สื่อการสอนเรื่อง โครโมโซม

รายวิชา ชีววิทยา รหัส ว 30241 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กล ุ ่ มสาระการเร ี ยนร ู ้ ว ิ ทยาศาสตรแ ์ ละเทคโนโลย ี ผ ู ้ สอน นางสาวส ุ พรรณทพ ิ า เพง ็ หล ่ อ

โครโมโซมมีลักษณะเป็นเส้นยาวขดพันกันอยู่ภายใน นิวเคลียส เรียกว่าโครมาทิน ซึ่งสามารถมองเห็นได้โดยใช้ กล้องจุลทรรศน์ ในช่วงของการแบ่งเซลล์ระยะอินเตอร์เฟส โครโมโซม จะจ าลองตัวเองเป็นเส้นคู่ที่เหมือนกันทุกประการ และระยะเมทาเฟส โครโมโซมจะหดตัวสั้นและหนาขึ้น ท าให้ มองเห็นโครโมโซมได้อย่างชัดเจน โดยโครโมโซมมีโครมาทิด 2 อันยึดติดกันตรงต าแหน่งเซนโทรเมียร์ส่วนของโครโมโซม ที่ยื่นออกจากเซนโทเมียร์ประกอบด้วยส่วนที่มีแขนสั้น (p-arm)และส่วนที่มีแขนยาว(q-arm) โครโมโซม (Chromosome)

โครโมโซม (CHROMOSOME)มีลักษณะเป็นเส้นยาว ขดพันกันอยู่ภายในนิวเคลียส เรียกว่า โครมาทิน (CHROMATIN) ซึ่งในช่วงของการแบ่งเซลล์ โครโมโซมจะหดตัวสั้นและหนาที่ประกอบด้วย โครมาทิด 2 อัน ยึดกันตรงต าแหน่งเซนโทรเมียร์ (CENTROMERE) โครโมโซม (Chromosome)

ส่วนประกอบของโครโมโซม (Chromosome) โครโมโซมจะบรรจุโมเลกุลเกลียวคู่ของ DNA รวมอยู่กับโปรตีนฮิสโตน ซึ่งมีการสร้างสมดุลของสาย DNA พันรอบกลุ่มโปรตีนฮิสโตน เป็นโครงสร้างของนิวคลีโอโซม(Nucleosome)

ประเภทของโครโมโซมตามต าแหน่งของเซนโทรเมียร์ ทีโลเซนทริก อะโครเซนทริก ซับเมทาเซนทริก เมทาเซนทริก

เทโลเมียร์(telomere) เทโลเมียร์(telomere) เป็นบริเวณส่วนปลาย ของโครโมโซมซึ่งเป็นส่วนที่ช่วยรักษาเสถียรภาพ ของโครโมโซมและเกี่ยวข้องกับความชราของ สิ่งมีชีวิต โดยทุกครั้งที่เซลล์แบ่งตัว เทโลเมียร์จะ สั้นลงซึ่งเมื่อร่างกายมีอายุมากขึ้น เซลล์ก็จะ แบ่งตัวเพิ่มมากขึ้น เทโลเมียร์จึงสั้นลงจนไม่ สามารถแบ่งตัวได้อีกต่อไปและท าให้ร่างกาย หมดอายุขัยลงหรือมีการตายของสิ่งมีชีวิต การแบ่งเซลล์ท าให้เทโลเมียร์สั้นลง

จ านวนโครโมโซมในเซลล์ร่างกายของสิ่งมีชีวิตชนิดต่างๆ

โครโมโซม (Chromosome)ของมนุษย์ มนุษย์มีโครโมโซมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ 1. โครโมโซมร่างกาย(autosome) เป็นโครโมโซมที่ควบคุมลักษณะต่างๆของร่างกายประกอบด้วยโครโมโซม 22 คู่ คือ คู่ที่ 1-22 2. โครโมโซมเพศ (sex chromosome) เป็นโครโมโซมที่ท าหน้าที่ควบคุมหรือก าหนดเพศ ได้แก่ โครโมโซม x และโครโมโซม y ซึ่งจะแตกต่างกันในแต่ละเพศโดยในเพศหญิงมี โครโมโซมเพศ แบบ xx และเพศชายมีโครโมโซมเพศแบบ xy ซึ่งโครโมโซม y จะมีขนาดเล็กกว่าโครโมโซม x มากประกอบด้วยโครโมโซมเพศ 1 คู่คือคู่ที่ 23

ข้อสอบเน้นการคิดแนว 0-NET การแบ่งเซลล์ระยะใดจะเห็น โครโมโซมชัดเจนที่สุด 1. ระยะโพรเฟส 2. ระยะเทโลเฟส 3. ระยะเมทาเฟส 4. ระยะแอนาเฟส 5. ระยะอินเตอร์เฟส ในเซลล์สืบพันธุ์จะพบ โครโมโซมจ านวนเท่าใด 1. 2 โครโมโซม 2. 23 โครโมโซม 3. 46 โครโมโซม 4. 52 โครโมโซม 5. 92 โครโมโซม ข้อใดไม่พบบนโครโมโซม 1.ไขมัน 2.โปรตีน 3.กรดนิวคลีอิก 4.คาร์โบไฮเดรต 5.ไนโตรจีนัสเบส

สื่อ Digital