1
ก
คำนำ
ตามเจตนารมณ์แห่งพระราชบัญญตั ิการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ แกไ้ ขเพิ่มเติม (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕
หมวด ๖ มาตรา ๔๕ กำหนดให้มีสำนกั งานรบั รองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) หรือ
สมศ. ทำหนา้ ทพ่ี ัฒนาเกณฑ์วิธกี ารประเมินคุณภาพภายนอก และทำการประเมินผลการ จดั การศกึ ษาเพ่ือให้มีการ
ตรวจสอบคณุ ภาพของสถานศึกษา โดยคำนงึ ถึงความมุง่ หมายหลักการ และแนวทาง จดั การศีกษาในแตล่ ะระดับ
ในการประเมินคุณภาพภายนอก สมศ. ใชร้ ูปแบบกัลยาณมิตรประเมิน โดยประสงคท์ ่ีจะให้เป็นการ ประเมิน
เพื่อพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของชาติ เพื่อให้เกิดวิถีชีวิตคุณภาพ และสังคม ได้ตระหนักว่า
การศกึ ษาเปน็ ความรบั ผิดชอบร่วมกันของทุกภาคสว่ น
ระบบการประกนั คุณภาพ มหี นว่ ยงานทเ่ี กีย่ วข้องหลายฝ่ายและแต่ละหนว่ ยงานได้นยิ ามศัพท์ขึน้ ตาม ความ
จําเป็นของการใช้งาน สมศ. ในฐานะที่เป็นองค์กรรับผิดชอบการประเมินคุณภาพการศึกษาของชาติจึง จัดทำ
หนังสืออภิธานศัพท์การประกันคุณภาพการศึกษา (QA Glossary) ขึ้นเพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องในการ
ดำเนินงานประกันคุณภาพการศึกษา ใช้เป็นคู่มือของสถานศึกษา รวมถึงผู้ประเมินและผู้ที่เกี่ยวข้องในระบบการ
ประกันคณุ ภาพการศกึ ษาทกุ ระดบั
ทางผู้จัดทำขอขอบคุณผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่ายที่ร่วมกันจัดทำหนังสืออภิธานศัพท์การประกันคุณภาพ
การศึกษาเล่มนี้ และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินงานด้านการประกันคุณภาพ
การศึกษาใหเ้ กดิ ประสิทธิภาพ และประสบความสำเรจ็ ตามจุดมุง่ หมายตอ่ ไป
ปราชญ์ภาวิชญ์ ดวงปันสิงห์
ผู้จัดทำ
ข
สารบัญ
หน้า
หมวด ก .................................................................................................................................................................1
การจัดการเรยี นรทู้ ่ีเน้นผู้เรียนเป็นสาํ คัญ (Learner – centered Approach) ..................................................1
กระบวนการประเมนิ คุณภาพภายนอก (External Quality Assessment Process) ........................................1
กลุม่ สาระการเรียนรูก้ ารงานอาชพี และเทคโนโลยี (Occupations and Technology Learning Area)...........2
กลมุ่ สาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ (Mathematics Learning Area)...................................................................2
กลุ่มสาระการเรยี นรู้ภาษาตา่ งประเทศ (Foreign Languages Learning Area)................................................2
กลุ่มสาระการเรียนรภู้ าษาไทย (Thai Language Learning Area) ...................................................................2
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (Science Learning Area) ...........................................................................3
กลมุ่ สาระการเรียนรู้ศลิ ปะ (Arts Learning Area).............................................................................................3
กลุม่ สาระการเรียนร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม (Social Studies, Religion and Culture Learning
Area).................................................................................................................................................................3
กลมุ่ สาระการเรยี นร้สู ุขศึกษาและพลศึกษา (Physical Education Learning Area)........................................3
การจัดการศึกษาโดยครอบครัวหรอื บ้านเรียน (Home School Provision)......................................................4
การจดั ประสบการณป์ ฐมวัย (Early Childhood Experience-based Provision)...........................................4
การจัดประสบการณ์แบบบูรณาการ (Integrated Experience Provision)......................................................4
การตดิ ตามตรวจสอบคณุ ภาพการศึกษา (Monitoring and Auditing of Educational Quality) ...................4
การประกันคณุ ภาพการศกึ ษา (Educational Quality Assurance).................................................................4
การประเมินพฒั นาการเด็ก (Child Development Assessment)...................................................................5
การพัฒนาคุณภาพการศึกษา (Educational Quality Development)............................................................5
