E – Portfolio
TU106
การใชภ้ าษาไทยเพอ่ื การสอ่ื สาร
การใชภ้ าษาไทยเพอ่ื การสอ่ื สาร
1 การสอ่ื สาร
การสื่อสาร (communication) คือ การติดต่อกนั ระหวา่ งมนุษยต์ ้งั แต่ 2 คน
ข้ึนไป โดยถ่ายทอดเรื่องราว ต่าง ๆ ท่ีเป็นขอ้ เทจ็ จริง ขอ้ คิดเห็น หรือการแสดง
ความรู้สึก ซ่ึงตอ้ งอาศยั เครื่องนาํ ทางหรือส่ือนาํ ไปดว้ ย วธิ ีใดวธิ ีหน่ึง เพ่ือใหถ้ ึง
จุดหมายปลายทางที่ตอ้ งการ และทาํ ใหเ้ กิดการรับรู้ร่วมกนั ตลอดจนเกิดการ
ตอบสนองต่อกนั
2 จดุ มงุ่ หมายในการสอ่ื สาร
- เพอ่ื บอกเลา่ คอื การสอ่ื สารเพอ่ื ทาํ ใหผ้ รู้ บั สารเกดิ ความรขู้ น้ึ สว่ นตา่ งๆ ของสารมกั เตม็ ไปดว้ ย
ขอ้ เทจ็ จรงิ ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ไมไ่ ดท้ าํ เพอ่ื สนบั สนุนความคดิ เหน็ ดา้ นใดดา้ นหน่ึงแบ่งเป็นการบอกการ
วเิ คราะหแ์ ละการอธบิ าย ตวั อยา่ งเชน่
ขอ้ เขยี นในตาํ ารา สารานุกรม หนงั สอื พมิ พ์ เป็นตน้
- เพอ่ื โน้มน้าว คอื การทผ่ี สู้ ง่ สารพยายามทาํ ใหผ้ รู้ บั สารเชอ่ื หรอื คลอ้ ยตามสว่ นต่างๆของสาร
ลว้ นนําเสนอเพอ่ื สนบั สนุนความคดิ เหน็ บางอยา่ ง หรอื เพอ่ื ทาํ ใหเ้ กดิ การกระทาํ บางอยา่ งตามมา
ไมว่ า่ จะเป็นการเชญิ ชวน โตแ้ ยง้ วพิ ากษว์ จิ ารณ์ การกระตุน้ หรอื สรา้ งแรงบนั ดาลใจ เชน่ การ
โฆษณา การปราศรยั หาเสยี ง และคาํ ขวญั เป็นตน้
2
การใชภ้ าษาไทยเพอ่ื การสอ่ื สาร
- เพอ่ื จรรโลงใจ คอื การทผ่ี สู้ ง่ สารพยายามสรา้ งอารมณ์ความรสู้ กึ ทด่ี หี รอื
สรา้ งผลกระทบทางอารมณ์ใหแ้ ก่ผรู้ บั สาร อาจเป็นการสรา้ งความบนั เทงิ
การสรา้ งความตลกขบขนั ความสขุ สนุกสนานรน่ื เรงิ เชน่ การต์ นู นยิ าย
และบทกวี เป็นตน้
หลกั ในการสอ่ื สาร
• ทาํ ความเขา้ ใจเรอ่ื งองคป์ ระกอบในการสอ่ื สาร และปัจจยั ทางจติ วทิ ยา
• ตอ้ งคาํ นงึ ถงึ บรบิ ทในการสอ่ื สาร
• คาํ นึงถงึ กรอบแหง่ การอา้ งองิ (Frame of Reference)
• สง่ สารอยา่ งมวี ตั ถุประสงคช์ ดั เจนผา่ นสอ่ื หรอื ชอ่ งทางทเ่ี หมาะสม
• ผสู้ ง่ สารและผรู้ บั สารควรเตรยี มตวั และเตรยี มการลว่ งหน้า
• คาํ นงึ ถงึ การใชท้ กั ษะ
• คาํ นึงถงึ ปฏกิ ริ ยิ าตอบกลบั ตลอดเวลา
ภาษา
ภาษาหมายถงึ ระบบการสอ่ื สารดว้ ย
สญั ลกั ษณ์ทม่ี นุษยก์ าํ หนดขน้ึ เมอ่ื มนุษยม์ าอยรู่ วมกนั
เป็นสงั คมและมคี วามจาํ เป็นทจ่ี ะตอ้ งตดิ ตอ่ สอ่ื สารเพอ่ื
บอกเลา่ ความคดิ ความรสู้ กึ ความตอ้ งการ เรอ่ื งราว
และประสบการณ์แก่กนั มนุษยจ์ งึ กาํ หนดสญั ลกั ษณ์ขน้ึ
แทนความหมายทต่ี อ้ งการจะสอ่ื
สอ่ื พน้ื บา้ นกบั การสอ่ื สารอยา่ งสรา้ งสรรค์
1. ส่ือพ้นื บาน (สื่อพื้นเมอื ง / ส่ือประเพณี)
หมายถึง รปู แบบของการสือ่ สารทางวฒั นธรรม
ทั้งระหวางบคุ คลกับบุคคล และระหวางบคุ คลกับ
