วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.3 เล่ม2 หน่วย5_ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์

วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี เล่ม 2

ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 3

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 5 หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 6 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 7 หน่วยการเรียนรู้ที่ 8

Slide PowerPoint_สือ่ ประกอบการสอน

บรษิ ทั อักษรเจรญิ ทัศน์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรงุ เทพฯ 10200
Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand
โทร./แฟกซ์. : 0 2622 2999 (อัตโนมัติ 20 ค่สู ำย) [email protected] / www.aksorn.com

5หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี

ไฟฟา้ และอเิ ล็กทรอนกิ ส์

ตัวชีว้ ดั
• วเิ ครำะห์ควำมสัมพันธ์ระหว่ำงควำมตำ่ งศกั ย์ กระแสไฟฟ้ำ และควำมต้ำนทำน และคำนวณปรมิ ำณท่ีเก่ยี วขอ้ งโดยใช้สมกำร V = IR จำกหลกั ฐำนเชิงประจักษ์
• เขียนกรำฟควำมสมั พนั ธร์ ะหวำ่ งกระแสไฟฟำ้ และควำมตำ่ งศกั ย์ไฟฟ้ำ
• ใช้โวลต์มเิ ตอร์ แอมมเิ ตอร์ในกำรวัดปรมิ ำณทำงไฟฟำ้
• วเิ ครำะหค์ วำมต่ำงศักย์ไฟฟำ้ และกระแสไฟฟำ้ ในวงจรไฟฟ้ำเม่อื ต่อตวั ต้ำนทำนหลำยตัวแบบอนกุ รมและแบบขนำนจำกหลักฐำนเชิงประจักษ์
• เขียนแผนภำพวงจรไฟฟำ้ แสดงกำรตอ่ ตัวตำ้ นทำนแบบอนุกรมและแบบขนำน
• บรรยำยกำรทำงำนของชนิ้ สว่ นอเิ ลก็ ทรอนกิ สอ์ ย่ำงงำ่ ยในวงจรจำกข้อมูลทรี่ วบรวมได้
• เขยี นแผนภำพและตอ่ ชนิ้ สว่ นอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์อยำ่ งง่ำยในวงจรไฟฟ้ำ
• อธิบำยและคำนวณพลังงำนไฟฟ้ำโดยใชส้ มกำร W = Pt รวมทัง้ คำนวณคำ่ ไฟฟ้ำของเครื่องใชไ้ ฟฟำ้ ในบำ้ น
• ตระหนกั ในคณุ คำ่ ของกำรเลือกใชเ้ ครอื่ งใช้ไฟฟ้ำโดยนำเสนอวิธกี ำรใชเ้ ครอ่ื งใช้ไฟฟำ้ อย่ำงประหยดั และปลอดภัย

นกั เรียนมวี ธิ ปี ระหยัดพลงั งานไฟฟา้ อย่างไร

วงจรไฟฟ้าเบอ้ื งต้น สัญลกั ษณ์แอมมเิ ตอร์

กระแสไฟฟา้ (electric current)

• กระแสไฟฟ้า คือ ปริมำณของกระแสไฟฟ้ำที่ไหลผ่ำน
จุดใด ๆ ในเส้นลวดตัวนำใน 1 วินำที ซึ่งประจุไฟฟ้ำ
จะมีทิศทำงกำรเคลื่อนท่ีของกระแสไฟฟ้ำ เขียนแทน

สัญลักษณ์ I มีหน่วยเป็น แอมแปร์ (Ampere; A)
วดั โดยแอมมิเตอร์

แอมมิเตอร์

กระแสไฟฟา้ แบ่งออกเปน็ 2 ชนิด

1. กระแสตรง (Direct Current; DC) 2. กระแสสลบั (Alternating Current; AC)

เปน็ กระแสไฟฟำ้ ที่มที ศิ ทำงกำรไหลของกระแสไฟฟำ้ เป็นกระแสไฟฟ้ำทม่ี ีทิศทำงกำรไหลของกระแสไฟฟ้ำ
ในทิศทำงเดยี วตลอดเวลำ กลับไปกลบั มำอยำ่ งรวดเรว็ หรือกระแสไฟฟ้ำไหลสลบั ข้วั ตลอดเวลำ

