Spotlight A+1 Tingkatan 4.5 Ekonomi

Ciri-ciri Ekstra Buku Ini

BAB Portal Spotlight

1 Pengenalan kepada Ekonomi Imbas kod QR untuk
melayari laman web atau
skop bestari SKOP Bestari Standard Pembelajaran yang Penting Muka video yang berkaitan
surat dengan subtopik.
Mengandungi Standard 1.1 Konsep Kekurangan, • Mentakrif ilmu ekonomi.
Pembelajaran yang perlu Pilihan dan Kos 3
dicapai dalam setiap bab. Lepas • Menjelaskan konsep kekurangan dan pilihan berasaskan sumber 3
ekonomi terhad dan kehendak tidak terhad.
Glosari 1.2 Sistem Ekonomi dan 4
Penyelesaian Masalah • Mendefinisikan faktor pengeluaran, iaitu tanah, buruh, modal 5
Konsep penting yang perlu Ekonomi Asas dan usahawan. 5
difahami dalam setiap bab. 6
• Mendefinisikan kos lepas
7
• Menganalisis sesuatu situasi untuk menerangkan kos lepas.

• Menilai implikasi pilihan yang dibuat oleh individu, kerajaan atau
masyarakat dari aspek kos lepas dengan menggunakan contoh.

• Menganalisis keluk kemungkinan pengeluaran untuk
menunjukkan kos lepas.

• Menghuraikan masalah asas ekonomi iaitu apa, berapa, bagaimana 9 Tg 4 Ekonomi Bab 2 Pasaran
dan untuk siapa barang dikeluarkan. 10
12 (c) Daripada rajah di atas: (a) Dalam kedua-dua rajah tersebut,
• Mengenal pasti ciri-ciri utama sistem ekonomi pasaran bebas, 14 (i) Cukai per unit yang dikenakan ialah (b) ApkpdkeueeepsnrnaaemganbiwamtiiinlnatabitraaakannhnegasSsareuD0ngiSbam00sD.ibd0aakinsbeasgeleraisnmdiliabdbQnaiecg0nraigakpdapaaenanni bg, ialPand0ikkkeeedllluuuaEnkkk0
sistem ekonomi perancangan pusat dan sistem ekonomi campuran.
(ii) EJu1Bmlah cukai yang dikutip ialah
• Membincangkan penyelesaian masalah asas ekonomi oleh setiap
sistem ekonomi. BP1eEb1aBnCcukai
Beban cukai
• Menerangkan ciri-ciri utama ekonomi Islam.

(iii) pengguna ialah P0P1E1A pSd1eeSnn1.gawaKnaerhsaeanirmgbabekarneaslgieahinmkbbeaaknhaganarnuanmddiecnaarupirauSi n0Sdd0i akEre1i
(iv) pengeluar ialah CP0AB

Glosari 4. Kesimpulan:
(a) Apabila permintaan adalah anjal, beban
• Ekonomi: Ilmu tentang pengeluaran produk, penggunaan barang-barang dan perkhidmatan serta cukai yang ditanggung oleh pengeluar
sistem pengendalian sumber 2BAB adalah lebih besar daripada beban cukai ppmDPee0aernkrnmaieipwniPanagd1trk,aaaamanRtnaaSdnjD1aSaah01rkD.ia20l.Qa3b60ke,urksaeinlatQnitgi1 keseimbangan
yang ditanggung oleh pengguna. apabila keluk
• Kekurangan: Perkara yang wujud akibat ketidakseimbangan antara kehendak manusia dengan sumber (b) Apabila permintaan adalah tak anjal, beban dengan keluk
ekonomi
cukai yang ditanggung oleh pengguna (c)
• Pilihan: Barang atau perkhidmatan yang wujud akibat kekurangan, berdasarkan keutamaan dan adalah lebih besar daripada beban cukai
matlamat yang ditanggung oleh pengeluar. (i) Subsidi per unit yang diberikan ialah

• Kos lepas: Kos lepas ialah barang atau perkhidmatan yang terpaksa dilepaskan akibat terdapatnya Subsidi (ii) JBuEm1 lah subsidi yang diberikan ialah
pilihan
1. Pemberian subsidi oleh kerajaan kepada (iii) SPu1AbsBiEd1i yang dinikmati oleh
• Faktor pengeluaran: Faktor-faktor yang digunakan dalam proses pengeluaran produk pengeluar akan mengurangkan kos pengeluaran. pengeluar ialah oleh
• Kehendak: Keinginan manusia Subsidi yang
• Masalah asas ekonomi: Masalah umum yang dihadapi oleh ahli ekonomi terutamanya pengeluar 2. Tindakan ini akan menyebabkan jumlah (iv) P0AdBiCnikmati
• Keluk kemungkinan pengeluaran: Graf yang digunakan untuk mewakili situasi pengeluaran penawaran bertambah pada setiap tingkat harga. pengguna ialah P1P0CE1