กลมุ บคุ คล ซึ่งเกดิ ข้ึนใน ยุคกอ นที่จะมีสอื่ มวลชน
และไดร บั การยอมรับ สง่ั สม อกี ทง้ั สืบทอดตอกนั
มาอยางเปน ระบบ โดยทําหนา ที่เช่ือมโยงและ
ถายทอดขอ มลู ขา วสาร ความหมาย และอารมณ
ความรูสึกของสมาชกิ ในสงั คมเดียวกัน กอ เกดิ เปน
การสื่อสารที่เปน เอกลกั ษณข องคนใน
สังคม เชน เรอื่ งเลาพืน้ บาน การละเลน พื้นบา น
การแสดงพ้ืนบา น วัตถทุ างวัฒนธรรม ประเพณี
และพิธกี รรมตา ง ๆ เปน ตน
4
สอ่ื พน้ื บา้ นกบั การสอ่ื สารอยา่ งสรา้ งสรรค์
นิทานพ้ืนบา้ น (Folktale)คือ เร่ืองเล่าที่กลุ่มชน กลุ่มใดกลุ่มหน่ึง
เล่าสืบต่อกนั มาเป็นเวลาเนิ่นนาน โดยอาจเป็นเร่ืองราวท่ีแต่งข้ึนหรือ
นาํ มาจากเคา้ ของเหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึนจริงๆ
เพลงพน้ื บา้ น คอื เพลงทก่ี ลุม่ ชนในทอ้ งถน่ิ ต่างๆ ประดษิ ฐเ์ น้ือหา
ทว่ งทาํ นอง และลลี าการรอ้ งการเลน่ เป็นแบบแผนตามความนยิ มและ
สภาพแวดลอ้ มของทอ้ งถน่ิ นนั้ ๆ เพอ่ื ใชร้ อ้ งเลน่ ในโอกาสต่างๆ
2. รปู แบบการแสดง
๏สื่อพ้ืนบานที่ถายทอดดวยลีลาทาทางการแสดงออกในลักษณะ
ตาง ๆ ซ่งึ อาจจะมอี ปุ กรณ หรือดนตรปี ระกอบดว ยกไ็ ด เชน
๏การแสดงท่เี ปนเรื่องราว
๏การแสดงท่ีไมเ ปนเร่ืองราว
๏การละเลน พน้ื บา น
๏ดนตรีพน้ื บา น
3. รปู แบบวตั ถุ
๏สื่อพื้นบานที่เปนสิ่งของซ่ึงรับรูไดดวยประสาทสัมผัสทั้งหา คือ การ
มองเหน็ การชมิ รส การไดกลิน่ การไดยนิ และการจับตอง เชน
๏สถาปต ยกรรมพ้ืนบา น
๏ประติมากรรมพืน้ บา น
๏จิตรกรรมพืน้ บา น
๏หัตถกรรมพ้นื บา น
๏อาหารพืน้ บา น
๏การแตง กายพน้ื บา น
5
สอื่ พนื้ บา้ นกบั การสอื่ สารอย่างสรา้ งสรรค ์
4. รปู แบบประเพณี
๏สื่อพ้ืนบานท่ีเปนแบบแผนพฤติกรรมการแสดงออก โดยมี
วัตถุประสงคอยางใดอยางหน่ึง และมีกระบวนการข้ันตอน รวมถึง
องคประกอบตาง ๆ เพ่ือท่ีจะทําใหการกระทํานั้นบรรลุตามเปาหมาย
ซึ่งมกี ารสงั่ สมและสบื ทอดตอกนั มาในกลุม ชน เชน
๏ความเชือ่
๏ประเพณีพธิ ีกรรม
หลกั การใชส้ อ่ื พน้ื บา้ นอยา่ งสรา้ งสรรค์
รูจริง คือ ตองมีความรูเก่ียวกับส่ือพื้นบานที่จะนําไปใชอยางดี ละเอียดรอบดาน เชน
เรื่องความเปน มา ลกั ษณะ องคป ระกอบ และวิธกี ารปฏบิ ัติ เปนตน
เขาใจ คือ ตอ งใชสื่อพื้นบานบนพน้ื ฐาน ความเขาใจธรรมชาติของสื่อนั้น ๆ ท้ัง
ในเชิงความเหมาะสม ขอ จาํ กัด ขนบประเพณี และความเชือ่
ใหคุณคา คือ ในการใชส่ือพน้ื บานผูใชต องเหน็ คุณคา ของสือ่ น้ัน ๆ โดยไมค ดิ เพียงจะใช
ประโยชน แตตองใหเกียรติทั้งแกตัวสื่อ ตลอดจนศิลปนหรือผูเปนเจาของ หรือผูที่
เก่ยี วขอ งกบั ส่อื น้ันดว ย
ลองมาทําดู คือ การท่ีจะทําใหผูใชส่ือพ้ืนบานเขาถึง รัก และตระหนักเกี่ยวกับส่ือชนิด
น้ัน ๆ ไดอยางถองแท คืออาจตองลองไปปฏิบัติเก่ียวกับสื่อพ้ืนบาน ชนิดน้ันดูดวย
ตนเอง
Th e Pla y
7