ค
การเรียนการสอนผ่านสือ่ อิเล็กทรอนิกส์ (E-learning and Teaching)..............................................................6
การเรยี นรู้ (Learning).......................................................................................................................................6
การเรียนรู้จากกรณีปัญหา ( Problem-based Learning : PBL)......................................................................6
การเรยี นรู้จากประสบการณ์จริง ( Learning by Doing)...................................................................................6
การเรียนรู้ท่ีเนน้ การวิจัยเพ่ือสร้างองค์ความรู้ ( Research-based Learning)...................................................6
การเรยี นรูแ้ บบรว่ มมือ (Collaborative Learning)...........................................................................................7
การเรยี นรแู้ บบแสวงหาความรู้ไดด้ ว้ ยตนเอง (Self Study)................................................................................7
การเรียนรเู้ ป็นทีม (Team Study).....................................................................................................................7
การเรยี นร้เู ป็นรายบุคคล (Individual Study)...................................................................................................7
การศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน (Basic Education)..........................................................................................................7
การศึกษาตลอดชวี ิต (Life-long Education)....................................................................................................7
การศึกษาตามอธั ยาศัย (Informal Education) ................................................................................................8
การศึกษานอกระบบ (Non-formal Education) ..............................................................................................8
การศกึ ษาในระบบ (Formal Education) .........................................................................................................8
กจิ กรรมกลางแจ้ง (Outdoor Activities)..........................................................................................................8
กจิ กรรมสร้างสรรค์ (Creative Activities).........................................................................................................8
กจิ กรรมเสรมิ ประสบการณ์ ( Supplementary Experiences Activities).......................................................8
เกณฑ์การประเมนิ คุณภาพ ( Criteria of Quality Assessment) .....................................................................9
หมวด ท.................................................................................................................................................................9
ทรพั ยากรทางการศึกษา (Educational Resources)........................................................................................9
ทกั ษะการส่ือสาร (Communication Skills) ....................................................................................................9
ง
ทักษะชีวติ (Life Skills).....................................................................................................................................9
หมวด ผ .................................................................................................................................................................9
ผลงานทางวชิ าการ (Academic Paper) ...........................................................................................................9
หมวด พ.............................................................................................................................................................. 10
พัฒนาการเด็ก (Child Development) ......................................................................................................... 10
หมวด ร............................................................................................................................................................... 10