1 3. Rajah 2.36 (a) dan (b) menunjukkan kesan
pemberian subsidi terhadap barang yang
mempunyai permintaan anjal dan permintaan 4. Kesimpulan:
tak anjal. (a) Apabila permintaan adalah anjal,
subsidi yang dinikmati oleh pengeluar
Harga (RM) S0 adalah lebih besar daripada subsidi yang
dinikmati oleh pengguna.
Bab 3 Wang, Bank dan Pendapatan Individu Ekonomi Tg 4 A B S1 (b) Apabila permintaan adalah tak anjal,
D subsidi yang dinikmati oleh pengguna
E0 C adalah lebih besar daripada subsidi yang
P0 E1 dinikmati oleh pengeluar.
P1 D
Galeri Info
S0
Perkhidmatan Lain Huraian
Peti Simpanan 0 S1 Q1 Kuantiti Program subsidi
Keselamatan • Menyewakan peti simpanan keselamatan kepada orang ramai. Q0 (unit) https://bit.ly/3brtlPJ
• Digunakan untuk menyimpan dokumen penting seperti sijil saham dan barang
Nasihat dan (a) Permintaan anjal Jom Cuba Jawab
Perundingan berharga seperti barang kemas 1. Apakah maksud tanda negatif pada pekali
Galeri info Pemegang Amanah Harga (RM) D S0
• Menawarkan perkhidmatan perundingan pelaburan dan urusan perniagaan keanjalan harga permintaan?
Maklumat tambahan Mengeluarkan Cek A B S1 2. Tafsirkan pekali keanjalan harga permintaan
berkaitan topik yang Kembara • Bertindak sebagai pemegang amanah untuk menguruskan wang dan harta P0 C
dipelajari. individu atau firma mengikut arahan pelanggan E0 yang bernilai Ed = 0.8 dan Ed =2

Konsep Ekonomi • Cek dalam nilai mata wang asing dan boleh ditunaikan di negara berkenaan P1 E1
• Digunakan oleh pelancong yang ingin ke luar negara S0
Menerangkan sesuatu S1 D
konsep dalam ekonomi BAB 0 QQ Kuantiti
01 (unit)
3

Galeri Info (b) Permintaan tak anjal

Perbezaan Kad Debit dan Kad Kredit Rajah 2.36 Keanjalan permintaan dan subsidi

Kad Debit Kad Kredit 56 2.2.9

Had penggunaan bergantung kepada baki dalam akaun. Had pinjaman ditetapkan oleh bank.

Menggunakan wang sendiri dalam bank. Meminjam wang daripada bank.

Mengurangkan jumlah tunai dalam akaun. Tidak menjejaskan jumlah tunai dalam akaun. Jom cuba jawab

Tidak dikenakan yuran tahunan. Dikenakan yuran tahunan. Soalan tambahan untuk
menguji kefahaman murid
Tidak dikenakan kadar faedah. Dikenakan faedah jika bayaran tidak mengikut masa tentang topik yang dipelajari.
yang ditentukan.

Konsep Skim Perbankan Islam(SPI) 1. Perbankan Islam berbeza dengan perbankan
konvensional kerana urusannya tidak melibatkan
Konsep Ekonomi unsur Maghrib (riba, maisir atau gharar).
Perbankan Islam merupakan aktiviti perbankan
yang berdasarkan prinsip syariah. 2. Prinsip asas perbankan ini ialah perkongsian
untung dan risiko antara pihak yang berurus
niaga.

Prinsip Perbankan Jadual 3.3 Prinsip perbankan Islam
Islam Maksud dan Huraian

Wadiah • Bertindak sebagai wakil untuk menjaga harta benda pelanggan.
(Pemegang amanah) • Menawarkan akaun semasa dan akaun simpanan.
• Pelanggan boleh menerima hibah daripada pihak bank.
• Pelanggan boleh menerima kemudahan kad ATM atau kemudahan cek.
• Wang boleh dikeluarkan pada bila-bila masa.

3.1.3 2 79 Konsep

Bab 3 Wang, Bank dan Pendapatan Individu Ekonomi Tg 4 Ilmu Ekonomi
Faktor pengeluaran terhad manakala
kehendak masyarakat tidak terhad.

Zon Formatif 3.1 Klon SPM

Kertas 1 A I dan II • Sumber ekonomi: Masalah Asas Ekonomi
1. Antara yang berikut, yang manakah B I dan IV Tanah, modal, buruh, usahawan • Apa yang hendak dikeluarkan
C II dan III • Berapa yang hendak dikeluarkan
menyebabkan wang berfungsi sebagai alat D III dan IV • Kehendak manusia tidak terhad: • Bagaimana hendak dikeluarkan
bayaran tertunda? 4. Antara yang berikut, yang manakah Barang dan perkhidmatan • Untuk siapa dikeluarkan
A Tahan lama keadah yang digunakan bank pusat untuk
Zon formatif B Mudah dibawa menstabilkan nilai mata wang? BAB Masalah Ekonomi dapat Penyelesaian masalah asas ekonomi
C Kestabilan nilai A Mewujudkan sandaran maksimum dalam • Kekurangan ditunjukkan
Soalan untuk menguji D Diterima umum 3 • Pilihan Sistem Ekonomi
kefahaman murid 2. Berdasarkan maklumat di bawah. bentuk emas dan perak • Kos lepas melalui • Sistem ekonomi pasaran bebas
pada akhir setiap Bank negara mempunyai kuasa mutlak untuk B Bank pusat mengawal harga barang • Sistem ekonomi perancangan pusat
subtopik. mengeluarkan duit syiling dan wang kertas. dihadapi oleh • Sistem ekonomi campuran
Apakah nilai muka wang syiling jika dengan menggunakan alat dasar • Isi rumah • Sistem ekonomi Islam
dibandingkan dengan nilai logam tersebut? kewangan • Firma
A Setara C Bank pusat tidak campur tangan dalam • Kerajaan Keluk Kemungkinan Pengeluaran Andaian:
B Lebih rendah pertukaran asing • Ekonomi mencapai guna tenaga penuh
C Lebih tinggi D Bank pusat menggunakan dasar fiskal • Ekonomi mengeluarkan dua jenis barang sahaja
D Berubah-ubah 5. Berdasarkan maklumat di bawah. • Sumber ekonomi terhad
3. Antara yang berikut, yang manakah • Tingkat teknologi tidak berubah
menerangkan ciri deposit semasa? Pindahan kredit
I Caj perkhidmatan dikenakan Situasi yang manakah menunjukkan perkara
II Pendeposit tidak diberikan kemudahan di atas?
A Puan Marry membayar bil-bil seperti
overdraf
III Pengeluaran wang tertakluk pada tempoh ASTRO, Air dan Elektrik di Public Bank
B Syarikat Vino membayar gaji kepada
masa tertentu
IV Jumlah simpanan minimum adalah lebih pekerja tempatan
C Puan Mala membeli buku rujukan dari
tinggi daripada deposit tabungan
Universiti Sabah Malaysia
Kertas 2 D Encik Yap membuat urus niaga dengan
1. (a) Berdasarkan foto 1, di bawah:
menggunakan kad juruwang elektronik

