Panduan Bulan Sabit Merah Malaysia

Panduan

Bulan Sabit Merah Malaysia

bagi Pasukan Kanak-Kanak

Amir Hamzah Aman

Bulan Sabit Merah Malaysia
© MK e-Solutions Sdn. Bhd.

ISBN 978-967-0036-01-4
Terbitan Pertama : 2022

PENULIS

Dr. Amir Hamzah bin Aman

Hakcipta terpelihara. Sebarang bahagian dalam buku ini tidak
dibenarkan dicetak atau disalin semula, disimpan dalam mana-mana
sistem perolehan kembali, diedarkan atau dipindahkan dalam sebarang
bentuk, sama ada bentuk elektronik, salinfoto, rakaman atau dengan
cara apa jua pun, tanpa mendapat kebenaran secara bertulis terlebih
dahulu daripada MK e-Solution Sdn. Bhd., Malaysia.

Kesahihan fakta dan tafsiran dalam terbitan ini adalah tanggungjawab
penulis sepenuhnya dan tidak mewakili pandangan, tafsiran dan huraian
pihak penerbit.

Perpustakaan Negara Malaysia Data Pengkatalogan-dalam-Penerbitan

Amir Hamzah Aman, Dr., 1967-
BULAN SABIT MERAH MALAYSIA bagi Pasukan Kanak-Kanak /
Amir Hamzah Aman.
ISBN 978-967-0036-01-4
1. Red Cross and Red Crescent--Malaysia.
2. Student activities--Malaysia.
I. Judul.
369.4

Penerbit:

MK e-Solutions Sdn. Bhd. (803687-K)
6th Floor, Suite 16, IOI Business Park, Persiaran Puchong Jaya Selatan
Bandar Puchong Jaya, 47100 Puchong, Selangor
Tel: +603 80644228
Fax: +603 80642050
web: http://mke-solutions.com
e-mail: [email protected]

Dicetak oleh:
CIPTA Printing & Publishing (M) Sdn Bhd

No.16, Persiaran Rishah 14, Kawasan Perindustrian Silibin,

30100 Ipoh, Perak Darul Ridzuan, Malaysia.

Tel : 05-5262627 Fax : 05-5262205

iii

Kandungan

Tinta Bicara Penulis....................................................iv Bab 9 Perhubungan Bulan Sabit Merah
Malaysia...................................................... 40
Bab 1 Pengenalan Bulan Sabit Merah Malaysia..... 1
Bab 10 Bantu Mula.................................................. 43
Bab 2 Sejarah Pengasas Palang Merah................. 9
Bab 11 Buku Log Bulan Sabit Merah Malaysia....... 67
Bab 3 A Memory of Solferino................................. 15
Bab 12 Penyediaan Kertas Kerja Projek
Bab 4 Sejarah Bulan Sabit Merah Malaysia.......... 18 Bulan Sabit Merah Malaysia....................... 71

Bab 5 Prinsip-Prinsip Asas Bulan Sabit Merah Bab 13 Kemahiran Perkhemahan BSMM ............... 91
Malaysia ..................................................... 21
Bab 14 Lagu Patriotik dalam BSMM ....................... 99
Bab 6 Pasukan Kanak-Kanak (LINK)
Bulan Sabit Merah Malaysia....................... 24 Rujukan ................................................................. 103

Bab 7 Sukatan Pelajaran Unit Kanak-Kanak Biodata Penulis ..................................................... 104
dan Skim Lencana Kecekapan................... 28

Bab 8 Pakaian Seragam Bulan Sabit Merah
Malaysia Bagi Pegawai dan Ahli Kanak-kanak
(Sekolah Rendah)....................................... 32

iv

Tinta Bicara Penulis

Salam Keamanan buat semua Pegawai dan Ahli Bulan Sabit Merah Malaysia.

Sekali air bah, sekali pantai berubah. Begitulah lumrah kehidupan. Banyak ilmu yang digarapkan demi untuk memantapkan
BSMM sejajar dengan Pendidikan Abad Ke-21. Saban tahun, kita mewarnai dunia ini dengan ilmu kemanusiaan, kedamaian,
dan bantu mula. Namun sumber rujukan yang terbatas sedikit sebanyak meremehkan kelancaran tugasan kita yang bersuadaya
ini.