ไฟฟ้ากระแส

ระบบ Android ระบบ iOS

www.aksorn.com/interactive3D/PP951

แอมมิเตอร์

ระบบ Android ระบบ iOS

www.aksorn.com/interactive3D/PP954

วงจรไฟฟา้ เบอ้ื งตน้

ความต่างศกั ย์ (potential difference)

• ความตา่ งศักย์ คือ ควำมแตกตำ่ งของพลังงำนศักย์ไฟฟ้ำตอ่ หนว่ ยประจุระหว่ำงจดุ 2 จุด ซึง่ ทำใหเ้ กิดกระแสไฟฟ้ำ กระแสไฟฟ้ำจะไหล
จำกจดุ ที่มรี ะดบั พลงั งำนศกั ย์ไฟฟ้ำสงู ไปยงั จดุ ที่มรี ะดับพลงั งำนศักยไ์ ฟฟำ้ ตำ่ กวำ่ เขียนแทนสัญลกั ษณ์ V มหี น่วยเป็น โวลต์ (Volt; V)
วัดโดยโวลต์มิเตอร์

สญั ลักษณโ์ วลต์มิเตอร์

โวลตม์ เิ ตอร์

วงจรไฟฟ้าเบ้ืองตน้

ความสมั พนั ธร์ ะหว่างกระแสไฟฟา้ กับความต่างศักย์

1 กฎของโอห์มและความตา้ นทาน

• กฎของโอห์ม (ohm′s law) มีใจควำมสำคัญว่ำ “เมอื่ อณุ หภมู ิคงท่ี กระแสไฟฟ้าในตวั นาโลหะจะแปรผันตรงกบั ความต่างศักย์
ระหวา่ งปลายทัง้ 2 ข้างของตัวนานัน้ ” ดงั น้นั ควำมสมั พนั ธ์ระหว่ำงควำมตำ่ งศกั ย์ กระแสไฟฟ้ำ และควำมต้ำนทำน สำมำรถคำนวณได้
จำกสมกำร

V

IR

V = IR V คอื ความตา่ งศกั ย์ มีหนว่ ยเปน็ โวลต์ (V)
I คอื กระแสไฟฟา้ มีหน่วยเป็น แอมแปร์ (A)
R คือ ความตา้ นทาน มีหน่วยเปน็ โอห์ม (Ω)

กฎของแอมแปร์

ระบบ Android ระบบ iOS

www.aksorn.com/interactive3D/PP953

• ความต้านทาน คอื ควำมสำมำรถหรือสมบัติของวัตถุตวั นำไฟฟำ้ ทีย่ อมให้กระแสไฟฟำ้ ไหลผ่ำนไปได้ โดยวัตถตุ วั นำไฟฟ้ำทีม่ ี
ควำมตำ้ นทำนต่ำจะยอมให้กระแสไฟฟำ้ ไหลผ่ำนได้มำก วตั ถตุ วั นำทีม่ คี วำมต้ำนทำนสงู จะยอมใหไ้ ฟฟำ้ ไหลผ่ำนได้นอ้ ย

ปจั จยั ทีม่ ีผลต่อความต้านทาน

ปัจจัย ความต้านทาน มากกวา่
นอ้ ยกว่า

ชนดิ ของตัวนา ทองแดง เหลก็

ความยาวของตวั นา L1 L2

L1 < L2 A1 A2
T1 T2
พ้นื ท่ีหนา้ ตัดของตวั นา

A1 > A2

อุณหภมู ขิ องตัวนา

T1 < T2

วงจรไฟฟา้ เบอ้ื งตน้

ความสมั พนั ธ์ระหว่างกระแสไฟฟ้ากบั ความต่างศกั ย์

2 ตัวต้านทาน

• ตวั ต้ำนทำนคำ่ คงท่ีจะมแี ถบสีบนตวั ต้ำนทำน ซงึ่ จะบอกควำมต้ำนทำนของตวั ต้ำนทำนน้ัน ๆ หำกตอ้ งกำรทรำบ
ค่ำควำมตำ้ นทำนทำได้โดยกำรอ่ำนแถบสีบนตวั ต้ำนทำน สว่ นใหญ่แถบสีบนตวั ตำ้ นทำนจะมี 4 แถบ

