5 steps

1

รายงานการใชส ือ่ นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศกึ ษา
ประจําภาคเรยี นที่ 1 ปก ารศึกษา 2564

“กระบวนการเรยี นรู 5 ขน้ั ตอน หรอื 5 STEPs”

รายวชิ าการสอื่ สารและการนําเสนอ ระดบั ชั้นมัธยมศกึ ษาปท ่ี 3

นางศรสี กลุ วบิ ลู ยว งศรี
ครูชํานาญการพิเศษ

โรงเรียนวัชรวทิ ยา จังหวัดกาํ แพงเพชร
สาํ นกั งานเขตพ้นื ท่ีการศึกษามัธยมศกึ ษากําแพงเพชร

1

รายงานการใชส่ือนวตั กรรมและเทคโนโลยที างการศึกษา
ภาคเรียนที่ 1 ประจาํ ปก ารศึกษา 2564

****************
1. ชอื่ -สกุล นางศรสี กลุ วิบูลยว งศรี
2. วิชาท่ีสอน การสอ่ื สารและการนาํ เสนอ (IS2) ระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปที่ 3

ช่อื ส่อื “กระบวนการเรียนรู 5 ขั้นตอน หรอื 5 STEPs”
ประเภทสือ่
2.1.  ส่อื ประเภทคอมพิวเตอรและเทคโนโลยี (IT)
2.2.  ส่อื ประเภทอุปกรณ/ส่งิ ประดษิ ฐ /ของจริง /หนุ จําลอง/เครื่องมอื ในหอ งปฏบิ ัติการ
2.3.  สอื่ ประเภทเทคนิคหรอื วธิ ีการ
2.4.  สอ่ื ประเภทวัสดุ/ตํารา/ส่ิงพิมพ/ แบบฝก

 หนงั สอื  เอกสาร  แผนพับ  โปสเตอร  อน่ื ๆ ระบุ............................

(-ภาพประกอบสื่อนวตั กรรม-)
“กระบวนการเรียนรู 5 ขัน้ ตอน หรอื 5 STEPs”

2
3. ใชประกอบการสอนใน

แผนการจัดการเรียนรทู ี่ 1-3 รายวิชาการส่ือสารและการนําเสนอ (IS2) ระดับช้ันมัธยมศกึ ษาปท ี่ 3
4. ความเปนมาและความสาํ คญั

การปฏิรูปการเรยี นรูในศตวรรษท่ี 21 หวังที่จะพัฒนาเด็กไทยและคนไทยใหเปนผูเรียนรูตลอดชีวิต
อยางมีคุณภาพ ดงั น้ันการจัดการเรียนรูข องครู จึงตองมีการวิเคราะหหลกั สูตร และการจัดการเรียนรูที่เนนเด็ก
เปน ศูนยกลาง ซึง่ เปนทมี่ าของคําวา “กระบวนการเรียนรู 5 ขัน้ ตอน หรือ 5 STEPs”ซึ่งเปน แนวการจดั การเรียน
การสอนโดยใชวิธีการสืบสอบหรือวิธีสอนแบบโครงงาน ข้ันตอนการเรียนรู ประกอบดวย "การต้ังคําถาม การ
แสวงหาสารสนเทศ การสรางความรู การสื่อสาร และการตอบแทนสังคม" ซ่ึงจะเปนตัวชวยพัฒนาครูใหมี
คุณภาพ อีกท้ังจะสามารถทําใหเด็กไทยเปนนักเรียนรูตลอดชีวิตอยางมีคุณภาพ ข้ันตอนที่ 1 การเรียนรูต้ัง
คําถาม หรือข้ันตั้งคําถาม เปนการใหนักเรียนฝกสังเกตสถานการณ ปรากฏการณตางๆ จนเกิดความสงสัย
จากนน้ั ฝกใหเ ดก็ ตง้ั คาํ ถามสาํ คญั รวมท้ังการคาดคะเนคําตอบ ดวยการสืบคน ความรูจากแหลง ตางๆ ขั้นตอนที่ 2
การเรยี นรูแสวงหาสารสนเทศ เปนขัน้ ตอนการออกแบบ/วางแผนเพอื่ รวบรวมขอ มลู สารสนเทศ จากแหลง เรียนรู
ตา งๆ ขัน้ ตอนท่ี 3 การเรียนรูเพื่อสรางองคความรู เปนข้ันตอนท่ีเด็กมีการคิดวิเคราะหข อมูลเชิงปริมาณและเชิง
คณุ ภาพ ข้ันตอนท่ี 4 การเรียนรเู พ่ือการสือ่ สาร คอื ข้นั นําเสนอความรดู วยการมใชภาษาที่ถูกตอง ชัดเจน และ
เปนท่ีเขาใจ อาจเปนการนําเสนอภาษา และนําเสนอดวยวาจา ขั้นตอนท่ี 5 การเรียนรเู พ่ือตอบแทนสังคมเปน
ขนั้ ตอนการฝกเดก็ ใหนาํ ความรูท่ีเขา ใจ นาํ การเรียนรูไปใชประโยชนเพอื่ สว นรวม หรอื เห็นตอประโยชนสวนรวม
ดว ยการทํางานเปนกลุม รว มสรา งผลงานทีไ่ ดจากการแกป ญหาสงั คมอยางสรา งสรรค ซึง่ อาจเปนความรู แนวทาง
ส่ิงประดิษฐ ซึ่งอาจเปนนวัตกรรม ดวยความรับผิดชอบตอสังคม อันเปนการแสดงออกของการเกื้อกูล และ
แบง ปนใหสังคมมสี ันตอิ ยางยัง่ ยืน