ระบบการประกนั คณุ ภาพ (Quality Assurance System) ............................................................................ 10
ระบบการศีกษา (Educational System)....................................................................................................... 12
หมวด ส .............................................................................................................................................................. 12
สาระการเรียนรู้ (Learning Content)............................................................................................................ 12
สอ่ื การเรียนรู้ (Learning Materials).............................................................................................................. 12
บรรณานกุ รม ...................................................................................................................................................... 13
1
คำศัพท์
หมวด ก
การจดั การเรยี นรทู้ เี่ นน้ ผู้เรยี นเปน็ สาํ คัญ (Learner – centered Approach)
หมายถงึ กระบวนการจดั การศึกษาทถี่ ือวา่ ผ้เู รียนมีความสำคญั ทสี่ ุด มุง่ เน้นใหน้ ักศึกษาแสวงหาความรู้และ
พฒั นาความรดู้ ้วยตนเอง รวมท้ังฝกึ และปฏบิ ัตจิ รงิ ในสภาพการทำงานจริง เชอ่ื มโยง และประยุกต์ใช้ส่งิ ท่ีได้เรียนรู้
สู่สงั คม จัดกิจกรรม และกระบวนการใหผ้ เู้ รียนคิด วเิ คราะห์ สงั เคราะห์ ประเมนิ และสรา้ งสรรค์สิ่งต่าง ๆ สง่ เสริม
ให้ผู้เรียนพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพโดยไตร่ตรอง การที่ผู้เรียนสามารถเลือกเรียนหรือเลือกทำ
โครงงานหรือทำงานตามความสนใจในขอบเขตวิชานัน้ ๆ
รปู แบบการจัดการเรยี นรู้ท่ีเน้นผู้เรียนเป็นสาํ คัญมหี ลายรปู แบบ เช่น
๑. การเรยี นรจู้ ากกรณปี ญั หา (Problem-based Learning : PBL)
๒. การเรียนรู้เป็นรายบคุ คล (Individual Study)
๓. การเรยี นรแู้ บบสรรคนยิ ม (Constructivist Learning)
๔. การเรยี นรู้แบบแสวงหาความรู้ได้ดว้ ยตนเอง (Self Study)
๕. การเรยี นรู้จากการทำงาน (Work-based Learning)
๖. การเรยี นรทู้ เ่ี น้นการวิจัยเพอ่ื สรา้ งองคค์ วามรู้ (Research-based Learning)
๗. การเรียนรู้ทใี่ ช้วธิ สี ร้างผลงานจากการตกผลกึ ทางปัญญา (Crystal-based Approach)
กระบวนการประเมนิ คุณภาพภายนอก (External Quality Assessment Process)
หมายถึง กระบวนการในการประเมินคุณภาพภายนอกประกอบด้วย ๓ ระยะ คือ ก่อนการตรวจเยี่ยม
ระหว่างการตรวจเยี่ยมและหลังการตรวจเยี่ยม ซึ่งในแต่ละระยะมีความสำคัญอย่างยิ่งเสมอต่อผลการประเมิน
คุณภาพภายนอก ที่ต้องถูกต้อง เที่ยงตรง น่าเชื่อถือสามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลสารสนเทศที่เป็นประโยชน์ต่อ
สถานศึกษาต้นสังกัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อใช้ในการตัดสินใจ หรือนำผลการประเมินคุณภาพนอกไปใช้
พฒั นาการจัดการศกึ ษาใหม้ คี ุณภาพและมาตรฐานอยา่ งต่อเน่อื ง
2
กลมุ่ สาระการเรียนรู้การงานอาชพี และเทคโนโลยี (Occupations and Technology Learning Area)
หมายถึง กลุ่มสาระการเรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางที่มุ่งพัฒนาผู้เรียนแบบองค์รวม เพื่อให้มีความรู้
ความสามารถ มที กั ษะในการทาํ งาน เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพและศกึ ษาต่อได้อย่างมีประสิทธภิ าพ โดยมี
สาระสำคัญในการเรียนรู้ ได้แก่ การดำรงชีวิตและครอบครัว การออกแบบเทคโนโลยีสารสนเทศและ การสื่อสาร
และการอาชีพ
กลุ่มสาระการเรียนรคู้ ณติ ศาสตร์ (Mathematics Learning Area)
หมายถึง กลุ่มสาระการเรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางของการเรียนคณิตศาสตร์ ซึ่งมุ่งให้ได้เรียนรู้
คณติ ศาสตรอ์ ย่างตอ่ เนอ่ื งซง่ึ มีบทบาทสำคัญยงิ่ ต่อการพัฒนาความคิดของมนุษย์ ทำให้มนษุ ย์มคี วามคดิ สรา้ งสรรค์
คิดอย่างมีเหตุผล เป็นระบบ มีแบบแผน สามารถวิเคราะหป์ ัญหาหรือสถานการณ์ได้อย่างถี่ถว้ น รอบคอบ ช่วยให้
คาดการณ์ วางแผน ตัดสินใจ แก้ปัญหา และนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ การเรียนรู้ในกลุ่ม สาระนี้ มีสาระหลักที่
จำเป็น คือ จำนวนและการดำเนินการ การวัด เรขาคณิต พีชคณิต การวิเคราะหข์ อ้ มูล และ ความนา่ จะเปน็ รวมท้ัง
ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์
กลุ่มสาระการเรียนรภู้ าษาต่างประเทศ (Foreign Languages Learning Area)
หมายถงึ กลมุ่ สาระการเรยี นร้ตู ามหลักสูตรแกนกลางที่มุ่งพฒั นาผเู้ รียนใหม้ เี จตคติที่ดีตอ่ ภาษาตา่ งประเทศ
