คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

ข้อสงวนสิทธิ์เกี่ยวกับทรัพย์สินทางปัญญา ข้อความ รูปภาพ เนื้อหาข้อมูล และส่วนประกอบใด ๆ ทั้งหมด ถือเป็นงานอันมี ลิขสิทธิ์ของเพจ ห้ามผู้ใดท าซ ้า คัดลอก ลอกเลียน ดัดแปลง ปลอมแปลง จัด เผยแพร่ จ าหน่าย ให้เช่า โดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย หรือโดยไม่ได้รับอนุญาต อย่างเป็นทางการ ข้อมูลโดย ทีมวิจัยเทคโนโลยีการควบคุมทางชีวภาพ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) จัดท าโดย ทีมวิจัยเทคโนโลยีการควบคุมทางชีวภาพ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) ส านักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) 113 อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย ถนนพหลโยธิน ต าบลคลองหนึ่ง อ าเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี โทรศัพท์ 0 2564 7000 ต่อ 3364, 3378 อีเมล [email protected] คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร Standard Operating Procedure (SOP) for Integrated Pest Management by Biocontrol Agents in Durian ทีมวิจัยเทคโนโลยีการควบคุมทางชีวภาพ. คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร Standard Operating Procedure (SOP) for Integrated Pest Management by Biocontrol Agents in Durian.-- ปทุมธานี : ศูนย์ พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ, 2567. 43 หน้า. ISBN (e-book): 978-616-94433-0-8

ค าน า คณะผู้จัดท า มกราคม 2567 ทุเรียนเป็นผลไม้เศรษฐกิจที่ส าคัญของประเทศไทย มีมูลค่าการส่งออกสูง แต่ปัญหาที่ส าคัญของการปลูกทุเรียนคือ โรคและแมลงศัตรูพืช ซึ่งมักใช้สารเคมี ในการก าจัด ส่งผลให้เกิดปัญหาสารเคมีตกค้าง ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของ ผู้บริโภคและสิ่งแวดล้อม เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว ส านักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) และกรมส่งเสริมการเกษตร ส านักงานเกษตร จั ง ห วั ด ร ะ ย อ ง , ส า นั ก ง า น เ ก ษ ต ร จั ง ห วั ด จั น ท บุ รี แ ล ะ ศู น ย์ ส่ ง เ ส ริ ม เทคโนโลยีการเกษตรด้านอารักขาพืช (ศทอ.) จ.ชลบุรี) คู่มือนี้ได้ทดสอบแผนการใช้ ชีวภัณฑ์ในพื้นที่ปลูกทุเรียนในจังหวัดระยอง และจังหวัดจันทบุรีเพื่อพัฒนาองค์ ความรู้ SOP การใช้ชีวภัณฑ์อย่างเหมาะสม มีประสิทธิภาพ “ถูกศัตรูพืช ถูกวิธี ถูก เวลา” เพื่อลดปริมาณการใช้สารเคมีและลดปัญหาการตรวจพบสารเคมีตกค้างใน ทุเรียนส่งออกของประเทศไทย และจะมีการพัฒนาคู่มือฉบับนี้ให้สมบูรณ์ต่อใน ล าดับถัดไป

ชีวภัณฑ์ก าจัดศัตรูพืชในทุเรียน ชีวภัณฑ์ก าจัดแมลงศัตรูพืช ชีวภัณฑ์ก าจัดโรคพืช หลักการใช้ชีวภัณฑ์ อัตราส่วนการใช้ชีวภัณฑ์ ค าแนะน าการฉีดพ่นชีวภัณฑ์ ความปลอดภัยในการฉีดพ่นชีวภัณฑ์ “ถูกชนิด ถูกเวลา ถูกวิธี” ด้วยชีวภัณฑ์ ศัตรูทุเรียนและการป้องกัน แมลงศัตรูพืชทุเรียนที่ส าคัญ แมลงศัตรูธรรมชาติ การส ารวจและป้องกันแมลงศัตรูพืช กับดักแมลงศัตรูพืช โรคพืชทุเรียนที่ส าคัญ การส ารวจและป้องกันโรคพืช 01 02 3 4 5 6 7 8 9 11 15 17 19 20 24

ปฏิทินคาดการณ์และการใช้ชีวภัณฑ์ ปฏิทินคาดการณ์โรคและแมลง ภาคตะวันออก ปฏิทินการใช้ชีวภัณฑ์ก าจัดโรคและแมลง 03 25 26 การจัดการสวนทุเรียนที่ดีเป็นอย่างไร ปัจจัยความต้องการต่าง ๆ ในทุเรียน การจัดการทั่วไปในสวนทุเรียน เรียนรู้วิธีการล่อเชื้อโรคพืช การตรวจเชื้อรากเน่าโคนเนา่ด้วยตัวเอง รากเน่าโคนเน่า รักษาได้ด้วยไตรโคเดอร์มา เลี้ยงไตรโคเดอร์มาง่าย ๆ ที่บ้าน ตัวอย่างการรักษาต้นทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์ ตัวอย่างตารางการฉีดพ่นสาร 04 29 30 31 32 33 34 35 37

1 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร ทุเรียนเป็นราชาแห่งผลไม้ไทย หนามและเปลือกสี เหลืองหนาของมันซ่อนเนื้อสีเหลืองทองที่อุดมไปด้วย รสชาติและกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทุเรียนเป็นที่นิยมทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยมี สายพันธุ์ต่าง ๆ มากมายให้เลือกสรร สายพันธุ์ที่นิยม ปลูกในประเทศไทย ได้แก่ หมอนทอง ชะนี กระดุม ทอง และก้านยาว แต่ละสายพันธุ์มีรสชาติที่เป็น เอกลักษณ์เฉพาะตัวตามความต้องการของผู้บริโภค แต่ละคน ในปัจจุบันผู้บริโภคใส่ใจกับสุขภาพมากขึ้น จึงมี ความต้องการสินค้าเกษตรที่มีคุณภาพและ ปลอดภัยจากสารเคมีมากขึ้น ส่งผลให้อนาคต ของทุเรียนไทยแบบเกษตรอินทรีย์และเกษตร GAP ได้รับความนิยมมากขึ้น และมีแนวโน้ม เติบโตมากขึ้นด้วย ท าให้ชีวภัณฑ์เข้ามีบทบาท แทนการ ใช้สารเคมี ในด้านการผลิตแล ะการ จัดการสวนทุเรียนมากขึ้น เพื่อให้ผลผลิตทุเรียน เป็นไปตามความต้องการในตลาด 2

