Nota-BAB-4-ERA-PERALIHAN-KUASA-BRITISH-DI-NEGARA-KITA

BAB 4 ERA PERALIHAN KUASA BRITISH DI NEGARA KITA Usaha BMA - BMA berharap pemulihan sosioekonomi
akan memulihkan kepercayaan rakyat
4.1 British Military Administration (BMA) Masalah BMA
Reaksi rakyat - Memulihkan ladang getah, lombong bijih
Tarikh 12 September 1945 selepas Jepun menyerah kalah Iktibar timah, memperbaiki prasarana dan
Pentadbiran Pentadbiran Tentera kemudahan kesihatan yg dimusnahkan Jepun
Ketua Di bawah arahan Lord Mountbatten, Pemerintah
Tertinggi Tentera Bersekutu di Asia Tenggara (1943- - Sukar membawa masuk jentera, alat ganti,
Perancang 1946) mesin dan teknologi yg menyebabkan
Hal ehawal awam di Tanah Melayu dilakukan oleh sosioekonomi sukar dipulihkan
Tugas Timbalan Ketua Pegawai Hal Ehwal Awam, Brigedier
Jeneral H.C Willan - Walaupun BMA berusaha, rakyat hampa dgn
- Mengembalikan kestabilan ketidakupayaan BMA
- Memulihkan kepercayaan rakyat
- Kegagalan pentadbiran British menyedarkan
kita supaya sentiasa berwaspada dan tidak
mudah mempercayai kuasa asing

4.2 Gagasan Malayan Union

Tugas BMA Tujuan - MU diperkenalkan bagi menggantikan BMA
- Melicinkan sistem pentadbiran
- Berusaha memulihkan keamanan/ kestabilan Latar - Meningkatkan pelaburan ekonomi
Belakang - Mengukuhkan pertahanan
- Membubar pasukan MPAJA pd 1 Dis 1945 - Mengekalkan orang asing sbg sumber tenaga kerja
1. Mengembalikan
Kestabilan dan - Mengarahkan semua senjata yg diberikan untuk meningkatkan ekonomi
Keamanan - Unit Perancang Ekonomi Tanah Melayu diketuai
semasa pendudukan Jepun dulu
2. Memulihkan Mejar Jeneral Ralph Hone diberi tugas merangka
Kepercayaan dikembalikan pentadbiran baharu di TM
Rakyat Pencapaian - Setiausaha Tanah Jajahan British George Henry
Hall bentangkan di Parlimen British 10 Okt 1945
- Gagal membenteras kegiatan jenayah, - Rancangan MU diisytiharkan dalam Warta
Kerajaan (Kertas Putih 6274)
keganasan, kongsi gelap dan masalah - Kandungan Kertas Putih : British ambil alih
pemerintahan TM dan menubuhkan sebuah
ketegangan kaum pentadbiran berpusat (kesatuan) di bawah jajahan
British
- Kesukaran rakyat di bawah Jepun
 Makanan dan ubat sukar didapati Feb 1943 Kronologi Pelaksanaan
 Jika ada harganya tinggi 25 April 1945
 Wabak penyakit merebak spt penyakit - Unit Perancangan Tanah Melayu dibentuk di
Memorendum London
beri-beri disebabkan kurang zat makanan
 Kebuluran - Rancangan MU dibentangkan di Parlimen British
 Tiada wang untuk membeli makanan - Persatuan Pelajar Melayu Britain hantar
 Kegiatan menyorok barang
 Rasuah memorendum
 Peras ugut - Meminta supaya hak kewarganegaraan di TM
 Pasar gelap di Kuala Lumpur semakin
tidak mengikut prinsip Jus Soli (syarat
tidak terkawal hingga gagal dibanteras kewarganegaraan berdasarkan tempat lahir)
- Tan Cheng Lock dan Persatuan Cina Seberang
oleh BMA Laut hantar memorendum kpd British berkait
dgn masa depan TM
- Rakyat berharap BMA dapat menyelamatkan
22 Januari - Kertas Putih 6274 membentangkan 13 perkara
penderitaan. 1946 kandungan MU yg diluluskan Parlimen British di
London
- BMA ambil alih pentadbiran bg kembalikan 1 April 1946
- Antaranya konsep kesatuan, bentuk
kepercayaan spy sokong kepulangan British pentadbiran, sistem perundangan, kedudukan
- BMA berusaha memulihkan kerosakan Raja² Melayu, syarat kewarganegaraan, agama
Islam
infrastruktur akibat bencana perang.
- Rancangan MU disiarkan dlm Warta Kerajaan