สามารถใชภ้ าษาตา่ งประเทศสื่อสารในสถานการณ์ตา่ ง ๆ แสวงหาความรู้ ประกอบอาชพี และ ศกึ ษาต่อในระดับสูง
ขึ้น รวมทั้งมีความเข้าใจเรื่องราวและวัฒนธรรมอันหลากหลายของประชาคมโลกและ สามารถถ่ายทอดความคิด
และวัฒนธรรมไทยไปยังสังคมโลกได้อย่างสร้างสรรค์ ประกอบด้วยสาระสำคัญได้แก่ ภาษาเพื่อการสื่อสาร ภาษา
และวัฒนธรรม ภาษาและความสัมพนั ธ์กับกล่มุ สาระการเรยี นรู้อนื่ และภาษากับ ความสมั พันธ์กับชมุ ชนและโลก
กลมุ่ สาระการเรียนรภู้ าษาไทย (Thai Language Learning Area)
หมายถึง กลุ่มสาระการเรียนรู้ตามหลกั สูตรแกนกลางซ่ึงแสดงถึงการเรียนรูภ้ าษาไทยที่เป็นเอกลักษณ์ ของ
ชาติ เป็นสมบัติทางวัฒนธรรมอันก่อให้เกิดความเป็นเอกภาพและเสริมสร้างบุคลิกภาพของคนในชาติให้มี ความ
เป็นไทย ใช้เป็นเครื่องมือสื่อสารเพื่อสร้างความเข้าใจและความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน รวมทั้งเป็นเครื่องมือใน การ
แสวงหาความรู้ ติดต่อธุรกิจการงาน การพัฒนาอาชีพ และเป็นสื่อแสดงภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ ถือเป็น สมบัติ
ค่าควรแก่การเรียนรูอ้ นุรักษ์ และสืบสานให้คงอยู่คู่ชาติไทยตลอดไป ภาษาไทยเป็นทักษะที่ต้องฝึกฝน จนชำนาญ
ในการใชเ้ พอื่ การส่ือสาร การเรยี นรอู้ ย่างมีประสทิ ธภิ าพ และเพ่อื ในไปใช้ในชวี ิตจริง ซ่ึงตอ้ งเรยี นรู้ ท้ังการอ่านการ
เขียน การฟัง การดู และการพูด หลักการใชภ้ าษาไทย รวมท้งั วรรณคดีและวรรณกรรม
3
กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ (Science Learning Area)
หมายถงึ กลุ่มสาระการเรยี นร้ตู ามหลักสูตรแกนกลางเป็นกลุม่ สาระท่มี งุ่ หวงั ใหผ้ ู้เรยี นได้เรียนรู้ วิทยาศาสตร์
ที่เน้นการเชื่อมโยงความรู้กับกระบวนการ มีทักษะสำคัญในการค้นคว้าและสร้างองค์ความรู้ โดยใช้ กระบวนการ
สืบเสาะหาความรู้และแก้ไขปัญหาที่หลากหลาย ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอน โดยได้กำหนด สาระสำคัญให้
เรียนรู้ คือ สิ่งมีชีวิตกับกระบวนการดำรงชีวิต ชีวิตกับสิ่งแวดล้อมสารและสมบัติของสาร แรง และการเคลื่อนท่ี
พลังงาน กระบวนการเปลย่ี นแปลงของโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ ธรรมชาตขิ อง วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
กลมุ่ สาระการเรียนร้ศู ิลปะ (Arts Learning Area)
หมายถึง กลุ่มสาระการเรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางซึ่งแสดงถึงการมุ่งพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความ
เข้าใจ มที ักษะวิธีการทางศลิ ปะ เกดิ ความซาบซึง้ ในคณุ ค่าของศิลปะ เปิดโอกาสให้ผเู้ รยี นแสดงออกอย่าง อสิ ระ ใน
ศลิ ปะแขนงต่าง ๆ ประกอบดว้ ยสาระสำคัญ คือ ทัศนศลิ ป์ ดนตรี และนาฏศิลป์
กลมุ่ สาระการเรียนร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม (Social Studies, Religion and Culture Learning
Area)
หมายถึง กลุ่มสาระการเรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางเป็นกลุ่มสาระที่ว่าด้วยการอยู่ร่วมกันในสังคมที่มี
ความเชื่อสัมพันธ์กันและมีความแตกต่างกันอย่างหลากหลาย เพื่อช่วยให้สามารถปรับตนเองเข้ากับบริบท
สภาพแวดล้อม เปน็ พลเมอื งดี มีความรับผดิ ชอบ มีความรู้ ทักษะ คุณธรรม และคา่ นยิ มท่ีเหมาะสม ได้ กำหนดให้
เรียนรู้สาระต่าง ๆ ได้แก่ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตใน สังคม
เศรษฐศาสตร์ ประวตั ศิ าสตร์ และภมู ศิ าสตร์
กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ ุขศกึ ษาและพลศกึ ษา (Physical Education Learning Area)
หมายถึง กลุ่มสาระการเรียนรู้ตามหลักสตู รแกนกลางเป็นกลุ่มสาระที่ว่าด้วยภาวะของมนุษย์ที่สมบูรณ์ ทั้ง
ทางกาย ทางจิต ทางสังคม ทางปัญญาหรือจิตวิญญาณ ซึ่งเกี่ยวโยงกับทุกมิติของชีวิตมีทักษะปฏิบัติดา้ น สุขภาพ
จนเป็นกิจนิสัย เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของบุคคล ครอบครัวและชุมชนให้ยั่งยืนซึ่งได้กำหนดให้มีสาระ ที่เรียนรู้
ได้แก่ การเจริญเตบิ โตและพัฒนาการของมนุษย์ ชีวติ และครอบครวั การเคล่อื นไหว การออกกำลังกาย การเลน่ เกม
กฬี าไทย และกีฬาสากล การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ สมรรถภาพ และการปอ้ งกนั โรค รวมทั้งความปลอดภัยในชีวิต
4
การจดั การศกึ ษาโดยครอบครัวหรอื บา้ นเรียน (Home School Provision)
หมายถึง การศึกษาขั้นพื้นฐานทีค่ รอบครัวจัดโดยสิทธิคุ้มครองตามกฎหมาย ซึ่งมีรูปแบบการจัด การศึกษา
แบบใดแบบหนึ่งหรือทั้งสามรูปแบบของการศึกษาในระบบการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัย
สามารถเทียบโอนผลการศึกษาได้
การจัดประสบการณ์ปฐมวัย (Early Childhood Experience-based Provision)
หมายถึง การจัดการศึกษา การจัดเตรียมสภาพแวดล้อมการจัดวัสดุอุปกรณ์ สิ่งจำลองและสื่อต่างๆ ที่มี