➢ Harga tunai RM 8 000 PETA KONSEP
➢ Bayaran ansuran RM800

selama 14 bulan

Foto 1 Ringkasan yang
Terangkan dua fungsi wang untuk membeli barang di atas. memaparkan kandungan
(b) Huraikan secara ringkas jenis-jenis deposit yang disediakan oleh bank perdagangan. keseluruhan bab.
(c) Terangkan jenis-jenis pinjaman yang disediakan oleh bank perdagangan.
(d) Selain kemudahan overdraf, terangkan kemudahan-kemudahan pembayaran lain yang disediakan

oleh bank perdagangan.

81

ii

KANDUNGAN

TINGKATAN 4 Tarikh 2.1.9 Perubahan dalam Kuantiti Tarikh
revisi Ditawarkan revisi
Bab 1 Pengenalan kepada Ekonomi
1 2.1.10 Perubahan Penawaran 38
Zon Formatif 2.1b 38
1.1 Konsep Kekurangan, Pilihan dan Kos 3 2.1.11 Keseimbangan Pasaran 39
Lepas 2.1.12 Jadual dan Rajah 41
1.1.1 Takrif Ilmu Ekonomi 3 41
1.1.2 Konsep Kekurangan dan Pilihan 3 Keseimbangan Pasaran 42
1.1.3 Faktor Pengeluaran 4 2.1.13 Ketidakseimbangan Pasaran 44
1.1.4 Takrif Kos Lepas 5 2.1.14 Perubahan Keseimbangan 46
1.1.5 Analisis Situasi Kos Lepas 6 Zon Formatif 2.1c 47
1.1.6 Implikasi Pilihan yang dibuat 2.2 Keanjalan Harga 47
oleh Individu, Firma dan 6 2.2.1 Keanjalan Harga Permintaan 47
Kerajaan dari Aspek Kos Lepas 2.2.2 Pengiraan Keanjalan Harga
1.1.7 Keluk Kemungkinan 7 49
Pengeluaran Permintaan
Zon Formatif 1.1 8 2.2.3 Keanjalan Harga Permintaan 50

1.2 Sistem Ekonomi dan Penyelesaian 9 Anjal dan Tak Anjal 50
Masalah Asas Ekonomi 9 2.2.4 Penentu Keanjalan Harga
1.2.1 Masalah Asas Ekonomi 10 52
1.2.2 Sistem Ekonomi Permintaan 53
1.2.3 Penyelesaian Masalah Asas 13 2.2.5 Perhubungan antara Keanjalan
Ekonomi oleh Sistem Ekonomi 54
1.2.4 Ekonomi Islam 15 Harga Permintaan dengan 55
Zon Formatif 1.2 16 Jumlah Hasil 57
17 2.2.6 Keanjalan Harga Penawaran 58
Soalan KBAT Mirip SPM 19 2.2.7 Keanjalan Harga Penawaran 62
Zon Sumatif Anjal dan Tak Anjal
2.2.8 Penentu Keanjalan Harga
Bab 2 Pasaran 24 Penawaran
2.2.9 Kepentingan Keanjalan Harga
2.1 Keseimbangan Pasaran 26 Zon Formatif 2.2
2.1.1 Hukum Permintaan 26 Soalan KBAT Mirip SPM
2.1.2 Keluk Permintaan Individu dan Zon Sumatif
Pasaran 26
2.1.3 Penentu Permintaan Bab 3 Wang, Bank dan Pendapatan 69
2.1.4 Perubahan dalam Kuantiti 29 Individu
Diminta
2.1.5 Perubahan Permintaan 31 3.1 Wang dan Bank 71
Zon Formatif 2.1a 3.1.1 Fungsi Wang 71
2.1.6 Hukum Penawaran 31 3.1.2 Fungsi Bank Pusat 72
2.1.7 Keluk Penawaran Firma dan 32 3.1.3 Fungsi Bank Perdagangan 74
Pasaran 34 Zon Formatif 3.1 81
2.1.8 Penentu Penawaran
34

36

iv

BAB

1 Pengenalan kepada Ekonomi

SKOP Bestari Standard Pembelajaran yang Penting Muka
surat
1.1 Konsep Kekurangan, • Mentakrif ilmu ekonomi.
Pilihan dan Kos 3
Lepas • Menjelaskan konsep kekurangan dan pilihan berasaskan sumber 3
ekonomi terhad dan kehendak tidak terhad.
1.2 Sistem Ekonomi dan 4
Penyelesaian Masalah • Mendefinisikan faktor pengeluaran, iaitu tanah, buruh, modal 5
Ekonomi Asas dan usahawan. 5
6
• Mendefinisikan kos lepas
7
• Menganalisis sesuatu situasi untuk menerangkan kos lepas.