“ชีวภัณฑ์” คือ จุลินทรีย์หรือผลผลิตของจุลินทรีย์ที่สามารถ ท าลายศัตรูพืชได้ภายใต้สภาวะแวดล้อมที่เหมาะสม ได้แก่เชื้อรา แบคทีเรีย ไวรัส เป็นต้น เมื่อน ามาขยายเพิ่มจ านวน ก็นับได้ว่าเป็น ชีวภัณฑ์ ไม่ว่าจะเป็นชีวภัณฑ์ในรูปแบบก้อนเชื้อสดหรือแบบ ส าเร็จรูป (กรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, 2563) ปัจจุบันชีวภัณฑ์เพื่อการก าจัดศัตรูพืช แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ 1. ชีวภัณฑ์ก าจัดแมลงศัตรูพืช แหล่งจ าหน่ายแนะน า : บริษัท ทีเอบีอินโนเวชั่น, บริษัท แอพพลายเค็ม, บริษัท เอสวี ไบโอเทค และบริษัท โมริน่า โซลูชั่นส์ ราบิวเวอเรีย (Beauveria bassiana) หรือ ราขาว เป็นเชื้อราที่มีประโยชน์ในด้านการจัดการ กัแมลงศัตรูพืชหลายชนิด เช่น เพลี้ยอ่อน เพลี้ยแป้ง เพลี้ยไฟ เพลี้ยกระโดดสีน ้าตาล แมลงหวี่ขาว ราบิวเวอเรียจึงเป็นอีกหนึ่ง ทางเลือกที่น่าสนใจส าหรับเกษตรกรที่ต้องการ ป้องกันแมลงศัตรูพืชด้วยวิธีธรรมชาติ ราเมตาไรเซียม (Metarhizium sp.) หรือราเขียว เป็นเชื้อราก าจัดแมลง เช่นเดียวกับราบิวเวอเรีย โดยราเมตา ไรเซียมจะเน้นก าจัดแมลง เช่น ไรแดง เพลี้ยจักจั่น แมลงปีกแข็ง ด้วง รวมถึงหนอนด้วง เป็นต้น ราเมตาไร เซียมจึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจ ส าหรับเกษตรกรที่ต้องการป้องกัน แ ม ล ง ศั ต รู พื ช ด้ ว ย วิ ธี ธ ร ร ม ช า ติ เช่นเดียวกับราบิวเวอเรีย 3 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร แหล่งจ าหน่ายแนะน า : บริษัท ทีเอบีอินโนเวชั่น, บริษัท แอพพลายเค็ม, บริษัท เอสวี ไบโอเทค และบริษัท โมริน่า โซลูชั่นส์

แบคทีเรียบาซิลลัส ก าจัดหนอนศัตรูพื ช หรือ Bacillus thuringiensis (บีที) สามารถ สร้างผลึกสารพิษที่ท าลายระบบทางเดินอาหาร ของหนอนศัตรูพื ชได้ บีทีสามารถควบคุม หนอนศัตรูพืชได้หลายชนิด เช่น หนอนกระทู้ หอม (หนอนหนังเหนียว) หนอนกร ะทู้ผัก หนอนคืบ หนอนใยผัก หนอนเจาะสมอฝ้าย หนอนผีเสื้อ 2. ชีวภัณฑ์ก าจัดโรคพืช ข้อควรระวัง !! งดใช้ไตรโคเดอร์มาร่วมกับไดฟิโคนาโซล, โพรพิ โคนาโซล, คลอโรทาโลนิค และคาร์เบดาซิม แบคทีเรียปฏิปักษ์ควบคุมแบคทีเรียและ เชื้อราสาเหตุของโรคพืช เช่น โรคเหี่ยว และ โรคทาง ใบ ปัจจุบัน ภาควิชา โรคพื ช ม. เกษตรศาสตร์ มีการผสมแบคทีเรีย 2 สาย พันธุ์ ได้แก่ Bacillus velezensis KN และ B. amyloliquefaciens KPS46 ร่วมกัน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการควบคุมโรคที่ดีขึ้น แหล่งจ าหน่ายแนะน า : ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร ม.เกษตรศาสตร์ ก าแพงแสน, บริษัท ทีเอบีอินโนเวชั่น, บริษัท แอพพลายเค็ม และ บริษัท เอสวี ไบโอเทค แหล่งจ าหน่ายแนะน า : ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร ม.เกษตรศาสตร์ บางเขน, บริษัท ทีเอบีอินโนเวชนั่, บริษัท แอพพลายเค็ม และบริษัท เอสวี ไบโอเทค ไตรโคเดอร์มา (Trichoderma asperellum) เป็นเชื้อราที่มีประโยชน์ต่อพืช ยับยั้งการเจริญของ เชื้อราสาเหตุโรคพืชหลายชนิด เช่น โรครากเน่าโคน เน่า โรคเน่าคอดิน โรคใบไหม้ใบจุด โรคแอนแทรค โนส เป็นต้น ไตรโคเดอร์มาจึงเป็นอีกหนึ่ง ทางเลือกที่น่าสนใจส าหรับเกษตรกรที่ต้องการ ป้องกันโรคพืชด้วยวิธีธรรมชาติ คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 4 แหล่งจ าหน่ายแนะน า : บริษัท ทีเอบีอินโนเวชั่น, บริษัท แอพพลายเค็ม และบริษัท เอสวี ไบโอเทค