ลักษณะและคุณสมบัติเหมาะสมกับเด็กสำหรับการทำกิจกรรมตอบสนองต่อสถานการณ์นั้นๆ จนเกิด
ประสบการณ์ต่างๆ ตามวตั ถุประสงค์ของผจู้ ัด เพือ่ สง่ เสรมิ พฒั นาการให้ครบทุกด้านทัง้ ดา้ นร่างกาย อารมณ์ จิตใจ
สังคม สติปัญญาและส่งเสริมพัฒนาเด็กให้พร้อมที่จะเรียนรู้ในระดับต่อไป การจัดการศึกษานอกสถานที่ตั้งของ
สถาบันอุดมศึกษาของรัฐ (Public University Extension) ของ หมายถึง การจัดการเรียนการสอนในสถานที่อื่น
ใด ของสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ ซึ่งไม่ใช่ที่ต้ัง สถาบันอุดมศึกษาตามประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ว่าด้วยการจดั
การศกึ ษานอกสถานทต่ี ้งั ของ สถาบันอุดมศกึ ษาของรัฐ พ.ศ. ๒๕๕๒
การจดั ประสบการณ์แบบบรู ณาการ (Integrated Experience Provision)
หมายถึง การจัดประสบการณ์ที่นำความรู้ ความคิดรวบยอด ทักษะและประสบการณ์สำคัญทั้งมวลที่ 2
ผู้เรียนจะได้รับจากสาระการเรียนรู้ต่างๆ มาเชื่อมโยงผสมผสานเข้าด้วยกันอย่างมีความหมายและสามารถนำไป
ประยุกต์ใชใ้ นชวี ิตจริงได้ การจัดประสบการณแ์ บบบรู ณาการเปน็ การลดความซ้ำซ้อน ความไม่สัมพันธแ์ ละ ความ
ไมต่ ่อเนือ่ งขององค์ความรู้ ทกั ษะ และประสบการณส์ ำคญั
การตดิ ตามตรวจสอบคณุ ภาพการศึกษา (Monitoring and Auditing of Educational Quality)
หมายถึง กระบวนการติดตามตรวจสอบความก้าวหนา้ ของการปฏบิ ตั ิตามแผนการพฒั นาคณุ ภาพ การศึกษา
และจดั ทำรายงานการติดตามตรวจสอบคุณภาพการศึกษา พรอ้ มทั้งเสนอแนะมาตรการเร่งรดั การ พัฒนาคุณภาพ
การศึกษา
การประกันคุณภาพการศกึ ษา (Educational Quality Assurance)
หมายถงึ การสร้างมาตรฐานคุณภาพของการบรหิ ารจัดการและดำเนินกิจกรรมตามภารกจิ ของ สถานศึกษา
เพื่อพัฒนาคุณภาพของผู้เรยี นอยา่ งตอ่ เนือ่ ง สร้างความมัน่ ใจให้ผูร้ ับบรกิ ารทางการศึกษา ทั้ง ผู้รับบรกิ ารโดยตรง
ได้แก่ ผู้เรยี น ผ้ปู กครอง และผู้รบั บรกิ ารทางออ้ ม ได้แก่ สถานประกอบการ ประชาชน และ สังคมโดยรวม
5
การประกันคุณภาพภายใน (Internal Quality Assurance) หมายถึง การประเมินผลและการติดตาม
ตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาจาก ภายใน โดยบุคลากรของสถานศึกษานั้นเอง หรือ
โดยหน่วยงานต้นสังกดั ที่มหี นา้ ท่ีกำกบั ดูแลสถานศกึ ษาน้นั
การประกันคุณภาพภายนอก (External Quality Assurance) หมายถึง การประเมินผลและการติดตาม
ตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาจาก ภายนอกโดยสำนักงานรับรองมาตรฐานและ
ประเมินคุณภาพการศกึ ษา (องค์การมหาชน) บุคคล หรือหน่วยงาน ภายนอกที่สำนักงานดังกล่าวรบั รอง เพื่อเป็น
การประกนั คณุ ภาพและให้มกี ารพฒั นาคุณภาพและมาตรฐาน การศกึ ษาของสถานศกึ ษา
การประเมินคุณภาพภายใน (Internal Quality Assessment) หมายถึง การประเมินคุณภาพการจัด
การศกึ ษา การติดตามและการตรวจสอบคุณภาพ และมาตรฐาน การศกึ ษาของสถานศึกษาที่กระทรวงศึกษาธิการ
ประกาศกำหนดสำหรบั การประกนั คุณภาพภายใน ซึ่งกระทำ โดยบุคลากรของสถานศึกษาน้ัน หรือ โดยหนว่ ยงาน
ต้นสังกัดที่มหี น้าทกี่ ำกับดูแลสถานศกึ ษา
การประเมินคุณภาพภายนอก (External Quality Assessment) หมายถึง การประเมินคุณภาพการจัด
การศกึ ษา การตดิ ตามและการตรวจสอบคณุ ภาพ และมาตรฐาน การศกึ ษาของสถานศกึ ษาซงึ่ กระทำโดยสำนักงาน
รบั รองมาตรฐานและประเมินคณุ ภาพการศกึ ษา (องคก์ าร มหาชน) หรือผู้ประเมินภายนอก
การประเมนิ พัฒนาการเด็ก (Child Development Assessment)
หมายถึง กระบวนการศึกษาข้อมลู ลักษณะ หรือความสามารถในดา้ นต่างๆ ของเด็กอายุแรกเกดิ ถึงไม่ เกิน
หกปีบริบูรณ์ในแต่ละช่วงวัย โดยใช้เครื่องมือและวิธีการที่เหมาะสมในการเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างต่อเนื่อง และ
สรุปผลเปรียบเทียบกับเกณฑ์ปกติของพัฒนาการเด็กตามวัย เป็นข้อมูลในการพัฒนากิจกรรมให้เด็กได้รับ การ
พัฒนาอยา่ งเตม็ ศกั ยภาพ
การพฒั นาคณุ ภาพการศกึ ษา (Educational Quality Development)
หมายถึง กระบวนการพัฒนาคุณภาพการศึกษาเข้าสู่มาตรฐานการศึกษาของชาติ โดยมีการกำหนด
มาตรฐานการศึกษาการจัดระบบและโครงสร้าง การวางแผน และการดำเนินงานตามแผนรวมทั้งการสร้าง
จิตสำนึกให้เห็นว่าการพัฒนาคุณภาพการศึกษาจะต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่องและเป็นความรับผิดชอบร่ วมกัน
ของทุกคน
6
การเรียนการสอนผา่ นส่อื อิเล็กทรอนิกส์ (E-learning and Teaching)
หมายถึง การใช้สื่อเทคโนโลยีผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์เพื่อพัฒนาคุณภาพของการเรียนรู้ โดย สถานศึกษา
ให้บริการและอำนวยความสะดวกเพื่อการเข้าถึงแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ รวมทั้งการติดต่อสื่อสาร ข้อมูลกับ