• Menilai implikasi pilihan yang dibuat oleh individu, kerajaan atau
masyarakat dari aspek kos lepas dengan menggunakan contoh.

• Menganalisis keluk kemungkinan pengeluaran untuk
menunjukkan kos lepas.

• Menghuraikan masalah asas ekonomi iaitu apa, berapa, bagaimana 9
dan untuk siapa barang dikeluarkan. 10
12
• Mengenal pasti ciri-ciri utama sistem ekonomi pasaran bebas, 14
sistem ekonomi perancangan pusat dan sistem ekonomi campuran.

• Membincangkan penyelesaian masalah asas ekonomi oleh setiap
sistem ekonomi.

• Menerangkan ciri-ciri utama ekonomi Islam.

Glosari

• Ekonomi: Ilmu tentang pengeluaran produk, penggunaan barang-barang dan perkhidmatan serta
sistem pengendalian sumber

• Kekurangan: Perkara yang wujud akibat ketidakseimbangan antara kehendak manusia dengan sumber
ekonomi

• Pilihan: Barang atau perkhidmatan yang wujud akibat kekurangan, berdasarkan keutamaan dan
matlamat

• Kos lepas: Kos lepas ialah barang atau perkhidmatan yang terpaksa dilepaskan akibat terdapatnya
pilihan

• Faktor pengeluaran: Faktor-faktor yang digunakan dalam proses pengeluaran produk
• Kehendak: Keinginan manusia
• Masalah asas ekonomi: Masalah umum yang dihadapi oleh ahli ekonomi terutamanya pengeluar
• Keluk kemungkinan pengeluaran: Graf yang digunakan untuk mewakili situasi pengeluaran

1

2 Konsep

Ilmu Ekonomi
Faktor pengeluaran terhad manakala
kehendak masyarakat tidak terhad.

• Sumber ekonomi: Masalah Asas Ekonomi
Tanah, modal, buruh, usahawan • Apa yang hendak dikeluarkan
• Berapa yang hendak dikeluarkan
• Kehendak manusia tidak terhad: • Bagaimana hendak dikeluarkan
Barang dan perkhidmatan • Untuk siapa dikeluarkan

Masalah Ekonomi dapat Penyelesaian masalah asas ekonomi
• Kekurangan ditunjukkan
• Pilihan Sistem Ekonomi
• Kos lepas melalui • Sistem ekonomi pasaran bebas
• Sistem ekonomi perancangan pusat
dihadapi oleh • Sistem ekonomi campuran
• Sistem ekonomi Islam
• Isi rumah
• Firma Keluk Kemungkinan Pengeluaran Andaian:
• Kerajaan • Ekonomi mencapai guna tenaga penuh
• Ekonomi mengeluarkan dua jenis barang sahaja
• Sumber ekonomi terhad
• Tingkat teknologi tidak berubah

Bab 1 Pengenalan kepada Ekonomi  Ekonomi Tg 4

1.1 Konsep Kekurangan, Konsep Kekurangan, Pilihan dan Kos Lepas
Pilihan dan Kos Lepas
1. Kekurangan
Takrif Ilmu Ekonomi (a) Kekurangan berlaku apabila wujud masalah
1. Ekonomi merupakan ilmu yang mengkaji ketidakseimbangan antara kehendak BAB
manusia dengan sumber ekonomi.
bagaimana manusia mengurus sumber (b) Masalah kekurangan berlaku kerana 1
ekonomi yang terhad, tetapi kehendak
manusia tidak terhad. barang dan perkhidmatan yang dapat
2. Ilmu ekonomi juga dapat ditakrifkan sebagai dihasilkan adalah terhad, tetapi kehendak
suatu kajian sains sosial tentang bagaimana manusia yang tidak terhad.
manusia mengagihkan sumber ekonomi (faktor (c) Masalah kekurangan wujud disebabkan
pengeluaran) yang terhad untuk memenuhi oleh bekalan sumber semula jadi, masa,
kehendak manusia yang tidak terhad. tenaga dan sumber ekonomi yang terbatas.
(d) Kesannya penawaran firma terhad
Marrybrown berbanding dengan permintaan.
(e) Unit ekonomi, iaitu isi rumah, firma dan
kerajaan mempunyai masalah kekurangan
masing-masing.
(f) Contohnya:
i. Pengguna mengalami masalah
pendapatan terbatas untuk memenuhi
Kehendak kehendak.
KFC manusia tidak Pizza ii. Firma mengalami masalah
kekurangan sumber.
terhad

tetapi iii. Pihak pentadbir mengalami masalah
kekurangan peruntukan.
Tanah Buruh
2. Pilihan
Sumber (a) Masalah pilihan wujud akibat masalah
ekonomi kekurangan.
terhad (b) Unit ekonomi harus membuat pilihan
terhadap barang dan perkhidmatan yang
Modal Usahawan dikehendaki.
(c) Keputusan membuat pilihan berdasarkan
Rajah 1.1  Sumber ekonomi dan kehendak manusia keutamaan dan matlamat.
(d) Contohnya:
Akronim Mesra i. Isi rumah memilih barang yang
memaksimumkan kepuasannya.
Sumber ekonomi terhad ii. Firma memilih output yang dapat
Tanah Melayu Utara Berhad memaksimumkan keuntungan.
iii. Kerajaan memfokuskan untuk
memaksimumkan kebajikan rakyat.

