Studi & Praktis Sejarah tg 1

©PAN ASIA PUBLICATIONS

Sejarah Kita dan Dunia


Bab 1 Mengenali Sejarah 1 – 10
©PAN ASIA PUBLICATIONS


Bab 2 Zaman Air Batu 11 – 22




Bab 3 Zaman Prasejarah 23 – 29




Bab 4 Mengenali Tamadun 30 – 37




Bab 5 Tamadun Awal Dunia 38 – 47




Bab 6 Peningkatan Tamadun Yunani dan Rom 48 – 56




Bab 7 Peningkatan Tamadun India dan China 57 – 62




Bab 8 Tamadun Islam dan Sumbangannya 63 – 78




Ujian Akhir Tahun 79 – 88




Kajian Kes 89 – 100




Jawapan 101 – 110














ii





Kandungan Studi & Prak Sej. Tg1.indd 2 09/07/2020 8:44 AM

BAB 4
Mengenali Tamadun






4.1 Maksud Tamadun



Bahasa 123 • Civitas bermaksud bandar atau kota
Yunani • Pencapaian dalam bidang sains, industri dan sistem kerajaan.

Bahasa 123 • Tahap pembangunan manusia dan organisasi paling maju.
Inggeris • Merangkumi pengetahuan, kepercayaan, seni, moral, undang-undang, adat dan kebolehan.
©PAN ASIA PUBLICATIONS
Maksud 1444444424444443 • Mudun, madani dan madana bermaksud tinggi budi bahasa dan pembukaan bandar.
Tamadun Bahasa
• Hadarah bermaksud kawasan atau daerah.
Arab
• Hadari bermaksud tanah atau rumah yang didiami masyarakat.
123
Bahasa 123 • Peradaban merujuk kepada kemajuan masyarakat seperti bidang sosial, budaya dan politik
Melayu • Kemajuan kebendaan seperti seni bina bangunan dan empangan.




Penilaian Tahap Penguasaan 4.1



1. Dalam bahasa Inggeris, tamadun bermaksud tahap pembangunan manusia dan organisasi yang dianggap
paling maju. Nyatakan empat tahap pembangunan tersebut. TP 1








2. Nyatakan perkataan Arab yang membawa maksud tamadun. TP 2








3. Apakah pengertian tamadun dalam bahasa Yunani? TP 3






4. Nyatakan persamaan maksud sejarah daripada aspek bahasa. KBATKBAT Menilai TP 4
(a)

(b)

5. Jelaskan kepentingan tamadun kepada manusia. KBATKBAT Menilai TP 5












30





B4_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 30 08/07/2020 8:54 AM

4.2 Konsep Tamadun



Konsep Tamadun



Pandangan Islam Pandangan Barat

• Merangkumi pembangunan lahiriah dan rohaniah • Masyarakat atau budaya yang kompleks.
• Diukur melalui pencapaian ilmu dan teknologi,
• Berlandaskan al-Quran dan hadis
ekonomi, struktur politik kemasyarakatan dan
• Hadharah mengandungi aspek akidah syarak, petempatan di kawasan perbandaran.
©PAN ASIA PUBLICATIONS
akhlak, falsafah, kebudayaan dan peradaban.
• Pembangunan lahiriah seperti kebudayaan
• Madniyyah menjurus kepada aspek kebendaan kesenian, penulisan, undang-undang dan
dan berpusat kepada wahyu. perbandaran.
• Kehidupan masyarakat mencapai kehalusan • Sistem masyarakat yang memperkasakan sistem
tatasusila dan kebudayaan yang luhur. politik, ekonomi, sosial serta kesenian dan
kebudayaan.




Penilaian Tahap Penguasaan 4.2


1. Namakan tokoh awal yang membicarakan tentang konsep tamadun Islam. TP 1







2. Apakah konsep tamadun yang dikemukakan oleh Syed Muhammad Naquib Al Attas? TP 2






3. Nyatakan hasil karya yang terkenal bagi sejarawan berikut yang membicarakan tentang konsep tamadun.
TP 3
(a) Ibn Khaldun:

(b) Syed Muhammad Naquib Al Attas:

(c) Arnold J. Tonybee:

4. Pada pandangan anda, apakah perbezaan yang ketara konsep tamadun daripada sudut pandangan Islam dan
pandangan Barat? KBATKBAT Menilai TP 4









5. Setujukah anda dengan sudut pandangan Islam berkaitan konsep tamadun? Berikan ulasan anda. KBATKBAT Menilai
TP 5











31





B4_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 31 08/07/2020 8:54 AM

Aktiviti Kerja Lapangan


Secara berkumpulan atau individu, mengenal pasti tulisan pertama dalam tamadun awal manusia.
1. Dengan menggunakan sabun mandi, lakarkan tulisan pertama yang digunakan dalam tamadun awal
manusia.
2. Labelkan sabun anda mengikut tulisan yang digunakan sebagai bahan pameran di dalam kelas anda.
3. Lakar draf tulisan di bawah sebelum dilakar di atas sabun mandi.