เครอื ข่ายอ่นื ๆ
การเรยี นรู้ (Learning)
หมายถึง การเปลี่ยแปลงพฤติกรรมซึ่งเป็นผลจากประสบการณ์ที่ได้รับ หรือจากการปฏิบัติ การอบรม ส่ัง
สอนและการปฏิสัมพันธ์กับสถาพแวดล้อมที่เอื้อต่อความต้องการและความสนใจของเด็ก ทำให้ ความสามารถ
ต่างๆ ของเดก็ ถกู นำออกมาใช้อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพเตม็ ท่ี
การเรียนรู้จากกรณปี ญั หา ( Problem-based Learning : PBL)
หมายถึง รูปแบบการเรยี นรู้ทใี่ ห้ผ้เู รยี นคิดและได้เรียนรโู้ ดยกำหนดวัตถปุ ระสงค์และเลือกแหล่งเรียนรู้ ด้วย
ตนเอง ผ้สู อนเปน็ ผูใ้ ห้คำแนะนำ เป็นการส่งเสรมิ ใหเ้ กิดการคิดแก้ปัญหามากกว่าการจำเนื้อหาข้อเทจ็ จริง ส่งเสริม
การทำงานเป็นกลุ่มและพัฒนาทักษะทางสังคม วิธีการนี้จะใช้ในการจัดการเรียนการสอนได้ดี หาก ผู้เรียนมีระดบั
ความสามารถทางการคิดและการดำเนินการด้วยตนเองได้ดี เง่ือนไขทที่ ำให้เกิดการเรียนรู้ ประกอบด้วยความรู้เดิม
ของผ้เู รยี นท่สี ามารถผสานความเขา้ ใจกับข้อมลู ใหม่ได้ โดยการจดั สถานการณ์ที่เหมือน จริงส่งเสริมการแสดงออก
และการนำไปใชอ้ ย่างมีประสิทธภิ าพ การใหโ้ อกาสผ้เู รียนได้ไตร่ตรองข้อมลู อย่างลึกซ้งึ ทำให้ผ้เู รียนตอบคำถามจด
บันทกึ วพิ ากษว์ ิจารณส์ มมติฐานทไ่ี ด้ตง้ั ไว้และสรุปไดด้ ี
การเรียนรจู้ ากประสบการณ์จรงิ ( Learning by Doing)
หมายถึง การเรียนรู้ที่ได้จากการมีประสบการณ์ด้วยตนเองหรือเรียนรู้ด้วยการปฏิบัติจริง จะทำให้ผู้เรียน
เกดิ การเรียนร้ไู ดด้ ที ่สี ุด
การเรยี นรู้ท่ีเนน้ การวิจัยเพ่ือสร้างองคค์ วามรู้ ( Research-based Learning)
หมายถึง การเรียนรู้ที่เน้นการวิจัย ซึ่งถือได้ว่าเป็นหัวใจของบัณฑิตศึกษา เพราะเป็นการเรียนที่เน้นการ
แสวงหาความรู้ด้วยตนเองของผู้เรียนโดยตรง เป็นการพัฒนากระบวนการแสวงหาความรู้ และการทดสอบ
ความสามารถทางการเรียนรดู้ ้วยตนเองของผ้เู รยี น โดยรปู แบบการเรยี นการสอนอาจแบง่ ได้เปน็ 4 ลักษณะ ใหญ่ๆ
ไดแ้ ก่ ๑) การสอนโดยใช้วธิ ีวิจัยเป็นวธิ สี อน ๒) การสอนโดยผู้เรียนร่วมทำโครงการวิจัยกบั อาจารย์หรือ เป็นผู้ช่วย
โครงการวิจัยของอาจารย์ ๓) การสอนโดยผู้เรียนศึกษางานวิจัยของอาจารย์และของนักวิจัยชั้นนำใน ศาสตร์ที่
ศึกษา และ ๔) การสอนโดยใช้ผลการวิจยั ประกอบการสอน
7
การเรยี นรู้แบบรว่ มมือ (Collaborative Learning)
หมายถึง การเรียนรู้ร่วมกันที่เน้นให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติเป็นกลุ่มย่อย โดยสมาชิกกลุ่มมีความสามารถ
แตกต่างกัน เพื่อเสริมสร้างสมรรถภาพการเรียนรู้ของแต่ละคน สนับสนนุ ให้มีการช่วยเหลอื ซึ่งกนั และกันให้ บรรลุ
เป้าหมายที่วางไว้ นอกจากนี้ยังเป็นการส่งเสริมให้ผู้เรียนทำงานร่วมกันเป็นหมู่คณะตามระบอบ ประชาธิปไตย
เป็นการพฒั นาความฉลาดทางอารมณ์ ทำใหส้ ามารถปรบั ตัวเขา้ กบั ผู้อน่ื ไดอ้ ย่างมคี วามสขุ
การเรียนรแู้ บบแสวงหาความรูไ้ ด้ด้วยตนเอง (Self Study)
หมายถึง การเรียนรู้ที่ให้ผู้เรียนศึกษาและแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง เช่น การจัดการเรียนการสอนแบบ
สืบค้น (Inquiry Instruction) การเรียนแบบค้นพบ (Discovery Learning) การเรียนแบบแก้ปัญหา (Problem
Solving) การเรียนรู้เชิงประสบการณ์ (Experiential Learning) ซึ่งการเรียนรู้การสอนแบบแสวงหาความรู้ด้วย
ตนเองนใี้ ชใ้ นการเรยี นรู้ท้งั ที่เปน็ รายบุคคล และกระบวนการกลุม่
การเรียนรูเ้ ป็นทมี (Team Study)
หมายถึง การที่ผู้เรียนเข้าร่วมปฏิบัติงานอย่างใดอย่างหนึ่งร่วมกัน โดยมีเป้าหมาย มีการกำหนดบทบาท
ของสมาชิก การมอบหมายงานและแผนงานที่ชัดเจนในการดำเนินงานของกลุ่มทำให้มีการเรียนรู้ระหว่างกัน การ
ติดต่อสื่อสารประสานงาน การตดั สนิ ใจรว่ มกนั และช่วยเหลอื เก้ือกูลกนั เพ่อื ใหบ้ รรลวุ ตั ถุประสงค์ตาม เป้าหมาย ใน
ระยะเวลาทก่ี ำหนด โดยรบั ผดิ ชอบในผลของการกระทำรว่ มกัน จึงเปน็ ประโยชน์ต่อสมาชิกในกล่มุ
การเรยี นรู้เป็นรายบุคคล (Individual Study)
หมายถึงความสามารถและความสนใจในการเรียนรู้ของผู้เรียนแต่ละคนที่มีความแตกต่างกัน จัดจําเป็น ท่ี
ต้องมีเทคนิควธิ ีการจัดการเรียนรู้ท่ีหลากหลาย เพื่อช่วยให้การจัดการเรียนรู้ตอบสนองผู้เรียนแต่ละคนที่ แตกต่าง
กนั
การศึกษาขน้ั พื้นฐาน (Basic Education)
หมายถึง การศึกษาจัดไมน่ ้อยกวา่ สิบสองปกี ่อนระดับอุดมศึกษา
การศึกษาตลอดชีวิต (Life-long Education)
หมายถงึ การศึกษาทเี่ กิดจากการผสมผสานระหว่างการศึกษาในระบบ การศกึ ษานอกระบบ และ การศกึ ษา
ตามอธั ยาศัย เพอ่ื ให้สามารถพัฒนาคุณภาพชวี ิตได้อย่างต่อเน่ืองตลอดชวี ิต
8
การศกึ ษาตามอธั ยาศยั (Informal Education)
หมายถึง การศึกษาที่ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเองตามความสนใจ ศักยภาพ ความพร้อม และโอกาส โดย
