Grab Me SPM Perniagaan Tingkatan 4,5

©PAN ASIA PUBLICATIONS


GRAB TINGKATAN






Me 4 5





SPM





PERNIAGAAN EXCELLENCE
AwardS
Winner

ii ii
©PAN ASIA PUBLICATIONS
D
K
AN
G
AN
U
N
KANDUNGAN
Tingkatan 4 Tingkatan 5
BAB 1 Tujuan Perniagaan dan Pemilikan BAB 1 Pengurusan Sumber Manusia ................ 118
BA
BA
B
B


Perniagaan. ................................................1
BAB 2 Pengurusan Sumber Fizikal dan
BA
B

BAB 2 Trend Semasa dalam Perniagaan ............34 Teknologi ................................................131
BA
B

BAB 3 Penetapan Visi, Misi dan Objektif BAB 3 Sumber Pembiayaan Perniagaan ..........137
B
BA

Perniagaan ...............................................65 BA B
B
BA
BAB 4 Bahagian-bahagian Fungsian Utama BAB 4 Penyata Kewangan Perniagaan .............151

B
BA

Dalam Perrniagaan ..................................87
BAB 5 Persediaan Menjadi Usahawan ..............173
B
BA

BAB 6 Persediaan Memulakan Perniagaan ......189
BA
B

BAB 7 Merancang Pengendalian Perniagaan ...207
B
BA

©PAN ASIA PUBLICATIONS
Tajuk: 1
1 1
BAB BAB TUJUAN PERNIAGAAN DAN PEMILIKAN
PERNIAGAAN


1.0 Pengenalan
Konsep asas perniagaan merangkumi enam komponen utama berikut.
Memuaskan kehendak
dan keperluan pengguna
Keuntungan Pertukaran nilai
perniagaan

Konsep Asas
Perniagaan Barang dan
perkhidmatan
Penjual dan pembeli
Soalan memerlukan calon:
• Menentukan konsep
Kontrak perniagaan asas perniagaan yang
terlibat berdasarkan
stimulus diberi.
1 1

2 2
©PAN ASIA PUBLICATIONS
Barang dan Perkhidmatan
Produk terdiri daripada barang, perkhidmatan atau kombinasi kedua-duanya.
Barang Perkhidmatan
Sesuatu objek yang mempunyai Perkhidmatan tidak mempunyai Soalan memerlukan calon:
bentuk fizikal, boleh dilihat dan bentuk fizikal tetapi dapat • Mengkategorikan
disentuh. dinikmati kelebihannya. barang atau
Pengangkutan, pendidikan, perkhidmatan.
Perabot, kereta, makanan, baju.
insurans

Memuaskan Keperluan dan Kehendak
Keperluan Kehendak
Wajib dipenuhi oleh manusia Tidak semestinya perlu untuk Soalan memerlukan calon:
untuk meneruskan hidup. hidup. • Membuat perbezaan
Mudah dipenuhi. Sukar dipenuhi. antara keperluan dan
kehendak.
Tidak dipengaruhi oleh saiz Dipengaruhi oleh saiz
pendapatan. pendapatan. • Mengklasifikasikan
keperluan atau
Pakaian, makanan. Barang kemas, kereta, telefon kehendak dari
stimulus yang diberi.
bimbit.

4 4
Penjual dan Pembeli
©PAN ASIA PUBLICATIONS
Penjual Pembeli

• Individu atau organisasi yang • Individu atau organisasi yang membeli
menawarkan produk atau barang. sesuatu produk atau perkhidmatan.

Kontrak Perniagaan
1. Kontrak merupakan perjanjian yang dipersetujui antara dua atau lebih pihak.
2. Kontrak berperanan melindungi kepentingan setiap pihak yang terlibat.
3. Kontrak dikuatkuasakan melalui Akta Kontrak 1950.
4. Contoh kontrak perniagaan ialah kontrak jual beli barang dan kontrak sewa beli.


Aktiviti Perniagaan Aktiviti Perniagaan
1. Aktiviti perniagaan dibahagikan kepada dua, iaitu aktiviti berasaskan barang dan aktiviti
berasaskan perkhidmatan.
2. Terdapat syarikat yang menawarkan salah satu aktiviti perniagaan iaitu sama ada berasaskan
barang atau perkhidmatan, namun ada juga syarikat yang membuat kombinasi aktiviti
perniagaan dalam tawaran mereka.