©PAN ASIA PUBLICATIONS









































Eksplorasi ilmu
Eksplorasi ilmu

1. Nyatakan tulisan pertama yang digunakan dalam tamadun awal
manusia?






2. Apakah kepentingan sistem tulisan kepada manusia?







3. Apakah perbezaan tulisan yang digunakan dalam tamadun
Mesopotamia dengan tulisan yang digunakan pada hari ini?






36





B4_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 36 08/07/2020 8:54 AM

Soalan Objektif


1. Apakah faktor yang mendorong kepada perubahan 5. Apakah persamaan maksud tamadun menurut
pencapai manusia dalam sesebuah tamadun? bahasa Yunani, bahasa Inggeris, bahasa Melayu
A Ilmu pengetahuan dan bahasa Arab?
B Perubahan sains dan teknologi A Ilmu pengetahuan
C Ketekunan B Perubahan sains dan teknologi
D Daya inovasi C Ketekunan
D Kemajuan yang dicapai
2. Antara berikut, yang manakah perkataan dalam
bahasa Arab yang menyatakan maksud tamadun? 6. Antara yang berikut, yang manakah ciri-ciri
©PAN ASIA PUBLICATIONS
I Madain tamadun awal dunia?
II Hadari I Adat dan kebudayaan
III Civitas II Sistem pemerintahan
IV Civilisation III Pembentukan bandar
A I dan II C II dan III IV Sistem ekonomi
B I dan IV D III dan IV A I dan II
B I dan IV
Soalan 3 berdasarkan gambar di bawah. C II dan III
D III dan IV

7. Tulisan di atas adalah sistem tulisan pertama
yang digunakan oleh masyarakat tamadun awal.
Apakah sistem tulisan tersebut?
A Piktograf
B Kuneiform
C Hieroglif
D Ukiran
3. Apakah karya beliau yang membicarakan konsep
tamadun? 8. Perkembangan dalam bidang pertanian
A Muqqadimah menyebabkan manusia membina penempatan kekal.
B Kebudayaan Apakah faktor yang menyebabkan penempatan
C Madaniyyah kekal berkembang menjadi sebuah bandar?
D Hadharah A Pertambahan penduduk
B Berlakunya pengkhususan pekerjaan
Soalan 4 berdasarkan pernyataan di bawah. C Penciptaan barangan
D Wujudnya organisasi sosial


9. Salah satu kemajuan dalam bidang teknologi bagi
tamadun awal adalah penciptaan roda. Apakah
fungsi penciptaan roda kepada manusia?
A Pertukaran barangan
B Mengangkut hasil pertanian
C Melicinkan pentadbiran negara
D Menghasilkan barangan
4. Apakah pandangan tokoh di atas terhadap konsep
tamadun? 10. Pada pandangan anda, mengapakah masyarakat
A Pembangunan lahiriah tamadun awal membina tempat ibadat yang besar?
B Pembangunan lahiriah dan rohaniah A Lambang kegemilangan sesebuah negara
C Suatu sistem masyarakat yang B Lambang kemakmuran sesebuah negara
memperkasakan sistem politik, ekonomi, C Lambang kemajuan sesebuah negara
sosial serta kesenian dan kebudayaan D Tanda menghormati tuhan
D Keadaan kehidupan insan bermasyarakat
yang mencapai taraf kehalusan tatasusila dan
kebudayaan yang luhur




37





B4_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 37 08/07/2020 8:54 AM

Aktiviti Celik IT

1. Menggunakan kemudahan Internet, sila dapatkan maklumat berkaitan sistem pemerintahan dan
pentadbiran Sparta.
2. Nyatakan ciri-ciri sistem pemerintahan dan pentadbiran Sparta dalam bentuk peta buih.
3. Jawab soalan berikut.






©PAN ASIA PUBLICATIONS






















































1. Apakah iktibar yang diperoleh daripada sistem pemerintahan dan pentadbiran Sparta?





2. Apakah langkah yang dilakukan oleh Sparta dalam mempertahankan kedaulatan negara?










55





B6_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 55 30/06/2020 4:50 PM

UJIAN AKHIR TAHUN




BAHAGIAN A
( 20 markah )

Jawab semua soalan. Pilih jawapan yang paling tepat.