ท้ังน้ีในการสอนหนวยท่ี 1 ช่ือหนวย เตรียมความพรอม ในรายวิชาการสื่อสารและการนําเสนอ (IS2)
สาํ หรบั นักเรียนระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปท ่ี 3 ซึง่ เปนการเชื่อมโยงทบทวนความรจู ากการศกึ ษาคน ควา (IS1) การ
วิเคราะห สังเคราะห และสรางองคความรูมาสกู ารส่ือสารและการนําเสนอ (IS2) มาเขียนสรุปความใหเปน
ความเรียงเชิงวิชาการพรอมอางอิงตามหลักวิชาการเปน พ้ืนฐานสําคัญของการสื่อสารและการนาํ เสนอให
เหมาะสมกบั ผูอาน / ผฟู ง ผูสอนจึงใชเทคนิคการสอน“กระบวนการเรียนรู 5 ข้ันตอน หรือ 5 STEPs”มาใช
จัดกิจกรรมดังกลาวเพ่ือสงเสริมใหผูเรยี นเปน ผูเ รยี นรตู ลอดชวี ิตอยา งมคี ณุ ภาพ
5. วตั ถุประสงคข องสือ่ การเรยี นการสอนท่ีผลติ

 เพื่อพฒั นานวตั กรรมการเรียนรใู หท นั สมยั เหมาะสมกับสถานการณและเผยแพรส ูชุมชนผาน
ระบบเครอื ขายเทคโนโลยีสารสนเทศ

 เพ่ือนํานวตั กรรมมาใชแกป ญหาในเรอ่ื งการเรยี นการสอน
 เพื่อนาํ นวัตกรรมมาใชพ ัฒนาการเรยี นการสอน
 อน่ื ๆ โปรดระบุ ………………………………………………………………………………………………

6. วิธีการสรา ง/ขัน้ ตอนในการพัฒนานวตั กรรมการเรียนการสอน
8.1 วัสด-ุ อปุ กรณท ่ีใชใ นการสรา งส่ือ/งบประมาณ
แผนการจัดการเรยี นรโู ดยใช“กระบวนการเรียนรู 5 ขั้นตอน หรือ 5 STEPs”
งบประมาณ –

3
8.2 ข้ันตอนในการพฒั นานวัตกรรมการเรยี นการสอน

1) ขนั้ การศึกษาเอกสาร ศึกษาวิธกี ารจัดกิจกรรมการเรยี นรโู ดยใช“กระบวนการเรียนรู 5
ขน้ั ตอน หรอื 5 STEPs”