52
52
Pasaran
©PAN ASIA PUBLICATIONS
Usahawan perlu mengenal pasti trend pasaran agar produk atau perkhidmatan selari dengan trend
pasaran semasa dan disesuaikan dengan kaedah pemasaran yang berkesan.
Pasaran Untuk Semua Pasaran Produk Pasaran Kewangan
Produk yang Berkaitan dengan Berkaitan dengan
dikeluarkan adalah permintaan dan jual beli alat kewangan
ditawarkan kepada penawaran semua
semua pengguna jenis produk Contoh: saham,
pertukaran wang asing,
Contoh: sabun pencuci Contoh: perumahan pelaburan


Trend Guna Tenaga, Pendapatan dan Pertumbuhan Ekonomi
1. Sesebuah perniagaan akan berusaha untuk mempertingkatkan pendapatan syarikat.
2. Syarikat boleh mempelbagaikan hasil pendapatan dengan cara:
(a) Penyewaan bangunan.
(b) Dividen daripada pelaburan saham.
(c) Faedah daripada simpanan wang di bank.
3. Pendapatan syarikat perlu ditingkatkan untuk menjamin pertumbuhan sesebuah perniagaan.
4. Oleh itu, perniagaan perlu beroperasi dengan cekap dan memberi keuntungan maksimum
kepada perniagaan.

60
60
©PAN ASIA PUBLICATIONS
Sumber Manusia Dalaman Sumber Manusia Luaran
Pekerja yang sedang berkhidmat Pengambilan pekerja dari luar organisasi
dalam organisasi

Kelebihan Kelemahan Kelebihan Kelemahan

Majikan mengamalkan Tiada idea Melahirkan idea Memerlukan latihan /
sikap toleransi baharu baharu program induksi
Mengambil masa
Pekerja memahami Kekosongan jawatan Ada kemahiran memahami budaya
apabila pekerja
budaya organisasi baharu
dinaikan pangkat organisasi
Maklumat pekerja Pengetahuan yang Kos merekrut
sudah sedia ada stereotaip Lebih bersemangat yang tinggi



TIP
• Soalan berkaitan sumber manusia, adakalanya stimulus memberikan isu, syarikat membuka
cawangan baharu, jenis sumber manusia yang perlu dipilih dan alasannya.

©PAN ASIA PUBLICATIONS
3.4 Tujuan Penetapan Visi, Misi dan Objektif Perniagaan Sebagai Panduan Perniagaan
Carta Organiasi Penyampaian Visi, Misi dan Objektif Syarikat

Merancang aktiviti yang
Akan menentukan hala tuju Mendorong semua dijalankan organisasi masa
jangka panjang organisasi pihak mencapai VISI
(VISI). dan MISI kini (MISI) seiring dengan
VISI
Mengagihkan sumber yang
Menyebarkan hala tuju
berkaitan kepada
perniagaan kepada pekerja Ketua Pegawai Eksekutif Bahagian Fungsian
melalui pengurus (Pengurusan Atasan)
Pengurus Pengurus
Menyampaikan Menyebarkan visi
maklum balas dari Bahagian Fungsian Bahagian Fungsian dan misi kepada
Pengeluaran
Pentadbiran
pekerja kepada pihak (Pengurusan (Pengurusan pekerja masing-
atasan masing
Pertengahan) Pertengahan)
Pekerja A Pekerja B
(Pengurusan Bawahan) (Pengurusan Bawahan)
Melaksanakan matlamat perniagaan
secara spesifik (Objektif)
69
69

70
70
3.5 Menghasilkan Visi, Misi dan Objektif Bagi Perniagaan Tertentu
©PAN ASIA PUBLICATIONS
1. Semua aspek dalam visi, misi dan objektif mempunyai tujuan tertentu.
2. Tujuan penetapan visi, misi dan objektif adalah sebagai garis panduan sesuatu perniagaan itu
dijalankan.



Titik Jualan
pulang Memaksimumkan
keuntungan
modal

Faktor yang
Dipertimbangkan
untuk Menetapkan
Pertumbuhan Visi, Misi dan Daya saing
perniagaan Objektif (VMO)



Penyediaan
Syer pasaran
perkhidmatan

86
86
3.8 Pencapaian Visi, Misi dan Objektif Perniagaan

1. Pencapaian boleh dinilaikan berdasarkan beberapa kriteria.
2. Antara kriteria tersebut adalah seperti berikut:


Berlaku
Syarikat menjadi
berdaya saing pertumbuhan
perniagaan



Penyediaan ©PAN ASIA PUBLICATIONS Dapat
perkhidmatan yang memaksimumkan
berkualiti keuntungan




