป๋ยุ น้าชวี ภาพ ปยุ๋ หมัก ป๋ยุ อนิ ทรีย์ โรงสีข้าวแปรรูปขนาดเลก็ การเล้ยี ง
แมลงหางหนบี การแปรรปู ขา้ วสารปลอดภัย การแปรรปู ผลิตภัณฑท์ างการเกษตร

18

บรรณำนกุ รม

dooasia. (ม.ป.ป.). ถ้ำพนำสวรรค์. เรียกใชเ้ มื่อ 12 กุมภาพนั ธ์ 2565 จาก
http://www.dooasia.com/uthaithani/016b002.shtml

dooasia. (ม.ป.ป.). สวนป่ำหว้ ยระบ้ำ. เรียกใช้เมอื่ 12 กุมภาพนั ธ์ 2565 จาก
http://www.dooasia.com/uthaithani/016a002.shtml

กรมศิลปากร. (ม.ป.ป.). เขำภูปลำร้ำ (เขำปลำรำ้ ). เรยี กใช้เม่ือ 12 กมุ ภาพันธ์ 2565 จาก
https://finearts.go.th/main/view/19367-
%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B
8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2--
%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B
8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2-?type1=9

กระทรวงการท่องเทย่ี วและกีฬาของประเทศไทย. (ม.ป.ป.). เขตรกั ษำพนั ธส์ุ ัตวป์ ำ่ ห้วยขำแขง้ . เรยี กใชเ้ มื่อ 12
กุมภาพนั ธ์ 2565 จาก https://www.thai-tour.com/place/uthaithani/lansak/2088

กระทรวงการท่องเทีย่ วและกีฬาของประเทศไทย. (ม.ป.ป.). ถ้ำเขำฆ้องชยั . เรยี กใชเ้ ม่ือ 12 กมุ ภาพันธ์ 2565
จาก https://thailandtourismdirectory.go.th/th/attraction/3068

กศน.ตาบลประดยู่ นื . (ม.ป.ป.). ภูมปิ ัญญำท้องถน่ิ . เรียกใชเ้ มื่อ 12 กมุ ภาพนั ธ์ 2565 จาก
http://uthai.nfe.go.th/tambon/PraduYuen/index.php/2021-05-29-05-15-24/2021-05-29-
05-19-16

ประเพณไี ทยดอทคอม. (ม.ป.ป.). เขำปลำรำ้ . เรยี กใชเ้ มอ่ื 12 กมุ ภาพนั ธ์ 2565 จาก
http://www.prapayneethai.com/%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%9B
%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2

19

วิกิพเี ดีย สารานุกรมเสรี. (ม.ป.ป.). อ้ำเภอลำนสกั . เรยี กใชเ้ ม่อื 12 กมุ ภาพันธ์ 2565 จาก
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0
%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%
81