ส ารวจ แมลงศัตรูพืชและโรคพืช ทุก ๆ วันหรืออย่างน้อย ทุก ๆ 3 วัน โดยเฉพาะในช่วง ฝนตกชุก ระยะแตก ใบอ่อน ติดดอกและช่วงใกล้เก็บผลผลิต เลือกใช้ ชีวภัณฑ์ที่เหมาะสม จะป้องกันได้ดีกว่า เพราะแต่ละ ชนิดชีวภัณฑ์ มีความจ าเพาะต่อแมลงและโรคสูง แตกต่างกัน แหล่งที่มา น่าเชื่อถือและมีวธิ ีเก็บรักษาที่เหมาะสมกับชีวภณัฑ์ แต่ละชนิด ช่วยคงประสิทธิภาพในการป้องกันและ ก าจัดแมลงและโรค วิธีใช้ สภาพแวดล้อมในการใช้ที่ถูกตอ้ง จะช่วยป้องกนั และลดปริมาณศัตรูพืชในช่วงการระบาดที่รุนแรง ได้ จดบันทึก บันทึกการระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืชตาม ช่วงเวลา และชีวภัณฑ์ที่ใช้ในการกา จดั /ป้องกัน เพื่อสร้างแนวทางการรับมือกบัศัตรูพืชในรอบการ ปลูกถัดไปได้แม่นย ามากขึ้น เมื่อเรารู้จักกับชีวภัณฑ์และประเภทของชีวภัณฑ์แลว้มีหลักการใช้ชีวภัณฑอ์ย่างไร เพื่อให้มีประสิทธิภาพในการควบคุมศัตรูพืชอย่างไรดี 5 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

ฉีดพ่ นทุก 7 วัน หลังรดน ้าช่วงเย็น น ้า 500 ลิตรต่อ 1 ไร่ ฉีดพ่ น ราบิวเวอเรีย 5 กิโลกรัม ราเมตาไรเซียม 5 กิโลกรัม ราไตรโคเดอร์มา 5 กิโลกรัม บาซิลลัส โรคพืช 1.25 กิโลกรัม ผสมรวมกันแล้วฉีดพ่ นทันที ทาแผล บาซิลัส โรคพืช ผสมน ้าเล็กน้อย ทาแผล ราไตรโคเดอร์มา ก้อนเชื้อสด ผสมน ้าเล็กน้อย โรยใต้ต้น ราไตรโคเดอร์มาก้อนเชื้อสด คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 6

การเลือกหัวฉีดสาร เมื่อเลือกชนิดของชีวภัณฑ์ที่เหมาะสม ได้แล้ว ยังต้องเลือกหัวฉีดสารที่เหมาะสม ด้วย หัวฉีดสารมีหลายประเภท แตกต่าง กันที่ลักษณะและการใช้งาน หัวฉีดที่เหมาะ กับชีวภัณฑ์ควรเป็นหัวฉีดที่สามารถฉีดพ่น ละอองสารได้อย่างละเอียดและสม ่าเสมอ เพื่อให้ชีวภัณฑ์กระจายตัวสัมผัสกับตัว แมลงและโรคได้ดีที่สุด โดยหัวฉีดรูปกรวย เป็นหัวฉีดที่เหมาะสมที่สุดส าหรับการพ่นชีว ภัณฑ์เนื่องจากให้ละอองที่ละเอียด สม ่าเสมอ และแรงดันที่เหมาะสม หัวฉีดรูปกรวย หัวฉีดรูปพัด หัวฉีดแรงปะทะ การเลือกใช้การฉีดพ่นด้วยเครื่องพ่น เครื่องพ่นสารแบบสูบโยก ใช้หัวฉีดรูปแบบกรวย ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางรูฉีด 0.8-1.2 มิลลิเมตร แรงดัน การพ่นไม่ต ่ากว่า 3 บาร์ หรือ 45 ปอนด์/ตร.นิ้ว และเดินพ่นที่ความเร็ว 0.5-0.8 เมตร/วินาที เครื่องพ่นแบบใช้แรงดันน ้า ใช้หัวฉีดรูปแบบกรวย ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางรูฉีด 0.8-1.2 มิลลิเมตร แรงดัน การพ่นไม่ต ่ากว่า 20 บาร์ หรือ 300 ปอนด์/ตร.นิ้ว ความกว้างแนวพ่นสาร 2.0-4.0 เมตรและปรับมุมพ่นให้กว้างที่สุด ที่มาของภาพ : กรมวิชาการเกษตร หัวฉีด 3 แบบที่กรมวิชาการเกษตรแนะน า 7 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

เครื่องพ่นสารชีวภัณฑ์และเครื่องพ่นสารเคมีควรแยกกัน เนื่องจากสารเคมี บางชนิดมีผลต่อประสิทธิภาพการท างานของชีวภัณฑ์ หากจ าเป็นต้องใช้ถังฉีดพ่นสารเคมีร่วมกันกับชีวภัณฑ์ จ าเป็นต้องมีการล้าง ท าความสะอาดด้วยผงซักฟอกให้ทั่วทั้งถังและปล่อยให้แห้งก่อนน ามาใช้ในการฉีด พ่นชีวภัณฑ์ การก าจัดภาชนะบรรจุชีวภัณฑ์หลังการใช้งาน • ข้าวที่เหลือจากการล้างชีวภัณฑ์สามารถน าไปหว่าน ใต้ต้นไม้ได้ • ภาชนะบรรจุชีวภัณฑ์ที่ใช้แล้ว รวมถึงชีวภัณฑ์ที่มีการ ปนเป้ือน ควรรวบรวมใส่ถุงแยกและปิดผนึกฉลาก เป็นขยะติดเชื้อ เพื่อให้ฝ่ายจัดการขยะมูลฝอยน าไป จัดการในรูปแบบถูกต้องเหมาะสม 7 ความปลอดภัยในการใช้ชีวภัณฑ์ ชีวภัณฑ์เป็นสารที่ได้จากจุลินทรีย์แม้ชีวภัณฑ์จะมี ความปลอดภัยสูงกว่าสารเคมีแต่ก็ยังมีความเสี่ยงที่จะ เกิดอันตรายได้หากใช้ไม่ถูกวิธีดังนั้นจึงควรปฏิบัติตาม ข้อควรระวังดังต่อไปนี้ 1. สวมชุดป้องกันให้มิดชิด 2. สวมถุงมือ 3. สวมหน้ากากป้องกัน ละอองชีวภัณฑ์ 4. ฉีดพ่นในที่โล่งแจง้ คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 8