Menguasai
Meningkatkan syer
jualan
pasaran

Setiap bahagian fungsian mempunyai peranan dan pengkhususan kerja yang tersendiri.
Bahagian Fungsian Pentadbiran


Menjalankan urusan
dalaman organisasi
Oleh itu, untuk perniagaan seperti
Untuk
menjalankan mencapai mengurus, menyimpan
Tujuan Bahagian proses tujuan tersebut, dan menerima rekod.
Bahagian
Fungsian sokongan Fungsian
supaya semua
Pentadbiran ©PAN ASIA PUBLICATIONS
Pentadbiran
diwujudkan: aktiviti dalam Menyediakan dokumen
perniagaan ini perlu syarikat dan
berjalan lancar. melaksanakan menguruskan program
peranannya iaitu: seperti mesyuarat.
J JOM M Fikir TIP
O
• Mengapakah Bahagian Fungsian menjadi • Jika soalan bertanyakan bahagian
nadi kelancaran bagi sesebuah organisasi? ini, di dalam soalan akan ada
perkataan “Bahagian Fungsian”.

91 91

118
11 8
©PAN ASIA PUBLICATIONS
Tajuk: 1
1 1
BAB BAB PENGURUSAN SUMBER MANUSIA

1.1 Definisi Pengurusan Sumber Manusia
1. Pengurusan sumber manusia ialah satu usaha pembangunan tenaga kerja dalam organisasi.
2. Pengurusan sumber manusia perlu dirangka, dirancang dan dilaksanakan secara cekap dan
berkesan.
3. Tujuannya untuk menarik, membangun dan mengekalkan tenaga pekerja yang berprestasi
tinggi.
Latihan yang cukup Kebajikan pekerja
dan terkini sentiasa dijaga
Soalan memerlukan calon:
• Berhati-hati dengan kata
Prestasi sumber Kepentingan Sumber manusia kunci soalan sama ada
manusia/pekerja Pengurusan Sumber sentiasa mencukupi soalan berkaitan dengan
dipantau Manusia kepentingan atau
peranan.
Tahap motivasi Pengagihan sumber
pekerja sentiasa manusia secara
tinggi berkesan

1.2 Peranan Pengurusan Sumber Manusia dalam Sesebuah Perniagaan
Untuk mencapai tujuan di atas, pengurusan sumber manusia perlu memainkan peranannya iaitu:


• Mewujudkan kerjasama melalui perkongsian, pengetahuan,
Membangunkan pasukan untuk pengalaman dan kemahiran untuk mencapai sasaran
mencapai sasaran. pasukan.


• Meningkatkan pencapaian prestasi perniagaan.
Pemberian insentif yang • Meningkatkan motivasi dan kesetiaan pekerja.
munasabah. ©PAN ASIA PUBLICATIONS
• Memastikan pekerja rasa mereka dihargai.


Memupuk persekitaran kerja • Perjumpaan kaitangan secara berkumpulan untuk
yang positif dan harmoni. membincangkan permasalahan/ menyelesaikan masalah.


• Pekerja ini akan memantapkan pencapaian organisasi
Menggalakkan kreativiti dan melalui tambah baik, hasil produk dan perkhidmatan untuk
inovasi. memberi persaingan perniagaan yang lebih baik.


119
11 9

1.4 Aspek Pengelolaan Sumber Manusia
1. Kita perlu menyediakan tenaga kerja yang berkualiti untuk ntuk memastikan perniagaan
mencapai visi, misi dan objektif (VMO).
2. Berikut adalah antara aspek yang perlu diurus, iaitu:

Penempatan • Penempatan pekerja mengikut aspek kemahiran, kebolehan, minat dan pengalaman.
pekerja dan • Fasiliti yang bersesuaian dapat membantu meningkatkan kecekapan dan prestasi kerja.
fasiliti
• Dokumen arahan bertulis untuk mencapai keseragaman pelaksanaan tugas dan fungsi
tertentu.
Standard • Tujuan SOP adalah untuk:
Prosedur Operasi ©PAN ASIA PUBLICATIONS
memastikan kerja dilakukan mengikut piawaian
❖

Tugas (SOP)
❖ meminimumkan risiko
❖ memelihara keselamatan semua pekerja.
• Tujuan sistem penggajian yang kompetitif:
Sistem ❖ meningkatkan motivasi pekerja
Penggajian ❖ kesetiaan pekerja
❖ persaingan majikan untuk mengekalkan pekerja
• Penghargaan diberikan kepada pekerja yang berprestasi tinggi.
• Pekerja yang berprestasi rendah dan bermasalah, akan dikenakan hukuman.
Penghargaan • Tujuan penghargaan dan hukuman:
dan hukuman
❖ peringatan dan pengajaran supaya pekerja lebih berdisiplin
❖ motivasi untuk meningkatkan prestasi
121
12 1