แถบสที ี่ 1 บอกตวั ตัง้ หลักที่ 1
แถบสีท่ี 2 บอกตวั ต้ังหลักท่ี 2
แถบสีท่ี 3 บอกตัวคณู
แถบสีที่ 4 บอกความคลาดเคลอื่ น

รหัสสีของแถบสบี นตวั ตา้ นทาน

แถบสี แถบสที ่ี 1 แถบสที ่ี 2 แถบสที ี่ 3 แถบสที ี่ 4
ตวั คณู ความคลาดเคลื่อน
ดา บอกตวั ตง้ั หลกั ที่ 1 บอกตวั ตั้งหลกั ที่ 2

นา้ ตาล 0 0 1−
แดง
สม้ 1 1 101 + 1%
เหลือง −
เขียว
2 2 102 + 2%
น้าเงนิ −
ม่วง
เทา 3 3 103 −
ขาว
ทอง 4 4 104 −
เงนิ
ไมม่ ีสี 5 5 105 + 0.5%
−

6 6 106 + 0.25%
−

7 7 107 + 0.1%
−

8 8 108 + 0.05%
−

9 9 109 −

− − 10−1 + 5%
−

− − 10−2 + 10%
−

− − − + 20%
−

ทีม่ ำ : http://www.resistorguide.com/resistor-color-code/สบื ค้นเมื่อวันท่ี 12 กรกฎำคม พ.ศ. 2562

วงจรไฟฟ้าเบอ้ื งต้น

ความสัมพันธ์ระหว่างกระแสไฟฟ้ากบั ความต่างศกั ย์

3 การตอ่ ตัวต้านทาน เป็นกำรนำตัวต้ำนทำนมำกกวำ่ 1 ตวั มำต่อรวมกนั ในวงจรไฟฟ้ำ มี 2 วิธีหลัก ไดแ้ ก่

การตอ่ ตัวต้านทานแบบอนกุ รม

• เป็นกำรนำตัวตำ้ นทำนมำกกวำ่ 1 ตัว มำเรยี งต่อกนั
• กระแสไฟฟ้ำจะไหลในทิศทำงเดยี วกนั ตลอด
• ถ้ำหลอดไฟดวงหน่งึ เสยี จะทำใหไ้ ฟท้ังวงจรดบั ทั้งหมด

กระแสไฟฟ้ำในวงจรเท่ำกนั I = I1 = I2 = I3
ควำมต่ำงศกั ย์ V = V1 + V2 + V3
ควำมตำ้ นทำน R = R1 + R2 + R3

วงจรไฟฟา้ เบอ้ื งต้น

ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งกระแสไฟฟ้ากับความต่างศักย์

3 การต่อตวั ต้านทาน

การต่อตัวตา้ นทานแบบขนาน

• เป็นกำรนำตัวต้ำนทำนมำกกวำ่ 1 ตวั มำเรียงต่อกัน
• เมอ่ื หลอดไฟฟำ้ ดวงใดดวงหนงึ่ เสยี จะไม่มกี ระแสไฟฟำ้ เฉพำะวงจรของหลอดไฟ

ท่ีเสียเท่ำน้ัน

กระแสไฟฟำ้ I = I1 + I2 + I3

ควำมตำ่ งศักยใ์ นวงจรเทำ่ กนั V = V1 = V2 = V3

ควำมต้ำนทำน 1= 1 + 1 + 1

R R1 R2 R3

วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบื้องต้น

ชิ้นส่วนอิเลก็ ทรอนกิ ส์

1. ไดโอด เปน็ ชิน้ สว่ นอิเลก็ ทรอนิกส์ท่ียอมใหก้ ระแสไฟฟ้าไหลผ่านทางเดียว และกน้ั การไหลในทศิ ทางตรงกนั ข้าม

สญั ลกั ษณไ์ ดโอด

วงจรอเิ ล็กทรอนิกส์เบื้องตน้

ช้ินส่วนอิเลก็ ทรอนกิ ส์

2. ทรานซสิ เตอร์ ทาหน้าทเ่ี ปน็ สวติ ชป์ ดิ หรอื เปิดวงจรไฟฟ้า และควบคุมปริมาณกระแสไฟฟา้ ทรานซสิ เตอรม์ ีรปู ร่างและ
ลกั ษณะหลายชนิดแตกตา่ งกัน แต่สงิ่ ทแ่ี ตล่ ะชนดิ มเี หมือนกัน คอื มี 3 ขา

