5. School Health-พญ.สุธาทิพย์

กาหนดบทบาทของทมี สุขภาพในการจัดบริการในโรงเรียน

กาหนดการดูแลสุขภาพเดก็ ไทย โดยราชวทิ ยาลยั กุมารแพทย์แห่งประเทศไทย พ.ศ. 2557

(Recommended Guideline for Preventive Pediatric Health Care by
The Royal College of Pediatricians of Thailand, 2014 )

Promote Child Health Supervision

มกี ารปรับเกณฑ์ชุดสิทธิประโยชน์ข้นั พืน้ ฐาน
ของสานักงานหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ

ในงานด้านการป้องกนั และสร้างเสริมสุขภาพ
 Developmental screening
 Anemia screening
 โครงการเดก็ ไทยสายตาดี
 Universal Hearing screening

(Pilot project)

ผลงานบริการตรวจสขุ ภาพนักเรียนชนั้ ประถมศึกษาปี ท่ี 1-6

ปี เป้ าหมาย จานวนเดก็ รอ้ ยละการเขา้ ถงึ
นกั เรยี น ป.1-6 นกั เรยี นป.1-6 ที่ บรกิ ารตรวจ
2555 ทง้ั หมด (คน) ไดร้ บั รกิ าร (คน) สุขภาพเดก็
2556 นกั เรยี น
2557
2558 473,982 8,356 1.76
463,014 227,212 49.07

455,070 250,645 55.08
446,332 266,564 59.72

2559 438,965 260,287 59.29

Changing from Hospital-based to
School-based services in 2017-18

Our Goal and Our Dream
เด็กวยั รุ่นและเยาชนไทย มสี ุขภาพร่างกาย จิตใจทแี่ ข็งแรง

และไม่มีพฤตกิ รรมเส่ียง
“Time to Change Mindset”

Ramathibodi Service Model at School

 เปิ ดรับเคร่ือขา่ ยจากหน่วยบริการสาธารณสุขของรัฐบาลหรือเอกชน เพ่อื ดูแลสุขภาพเดก็
นกั เรียนระดบั ประถมศึกษาที่ไม่ใช่สังกดั ของ กทม

 โรงพยาบาลรามาธิบดีรับดูแลนกั เรียนโรงเรียนพญาไท (สพฐ.) ระดบั ประถมศึกษา
 สามเสนวทิ ยาลยั และสันติราษฎร์วิทยาลยั : ระดบั มธั ยมศึกษา
งานบริการเชิงรุก (เน้น คดั กรองสุขภาพ ส่งต่อ ตดิ ตาม และประสานกบั ครูและผ้ปู กครอง)
 เปิ ดคลนิ ิกวยั รุ่นทโ่ี รงเรียน , สอนทักษะชีวติ และเพศศึกษา, กจิ กรรมในงานป้องกนั โรค
 รายงานผลสุขภาพรายบุคคลให้พ่อแม่/สรุปผลให้ผู้อานวยการโรงเรียน
ผลประโยชน์ด้านการเรียนการสอน คือ
 การสร้างเสริมประสบการณ์เกย่ี วกบั งานอนามยั โรงเรียน

ใหก้ บั แพทยป์ ระจาบา้ นช้นั ปี ท่ี 1 ภาควชิ ากมุ ารเวชศาสตร์ และ นกั ศึกษาแพทยท์ ่ีสนใจ

ผลการดาเนินกจิ กรรมท่ีสาคญั

ประชุมคณะทางาน
ท้งั ผู้บริหารโรงเรียน ครูอนามัย ครูแนะ
แนว พยาบาลและทมี กมุ ารแพทย์
 สรุปผลการดาเนินงานและชี้แจง

แผนงานต่อเน่ือง
 แลกเปลย่ี นแนวคดิ การดูแลและ

สร้างเสริมสุขภาพเดก็ นักเรียน
 สร้างความตระหนักและทางานเป็ น

ทีมเดยี วกนั

อบรมให้ความรู้ผู้ปกครองทโ่ี รงเรียนสามเสนวทิ ยาลยั

อบรมให้ความรู้ผู้ปกครองทโี่ รงเรียนสันตริ าษฎร์วทิ ยาลยั

School Health Services

โรงเรียนสามเสนวทิ ยาลยั และโรงเรียนสันตริ าษฎร์วทิ ยาลยั

61

รายงานผลการตรวจสุขภาพมธั ยมศึกษาปี ที่ 1

โรงเรียนสามเสนวทิ ยาลยั จานวนท้งั สิ้น 432คน โรงเรียนสันตริ าษฎร์วทิ ยาลยั จานวนท้งั สิ้น 364คน