13 2
132
©PAN ASIA PUBLICATIONS
2.2 Prosedur Mengurus Sumber Fizikal yang Diperlukan dalam Organisasi
Sesebuah Perniagaan

Prosedur Menguruskan Sumber Fizikal

Penyelenggaraan dan Baik Pulih Secara
Perlindungan Insurans dan Keselamatan Terancang

• Contoh insurans kebakaran, insurans kecurian • Penyediaan jadual pemeriksaan untuk
dan insurans untuk risiko seperti perlindungan memastikan kerosakan dapat dicegah.
wang, jaminan kesetiaan pekerja serta • Diselenggara secara berkala.
perlindungan liabiliti awam. • Premis dilengkapi alat keselamatan seperti alat
• Tujuan insurans adalah melindungi kilang pemadam api, CCTV dan alat penggera.
atau mesin daripada kerugian akibat risiko
kebakaran, kecurian atau rompakan. • Mematuhi SOP bagi memastikan kerja
dilakukan mengikut piawaian yang ditetapkan
dan meminimumkan risiko.
• Memelihara keselamatan semua pekerja.
• Memastikan sumber fizikal dapat digunakan
dan dalam keadaan yang baik serta berkualiti
bagi melancarkan urusan.

©PAN ASIA PUBLICATIONS
Tajuk: 1
3 3
BAB BAB SUMBER PEMBIAYAAN PERNIAGAAN

3.1 Sumber Pembiayaan untuk Sesebuah Perniagaan


Modal


Wang tunai Inventori Bangunan Jentera



3.2 Jenis Pembiayaan Dalaman dan Luaran yang Sesuai untuk Sesebuah Perniagaan

Jenis Sumber
Pembiayaan Sumber Pembiayaan Kaedah Mengenal pasti Jenis Pembiayaan
Sumber • Simpanan peribadi Baru mula perniagaan / Modal awal / Perniagaan
Pembiyaan kecil-kecilan
Dalaman • Modal daripada keuntungan
(Rizab)

137
13 7

13 8
138
©PAN ASIA PUBLICATIONS
Jenis Sumber Sumber Pembiayaan Kaedah Mengenal pasti Jenis Pembiayaan
Pembiayaan
Sumber Bank dan Pinjaman bank Pinjam bank dalam bentuk tunai
Pembiyaan institusi
Luaran kewangan Sewa Beli Kenderaan / bangunan

Pajakan Mesin / jentera
Syer Saham / syarikat berhad
Overdraf Akaun semasa

Gadaian/Ar-Rahnu Cagaran / barang kemas / emas
Pinjaman Jual invois atau surat hutang
Kemudahan Bantuan modal AGRO Bank, TEKUN, MARA
kewangan
oleh agensi Geran penyelidikan MOSTI (Kementerian Sains, Teknologi
kerajaan dan pembangunan dan Inovasi)
Jaminan kredit CGC ( Credit Guarantee Corporation
Malaysia Berhad)

©PAN ASIA PUBLICATIONS
5.3 Kelebihan Berniaga sebagai Satu Peluang
Bahagian ini menjawab persoalan, mengapakah seseorang memilih untuk menjadi usaha-
wan? Atau apakah faktor yang menyebabkan seseorang memilih bidang usahawan sebagai
kerjaya?
Matlamat Peribadi Objektif Perniagaan



Merujuk kepada faktor pihak lain selain
Merujuk kepada faktor diri sendiri
daripada diri sendiri dan perniagaannya


• Mencari rezeki untuk menyara diri dan • Menyediakan peluang pekerjaan.
keluarga. • Mengurangkan pengangguran.
• Masa yang fleksibel. • Menghasilkan pelbagai produk.
• Bebas menguruskan jadual kerja. • Memenuhi keperluan dan kehendak.
• Membentuk personaliti diri (ciri • Mengurangkan kebergantungan kepada
keperibadian usahawan). barang import.
• Memperbaiki imbangan dagangan negara.
• Meningkatkan pembangunan sesuatu
kawasan.
• Membangunkan ekonomi negara.
187
18 7

18 8
188
©PAN ASIA PUBLICATIONS
Soalan memerlukan calon:
• Soalan kerap memberi
stimulus yang berkaitan
Keberuntungan Perniagaan faktor seseorang
memilih kerjaya sebagai
usahawan. Calon perlu
menjelaskan mengapa
Merujuk kepada faktor seseorang memilih
perniagaannya sendiri menjadi usahawan.