E Emitter
ขาอมี ิตเตอร์

C Collector B Base
ขาคอลเล็กเตอร์ ขาเบส

วงจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์เบอื้ งตน้

ช้ินสว่ นอิเล็กทรอนิกส์

3. ตวั เก็บประจุ ทาหน้าทีเ่ กบ็ และคายประจุไฟฟา้ บางครั้งเรยี กตวั เกบ็ ประจุวา่ คอนเดนเซอร์ (condenser)

สญั ลักษณต์ ัวเกบ็ ประจุ
หรือ

วงจรอิเล็กทรอนกิ สเ์ บอ้ื งต้น

ช้นิ ส่วนอิเลก็ ทรอนกิ ส์

4. วงจรรวม หรอื ไอซี IC เปน็ วงจรทนี่ าเอาไดโอด ทรานซสิ เตอร์ ตัวตา้ นทาน ตวั เก็บประจุ และองคป์ ระกอบ
วงจรตา่ ง ๆ มาประกอบรวมกนั บนแผ่นวงจรขนาดเลก็

วงจรอิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บื้องตน้

การต่อวงจรอเิ ล็กทรอนิกส์

1 การตอ่ วงจรตัวต้านทาน

• ตวั ต้านทานถือเปน็ อุปกรณพ์ ้ืนฐานท่สี าคัญของวงจรอเิ ล็กทรอนกิ ส์ ตัวตา้ นทานปรับคา่ ได้ จะต้องตอ่ วงจรแบบอนกุ รม ตัวตา้ นทาน
ชนดิ นสี้ ามารถควบคมุ การไหลของกระแสไฟฟ้าในวงจรไดต้ ามความต้องการ

ตวั ตา้ นทานปรบั คา่ ได้ หลอดไฟ

วงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์เบ้อื งตน้

การต่อวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์

2 การตอ่ วงจรไดโอด

• ไดโอดทาจากสารกึ่งตัวนาและยอมใหก้ ระแสไฟฟ้าผ่านในทศิ ทางเดยี ว ถ้าตอ่ ไดโอดกลับทางกระแสไฟฟา้ จะไมส่ ามารถไหลผา่ นได้

ไดโอด หลอดไฟ ไดโอด หลอดไฟ

กระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้ ทาใหห้ ลอดไฟสวา่ ง ไดโอดเกิดความตา้ นทานสงู กระแสไฟฟา้ ไหลผ่านไดน้ ้อยหรอื ไม่ได้
ทาใหห้ ลอดไฟไมส่ ว่าง

วงจรอเิ ล็กทรอนกิ สเ์ บอื้ งต้น

การต่อวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์

3 การตอ่ วงจรทรานซสิ เตอร์

ทีข่ าเบสของทรานซสิ เตอรไ์ ม่มกี ระแสไฟฟ้าไหลผา่ น ถา้ มีปริมาณกระแสไฟฟา้ เพยี งเลก็ นอ้ ยที่ไหลเขา้ ทางขาเบส
ทาให้ขาคอลเลก็ เตอร์และขาอีมิตเตอรไ์ มม่ กี ระแสไฟฟ้าไหลออก ของทรานซสิ เตอรจ์ ะทาหน้าทข่ี ยายสัญญาณในวงจร

หลอดไฟทตี่ อ่ อยูใ่ นวงจรไมส่ วา่ ง ทาให้ขาคอลเล็กเตอร์และขาอีมิตเตอร์ มกี ระแสไฟฟ้าไหลออก
ในปริมาณมาก หลอดไฟทตี่ อ่ อยู่ในวงจรจึงสว่างข้นึ

พลงั งานไฟฟา้ และเครือ่ งใช้ไฟฟา้ ในบ้าน

พลงั งานไฟฟา้ และกาลงั ไฟฟา้

พลังงานไฟฟ้า คือ พลงั งำนทีไ่ ดร้ บั จำกแหล่งกำเนิดไฟฟ้ำแล้วทำให้ประจไุ ฟฟำ้ เคลื่อนท่ไี ด้
กาลังไฟฟา้ คอื พลงั งำนไฟฟำ้ ทเี่ คร่ืองใช้ไฟฟำ้ ใช้ในหนึง่ หนว่ ยเวลำหรอื อตั รำกำรใชพ้ ลังงำนไฟฟำ้ สำมำรถแสดงควำมสัมพันธไ์ ด้ ดังสมกำร