เปรียบเทยี บร้อยละของปัญหาสุขภาพทพี่ บบ่อย

60

50

40

30 25.6
13.2
20 12.6 16.9 สามเสน
7 สันติราษฎร์

10 8 8.6 8 4.4 5.8

0

ผลคดั กรองภาวะโลหิตจางในเดก็ มธั ยมศึกษาปี ท่ี 1
พ.ศ. 2561

โรงเรียนสามเสนวทิ ยาลยั จานวนทตี่ รวจ 354 คน โรงเรียนสันติราษฎร์วทิ ยาลยั จานวนทตี่ รวจ 284 คน

เปรียบเทยี บร้อยละของภาวะโลหิตจาง(Hb <12 g/dL)

120 100 82 78
100 82
80
60 16.9 25 สามเสน
40 36.2 42 สันตริ าษฎร์
20

0

แนวทางการให้ยาธาตุเหลก็ ป้องกนั ภาวะโลหิตจางตามชุดสิทธิประโยชน์

 เด็กนา้ หนักแรกคลอดต่ากว่า 2,500 กรัม ควรให้ธาตุเหลก็ (elemental
iron) 12.5 มิลลกิ รัมทุกวนั เร่ิมต้งั แต่อายุ 2 เดือนขนึ้ ไป

 เด็กอายุ 6 เดือน -2 ปี ควรให้ธาตุเหลก็ 12.5 มลิ ลกิ รัมสัปดาห์ละ 1 คร้ัง
 เด็กอายุ 2-5 ปี ควรให้ธาตุเหลก็ 25 มลิ ลกิ รัม สัปดาห์ละ 1 คร้ัง
 เด็กอายุ 5-12 ปี ควรให้ธาตุเหลก็ 60 มลิ ลกิ รัม สัปดาห์ละ 1 คร้ัง
 วยั รุ่นหญงิ วยั เจริญพนั ธ์ุ ควรให้ธาตุเหลก็ 60 มิลลกิ รัม และกรดโฟลกิ 2,800

ไมโครกรัม สัปดาห์ละ 1 คร้ัง

รายงานผลการตรวจสุขภาพมธั ยมศึกษาปี ที่ 4

โรงเรียนสามเสนวทิ ยาลยั จานวนท้งั สิ้น 486คน โรงเรียนสันติราษฎร์วทิ ยาลยั จานวนท้งั สิ้น 300คน

เปรียบเทยี บร้อยละของปัญหาสุขภาพทพ่ี บบ่อย

60 29 สามเสน
50 17 สันติราษฎร์
40
30 7 5.3 10 11.2
20 17 5.3 4

12.6
10
0

Life Skill and Sex Education

 ทกั ษะการปฎิเสธ
 เพศศึกษาและโรคติดต่อทาง

เพศสมั พนั ธ์
 สาธิตวิธีการคุมกาเหนิดท่ีถูกตอ้ ง

Life Skill and Sex Education

การประเมนิ สุขภาพจิตและพฤตกิ รรมเสี่ยง

30 13 11 24
25 0.2 1.1
20 สามเสน
15 สันติราษฎร์
10 8.3 1
5 1.5
0

ต้นแบบการให้บริการคลนิ ิกวยั รุ่นในโรงเรียน

ระบบรายงานผลสุขภาพทสี่ าคญั และจาเป็ นสาหรับ
พ่อแม่และโรงเรียน



เปรียบเทยี บร้อยละผลการตดิ ตามปัญหาสุขภาพในเทอมที่ 2

100 85
90 78
80
70 50 48
60
50 17 21 สามเสน
40 10 10 สันตริ าษฎร์
30 22
20 15
10
0

ปัญหาอุปสรรคทที่ ้าทายและจุดแขง็ ของการทางาน

 ความร่วมมือของพ่อแม่ผู้ปกครอง ในระดบั มธั ยมตอนปลายมีน้อย
เพราะคดิ ว่าเด็กปกตแิ ละโตแล้ว แก้ไขโดยเพมิ่ เรื่อง การส่ือสารระหว่างกนั

 ผู้บริหารทตี่ ระหนักถงึ ปัญหาด้านสุขภาพจะมสี ่วนช่วยสนับสนุนการ
ดาเนินกจิ กรรมด้านอนามยั โรงเรียน ให้เวลาในการพบผู้ปกครอง

 ความใส่ใจของครูอนามยั และครูสุขศึกษามอี ทิ ธิพบต่อการปรับเปลยี่ นการ
เรียนรู้ด้านสุขภาพและพฤตกิ รรม เช่น ครูมรี ะบบตดิ ตามเด็กทม่ี ีปัญหา