Tujuan penulisan buku ini adalah untuk membantu pegawai dan ahli BSMM untuk menyemarakkan aktiviti mereka sejajar
dengan visi dan misi penubuhan BSMM. Dalam BSMM bukan pangkat yang didambakan oleh ahli, sebaliknya ilmu dan
pengalaman yang dilalui itu yang penting untuk menjadikan mereka manusia dan insan yang memenuhi aspirasi negara.
Diharapkan apa ilmu yang dipelajari akan digunakan dalam kehidupan mereka.

Saya berharap buku ini akan menjadi teman kepada pejuang BSMM terutama para pegawai muda di sekolah rendah yang
dahagakan bahan rujukan atau garis panduan untuk mengendali, mengurus dan memantapkan ahli BSMM di peringkat awal
penglibatan mereka. Idea penulisan ini digubah dan disusun berdasarkan kurikulum BSMM dengan berbekalkan pengalaman
menjadi pegawai link di sekolah pada awal perkhidmatan dahulu.

Buku ini diadun menggunakan kurikulum BSMM yang dikeluarkan oleh Bulan Sabit Merah Malaysia dengan konsepnya
dipermudah untuk memberikan pemahaman yang santai kepada para pegawai dan ahli BSMM. Beberapa contoh maklumat
dan aktiviti diberikan untuk memudahkan pegawai dan ahli menjalankan aktiviti atau pengisian ujian bagi setiap kemahiran.

Saya terpanggil untuk menulis buku ini apabila melihat ketandusan buku-buku rujukan BSMM di Malaysia. Sebagai
pendidik, saya menyahut dan merealisasikan agenda pendidikan negara dengan menghasilkan bahan pembacaan bermutu
sejajar dengan konsep Pendidikan Abad ke-21. Tambahan pula, ini sebagai halwa mata untuk semua pegawai muda kelahiran
Institut Pendidikan Guru Malaysia

Akhir kata, saya ingin merakam jutaan terima kasih kepada Rektor Institut Pendidikan Guru Malaysia, ibu pejabat Bulan Sabit
Merah Kebangsaan, para jurulatih BSMM dari seluruh negara dan guru pemimpin BSMM di sekolah yang sering mencetuskan
percambahan idea dalam penghasilan buku ini. Terima kasih.

Dr. Amir Hamzah Aman 15 Ogos, 2022
Pensyarah Cemerlang (Kokurikulum)
Institut Pendidikan Guru Kampus Bahasa Melayu
Lembah Pantai, Kuala Lumpur

14 Bulan Sabit Merah Malaysia bagi Pasukan Kanak-Kanak

Pada September 1895, Henry kembali ke kampung halamannya di Heiden,
Geneva. Ironinya, Henry Dunant dan Gustave Moynier tidak
George Baumberger, ketua pernah berdamai. Jean Henry dikebumikan tanpa sebarang
upacara di perkuburan Sihlfeld, Zurich, Switzerland. Di dalam
editor Die Ostschweiz, wasiatnya, beliau mahu mendermakan wangnya kepada
rumah kebajikan Heiden, pertubuhan kebajikan di Norway
St. Gallen telah menulis dan Switzerland. Beliau juga mahu wangnya dibayar kepada
pemiutang- pemiutang.
rencana mengenai
Hari lahirnya pada 8 Mei diisytihar sebagai Hari Bulan
pengasas Palang Merah Sabit Merah/ Palang Merah Antarabangsa. Rumah kebajikan
Heiden dijadikan Muzium Henry Dunant. Banyak bangunan,
dan telah menemu bual sekolah, jalan di Geneva dan pelbagai tempat di serata dunia
dinamakan sempena nama Henry Dunant. Pingat Henry
Jean Henry di Heiden. Dunant dikurniakan oleh IRCR kepada sesiapa yang berjasa
dalam kerja-kerja kemanusiaan. Filem ‘Henry Dunant: Du
Akhirnya Henry Dunant Rouge Sur La Croix’ telah diterbitkan bagi mengenang
jasa-jasa beliau.
menerima pelbagai pingat

termasuk Swiss Binet-

Fendt Prize dan pingat dari

Pope Leo XIII. Beliau juga

menerima sokongan Tzar

Rusia, Maria Feodorovna.