- MU dilaksanakan di Tanah Melayu

1|Sejarah Tingkatan 4 Ruainun SMK Teriang Hilir NSDK

Ciri-Ciri Perlembagaan Malayan Union Misi Sir 11 Okt - MacMicheal tiba di Port
Harold 1945 Swettenham, Selangor dgn naik
Pentadbiran MU MacMicheal kapal Royalist
Mendapatkan 18 Okt
Kesatuan - Negeri² Melayu Bersekutu, tandatangan 1945 - Ditemani A.T Newboult
Sultan (jurubahasa)
Negeri² Melayu Tidak 20 Okt
1945 - Cara yg dirintis Willan tidak
Bersekutu dan Negeri² Selat 24 Okt menepati harapan wakil kerajaan
1945 British, Mac Micheal
kecuali Singapura disatukan
31 Okt - MacMicheal menerima tentangan
menjadi satu unit 1945 Raja²Melayu dgn gunakan pelbagai
taktik utk dapatkan persetujuan
pentadbiran 2 Nov
1945 - Dlm 2 bulan berjaya dapatkan
Ketua - Diketuai Gabenor Jeneral yg 14 Nov tandatangan 9 Raja² Melayu
1945
Pentadbir dilantik Raj England - Membuat kunjungan ke negeri
22 Nov Melayu
- Majlis Eksekutif dan Majlis 1945
- Menghadap Sultan Johor (Sultan
Perundangan MU di bawah 29 Nov Ibrahim ibni Almarhum Sultan Abu
1945 Bakar
kawalan Pesuruhjaya Tinggi
2 Dis - Sultan Ibrahim menurunkan tanda
British 1945 tangan
4 Dis
Raja² - Sultan menjadi Ahli Majlis 1945 - Menghadap Sultan Selangor (Sultan
Hisamuddin Alam Shah ibni
Melayu Raja² yg hanya bincang soal 15 Dis Almarhum Sultan Alauddin
1945 Sulaiman Shah dan turunkan
agama dan adat istiadat tandatangan
17 Dis
Melayu 1945 - Menghadap Sultan Pahang (Sultan
Abu Bakar Ri’ayatuddin Al-
Kewarganegaraan - Melalui prinsip Jus Soli Mu’adzam Shah ibni Almarhum
Sultan Abdullah Al-Mu’tasim)
- Rakyat yang lahir di TM dan Singapura
- Sultan Pahang turunkan
- Mereka umur 18 tahun ke atas, tandatangan

bermastautin selama 10 tahun hingga 15 - Menghadap YDPB Negeri Sembilan
(Tuanku Abdul Rahman ibni
tahun Almarhum Tuanku Muhammad dan
4 orang Undang.
- Mereka yg berumur kurang drp 18 tahun
- Baginda turunkan tandatangan
yg ibu bapanya warganegara turut diberi setelah didesak MacMicheal
walaupun enggan
warganegara
- Menghadap Sultan Perak (Sultan
Rumusan - MU merupakan usaha penjajah utk Abdul Aziz Almustasim Billah Shah
ibni Almarhum Rajja Muda Musa.
menakluk TM.
- Baginda cuba lengahkan masa utk
- MU mengubah status TM dr naungan tandatangan

kepada Tanah Jajahan - Namun akhirnya terpaksa turunkan
tandatangan
- Iktibar: kita perlu menolak sebarang
- Menghadap Sultan Kedah (Sultan
penjajahan demi kedaulatan walau nyawa Badlishah ibni Almarhum Sultan
Abdul Hamid Halim Shah
jadi taruhan
- Berlaku perdebatan antara kedua
British Mendapatkan Tandatangan Sultan pihak. Baginda enggan

H.C Willan 8 Sept - Sultan pertama ditemui ialah - MacMicheal berjaya dptkan
tandatangan Sultan Kedah
menghadap 1945 Sultan Johor
- Raja Perlis (Tuanku Syed Putra
Raja² Melayu - Menemui Sultan Selangor Jamalullail ibni Almarhum Syed
Hassan Jamalullail menurunkan
a (Sultan Hisamuddin Alam Shah tandatangan setelah didesak
MacMicheal
8 Sept-29 ibni Almarhum Sultan Alauddin
- Menghadap Sultan Kelantan (Sultan
Sept 1945 Sulaiman Shah Ibrahim ibni Almarhum Sultan
Muhammad IV.
- Menemui Sultan Kedah
- Beliau ugut utk tidak iktiraf Raja²
- Menemui Syed Hussin, Melayu yg enggan tandatangan

Setiausaha kerajaan Perlis dan - Sultan Kelantan beralah dan setuju
tandatangan
mengadap Raja Perlis di Kangar

- Mengadap Sultan Perak

23 Sept - Mengadap Sultan Pahang

1945 - Menemui Dato’ Jaya Perkasa

Che Da Omar Mahmud (Menteri

Besar Terengganu sebelum

menemui Sultan Ali

- Mengadap Sultan Kelantan

Laporan - Keyakinan tinggi bahawa Raja²

Melayu akan sokong British dgn

menandatangani Perjanjian MU.

- Pada setiap pertemuan Willan

berusaha memastikan sokongan

Raja² Melayu utk tandatangan

perjanjian

- Misi Willan memudahkan tugas

MacMichael

2|Sejarah Tingkatan 4 Ruainun SMK Teriang Hilir NSDK

21 Dis - Menghadap Sultan Terengganu 2. Menghantar - Sultan Kedah, Perak dan Johor utus surat
1945 (Sultan Ismail Nasiruddin Shah ibni Surat bantahan kpd George Henry Hall mendakwa
Almarhum Sultan Zainal Abidin) Bantahan ke baginda diperdaya MacMicheal
London
- Pada mula enggan krn - Beberapa org raja mendakwa diugut spy
bertentangan dgn Undang² Tubuh turunkan tandatangan tanpa menyedari
Negeri Terangganu namun akhirnya akibatnya
turunkan tanda tangan
- Memohon British masuhkan persetujuan yg
ditandatangani