W
P= t

ดังน้ัน สามารถคานวณหาพลงั งานไฟฟ้าท่เี ครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ ใชไ้ ด้ จากสมการ

W คอื พลงั งานไฟฟา้ มหี นว่ ยเป็น จลู (J)

W = Pt P คือ กาลงั ไฟฟา้ มหี น่วยเปน็ วัตต์ (W)

t คอื เวลา มหี นว่ ยเป็น วนิ าที (s)

• กาลังไฟฟ้าจะมคี ่ามากหรือนอ้ ยขน้ึ อยู่กบั ปรมิ าณกระแสไฟฟา้ ท่ีไหลผ่าน และความตา่ งศักย์ทต่ี กครอ่ ม
เคร่อื งใช้ไฟฟา้ นนั้ ๆ สามารถแสดงความสมั พนั ธ์ของกาลังไฟฟา้ กระแสไฟฟ้า และความตา่ งศักย์ โดยอาศัย
กฎของโอห์มได้ ดงั สมการ

P = IV = I2R = V2 P คือ กาลงั ไฟฟา้ มีหนว่ ยเป็น วตั ต์ (W)
R I คือ กระแสไฟฟา้ มีหน่วยเปน็ แอมแปร์ (A)
R คอื ความตา้ นทาน มหี นว่ ยเป็น โอห์ม (Ω)
V คือ ความตา่ งศกั ย์ มหี นว่ ยเปน็ โวลต์ (V)

• จากสมการแสดงใหเ้ หน็ วา่ กาลังไฟฟ้าของเคร่อื งใชไ้ ฟฟ้าขน้ึ อย่กู บั กระแสไฟฟา้ ความตา่ งศักย์ และความตา้ นทานของ
เคร่ืองใชไ้ ฟฟา้ ด้วย



พลังงานไฟฟา้ และเคร่ืองใช้ไฟฟา้ ในบา้ น
การคานวณคา่ ไฟฟา้
หลักการเปลย่ี นหน่วย

กาลงั ไฟฟา้ วัตต์ (W) กิโลวัตต์ (kW)
เวลา วนิ าที (s) ชัว่ โมง (h)
จลู (J)
พลังงานไฟฟ้า กโิ ลวัตต์ ชั่วโมง (kW h)

W = Pt คานวณค่าไฟฟ้าหรือราคาพลงั งานไฟฟา้ ทใี่ ชไ้ ปได้ จากสมการ
W คือ พลงั งานไฟฟ้า มหี น่วยเปน็ กิโลวัตต์ ชั่วโมง (kW h) หรอื หน่วย (unit)
P คอื กาลังไฟฟา้ มหี นว่ ยเปน็ กิโลวตั ต์ (kW)
t คอื เวลา มีหน่วยเปน็ ชว่ั โมง (h)

การคานวณค่าไฟฟา้ ประเภทบ้านอย่อู าศยั

ประกอบดว้ ย 3 ส่วนสำคัญ ได้แก่

1 ค่าไฟฟา้ ฐาน

1) คา่ พลงั งานไฟฟา้ คิดจำกต้นทนุ กำรก่อสรำ้ งโรงไฟฟ้ำ ระบบส่ง ระบบจำหนำ่ ย และค่ำใช้จ่ำยในกำรผลติ ไฟฟำ้

ตารางอตั ราคา่ ไฟฟ้าปกตกิ รณีการใช้พลังงานไฟฟ้าไมเ่ กนิ 150 หน่วยตอ่ เดือน

จานวนไฟฟา้ หน่วยที่ คา่ พลงั งานไฟฟ้า (บาทตอ่ หนว่ ย)

15 หน่วยแรก 1 − 15 2.3488

10 หน่วยต่อไป 16 − 25 2.9882

10 หน่วยต่อไป 26 − 35 3.2405

65 หนว่ ยตอ่ ไป 36 − 100 3.6237

50 หนว่ ยต่อไป 101 − 150 3.7171

ทม่ี ำ : เว็บไซตข์ องกำรไฟฟำ้ นครหลวง http://www.mea.or.th สบื ค้นเม่อื 1 กรกฎำคม 2562