1. Istilah sejarah berasal daripada bahasa Arab C Suhu dunia meningkat dan menyebabkan
“syajaratun” yang bermaksud kecairan air batu.
A akar. D Setiap kali bumi menghampiri matahari,
©PAN ASIA PUBLICATIONS
B daun. suhu bumi menjadi panas dan menyebabkan
C pokok. berlakunya kecairan air batu.
D bunga.
5. Persamaan yang terdapat dalam kalangan
2. Maksud masa silam ialah masyarakat yang tinggal di Asia Tenggara ialah
A urutan peristiwa yang telah berlaku. I makanan.
B kisah perjalanan hidup seorang tokoh. II pakaian.
C kisah pengembaraan seorang pengembara. III bahasa.
D penceritaan tentang sesebuah masyarakat. IV budaya.
A I dan II C II dan III
3. Bahan-bahan tinggalan sejarah yang sering B I dan IV D III dan IV
ditemui dalam kaedah arkeologi ialah
I fosil. 6. Lokasi petempatan Zaman Prasejarah boleh
II tanah. dikesan di
III bahan letupan. I kepulauan.
IV bahan binaan batu. II dalam gua.
A I dan II III lembah sungai.
B I dan IV IV persisiran pantai.
C II dan III A I dan II
D III dan IV B I dan IV
C II dan III
4. Pernyataan di bawah menunjukkan tokoh yang D III dan IV
menyatakan teori kesan kemunculan Zaman Air
Batu. 7. Pada Zaman Logam, masyarakat mula
mementingkan nilai dalam
penghasilan peralatan harian mereka.
A murni
B estetika
C keuntungan
D kemanusiaan


8. Mudun, Madain, dan Madana membawa maksud
A kemajuan dalam masyarakat.
B tinggi budi bahasa dan pembukaan bandar.
C petempatan masyarakat.
Apakah teori yang dikemukakan oleh beliau? D kewujudan bandar atau kota.
A Setiap kali bumi menghampiri matahari,
suhu bumi menjadi sejuk dan menyebabkan
berlakunya zaman air batu. 9. Apakah tajuk buku Ibn Khaldun yang menyentuh
B Salji menjadi mampat dan membentuk air tentang tamadun?
batu. A A Study of History
B Historical Fact and Fiction
C Madaniyyah
D Muqqadimah

79





UAT_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 79 30/06/2020 5:00 PM

10. Manakah antara berikut, merupakan kepentingan Apakah fungsi binaan tersebut kepada masyarakat
tulisan dalam masyarakat tamadun awal? Tamadun Mesopotamia?
A Untuk menyimpan rekod A Negara kota
B Sebagai identiti tamadun B Tempat beribadat
C Untuk melancarkan komunikasi C Benteng pertahanan
D Sebagai lambang keagungan tamadun D Kawasan perkuburan raja

11. Mengapakah Sungai Nil dikatakan sebagai hadiah 15. Antara berikut, yang manakah negara-kota yang
daripada Sungai Nil kepada Mesir? mempunyai keluasan wilayah terbesar di Yunani?
A Menghubungkan antara satu kawasan dengan A Athens
kawasan lain B Sparta
©PAN ASIA PUBLICATIONS
B Memendekkan jarak perjalanan dari satu C Corinth
kawasan ke kawasan lain D Olympia
C Mempunyai sumber makanan yang sangat
banyak 16. Maklumat berikut merujuk keanggotaan satu
D Membekalkan banyak lumpur hitam untuk badan pemerintahan dan pentadbiran di Athens.
pertanian ketika banjir
Badan X
12. Lembah Indus mempunyai dua musim yang
ekstrem, iaitu
I musim salji yang sangat sejuk. • Terdiri daripada 200 hingga 500 hakim
• Dianggotai oleh 10 orang jeneral
II musim hujan yang menyebabkan banjir.
III musim kering yang menyebabkan kemarau.
IV musim luruh yang menyebabkan suasana Apakah X?
menarik. A Juri
A I dan II B Majlis
B I dan IV C Majistret
C II dan III D Dewan perhimpunan
D III dan IV
Soalan 17 berdasarkan rajah di bawah.
Soalan 13 berdasarkan rajah di bawah.
Monarki Oligarki Aristokrasi
Lembah Sungai Tamadun awal dunia

Sungai Huang He Huang He Tirani Demokrasi
X Indus
17. Mengapakah dalam Tamadun Yunani berlaku
perubahan pentadbiran seperti dalam rajah di atas?
13. Apakah X?
A Sungai Nil A Memenuhi tuntutan rakyat
B Sungai Indus B Memansuhkan sistem tradisional
C Sungai Tigris C Mengukuhkan sistem pemerintahan bentuk
D Memperkenalkan
kepelbagaian
D Sungai Euphrates
pentadbiran
14. Gambar berikut menunjukkan binaan piramid
yang dikenali sebagai zigurat. 18. Dalam sistem peperiksaan Tamadun China,
seseorang itu
A dapat meningkatkan taraf sosial.
B dapat menyertai delegasi ke luar negara.
C dapat mengumpul harta yang banyak.
D dapat meningkatkan hubungan sosial.










