หน่วยที่ 5 สมุดรายวันขายสินค้าและรับคืนสินค้า

หนว่ ยท่ี 5 การบนั ทกึ รายการซอ้ื ขายสนิ ค้าในสมุดรายวนั เฉพาะ

สาหรบั กิจการท่มี ีการซ้ือขายสนิ คา้ จานวนมาก ควรใช้ทง้ั สมดุ รายวันท่วั ไป และ สมดุ รายวันเฉพาะ
เพื่อง่ายต่อการบันทึกรายการ การตรวจสอบข้อมลู และการผา่ นรายการไปยังบัญชแี ยกประเภท

สมดุ บันทกึ รายการข้ันต้น

กิจการขนาดเลก็ กิจการขนาดใหญ่ มีรายการคา้ เกิดขนึ้ ซา้ ๆ
เช่น กิจการเจ้าของคนเดียว เช่น การขายสินคา้ เป็นเงินสด/เงนิ เชอื่ หรืออ่นื ๆ

บนั ทกึ รายการค้า กจิ การ บก๊ิ ซี หรอื เทสโกล้ ตสั เป็นต้น
โดยสมุดบนั ทกึ รายการขน้ั ต้น
เพยี งเลม่ เดียว คอื สมดุ รายวนั ทว่ั ไป บนั ทกึ รายการคา้
โดยสมดุ บนั ทกึ รายการขนั้ ตน้
สมดุ รายวนั ท่วั ไป และสมดุ รายวนั เฉพาะ

1. สมุดรายวันขายสนิ ค้า บนั ทกึ รายการขายสนิ คา้ เป็นเงนิ เช่ือ

สมดุ รายวัน 2. สมุดรายวนั รบั คืนสนิ คา้ และจานวนที่ลดให้ บนั ทกึ รายการรบั คืนสินค้า ท่ีขายเปน็ เงินเช่อื
เฉพาะ
3. สมุดรายวันซื้อสินคา้ บันทกึ รายการซ้ือสินค้าเป็นเงินเชือ่
สมุดรายวันทว่ั ไป
4. สมุดรายวนั สง่ คืนสนิ ค้าและจานวนท่ีได้ลด บันทึกรายการส่งคืนสนิ ค้า ที่ซื้อเปน็ เงนิ เชอื่

5. สมุดรายวนั รับเงิน บนั ทึกการรับเงินสด และเงนิ ฝากธนาคาร

6. สมุดรายวันจ่ายเงิน บนั ทกึ การจ่ายเงินสด และเงินฝากธนาคาร

7. สมุดรายวันท่วั ไป บันทึกรายการทุกรายการ ท่ีไมส่ ามารถบันทึก

ในสมดุ รายวันเฉพาะ 6 เลม่ ได้

สมุดรายวนั ขายสนิ คา้ และสมดุ รายวนั รับคนื สนิ คา้ และจานวนทล่ี ดให้

สมดุ รายวนั ขายสินคา้ บันทกึ รายการเกยี่ วกับการขายสินคา้ เปน็ เงนิ เชอ่ื
สมุดรายวันรบั คืนสินค้าและจานวนท่ีลดให้ บนั ทึกรายการเกีย่ วกับการรับคนื สนิ คา้ ทขี่ ายเปน็ เงนิ เชอ่ื

ตัวอย่างที่ 1 ต่อไปนเ้ี ป็นรายการขายสนิ ค้า และรายการรบั คืนสินค้า ของรา้ นมติ รภาพ
ระหว่างเดือนมกราคม 2563

2563
ม.ค. 5 ขายสนิ ค้าใหร้ า้ นเจริญ ราคา 20,000 บาท ภาษีมลู คา่ เพิ่ม 7% ใบกากับภาษเี ลขที่

09/001 เงื่อนไข 2/10,N/45
15 ขายสนิ ค้าให้ร้านสมหญิง ราคา 50,000 บาท ภาษมี ูลค่าเพมิ่ 7% ใบกากบั ภาษเี ลขท่ี

09/002 เงื่อนไข 1/10,N/30
22 รบั คืนสนิ คา้ จากรา้ นสมหญิง ราคา 2,000 บาท ภาษมี ูลค่าเพิ่ม 7% cr.memo

เลขที่ 10/0001
28 ขายสินคา้ ให้ร้านเจริญ ราคา 30,000 บาท ภาษมี ูลค่าเพ่ิม 7% ใบกากบั ภาษเี ลขท่ี

09/003 เง่ือนไข 2/10,N/45
30 ขายสินคา้ ให้ร้านสมหญิง ราคา 100,000 บาท ภาษมี ลู คา่ เพ่ิม 7% ใบกากบั ภาษีเลขท่ี

09/004 เง่ือนไข 2/15,N/45
ให้ทา บนั ทึกรายการในสมดุ รายวนั ขายสินคา้ และ สมดุ รายวนั รับคนื สนิ คา้ และจานวนทีล่ ดให้

ข้อสังเกต 1) รายการขายสินค้าทุกรายการมีเงือ่ นไขการชาระเงิน ดงั นั้นจงึ เป็นขายสินคา้ เปน็ เงนิ เชอ่ื
2) เมือ่ ขายสนิ ค้าเป็นเงินเชื่อ เมื่อรับคืนสนิ ค้า จึงถอื เปน็ การรับคืนสินค้าจากการขายสนิ คา้
เป็นเงินเชอ่ื

บนั ทกึ ในสมุดรายวันขายสินค้า วนั ที่ 5 ม.ค. , 15 ม.ค. , 28 ม.ค. และ 30 ม.ค.
บนั ทกึ ในสมดุ รายวันรับคืนสินค้า วนั ที่ 22 ม.ค.

