Bab 2 tingkatan 4

Bahan PdPc
KSSM Geografi
Tingkatan 4

GURU-GURU GEOGRAFI
NEGERI PAHANG

Eksplorasi Bab 2

2.1 JENIS SKALA

2.2 CARA MENGUKUR JARAK DALAM PETA
TOPOGRAFI

2.3 CARA MENGUKUR KELUASAN DALAM
PETA TOPOGRAFI

2

BAB 2: SKALA, JARAK DAN LUAS DALAM
PETA TOPOGRAFI

Di akhir pembelajaran, saya dapat:

• Menerangkan jenis skala dalam peta
1 topografi.

• Membezakan skala penyata, skala lurus dan
2 pecahan wakilan.

• Menunjuk cara mengukur jarak berdasarkan
3 skala dalam peta topografi.

• Menunjuk cara mengira keluasan
4 berdasarkan skala dalam peta topografi

3

4

2.1 JENIS SKALA

5

JENIS SKALA

SKALA ialah nisbah jarak dalam peta dengan jarak sebenar di permukaan bumi.

Skala yang Skala yang dinyatakan Skala yang dinyatakan
dengan garisan lurus yang dalam bentuk nisbah
mdineynaSgtgaKuknAaanLkdaAenngan dibahagikan kepada
pePrkEatNaaYn ATA beberapa bahagian yang PECAHANatau pecahan.
sama jaraknya.
Contoh Angka di hadapan ialah
1 cm mewakili 1 SKALA LURUSSetiap bahagian skala lurus
WAKILAN1 cm (unit dalam peta)
km mewakili jarak sebenar di
permukaan bumi. manakala angka
Terdapat skalal lurus mudah selepasnya 100 000 cm
dan skala lurus penuh. (unit di permukaan bumi)

Contoh Contoh
1 : 100 000
(disebut 1 nisbah 100 000)

6

UJI DIRI 1 1 cm mewakili 2
kilometer
1. Namakan jenis skala di bawah

1 : 100 000

UJI DIRI 2

2. Nyatakan skala penyata bagi setiap skala lurus yang
diberikan

1 : 500 000

UJI DIRI 3

2.2 CARA
MENGUKUR
JARAK DALAM
PETA TOPOGRAFI

10

JARAK

-Ukuran jauh di antara satu lokasi
ke lokasi yang lain

JARAK MUTLAK JARAK RELATIF
-dinyatakan dalam unit meter atau -dinyatakan dalam kos dan masa

kilometer -tidak tetap dan boleh berubah
-tetap dan tidak berubah kerana pelbagai faktor

Contoh 1: Contoh 2: Contoh 1: Contoh 2:
Jarak Cherating ke Jarak Kuantan ke Masa perjalanan Jika menaiki ETS
bandar Kuantan = Kuala Lumpur = menaiki bas dari dari Ipoh ke Kuala

70 km 258 km Ipoh ke Kuala Lumpur masa
Lumpur ialah 3 perjalanan 2 jam
40 minit dan kos
jam dan kos tambang RM35.00
tambang
RM25.00.

MENGUKUR MENGGUNAKAN:
1. JALUR KERTAS

JARAK LURUS 2. JANGKA TOLOK

CARA MENGUKUR3. PJEAMRBAARIKS
MDEANLGAUMKUPRETA TOMPENOGGGURNAAKFAIN:
JARAK
1. JALUR KERTAS
MELENGKUNG
2. BENANG PUTIH

UKUR JARAK LURUS MENGGUNAKAN SKALA
PENYATAContoh: Mengukur jarak lurus kereta api berkembar dari jambatan batu

di RG 534658 ke RG 578650 (Buku Teks MS 19)

13

UKUR JARAK LURUS MENGGUNAKAN SKALA
PENYATA

• Tandakan Lokasi

1 • Tandakan X pada rujukan grid lokasi

• Lukis garis lurus
2 • Lukis garis lurus yang menyambungkan kedua-dua tanda X

• Ukur dengan pembaris

3 • Letakkan pembaris pada garisan yang telah dilukis dan ukur
jaraknya.