80





UAT_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 80 30/06/2020 5:00 PM

19. Pembukaan semula kota Makkah yang dipimpin Soalan 20 berdasarkan gambar di bawah.
oleh Nabi Muhammad SAW telah memberikan
kesan kepada umat Islam. Antara berikut, apakah
kesan daripada pembukaan semula Kota Makkah?
I Makkah menjadi kota suci umat Islam
sehingga kini
II Makkah berkembang maju
III Lebih ramai yang memeluk agama Islam
IV Nabi Muhammad SAW meluaskan
pengaruhnya 20. Apakah sumbangan tokoh ilmuan Islam di atas
A I dan II kepada perkembangan Tamadun Islam?
B I dan IV A Tokoh perubatan yang terkenal
©PAN ASIA PUBLICATIONS
C II dan III B Memperkenalkan asas ilmu trigonometri
D III dan IV C Pengasas ilmu algebra
D Ilmu geografi




BAHAGIAN B
(40 markah)


Jawab semua soalan.

1. Rajah berikut menunjukkan sumber sejarah.


Sumber Sejarah





Sumber primer Sumber sekunder


(a) Nyatakan contoh bagi sumber sekunder.











(4 markah)

(b) Apakah ciri-ciri sumber sekunder?





(3 markah)
(c) Apakah kepentingan sumber sejarah terhadap pengkajian sejarah?






(3 markah)

81





UAT_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 81 30/06/2020 5:00 PM

BAHAGIAN C
(40 markah)

Jawab mana-mana dua soalan daripada bahagian ini.

1. Jawab soalan-soalan di bawah berdasarkan gambar berikut.









©PAN ASIA PUBLICATIONS



















(a) Gambar di atas menunjukkan tempat kediaman masyarakat zaman Paleolitik. Nyatakan ciri-ciri
kehidupan masyarakat Zaman Paleolitk.











(6 markah)

(b) Bincangkan kesinambungan sumbangan Zaman Prasejarah kepada kemajuan kehidupan pada masa kini.













(8 markah)

(c) Pada pandangan anda, mengapakah sesebuah masyarakat berusaha memperbaiki taraf kehidupan
mereka?











(6 markah)


85





UAT_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 85 30/06/2020 5:00 PM

2. Jawab soalan-soalan di bawah berdasarkan gambar berikut.


U
Lautan Artik


Eropah
Amerika
Utara
Lautan Asia Lautan
Atlantik Pasifik
Afrika Utara


Lautan Amerika Lautan
©PAN ASIA PUBLICATIONS
Pasifik Selatan Hindi Oceania
Selatan
Lautan
Selatan


Antartika

(a) Lokasi tamadun awal dunia bermula dan berkembang di kawasan lembah sungai. Nyatakan lokasi-
lokasi bagi empat tamadun awal dunia tersebut?









(4 markah)

(b) Mesir dikatakan hadiah daripada Sungai Nil. Buktikan.
















(8 markah)

(c) Pada pendapat anda, apakah peranan kerajaan dan media massa dalam usaha memelihara dan memulihara
sungai di negara kita?
















(8 markah)







86





UAT_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 86 30/06/2020 5:00 PM

KAJIAN KES







SEJARAH


©PAN ASIA PUBLICATIONS










TINGKATAN 1












TAJUK:



















Nama Sekolah :
Nama Murid :

Tingkatan :




BIL KRITERIA SKOR CATATAN


1 Perancangan (10 peratus)

2 Proses Awal (20 peratus)


3 Laporan Akhir (70 peratus)

JUMLAH SKOR


89





Kajian Kes_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 89 23/06/2020 3:09 PM

KANDUNGAN





BIL KANDUNGAN MUKA SURAT




1 Penghargaan & Pendahuluan




©PAN ASIA PUBLICATIONS


2 Jadual Perancangan Kerja







3 Objektif Kajian








4 Kaedah Kajian







5 Rujukan Sumber







6 Hasil Kajian/ Laporan Akhir








7 Rumusan







8 Lampiran Rujukan







9 Lampiran Proses Awal





90





Kajian Kes_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 90 23/06/2020 3:09 PM