ถูกชนิด วิธีการที่เหมาะสมจะช่วยให้ชีวภัณฑ์สามารถ กระจายตัวได้อย่างทั่วถึงและมีประสิทธิภาพ รวมไปถึงการเลือกใช้วิธีการควบคุมแบบใด แบบหนึ่งหรือใช้ร่วมกันหลายวิธีก็ได้ขึ้นอยู่กับ ความรุนแรงของปัญหาแมลงศัตรูพืช วิธีการ ที่เหมาะสมส าหรับจัดการหลังการใช้ชีวภัณฑ์ ถูกเวลา ถูกวิธี ระยะไข่ ระยะหนอน ระยะดักแด้ ระยะตัวเต็มวัย เป็นหลักการพื้นฐานที่ใช้ในการควบคุมแมลงศัตรูพืช โดยหลักการนี้จะเน้นที่ การใช้ชีวภัณฑ์ซึ่งประกอบด้วย 3 องค์ประกอบส าคัญ ได้แก่ เลือกชีวภัณฑ์ที่เหมาะสมกับชนิดและระยะ ของศัตรูพืช เนื่องจากชีวภัณฑ์แต่ละชนิดมี กลไกที่แตกต่างกัน ท าให้การใช้ชีวภัณฑ์มี ประสิทธิภาพในการป้องกันและก าจัดมากขึ้น ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการใช้ชีวภัณฑ์จะ ท าให้ชีวภัณฑ์สามารถออกฤทธิ์ได้อย่าง เต็มที่โดยทั่วไปแล้วควรด าเนินการในช่วง ที่แมลงศัตรูพืชมีจ านวนน้อยหรือเพิ่งเริ่ม ระบาด 9 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

แมลงศ ั ตร ู พ ื ชท ุ เร ี ยนท ี ่ ส าค ั ญ เพลี้ยไฟพริก เพลี้ยหอยเกล็ด เพลี้ยแป้งแปซิฟกิ เพลี้ยไก่แจ้ทุเรียน ไรแดงแอฟริกัน เพลี้ยจักจั่นฝอย ทุเรียน เพลี้ยปีกผีเสื้อ มอดเจาะล าต้น ด้วงหนวดยาว หนอนบุ้งหูแดง หนอนเจาะเมล็ดทุเรียน หนอนเจาะผลทุเรียน 11 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

เพลี้ยไก่แจ้ทุเรียน (Allocaridara malayensis) การสังเกต: ตัวเต็มไวมีสีขาว หางปุย ยาวคล้ายหางไก่ การท าลาย: ดูดกินน ้าเลี้ยงจากใบอ่อน ท าให้ใบแห้งและร่วง การก าจัด: ราบิวเวอเรีย เพลี้ยแป้งแปซิฟิก (Planococcus minor) การสังเกต: ตัวเต็มวัยรูปร่างรียาว ล าตัวสีขาวคล้ายแป้งปกคลุม การท าลาย: ดูดกินน้ าเลี้ยงบริเวณกิ่ง ช่อดอก ผลอ่อนและแก่และขับน้ าหวาน ออกมาเป็นสาเหตุของโรคราด า การก าจัด: ราบิวเวอเรีย ไรแดงแอฟริกัน (Eutetranychus africanus) การสังเกต: เห็นเป็นจุดเล็ก ๆ สีน้ าตาลแดง เคลื่อนที่ รวดเร็ว การท าลาย: ดูดกินน ้าเลี้ยงบนใบระยะใบเพสาดหรือ ใบแก่ ท าให้ใบเหลืองซีด และร่วง การก าจัด: ราเมตาไรเซียม เพลี้ยจักจั่นฝอยทุเรียน (Amrasca durianae) การสังเกต: ตัวเต็มวัยมีสีเขียวอมเหลือง ส่วนหัว และปลายปีกมีจุดสีด า การท าลาย: ดูดกินน ้าเลี้ยงช่วงแตกหรือออกช่อ ดอก ท าให้ใบแห้งและร่วง การก าจัด: ราบิวเวอเรีย ร่วมกับการใช้กับดักกาว เหนียวสีเหลือง คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 12

เพลี้ยไฟพริก (Scirtothrips dorsalis) การสังเกต: ล าตัวยาวเรียว เคลื่อนที่รวดเร็ว ตัวอ่อนมีสีเหลือง ตัวเต็มวัยมสี ีน้า ตาลถึงด า การท าลาย: ดูดกินน ้าเลี้ยงช่วงใบอ่อน ติดดอก และผลอ่อน ท าให้ใบหรือดอกแคระเกร็น ร่วง และผลหยุดโต การก าจัด: ราบิวเวอเรีย ร่วมกับการใช้กับดัก กาวเหนียวสีเหลือง เพลี้ยปีกผีเสื้อ (Ricanula stigmatica) การสังเกต: ผีเสื้อขนาดเล็ก ส่วนหัวมีสีเหลือง และส่วนปีกมีสีน้ าตาลแดง การท าลาย: ดูดน ้าเลี้ยงบริเวณใบ ท าให้ใบแห้ง และร่วง การก าจัด: ราบิวเวอเรีย ร่วมกับการใช้กับดัก กาวเหนียวสีเหลือง มอดเจาะล าต้น (Xyleborus fornicates) การสังเกต: ตัวเต็มวัยมีสีน ้าตาลหรือดา ผิวมัน ขนาดเล็ก การท าลาย: ท าลายในเนื้อไม้บริเวณรูที่โดนเจาะ พบมูลเป็นขุยละเอียด และเป็นช่องทางให้เกิด การแพร่กระจายของโรครากเน่าโคนเน่าได้ง่าย การก าจัด: ราเมตาไรเซียม ร่วมกับการใช้กับดัก แสงไฟ UV เพลี้ยหอยเกล็ดนาสาร (Aulacaspis tubercularis) การสังเกต: เพลี้ยมีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มสี ขาวอยู่ตามใบ การท าลาย: ดูดกินน ้าเลี้ยงจากบริเวณใบ กิ่ง ตา และขั้วผล ท าให้ส่วนที่ถูกท าลายเหลืองและ แห้งตาย การก าจัด: ราบิวเวอเรียผสมราเมตาไรเซียม และไวต์ออยล์ ขอบคุณภาพมอดเจาะล าต้น Karl Magnacca 13 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