• Mendapat sumber manusia TIP
yang mempunyai kepakaran dan
berpengalaman. • Calon perlu berhati-hati dengan
• Meluaskan pasaran. perkataan tanggungjawab
sosial. Calon kerap
• Memantapkan imej syarikat. berpendapat perkataan
• Melaksanakan tanggungjawab sosial tersebut merujuk kepada
• Penggunaan peralatan dan teknologi sumbangan untuk masyarakat
(Objektif perniagaan),
terkini. sebaliknya tanggungjawab
sosial adalah keberuntungan
perniagaan.

©PAN ASIA PUBLICATIONS
6.3 Tanggungjawab yang Perlu Dipatuhi oleh Usahawan Setelah Mendaftarkan
Perniagaan


Mempamerkan sijil perakuan Memastikan nama dan nombor
pendaftaran perniagaan dan pendaftaran perniagaan
lesen perniagaan di tempat yang tertera pada dokumen rasmi
boleh dilihat dengan jelas. perniagaan seperti resit, invois
dan nota serahan.

Mempamerkan papan tanda Memperbaharui sijil perakuan
perniagaan yang mengikut pendaftaran perniagaan bila-
spesifikasi yang ditetapkan oleh bila masa sebelum tempoh 30
pihak berkuasa tempatan. hari selepas pemerbadanan
sesebuah syarikat.


Mendaftarkan perubahan Menamatkan pendaftaran
maklumat perniagaan dalam perniagaan dalam tempoh
masa 30 hari dari tarikh 30 hari dari tarikh penamatan
perubahan. perniagaan.

195
19 5

©PAN ASIA PUBLICATIONS
Tajuk: 2
7 7
BAB BAB MERANCANG PENGENDALIAN
PERNIAGAAN


1. Terdapat empat sub topik yang perlu dipelajari dalam bab ini.
2. Antara sub topiknya ialah:
(a) Maksud rancangan perniagaan.
(b) Kepentingan penyediaan rancangan perniagaan.
(c) Pihak yang berkepentingan memerlukan rancangan perniagaan.
(d) Kandungan rancangan perniagaan.
7.1 Definisi Rancangan Perniagaan
Format
1. Rancangan perniagaan merupakan
dokumen bertulis yang menerangkan
maklumat perniagaan atau maklumat Definisi Rancangan Kepentingan
projek yang hendak dijalankan. Perniagaan
2. Rancangan ini ditulis secara
menyeluruh dan terperinci. Penyediaan
TIP
Jika soalan hanya bertanyakan tentang kandungan rancangan perniagaan, anda
perlu menyenaraikan (12 elemen sahaja yang perlu ada).
07
2 207

©PAN ASIA PUBLICATIONS

GRAB Pan Asia Publications Sdn. Bhd.
199101016590 (226902-X)
No. 2-16, Jalan SU 8,
Me Taman Perindustrian Subang Utama, Seksyen 22,
40300 Shah Alam,
C Selangor Darul Ehsan, Malaysia.
SPM Tel: +603-5614 4168 Akses Digital
M
Faks: +603-5614 4268
PERNIAGAAN
Y E-mel: [email protected]
Maslinda binti Yahya Laman web: www.panasiapub.com
CM
© Pan Asia Publications Sdn. Bhd.
MY Hak cipta terpelihara. Sebarang bahagian dalam buku ini tidak boleh
Judul-judul dalam siri ini:
diterbitkan semula, disimpan dalam cara yang boleh dipergunakan
CY lagi, ataupun dipindahkan dalam sebarang bentuk atau cara, baik
Sains Additional secara elektronik, mekanik, gambar, rakaman atau sebagainya, tanpa
Science Mathematics
CMY kebenaran daripada Penerbit.
Matematik Sejarah
K Mathematics Grammar Cetakan Pertama 2023
Kimia Perniagaan Dicetak oleh World Line Marketing Sdn. Bhd. (1115599-K)
Chemistry Tatabahasa
Fizik Pendidikan Sem. M‘sia RM13.90
Physics Moral Sabah/Sarawak RM13.90
Biologi Pendidikan ISBN 978-967-466-681-1
Biology Seni Visual
Ekonomi Prinsip
Matematik Perakaunan
Tambahan
9 789674 666811