T – Tanah U – Usahawan 3. Kos lepas
M – Modal B – Buruh (a) Masalah pilihan akan mewujudkan kos
lepas.
Konsep Ekonomi (b) Kos lepas merujuk kepada barang atau
perkhidmatan kedua terbaik yang terpaksa
Kehendak manusia merujuk kepada keinginan dilepaskan.
manusia terhadap pelbagai jenis barang dan (c) Kos lepas timbul daripada masalah
perkhidmatan yang digunakan oleh manusia untuk faktor pengeluaran yang terhad.
meningkatkan taraf hidup.

1.1.1 1.1.2 3

Tg 4 Ekonomi   Bab 1 Pengenalan kepada Ekonomi

Konsep Ekonomi

• Kekurangan wujud apabila keinginan manusia

1BAB jauh melebihi apa yang dapat dihasilkan
dalam ekonomi dengan sumber ekonomi yang

terhad.

• Isi rumah ialah seorang individu, sebuah Buruh tidak mahir
keluarga atau sekumpulan individu yang • Pekerja yang tidak terlatih.
tinggal bersama dan berfungsi sebagai satu • Tidak mempunyai pendidikan kemahiran
unit ekonomi.
dalam bidang tertentu.
• Firma ialah organisasi atau unit pengeluaran • Contoh: Operator pengeluaran, peladang dan
yang merancang dan menggabungkan
atau menggunakan sumber ekonomi untuk buruh pembinaan.
mengeluarkan barang dan perkhidmatan.

• Kerajaan merupakan badan organisasi yang
mempunyai kuasa untuk membuat dan
menguatkuasakan undang-undang untuk
menjaga kestabilan ekonomi, sosial dan
memaksimumkan kebajikan masyarakat.

Faktor Pengeluaran

Konsep Ekonomi Buruh mahir
• Pekerja yang terlatih.
Faktor pengeluaran atau sumber ekonomi • Mempunyai pendidikan dalam bidang tertentu.
ialah sumber yang diperlukan untuk • Contoh: Jurutera, akauntan, doktor dan peguam.
mengeluarkan barang dan perkhidmatan dalam
proses pengeluaran. Rajah 1.2 Buruh tidak mahir dan buruh mahir

1. Faktor pengeluaran juga dikenali sebagai input 5. Tanah
pengeluaran, sumber ekonomi atau sumber (a) Tanah ialah sumber semula jadi atau
pengeluaran. anugerah alam semula jadi.
(b) Penawaran tanah adalah terhad.
2. Faktor pengeluaran digunakan dalam proses (c) Tanah meliputi sumber boleh diperbaharui
pengeluaran barang dan perkhidmatan. dan sumber tidak boleh diperbaharui.
(d) Contoh sumber boleh diperbaharui ialah
3. Faktor pengeluaran terdiri daripada tanah, sumber laut dan sumber hutan.
buruh, modal dan usahawan. (e) Contoh sumber tidak boleh diperbaharui
ialah sumber mineral (bijih timah, bauksit,
4. Buruh emas dan bijih besi) dan bukan sumber
(a) Buruh menyumbangkan tenaga fizikal mineral (petroleum dan gas asli).
atau mental dalam proses pengeluaran. (f) Tanah tidak mempunyai mobiliti tempat,
(b) Buruh mendapat ganjaran dalam bentuk tetapi mempunyai mobiliti kegunaan.
upah atau gaji. (g) Pemilik tanah mendapat ganjaran dalam
(c) Buruh mempunyai mobiliti buruh, iaitu bentuk sewa.
mobiliti pekerjaan dan mobiliti geografi
yang tinggi. Konsep Ekonomi
(d) Terdapat dua jenis buruh, iaitu buruh
tidak mahir dan buruh mahir. • Tanah tiada mobiliti tempat kerana tanah tidak
boleh bergerak dari satu tempat ke tempat yang
Jom Cuba Jawab lain seperti dari Kedah ke Perak.

Mengapakah negara kita masih • Tanah mempunyai mobiliti kegunaan kerana
memerlukan khidmat buruh mahir atau tanah boleh digunakan untuk pelbagai kegunaan
tidak mahir dari negara luar? seperti menanam pokok getah, membina kilang
atau membina jalan raya.

4 1.1.3

Bab 2 Pasaran  Ekonomi Tg 4

Harga (RM) Harga (RM)

P1 b S Pengurangan S2 S0 S1
Pengembangan penawaran

P0 a penawaran P0 ca b

Pc Penguncupan Pertambahan
2 penawaran penawaran

S S2 S0 S1 BAB
0 Q Q
0 Q Q0 Q Kuantiti Q Kuantiti 2
2 1 barang 2 0 1 (unit)

Rajah 2.17  Perubahan dalam kuantiti ditawarkan Rajah 2.18  Perubahan penawaran

Jom Cuba Jawab Galeri Info

Bezakan antara perubahan dalam kuantiti Angin monsun timur laut atau lebih dikenali
ditawarkan dengan perubahan penawaran. sebagai musim tengkujuh bermula pada awal Nov
hingga berakhir bulan Mac. Kebiasaannya semasa
musim tengkujuh, negeri-negeri Pantai Timur Laut
Semenanjung Malaysia dilanda banjir dan hasil
pertanian serta penternakan berkurang.

