ออกเเบบผลิตภัญ (1)

หนงั สืออิเลก็ ทรอนิกส

การออกแบบผลติ ภณั ฑ์

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก
เสนอ: ครูชนิดาภา อสิพงษ



คานา

บทเรียนเวบ็ บลอ็ ก รายวชิ าการออกแบบผลิตภณั ฑ จดั ทาข้ึน เพือ่ ใช้
ประกอบการจดั กิจกรรมการเรียนการสอน ซ่ึงไดร้ วบรวมเน้ือหาจาก
ประสบการณในการเรียนการสอนมาบูรณาการใหเ้ ป็นบทเรียนท่ีมี
ความสมบูรณ เขา้ ใจง่าย เพ่อื ใหผ้ เู้ รียนสามารถเรียนรู้ไดด้ ว้ ยตนเอง

การจดั การเรียนการสอนดว้ ยบทเรียนเวบ็ บลอ็ กจึงเป็นทางเลือก
หน่ึงในการสร้างสื่อการเรียนการสอน โดยผเู้ รียนสามารถเรียนรู้ผา่ น
ระบบเครือขา่ ยอินเทอรเน็ตไดต้ ามความสามารถและความสนใจของ
ตนเอง อีกท้งั ยงั เอ้ืออานวยความสะดวกในเร่ืองของเวลาและสถานท่ี
ผเู้ รียนสามารถเขา้ ศึกษาเน้ือหาบทเรียนไดต้ ามความตอ้ งการ

สารบญั หนา้ ท่ี

เร่ือง 1-3
4-7
การใชเ้ ครื่องมือปรับแต่ง 8-11
เคร่ืองมือผลกั /ดึงวตั ถุ 12-13
เคร่ืองมือเคล่ือนยา้ ยวตั ถุ 14-19
การปรับแต่งรูปทรงดว้ ยเครื่องมือ more 20-23
เคร่ืองมือหมุนวตั ถุ 24-25
เคร่ืองมือสร้างขอบขนาดวตั ถุ
เคร่ืองมือสร้างวตั ถุตามเส้นทาง

สาระสาคญั

เครื่องมือทจ่ี ำเป็นตอ่ จำกเครื่องมือวำดและสร้ำงรูปทรง คอื กลมุ่ เคร่ืองมือ
ปรับแตง่ ตำ่ ง ๆ จะทำให้ชิน้ งำนท่ีเรำวำดกลำยเป็นโมเดลท่ีต้องกำรได้ด้วย

เทคนิคหลำยจอยุดำ่ งประสงคหน่วยท่ี 5

ดา้ นความรู้ (K)
1. บอกประเภท ส่วนประกอบและคุณสมบตั ิของโมเดล 3 มิติได้

2.อธิบายการใชเ้ ครื่องมือผลกั /ดึงและเคลื่อนยา้ ยวตั ถุได้
3. อธิบายการใชเ้ คร่ืองมือหมุนวตั ถุได้
4.อธิบายการใชเ้ ครื่องมือปรับขนาดและทิศทางของวตั ถุได้
5. อธิบายการใชเ้ คร่ืองมือสร้างขอบขนานได้
6. อธิบายการใชเ้ คร่ืองมือสร้างวตั ถุตามเส้นทางได้
ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P)

1. ออกแบบโมเดลดว้ ยเคร่ืองมือปรับแต่งได้
ด้านคุณลกั ษณะ (A)

1. มีวินยั ใฝ่ เรียนรู้และมีความมุ่งมน่ั ในการทางาน

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

5 กำรใช้เคร่ืองมือ
หน่วยท่ี ปรับแตง่

โมเดล 3 มิติ หรือ 3D Model คือ โมเดลที่ถูกสร้างโดยโปรแกรมคอมพวิ เตอร เพอื่
แสดงผลใหเ้ ห็นบนพ้ืนผวิ 3 มิติ คือมีมิติในแนวนอน แนวต้งั และแนวลึก ซ่ึงแตกตา่ งจากภาพ
2 มิติ ท่ีแสดงผลเพยี ง 2 แนวเท่าน้นั โมเดล 3 มิติ จึงมีมุมมองท่ีมากกวา่ คอื สามารถมองเห็นได้
รอบดา้ น 360 องศา และสามารถปรับแต่งแกไ้ ขรูปทรงในลกั ษณะเหมือนกบั งานป้ันได้ ซ่ึง
เรียกวา่ 3D Modeling หรือการป้ันวตั ถุ 3 มิติ