ด้วงหนวดยาว (Batocera rufomaculata) การสังเกต: ล าตัวมีสีน้ าตาลจุดส้มหรือเหลือง ตัวผู้ จะมีหนวดยาวกว่าล าตัว ส่วนตัวเมียมีหนวดยาวเท่า ล าตัวหรือสั้นกว่าล าตัว การท าลาย: การเข้าท าลายส่วนใหญ่อยู่ในระยะ หนอน ท าลายเนื้อไม้ท่อล าเลียงน ้า/อาหาร จน ทุเรียนยืนต้นตาย การก าจัด: ราเมตาไรเซียม ร่วมกับกับดักแสงไฟ UV บุ้งหูแดง (Olene mendosa) การสังเกต: มีจุดใหญ่สีแดงข้างหัว และมีรยางค์ขน รอบล าตัว การท าลาย: ระยะตัวหนอนกัดกินใบทุเรียน ท าให้ใบ ถูกท าลายต้นทุเรียนสร้างอาหารไม่ได้ การก าจัด: บีที ก าจัดหนอนศัตรูพืช ร่วมกับกับดัก แสงไฟ UV หนอนเจาะเมล็ดทุเรียน (Mudaria luteileprosa Holloway) การสังเกต: ผีเสื้อกลางคืน ตัวเต็มวัยมี ปีกสีน้ าตาล และมีจุดขาวแต้ม ระยะหนอน มีล าตัวสีน้ าตาลเข้ม การท าลาย: ระยะตัวหนอนจะเข้าไปในผล และกัดกินเมล็ด โดยปราศจากร่องรอย ให้เห็นภายนอก การก าจัด: บีที ก าจัดหนอนศัตรูพืช ร่วมกับกับดักแสงไฟ UV หนอนเจาะผลทุเรียน (Conogethes punctiferalis) การสังเกต: ผีเสื้อกลางคืน ตัวเต็มวัยมีปีกสี เหลือง และจุดสีด ากระจายทั่วปีก ระยะหนอน มีล าตัวสีขาว ส่วนหัวสีน้ าตาล การท าลาย: หนอนระยะแรกจะกัดกินเปลือก เมื่อตัวใหญ่ขึ้นจะเข้าไปกัดกินในผล การก าจัด: บีที ก าจัดหนอนศัตรูพืช ร่วมกับกับดักแสงไฟ UV ขอบคุณภาพจาก ศทอ. สุราษฎร์ธานี ขอบคุณภาพจาก Lee Meow ขอบคุณภาพจาก Kenichiro Nakao คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 14

แมลงศัตรูธรรมชาติ แมลงช้างปีกใส มวนตาโต แมงมุมมดแดง แมงปอบ้าน ด้วงก้นกระดก แมลงหางหนีบ ด้วงเต่าลายรี ด้วงเต่าสคิมนัส ด้วงเต่าสตีธอรัส ด้วงเต่าส้ม แมลงวันขายาว แตนเบียน ไข่แมลงช้างปีกใส แมงมุมกระโดด ไข่มวนเพชฌฆาต มวนเพชฌฆาต 15 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

ไข่แมลงช้างปีกใส แมลงช้างปีกใส แมลงหางหนีบ ไข่มวนเพชฌฆาต มวนเพชฌฆาต แตนเบียน คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร แมลงช้างปีกใส ตัวห ้าที่กัดกินนา ้เลี้ยงตวัออ่นแมลง หวี่ขาว เพลี้ยอ่อน เพลี้ยแป้ง เพลี้ยหอย สามารถติดขอรับการสนับสนุนได้ที่ศทอ. ชลบุรี (กรมส่งเสริมการเกษตร) 038-231271 แมลงหางหนีบ ตัวห ้าขนาดใหญ่ที่ใช้หางคล้ายคีมหนีบ แมลงศัตรูพืชขนาดเล็ก เช่น เพลี้ยอ่อน กิน แตนเบียน ตัวเบียนที่สามารถวางไข่ในตัวหนอน ศัตรูพืชด้วยอวัยวะวางไข่ที่เรียวยาวที่อยู่ บริเวณก้น มวนเพชฌฆาต ตัวห ้าควบคุมผีเสื้อ มีน ้าลายพิษส าหรับ ใช้ท าให้เหยื่อเป็นอัมพาต แล้วดูดกินนา ้ เลี้ยงจากแมลงศัตรูพืช 16

การส ารวจและป้องกันแมลงศัตรูพืชในทุเรียน 17 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 10

การส ารวจและป้องกันแมลงศัตรูพืชในทุเรียน คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 18 10

กับดักกาวเหนียวสีเหลือง แขวนสูง 2-3 เมตร เหนือพื้นดิน กับดักแสงไฟ อุปกรณ์ - หลอดยูวีแสงสีม่วง (แบล็คไลท์) 315-380 nm - ฉากผ้าสีขาว - กะละมังใส่น ้า ผสมน ้ายาล้างจานเล็กน้อย เวลาเปิดไฟ : 18.00 – 21.00 น. กลุ่มแมลงเป้าหมาย : ผีเสื้อกลางคืน, ด้วง ตั๊กแตน และเพลี้ยต่าง ๆ ติดตั้งกลางสวน 1 กับดักต่อ 2 ไร่ กับดักแมลง นอกจากควบคุมแมลงแล้ว ยังสามารถช่วยวางแผนความถี่ในการฉีดชีวภัณฑ์อีกด้วย อย่าลืมส ารวจแมลงในแปลงบ่อยๆ เหมาะส าหรับควบคุมประชากรแมลงในกลุ่ม เพลี้ย ควรเปลี่ยนทุกๆ 1-2 สัปดาห์ เพลี้ยไก่แจ้ทุเรียน เพลี้ยไฟ เพลี้ยจักจั่นฝอยทุเรียน เพลี้ยจักจั่นมะม่วง 19 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร ช่องทางการติดต่อ: คุณช านาญ ด้วงโสน 087-1597394 หรือ [email protected]

โรคพ ื ชท ุ เร ี ยนท ี ่ ส าคญ ั โรครากเน่าโคนเน่า อาการใบไหม้จากไฟทอปธอรา: มีลักษณะเป็นจุดฉ ่าน ้า และ ขยายไหม้สีน ้าตาลคลา ้คลา้ยนา ้ ร้อนลวก อาการ: เกิดได้ตั้งแต่บริเวณราก โคน ต้น และล าต้น แผลมีอาการเน่าคล ้า เมื่อขูดบริเวณแผลจะพบอาการฉ ่าน ้า คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 20 อาการ: ใบไม่เป็นมันสดใส ใบด้านล่างเริ่มเหลอืงร่วง ต้นทิ้งใบ เปลือกบริเวณโคนต้นและกิ่งในช่วงเชา้มองเห็นคล้ายน ้ายางสีแดง ออกมาจากบริเวณรอยแผล เนื้อที่ถูกเชื้อเข้าทา ลายมสี ีน ้าตาลแดง คล ้า และเป่ือยยุ่ย จากเชื้อราไฟทอปธอรา (Phytophthora palmivora) จากเชื้อราพิเทียม (Pythium delicense)