Zon Formatif 2.1b

Kertas 1 3. Rajah di bawah menunjukkan keluk penawaran
1. Maklumat di bawah berkaitan dengan keluk bagi Firma X.

penawaran. K1

Keluk penawaran biasanya bercerun Harga (RM)
positif dari kiri ke kanan. P
S
3
Apakah yang dapat digambarkan oleh keluk
penawaran yang bersifat demikian?
A Apabila harga barang merosot, kuantiti
ditawarkan akan merosot P2
B Apabila harga barang itu meningkat,
kuantiti ditawarkan akan merosot P1
C Apabila penawaran barang merosot, harga
barang itu akan merosot S
D Apabila penawaran barang meningkat, 0 Q1 Q2 Q3
harga barang itu akan meningkat Kuantiti
barang

2. Antara yang berikut, yang manakah faktor Rajah 1
penentu penawaran? K1 Antara yang berikut, maklumat yang manakah
I Harga faktor pengeluaran
II Matlamat pengeluar benar tentang keluk di atas?
III Pendapatan A Menetapkan harga sesuatu barang
IV Promosi B Mempengaruhi harga sesuatu barang
A I dan II C Harga meningkat maka kuantiti
B I dan IV
C II dan III penawaran meningkat
D III dan IV D Harga menurun maka kuantiti permintaan

meningkat

2.1.10 39

Bab 1 Pengenalan kepada Ekonomi  Ekonomi Tg 4

Soalan KBAT Mirip SPM KOMEN

PEMERIKSA

1. Apakah faktor utama yang membezakan buruh dan usahawan sebagai sumber ekonomi? BAB

Aspek Buruh Usahawan 1
A Mobiliti Tidak wujud
B Kemahiran Wujud

Mempunyai kemahiran asas sesuatu Mempunyai pengkhususan dalam
bidang sesuatu bidang

C Tanggungan risiko Tidak dapat menanggung risiko Menanggung risiko yang berskala
yang besar

D Definisi Menggabungkan sumber ekonomi Menawarkan sumber ekonomi
untuk menghasilkan barang dan untuk menghasilkan barang dan
perkhidmatan perkhidmatan

Komen Pemeriksa:
Buruh = merupakan individu yang menyumbangkan tenaga fizikal dan tenaga mental dalam proses
pengeluaran dan tidak menanggung risiko dalam proses pengeluaran
Usahawan = menggabungkan faktor pengeluaran untuk menghasilkan barang dan perkhidmatan
dan menanggung risiko dalam proses pengeluaran

Jawapan: C

2. Mengapakah wujud masalah asas ekonomi Komen Pemeriksa:
dalam pengeluaran barang dan perkhidmatan? Z = masalah kekurangan sumber,
A Pengeluaran sumber ekonomi tidak cekap
B Kehendak masyarakat yang tidak terbatas ketidakupayaan
C Penggunaan sumber alam yang tidak T = wujud masalah ketidakcekapan
optimum
D Pengagihan pendapatan tidak sama rata sumber, masalah pengangguran dan
Komen Pemeriksa: pembaziran sumber
Masalah asas ekonomi wujud akibat Jawapan: B
daripada kehendak masyarakat tidak terhad
Jawapan: D 4. Ilmu ekonomi mengkaji tentang
A tingkah laku manusia untuk memilih
3. Rajah berikut menunjukkan keluk kemungkinan barangan yang terhad bagi mencapai
pengeluaran. keuntungan maksimum
B cara manusia menguruskan sumber
Barang modal ekonomi yang terhad untuk memenuhi
kehendak yang tidak terbatas
R C cara manusia menguruskan sumber
ekonomi yang tidak terhad untuk
Y mencapai kepuasan maksimum
Z D mengkaji tingkah laku manusia untuk
membuat keputusan bagi mengeluarkan
T barangan yang tidak terhad untuk
menyelesaikan masalah ekonomi
S Barang
pengguna Komen Pemeriksa:
Ilmu ekonomi merujuk kepada faktor-faktor
Pada titik manakah berlaku ketidakcekapan pengeluaran atau sumber ekonomi adalah
terhad tetapi kehendak masyarakat tidak
terbatas.
Jawapan: B

penggunaan sumber ekonomi?
A S C Y
B T D Z

17

Bab 1 Pengenalan kepada Ekonomi  Ekonomi Tg 4

Zon Sumatif

Kertas 1 BAB

1

Tiap-tiap soaan diberi empat pilihan jawapan, iaitu A, B, C dan D. Pilih jawapan yang paling tepat.

1. Antara yang berikut, yang manakah berkaitan Antara yang berikut, yang manakah berkaitan
Buku teks dengan masalah ekonomi?  K1 dengan maklumat di atas?
ms:4 A Sumber dan kehendak adalah terhad A Encik Azli sebagai operator pengeluaran di
kilang biskut.
B Sumber adalah terhad tetapi kehendak B Syarikat Indarpura memiliki dua buah
manusia tidak terhad mesin percetakan buku.
C Mirza seorang individu yang
C Sumber tidak terhad berbanding dengan menggabungkan sumber ekonomi.
kehendak manusia yang terhad D Encik Suhaimi mempunyai 10 hektar
ladang kelapa sawit di Baling.
D Sumber yang tidak terhad tidak dapat
memenuhi kehendak yang tidak terhad 6. Maklumat di bawah menunjukkan sumber
Buku teks ekonomi dan ganjaran yang diterima.  K1
2. Maklumat yang berikut berkaitan dengan ms: 8 Pilih pasangan yang betul.
Buku teks matlamat sebuah unit ekonomi.  K1
Sumber Ekonomi Ganjaran
ms: 5 A Pemilik kilang Untung

Matlamat ekonomi
X menyediakan Bantuan Prihatin Nasional
kepada semua masyarakat akibat daripada

wabak Covid-19.

