ภาพฉาย

ภาพฉาย

(Orthographic Drawing)

การเขียนภาพฉาย

1 ความหมายของภาพฉาย
ความหมายของภาพฉาย คือ ภาพฉายเป�นภาพเขียนแบบเครื่องกลที่ผู้ออกแบบและผู้เขียนแบบใช้เป�น

เครอ่ื งมอื สื่อสารให้ผผู้ ลิตได้ผลิตชน้ิ งานตามลักษณะรูปร่างและรายละเอยี ดของชิน้ งานที่กำหนดการเขียนและอ่าน
แบบภาพฉายไดจ้ งึ มีความสำคัญตอ่ ผูเ้ ป�นชา่ งอตุ สาหกรรม

ลักษณะของภาพฉาย คือภาพสองมิติที่มองเห็นเพียงด้านใดด้านหนึ่งของภาพสามมิติแล้วนำภาพแต่
ละดา้ นมาจัดเรียงให้อยู่ในระบบของการมองภาพท่ีเป�นสากล

รปู ท่ี 1 ลักษณะของภาพฉาย

2. ลกั ษณะของภาพฉาย ภาพฉายมุมที่ 1 ภาพฉายมุมท่ี 3

ภาพฉายมมุ มองที่ 1

ทศิ ทางการมองมุมภาพฉายมุมท่ี 1 (ตามมาตรฐาน ISO 128 – 30 : 2001 (E))

การมองภาพฉายมมุ ที่ 1 มีทิศทางการมองภาพดังนี้

1) มองภาพตามทิศทาง F จะได้ภาพด้านหนา้
2) มองภาพตามทิศทาง S จะได้ภาพด้านข้าง
3) มองภาพตามทิศทาง T จะได้ภาพด้านบน

รูปท่ี 2.1 ทศิ ทางการมองมุมที่ 1 รปู ท่ี 2.2 ภาพฉายมมุ ที่ 3

การเกิดภาพฉายมุมท่ี 1

ภาพฉายมุมท่ี 1 คือเกิดจากการที่มองภาพฉายในลักษณะของแสงกระทบวัตถุแล้วเกิดภาพด้านหลงั วตั ถุ
โดยวางวัตถุไว้ในมุมที่หนึ่งและสมมุติแกนของมุมนั้นเป�นฉากรับภาพและให้มีฉากอีกฉากหนึ่งมารับด้านข้าง
ขวามือของวัตถุ จะได้แสงเงาไปปรากฏบนฉากรับภาพทั้งสามฉากเมื่อนำชาติครั้งสามารถจัดให้อยู่ในระนาบ
เดยี วกนั จะไดภ้ าพทัง้ สามด้านในมุมที่หนึ่งซ่ึงจัดอยู่ในมาตรฐานสากลแบบ ISO

รปู ที่ 2.3 การวางวตั ถุและการเกิดภาพท่ีฉากรบั ภาพ
รูปที่ 2.4 การเกิดภาพที่ฉากรับภาพ

รปู ท่ี 2.5 การขยายฉากรบั ภาพให้อยู่ในแนวเดียวกันกับภาพดา้ นหนา้
รปู ที่ 2.6 ภาพฉายมุมที่ 1

ขน้ั ตอนการเขยี นภาพฉาย
การเขียนมุมมองท่ี 1 สามารถศึกษาและปฏิบัติตามขั้นตอนดงั ตัวอยา่ งต่อไปน้ี

แบบงานทก่ี ำหนดให้

รปู ที่ 2.7 แบบงานท่ีกำหนดให้
1. รา่ งขนาดภาพด้านหนา้ ดา้ นข้าง และดา้ นบน โดยใช้ขนาดแบบงานที่กำหนด

2. ร่างขนาดสดั สว่ นของภาพฉายแต่ละด้าน
3. เขียนเส้นขอบรูปดว้ ยเสน้ เต็มหนาและลบเส้นรา่ งออก