- Tuanku Syed Putra Jamalullail kirim telegram
utk suarakan rasa tidak puas hati terhadap
MacMicheal. Baginda tidak diberi peluang
mendapat nasihat dr pembesar negeri sblm
setuju

3. Menyokong - Raja² Melayu sokong kongres
Kongres - Kongres bertujuan menunjukkan kesungguhan
Melayu
org Melayu menolak MU
4. Permaisuri - Sultan Hishamuddin Alam Shah derma $15
Perak
Memimpin ribu kpd Persatuan Melayu Selangor (tuan
Gerakan rumah Kongres Melayu Pertama) dan
Menentang rasmikan pembukaan kongres
MU - 28 Mei 1946, Ahli Parlimen British tiba di
Kuala Kangsar, Perak tempat Sultan Iskandar
Rumusan - Willan dan MacMicheal berjaya selesaikan bersemayam
misi krn guna desakan dan paksaan utk - Perhimpunan besar²an di Padang Bandar
dapatkan persetujuan Raja² Melayu. Diraja Kuala Kangsar
- Raja dan rakyat bergabung menentang MU
- Cara mrk tidak dipersetujui dan menimbulkan - Tuanku Permaisuri Perak, Raja Perempuan
penentangan pelbagai pihak. Kelsom ketuai barisan hadapan perarakan
bersama wanita Perak.
- Raja² Melayu bantah MU - Perarakan melintasi Raja² Melayu, Ahli
Parlimen British dan pemimpin Melayu di
pentas
- Mrk kagum dgn semangat Raja Perempuan

4.3 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Malayan Union 5. Memulaukan - Raja² Melayu pulaukan upacara pelantikan
Upacara Gabenor setelah perjumpaan dengan Dato’
- Pengisytiharan MU 1 April 1946 Pelantikan Onn Jaafar di Hotel Station
- 1946 Kertas Putih yg diperkenalkan British menimbulkan Gbenor MU
- Dato’ Onn Jaafar persembah resolusi Kongres
reaksi menyokong dan tidak menyokong Rumusan Melayu iaitu memohon Raja² Melayu bersama
- Tidak menyokong : Raja² Melayu, orang Melayu dan bekas rakyat boikot upaca pelantikan Gabenor MU

pegawai British - Ribuan berhimpun di Hotel Station
melaungkan “Daulat Tuanku” dan “Hidup
Penentangan Raja² Melayu terhadap Malayan Union Melayu”’

Reaksi Raja² - MU merupakan bentuk penjajahan mutlak - Raja² Melayu nekad pulaukan perlantikan
Gabenor MU (Sir Edward Gent dan adakan
Melayu British sidang akhbar

- Sultan Melayu hilang kedaulatan dan kuasa - Patut contohi sikap pemimpin yg sanggup
berkorban untuk bangsa dan tanah air
politik selama ini menjadi hak Raja² Melayu
- Sedia pertahan kedaulatan negara, walau
- Raja² Melayu menyuarakan bantahan dan hadapi halangan dr British

tentangan baginda melalui beberapa cara

Cara bantahan

1. Membawa - April 1946 : Persidangan Raja² Melayu di

Kes MU ke Istana Iskandariah, Kuala Kangsar

Mahkamah memutuskan bantahan melalui Mahkamah

Tinggi Tinggi di England

England - Sultan Perak, Sultan Kedah dan Sultan Johor

akan berangkat ke England sekiranya

diperlukan

- Menurut Udg² British MacMicheal dptkan

persetujuan dr raja dgn cara tidak sah

3|Sejarah Tingkatan 4 Ruainun SMK Teriang Hilir NSDK

Penentangan Rakyat terhadap Malayan Union Peranan
- Berjaya menghimpunkan org Melayu seluruh
Reaksi Rakyat - BMA siarkan berita MU kepada rakyat
negara dan setiap lapisan masyarakat bantah
- Akhbar Majlis menyiarkan pada 12 Okt 1945 MU
- Diaktifkan semula sbg tindak balas terhadap
sehari selepas ketibaan MacMicheal
MU
- Mencetuskan kesedaran nasionalisme - Menjadi penggerak menganjurkan rapat umum

Cara bantahan membantah MacMicheal mendapatkan
tandatangan Raja² Melayu
1. Bantahan - Utusan Melayu (Singapura), Majlis (K. Lumpur), - Bantahan terhadap MU
- Pegawai tadbir British yg pernah berkhidmat di
Akhbar Warta Negara (P. Pinang) suarakan bantahan TM
Melayu dgn keras, mengecam dan mengutuk MU krn
- Mengkritik rancangan MU
rugikan orang Melayu - Antara pegawai