ศึกษาจากบคุ คลประสบการณ์ สงั คม สภาพแวดลอ้ ม สื่อ หรือแหล่งความรู้อื่นๆ
การศึกษานอกระบบ (Non-formal Education)
หมายถึง การศกี ษาทีม่ คี วามยดื หยนุ่ ในการกำหนดจุดมงุ่ หมาย รูปแบบ วธิ ีการจดั การศึกษา ระยะเวลา ของ
การศึกษาการวัดและประเมินผล ซึ่งเป็นเงื่อนไขสำคัญของการสำเร็จการศึกษาโดยเนื้อหาและหลักสูตร จะต้องมี
ความเหมาะสม สอดคลอ้ งกบั สภาพปัญหาและความตอ้ งการของบคุ คลแต่ละกลุ่ม
การศกึ ษาในระบบ (Formal Education)
หมายถึง การศึกษาที่กำหนดจุดมุ่งหมาย วิธีการศึกษาหลักสูตร ระยะเวลาของการศึกษา การวัดและ
ประเมินผล ซ่งึ เปน็ เงื่อนไขของการสำเร็จการศึกษาท่แี น่นอน
กิจกรรมกลางแจง้ (Outdoor Activities)
หมายถึง กิจกรรมที่จัดให้เด็กนอกห้องเรียนเพื่อออกกำลังเคลื่อนไหวร่างกายและแสดงออกอย่างอิสระ
ตามความสนใจและความสามารถของเด็กแต่ละคน เช่น การเล่นเครื่องเล่นสนาม การเล่นทราย การเล่นน้ำ การ
เลน่ กับอุปกรณก์ ีฬา การเลน่ เกมการละเล่น
กิจกรรมสร้างสรรค์ (Creative Activities)
หมายถึง กิจกรรมท่ชี ว่ ยให้เด็กแสดงออกทางอารมณ์ความรู้สกึ ความคิดริเรมิ่ สร้างสรรค์และ จินตนาการ ให้
เหมาะกับพัฒนาการ โดยใช้ศิลปะและการเล่น เช่น การเขียนภาพ การปั้นการฉีก-ปะ การตัดปะ การพิมพ์ภาพ
การรอ้ ย การประดิษฐ์ การเลน่ พลาสตกิ สร้างสรรค์ การสร้างรูปจากกระดานปกั หมุด เป็นต้น
กจิ กรรมเสรมิ ประสบการณ์ ( Supplementary Experiences Activities)
หมายถึง กจิ กรรมกลุ่มท่ีมุ่งให้เด็กได้พัฒนาทักษะการเรียนรู้ และเกิดความคดิ รวบยอดเกี่ยวกบั เรื่องที่ เรียน
ดว้ ยวิธีต่างๆ เช่น สนทนา อภิปราย สาธติ ทดลอง เล่านิทาน เล่นบทบาทสมมติ ร้องเพลง ทอ่ งคำคล้องจอง ศึกษา
นอกสถานท่ี เชญิ วิทยากรมาใหค้ วามรู้ เป็นตน้ หรอื เรยี กอีกอย่างหน่ึงวา่ กิจกรรมในวงกลม
9
เกณฑ์การประเมินคุณภาพ ( Criteria of Quality Assessment)
หมายถึง มาตรวดั ของแต่ละตวั บง่ ชี้คุณภาพท่ีพัฒนาจากเกณฑแ์ ละแนวปฏิบัติเป็นมาตรฐาน ซ่ึงกำหนดโดย
ต้นสังกัดหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการประเมินคุณภาพการศึกษา ทั้งนี้เพื่อให้การประเมิน คุณภาพมีความ
สอดคล้องไปในแนวทางเดยี วกัน
หมวด ท
ทรัพยากรทางการศึกษา (Educational Resources)
หมายถึง ปัจจัยที่นำมาเพื่อการจัดการศึกษา รวมทั้งแหล่งที่มาของความรู้ ความเข้าใจและประสบการณ์
เช่น งบประมาณห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ อุทยานประวัติศาสตร์ โบราณสถาน ห้องปฏิบัติการ สนามกีฬา
ทรัพยากรธรรมชาติ ครู อาจารย์ ผทู้ รงคุณวฒุ ิ ภมู ิปญั ญา ทอ้ งถ่นิ เป็นต้น
ทักษะการส่ือสาร (Communication Skills)
หมายถึง ความสามารถในการส่ือสารเพ่ือสร้างปฏิสมั พนั ธร์ ะหว่างบุคคลในสังคมหรือในกลมุ่ ได้อยา่ ง ถกู ต้อง
ชัดเจนด้วยสีหน้าและท่าทาง ในลักษณะการสื่อสารแบบสองทาง ได้แก่ วัจนภาษาคือภาษาที่เป็นคำพูด เป็น
ถอ้ ยคำหรือการเขยี น และอวัจนภาษาคือภาษาท่าทาง สายตา การแสดงออก รวมถึงการส่ือสารแบบทางเดียว เชน่
ภาพวาด การเขยี น จดหมาย บทความ ทสี่ ะทอ้ น ความคดิ และความรสู้ ึกภายในของผ้สู ง่ สาร
ทกั ษะชวี ติ (Life Skills)
หมายถงึ คุณลักษณะหรือความสามารถข้ันพนื้ ฐานของบคุ คลทเ่ี ปน็ ทักษะภายในที่จะช่วยให้บุคคล สามารถ
เผชิญสถานการณ์ต่างๆ ท่ีเกดิ ข้ึนในชีวติ ประจำวนั ได้อย่างมีประสิทธภิ าพและเตรียมพรอ้ มในการ ปรับตวั และเลือก
ทางเดินชีวิตที่เหมาะสมเพื่อสามารถเผชิญปัญหาต่างๆ รอบตัวในสภาพสังคมปัจจุบันและ เตรียมพร้อมสำหรับ
อนาคต เช่น การดูแลสุขภาพ สิ่งเสพติด ความปลอดภัย สิ่งแวดล้อม คุณธรรม จริยธรรม ฯลฯ เพื่อให้สามารถมี
ชีวติ อย่ใู นสงั คมได้อย่างมีความสขุ
หมวด ผ
ผลงานทางวิชาการ (Academic Paper)
หมายถึง ผลงานทผี่ ่านกระบวนการกลน่ั กรองผลงานกอ่ นตีพิมพ์ โดยมีรายละเอียดดงั น้ี
10
๑. บทความวชิ าการ หมายถงึ เอกสารทางวิชาการที่เรยี บเรียงอยา่ งเป็นระบบ มีขอ้ ความร้ทู สี่ ะทอ้ น มุมมอง
แนวคิดเชิงทฤษฎีที่ได้จากประสบการณ์ การสังเคราะห์เอกสาร หรือการวิจัย โดยจัดทำในรูปของ บทความเพ่ือ
ตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารวิชาการที่มีคณุ ภาพซงึ่ มผี ตู้ รวจอา่ น
๒. ตำรา หมายถึง เอกสารทางวิชาการที่เรียบเรียงอย่างเป็นระบบ อาจเขียนเพือ่ ตอบสนองเน้ือหา ทั้งหมด
ของรายวิชาหรือเป็นส่วนหนึง่ ของรายวิชาหรือหลักสูตรก็ได้ โดยมีการวิเคราะห์และสังเคราะห์ความรู้ที่ เกี่ยวข้อง
และสะทอ้ นให้เหน็ ความสามารถในการถา่ ยทอดวิชาในระดับอดุ มศึกษา
๓. หนังสือ หมายถึง เอกสารทางวิชาการที่เขียนขึ้นเพื่อเผยแพร่ความรู้ ไปสู่วงวิชาการและ/ หรือผู้อ่าน
ทวั่ ไป โดยไมจ่ ำเปน็ ตอ้ งเปน็ ไปตามข้อกำหนดของหลักสตู รหรือต้องนำมาประกอบการเรยี นการสอนในวิชาใด วิชา