Unit ekonomi X ialah C kerajaan B Mesin cetak Upah
A firma C Tukang kayu Faedah
B individu D isi rumah D Ladang getah Dividen

3. Apakah masalah kekurangan yang dihadapi 7. Apakah kos lepas bagi Kementerian
Buku teks oleh keluarga Puan Puspa?  K1 Buku teks Pengangkutan Malaysia?  K1
ms: 5 A Kekurangan kehendak ms:9 A Projek kedua terbaik yang terpaksa

B Kekurangan bantuan kerajaan dilepaskan
C Kekurangan pendapatan bersih B Output kedua terbaik yang terpaksa
D Kekurangan faktor pengeluaran
dilepaskan
4. Pernyataan yang berikut berkaitan dengan C Barang kedua terbaik yang terpaksa
Buku teks suatu masalah ekonomi.  K1
dilepaskan
ms: 6 D Keluaran kedua terbaik yang terpaksa

Kekurangan sumber hasil kerajaan dilepaskan
mewujudkan pilihan. 8. Kilang Mapas memiliki sumber yang terhad
Buku teks untuk mengeluarkan roti dan kek. Kombinasi
Apakah matlamat pilihan tersebut? ms: 13 keluaran Kilang Mapas adalah seperti yang
A Meminimumkan kos
B Memaksimumkan utiliti berikut.  K2
C Memaksimumkan tingkat keluaran
D Memaksimumkan tingkat kebajikan Kombinasi Keluaran Roti (unit) Kek (unit)
P 0 100
5. Maklumat di bawah berkaitan dengan faktor X 20 85
Buku teks pengeluaran.  K1 M 60 55
Z 75 0
ms: 7

Sumber ekonomi ini tidak wujud
mobiliti tempat.

19

KERTAS MODEL SPM 1

Kertas 1

Masa: Satu jam
[40 markah]

Tiap-tiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan, iaitu A, B, C dan D. Bagi setiap soalan, pilih satu jawapan
sahaja.

1. Mengapakah sesebuah firma dikatakan 4. Rajah 1 menunjukkan kenaikan harga apabila
mempunyai kuasa monopoli? berlaku lebihan permintaan.
I Terdapat banyak firma dalam pasaran
II Firma boleh menentukan harga dalam Barang pengguna
pasaran (unit)
III Kesukaran bagi firma lain memasuki
industri tersebut C1 KERTAS MODEL SPM 1
IV Banyak barang pengganti yang terdapat C2
dalam pasaran
A I dan II C3
B I dan IV
C II dan III K1 K2 K3 Barang modal(unit)
D III dan IV
Rajah 1
2. Apakah faedah sampingan yang ditawarkan Antara yang berikut, yang manakah kesan
oleh pihak kerajaan kepada kakitangan awam? daripada pelaksanaan dasar harga maksimum
I Mudah untuk keluar masuk sektor awam dan dasar harga minimum?
dan sektor swasta A Mengatasi masalah inflasi dan deflasi
II Peluang kerja lebih masa dengan bayaran B Meningkatkan kadar guna tenaga dalam
yang tinggi
III Kemudahan pinjaman perumahan dan negara
kenderaan C Mengatasi masalah lambakan barangan
IV Mendapat bayaran pencen selepas bersara
A I dan II import
B I dan IV D Meningkatkan kebajikan pengguna dan
C II dan III
D III dan IV pengeluar

3. Mengapakah kerajaan berusaha untuk 5. Apakah tindakan yang harus dilakukan oleh
mencapai guna tenaga penuh? pihak kerajaan dalam membendung masalah
A Nisbah kadar rizab berkanun meningkat di eksternaliti negatif?
bank pusat A Mengurangkan bantuan kewangan kepada
B Harga barang semakin meningkat dalam kakitangan swasta
pasaran B Melatih belia tempatan cara menguruskan
C Kadar pengangguran semakin menurun aktiviti perkilangan
D Nilai mata wang meningkat C Memberi subsidi kepada firma yang
menggunakan kaedah mesra alam
D Menarik balik subsidi dan mengurangkan
kadar cukai kepada pengeluar

273

Ekonomi   Kertas Modal SPM 1 [4 markah]
[5 markah]
Kertas 2 [5 markah]
[6 markah]
Bahagian A
Masa: Dua jam tiga puluh minit

[60 markah]

Jawab semua soalan.
1. (a) Jelaskan konsep kerajaan.

(b) Jelaskan lima kesan pertumbuhan ekonomi.
(c) Bagaimanakah pengangguran kitaran boleh berlaku? Jelaskan.
(d) Terangkan dua faktor yang menyebabkan berlakunya inflasi tarikan permintaan.

2. (a) Kerajaan memerlukan hasil atau pendapatan untuk menampung perbelanjaan kerajaan. Terangkan
tiga sumber hasil kerajaan. [6 markah]

(b) (i) Apakah yang dimaksudkan dengan dasar kewangan? [1 markah]

(ii) Jelaskan dasar kewangan mengembang. [3 markah]

KERTAS MODEL SPM 1 (c) Gambar 1 menunjukkan sebuah syarikat multinasional di Malaysia.

Gambar 1

Mengapakah syarikat multinasional di atas memilih Malaysia sebagai tempat operasi? [5 markah]

(d) Mengapakah setiap syarikat multinasional perlu menilai aspek ekonomi, politik dan sosial sesebuah
negara sebelum memasuki pasaran negara tersebut? [5 markah]

3. (a) Maklumat di bawah berkaitan masalah yang dihadapi oleh peniaga tempatan akibat perdagangan
antarabangsa.