- Menyeru org Melayu adakan perhimpunan Bantahan 1. Frank Swettenham
Bekas
besar²an menolak MU Pegawai 2. Roland Braddell
British 3. Cecil Clementi Smith
- Melaporkan perkembangan berita 4. Richard Winstedt
4. Bantahan di 5. Frederick Weld
penentangan terhadap MU Negeri²
George Maxwell
“Dari pandangan sepintas lalu dptlah diketahui bhw 5. Mengadaka Kelantan
n Kongres - 15 Dis 1945 seramai 10 ribu org berhimpuan di
cadangan Malayan itu menguntungkan org bukan Melayu
Melayu. Hal ini amat mencemaskan fikiran da perasaan a) di Kuala Kota Bharu semasa MacMIcheal minta
org Melayu mengenai hari depan mereka...Para Sultan Lumpur tandatangan Sultan
hendaklah menimbangkan dengan sepenuh hati
cadangan MU sebelum menyetujuinya” Kedah
- 19 Jan 1946 ribuan org Melayu Kedah berarak
Utusan Melayu
“Hari lahirnya MU itu adalah hari² yg sehabis² sedih di Alor Setar
bagi org Melayu. Oleh itu, org² Melayu haruslah - Ia dianjurkan Kesatuan Melayu Kedah,
berkabung menandakan kesedihannya dan perbuatan
berkabung itu mengandungi perasaan yg dalam SEBERKAS, Kesatuan Ulama Kedah dan
maknanya bg org Melayu itu sendiri...Tuhan sentiasa Persatuan Melayu Kedah
menyertai pihak yg benar. Berkabunglah kerana kita - Tuan Hj Hussain Che Dol YDP Kesatuan Melayu
terpaksa berkabung” Kedah dan Senu Abdul Rahman (SU Agung
SABERKAS) kritik kandungan Kertas Putih MU
Warta Negara yg dianggap mencabul kedaulatan bangsa
Melayu
2. Bantahan a) Tokoh Pentadbir Melayu (penggerak org
Cendikiawa Melayu menentang MU dgn pelbagai strategi) Johor
n - Jan 1946 Lembaga Kesatuan Melayu Johor
1. Dato’ Onn Jaafar
2. Dato’ Nik Ahmad Kamil lancar gerakan menentang MU
3. Za’ba - Perhimpunan disertai Persatuan Melayu Johor
4. Tengku Mohamed - Ungku Omar Abdullah, Naib Presiden Lembaga
5. Dato’ Abdul Wahab Abdul Aziz (Panglima
Kesatuan Melayu Johor dan Dr. Hamzah
Bukit Gantang) berucap menentang MU
6. Wan Md Yussof (Panglima Kinta, Perak) - 10 Feb 1946 Pergerakan Melayu Semenanjung
7. Dato Hamzah Abdullah Johor di bawah Dato’ On Jaafar berhimpun
- Dato’ Abdul Rahman Mohammad Yassin menentang MU
- 20 ribu org Melayu berhimpun di Batu Pahat
(pemimpin Melayu Johor) bantah usaha British - Dato’ Onn berucap gesa orang Melayu bangkit
jajah TM bersatu menentang British
b) Bantahan wanita
- Tokoh wanita (barisan hadapan) Penganjur - Pemimpin persatuan Melayu
1. Cikgu Zaharah Abdullah (Batu Pahat) : ahli Peringkat - Penglibatan Raja² Melayu di
Pertubuhan Pergerakan Melayu Semenanjung
Johor berucap bantah MU Tujuan negeri masing²
- Berkembang ke peringkat
“Apa terjadi, kaum wanita akan menggembleng
tenaga bersama² kaum lelaki bagi mendpt kembali kebangsaan bila Za’ba, YDP
hak² kami” Persatuan Melayu Selangor
2. Halimahton Abd Majid (Rembau) menghubungi Dato’ Onn Jaafar
3. Saleha Mohd Ali (Selangor) di Johor, Panglima Bukit
4. Zaharah Tamin (Selangor) Gantang di Perak dan Tunku
5. Datin Puteh Mariah Ibrahim Rashid (Perak) Abdul Rahman di Kedah
6. Hasnah Ishak (P. Pinang) - Menzahirkan penubuhan
sebuah badan induk utk menjadi
3. Bantahan 1. Syarikat Bekerjasama Am Saiburi (SABERKAS) pemangkin menentang MU
Persatuan 2. Persatuan Melayu Kedah
Melayu 3. Perikatan Melayu Perak
4. Persatuan Melayu Selangor
5. Persatuan Melayu Johor

4|Sejarah Tingkatan 4 Ruainun SMK Teriang Hilir NSDK

Hasil - Pemimpin dan cendikiawan Alor Setar - Ribuan orang memenuhi
pakatan Melayu negeri bersetuju Kedah tebingjalan raya dari Titi
anjurkan Kongres Melayu Bumbung Lima hingga bandar
Tempat Padang Alor Setar bantah MU
Tarikh - Bersepakat menubuhkan badan Francis
Perwakilan induk untuk menantang MU Light - 50 ribu menyertai rapat umum
secara tersusun School, di bandar Alor Setar
Hasil Pulau
Kongres - Bangunan Kelab Sultan Pinang - Rapat umum diadakan di
Sulaiman, Kampung Baru, Kuala Padang Francis Light School, P.
Lumpur Ipoh, Pinang
Perak
- 1-4 Mac 1946 - Bawa sepanduk “Humbankan
Kampung Perjanjian MacMicheal” yg
- 41 buah pertubuhan Melayu Baru Kuala pamer kebencian pada
hantar wakil utk hadiri kongres Lumpur MacMicheal