วตั ถุ 3 มิติ แบ่งประเภทตามลกั ษณะโครงสร้าง ไดแ้ ก่
1. NURBS :เหมาะกบั การข้ึนโมเดลที่มีลกั ษณะท่ีโคง้ เวา้ เช่น ขวดแกว้ แจกนั จะไม่สามารถ

เก็บรายละเอียดไดม้ ากนกั เช่น หนา้ คนที่มีรายละเอียดมาก โมเดลท่ีมีลวดลายมากมาย ไม่เหมาะกบั
NURBS รูปแบบลกั ษณะจะเรียบ โคง้ เวา้ มาต้งั แตเ่ ริ่มตน้ จึงเหมาะกบั การสร้างวตั ถุ

ภาพที่ 5.1 โมเดล 3 มิติแบบ NURBS
ที่มา https://www.applicadthai.com/articles/rhinoceros-%E2%80%93-nurbs-modeling/
เขา้ ถึงเม่ือ 20 มิถุนายน 2556

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 1

2. Polygonal : มีโครงสร้างเป็นรูปทรงเรขาคณิต คือรูปทรงเหลี่ยมต่าง ๆ ท่ีเป็นแผน่
(Mesh) ประกอบเรียงกนั จนเป็นวตั ถุที่ซบั ซอ้ นข้ึน Polygonal มีการใชง้ านที่แพร่หลาย
กวา่ และเป็นมาตรฐานทว่ั ไปของวตั ถุ 3 มิติ สามารถปรับแต่งไดง้ ่ายกวา่ ดว้ ย ซ่ึงเราจะใหค้ วาม
สนใจกบั วตั ถุ Polygonal ในการทางานหลกั

ภาพท่ี 5.2 โมเดล 3 มิติแบบ Polygonal
ท่ีมา http://mayabasic.blogspot.com/2015/05/maya.html เขา้ ถึงเม่ือ 20 มิถุนายน 2556

วตั ถุ 3 มิติ แบบ Polygonal มีส่วนประกอบ ดงั น้ี
1. Face คือ พ้ืนผวิ แต่ละดา้ นของวตั ถุ
2. Edge คือ เสน้ ขอบแต่ละดา้ นของวตั ถุ
3. Vertice หรือ Vertex คือ จุดเช่ือมต่อของเสน้ และพ้ืนผวิ

ภาพที่ 5.3 ส่วนประกอบของโมเดล 3 มิติ

2 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

นอกจากโครงสร้างแลว้ วตั ถุ 3 มิติ สามารถแสดงคุณสมบตั ิของตวั เองผา่ นพ้นื ผวิ ภายนอก ไดแ้ ก่
1. Shader คือ ลกั ษณะของพ้นื ผวิ เช่น ความมนั วาว โปร่งใส สะทอ้ นแสง หยาบ เรียบ เรือง

แสง มีรอยบุ๋มหรือนูนข้ึนมา

ภาพที่ 5.4 พ้ืนผวิ แบบ Shader
ที่มา https://www.pinterest.com/pin/699817229567744186/
เขา้ ถึงเม่ือ 20 มิถุนายน 2556

2. Texture คอื สี ลวดลำย หรือภำพ ที่เรำกำหนดลงไปให้พนื ้ ผิว เช่น ลำย
ไม้ หิน พืน้ กระเบือ้ ง โลหะ

ภำพที่ 5.4 พืน้ ผิวแบบ Texture ลำยหิน

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 3

เครื่องมือผลกั และดึงพ้ืนผวิ วตั ถุมีช่ือวา่ Push/Pull เป็นเครื่องมือที่ใชป้ รับแต่งรูปทรงวตั ถุ ใหม้ ี
ปริมาตรเพ่ิมข้ึนหรือลดลง มกั ใชใ้ นการข้ึนรูปวตั ถุจากรูปทรง 2 มิติ เช่น รูปส่ีเหลี่ยม ใหก้ ลายเป็น
รูปทรง 3 มิติ คือกล่องสี่เหลี่ยม เป็นตน้