• Firma tempatan tidak boleh bersaing dengan firma asing
• Berlaku lambakan barang import di pasaran tempatan
• Cita rasa pengguna lebih ke arah barang import kerana lebih murah

dan berkualiti

Bagaimanakah tindakan kerajaan bagi menangani masalah di atas? [6 markah]

278

Kertas Modal SPM 1  Ekonomi

(b) Dengan menggunakan contoh yang sesuai, bezakan antara tarif spesifik dengan tarif ad-valarom.
[4 markah]

(c) Jelaskan kesan lebihan akaun semasa kepada ekonomi negara. [5 markah]

(d) Jadual 1 menunjukkan kadar pertukaran asing antara Dolar Amerika Syarikat (USD).

Tahun Kadar pertukaran
2018 USD100 = RM4.00
2019 USD100 = RM4.10

Jelaskan kesan kadar pertukaran asing tersebut kepada rakyat Malaysia yang melancong ke Amerika
Syarikat pada tahun 2018. [5 markah]

Bahagian B KERTAS MODEL SPM 1
[40 markah]
Jawab mana-mana dua soalan daripada bahagian ini.

4. Maklumat di bawah berkaitan dengan bantuan kerajaan.

Kerajaan menambah peruntukan program subsidi upah kepada RM13.8 bilion
berbanding RM5.9 bilion.

((Dipetik dan disesuaikan daripada :www.bharian.com.my)

(a) Nyatakan empat jenis bantuan yang diberikan oleh kerajaan kepada masyarakat. [4 markah]
(b) Jelaskan kesan pemansuhan subsidi kepada pengguna dan peniaga. [7 markah]
(c) Pemberian subsidi memberi kesan kepada negara. Bincangkan. [9 markah]

5. Maklumat di bawah berkaitan dengan pertumbuhan ekonomi.

Ekonomi negara mencapai pertumbuhan 5.9 peratus, melebihi sasaran asal 5.2 hingga
5.7 peratus. Ekonomi negara dijangka terus berkembang dan kekal kukuh dengan
pertumbuhan antara 5 peratus hingga 5.5 peratus.

(Dipetik dan disesuaikan daripada :www.bharian.com.my)

(a) Jelaskan konsep pertumbuhan ekonomi. [4 markah]

(b) Bincangkan faktor-faktor yang menyebabkan berlaku pertumbuhan ekonomi. [7 markah]

(c) Pada pendapat anda, apakah manfaat yang dinikmati oleh masyarakat akibat pertumbuhan ekonomi
di atas? [9 markah]

279

JAWAPAN

Bab 1 ii. Contoh Puan Rahima ingin membeli kasut
dan baju tetapi kekurangan wang. Beliau
Zon Formatif 1.1 membeli baju.

Kertas 1 2. A 3. D 4. C 5. D iii. Kos lepas ialah kasut [1m]
1. D (b) i. P kepada Q

Kertas 2 75 – 60 = 15 kerusi [2m]
1. (a) i. Satu bidang sains sosial yang mengkaji cara ii. M kepada N
40 – 35 = 15 kerusi [2m]
manusia mengurus sumber ekonomi yang
terhad [1m] Zon Formatif 1.2
ii. Untuk memenuhi kehendak manusia yang
tidak terhad [1m] Kertas 1 2. A 3. B 4. C 5. D
(b) i. Modal 1. A
• Alat ciptaan manusia yang digunakan
Kertas 2
dalam proses pengeluaran
• Sesetengah modal mempunyai mobiliti 1. i. Berapakah yang hendak dikeluarkan? JAWAPAN TINGKATAN 4
• Menentukan jumlah atau kuantiti barang
geografi yang tinggi contoh mesin yang hendak dikeluarkan. Bergantung kepada
sesetengah modal tidak mempunyai jumlah permintaan masyarakat atau pasaran
mobiliti yang tinggi seperti bangunan
• Ganjaran ialah faedah ii. Bagaimanakah hendak dikeluarkan?
ii. Buruh • Perlu memilih kaedah atau teknik pengeluaran
• Tenaga manusia yang produktif dari yang paling cekap. Memaksimumkan
segi fizikal dan mental dalam proses keuntungan, meminimumkan kos, kaedah
pengeluaran intensif modal atau intensif buruh
• Terdiri daripada buruh mahir dan buruh
tidak mahir iii. Untuk siapa dikeluarkan?
• Mempunyai mobiliti pekerjaan dan • Bergantung kepada corak agihan pendapatan,
mobiliti geografi yang tinggi iaitu golongan kaya memperoleh lebih banyak
• Ganjaran ialah upah barang daripada golongan miskin mengikut
iii. Usahawan kemampuan pembeli
• Individu yang menggabungkan dan
menyelaraskan faktor pengeluaran untuk 2. Sistem Sistem Ekonomi
menghasilkan barang dan perkhidmatan Ciri Ekonomi Campuran
• Individu yang kreatif, inovatif dan berani Perancangan
mengambil risiko Pemilikan • Individu dan firma
Sumber Pusat bebas memiliki
2. i. Kekurangan Milik penuh sumber dan
• Pendapatan wang atau gaji Pembuat kerajaan kerajaan memiliki
ii. Pilihan Keputusan barang awam
• Memilih tudung Keputusan
• Memaksimumkan kepuasan ekonomi • Individu dan firma
iii. Kos lepas dibuat oleh bebas membuat
• Kos lepas ialah kasut kerajaan atau keputusan dalam
• Barang kedua yang terbaik terpaksa badan ekonomi tetapi
terpaksa perancangan barang awam akan
dilepaskan pusat dikeluarkan oleh
kerajaan
3. (a) i. Barang kedua yang terbaik
dilepaskan [1m]

289