- Mewakili pelbagai lapisan Klang, - Laungan “Hidup Melayu”
masyarakat spt tokoh politik, Selangor - Orang ramai berhimpun di
sosial, perniagaan, ekonomi Seremban,
Negeri Pekan Ahad, Jalan Datuk, Ipoh,
- Bersetuju tubuhkan United Sembilan Perak
Malays National Organisation - Bawa sepanduk “Kami
(UMNO) utk menentang MU Berkehendak Naungan, Bukan
Penaklukan”, “Jangan
b) Kongres Tempat - Di Johor Bahru, Johor Kecewakan Kami”
Melayu di Tarikh - 11 Mei 1946 - Laungan “Hidup Melayu”
Johor Hasil - Ucapan pemimpin Melayu
Kongres - UMNO ditubuhkan di Istana membantah MU sambut
Peranan Johor pada 11 Mei 1946 kedatangan Gammans dan Rees
UMNO Williams dalam rapat umum di
- Melaksanakan beberapa Padang Kelab Sultan Sulaiman,
Peristiwa perkara penting utk Kampung Baru, Kuala Lumpur
memajukan orang Melayu - Orang Melayu berhimpun dan
padang dan perkarangan Istana
- Menjadi penggerak memupuk Alam Shah membantah MU
perpaduan orang Melayu di - Orang ramai berbaris panjang di
seluruh Tanah Melayu jalan masuk istana
- Bawa sepanduk “Kekalkan
- Hari lahirnya MU dianggap Takhta Kerajaan Raja² Melayu”
“Hari Kematian”oleh orang dan “MacMichael ialah
Melayu Imperialis”

- Peristiwa ini telah meruntun Laporan - Laporan kpd Pejabat Tanah Jajahan London
hati ribuan orang Melayu yg Gammans dan - Menyatakan bahawa sultan yg tandatangan
berhimpun memakai lilitan Rees Williams
kain putih di songkok sbg tanda perjanjian tidak menyedari akibat daripada
berkabung perjanjian
- Mereka sokong sepenuhnya cadangan Raja²
- MU merupakan semboyan yg Melayu terhadap penubuhan Persekutuan
memanggil orang Melayu dari Tanah Melayu
seluruh negeri menyertai - Bantahan membuka mata British terhadap
Kongres yg menjadi obor keburukan MU
pembakar semangat bangsa
Melayu

UMNO Masa - Tunjuk perasaan besar²an di
Menganjurkan adakan semasa Ahli Parlimen
Bantahan British L.D Gammans
Secara (Gammans) dan David Rees
Besar²an Williams (Rees Williams)
membuat tinjauan berkaitan
penentangan MU

5|Sejarah Tingkatan 4 Ruainun SMK Teriang Hilir NSDK

4.4 Penyerahan Sarawak kepada Kerajaan British

Proses Penyerahan Sarawak kepada British

Pentadbiran Tentera di Sarawak 28 Feb 1945 - Pejabat Tanah Jajahan mengutus surat kpd Vyner

11 Sept - Setelah Perang Dunia ke 2 tamat, tentera, tentera Brooke utk meminta beliau tandatangan surat
1945 Australia mendarat di Kuching dan
memperkenalkan pentadbiran tentera iaitu British perjanjian dgn George Henry Hall, Setiausaha
1946 Borneo Civil Affairs Unit (BBCAU)
1 Julai 1946 Tanah Jajahan
- British memperkenalkan BMA
Sarawak di - Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada 24 Okt 1945 - Vyner bersetuju serah Sarawak kepada British
bawah
Jepun British Hantar - Vyner Brooke hantar setiausaha peribadinya
- Mendapat tentangan masyarakat tempatan
Gerard T. Gerard T. MacBryan untuk dapatkan persetujuan
- Kerajaan sementara diwujudkan
- Pengerusi ialah Bertram Brooke dan Anthony MacBryan ketua tempatan

Brooke. Dokumen - Gerard T. MacBryan pulang ke England bersama
- Oliver Stanley Setiausaha Tanah Jajahan berunding
perjanjian dokumen yg ditandatangan ketua tempatan.
dgn kerajaan sementara 1944 utk membolehkan
British mengambil Sarawak. Namun Bertram dan - Vyner setuju serah Sarawak tanpa pengetahuan
Anthony menolak tawaran tersebut.
rakyat Sarawak

Kelulusan - British arahkan Vyner dapatkan kelulusan Majlis

Majlis Negeri dan persetujuan rakyat Sarawak dahulu

Negeri

2 Mei 1946 - British hantar 2 ahli Parlimen iaitu Gammans dan

Rees Williams utk buat tinjauan

Faktor Penyerahan Sarawak kepada British oleh Vyner Brooke - Mrk tiba di Kuching 2 Mei 1946

Masalah - Semasa Charles Brooke mewariskan takhta kepada - Hasil tinjauan

Pewarisan Vyner, beliau wasiatkan Vyner supaya adakan  Sebahagian besar rakyat Sarawak

Takhta rundingan dengan saudaranya Bertram Brooke dlm menentang

pentadbiran negeri  Orang Cina sokong

- Namun Vyner sering ketepikan Bertram dan  Terdapat penduduk yg tidak memahami

membuat keputusan megikut kehendak sendiri. maksud penyerahan

- Vyner Brooke tiada anak lelaki utk gantinya sbg  Laporan Gammans dan Rees Williams

raja berkaitan isu penyerahan di bawa ke

- Sedangkan beliau tua dan uzur Majlis Negeri

- Vyner enggan lantik anak sudaranya Anthony Rang - Majlis Negeri mengeluarkan Rang Undang²