PENGHARGAAN

















©PAN ASIA PUBLICATIONS

























PENDAHULUAN




1.0 Pengenalan ilmu sejarah









































91





Kajian Kes_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 91 23/06/2020 3:09 PM

BAB 1 MENGENALI SEJARAH (b) Fotografi di dalam air untuk merekodkan butiran
ekskavasi
Penilaian Tahap Penguasaan 1.1 (c) Grid ekskavasi untuk merekod lokasi hasil penemuan
1. Sejarah ialah peristiwa yang berlaku pada masa lalu. dengan tepat
2. Ahli sejarah yang menyelidiki rekod-rekod lalu dan 3. (a) Mengenal pasti sumber bagi sesuatu peristiwa, tokoh
memuatkan dapatan kajian mereka seperti dalam bentuk atau institusi
buku, monograf atau majalah. (b) Mendapat dan mengesahkan sumber bertulis tersebut
(c) Primer ©PAN ASIA PUBLICATIONS
3. (a) Buku (b) Monograf (c) Mengumpul dan menyimpan sumber yang diperoleh
4. (a) Pengisytiharan Malaysia (d) Menggunakan peralatan yang sesuai (penggunaan
(b) Majlis menandatangani perjanjian kemerdekaan teknologi maklumat dan komunikasi serta peralatan
5. Sejarah ialah peristiwa yang berlaku pada masa lalu dalam arkeologi)
kehidupan sesebuah masyarakat atau negara dan dikaji oleh (e) Menganalisis
sejarawan. 4. (a) Tokoh yang tidak sesuai
6. • Menjadi bahan bukti sejarah (b) Tokoh tidak bekerjasama
• Menjadi rujukan pada masa akan datang (c) Simpanan rakaman mudah rosak
• Menjadi bahan bacaan 5. • Ketepatan fakta
Penilaian Tahap Penguasaan 1.2 • Berdasarkan kajian saintifik
1. Sejarah ialah masa lalu itu sendiri. Sejarah juga catatan Penilaian Tahap Penguasaan 1.6
ataupun rekod tentang sesuatu peristiwa yang berlaku pada 1. Tafsiran dalam sejarah ialah menerangkan atau mengulas
suatu masa yang lalu. sesuatu fakta sejarah berdasarkan sumber-sumber yang
2. Khoo Kay Kim berkaitan dengannya.
3. (a) E.H.Carr: What is History 2. (a) Pemilihan sumber yang pelbagai
(b) Ibnu Khaldun: Muqaddimah (b) Perbezaan pandangan
(c) Herodotus: Histories atau The Persian War (c) Perbezaan ideologi
(d) Muhd Yusuf Ibrahim: Sejarawan dan Persejarahan 3. • Menggalakkan kita mengunakan pelbagai sumber dalam
Melayu: Tradisi dan Transformasi penulisan bagi menghasilkan kajian yang mempunyai
4. Sejarah merupakan kajian tentang tindakan manusia bukti yang kukuh.
5. • Mengambil iktibar daripada peristiwa yang berlaku • Mengajak kita menilai sesuatu peristiwa yang sama tetapi
• Membaiki kesilapan yang berlaku dilihat dari sudut yang berbeza.
• Mencari faktor atau punca kesilapan yang berlaku • Mendorong kita berfikiran terbuka dan kritis dalam
Penilaian Tahap Penguasaan 1.3 mengkaji sesuatu peristiwa dengan menggunakan
1. Rentetan peristiwa yang berlaku secara teratur mengikut pelbagai sumber sejarah.
urutan masa dari awal hingga yang terakhir dan bergerak 4. (a) Bersemangat dan berkeyakinan tinggi
mengikut garisan lurus. (b) Berminat dan berpengetahuan tentang sejarah
2. Bermula dengan kelahiran Nabi Isa A.S. 5. Kesan baik
3. (a) Alaf (b) Dekad • Pelbagai kaum di negara kita
(c) Abad (d) Masihi • Hidup bersatu padu
4. (a) Pengisytiharan Melaka • Pelbagai kemudahan disediakan
(b) Bermulanya kerajaan Melaka • Ekonomi berkembang maju
5. • Bermulanya kerajaan Melaka • Pelbagai sektor ekonomi- wujud peluang pekerjaan
• Kedatangan Portugis ke Melaka • Hasil bumi dieksport ke luar negara
• Pendudukan Jepun di Tanah Melayu
• Pengisytiharan Malaysia Kesan buruk
• Majlis menandatangani perjanjian kemerdekaan • Pengaruh asing ke negara kita
• Masalah sosial-hasil bumi dieksploitasi oleh British
Penilaian Tahap Penguasaan 1.4 • Hak istimewa orang Melayu tergugat
1. • Bahan yang telah diolah dan diterbitkan Penilaian Tahap Penguasaan 1.7
• Bahan tersebar kepada umum
2. (a) Buku (b) Akhbar 1. Mengenal asal usul Mengukuhkan perpaduan
(c) Risalah Mengambil iktibar Membangunkan negara dan bangsa
3. (a) Sekunder (b) Primer Memupuk Mengaplikasikan kemahiran
(d) Sekunder patriotisme pemikiran sejarah
4. (a) Dokumen Rasmi (b) Majalah Sekolah
(c) Orang Sumber 2. (a) Mengenal asal usul keluarga
5. Batu Bersurat Terengganu (b) Memupuk perasaan cinta akan keluarga
(c) Mengukuhkan hubungan silaturahim antara keluarga
Penilaian Tahap Penguasaan 1.5 (b) ✓
1. (a) Kaedah bertulis (b) Kaedah lisan 3. (a) ✗ (c) ✓
4. (a) Peristiwa rusuhan kaum 13 Mei 1969
(c) Kaedah arkeologi (d) Arkeologi bawah air (b) Peristiwa kemerdekaan negara
2. (a) Peralatan menyelam yang membantu ahli arkeologi (c) Pengisytiharan Malaysia
bekerja di dalam air

