HIMPUNAN TAJWID BAHAGIAN 2

UST.HJ.MOHD SALEH BIN RAMLI

PENSYARAH MAAHAD TAHFIZ
NEGERI PAHANG

BAHAGIAN 2

UST.HJ.MOHD SALEH BIN RAMLI
PENSYARAH MAAHAD TAHFIZ NEGERI PAHANG

ASLI Terjadi
disebabkan
huruf mad

MAD

FAR’IE Terjadi
disebabkan
sukun & hamzah

 Terjadi apabila huruf-huruf hijaiah bertemu
dengan huruf mad.

 Kadar panjang bacaan ialah 2 harkat samada
dibaca secara wasal atau waqaf padanya.

 Ia juga dinamakan mad tabi’ie kerana sudah
menjadi tabiat pembaca al-Quran akan
membacanya secara mad.

 Ia juga dinamakan zaati kerana mad terjadi
disebabkan huruf mad itu sendiri



1 •1 gerakan anak jari

2 •1 Alif (qasar)
4 •2 Alif (tawassut)
6 •3 Alif (mad)

 Mad Far’ie ialah mad yang dibaca lebih dari
dua harkat disebabkan bertemu dengan huruf
hamzah atau sukun.

ASLI FAR’IE

JAIZ WAJIB LAZIM BADAL

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

 Mad Jaiz Munfasil ialah huruf mad berada di
akhir perkataan pertama dan huruf hamzah
berada di awal perkataan kedua.

 Huruf mad dan huruf hamzah berasingan
dalam dua perkataan.



 Kerana ulama’ Qurra’ berselisih pendapat
mengenai kadar panjang bacaannya. Ada
yang membaca dengan 2 harkat, ada yang
membaca dengan 4 dan 5 harkat dan ada
yang membaca dengan kadar 6 harkat.

 Namun bagi riwayat Hafs, mad jaiz hendaklah
dibaca dengan kadar 4 atau 5 harkat ketika
wasal, dan 2 harkat ketika waqaf.

Huruf Huruf
Hamzah Mad

 Sekiranya cara tulisan mad jaiz munfasil
ditulis secara berangkai, maka tidak boleh
dipisahkan bacaan mad dan hamzah tersebut.

 Ia hendaklah dibaca dengan 4 atau 5 harkat

 Ia dinamakan mad munfasil hukmi.

ASLI FAR’IE

JAIZ WAJIB LAZIM BADAL

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

 Mad Wajib Muttasil ialah huruf mad
dan huruf hamzah berada di dalam
perkataan yang sama.

 Dinamakan muttasil kerana huruf mad
dan huruf hamzah
berangkai/bersambung dalam satu
perkataan



 Kerana ulama’ Qurra’ bersepakat
membacanya dengan mad yang lebih dari
kadar panjang harkat mad asli.

 Kadar panjang harkatnya ialah 4 dan 5 harkat
ketika wasal dan harus dibaca dengan 6
harkat ketika waqaf.

BIL MAD WAJIB MAD JAIZ

1 HAMZAH DAN MAD HAMZAH DAN MAD
DALAM SATU KALIMAH DALAM DUA KALIMAH

DIBACA 4 DAN 5 DIBACA 4 DAN 5
HARKAT KETIKA WASAL HARKAT KETIKA
2
WASAL
HARUS DIBACA 6
HARKAT KETIKA WAQAF 2 HARKAT KETIKA
WAQAF

Huruf MAD
Hamzah WAJIB

Huruf
Mad

Huruf MAD
Hamzah JAIZ

Huruf
Mad

FATHAH 4 Harkat + Sukun
KASRAH 5 Harkat + Sukun
DOMMAH 6 Harkat + Sukun

َ‫السماء‬

FATHAH 4 Harkat + Sukun
KASRAH 5 Harkat + Sukun
DOMMAH 6 Harkat + Sukun
4 Harkat + Raum
‫السما ِء‬ 5 Harkat + Raum

FATHAH 4 Harkat + Sukun
KASRAH 5 Harkat + Sukun
DOMMAH 6 Harkat + Sukun
4 Harkat + Raum
‫السما ُء‬ 5 Harkat + Raum
4 Harkat + Isymam
5 Harkat + Isymam
6 Harkat + Isymam

ASLI FAR’IE

JAIZ WAJIB LAZIM BADAL

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

 Mad Lazim ialah huruf mad bertemu
dengan huruf yang sukun.

Huruf Huruf
Sukun Mad

MAD LAZIM KALIMI

•Terjadi dalam bentuk perkataan

MAD LAZIM HARFI

•Terjadi dalam bentuk huruf

 Mad Lazim Kalimi ialah mad lazim
yang terjadi di dalam perkataan.

KALIMI HARFI

MUTHAQQAL MUTHAQQAL
(berat) (berat)

MUKHAFAF MUKHAFAF
(ringan) (ringan)

MAD LAZIM MAD LAZIM
KALIMI KALIMI

MUTHAQQAL MUKHAFFAF

 Mad Lazim Kalimi Muthaqqal ialah
mad lazim yang terjadi di dalam
perkataan dan terdapat tanda sabdu
padanya.

Huruf yang Huruf
bersabdu Mad

Dua huruf Huruf
yang serupa Mad

 Mad Lazim Kalimi Mukhaffaf ialah mad
lazim yang terjadi di dalam perkataan
dan TIDAK terdapat tanda sabdu
padanya.

Huruf Huruf
Sukun Mad

BIL MUTHAQQAL MUKHAFFAF

Tidak terdapat tanda
1 Terdapat tanda sabdu sabtu. Hanya sukun

sahaja

2

MAD LAZIM KALIMI
MAD LAZIM HARFI

KALIMI HARFI

MUTHAQQAL MUTHAQQAL
(berat) (berat)

MUKHAFAF MUKHAFAF
(ringan) (ringan)

MAD LAZIM MAD LAZIM
HARFI HARFI

MUTHAQQAL MUKHAFFAF

 Mad Lazim Harfi Muthaqqal ialah mad
lazim yang terjadi di dalam huruf dan
terdapat idgham padanya.

Huruf yang Huruf
idgham Mad

Huruf
Mad

Huruf yang
idgham (bertemu
dua yang serupa)

 Mad Lazim Harfi Mukhaffaf ialah mad
lazim yang terjadi di dalam huruf dan
TIDAK terdapat idgham padanya.

Huruf yang Huruf
izhar Mad

Huruf
Mad

Huruf yang izhar
(izhar syafawi)

BIL MUTHAQQAL MUKHAFFAF

1 Dibaca secara Dibaca secara
Idgham Izhar

2

ASLI FAR’IE

JAIZ WAJIB LAZIM BADAL

LIN ARID SILAH IWAD

FARQU TAMKIN TA’ZIM TABRIAH

 Mad badal ialah mad yang terjadi apabila
huruf hamzah ditukar kepada huruf mad.

 Asalnya terdapat dua hamzah dalam satu
kalimah di mana satunya berbaris dan satu
lagi mati.

 Huruf hamzah yang mati ditukarkan kepada
huruf mad

HURUF HAMZAH
MAD MATI

 Mad badal dibaca dengan kadar dua harkat
bagi semua imam Qiraat kecuali Warsh (Nafi’)