Brooke (anak Bertram Brooke) gantikannya Undang² Penyerahan

- Lebih rela serah pada British Penyerahan - Keputusan menunjukkan golongan

Desakan - 1938 Lord Moyne Setiausaha Pejabat Tanah propenyerahan menang dgn 19 undi sementara

Kerajaan Jajahan arahkan Shenton Thomas supaya adakan 16 undi menentang

British perjanjian tambahan dgn Sarawak. (memberi 1 Julai 1946 - Taraf Sarawak sbg negeri naungan British mansuh

kuasa kpd British utk melindungi Sarawak jika - Sarawak sah sbg Tanah Jajahan British

diserang Jepun) - 1 Julai 1946 Hari Penyerahan Sarawak

- Nov 1941 Perjanjian tambahan dimeterai. Dgn ini diisytiharkan di Kuching

British mengawal pertahanan, hubungan luar dan

pentadbiran Sarawak. 4.5 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan Sarawak

- 19 Jun 1944, Pejabat Tanah Jajahan desak Vyner Penyerahan Sarawak mencetuskan 2 reaksi

Brooke (tekanan) beri kuasa lebih luas kepada 1) Menentang Penyerahan Sarawak

British untuk meluaskan kuasa di Sarawak. Faktor Penentangan Penyerahan Sarawak

- Penjajahan Sarawak, British dapat kuasai kekayaan Pimpinan Datuk Patinggi Abang Haji Abdillah

ekonomi dan menjaga pelaburan British 1. Tindakan Vyner - Prinsip Kelapan dlm Perlembagaan 1941

- 28 Feb 1945, Pejabat Tanah Jajahan utus surat Brooke menyatakan pemerintahan sendiri akan

kepada Vyner tentang pendirian untuk Bertentangan diberikan kepada rakyat Sarawak

menyerahkan Sarawak dgn - Penduduk akan dibimbing untuk mentadbir

- Akhirnya Vyner setuju serah Sarawak kpd British yg Perlembagaan negeri mereka sendiri

berupaya memajukan dan mengukuhkan 1941 - Namun tindakan Vyner melanggar prinsip

pertahanan Sarawak Kelapan

Masalah - Vyner Brooke hadapi masalah kewangan untuk - Vyner menafikan hak rakyat untuk

Kewangan pulihkan Sarawak selepas PD ke 2 mendapatkan pemerintahan sendiri

- Ekonomi Sarawak terjejas, lombong minyak 2. Vyner Brooke - Vyner buat keputusan tanpa bincang

musnah dan ladang getah terbiar Mengetepikan dengan Raja Muda (Anthony Brooke) dan

- Kemudahan pendidikan, kesihatan, jalan raya dan Surat Wasiat Tuan Muda (Bertram Brooke)

lapangan terbang perlu dibaiki Charles Brooke - Golongan menentang penyerahan mahu

- Vyner Brooke tidak mampu bangunkan semula memulihkan pemerintahan Dinasti Brooke

Sarawak / menyediakan kemudahan dan spy dapat menuntut merdeka dgn mudah

perubahan sosioekonomi kpd penduduk 3. Gerald T. - Gerald guna tipu muslihat spt tekanan,

- Kemusnahan akibat PD 2 memerlukan kos besar MacBryan desakn, pijukan dan sogokan utk dpt

Menggunakan persetujuan dari ketua tempatan

Muslihat

6|Sejarah Tingkatan 4 Ruainun SMK Teriang Hilir NSDK

Bentuk Penentangan Penduduk Tempatan - Mengorbankan masa dan
tenaga mengatur demonstrasi
1. Mengadakan Penganjur - Johari Anang menentang penyerahan
Persidangan - Sharkawi Osman
- Cikgu Ajibah Abol ketuai
Kehadiran - Perwakilan seluruh Sarawak kaum wanita untuk
bergabung tenaga dengan
Pengerusi - Johari Anang gerakan antipenyerahan
dalam usaha
Objektif - Mengadakan demonstrasi pada memperjuangkan
kemerdekaan Sarawak
setiap 1 Julai kerana
- Utusan Sarawak
menentang penyerahan - Januari 1949
- Gerakan mendapat tenaga
Sarawak
baharu
Pertubuhan - Pergerakan Pemuda Melayu - Saluran menyebarkan