101





Jaw_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 101 01/07/2020 5:46 PM

• Belum ditafsir H1 Aktiviti pertanian menjadi aktiviti komersial dan
(c) • Membantu untuk mengetahui sesuatu peristiwa yang dijalankan secara besar-besaran dalam bentuk
lalu ladang
• Mencari maklumat dan bukti sahih tentang sesuatu F2 Aktiviti memburu binatang
peristiwa H2 Masih dijalankan hingga kini tetapi perlu
• Membantu mencari maklumat dan membuat mendapatkan lesen daripada pihak berkuasa
perbandingan dapatan F3 Penternakan binatang
• Membuat tafsiran dan penulisan terhadap sesuatu H3 Dijalankan secara komersial bagi menampung
peristiwa keperluan tenusu negara
2. (a) • Zaman Miosen • Zaman Pliosen F4 Peralatan untuk kegunaan harian
• Zaman Pleistosen • Zaman Holosen H4 Perubahan penciptaan daripada batu dan kayu
(b) • Dipterus • Stegosaurus kepada besi dan gangsa. Peralatan zaman moden
• Coiled cephalopod berubah apabila mesin dan jentera dicipta
(c) • Suhu bumi yang semakin meningkat C1 Contohnya mesin pemotong daging
©PAN ASIA PUBLICATIONS
• Pencemaran alam F5 Pembuatan tembikar
• Bumi menghampiri matahari H5 Masih kekal sehingga kini dan menjadi barang
3. (a) • Umran • Hadharah dagangan
(b) • Pertanian dan perdagangan C2 Contohnya labu sayong
• Sistem pemerintahan F6 Ideofak
• Pembentukan bandar H6 Aktiviti penghormatan kepada mayat masih
• Pengkhususan pekerjaan diamalkan mengikut agama masing-masing.
• Teknologi F7 Monumen dan seni bina
• Organisasi sosial H7 Kebolehan dalam membina monumen yang
• Agama dan kepercayaan menjadi warisan sejarah. Kini, pembinaan
• Tulisan dan penyimpanan bangunan semakin mengagumkan.
• Kesenian dan kesusasteraan C3 Contohnya Menara Berkembar Petronas
(c) • Menimba ilmu pengetahuan (c) F1 Kehidupan yang lebih selesa
• Mematuhi peraturan dan undang-undang H1 Perubahan dalam kehidupan diperlukan untuk
• Menjaga disiplin dan akhlak diri hidup lebih selesa
• Taat setia kepada pemimpin C1 Contohnya membina petempatan yang selesa
4. (a) • Peperiksaan yang sangat kompetitif F2 Memajukan sesebuah negara
• Hanya lelaki dibenarkan menduduki peperiksaan H2 Menjalankan ekonomi yang memberi pendapatan
• Mengekalkan tradisi dan budaya China kepada negara
• Larangan terhadap sebarang bentuk perubahan bagi F3 Menjamin keselamatan
mengekalkan keaslian tradisi China H3 Taraf hidup meningkatkan kesedaran untuk
(b) • Menerima penghormatan mengelakkan kejadian jenayah
• Meningkatkan taraf sosial ke arah kehidupan yang F4 Meningkatkan imej sesebuah bangsa
lebih baik H4 Taraf kehidupan sosial yang tinggi meningkatkan
• Diserapkan ke dalam sistem perkhidmatan kerajaan imej negara
(c) • Sentiasa mengulang kaji F5 Meneruskan kelangsungan hidup
• Tidur yang cukup H5 Aktiviti ekonomi yang dijalankan bertujuan untuk
• Menjauhi perkara yang tidak berfaedah memastikan kelangsungan hidup
Bahagian C F6 Mendapatkan peluang pekerjaan yang lebih baik
H6 Mempunyai kemahiran yang boleh digunakan
1. (a) F1 Petempatan utama ialah gua dan lubang bawah untuk mencari pekerjaan
tanah 2. (a) F1 Sungai Tigris dan Sungai Euphrates
H1 Masyarakat zaman ini berlindung di bawah pokok H1 Tempat bermulanya Tamadun Mesopotamia.
yang diperbuat daripada ranting kayu Mengalir dari pergunungan Turki hingga ke Iraq.
C1 Contohnya di Gua Niah F2 Sungai Huang He
F2 Membuat peralatan daripada batu, kayu dan tulang H2 Pembentukan Tamadun Huang He bermula di
haiwan Sungai Huang He dan Sungai Yangtze
H2 Peralatan yang digunakan adalah ringkas dan F3 Sungai Indus
kasar pembuatannya H3 Lembah Sungai Indus, bahagian barat laut dan
F3 Mengumpulkan makanan dan memburu binatang utara India tempat bermulanya Tamadun Indus.
H3 Merupakan aktiviti paling penting untuk F4 Sungai Nil
mendapatkan makanan H4 Tempat bermulanya Tamadun Mesir Purba. Tanah
C2 Mengumpul buah-buahan dan cendawan lembah Sungai Nil yang subur selepas banjir.
F4 Hidup secara nomad (b) F1 Sungai Nil yang membanjiri kawasan sekitarnya
H4 Masyarakat ini hidup berpindah randah dan membawa lumpur berwarna hitam
bergantung kepada alam semula jadi H1 Subur untuk pertanian
F5 Mengamalkan kepercayaan animisme F2 Kawasan yang subur ini terletak di lembah Nil
H5 Mereka percaya kepada kuasa alam semula jadi H2 Kawasan lembah yang terbesar di dunia
C3 Mempercayai bukit, batu dan pokok mempunyai F3 Membekalkan sumber makanan
kuasa H3 Ikan kepada penduduk
F6 Menghasilkan lukisan gua F4 Sumber perhubungan dan pengangkutan
H6 Masyarakat zaman ini melukis lukisan realisme H4 Mempengaruhi petempatan di kawasan ini yang
yang menggambarkan kehidupan mereka kemudiannya berkembang menjadi negara kota
(b) F1 Aktiviti pertanian F5 Kawasan perdagangan