เคร่ืองมือ Push/Pull สามารถประยกุ ตใชไ้ ดม้ ากมาย และนบั วา่ เป็นเคร่ืองมือท่ีโดดเด่น
ของ Google SketchUp ที่ทาใหก้ ารข้ึนรูปโมเดลน้นั รวดเร็วมากและไม่ยงุ่ ยากเหมือน
โปรแกรมสร้างงาน 3 มิติอ่ืนๆ
เคร่ืองมือ Push/Pull สามารถใชก้ บั พ้นื ผวิ ปิ ดทว่ั ไปได้ ไม่วา่ จะรูปทรงเป็นส่ีเหล่ียมหรือโคง้ กต็ าม

พ้นื ผวิ เหลี่ยม
ตวั อยา่ งแรกจะใชร้ ูปส่ีเหล่ียม ซ่ึงเราสามารถใชพ้ ้ืนที่ปิ ดใดกบั เครื่องมือ Push/Pull กไ็ ด้

4 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 5

ระหวา่ งการสร้างปริมาตรเราสามารถเพิม่ ความซบั ซอ้ นใหก้ บั ปริมาตรได้ โดยการแบ่ง Segments
ของวตั ถุ เพื่อการปรับแต่งรูปทรงท่ีซบั ซอ้ นมากข้ึน

6 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

นอกจากจะใชใ้ นการเพ่ิมปริมาตรแลว้ Push/Pull ยงั สามารถใชเ้ จาะวตั ถุไดอ้ ีกดว้ ย เงื่อนไขวา่ วตั ถุที่จะเจาะน้นั ตอ้ งมี
พ้ืนผวิ ท่ีขนานกนั ตวั อยา่ งง่าย ๆ คือการเจาะกาแพง เพือ่ เป็นช่องประตู

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 7

เครื่องมือเคลอ่ื นย้ำยวตั ถมุ ่ีชื่อวำ่ Move สำมำรถใช้งำนได้มำกกวำ่ กำรเคล่ือนย้ำยวตั ถชุ ิน้ ใด
ชิน้ หนงึ่ เทำ่ นนั้ เครื่องมือนีย้ งั ประยกุ ต์ใช้ในกำรทำสาเนาวตั ถไุ ด้อยำ่ งมีประสิทธิภำพ และใช้
แก้ไขรูปทรงวตั ถไุ ด้ด้วยนบั เป็นเครื่องมือพืน้ ฐำนและสำรพดั ประโยชน์ในกำรสร้ำงโมเดล

ตวั อยา่ งนีจ้ ะเป็นกำรใช้เครื่องมือเพ่ือย้ำยตำแหน่งวตั ถุ ซง่ึ เป็นกำรใช้งำนทวั่ ไปของเครื่องมือนี ้

8 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 9

ตวั อยำ่ งนีจ้ ะเป็นกำรใชเ้ ครื่องมือย้ำยเพ่ือทำสำเนำวตั ถุ และกำหนดระยะหำ่ งที่แนน่ อนจำก
วตั ถตุ ้นฉบบั หรือเรียกวำ่ กำรทำ Linear Arrays

10 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 11

ตวั อย่ำงนีจ้ ะเป็นกำรใช้เครื่องมือย้ำย เพื่อแก้ไขรูปทรงของวตั ถุ โดยกำรเคลอื่ นย้ำย
เฉพำะจดุ และพืน้ ผิว

12 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 13

เครื่องมือ Rotate ใชส้ าหรับหมุนชิ้นส่วนตามแกนที่กาหนด หากเราหมุนชิ้นส่วนเดียวกใ็ ชเ้ คร่ืองมือ
Rotate หมุนโดยตรง แตถ่ า้ จะหมุนหลายชิ้นส่วนกต็ อ้ งใชเ้ ครื่องมือ Select คลิกเลือกชิ้นส่วนท่ีตอ้ งการก่อน
แลว้ จึงใชเ้ ครื่องมือ Rotate