Selepas itu sumbangan

dan derma wang

mencurah-curah diberi kepadanya.

Pada 1901, Henry Dunant menerima Hadiah Keamanan
Nobel atas jasanya menubuhkan Palang Merah Antarabangsa
dan memulakan Konvensyen Geneva. Moynier turut dicadang
untuk menerima anugerah tersebut.

Pada 1903, Jean Henry Dunant menerima ijazah doktor
kehormat dari Universiti Heidelberg, Jerman. Beliau terlantar di
hospital sehingga meninggal dunia pada 30 Oktober 1910 jam
10 malam. Pada akhir hayatnya, beliau mengalami tekanan
perasaan akibat kemelesetan, bankrap, dikejar pemungut
hutang dan kritikan daripada Moynier. Beliau pernah meminta
jururawat memeriksa makanan sama ada telah diracun atau
tidak. Walaupun masih beragama Kristian, beliau beralih
kepada Calvinisme dan merancang agama umum.

Rumah kebajikan Heiden dijadikan Muzium Henry Dunant.

16 Bulan Sabit Merah Malaysia bagi Pasukan Kanak-Kanak

Setelah terhasil penulisan buku tersebut, Dunant
mengirimkan buku tersebut kepada semua ahli keluarganya
yang berpengaruh di Eropah, pemimpin-pemimpin tentera,
ahli-ahli politik, para dermawan dan semua kawan-kawan
yang beliau kenali.

Tanpa diduga, usaha membuahkan hasil. Ramai memuji
akan hasil penulisannya dan mereka merasa terkesan dengan
kandungan buku tersebut. Dunant telah mendapat undangan
yang meluas untuk menceritakan pengalaman ngerinya
semasa perang di Solferino.

Banyak orang tertarik dengan idea yang dikarang oleh
Henry Dunant termasuk Gustave Moynier seorang pengacara
dan Ketua The Geneva Public Welfare Society (GPWS).
Beliau telah mengajak Dunant untuk bertemu dengan ahli
The Geneva Public Welfare Society untuk berkongsi idea
penulisannya 9 Februari 1863 di Geneva.

Menurut Dunant, terdapat dua mesej utama dalam
penulisannya, iaitu:

1. Kepentingan untuk menghimpunkan
tenaga sukarelawan bagi setiap negara
untuk merawat mangsa peperangan tanpa
mengira bangsa dan agama semasa
peperangan.

2. Perlu ada kesepakatan dan persetujuan
antarabangsa untuk memberi perlindungan
dan rawatan kepada para tentera yang
berjuang di medan perang secara natural
tanpa mengambil kira status ketenteraan
mereka.

Henry Dunant Gustave Moynier

Pakaian Seragam Bulan Sabit Merah Malaysia Bagi Pegawai dan Ahli Kanak-kanak (Sekolah Rendah) 33

Topi peak biru gelap Lencana sulam BSMM Beret biru gelap Lencana sulam BSMM Topi bowler Lencana sulam BSMM
biru gelap
Epolet biru gelap Gojet Merah Sepasang Epolet biru gelap Gojet Merah Sepasang Gojet Merah Sepasang
(yang berhak sahaja) bersarung dengan (yang berhak sahaja) Epolet biru (yang berhak sahaja)
Tag nama pangkat logam gelap
Tanda nama Landyard Tag nama Landyard Medal reben
berbunga hook berbunga hook Tag nama Tanda negeri
Lambang dan wisel Tanda negeri dan wisel
BSMM Medal reben Medal reben Lambang
Poket atas Lambang BSMM
10 butang BSMM BSMM 10 butang BSMM Poket bawah 8 butang BSMM
Poket bawah Besar Besar
● 4 di jaket Tali pinggang nilon Besar Jaket lengan ● 4 di jaket
Seluar putih lurus Kecil putih dengan lambang panjang putih Kecil
dua poket serong ● 2 di gojet BSMM ● 4 di jaket ● 2 di gojet
hadapan dan satu ( pegawai yang Kecil Seluar lurus putih ( pegawai yang
sebelah kanan Seluar putih lurus dengan lapisan
tiada lipatan di berhad sahaja) dua poket serong ● 2 di gojet di dalam dan berhad sahaja)
bawah → 2 di bahu hadapan dan satu ( pegawai yang lipatan ke dalam di → 2 di bahu
→ 2 di poket atas poket belakang bahagian hadapan Sarung tangan
sebelah kanan berhad sahaja) tanpa belah atau putih
Tali pinggang nilon putih tiada lipatan di → 2 di bahu seluar panjang
dengan lambang BSMM bawah → 2 di poket atas putih Kasut Court kulit
hitam bertumit 2’
Kasut kulit hitam Kasut kulit hitam tinggi dan stoking
bertali dan stoking bertali dan stoking mengikut warna
hitam hitam kulit

