โปสเตอร์วันสุนทรภู่

วันสุนทรภู่

ทมี่ าของวันสุนทรภู่

องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรม
แห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ซึ่งเป็นผู้ที่มีหน้าที่ส่งเสริมและ
เผยแพร่ผลงานด้านวัฒนธรรมของประเทศสมาชิกต่าง ๆ ทั่วโลก
ด้วยการประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติบุคคลผู้มีผลงานดีเด่นทาง
วัฒนธรรมระดับโลก ในวาระครบรอบ 100 ปีขึ้นไป เป็นประจา
ทุกปี โดยมีวัตถุประสงค์คือ เพื่อเผยแพร่เกียรติคุณและผลงาน
ของผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรมระดับโลกให้ปรากฏแก่
มวลสมาชิกทั่วโลก และเพื่อเชิญชวนให้ประเทศสมาชิกมีส่วนร่วม
ในการจัดกิจกรรมเฉลมิ ฉลองรว่ มกับประเทศที่มีผู้ได้รับการยกย่อง
เชดิ ชเู กียรติ

วันสุนทรภู่

ท่มี าของวันสุนทรภู่

ในการนี้ รัฐบาลไทยโดยคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วย
การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ
กระทรวงศึกษาธิการ จะเป็นผู้สืบค้นบรรพบุรุษไทยผู้มีผลงาน
ดีเด่นทางวัฒนธรรม เพื่อให้ยูเนสโกประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติ
และได้ประกาศยกย่อง "สุนทรภู่" ให้เป็นบุคคลผู้มีผลงานดีเด่น
ทางวัฒนธรรมระดับโลก โดยในวาระครบรอบ 200 ปีเกิด
เมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2529 ทางรัฐบาลจึงได้กาหนดให้
วันที่ 26 มิถุนายน ของทุกปี เป็น "วันสุนทรภู่" ซึ่งนับแต่นั้น
เมื่อถึงวันสุนทรภู่ จะมีการจัดงานราลึกถึงสุนทรภู่ตามสถานที่
ต่าง ๆ เช่น ทพ่ี ิพธิ ภณั ฑ์สุนทรภู่ "วัดเทพธิดาราม" และที่จังหวัด
ระยอง

วันสนุ ทรภู่

ครกู วีสี่แผน่ ดิน

ชีวประวตั ิ "สนุ ทรภู่"

สนุ ทรภู่ กวสี าคญั สมยั ต้นรตั นโกสนิ ทร์ เกิดวันจันทร์ เดือน
8 ขึ้น 1 ค่า ปีมะเมีย จุลศักราช 1148 เวลา 2 โมงเช้า หรือตรง
กบั วนั ที่ 26 มิถนุ ายน พ.ศ. 2329 เวลา 08.00 น. นั่นเอง ซึ่ง
ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ณ บริเวณ
ด้านเหนือของพระราชวังหลัง (บริเวณสถานีรถไฟบางกอกน้อย
ปัจจุบัน) บิดาของท่านเป็นชาวกร่า อาเภอแกลง จังหวัดระยอง
ชื่อพ่อพลับ ส่วนมารดาเป็นชาวเมืองฉะเชิงเทรา ชื่อแม่ช้อย
สนั นิษฐานวา่ มารดาเปน็ ข้าหลวงอยใู่ นพระราชวังหลัง

วนั สุนทรภู่

ครกู วีสี่แผน่ ดิน

ชวี ประวัติ "สุนทรภู่"

เชื่อว่าหลังจากสุนทรภู่เกิดได้ไม่นาน บิดามารดาก็หย่าร้าง
กัน บิดาออกไปบวชอยู่ที่วัดป่ากร่า ตาบลบ้านกร่า อาเภอแกลง
อันเป็นภูมิลาเนาเดิม ส่วนมารดาได้เข้าไปอยู่ในพระราชวังหลัง
ถวายตัวเป็นนางนมของพระองค์เจ้าหญิงจงกล พระธิดาในเจ้าฟ้า
กรมหลวงอนุรักษ์เทเวศร์ ดังนั้น สุนทรภู่จึงได้อยู่ในพระราชวัง
หลังกับมารดา และได้ถวายตัวเป็นข้าในกรมพระราชวังหลัง
ซึง่ สุนทรภูย่ งั มนี ้องสาวต่างบดิ าอีกสองคน ช่ือฉิมและนมิ่

วันสนุ ทรภู่

ครกู วีสแี่ ผ่นดนิ

ชีวประวัติ "สุนทรภู่"

"สุนทรภู่" ได้รับการศึกษาในพระราชวังหลังและ
ที่วัดชีปะขาว (วัดศรีสุดาราม) ต่อมาได้เข้ารับราชการเป็นเสมียน
นายระวางกรมพระคลังสวน ในกรมพระคลังสวน แต่ไม่ชอบ
ทางานอื่นนอกจากแต่งบทกลอน ซึ่งสามารถแต่งได้ดีตั้งแต่ยัง
รุ่นหนุ่ม เพราะตั้งแต่เยาว์วัยสุนทรภู่มีนิสัยรักแต่งกลอนยิ่งกว่า
งานอื่น ครั้งรุ่นหนุ่มก็ไปเป็นครูสอนหนังสืออยู่ที่วัดศรีสุดาราม
ในคลองบางกอกน้อย ได้แต่งกลอนสุภาษิตและกลอนนิทานขึ้น
ไว้ เมือ่ อายรุ าว 20 ปี

วนั สนุ ทรภู่

ครกู วีส่แี ผน่ ดนิ

ชวี ประวตั ิ "สุนทรภู่"