หนึ่ง ทั้งนี้ จะต้องเป็นเอกสารที่เรียบเรียงขึ้นอย่างมีเอกภาพ มีรากฐานทางวิชาการที่มั่นคง และให้ทัศนะของ
ผู้เขียนที่สร้างเสริมปัญญาความคิด และสร้างความแข็งแกร่งทางวิชาการให้แก่สาขาวิชาน้ันๆ และ/หรือสาขาวิชา
ท่เี กีย่ วเน่อื ง
หมวด พ
พฒั นาการเด็ก (Child Development)
หมายถึง ศักยภาพในการพัฒนาตนเองตามกำหนดเวลาเฉพาะของพัฒนาการนั้นๆ โดยธรรมชาติ เป็นผล
ของการปฏิสัมพันธ์ระหว่างวุฒิภาวะและการเรียนรู้ นำไปสู่ความสามารถในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้ เป็นไป
ตามข้นั ตอนของพัฒนาการ
หมวด ร
ระบบการประกันคุณภาพ (Quality Assurance System)
หมายถึง ระบบที่ก่อให้เกิดผลดี ทำให้ผู้ใช้บริการ ได้รับบริการ ที่มีคุณภาพได้มาตรฐาน ในวงการศึกษา ได้
ดดั แปลงระบบการประกนั คณุ ภาพมาใชเ้ พอ่ื ประกันคณุ ภาพตามมาตรฐานการศึกษา เช่น
ระบบ ISO (International Standardization and Organization) เป็นมาตรฐานระบบคุณภาพที่มีการ
เน้นในหลักการ เปา้ หมายและจุดประสงค์ สามารถใช้เป็นเคร่อื งมือในการปรับปรุงประสทิ ธิภาพการผลติ หรือ งาน
บริการทีร่ วมการประกันคณุ ภาพและการควบคุมภาพ เพ่อื สรา้ งความเช่ือม่ันว่าผลิตภัณฑ์ของผู้บริการ เป็นไปตาม
ความต้องการทางคุณภาพของลูกค้า
11
ระบบ TQM (Total Quality Management) เป็นระบบที่ปรับปรุงการวางแผน การจัดองค์กร และทำ
ความเข้าใจในกิจกรรมทีเ่ ก่ียวขอ้ งกับแต่ละบุคคลใน ลในแต่ละระดบั เพื่อปรับปรุงประสิทธภิ าพ ให้มีความยดื หยนุ่
ท่ี จะสามารถแขง่ ขันไดป้ ระสทิ ธิภาพของการจดั องคก์ รในระบบนี้ขึน้ อยู่กับการปฏิบตั ิตามบทบาทหน้าท่ีของทุกคน
ในการนำองค์กรไปสู่เปา้ หมาย
ระบบ The Malcom - Baldrige National Quality Award เป็นแนวทางการตรวจสอบคุณภาพองค์กร
ซึง่ แนวทางนอี้ าจนำมาใชใ้ นการตรวจสอบคณุ ภาพขององค์กรทางดา้ นการศกึ ษา มอี งค์ประกอบ 7 ด้าน คอื
๑. การเป็นผนู้ ำา
๒. สารสนเทศและการวิเคราะห์
๓. การจัดทำแผนยทุ ธศาสตร์
๔. การพัฒนาและบริหารทรพั ยากรมนุษย์
๕. การบริหารกระบวนการผลติ บณั ฑติ วิจัย และบริการวชิ าการ
๖. สมั ฤทธ์ผิ ลทางวชิ าการ
๗. สัมฤทธผ์ิ ลในการผลติ บัณฑิต
ระบบ CIPP (Context, Input, Process, Product) หมายถึงระบบที่ใช้ในการประเมินตามด้านต่างๆ ท่ี
เกย่ี วข้อง ๔ ดา้ น คอื ด้านบรบิ ท ดา้ นปจั จัยนำเขา้ ด้านการดำาเนนิ การและดา้ นการผลติ
ระบบ ๕ ส. เปน็ ระบบพืน้ ฐานประกอบดว้ ย สะสาง คือการค้นหาและกำจดั สงิ่ ท่ีไม่จำเป็น สะดวก คือ ให้จัด
ระเบียบเรียบร้อย ง่ายต่อการใชง้ าน สะอาด คอื ทำความสะอาด อยา่ งละเอยี ดทว่ั ถึง สขุ ลักษณะ คือ รักษาสุขภาพ
อนามัยใหถ้ ูกสุขลักษณะและรักษามาตรฐาน สรา้ งนิสัย คอื สร้างนสิ ัย/วนิ ยั และปฏบิ ัติ ให้เกิดความเคยชินสม่ำเสมอ
ระบบ SBM (School Based Management) หมายถึง การบริหารจัดการที่สถานศึกษามีอำนาจอิสระใน
การดำเนินงาน โดยมีคณะกรรมการสถานศึกษาทำหน้าทีก่ ำกับและส่งเสริมสนับสนุนให้เปน็ ไปตาม ความต้องการ
และจำเปน็ ของสถานศึกษาเพื่อเพมิ่ ประสิทธภิ าพของสถานศกึ ษา
ระบบประกันคุณภาพของแต่ละสถานศึกษาที่กำหนดขึ้นอาจจะผสมผสานวิธีการต่างๆ เข้าด้วยกัน แต่
อย่างไรก็ตามจะตั้งอยู่บนพื้นฐานของ ปัจจัยนำเข้า (Input) กระบวนการ (Process) ปัจจัยผลผลิต (Output)
ผลสมั ฤทธ์ิ (Outcome)
12
ระบบการศีกษา (Educational System)
หมายถึง โครงสร้างทางการศึกษาที่ประกอบด้วยส่วนย่อยต่างๆ ที่ทำงานประสานสัมพันธ์กันและกัน เพ่ือ
บรรลุเป้าหมายทางการศึกษา เช่นการศึกษาในระบบ ๖-๒-๓ คือ ประถมศึกษา ๖ ปี มัธยมศึกษาตอนต้น ๓ ปี
และมัธยมศกึ ษาตอนปลายอกี ๓ ปี เปน็ ตน้
หมวด ส
สาระการเรียนรู้ (Learning Content)
หมายถึง องค์ความรู้ ทักษะหรือกระบวนการ และคุณลักษณะหรือค่านิยม คุณธรรม จริยธรรม ความรู้
สำหรับเด็กอายุตั้งแต่แรกเกิดถึงห้าปี ใช้เป็นสื่อกลางในการจัดกิจกรรมให้เด็ก เพื่อส่งเสริมพัฒนาการทุกด้าน ท้ัง
ด้านร่างกาย อารมณ์ จิตใจ สงั คมและสติปัญญา ซึ่งจำเป็นตอ่ การพฒั นาเดก็ ใหเ้ ป็นมนุษย์ทีส่ มบรู ณ์
สอื่ การเรยี นรู้ (Learning Materials)
หมายถึง เครื่องมือที่เป็นตัวกลางในการถ่ายทอดเรือ่ งราวเนื้อหา ความรู้ จากผู้สอน หรือจากแหล่ง ความรู้
ไปสู่เด็ก เช่น วัสดุ อุปกรณ์ กิจกรรม บุคคล สิ่งแวดล้อม หรือวิธีการใดๆ เพื่อช่วยให้เด็กได้รับ ประสบการณ์
ความรู้ เจตคติ บรรลตุ ามวตั ถปุ ระสงค์ที่ตงั้ ไว้ และเกดิ การเรยี นร้อู ยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ
13
บรรณานุกรม
สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน). (2553). อภิธานศัพท์การประกัน
คณุ ภาพการศึกษา (OA Glossary). กรุงเทพฯ: สำนักงานรบั รองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา
(องคก์ ารมหาชน).