yg sertai (PPM) 5. Menggunaka Akhbar tentangan mereka terhadap
n akhbar Terbitan penyerahan Sarawak
- Barisan Pemuda Sarawak (BPS) peranan - ulasan berita tentang
6. Menulis tindakan British menyekat
- Persatuan Kebangsaan Melayu Surat Contoh Anthony Brooke dr memasuki
Bantahan ulasan Sarawak pada 16 Sept 1949
Sarawak (PKMS) akhbar - Artikel bertajuk “Kerajaan
7. Menubuh British Menipu Rakyat” yg
- Persatuan Melayu Miri kan Pergerakan disiarkan pada 7 Nov 1949
Kumpulan Pemuda
- Kesetian Muda Matu Rukun 13 Melayu hantar surat kepada kerajaan
(PPM) British di London bagi
- Persekutuan Bumiputera Barisan menyatakan bantahan mereka
Pemuda terhadap penyerahan Sarawak
- Orang Dayak menubuhkan Sarawak - 1949, BPS hantar referendum
(BPS)
Sarawak Dayak Association memansuhkan penyerahan
Anthony Sarawak
(SDA) 500 ahli Brooke - Hantar surat bantahan
kepada Perdana Menteri
2. Mengadakan Tarikh - 30 Oktober 1946 British, Clement Attlee dgn
Demonstrasi - Demonstrasi pertama diadakan salinannya kepada Gabenor
- Menentang penyerahan
ketika kedatangan Gabenor melalui sistem perundangan.
- Beliau membuat rayuan di
Pertama Sarawak iaitu Charles Privy Council
- 16 Julai 1948 Anthony bawa
Arden Clarke kes ini ke Mahkamah Tinggi
Brunei namun ditolak
Tempat - Di Astana

Ketua - Datu Patinggi Abang Haji

Abdillah

Penyertaan - Perarakan disertai 16 persatuan

Melayu

Tindakan - PKMS desak British undur dari

persatuan Sarawak

- Menulis kata

a)“Kami membantah dengan

sekeras²nya tindakan Brooke

menyerahkan Sarawak

kepada kolonial Inggeris”

b)“Sarawak adalah hak kami”

c) “Leburkan kolonial”

d)“No Cession

- Sepanduk / poster ditampal di

pokok, perahu dan jeti

3. Meletak - British sedar pemimpin antipenyerahan terdiri dr Oleh - Golongan Muda
Jawatan pegawai perkhidmatan awam dan guru Persatuan - Pergerakan Pemuda Melayu
Beramai- Tempat - Sibu
ramai - British mengeluarkan Pekeliling No. 9/1946 Tarikh - 20 Ogos 1948
(Circular No.9) pada Dis 1946 yg melarang pegawai Bentuk - Sulit
Pemimpin - Awang Rambli
awam sertai gerakan - Morshidi Sidek
Sasaran - Bujang Suntong
- 2 April 1947 seramai 409 kakitangan kerajaan kumpulan - Menghapuskan pegawai
Tindakan
meletak jawatan spt guru, petugas di Pos dan tinggi British di Sibu, Sarawak
- Mesyuarat sulit diadakan
Telegraf, Jabatan Marin, Kastam, Perubatan dan
untuk membunuh Duncan
Kesihatan, Percetakan, Jabatan Tanah dan Ukur, Stewart pada 3 Dis 1949 di
Sibu
Jabatan Kerja Raya, Bomba dan Perbendaharaan

- Seramai 56 pelajar Maktab Perguruan Melayu

Sarawak bertindak menamatkan pengajian sbg

bantahan terhadap Pekeliling No.9

4. Bantahan Golongan - Cikgu Lily Eberwein (PKMS)
Wanita wanita - Hajah Sipah Tuanku Othman

- Dayang Fauziah

- Cikgu Ajibah Abol

Ketua (Ibu) - Cikgu Lily Eberwein

Tindakan - Pergi ke rumah panjang

wanita mengadakan kempen

kesedaran

7|Sejarah Tingkatan 4 Ruainun SMK Teriang Hilir NSDK

Peristiwa Sungkit Berdarah Rumusan - British menjadikan Sarawak tanah jajahan.
- Pejuang kemerdekaan Sarawak - Ia menggambarkan rancangan besar British di
Peranan Rosli - Menikam Sir Duncan Stewart dan seminggu
Dhobi Tanah Melayu, Singapura dan wilayah utara
Peristiwa kemudian Duncan Stewart meninggal dunia Borneo.
Tindakan British di Hospital Singapura - Penyerahan Sarawak mencetuskan reaksi
- “Sungkit Berdarah menentang dan menyokong penduduk
Tindakan British - Pembunuhan Duncan beri kesempatan kpd
kepada pejuang British utk tindas gerakan antipenyerahan 4.6 Penyerahan Sabah kepada Kerajaan British
Kesan - 6-7 Dis British tutup pejabat PPM, PKMS,
BPS, Angkatan Semangat Anak Negeri Pentadbiran - Diperkenalkan di Sabah selepas Jepun serah
Sarawak (ASAS) BMA kalah
- Anthony Brooke merayu semua persatuan
supaya menghentikan usaha menentang - 28 Sept 1945 Kota Kinabalu dibebaskan dr
penyerahann pada 5 Feb 1951 kawalan Jepun

- Rosli Dhoby, Morshidi Sidek, Awang Rambli, - 19 Okt 1945 Sandakan dibebaskan
Bujang Sutong dikenakan hukuman gantung - Ketua pentadbiran BMA : C.F.C Macaskie
hingga mati setelah di dapati bersalah - Fungsi BMA : untuk mengembalikan