โรคพ ื ชท ุ เร ี ยนท ี ่ ส าคญ ั โรคราด า เกิดจุดสีด าหรือสีน ้าตาลบนกิ่ง ก้าน ใบ ช่อดอก พบได้กับทรงพุ่มทุเรียนที่แน่นทึบที่ไมส่ามารถระบาย ความชื้นได้หรือช่วงฤดูฝน และมีเพลี้ยแป้งที่เป็น สาเหตุของการเกิดราด า โรคกิ่งแห้งทุเรียน กิ่งและใต้ท้องกิ่งมีลักษณะแห้งกรอบ สภาพอากาศชื้นจะพบเชื้อราฟูซาเรียม (Fusarium sp.) สีขาวหรือชมพูต้นที่เกิดอาการรุนแรงใบจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง และ หลุดร่วงกิ่งแห้ง 21 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

โรคพ ื ชท ุ เร ี ยนท ี ่ ส าคญ ั โรคใบจุดสาหร่าย โรคแอนแทรคโนส โรคใบติดทุเรียน ใบทุเรียนไหม้เป็นจุดสี น ้าตาลกลางใบและเพิ่ม ขนาดจนท าให้พื้นที่ใบ สังเคราะห์อาหารลดลง มีสาหร่ายปรสิตเป็นตัว น าโรค ใบมีจุดสีน ้าตาล แ ด ง เ ป็ น จุ ด ฟู ค ล้ า ย ก ามะหยี่อาจเกิดได้ในใบ แก่ โรคราแป้ง ระบาดในฤดูฝน มีจุดสี น ้าตาลและขยายใหญ่ขึ้นช ้า คล้ายน ้าร้อนลวก และมีเส้นใย เชื้อราสีขาวงอกลุกลามจนยึด ใบข้างเคียงให้ติดกัน พบได้ที่ใบ ดอก และผล เกิดเป็นผงสีขาวหรือสีเทา กระจายทั่ว ถ้าเกิดกับช่วง ติดผลจะท าให้ผลร่วง หรือ ผิวเปลือกเป็นสีขาวไม่เป็นที่ ต้องการของผู้บริโภค คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร ขอบคุณภาพจากสถานีวิทยุกระจายเสียงเพื่อการเกษตร 22

โรคพ ื ชท ุ เร ี ยนท ี ่ ส าคญ ั โรคใบไหม้ที่เกิดจากเชื้อราก่อโรคแอนแทรคโนส (Colletotrichum sp.) โรคใบไหม้ที่เกิดจากเชื้อราฟูซาเรียม (Fusarium sp.) 23 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

การส ารวจและป้องกันโรคพืชในทุเรียน คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 24 10

25 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 16

17 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 26

การจ ั ดการสวนท ุ เร ี ยนท ี ่ ด ี เป็นอย่างไร? 27

28 18

สภาพดิน แหล่งน ้า อุณหภูมิและความชื้น กรด-ด่าง อินทรียวัตถุ ดินร่วน ดินร่วนปนทราย ดินเหนียวปนทรายที่ ระบายน ้าได้ดีหากเป็นดินทรายจ าเป็นต้อง น าหน้าดินจากแหล่งอื่นมาเสริม และต้องใส่ปุ๋ย คอกร่วมด้วย ทุเรียนเป็นพืชที่ต้องการน ้าตลอดทั้งปี จึงต้องมีแหล่งน ้าจืดให้ต้นทุเรียนได้ทั้งปี ทุเรียนชอบอากาศร้อนชื้น สภาพ อากาศที่ไม่เหมาะสม จะท าให้ทุเรียน ไม่เติบโตหรือเติบโตช้าให้ผลผลิตช้า ทุเรียนเติบโตได้ดีในดินที่เป็นกรด เล็กน้อย (pH) 5.5-6.5 จึงต้องมี การตรวจสอบและปรับค่า pH ให้มี ความเหมาะสม ดินทุเรียนควรมีอินทรียวัตถุมากกว่า 4% ซึ่งท า ได้โดยการใส่ปุ๋ยคอกบริเวณโคนต้นทุเรียน เพื่อ เพิ่มความสสมบูรณ์ต่อการเติบโตและให้ผลผลิต ปัจจัยความต้องการต่าง ๆ ในทุเรียน 29 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

ตัดแต่งกิ่ง ใบ ทรงพุ่ม ให้โปร่ง ให้เหมาะสมกับระยะของทุเรียน ป้องกันการสะสมความชื้นในทรงพุ่ม จัดการเศษซากใบ กิ่ง เปลือกที่เป็นโรคด้วยวิธีที่ ถูกต้อง เช่น เผาท าลาย ก าจัดด้วยน ้ายาฆ่าเชื้อ จัดการระบบน ้าให้เหมาะสม ป้องกันน ้าขัง และการสะสม ของโรคในดิน ให้ปุ๋ยที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของ ทุเรียนแต่ละระยะ ช่วยส่งเสริมให้ทุเรียนโต และให้ผลผลิตที่ดี คู่มือ SOP นี้แม้จะเน้นทุเรียนอายุ4-5 ปีขึ้นไป (ระยะให้ผลผลิต) แต่ทุเรียนใน ระยะแรก 1-4 ปีก็จ าเป็นต้องได้รับการดูแลไม่แพ้กัน โดยเฉพาะเรื่องโรคและแมลง ที่ต้องดูแลเช่นเดียวกับทุเรียนในระยะให้ผลผลิต การจัดการสวนให้เหมาะสมกับทั้ง ฤดูกาลและระยะการเจริญเติบโตของทุเรียนถือเป็นสิ่งส าคัญ เช่น การให้น ้าที่ เหมาะสมไม่ให้ท่วมขัง การตัดแต่งกิ่ง ใบ และเก็บส่วนที่เป็นโรคไปก าจัดอย่าง ถูกต้อง ก็สามารถช่วยลดการสะสมของโรคต่าง ๆ ในสวนได้ดังนั้น เกษตรกรจึง ควรให้ความส าคัญกับการจัดการสวนทุเรียนในทุกระยะ เพื่อลดและป้องกันความ เสียหายที่เกิดขึ้นกับต้นและผลผลิตของทุเรียนที่มีมูลค่าสูงได้ การจ ั ดการท ั่วไปในสวนท ุ เร ี ยน คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 30

