พระไตรปฎ ก
ฉบับ สงั เขปวัณณนา
พระไตรปฎก เลม ท่ี ๒๘
สถาบันพระไตรปฎกศกึ ษา
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั
พระไตรปฎก
ฉบบั สงั เขปวณั ณนา
พขรุทะทสกตุ นติกนั าตยปชฎ ากดเกลภมาทค่ี ๒๒๐
สถาบันพระไตรปฎกศึกษา
มหาวทิ ยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั
พระไตรปฎ ก
ฉบับ สงั เขปวัณณนา
จัดทาํ โดย : ทีมสารสนเทศ สถาบันพระไตรปฎกศึกษา
เผยแพร : เมษายน ๒๕๖๕
ลิขสทิ ธ์ิ : สถาบนั พระไตรปฎ กศกึ ษา
พระไตรปฎ กภาษาไทย
ฉบบั มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
ISPN : 974-575-369-6
ขอมูลเฉพาะ
พระสตุ ตันตปฎ ก เลม ๒๐ : ขทุ ทกนกิ าย ชาดก ภาค ๒
จาํ นวนหนา : ๕๖๐ หนา
ปท พ่ี ิมพ : พ.ศ. ๒๕๓๙
พิมพท่ี : โรงพิมพม หาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลัย
ขทุ ทกนิกาย ชาดก ภาค ๒
ชาดกรวมทัง้ หมด ๒๒ ชาดก มี ๕ นบิ าต ไดแก
๑๘. ปญ ญาสนบิ าต มี ๓ ชาดก ๑๙. สัฏฐนิ ิบาต มี ๒ ชาดก
๒๐ สตั ตตินิบาต มี ๒ ชาดก ๒๑. อสีตนิ บิ าต มี ๕ ชาดก
๒๒. มหานบิ าต มี ๑๐ ชาดก
อรรถกถา
ชาตกอฏั ฐกถา
ฎกี า
ชาตกปรุ าณฎีกา, ชาตกอภนิ วฎกี า
1
ขพทุ รทะสกตุนตกิ นัายตปชฎาดกกเลภมาค๒๒๐
ขุททกนิกาย ชาดก ภาค ๒ มีเนื้อความตอเนื่องมาจาก
พระไตรปฎกเลมท่ี ๒๗ จัดนิบาตตามจาํ นวนของคาถา มี ๕
นิบาต มชี าดกรวมท้งั หมด ๒๒ ชาดก ดังน้ี
๑๘. ปญ ญาสนิบาต หมวดท่มี ี ๕๐ คาถาขึน้ ไป มี ๓ ชาดก
คอื นฬน กิ าชาดก อุมมาทนั ตีชาดก มหาโพธิชาดก
๑๙. สัฏฐินบิ าต หมวดทม่ี ี ๖๐ คาถาขึ้นไป มี ๒ ชาดก คอื
โสณกชาดก สังกจิ จชาดก
๒๐. สตั ตตินิบาต หมวดที่มี ๗๐ คาถาขึน้ ไป มี ๒ ชาดก
คือ กุสชาดก โสณนนั ทชาดก
๒๑. อสีตินิบาต หมวดทม่ี ี ๘๐ คาถาขึน้ ไป มี ๕ ชาดก คอื
๑) จูฬหังสชาดก ๒) มหาหังสชาดก ๓) สธุ าโภชนชาดก ๔)
กณุ าลชาดก ๕) มหาสตุ โสมชาดก
๒๒. มหานบิ าต หมวดทม่ี ี ๑๐๐ คาถาขึ้นไป มี ๑๐ ชาดก
หรอื โบราณเรียกวา ทศชาติ คอื เรอ่ื ง ๑๐ ชาติ ประกอบดว ย
2
๑. เตมิยชาดก ชาดกเรื่องน้ีวาดวยพระเตมิยราช
กมุ ารโพธสิ ตั วท รงบาํ เพญ็ เนกขมั มบารมี คือการออกบวชหรอื
ออกจากกาม
๒. มหาชนกชาดก ชาดกเร่ืองนี้วาดว ยพระมหาชนก
ราชกุมารโพธิสัวตทรงการบําเพ็ญวิริยบารมี คือ ความ
พากเพียร
๓. สวุ ณั ณสามชาดก ชาดกเเรอ่ื งน้วี า ดว ยพระสวุ รรณ
สามโพธิสัตวแสดงถึงการบําเพ็ญเมตตาบารมี คือการแผ
ไมตรจี ิตคดิ จะใหส ตั วท ัง้ ปวงเปนสขุ ท่วั หนา
๔. เนมิราชชาดก ชาดกเรื่องนี้วาดวยพระเนมิราช
กุมารโพธิสัตวท รงบาํ เพ็ญอธิฏฐานบารมี คือความตงั้ ใจมัน่ คง
๕. มโหสธชาดก ชาดกเรอ่ื งน้ีวา ดวยมโหสธบัณฑติ
บําเพ็ญปญ ญาบารมี คอื ความรทู ว่ั ถึงสงิ่ ท่ีควรรู
๖. ภูรทิ ตั ตชาดก ชาดกเรอ่ื งนีว้ า ดวยภูริทตั ตนาคราช
บาํ เพญ็ ศีลบารมี คือการรักษาศีล
๗. จันทกุมารชาดก ชาดกเร่ืองนี้วาดวยพระจันท-
กุมารโพธสิ ตั วท รงบาํ เพ็ญขันตบิ ารมี คือความอดทน
๘. มหานารทกัสสปชาดก ชาดกเร่ืองนี้วาดวยมหา
3
นารทกสั สปะบาํ เพ็ญอุเบกขาบารมี คือการวางเฉย
๙. วธิ ุรชาดก ชาดกเร่อื งนี้วา ดว ยวิธรุ บณั ฑิตบําเพญ็
สัจจบารมี คอื ความสตั ย
๑๐. เวสสนั ดรชาดก ชาดกเรอ่ื งนวี้ า ดว ยพระเวสสนั ดร
โพธสิ ตั วท รงบําเพ็ญทานบารมี คือการบรจิ าคทาน
4
พระสุตตันตปฎก เลมที่ ๒๐
ขุททกนิกาย ชาดก ภาค ๒
จบ