4. กำหนดขนาดให้สมบรู ณ์

ภาพฉายมมุ ที่ 3

ภาพฉายมุมท่ี 3 คอื ภาพฉายที่อา่ นและเขยี นจากการเอาวัตถุไปวางไวใ้ นบริเวณสว่ นท่ี 3 ของการแบ่งมุม
โดยการสมมุติแกนตั้งและแกนนอนใน่ส่วนมุมนั้นเป�นฉากรับภาพ ภาพฉายมุมที่ 3 นิยมเขียนในประเทศ
สหรฐั อเมริการและประเทศแคนนาดา

รูปที่ 2.8 มุมองที่ใช้ในการวางวตั ถุ รูปท่ี 2.9 ระนาบและทิศทางการมอง

ทศิ ทางการมองภาพฉายมุมที่ 3 (ตามมาตรฐาน ISO 128 – 30 : 2001(E))

การมองภาพฉายมมุ ที่ 3 มีทิศทางการมองภาพดังน้ี

1) มองภาพตามทศิ ทาง F จะไดภ้ าพดา้ นหน้า
2) มองภาพตามทิศทาง S จะไดภ้ าพดา้ นขา้ ง
3) มองภาพตามทศิ ทาง T จะไดภ้ าพดา้ นบน

รปู ท่ี 2.10 ทิศทางการมองภาพฉายมุมท่ี 3 รปู ท่ี 2.11 ภาพฉายมุมท่ี 3

รปู ท่ี 2.12 และ รปู ท่ี 2.13 ทิศทางการมองภาพฉายที่ 3 ท้งั 6 ดา้ น

การเกดิ ภาพฉายจากมมุ ที่ 3
ภาพถ่ายมุมท่ี 3 เป�นลักษณะการเกดิ ภาพแบบธรรมชาติของการมองเห็น คือ เมื่อแสงกระทบวัตถุแล้วแสง

นั้นจะสะท้อนทำให้เกิดการเห็นภาพขึ้น แต่ก่อนที่แสนจะสะท้อนเข้าตา ให้นำฉากรับภาพไปกั้นรับไว้ด้านหน้า
ก่อนที่ภาพนั้นจะปรากฏในม่านตาส่วนในภาพด้านน้นั ๆของวัตถุ การมองเหน็ ภาพด้านหน้าจะมองจากซ้ายมือและ
ภาพด้านข้างจากทางขวามอื หรอื อ่านเวยี นขวา

รปู ที่ 2.14 ภาพถ่ายมุมท่ี 3

รปู ท่ี 2.15 การเกดิ ภาพทีฉ่ ากรับภาพ

รปู ที่ 2.16 การขยายฉากรบั ภาพใหอ้ ยู่ให้อยใู่ นแนวเดียวกันกบั ดา้ นหนา้
รปู ที่ 2.17 ภาพฉายมุมที่ 3

ขนั้ ตอนการเขียนภาพฉายมุมที่ 3
การเขียนมุมมองที่ 1 สามารถศกึ ษาและปฏิบัติตามขน้ั ตอนดงั ตวั อยา่ งต่อไปน้ี

แบบงานที่กำหนด

รปู ที่ 2.18 แบบงานที่กำหนด
1) ร่างแบบภาพด้านหน้า ด้านข้าง และดา้ นบน โดยใช้ขนาดจากแบบที่กำหนด

รูปท่ี 2.19 ร่างแบบภาพดา้ นหนา้ ดา้ นข้าง และด้านบน

2) รา่ งขนาด สัดส่วน ของภาพฉายแต่ละด้าน

รปู ที่ 2.20 ร่างขนาด สดั สว่ น ของภาพฉายแตล่ ะดา้ น
3) เขยี นเสน้ รอบรูปดว้ ยเสน้ เต็มหนาและลบเส้นร่างออก

รูปท่ี 2.21 เขียนเส้นรอบรปู ด้วยเสน้ เต็มหนาและลบเสน้ รา่ งออก

4) กำหนดขนาดใหส้ มบรู ณ์
รปู ที่ 2.22 กำหนดขนาดใหส้ มบรู ณ์