2) ข้นั การออกแบบแผนการจัดการเรียนรูโดยใช“กระบวนการเรียนรู 5 ขัน้ ตอนหรือ 5 STEPs”
3) ขนั้ การพฒั นาแผนการจัดการเรยี นรูโดยใช“กระบวนการเรียนรู 5 ขั้นตอนหรอื 5 STEPs”
4) ขั้นปรบั ปรงุ และแกไข โดยนําขอ เสนอแนะจากผูเ ชย่ี วชาญและปรบั แกเพือ่ ใหเ กดิ ความ
สมบรู ณม ากย่ิงขน้ึ
5) ขั้นการนําไปใช โดยการนําแผนการจัดการเรียนรูโดยใช“กระบวนการเรียนรู 5 ข้ันตอน
หรือ 5 STEPs”โดยบูรณาการจัดการเรียนรูรายวิชาการสื่อสารและการนําเสนอ (IS2) โดยจัดการเรียนการ
สอนกับกลุมตัวอยางท่ีไดเลือกไว
7. วธิ ีการใชส ือ่
1) ใหน ักเรียนศกึ ษาตัวอยางสถานการณปญ หา แลวสมุ ถามนักเรียนวา อยใู นข้ันตอนใดตอ ไปนี้
ขั้นท่ี 1 ตงั้ ประเด็นปญ หา
ข้ันท่ี 2 สบื คน ความรู
ข้นั ท่ี 3 สรปุ องคความรู
2) ใหนักเรียนแบงกลุมปฏิบัติใบกิจกรรม ทบทวน IS1 สู IS2 ใหนักเรียนตอบคําถามโดยใชผลจาก
การศึกษาคน ควาในวชิ า IS1
ขน้ั ท่ี 1 ประเดน็ ปญ หา
1. จากสถานการณขางตน นักเรียนคิดวาเปนปญหาอยา งไร
2. และจากปญ หาขางตน นกั เรียนเกิดขอ สงสยั อยา งไร
3. จากขอสงสยั ขา งตน นกั เรยี นเกดิ คาํ ถามหรอื ประเดน็ ปญหาใดท่ีนักเรียนตอ งการคําตอบ
4. การหาคําตอบของคําถามของนักเรยี นตองมีขอมลู พน้ื ฐานเกย่ี วกับเรื่องใดบา ง
5. สมมตฐิ านของการศกึ ษาคน ควา เรือ่ งนค้ี ืออะไร
ขั้นที่ 2 สบื คนความรู
6. นักเรยี นมวี ธิ ีการสืบคนความรหู รอื หาคาํ ตอบอยางไร
ข้ันท่ี 3 สรปุ องคความรู
7. ใหนักเรยี นเขยี นสรปุ องคความรทู ี่ไดร ับ
ขน้ั ท่ี 4 การสอื่ สารและการนําเสนอ
ข้ันท่ี 5 การบรกิ ารสังคมและจิตสาธารณะ
8. นกั เรยี นคิดวา จะนาํ เสนอองคค วามรนู ดี้ วยวธิ ีใดและนําไปเผยแพรส ูสาธารณดว ยวิธใี ด
9. นักเรียนคิดวา ประโยชนข องการศึกษาคนควานีค้ ืออะไร
3) ครูและนกั เรยี นรว มกนั สรปุ ความรู

8. ผลการใชน วตั กรรม
ผลการใชนวัตกรรม พบวา กิจกรรมการเรียนรูรายวิชาการส่ือสารและการนําเสนอ (IS2) ระดับ

ชัน้ มธั ยมศึกษาปท ่ี 3 โดยใชกระบวนการเรียนรู 5 ข้ัน (5 STEPs) ประกอบดวยขั้นตอนท่สี าํ คัญ คือ 1) ขั้นการ
เรียนรูตั้งคําถาม (learning to Question) ครูจะนําเสนอปญหา ภาพสถานการณ คลิปวีดีโอกรณีตัวอยาง
เพือ่ ใหนักเรียนไดรับรูถึงปญหาหรือสถานการณปญหา เพ่ือสรางความรสู ึกอยากรอู ยากเห็น ทําใหผูเรยี นเห็น