สมดุ รายวนั ขายสนิ คา้ หนา้ 1

พ.ศ. 2563 เลขท่ี ชื่อลูกหนี้การคา้ เงอื่ นไข หนา้ เครดติ เดบิต
เดือน วันท่ี ใบกากบั ภาษี บญั ชี ขายสินคา้ ภาษีขาย ลกู หนี้การค้า

ม.ค. 5 09/001 ร้านเจรญิ 2/10, N/45 20,000 - 1,400 - 21,400 -
15 09/002 ร้านสมหญงิ 1/10, N/30 50,000 - 3,500 - 53,500 -
28 09/003 ร้านเจรญิ 32,100 -
30 09/004 ร้านสมหญงิ 2/10, N/45 30,000 - 2,100 - 107,000 -
2/15, N/45 100,000 - 7,000 - 214,000 -
(103)
200,000 - 14,000 -

(401) (203)

สมดุ รายวนั รับคนื สนิ คา้ และจานวนท่ลี ดให้ หนา้ 2

พ.ศ. 2563 เลขที่ ชือ่ ลกู หนก้ี ารคา้ หนา้ เดบิต เครดติ
เดอื น วันที่ Cr.Memo บญั ชี รับคนื สินค้า ภาษขี าย ลกู หนีก้ ารค้า
ม.ค. 22
10/0001 รา้ นสมหญงิ 2,000 - 140 - 2,140 -
2,000 - 140 - 2,140 -
(103)
(402) (203)

เมอ่ื บนั ทกึ รายการคา้ ในสมุดรายวันทัว่ ไป และ สมดุ รายวันเฉพาะ ต้องจดั ทาบญั ชีแยกประเภทด้วย

ซ่งึ จดั ทาในวันส้นิ เดือน

บญั ชแี ยกประเภท บญั ชีแยกประเภททัว่ ไป จัดทาทุกบญั ชี
บญั ชีแยกประเภทย่อย จดั ทาเฉพาะลูกหนี้การคา้ และ เจ้าหนี้การค้า

สรุป จากสมุดรายวนั ขายสินค้า และสมุดรายวันรบั คนื สินค้า

ลกู หนกี้ ารคา้ (103)

บัญชีแยกประเภททว่ั ไป ภาษขี าย (203)
ขายสนิ ค้า (401)

รบั คนื สนิ คา้ (402)

บัญชีแยกประเภทย่อย (รายตัว) ลูกหนี้การคา้ – รา้ นเจรญิ

(จากสมดุ รายวนั ขายสนิ ค้า มีลูกหนี้ 2 ราย) ลกู หน้ีการคา้ – ร้านสมหญิง

บญั ชีแยกประเภทท่ัวไป

บญั ชลี กู หนีก้ ารค้า เลขที่ 103
หน้า เครดติ
พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2563 รายการ บญั ชี บาท สต
เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต เดือน วนั ที่ ร.ค.1 2,140 -
ม.ค. 31 สมุดรายวนั ขายสินคา้
(211,860) ข. 1 214,000 - ม.ค. 31 สมุดรายวันรับคนื สนิ คา้ เลขท่ี 203
หน้า เครดติ
บัญชภี าษขี าย บญั ชี บาท สต
ข..1 14,000 -
พ.ศ. 2563 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2563 รายการ
เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต เดือน วนั ท่ี
ม.ค. 31 สมุดรายวันรับคืนสินค้า
ร.ค.1. 140 - ม.ค. 31 สมดุ รายวนั ขายสินคา้

บญั ชีขายสนิ คา้ เลขที่ 401

พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2563 รายการ หน้า เครดติ
เดือน วันที่ บัญชี บาท สต เดอื น วันท่ี
บญั ชี บาท สต

ม.ค. 31 สมดุ รายวันขายสนิ ค้า ข.1 200,000 -

พ.ศ. 2563 รายการ บญั ชีรับคืนสินคา้ รายการ เลขที่ 402
เดือน วนั ท่ี
ม.ค. 31 สมดุ รายวนั รับคืนสินค้า หน้า เดบิต พ.ศ. 2563 หน้า เครดติ
บัญชี บาท สต เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต

ร.ค. 1 2,000 -

บัญชีแยกประเภทลกู หน้กี ารคา้ รายตวั

ร้านเจริญ

พ.ศ. 2563 รายการ หน้า เดบติ เครดติ ยอดคงเหลอื
เดอื น วนั ท่ี บัญชี บาท สต. บาท สต. บาท สต.
21,400 -
ม.ค. 5 ขายสนิ ค้า –ใบกากบั ภาษีเลขท่ี 09/001 ข.1 21,400 - 53,500 -
ข.1 32,100
28 ขายสนิ คา้ –ใบกากบั ภาษีเลขที่ 09/003

รา้ นสมหญิง

พ.ศ. 2563 รายการ หนา้ เดบิต เครดติ ยอดคงเหลอื
เดือน วันที่
บญั ชี บาท สต. บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 15 ขายสินคา้ –ใบกากับภาษีเลขท่ี 09/002 ข.1 53,500 - 53,500 -

22 รบั คนื สนิ ค้า – Cr.Memo 10/0001 รค.1 2,140 - 51,360 -

30 ขายสนิ คา้ –ใบกากบั ภาษีเลขที่ 09/00 ข.1 107,000 - 158,360 -

เมอ่ื นายอดคงเหลอื ลกู หนกี้ ารคา้ รา้ นเจรญิ 53,500 + ร้านสมหญงิ 158,360 = 211,860 บาท ซงึ่ เทา่ กบั บัญชีลูกหนกี้ ารคา้