109





Jaw_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 109 01/07/2020 5:46 PM

H5 Pemerintah menggalakkan perdagangan H6 Aktiviti pembinaan akan mewujudkan peluang
menggunakan jalan sungai pekerjaan kepada masyarakat
(c) F1 Menjadikan kawasan sungai sebagai kawasan 4. (a) F1 Mempunyai kehidupan sosial yang lemah
riadah H1 Mereka tidak mewarisi ilmu dari zaman
H1 Mempromosikan kawasan sungai sebagai kawasan sebelumnya sehingga tidak dapat membina
pelancongan semula Empangan Maarib
F2 mengadakan kempen mencintai sungai F2 Mereka menolak undang-undang ALLAH SWT
H2 Mengetatkan undang-undang penjagaan sungai H2 Mereka menyembah berhala dan mencipta
F3 menceriakan kawasan sungai undang-undang sendiri
H3 Mengadakan kempen membersihkan sungai F3 Menolak nilai-nilai Islam sebagai panduan
F4 Menjadikan sungai sebagai kawasan bebas sampah H3 Mereka tidak mempunyai panduan hidup
H4 Menswastakan kawasan sungai untuk dimajukan F4 Tidak mempunyai nabi dan kitab sebagai
3. (a) F1 Pantheon petunjuk
F2 Akueduk H4 Mereka tidak mempunyai pemimpin yang
©PAN ASIA PUBLICATIONS
F3 Tembok pertahanan berkaliber
F5 Amfiteater (b) F1 Perniagaan mementingkan keuntungan
F6 Jalan raya rom H1 Hanya mementingkan keuntungan
F7 Tempat mandi awam F2 Keluar berdagang secara kafilah
(b) F1 Binaan bersaiz besar H2 Mereka hidup secara berkumpulan
H1 Ruang yang besar diperlukan untuk memuatkan F3 Mengamalkan riba
ramai orang H3 Tidak mempunyai peraturan dalam perniagaan
C1 Contohnya tempat mandi awam F4 Mengusahakan sekoi dan padi
F2 Berbentuk lingkaran H4 Tanaman tersebut boleh ditanam di sana.
H2 Berfungsi sebagai tempat tontonan bagi menonton F5 Menipu timbangan
persembahan H5 Merupakan sifat masyarakat jahiliah
F3 Struktur pembinaan yang tinggi F6 Kegiatan utama dalam bidang pertanian
H3 Tempat duduk penonton dibina secara bertingkat- H6 Aktiviti ekonomi terhad kepada pertanian dan
tingkat penternakan
C2 Contohnya Colosseum F7 Mengamalkan sistem tukar barang
F4 Hiasan dalaman H7 Tidak mempunyai nilai mata wang
H4 Mempunyai hiasan dalaman dengan ciri Yunani F8 Menternak secara nomad
F5 Mempunyai ruang terbuka H8 Mereka hidup secara berpindah randah
H5 Membolehkan cahaya masuk untuk menyinari (c) F1 Ibu bapa yang tidak mempedulikan anak-anak
dalam bangunan H1 Ibu bapa terlalu sibuk bekerja