วิธีการล่อเชื้อโรคพืช หรือในภาษาอังกฤษ “Baiting Method” เป็นการใช้ เหยื่อล่อเชื้อโรคพืชที่มาจากดินหรือน ้าที่ใช้รดต้นไม้โดยเหยื่อล่อที่เหมาะสมก็มา จากส่วนของราก ใบ หรือผลของพืชที่ปลูก เพราะเป็นพืชอาศัยของเชื้อโรคพืช แต่ทั้งนี้ความไวในการเกิดอาการก็ขึ้นอยู่กับความแข็งแรงของพืชและส่วนของ พืชที่น ามาใช้ด้วย วิธีล่อเชื้อ หรือ Baiting method ราก ใบ ผล คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร อ้างอิงจากงานวิจัย: Sharadraj และ Mohanan (2016) 31

แต่เดี๋ยวก่อน !!! เมื่อเสร็จสิ้นการทดลองแล้ว อย่าน าน ้าที่ทดลองเทกลับลงไปในดินหรือ แหล่งน ้าเด็ดขาด เพราะอาจจะไปเพิ่มเชื้อให้กับต้นไม้อื่น ๆ ได้ วิธีการก าจัดที่ถูกวิธีคือ หยดน ้ายาซักผ้าขาวลงไปสักเล็กน้อยและแช่ ข้ามคืนไว้ก่อนเททิ้งเพื่อล้างภาชนะต่อไปนะ ท าไมถึงใช้ “ใบไชยา” หรือ “คะน้าแม็กซิกัน” ในการล่อเชื้อรากเน่าโคนเน่า ??? จริง ๆ แล้วเหยื่อล่อของเชื้อไฟทอปกับพิเทียมที่เห็นผลชัดสุด คือ ใบ ทุเรียนอ่อน แต่ใบทุเรียนอ่อนไม่ได้มีตลอดทั้งปี ท าให้นักโรคพื ชของทีมวิจัย IBCT ศึกษาวิธีจากงานวิจัยอื่นและเฟน้หาใบพืชกว่า 20 ชนิด มาทดสอบความ ไวในการล่อเชื้อ ซึ่งพิสูจน์แล้วพบว่า ใบไชยาและใบพริก มีความไวต่อเชื้อราก เน่าโคนเน่าและเห็นผลได้ภายใน 1-3 วัน และเหตุผลที่ใบไชยา เพราะใบไชยามี ขนาดใหญ่กว่าใบพริกและไม่จมน ้า ท าให้สังเกตโรคได้ง่ายกว่านั่นเอง คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 32

• เหล็กขุดเปลือกไม้ • ถังน ้าพลาสติก • น ้ายาซักผ้าขาวไฮเตอร์ หรือ 6% โซเดียมไฮโปร์คลอไรท์ • น ้าเปล่าสะอาด • เชื้อราไตรโคเดอร์ม่าชนิดผง หรือที่ เจริญบนข้าว • ถุงพลาสติก อุปกรณ์ ผสมน ้ายา ซักผ้า ข า ว 200 ซีซีผสมน ้าสะอาด 1 ลิตร แช่อุปกรณ์ลงในนา ้ยา ที่ผสมแล้ว ก่อนเริ่มขูด แผลใหม่ทุกครั้ง ขูดบริเวณที่เกิดแผล ออกเพื่อให้ไตรโคเดอร์ มากเกาะได้ ไม่ขูดรอบต้น ระวัง!! อย่าขูดแผลลึกเกินไป อาจกระทบถึงระบบท่อล าเลียงน ้า/อาหาร ต้นทุเรียน เป็นเหตุให้ต้นทุเรียนตายได้ ทาไตรโคเดอร์มา ให้ทั่วแผล เก็บเศษเปลือกแผลที่ท าการขูด ออกใส่ถุงพลาสติก และน าไปก าจัด/ เผานอกสวน เพื่อปกป้องการแพร่ ของโรค สังเกตอาการบนล าต้นปรากฏ แผลลักษณะฉ ่าน ้า เป็นสีน ้าตาล เข้ม หรือสีด า 33 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

นึ่งข้าวในซึ้ง ที่ไฟกลาง 10-15 นาที พลิกถุงข้าว นึ่งต่ออีก 10-15 นาที ผึ่งให้ข้าวอุ่นพร้อมกับขย าข้าวให้ไม่จับ กันเป็นก้อน แนะน า : หัวเชื้อราไตรโคเดอร์มา ภาควิชาโรคพืช คณะเกษตร ม.เกษตรศาสตร์ ก าแพงแสน หรือ สามารถขอรับการสนับสนุนหัวเชื้อน ้า จากกรมส่งเสริมการเกษตร (เกษตรอ าเภอ หรือ ศทอ.) ชั่งข้าวสาร 2 ขีด ใส่ในถุงร้อนขนาด 8x12 นิ้ว เติมน ้าสะอาด 60 ซีซี สวมคอขวด อุดจุกส าลี และปิดทับด้วย ฟอยล์ เมื่อข้าวเย็นตัวลง น ามาใส่หัวเชื้อ ราไตรโคเดอร์มา และขย าข้าวผสม กับหัวเชื้อให้ทั่วก่อนน าไปบ่ม บ่มถุงข้าวในที่อากาศถ่ายเท ไม่ถูก แสงแดดโดยตรง ผ่านไป 7 วัน จะมี กลิ่นอ่อน ๆ เหมือนน ้ามะพร้าว และมี สปอร์สีเขียวของไตรโคเดอร์มาที่ พร้อมใช้งาน *พลิกถุงข้าวทุก 3 วัน เพื่อให้เชื้อเจริญทั่วถุง* คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร • ข้าวสาร • น ้าสะอาด • ถุงพลาสติกร้อน ขนาด 8x12 นิ้ว • คอขวดพลาสติก หรือ คอขวด กระดาษ • จุกส าลี • ฟอยล์ • ซึ้งนึ่งข้าว อุปกรณ์ ฟอยล์ คอขวด พลาสติก คอขวด กระดาษ ส าลี 34

เดือนกุมภาพันธ์ 2566 ก่อนใช้ชีวภัณฑ์ เดือนกันยายน 2566 หลังใช้ชีวภัณฑ์ การใช้ราไตรโคเดอร์มารักษาโรครากเน่าโคนเน่า ตัวอย่างการรักษาต้นทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์ 35 คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร

