การอ่านวิเคราะห์วิจารณ์ ครูปุญญญญาภา ศรีวิชัย
จงตอบคา ถามต ่ อไปน ้ ีใหถ ้ ก ู ตอ ้ ง ๑. การคิดวิเคราะห์ คืออะไร.............................. ๒. การอ่านคิดวิเคราะห์ คืออะไร....................... ๓. หลักการอ่านคิดวิเคราะห์มีอะไรบ้าง................ ๔. การวิจารณ์ คืออะไร..................... ๕. การอา ่ นเพอ ่ ื วเ ิ คราะหว ์ จ ิ ารณ ์ ควรทา อย ่ างไร.......
๑. การคิดวิเคราะห์ คืออะไร ตอบ การวิเคราะห์ คือ การจ าแนก แยกแยะองค์ประกอบของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ออกเป็นส่วน ๆ เพื่อค้นหาว่ามีองค์ประกอบย่อย ๆ อะไรบ้าง ท ามาจากอะไร ประกอบ ขึ้นมาได้อย่างไรและมีความเชื่อมโยงสัมพันธ์กันอย่างไร การคิดวิเคราะห์ (Analytical thinking) หมายถึง ความสามารถใน การจ าแนก แยกแยะองค์ประกอบต่าง ๆ ของสิ่งใดสิ่งหนึ่งซึ่งอาจจะเป็นวัตถุสิ่งของ เรื่องราว หรือเหตุการณ์และหาความสัมพันธ์เชิงเหตุผลระหว่างองค์ประกอบเหล่านั้น เพื่อ ค้นหา สภาพความเป็นจริงหรือสิ่งส าคัญของ สิ่งที่ก าหนดให้
๒. การอ่านคิดวิเคราะห์ คืออะไร ตอบ การอ่านคิดวิเคราะห์ คือ การอ่านที่สามารถแยกแยะ เรื่องราวโดยการคิดใคร่ครวญอย่างละเอียด รอบคอบ โดย ใช้ความรู้ความคิดในการแก้ปัญหาและน าไปสู่ข้อสรุปเพื่อ ตัดสินใจ อย่างมีเหตุผล และน่าเชื่อถือ
๓. หลักการอ่านคิดวิเคราะห์มีอะไรบ้าง ตอบ หลักการอ่านคิดวิเคราะห์ ได้แก่ ๑) วิเคราะห์ประเภทของสารที่อ่าน ๒) สรุปใจความส าคัญจากสารที่อ่าน โดยใช้หลัก ๕W๑H (ใคร ท าอะไร ที่ไหน เมื่อไหร่ เพราะเหตุใด ผลเป็นอย่างไร) ๓) แยกแยะข้อเท็จจริง ข้อคิดเห็นและสรุปข้อคิดจากเรื่องที่อ่านได้ถูกต้อง ๔) น าความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวันได้อย่างเหมาะสม
๔. การวิจารณ์ คืออะไร ตอบ การวิจารณ์ คือ การแสดงความคิดติหรือชม แสดงความ คิดเห็นว่าเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยหรือความแสดงความยกย่อง ชื่นชม
๕. การอา ่ นเพอ ่ ื วเ ิ คราะหว ์ จ ิ ารณควรท าอย่างไร ์ ตอบ ๑. พิจารณารูปแบบของงานเขียน ๒. ศึกษาประวัติผู้แต่ง ที่มา จุดมุ่งหมายของเรื่อง ๓. พิจารณาความสอดคล้ององค์ประกอบของงานเขียน ๔. พิจารณาเนื้อหา ๕. พิจารณาแก่นเรื่อง ๖. วิจารณ์สรุปความคิดเห็น