• Kira jarak sebenar
• 1. Jarak di antara kedua-dua tempat = 9km
4 • 2. Skala peta ialah 1 cm mewakili 0.5 km
• 3. Jarak sebenar = 9 cm x 0.5 km = 4.5 km

14

UKUR JARAK LURUS MENGGUNAKAN SKALA
LURUSContoh: Mengukur jarak Stesem Trigonometri Gunung Sadong di RG 230521

dengan simpang jalan di RG 187522 (Buku Teks MS 20)

15

UKUR JARAK LURUS MENGGUNAKAN SKALA

LURUS • Tandakan Lokasi
• Tandakan X pada rujukan grid lokasi
1

• Ukur dengan jangka tolok
2 • Letakkan kedua-dua hujung jangka tolok padakedua-dua tanda X

• Ukur dengan skala lurus dalam peta

3 • Pindahkan jangka tolok dan letakkan pada skala lurus peta dan
lihat nilai ukurannya.

• Kira jarak sebenar
• 1. Skala peta ialah 1 cm mewakili 0.5 km
4 • 2. Jarak sebenar ialah 1.3 km + 3.0 km = 4.3 km (Lihat jangka

tolok)

16

UKUR JARAK MELENGKUNG MENGGUNAKAN
PECAHAN WAKILANContoh: Ukur jarak melengkung dari jambatan batu di RG 688031 himgga

ke masjid di RG 657016 (Buku Teks MS 21)

17

UKUR JARAK MELENGKUNG MENGGUNAKAN PECAHAN

WAKILAN
• Tandakan Lokasi
1 • Tandakan X pada rujukan grid lokasi

• Gunakan benang

• 1. Letakkan benang di jambatan batu dan tandakan benang tersebut

2 • 2. Letakkan benang mengikut lengkungan lebuh raya berkembar dari
jambatan batu.

• 3. Tandakan benang di lokasi masjid.

• Ukur dengan pembaris
3 • Rentangkan benang di atas pembaris dan ukur jaraknya.

• Kira jarak sebenar
• 1. Jarak antara kedua-dua lokasi = 8.0 cm
4 • 2. Tukar pecahan wakilan kepada skala penyata (1 cm mewakili 0.5 km)
• 3. Jarak sebenar = 8.0 cm x 0.5 km = 4.0 km

18

UKUR JARAK MELENGKUNG MENGGUNAKAN JALUR
KERTAS

Video cara ukur jarak
melengkung guna
jalur kertas

19

2.3 CARA
MENGUKUR
KELUASAN DALAM
PETA TOPOGRAFI

20

KELUASAN

Digunakan untuk KAWASAN SEKATA KAWASAN TIDAK
mentukan jumlah • Mempunyai sisi SEKATA
keluasan sesuatu sama panjang • Mempunyai sisi KAEDAH SEGI
kawasan yang tidak sama EMPAT GRID
Peta Topografi • Contoh kawasan panjang digunakan untuk
menggambarkan perumahan kira keluasan
kawasan sekata terancang • Contoh kawasan kawasan sekata
dan tidak sekata penanaman padi, dan tidak sekata.
getah, hutan dan
tasik.

22

CARA MENGIRA
KELUASAN

Keluasan sawah padi seperti
yang ditanda didalam
dikira dalam unit kilometer
persegi (km2)

Pelajar perlu mengetahui cara
untuk mengira keluasan
tersebut.

23

CARA MENGIRA
KELUASAN

24

CARA MENGIRA
KELUASAN

1 km2 =
100 hektar

25

CUBA CARI KELUASAN KAWASAN

PAYA

Skala 1 cm mewakili 500 m JUMLAH KELUASAN PETAK = 4

SKALA PETA 1 cm = 500 m
MAKA, keluasan 1 petak 1 km2

OLEH ITU,
Keluasan sebenar
= 4 x 1 km2
=4 km2

26

tama
t

‘PRACTICES MAKE PERFECT’

27