Pakaian Pegawai Lelaki Penerangan Potongan Baju No. 3 Pegawai Lelaki Penerangan Potongan Baju No. 2 Pegawai Perempuan

Pegawai Lelaki Pegawai Perempuan

Pakaian Seragam Bulan Sabit Merah Malaysia Bagi Pegawai dan Ahli Kanak-kanak (Sekolah Rendah) 35

Tanda Pengenalan Bahu Tanda jawatan Jurulatih dan Jurulatih Kanan

Tanda pengenalan bahu berupa lencana bulat BSMM dan Tanda jawatan Jurulatih dan Jurulatih kanan ini merupakan
lencana negeri masing-masing. Lencana ini sepasang dan lencana kawalan dan hanya boleh dipakai oleh Pegawai
akan dipakai di kedua-dua lengan baju ahli (pegawai dan ahli BSMM yang telah mendapat tauliah Jurulatih atau Jurulatih
kanak-kanak). Pemakaian tanda negeri ini mengikut negeri kanan daripada Ibu pejabat BSMM Kebangsaan. Tanda
masing-masing. jawatan ini hendaklah dijahit di bahagian tengah lencana
poket sebelah kanan.

Wisel dan tali wisel Tanda Nama Pegawai

Wisel dan tali wisel ini dipakai oleh pegawai dan ahli lelaki Tanda nama dengan jumlah huruf tidak melebihi 10 aksara.
sahaja. Pegawai dan ahli perempuan tidak perlu pakai tali wisel Latar belakang mestilah berwarna hitam. Pemakaian tanda
ini kerana mereka tidak mempunyai poket atas. Pemakaian nama ini sangat penting untuk pengenalan diri. Tanda nama
tali wisel ini di bahu sebelah kiri. Tujuan pemakaian wisel ini tidak perlu diletakkan logo atau lambang Bulan Sabit merah
adalah untuk kecemasan, meminta perhatian dan bantuan. Malaysia. Tanda nama ini hendaklah dipakai di bahagian atas
poket sebelah kanan.

MURARAQ QISTINA

HAZIQ MOHAMAD

Tanda Nama Pegawai berlatar Hitam

46 Bulan Sabit Merah Malaysia bagi Pasukan Kanak-Kanak

1
2

3

Balutan ampu tangan menggunakan kain anduh Balutan luka di kepala menggunakan kain anduh

Terdapat 5 jenis balutan anduh: Anduh bahu
Anduh peha

● Lipat sedikit kain anduh dan letakkannya di atas peha yang ● Lipat sedikit kain anduh dan letakkannya di atas lengan
tercedera. bahu yang tercedera.

● Tarik kedua-dua hujung kain anduh melintasi bawah peha ● Tarik kedua-dua hujung kain anduh melintasi bawah ketiak
kemudian ikatkan buku sila pada atas bahagian tepi peha. kemudian ikatkan buku sila pada atas bahagian lengan
bahu berkenaan.
● Tutup ikatan tersebut dengan bucu atas kain anduh untuk
lebih kemas . ● Tutup ikatan tersebut dengan bucu atas kain anduh untuk
lebih kemas .
1
● Akhir sekali ampu dengan anduh besar supaya sakit
berkurangan.

23

Bantu Mula 47

Anduh Lutut dan anduh siku Anduh Pergelangan Tangan Atau Tapak Kaki

● Lipat sedikit kain anduh dan letakkannya di atas peha yang ● Letakkan tapak kaki/tangan yang tercedera di atas kain
tercedera. anduh, kemudian tarik dan letakkan bucu atas kain anduh
di atas kaki/tangan.
● Tarik kedua-dua hujung kain anduh melintasi bawah peha
kemudian ikatkan buku sila pada atas bahagian tepi peha. ● Silangkan kedua-dua bucu hujung kain anduh di atas dan
bawah.
● Tutup ikatan tersebut dengan bucu atas kain anduh untuk
lebih kemas. ● Ikatan buku sila kemudiannya diikat
pada atas pergelangan tangan.