4
คุณคา ความสําคัญ และประโยชนของสิ่งท่ีจะเรียน 2) ขั้นการเรียนรูแสวงหาสารสนเทศ (Learning to
Search)ครูจัดหาส่ือ และแหลง เรียนรู เพ่ือกระตนุ ใหนักเรียนไดแสวงหาความรหู รือขอมูลจากส่ือ และแหลง
เรียนรทู ี่หลากหลายภายในโรงเรียน 3) ข้ันการเรียนรูเพื่อสรางองคความรู (Learning to Construct) เนน ให
นักเรียนนําขอมูลหรือคนพบที่ไดจากการแสวงหาความรูที่ไดมาสรุปความคิดรวบยอดเพ่ือเปนคําตอบของ
ปญ หาที่ผูเรียนไดรับองคความรอู ยา งเหมาะสม 4) ขนั้ การเรียนรูเพ่ือการสอ่ื สาร (Learning to Communicate)
เปนข้ันที่ผูเรียนไดถายทอดองคความรู แนวคิดตางๆ ที่เกิดจากการเรียนรูของผูเรียน โดยผานตัวแทนกลุม
ออกมานาํ เสนอคําตอบของปญ หาท่ีไดร ับ และอภิปรายรวมกันระหวางกลุม ซ่ึงเปน การแลกเปล่ยี นเรียนรูของ
ผูเรียนแตล ะบุคคล 5) ข้ันการเรยี นรูเพื่อตอบแทนสังคม (Learning to Service) เนนใหผเู รียนนําความรทู ี่ได
จากการเรียนรู มาจัดทําเปนส่ือหรือช้ินงานตามความถนัด และความสนใจของกลุมเพ่ือเผยแพรแกผูท่ีสนใจ
ดวยวิธีการที่หลากหลาย และครูจัดเตรียมโอกาสใหนักเรียนนําความรูไปประยุกตใชใหเหมาะสมและเกิด
ประโยชนตอชีวติ ประจาํ วนั
11. ขอ เสนอแนะ

การจัดการเรียนรูโดยใชกระบวนการเรียนรู 5 ขั้น (5 STEPs) เปนการจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียน
เปนสําคัญ ใหไดสรางการเรียนรูดวยตนเอง โดยการเชื่อมโยงความรู ประสบการณเดิมกับความรูและ
ประสบการณใหมที่ไดมาจากการเรียนรู เปดโอกาสใหผูเรียนไดมีโอกาสคนหา คนหาความรูในเรื่องตาง ๆ
ที่สนใจจากการคนพบตนเอง โดยครูเปนผูชวยเหลืออํานวยความสะดวก (Facilitator) ในการจดั การเรียนรู
ใหแกผ เู รียนและกระตุนใหผ เู รียนไดคดิ ไดปฏบิ ัติในแตละข้นั ตอน ซึ่งครูจะตองคอยกํากบั ดูแลในทุก ๆ ข้ันตอน
เพ่ือใหผูเรียนไปสูเปาหมาย ซ่ึงครูผูสอนจะตองทุมเททั้งแรงกายและการทมุ เทใหเวลากบั การส่อื สารระหวาง
ผสู อนกับผเู รียน คําถามและการนําเสนอของผเู รยี นในทุก ๆขน้ั ตอน การประเมินผลงานในทกุ ๆ ข้นั ตอน หาก
ผูสอนใสใจในทุกขั้นตอน ผูเรียนก็จะเกิดความต้ังใจในการที่จะพยายามคนหาคําตอบและพยายามคนหา
วิธีการใหม เพื่อสรางสรรคในส่ิงท่ีผูเรียนตองการแสดงออก ท่ีเกิดมาจากแรงจูงใจ ซ่ึงถือเปนหัวใจของการ
เรียนรูโดยใชกระบวนการเรียนรู 5 ข้ัน (5 STEPs)
12. การนาํ ไปเผยแพร

1. เผยแพรในส่ือสงั คมออนไลน เชน Facebook / YouTube/ LINE
2. เผยแพรในชน้ั เรียน
3. จดั นทิ รรศการในวนั ประชมุ ผปู กครอง แสดงผลงานสอ่ื ใหผ ปู กครองหรือผูสนใจไดชม
13. ที่มาของสื่อ  ครจู ัดทาํ เอง  อนื่ ๆ (โปรดระบุ).......................................................................