วิชาระบบปฏิบัติการเบื้องต้น

รหสั วชิ า 20204-2001



คำนำ

หนังสือเรียนวิชา ระบบปฏิบัติการเบ้ืองต้น รหัสวิชา 20204-2001 เล่มนี้ เรียบ
เรียงขึ้นเพื่อใช้ประกอบการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ ตามหลักสูตร
ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) พุทธศักราช 2562 ของสานักงานคณะกรรมการ
การอาชีวศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ

เน้ือหาของหนังสือมีด้วยกันทั้งหมด 6 หน่วยการเรียน ประกอบด้วย
(1) ระบบของคอมพิวเตอร์ (2) โปรแกรมระบบปฏิบัติการ (3) การเลือกใช้และ
การติดตั้งระบบปฏิบัติการมาตรฐานปิดและมาตรฐานเปิด (4) การติดต้ังไดรเวอร์
(5) การใช้งานโปรแกรมระบบปฏิบัติการ Windows 10 เบื้องต้น (6) การใช้โปรแกรม
ยูทิลิตี้ พร้อมท้ังทาแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน เพ่ือให้ผู้เรียนได้ฝึกทักษะ
ในสถานการณ์ต่าง ๆ มีทักษะการคิดและการแก้ปัญหา และบรูณาการกับการทางาน
ตามสาขาอาชีพตา่ ง ๆ ตอ่ ไป

หวังว่า หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เรื่องระบบปฏิบัติการเบื้องต้น รหัสวิชา
20204-2001 เล่มน้ีจะเป็นประโยชน์ต่อผู้เรียน และอาจารย์ผู้สอน ได้ใช้เป็นแนวทางใน
การจัดการเรียนการสอนตามอุดมการณ์และหลักการในการอาชีวะศึกษา ใช้เป็นเกณฑ์
การรับรองวิทยฐานะและมาตรฐานการศึกษาตามแนวทางการประกันคุณภาพ
การอาชีวศึกษา เน้นกระบวนการคิดอย่างมีคุณธรรมจริยธรรม หากมีข้อเสนอแนะ
ประการใด ฝ่ายจดั ทายนิ ดีนอ้ มรับไวด้ ว้ ยความขอบคุณยงิ่

หลกั สูตรรำยวชิ ำ
ชื่อวชิ ำ ระบบปฏบิ ตั กิ ำรเบือ้ งต้น
รหัสวชิ ำ 20204-2001

จดุ ประสงค์รายวชิ า เพือ่ ให้

1. เขา้ ใจเกย่ี วกบั องค์ประกอบของระบบคอมพวิ เตอร์
2. เข้าใจเก่ียวกับหลกั การทางานของโปรแกรมระบบปฏบิ ตั ิการที่เป็น
มาตรฐานปิด (Proprietary) และเป็นระบบท่ีเป็นมาตรฐานเปิด (Open
Standard)
3. สามารถตดิ ตัง้ ใชง้ านโปรแกรมระบบปฏบิ ัตกิ ารที่เปน็ มาตรฐานปิด
(Proprietary) และเปน็ ระบบท่ีเป็นมาตรฐานเปิด (Open Standard)
4. มเี จตคตแิ ละกจิ นสิ ยั ทด่ี ีในการปฏบิ ัตงิ านคอมพิวเตอร์ด้วยความ
ละเอยี ดรอบคอบ และถกู ต้อง

สมรรถนะรายวชิ า

1. แสดงความรเู้ ก่ยี วกับองค์ประกอบของระบบคอมพิวเตอร์
2. แสดงความรูเ้ กย่ี วกบั หลกั การทางานของโปรแกรมระบบปฏบิ ตั กิ าร
3. ตดิ ตัง้ และใชร้ ะบบปฏบิ ัติการท้งั ระบบทีเ่ ป็นมาตรฐานปดิ
(Proprietary) และเปน็ ระบบทเ่ี ป็นมาตรฐานเปดิ (Open Standard)