ตารางอตั ราค่าไฟฟา้ ปกติกรณีการใชพ้ ลังงานไฟฟา้ เกิน 150 หน่วยตอ่ เดือน

จานวนไฟฟ้า หนว่ ยท่ี คา่ พลังงานไฟฟ้า (บาทต่อหน่วย

150 หนว่ ยแรก 1 − 150 3.2484

250 หนว่ ยตอ่ ไป 151 − 400 4.2218

เกนิ กว่า 400 หนว่ ย 401 เป็นตน้ ไป 4.4217

ที่มำ : เวบ็ ไซต์ของกำรไฟฟ้ำนครหลวง http://www.mea.or.th สบื คน้ เมือ่ 1 กรกฎำคม 2562

2) คา่ บรกิ าร คดิ มำจำกตน้ ทนุ ประจำทเ่ี กดิ ขึ้นในแตล่ ะเดอื นของผปู้ ระกอบกจิ กำรจำหน่ำยไฟฟำ้ จะจดั เกบ็ อัตรำคงที่
ในแตล่ ะเดอื น โดยมีอตั รำคำ่ บรกิ ำรทีแ่ ตกตำ่ งกัน 2 จำนวน ได้แก่

• 8.19 บำทต่อเดือน สำหรบั กรณีกำรใชพ้ ลงั งำนไฟฟำ้ ไมเ่ กิน 150 หนว่ ยตอ่ เดอื น
• 38.22 บำทตอ่ เดอื น สำหรบั กรณีกำรใชพ้ ลงั งำนไฟฟำ้ เกนิ 150 หนว่ ยตอ่ เดือน

เมอ่ื ไดค้ ่าพลงั งานไฟฟ้าและค่าบรกิ าร สามารถคานวณคา่ ไฟฟ้าฐานได้ จากสมการ

ค่าไฟฟ้าฐาน = ค่าพลังงานไฟฟา้ + ค่าบรกิ าร

2 คา่ ไฟฟา้ ผันแปร

หรือคา่ ไฟฟ้าตามสตู รการปรับอตั ราค่าไฟฟ้าโดยอตั โนมัติ (Ft) คานวณจากตน้ ทุนในการผลิตไฟฟ้าทเี่ ปล่ยี นแปลงจาก
คา่ ไฟฟ้าฐาน

คา่ ไฟฟา้ ผนั แปร = จานวนพลงั งานไฟฟ้า × ค่า Ft

3 ค่าภาษมี ลู ค่าเพม่ิ

นยิ มเรียกทั่วไปวา่ แวต (VAT) การไฟฟา้ จะเรยี กเกบ็ จากผู้ใชใ้ นอัตราร้อยละ 7 ของคา่ ไฟฟ้าฐานและค่าไฟฟ้าผนั แปร

คา่ ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ = (คา่ ไฟฟา้ ฐาน + คา่ ไฟฟ้าผนั แปร) × 7
100

พลังงานไฟฟ้าและเคร่อื งใชไ้ ฟฟา้ ในบ้าน
วงจรไฟฟา้ ในบ้าน
สายไฟฟ้าแรงสูง
L

L

L

N

มาตรไฟฟ้า สายดนิ แผงควบคมุ ไฟฟ้า
หลกั ดนิ

วงจรไฟฟ้า

ระบบ Android ระบบ iOS

www.aksorn.com/interactive3D/PP952

สายไฟฟา้ แรงสงู สายเชื่อมต่อสายกลางกบั สายดนิ ขวั้ ต่อสายดิน
ตวั ตดั วงจรยอ่ ย
ตัวตัดวงจรรวม
มาตรไฟฟา้ ขัว้ ต่อสายกลาง

แผงควบคุมไฟฟา้

หลอดไฟในบ้าน สายมีศักย์
สายกลาง
หลอดไฟนอกบ้าน สายดนิ
สวติ ซ์

พลงั งานไฟฟา้ และเครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ ในบา้ น

อุปกรณไ์ ฟฟ้าและเคร่ืองใช้ไฟฟา้

• เครื่องใชไ้ ฟฟา้ เปน็ อปุ กรณท์ ี่เปล่ยี นพลงั งานไฟฟ้าเป็นพลงั งานรูปแบบอื่น เครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ ในบา้ นเมอื่ แบง่ ประเภทตามลกั ษณะพลังงานทไ่ี ดร้ บั
จากเคร่อื งใช้ไฟฟ้าเป็นเกณฑ์ สามารถแบ่งไดเ้ ป็น 3 ประเภท ดังน้ี