F6 Melambangkan teknologi dan kejuruteraan Rom C1 Ibu bapa menyerahkan tanggungjawab mendidik
H6 Teknologi dapat dilihat pada sistem perancangan anak kepada sekolah dan orang gaji
dan pengawalan air yang sistematik F2 Pengaruh media massa
C4 Contohnya Akueduk berfungsi menyalurkan air H2 Generasi muda mudah terpengaruh dengan media
ke rumah kediaman massa
F7 Penggunaan batu-bata C2 Contohnya filem barat
H7 Batu-bata dilepa dengan simen digunakan pada F3 Pengaruh rakan sebaya
dinding binaan H3 Remaja banyak menghabiskan masa bersama
F8 Tiang gaya Yunani rakan sebaya menyebabkan lebih mudah
H8 Mengambil gaya binaan zaman Yunani, iaitu tiang terpengaruh dengan rakan
hadapan yang kukuh C3 Contohnya menjadikan rakan sebagai tempat
(c) F1 Lambang sesebuah negara rujukan
H1 Seni bina boleh menjadi mercu tanda atau lambang F4 Keruntuhan institusi kekeluargaan
bagi sesebuah negara H4 Masalah rumahtangga ibu bapa memberi kesan
C1 Contohnya Menara Kuala Lumpur kepada anak-anak
F2 Meningkatkan imej negara C4 Contohnya masalah penceraian
H2 Binaan yang masyhur dengan kejuruteraan yang F5 Kegagalan ibu bapa mendidik anak-anak
tinggi akan meningkatkan imej negara H5 Ibu bapa tidak mempunyai ilmu keibubapaan
F3 Memajukan sektor pelancongan untuk mendidik anak
H3 Seni bina dapat menarik kedatangan pelancong F6 Anak-anak mendapat kebebasan daripada ibu bapa
untuk melihat keagungan binaan H6 Ibu bapa terlalu memberikan kebebasan kepada
C2 Contohnya Colosseum yang menjadi tarikan anak-anak
hingga kini C5 Contohnya ibu bapa meletakkan sepenuh
F4 Meningkatkan kemajuan negara kepercayaan kepada anak
H4 Seni bini yang mempunyai teknologi yang tinggi F7 Kurang didikan agama
akan meningkatkan kemajuan negara H7 Remaja tidak mendapat didikan agama yang cukup
C3 Contohnya pembinaan Akueduk memerlukan daripada ibu bapa dan kelas agama
kajian yang mendalam F8 Masalah kewangan keluarga
F5 Sumber pendapatan H8 Masalah kewangan akan menyebabkan institusi
H5 Sumber pendapatan kepada negara dalam keluarga porak peranda, tidak harmoni dan
sektor pelancongan, sumber pendapatan kepada memberikan tekanan
masyarakat dengan peluang pekerjaan
F6 Peluang pekerjaan kepada masyarakat


110





Jaw_Studi & Prak Sej. Tg1.indd 110 01/07/2020 5:46 PM

©PAN ASIA PUBLICATIONS