● Ikatan buku sila diikat pada belakang
tumit jika terdapat kecederaan pada
bahagian kaki yang mesti dibalut.

Anduh Lengan

Anduh Kepala ● Bucu atas kain anduh hendaklah diletakkan pada siku
lengan yang tercedera.
● Lipatkan sedikit kain anduh tersebut dan letakkannya
pada atas dahi mangsa dan biarkan bucu atas kain anduh ● Kemudian ikatan buku sila diikat pada atas bahu.
berada di belakang kepala. ● Bucu atas kain anduh yang diletakkan pada siku tadi boleh

● Pegang kedua-dua hujung kain anduh dan silang ke dipinkan atau dilipat ke bahagian dalam untuk lebih kemas.
belakang kepala kemudian dibawa ke dahi dan diikat buku
sila. Kesemua balutan-balutan di atas hendaklah menggunakan
ikatan buku sila.
● Lipat kain lebihan di belakang untuk lebih kemas.

1

2 34

Buku Log Bulan Sabit Merah Malaysia 69

Halaman kedua

Halaman kedua selalunya adalah lebih baik dimuatkan kandungan atau sukatan bagi
ujian lencana unit kanak-kanak BSMM. Ruangan untuk tandatangan pengesahan
pemimpin serta tarikhnya juga harus disediakan di tepi kanan setiap tajuk ujian yang
disenaraikan.

Ruangan Catatan di setiap muka surat Contoh kegunaan ruangan kosong di
sebelah kanan setiap muka surat di
Adalah dicadangkan agar ruangan selebar 1 – 2 inci disediakan di sebelah kanan
setiap muka surat di dalam buku log. Ini adalah untuk memudahkan perkara-perkara dalam Buku Log
berikut:

(1) Ruangan bagi komen, ulasan dan pengesahan pemeriksa buku
(2) Pembetulan fakta yang perlu dibuat selepas selesai penulisan
(3) Penambahan fakta

(jika tertinggal semasa menulis nota / fakta yang diperoleh sesudah penulisan nota)

Foto, lakaran dan sampel di dalam buku log

Penulis bebas untuk menggunakan foto, lakaran, lukisan mahupun sebarang bentuk
ilustrasi untuk menyokong laporan ataupun nota di dalam buku log mereka. Namun,
ianya haruslah tulen dan menggambarkan perkara sebenar mengikut skim ataupun
berdasarkan pengalaman ataupun apa yang telah dilakukan oleh penulis.

Contoh laporan bergambar di dalam Buku Log

92 Bulan Sabit Merah Malaysia bagi Pasukan Kanak-Kanak

Khemah Frame Khemah A-Frame

● Khemah rangka besar / jenis besar ● Bingkai berkaki 2 di bahagian luar hujung khemah dan
● Biasa digunakan untuk perkhemahan keluarga. membentuk khemah bersegi tiga
● Rangka khemah akan dipasang dahulu dan kanvas
● Khemah jenis ini telah lama digunakan dan antara jenis
dipasang kemudian khemah terawal
● Tidak sesuai dibawa untuk aktiviti outdoor
● Banyak terdapat waktu kenduri kahwin dan sebagainya.

Khemah Hoop

Khemah Bell Tent ● Menggunakan 1 hingga 3 gegelung dan khemah akan
menjadi bentuk terbular
● Selalu dijumpai masa funfair
● Mempunyai satu tiang tinggi di puncak khemah. ● Dinding khemah berbentuk melengkung membenarkan
● Khemah jenis ini agak kukuh kerana disokong oleh tiang di isi padu yang lebih luas dengan permukaan yang sama

tengah-tengahnya dan ditambah dengan tali yang tegang ● Khemah jenis ini kukuh dan kuat
di sekeliling.
● Khemah jenis ini sudah jarang digunakan dan digantikan
dengan khemah jenis “DOME”