28 มีนาคม 15 มีนาคม 5 เมษายน การใช้แบคทีเรียบาซิลลัส ซับทีลิสรักษาโรคกิง่แห้งทุเรียนสาเหตุจากเช้ือราฟูซาเรียม (Fusarium sp.) ตัวอย่างการรักษาต้นทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์ คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 36

สัปดาห์ สวนที่ใช้ชีวภัณฑ์สวนที่ใช้ชีวภัณฑ์ร่วมกับสารเคมี สัปดาห์ที่ 1 บิวเวอเรีย 5 กก. เมตาไรเซียม 5 กก. บาซิลลัส โรคพืช 1.25 กก. ไตรโคเดอร์มา 5 กก. ผสมกันในน ้า 500 ลิตร ฉีดพ่นทันที บิวเวอเรีย 5 กก. เมตาไรเซียม 5 กก. บาซิลลัส โรคพืช 1.25 กก. ไตรโคเดอร์มา 5 กก. ผสมกันในน ้า 500 ลิตร ฉีดพ่นทันที สัปดาห์ที่ 2 บิวเวอเรีย 5 กก. เมตาไรเซียม 5 กก. บาซิลลัส โรคพืช 1.25 กก. ไตรโคเดอร์มา 5 กก. ผสมกันในน ้า 500 ลิตร ฉีดพ่นทันที โรคพื ช Benomyl Fosetyl Aluminium Carbendazim Copper Oxychloride Malathion Mancozeb Metalaxyl แมลง Abamectin Cypermethrin Emamectin Benzoate Imidacloprid Lambda Omethoate สัปดาห์ที่ 3 บิวเวอเรีย 5 กก. เมตาไรเซียม 5 กก. บาซิลลัส โรคพืช 1.25 กก. ไตรโคเดอร์มา 5 กก. ผสมกันในน ้า 500 ลิตร ฉีดพ่นทันที บิวเวอเรีย 5 กก. เมตาไรเซียม 5 กก. บาซิลลัส โรคพืช 1.25 กก. ไตรโคเดอร์มา 5 กก. ผสมกันในน ้า 500 ลิตร ฉีดพ่นทันที สัปดาห์ที่ 4 บิวเวอเรีย 5 กก. เมตาไรเซียม 5 กก. บาซิลลัส โรคพืช 1.25 กก. ไตรโคเดอร์มา 5 กก. ผสมกันในน ้า 500 ลิตร ฉีดพ่นทันที โรคพื ช Benomyl Fosetyl Aluminium Carbendazim Copper Oxychloride Malathion Mancozeb Metalaxyl แมลง Abamectin Cypermethrin Emamectin Benzoate Imidacloprid Lambda Omethoate ตัวอย่างตารางการฉีดพ่นสารก าจัดศัตรูพืช คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร สวนที่ใช้ชีวภัณฑ์ร่วมกับสารเคมีสลับการฉีดพ่นระหว่างชีวภณัฑ์กับสารเคมีเนื่องจากสารเคมีบางชนิดมีผลยับยั้งชีวภัณฑ์ 37

ตัวอย่างตารางการฉีดพ่นสารก าจัดศัตรูพืช คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร 38

คู่มือการจัดการศัตรูทุเรียนด้วยชีวภัณฑ์แบบครบวงจร ตัวอย่างตารางการฉีดพ่นสารก าจัดศัตรูพืช 39

อ้างอิง กรมวิชาการเกษตร. 2563. เทคนิคการใช้สารป้องกันก าจัดศัตรูพืช. กรุงเทพฯ. แหล่งที่มา : https://www.doa.go.th/hort/wpcontent/uploads/2020/01/เทคนิคการใช้สารป้องกันก าจัด ศัตรูพืช.pdf. 20 พฤศจิกายน 2566 ส านักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการ. 2562. เอกสารวิชาการ แมลง-ไร ศัตรูทุเรียน. แหล่งที่มา : https://www.doa.go.th/ plprotect/wp-content/uploads/2021/10/เอกสารวิชาการแมลง-ไร-ศัตรูทุเรียน.pdf ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านอารักขาพืช จังหวัดชลบุรี กรม ส่งเสริมการเกษตร. ม.ป.ป. แหล่งที่มา : https://www.pmc03. doae.go.th/ศัตรูธรรมชาติ/ Sharadraj, K.M. and Mohanan, R.C. 2016. A new and simple baiting technique for easy isolation of Phytophthora palmivora Butl. from bud rot affected tissue of coconut. Journal of Applied Horticulture, 18(1): 44-47.

ทีมวิจัยเทคโนโลยีการควบคุมทางชีวภาพ (IBCT) ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (BIOTEC) สถาบันการจัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร (สท.) ส านักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านอารักขาพืช จังหวัดชลบุรี ส านักงานเกษตร จังหวัดระยอง ส านักงานเกษตร จังหวัดจันทบุรี

Facebook Page : ชีวภัณฑ์ไบโอเทค เพื่อผักผลไม้ปลอดภัย ทีมวิจัยเทคโนโลยีการควบคุมชีวภาพ กลุ่มวิจัยเทคโนโลยีไบโอรีไฟเนอรีและชีวภัณฑ์ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) สวทช. “ เรามุ่งเน้นการวิจยัตั้งแต่ระดับพื้นฐานเกยี่วกับราแมลง ราปฏิปักษ์โรคพืช ราควบคุมวัชพืช ไวรัส NPV โปรตีนจากแบคทีเรีย การพัฒนากระบวนการ ผลิต การปรับปรุงสูตรชีวภัณฑ์การค้นหาสารธรรมชาติที่เป็นผลผลิตจาก จุลินทรีย์และการประยุกต์ใช้รวมทั้งเผยแพร่และถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่ เกษตรกร ผู้ประกอบการภาคเอกชน และร่วมมือกับหน่วยงานพันธมิตรต่าง ๆ เพื่อให้ได้ชีวภัณฑ์ที่ปลอดภัยและมปีระสิทธิภาพ และช่วยสร้างพื้นฐาน ต่อยอดเกษตรปลอดภัยที่ยั่งยื่นร่วมกนั “

ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ 113 อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย ถ.พหลโยธิน ต.คลองหนึ่ง อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120