1 ไดร้ บั พลงั งานแสงสวา่ ง 2 ไดร้ บั พลงั งานความร้อน 3 ได้รบั พลังงานกล

พลงั งานไฟฟ้าและเคร่อื งใช้ไฟฟา้ ในบา้ น

การใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดและปลอดภัย

ตงั้ ตเู้ ย็นห่าง เลอื กใช้ขนาดเครือ่ งปรบั อากาศ
จากฝาผนงั ให้เหมาะสมกบั ขนาดห้อง

เลือกหลอดไฟ นง่ั ดูโทรทัศน์รว่ มกนั
ที่มีกาลงั วัตต์เหมาะสม

ใชค้ อมพิวเตอร์
ไมเ่ กนิ 5 ชวั่ โมง

สรปุ

กระแสไฟฟา้ ความตา่ งศกั ย์ ลกั ษณะ การตอ่ วงจรไฟฟา้

คอื ปริมำณของประจุไฟฟำ้ ทไี่ หลผำ่ นจดุ ใด ๆ คือ ควำมแตกตำ่ งของพลังงำนไฟฟ้ำต่อหนว่ ย วงจรแบบอนกุ รม วงจรแบบขนาน
ในเสน้ ลวดตัวนำใน 1 วนิ ำที ประจุระหวำ่ งจดุ 2 จดุ ซึ่งทำให้เกิดกระแสไฟฟ้ำ

มีหน่วยเป็น แอมแปร์ (A) วดั โดย แอมมิเตอร์ มีหน่วยเปน็ โวลต์ (V) วัดโดย โวลตม์ ิเตอร์

การต่อวงจร

หากหลอดไฟดวงใด หลอดไฟดบั ท้ังวงจร หลอดไฟดวงอืน่ ทางาน
ดวงหนึง่ ชารุด ตามปกติ

สมั พันธ์กนั กระแสไฟฟา้ I = I1 = I2 = I3 I = I1 + I2 + I3

อณุ หภูมคิ งท่ี

ความต่างศักย์ V = V1 + V2 + V3 V = V1 = V2 = V3

กฎของโอหม์ ความต้านทาน 1 1 11
R = R1 + R2 + R3
ควำมตำ่ งศกั ย์ (V) R = R1 + R2 + R3
กระแสไฟฟำ้ (I)
= ควำมตำ้ นทำน (R)

ตัวตา้ นทาน ไดโอด สรปุ

ทำหนำ้ ทค่ี วบคมุ ปรมิ ำณ ทำหนำ้ ทใ่ี หก้ ระแสไฟฟำ้ พลงั งานไฟฟา้ และเครื่องใช้ไฟฟา้ ในบา้ น
กระแสไฟฟ้ำในวงจรไฟฟำ้ ผำ่ นทำงเดียว
สำยมีศกั ย์ (L)
สำยกลำง (N)

ชนิ้ สว่ น คา่ ไฟฟ้า
อิเลก็ ทรอนกิ ส์
ค่าไฟฟ้าฐาน + คา่ ไฟฟ้าผันแปร + คา่ ภาษีมูลค่าเพม่ิ

ทรานซิสเตอร์ ตัวเกบ็ ประจุ การต่อสายดิน หนว่ ยท่ใี ช้ในการคดิ คา่ ไฟฟา้

ทำหนำ้ ทเี่ ปน็ สวิตชป์ ดิ ทำหนำ้ ทีเ่ ก็บและคำย เมื่อไฟฟ้ำรัว่ กระแสไฟฟำ้ จะไหลลงดิน unit = P kW × t (h)
หรือเปดิ วงจรไฟฟ้ำและควบคมุ ประจุไฟฟำ้
กาลงั ไฟฟา้ พลงั งานไฟฟ้า
ปรมิ ำณกระแสไฟฟ้ำ คือ อัตรำกำรใช้พลงั งำนไฟฟำ้ คอื พลังงำนท่ไี ดร้ บั จำกแหลง่ กำเนิดไฟฟำ้

V2 คูณด้วยเวลาท่ีใช้ W = Pt
R
P = IV = I2R =