98 Bulan Sabit Merah Malaysia bagi Pasukan Kanak-Kanak

Contoh Gadget

104

Biodata Penulis

Dr. Amir Hamzah bin Aman, Beliau sering membantu ibu pejabat kebangsaan dalam
menyusun dan merancang program-program Belia dan Kanak-
anak kelahiran Melaka ini Kanak. Beliau telah mewakili BSMM dalam beberapa program
antarabangsa. Antaranya Korea-Malaysia Coorperative
telah berkecimpung dalam Program Towards 2000 di Seoul Korea (1994), International
Youth Invitation Program di Osaka, Jepun (2001), Jambori
dunia pendidikan selama 33 Nasional Palang Merah di Batur Raden, Jawa Tengah,
Indonesia (2001), Jumbara Nasional ke-12 Palang Merah
tahun bermula pada tahun Indonesia di Gorantalo, Sulawesi Utara, Indonesia (2011),
11th Asia Pacific Red Cross Youth Gathering di Vajiravuth
1989. Beliau pernah menjadi Camp, Pattaya, Thailand (2011), Temu Karya ke-5 Palang
Merah Indonesia di Solerajo, Malang Indonesia (2013).
guru sekolah rendah, guru
Pada tahun 1999, beliau telah mengikuti Pelayaran
sekolah menengah, tutor Kapal Laut Diraja Tunas Samudera 151/99 di bawah
kategori Kepimpinan Belia. Kini beliau merupakan jurulatih
dan pensyarah sambilan prapelayaran program berkenaan untuk Bahagian Pendidikan
Guru (BPG) dan Institut Pendidikan Guru Malaysia (IPGM).
di universiti, Penolong Atas kepakaran itu, beliau telah diberi tanggungjawab untuk
mengendalikan aktiviti bantuan operasi menyelamat BSMM.
Pengarah Kurikulum di
Di peringkat antarabangsa pula, beliau sering dijemput
Bahagian Pembangunan untuk menjalankan kursus-kursus di pelbagai negara di
dunia seperti Thailand, Indonesia, Filipina, India, Australia,
Kurikulum, Kementerian Bangladesh, Vietnam, Jepun, Korea, Sri Lanka dan lain-lain
lagi. Dalam usahanya untuk membangunkan keperibadian
Pendidikan Malaysia dan dan keilmuan para pendidik di negara ini, beliau telah menulis
beberapa buah buku terbitan syarikat buku tempatan seperti
pensyarah Institut Pendidikan Guru. Beliau merupakan Pengurusan Kokurikulum, Pengurusan Persatuan, Olahraga
(Balapan dan Padang), Pengurusan Olahraga dan Balapan,
Pensyarah Cemerlang Kokurikulum dan mempunyai Permainan Bola Baling, Bulan Sabit Merah Malaysia, Asas
Kepengakapan, Pengakap Kanak-Kanak, Simpulan dan
pengiktirafan kepakaran Guru Malaysia. dalam bidang Ikatan, Pengakap Muda, Pengakap Remaja, Nyanyian Untuk
Semua, Pandu Puteri Tunas, Puteri Bongsu Puteri Islam dan
Unit Beruniform daripada Rektor, Institut Pendidikan Guru lain-lain lagi.

Malaysia.

Semasa berkhidmat sebagai guru, beliau pernah
memegang jawatan sebagai setiausaha Link Chapter
Petaling (1992-1995). Beliau juga telah berkesempatan
mengikuti Kursus Intensif Pertolongan Cemas anjuran
Hospital Angkatan Tentera Kem Terendak, Melaka (2001).
Dengan kerjasama Angkatan Pertahanan Awam, beliau telah
mengikuti Kursus Asas Menyelamat (Rapeliing dan Abseiling)
(1988), Pengendalian Bot dan Penyelamat (1989) dan Kursus
Menyelamat di Air (1999).

Beliau merupakan Jurulatih Kebangsaan BSMM
(JL:000821) dan telah banyak menjalankan kursus Undang-
Undang Antarabangsa, Pentadbiran BSMM, Bantuan Operasi
Menyelamat (BOM), Pertolongan Cemas Asas, Pertengahan
dan Lanjutan dan Kursus CPR. Kini beliau memegang
peranan sebagai Jawatankuasa Latihan BSMM IPG Kampus
Bahasa Melayu.