 ปัญหาทถ่ี ูกค้นพบและระบบตดิ ตามช่วยเหลือทชี่ ัดเจน ทาให้โรงเรียนเร่ิม
ตระหนักถึงความสาคญั ของการดูแลสุขภาพ ตรวจคัดกรองและการ
ป้องกนั .......หัวใจสาคญั คือ “ทางานเป็ นทมี และมีการส่ือสารทีด่ ีด”ี

Helping them having a
“Better Health”

Improving School Health Service
can make “a Better Life”

บทบาทของแพทย์ในการพฒั นางานด้านอนามยั โรงเรียน

 แพทย์ทั่วไปควรมีความรู้พืน้ ฐานและประสบการณ์ในการทางานเกย่ี วกบั
อนามยั โรงเรียน

 ควรทาความรู้จักกบั ทมี งานและพยาบาลทดี่ ูแลงานอนามัยโรงเรียน
เพ่ือช่วยเป็ นทปี่ รึกษาและรับส่งต่อในกรณีเด็กนักเรียนทมี่ ีปัญหา

 แนะนาตนเองต่อผู้บริหารโรงเรียนในเขตทโี่ รงพยาบาลรับผดิ ชอบแสดง
เจตนารมย์ทจ่ี ะช่วยดูแลและส่งเสริมสุขภาพเด็กในโรงเรียน เช่น เป็ น
วทิ ยากรให้ความรู้ต่างๆ

 เป็ นผู้ประสานและสนับสนุนทมี งานด้านอนามัยโรงเรียน

บทบาทของแพทย์ในการพฒั นางานด้านอนามยั โรงเรียน

 ทาความรู้จกั ชุมชน ประเมินศักยภาพและเน้นการมีส่วนร่วมในกจิ กรรม
ด้านการสร้างเสริมสุขภาพ

 เกบ็ รวบรวมปัญหาสุขภาพทพี่ บในเดก็ วยั เรียนเพื่อนามาวางแผนในเชิง
ป้องกนั ร่วมกบั ทมี งาน (มีความรู้เชิงระบาดวทิ ยา)

 พฒั นาระบบส่งต่อเด็กทมี่ ีปัญหาร่วมกบั ทมี และแพทย์ผู้เช่ียวชาญด้านอื่นๆ

“ทาได้ทุกอย่าง ถ้ามใี จรักและศรัทธา”

Experiences in School Health Services

Experiences in School Health Services

ผลงานวจิ ัยทีเ่ กย่ี วข้องกบั โรงเรียน

 Risk assessment tool for detection of iron deficiency anemia in
school-aged children ผลงานของ นพ. ภราดร จนั ทร์อ่อน, อาจารยส์ ุธาทิพย์ เอมเปรมศิลป์ และ
คณะ,วรสารกมุ ารเวชศาสตร์, 2554

 ความชุกของตาบอดสีในนกั เรียนระดบั ประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร
ผลงานของ จุติภคั จนั ทรโชติ, ธีวารัตน์ ทศั นปิ ติกลู , สุธาทิพย์ เอมเปรมศิลป์ ,
วรสารกมุ ารเวชศาสตร์, 2556

 Effectiveness of neurofeedback versus medication for ADHD ผลงาน
ของ พญ เขมิกา สุดนาวา, อาจารย์ วลิ าวลั ย์ เชิดเกียรติกาจาย และคณะ, Pediatrics
international, 2560

 ประสิทธิผลของการใหย้ าเสริมธาตุเหลก็ ทุกสปั ดาห์เพื่อป้องกนั ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหลก็ ใน
นกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาตอนตน้
ผลงานของ ริษา ดีจุฑามณี, อจั ฉรา มูลรัตนา และคณะ, วชิรสารการพยาบาล, 2561



วตั ถุประสงค์ของการเรียนรู้วนั นี้

1. เรื่องทม่ี าและความสาคญั ของงานด้านการคดั กรองสุขภาพเด็กในโรงเรียน
2. แนวทางการพฒั นาต้นแบบของโรงพยาบาลรามาธิบดี
3. แนวทางความร่วมมือกบั กระทรวงาสาธารณสุขและ
4. มีความรู้เร่ืองชุดสิทธิประโยชน์ข้ันพืน้ ฐานของเด็ก
5. บทบาทของแพทย์ในงานด้านอนามยั โรงเรียน
6. ทกั ษะในการส่ือสารและทางานกบั ชุมชน......

“จงมคี วามรักและศรัทธาในงานทเี่ ราทา”