- Anggota Rukun 13 yg lain dipenjarakan keamanan dan ketenteraman negeri
- Gerakan antipenyerahan Sarawak gagal
- ia memberi kesedaran/ membangkitkan

nasionalisme dlm kalangan penduduk
- membawa kpd penubuhan parti politik

Latarbelakang Penyerahan Sabah kepada British

- 26 Jun 1946 Syarikat Borneo Utara British (SBUB) menandatangani

perjanjian dgn British

- Sabah menjadi tanah jajahan British

- Pentadbiran negeri akan ditadbir oleh Gabenor sbg Ketua

Kerajaan

- Gabenor British pertama ialah Sir Edward Twining

2) Menyokong Penyerahan Sarawak Faktor Penyerahan

Ketua - Datu Bandar Abang Haji Mustapha 1. Memenuhi - Perdana Menteri Britain Clement Attlee

menyokong - Datu Amar Abang Haji Suleiman Kepentingan sedang selesaikan pemberian kemerdekaan

Faktor Memajukan - Ahli Majlis Negeri, Datu Bandar British kepada Sri Lanka, India dan Burma
menyokong
negeri Abang Haji Mustapha - Sabah berpotensi menggantikan tanah

menyatakan bhw selepas jajahan tersebut kerana berupaya bekalkan

perang, Sarawak byk musnah sumber bahan mentah dan kawasan pasaran

- Penyerahan dpt memajukan bagi barangan British

Sarawak dlm aspek politik, 2. Meneruskan - Semasa SBUB, Sabah negeri naungan British

perhubungan, perdagangan, dasar British - British kuasai perhubungan luar negeri dan

pertanian, pendidikan, dalam pertahanan Sabah.

kesihatan , taraf hidup rakyat Hubungan - Keadaan ini mendorong SBUB membuat

Memajukan - Golongan propenyerahan Luar keputusan serah Sabah kpd British pd 1946

Penduduk menubuhkan Young Malay 3. Masalah - Sebelum tinggalkan Sabah, Jepun musnahkan

Tempatan Association (YMA) Kewangan Jesselton, Kudat, Sandakan

- Peranan YMA SBUB - Ia memerlukan kos besar
 menggalakkan kemajuan
- SBUB tidak mampu bangunkan Sabah

orang Melayu dlm ekonomi - SBUB setuju serah kepada British kerana

dan sosial kekurangan dana
 membantu orang Melayu yg

mundur / ketinggalan
 Kegiatan menjurus pada

bidang pelajaran, agama dan

sukan

Memberi - Ramai golongan intelektual

Peluang diberikan peluang utk mengisi

Pekerjaan jawatan tinggi dalam

dlm perkhidmatan kerajaan spt

Perkhidmatan peguam, doktor dan jurutera.

Awam - Dgn ini British akan

memberikan taraf kerajaan

sendiri kpd Sarawak.

8|Sejarah Tingkatan 4 Ruainun SMK Teriang Hilir NSDK

4.7 Reaksi Penduduk Tempatan terhadap Penyerahan Sabah

Kepentingan Sosioekonomi Penduduk Tempatan

- Penyerahan Sabah pada 15 Julai 1946 tidak mendapat penentangan Tidak menentang - Penyerahan Sabah dianggap peluang kepada

dr rakyat tempatan disebabkan perkara berikut penyerahan penduduk tempatan melibatkan diri dalam

- Sabah kpd British pentadbiran

Dasar British - Memajukan perniagaan

1. British - Penduduk Sabah terdiri dari pelbagai - Meluaskan jaringan perdagangan

menindas kumpulan etnik berbeza bahasa, budaya, - Membangunkan Sabah selepas perang

Kegiatan kepercayaan, petempatan, kegiatan ekonomi - Penduduk enggan melibatkan diri dalam

Berpesatuan - Pemimpin Sabah sukar menghimpunkan aktiviti menentang penyerahan Sabah

kesemua etnik dalam satu pertubuhan kepada British

- Terdapat juga persatuan ditubuhkan spt - Penduduk Sabah tidak memahami tujuan

a) Persaudaraan Sahabat Pena Sabah penyerahan

(PASPAS) - Dasar British yg menindas kesedaran

b) Persatuan Kebangsaan Melayu di Sabah nasionalisme dlm kalangan anak watan

pimpinan Tengku Noordin, Zakaria Gun - Kebangkitan nasionalisme berlaku apabila

dan Abu Bakar K. Ahmad British memperkenalkan langkah ke arah

c) Barisan Pemuda Sabah (BARIP) berkerajaan sendiri di Sabah

pimpinan Mandur Mohammad Sharif,

Imam Suhaili Yaakub, Seruji Yaakub dan

Zulkifli Apong Abang Abdul Hadi

- Pada awal organisasi ditubuhkan untuk

memperbaik ekonomi dan politik

bumiputera.

- Kemudian pemimpin persatuan bergiat aktif

membangkitkan kesedaran berpoltiik.

- British khuatir pengaruh pemimpin ini gugat

kedudukan mrk

- Tindakan British melumpuhkan gerakan ini
 Secara halus menawarkan jawatan

kenaikan pangkat kepada ahli
 Memindahkan ahli dan pemimpin yg

aktif ke bandar lain

- Kesannya kegiatan persatuan lemah kerana

masalah kewangan dan kekurangan

pemimpin berkebolehan

2. Menghadkan - British hadkan peluang dlm pentadbiran

Peluang menyebabkan penduduk Sabah kurang

dalam pengalaman dlm Birokrasi Barat

Pentadbiran

9|Sejarah Tingkatan 4 Ruainun SMK Teriang Hilir NSDK