๕. การอา ่ นเพอ ่ ื วเ ิ คราะหว ์ จ ิ ารณ ์ควรท าอย่างไร ตอบ ๑. หาความรู้เกี่ยวกับประเภทและลักษณะของหนังสือนั้น ๆ ให้เข้าใจอย่างถ่องแท้ ๒. อ่านหนังสือเรื่องนั้นอย่างถี่ถ้วน หาแนวคิดหลักหรือแก่นของเรื่องที่ผู้เขียนตั้งใจจะสื่อถึงผู้อ่าน ๓. หาความรู้และข้อมูลที่เกี่ยวข้องในเรื่องที่อ่านให้มากที่สุดเพื่อให้เข้าใจเรื่องได้ชัดเจนยิ่งขึ้น ๔. ตั้งค าถามเกี่ยวกับองค์ประกอบหรือข้อเท็จจริงในเรื่องแล้วพยายามหาค าตอบให้ได้ ๕. ฝึกตั้งค าถามเชิงคาดคะเนเหตุการณ์ที่อ่านโดยมีเหตุผลประกอบ ๖. เรียงล าดับความส าคัญของประเด็นต่างๆ ที่คิดว่าเป็นประเด็นส าคัญและจ าเป็นต้องน ามากล่าว ในค าวิจารณ์ ๗. แยกแยะข้อดีและข้อบกพร่องที่ควรน ามากล่าวถึง ๘. จัดล าดับประเด็นที่จ าเป็นต้องวิจารณ์โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อชี้ให้ผู้อ่านเห็นจุดดีและจุดที่ควร ปรับปรุงแก้ไขโดยมีเหตุผลหรือข้อมูลประกอบ
แบบฝึกทักษะ การอ่านวิเคราะห์วิจารณ์ ครูปุญญญญาภา ศรีวิชัย
แบบฝึกทักษะที่ ๑ ให้นักเรียนเรียงล าดับขั้นตอนในการอ่านวิเคราะห์วิจารณ์ โดยเขียนหมายเลขลงในช่องว่างหน้าข้อความ
แบบฝึกทักษะที่ ๒ ใหน ้ ก ั เรย ี นตอบคา ถามตอ ่ ไปน ้ ีใหถ ้ ก ู ตอ ้ ง
แบบฝึกทักษะที่ ๒ ใหน ้ ก ั เรย ี นตอบคา ถามตอ ่ ไปน ้ ีใหถ ้ ก ู ตอ ้ ง (ต่อ)
แบบฝึกทักษะที่ ๓ ใหน ้ ก ั เรย ี นแต ่ ละกล ่ ม ุ อา ่ นคด ิ ว ิ เคราะหเ ์ ร่อ ื งต ่ อไปน ้ ี แลว ้ สร ุ ปความคด ิ เป็ นแผนผงมโนทัศน์แบบ ั ๕W๑H
แหล่งอ้างอิง นิชาพร เพชรพงษ์. ม.ป.ป. . แบบฝึ กทก ั ษะเพอ ่ ื พฒ ั นาการอา ่ นคด ิ วเ ิ คราะห ์ รายวชา ิ ภาษาไทยพ ้ น ื ฐาน ๔ รหัสวิชา ท๓๒๑๐๒ ชน ้ ั มธ ั ยมศึ กษาปี ท ่ ี๕ ชุดที่ ๑ เร ่ อง การอ่าน ื คด ิ วเ ิ คราะหเ ์ บ ้ อ ื งตน ้. (เอกสารประกอบการสอน) .โรงเรียนสตรีนครสวรรค์ จ.นครสวรรค์. อัญชรีย์มีแสง. ม.ป.ป. . แบบฝึ กทก ั ษะการอา ่ นเพอ ่ ื วเ ิ คราะหว ์ จ ิ ารณ กลม ่ ุ สาระการเรียนรู้ ภาษาไทย เล่มที่ ๑ ความร ู เ ้ บ ้ อ ื งตน ้ การอา ่ นเพอ ่ ื วเ ิ คราะหว ์ จ ิ ารณ ์ ชนมัธยมศึกษาปีที่ ้ ั ๕. (เอกสารประกอบการเรียน) . โรงเรียนปีราษฎร์พิทยา จ.สุราษฎร์ธานี. http://tishafan-analysisthinking.blogspot.com/p/blog-page.htm www.orst.go.th