เคร่ืองมือ Rotate ยงั ประยกุ ตใชใ้ นการทาสาเนาวตั ถุแนวโคง้ ไดอ้ ีกดว้ ย ซ่ึงเรียกวา่ Radial
Arrays
ตวั อยา่ งน้ีจะเป็นการใช้ Rotate หมุนวตั ถุ โดยมีจุดหมุนคือตวั วตั ถุเอง

14 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

ตวั อยา่ งน้ีจะเป็นการใช้ Rotate Tool ยา้ ยวตั ถุแนวโคง้ โดยมีจุดหมุนนอกวตั ถุ

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 15

ตวั อยา่ งน้ีจะเป็นการใช้ Rotate Tool บิดพ้ืนผวิ วตั ถุใหเ้ ป็นเกลียว

16 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

เคร่ืองมือปรับขนาดวตั ถุมีชื่อวา่ Scale มีหนา้ ท่ีเปล่ียนขนาดหรือสเกลจากวตั ถุ
ตน้ ฉบบั ใหย้ อ่ หรือขยายใหญ่ข้ึน ซ่ึงการเปล่ียนสเกลน้ีจะเป็นการเปลี่ยนแปลง
ขนาดของวตั ถุจริง ไม่ใช่การซูมขยายหรือยอ่ มุมมอง

การกาหนดสเกลท่ีจะยอ่ หรือขยายน้นั เราสามารถใชเ้ มาสกะขนาดคร่าว ๆ
หรือกาหนดคา่ ที่แน่นอนในการปรับได้ และสามารถเปล่ียนสเกลในทางตรงกนั
ขา้ ม หรือเรียกวา่ Mirroring ผลท่ีได้ คือวตั ถุจะอยใู่ นทิศทางกลบั ดา้ น หรือ
กลบั หวั กลบั หาง

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 17

ตวั อยา่ งน้ีจะเป็นการปรับขนาดวตั ถุโดยรักษาอตั ราส่วนของรูปทรงไม่ใหผ้ ดิ ไปจากเดิม

18 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 19

เคร่ืองมือสร้างขอบขนานมีชื่อวา่ Offset มีไวเ้ พ่ือสร้างเสน้ หรือพ้นื ผวิ ท่ีมีลกั ษณะขนานกบั เสน้ หรือ
พ้นื ผวิ ท่ีอา้ งอิง ซ่ึงประยกุ ตในการสร้างวตั ถุได้ เช่น การสร้างขอบประตูหรือหนา้ ต่าง เป็นตน้
Offset Tool สามารถใชก้ บั เสน้ ท่ีต่อเนื่องในระนาบเดียวกนั ได้ โดยมีข้นั ตอน ดงั น้ี

20 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

Offset Tool สามารถใชก้ บั พ้ืนที่ปิ ดใด ๆ กไ็ ด้ โดยมีข้นั ตอน ดงั น้ี

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 21

Offset Tool สามารถกาหนดระยะท่ีแน่นอน โดยมีข้นั ตอน ดงั น้ี

22 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

เราสามารถทา Offset ซ้ากบั ค่าที่ไดใ้ ชไ้ ปล่าสุดกบั พ้ืนผวิ หรือเสน้ อื่น ๆ ไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว ดงั น้ี

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 23

เครื่องมือ Follow Me เป็นเครื่องมือที่ใชเ้ ปลี่ยนระนาบ 2 มิติ เป็นรูปทรง 3 มิติ การทางานน้นั
จะคลา้ ยกบั Push/Pull แต่จะพเิ ศษกวา่ ตรงที่ Follow Me สามารถกาหนดเสน้ ทางที่จะดึง
หรือกดระนาบน้นั ๆ ได้ ดงั น้ี

24 ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก

ผเู้ รียบเรียง: ด.ช.อดิศกั ด์ิ ลือโลก 25