ต่อมาสุนทรภู่ลอบรักกับนางข้าหลวงในวังหลังคนหนึ่ง ชื่อ
แม่จัน ซึ่งเป็นบุตรหลานผู้มีตระกูล จึงถูกกรมพระราชวังหลังกริ้ว
จนถึงให้โบยและจาคุกคนทั้งสอง แต่เมื่อกรมพระราชวังหลังเสด็จ
ทิวงคตในปี พ.ศ. 2349 จึงมีการอภัยโทษแก่ผู้ถูกลงโทษ
ทั้งหมดถวายเป็นพระราชกุศล หลังจากสุนทรภู่ออกจากคุก
เขากับแมจ่ นั ก็เดนิ ทางไปหาบิดาทีอ่ าเภอแกลง จังหวัดระยอง และ
มีบุตรด้วยกัน 1 คน ชื่อ "พ่อพัด" ได้อยู่ในความอุปการะของเจ้า
ครอกทองอยู่ ส่วนสุนทรภู่กับแม่จันก็มีเรื่องระหองระแหงกัน
เสมอ จนภายหลังก็เลกิ รากันไป

วันสนุ ทรภู่

ครกู วีส่ีแผ่นดนิ

ชวี ประวตั ิ "สุนทรภู่"

หลังจากนั้น สุนทรภู่ ก็เดินทางเข้าพระราชวังหลัง และมี
โอกาสได้ตดิ ตามพระองคเ์ จ้าปฐมวงศ์ในฐานะมหาดเล็ก ตามเสด็จ
ไปในงานพธิ มี าฆบูชา ที่อาเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี เมื่อปี
พ.ศ. 2350 และเขาก็ได้แต่ง "นิราศพระบาท" พรรณนา
เหตุการณ์ในการเดินทางคราวนี้ด้วย และหลังจาก
"นิราศพระบาท" กไ็ มป่ รากฏผลงานใด ๆ ของสุนทรภู่อกี เลย

วนั สุนทรภู่

ครกู วีสแี่ ผน่ ดนิ

ชวี ประวตั ิ "สุนทรภู่"

ในรชั สมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2
สนุ ทรภู่ได้เข้ารับราชการในกรมพระอาลักษณ์ และเป็นที่โปรดปราน
ของพระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลศิ หล้านภาลัย จนแต่งตั้งให้เป็นกวีท่ี
ปรึกษาและคอยรับใช้ใกล้ชิด เนื่องจากเมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จ
พระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงแต่งกลอนบทละครในเรื่อง
"รามเกียรติ์" ติดขัดไม่มีผู้ใดต่อกลอนได้ต้องพระราชหฤทัย จึง
โปรดให้สุนทรภู่ทดลองแต่ง ปรากฏว่าแต่งได้ดีเป็นที่พอพระราช
หฤทยั จงึ ทรงพระกรุณาฯ เลอื่ นให้เปน็ "ขนุ สุนทรโวหาร"

วันสนุ ทรภู่

ครกู วีสแ่ี ผน่ ดนิ

ผลงานของสุนทรภู่

นริ าศเมอื งแกลง (พ.ศ. 2349)

นริ าศ นริ าศพระบาท (พ.ศ. 2350)
นริ าศภูเขาทอง (ประมาณ พ.ศ. 2371)
นริ าศสพุ รรณ (ประมาณ พ.ศ. 2374)
นิราศวัดเจ้าฟา้ (ประมาณ พ.ศ. 2375)
นิราศอเิ หนา (ไมป่ รากฏ, คาดว่าเปน็ สมยั รัชกาลที่ 3)
ราพันพิลาป (พ.ศ. 2385)
นิราศพระประธม (พ.ศ. 2385)
นิราศเมืองเพชร (พ.ศ. 2388)

วันสนุ ทรภู่

ครกู วีสแี่ ผน่ ดนิ

ผลงานของสุนทรภู่

นิทาน เรื่องโคบุตร, เรื่องพระอภัยมณี, เรื่องพระไชยสุริยา
เรอ่ื งลักษณวงศ์, เรอื่ งสิงหไกรภพ

สภุ าษิต สวสั ดิรกั ษา, สภุ าษิตสอนหญิง, เพลงยาวถวายโอวาท
บทละคร เรอ่ื งอภัยณุรา เขียนขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 เพื่อถวาย

พระองค์เจ้าดวงประภา พระธิดาในพระบาทสมเด็จ
พระปนิ่ เกลา้ เจา้ อยูห่ ัว

บทเสภา เรื่องขุนช้างขุนแผน (ตอนกาเนดิ พลายงาม)
เรอ่ื งพระราชพงศาวดาร

วนั สุนทรภู่

ครกู วีสแี่ ผ่นดนิ

ผลงานของสุนทรภู่

บทเหก่ ล่อม

แต่งขึ้นสาหรับใช้ขับกล่อมหม่อมเจ้าในพระองค์เจ้าลักขณานุคุณ
กับพระเจ้าลูกยาเธอในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว

เทา่ ท่พี บมี 4 เรื่อง คือ เห่จบั ระบา, เห่เร่อื งพระอภัยมณี
เหเ่ รอื่ งโคบตุ ร และเหเ่ รอื่ งกากี

วนั สนุ ทรภู่

ครกู วีสี่แผน่ ดนิ

ผลงานกจิ กรรมที่ควรปฏบิ ตั ิ ในวนั สนุ ทรภู่สุนทรภู่

1. มีการจัดนิทรรศการเกี่ยวกับประวัติชีวิตและผลงาน
2. มีการแสดงผลงานประเภทนิทานของสุนทรภู่
3. มีการประกวด แข่งขัน ประชันสักวา ตอบคาถาม
เกี่ยวกับประวัตชิ ีวิต และผลงานของสนุ ทรภู่