คาอธิบายรายวชิ า

ศึกษาและปฏบิ ตั เิ ก่ียวกบั องค์ประกอบของระบบคอมพวิ เตอร์
หลักการทางานของระบบปฏบิ ตั กิ าร การติดต้ังระบบปฏบิ ตั กิ ารต่าง ๆ
ท้ังระบบที่เป็นมาตรฐานปดิ (Proprietary) และเปน็ ระบบทเ่ี ป็น
มาตรฐานเปดิ (Open Standard)การใช้งานโปรแกรมระบบปฏิบัติการ
เบอ้ื งตน้ และโปรแกรมยทู ลิ ิตข้ี องระบบปฏบิ ตั กิ าร

สำรบัญ

1 ระบบของคอมพวิ เตอร์

1.1 องคป์ ระกอบของระบบคอมพวิ เตอร์
1.2 หลักการทางานของคอมพิวเตอร์
แบบทดสอบหลังเรยี นหนว่ ยท่ี 1

2 โปรแกรมระบบปฏิบตั ิการ

2.1 ความหมายของระบบปฏบิ ัตกิ าร
2.2 หลักการทางานของระบบปฏบิ ัติการ
2.3 หนา้ ทแ่ี ละความสาคญั ของโปรแกรมระบบปฏบิ ัตกิ าร
2.4 ประเภทของระบบปฏิบัติการ
2.5 มาตรฐานของโปรแกรมระบบปฏิบัตกิ าร
2.6 ระบบปฏิบัตกิ ารบนอุปกรณ์พกพา
แบบทดสอบหลังเรยี นหนว่ ยท่ี 2

3 การเลอื กใชแ้ ละการติดตง้ั ระบบปฏบิ ัติการ

มาตฐานปิดและมาตรฐานเปิด

3.1 การเลือกใช้ระบบปฏิบัติการมาตรฐานปดิ
3.2 การเลอื กใช้ระบบปฏบิ ตั ิการมาตรฐานเปิด
3.3 การติดต้ังโปรแกรมระบบปฏบิ ตั ิการมาตรฐานปดิ
3.4 การตดิ ตงั้ โปรแกรมระบบปฏบิ ัตกิ ารมาตรฐานเปดิ
แบบทดสอบหลังเรยี นหน่วยท่ี 3

4 การตดิ ตัง้ ไดรเวอร์

4.1 ความหมายของไดรเวอร์
4.2 การติดตงั้ ไดรเวอร์ใน Windows 8
4.3 การติดตัง้ ไดรเวอร์ใน Windows 10
แบบทดสอบหลังเรียนหนว่ ยที่ 4

5 การใชง้ านโปรแกรมระบบปฏบิ ัตกิ าร

Windows 10 เบอื้ งต้น

5.1 ประเภทของระบบปฏิบัตกิ าร Windows 10
5.2 สว่ นประกอบของหนา้ จอระบบปฏบิ ัตกิ าร Windows 10
5.3 การใชง้ านเบ้อื งตน้ ระบบปฏิบัติการ Windows 10
แบบทดสอบหลงั เรียนหนว่ ยที่ 5

6 การใชโ้ ปรแกรมยทู ิลิต้ี

6.1 ความหมายของโปรแกรมยูทลิ ิต้ี
6.2 การใช้โปรแกรมกล่มุ ยทู ิลิตร้ี ะบบปฏบิ ตั ิการ Windows 8
6.3 การใช้โปรแกรมกลุ่มยูทิลิต้ีระบบปฏบิ ตั ิการ Windows 10
6.4 การใช้โปรแกรมกลมุ่ ยทู ิลิตีร้ ะบบปฏิบตั ิการ Android
แบบทดสอบหลังเรยี นหนว่ ยที่ 6



1แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยที่

ระบบของคอมพวิ เตอร์

คำชแี้ จง จงเลอื กขอ้ ทถี่ ูกท่สี ุดเพียงข้อเดียว

1. โปรแกรมระบบปฏบิ ตั กิ ำรทีเ่ ป็นซอฟต์แวรใ์ ช้งำนลำ่ สุดใน

ปจั จบุ นั คอื ข้อใด

ก. Windows 7 ข. Windows 8.1

ค. Windows 8 ง. Windows 10 สแกนเพื่อทาแบบทดสอบ

2. ซอฟตแ์ วร์ระบบ แบ่งออกเป็นกีป่ ระเภท

ก. 3 ประเภท ข. 1 ประเภท

ค. 2 ประเภท ง. 4 ประเภท

3. หนำ้ ทขี่ องบุคลำกรคอมพวิ เตอรต์ ำแหน่ง Operator คอื ขอ้ ใด

ก. เขยี นโปรแกรมเบ้อื งต้น

ข. คอยปิดและเปดิ เครอื่ ง และเฝา้ ดจู อภาพ

ค. ประกาศขอ้ มลู ทางด้านคอมพวิ เตอร์

ง. ประชาสัมพนั ธ์ทางด้านคอมพวิ เตอร์

4. ขอ้ ใดเปน็ หนำ้ ทข่ี องโปรแกรมระบบปฏิบตั ิกำรที่ถูกต้อง

ก. เป็นสอื่ กลางระหว่างฮาร์ดแวร์กับบคุ ลากร

ข. ควบคมุ อุปกรณท์ ง้ั หมด

ค. ควบคุมการใช้งานโปรแกรม

ง. ควบคมุ การคานวณ

5. ขอ้ ใดไมใ่ ชห่ นว่ ยหลกั ของฮำรด์ แวร์

ก. หนว่ ยความจาสารอง ข. หนว่ ยประมวลผล

ค. หน่วยแสดงผลขอ้ มลู ง. หน่วยรับข้อมูล

ระบบปฏบิ ัตกิ ำรเบื้องต้น 3

6. นกั วิเครำะห์และออกแบบระบบทำหนำ้ ทีศ่ ึกษำและรวบรวมควำมตอ้ งกำรของผู้ใช้
ระบบและทำหน้ำเป็นส่ือกลำงระหวำ่ งผู้ใช้ระบบมคี วำมหมำยตำมขอ้ ใด

ก. System Analyst and Designer ข. Programmer

ค. User ง. Operator

7. ซอฟต์แวรส์ ำหรับงำนเฉพำะด้ำนคือข้อใด

ก. โปรแกรมระบบสนิ ค้าคงคลัง ข. โปรแกรม Photoshop CS

ค. Windows 10 ง. Microsoft Office

8. ข้อใดไม่ใชห่ น่วยเก็บขอ้ มลู สำรอง

ก. CD ROM ข. ROM

ค. Hard Disk ง. Flash Drive

9. เครื่องพมิ พจ์ ดั เป็นอุปกรณ์ตำมขอ้ ใด

ก. แสดงผลข้อมลู ข. นาเข้าขอ้ มูล

ค. สารองข้อมลู ง. ประมวลผลข้อมลู

10. ข้อใดถูกต้องท่ีสุดเก่ียวกับตัวแปลภำษำคอมไพเลอร์ (Compiler) และอินเตอร์
พรเี ตอร์ (Interpreter)

ก. แปลทั้งโปรแกรมเหมือนกนั

ข. คอมไพเลอรแ์ ปลทลี ะบรรทดั

ค. อินเตอรพ์ รีเตอรแ์ ปลท้งั โปรแกรม

ง. คอมไพเลอร์แปลท้ังโปรแกรม

4 ระบบปฏบิ ตั กิ ำรเบื้องต้น

1.1 องค์ประกอบของระบบคอมพวิ เตอร์

1.ฮำรด์ แวร์ ( Hardware)

ฮาร์ดแวร์เป็นองค์ประกอบของตัวเครื่องที่สามารถจับต้องได้ ได้แก่
วงจรไฟฟา้ ตัวเครอ่ื ง จอภาพ เครอ่ื งพมิ พ์ คยี บ์ อรด์ เป็นต้น

รปู ที่ 1.1 ฮาร์ดแวร์
(ทีม่ า : https://www.nncomputerit.com)
1.1 หน่วยรับข้อมูล ( Input Unit) ทาหน้าที่รับข้อมูลและโปรแกรมเข้า
เครื่อง ได้แก่ คีย์บอร์ดหรือแป้นพิมพ์ เมาส์ เคร่ืองสแกน เครื่องรูดบัตร Digitizer
เปน็ ตน้

ระบบปฏบิ ัตกิ ำรเบื้องต้น 5

รูปที่ 1.2 หนว่ ยรบั ข้อมลู
(ทีม่ า : http://cslabs.jowave.com)
1.2 หน่วยประมวลผลกลำง (CPU:Central Processing Unit) หน่วย
ประมวลผลกลางหรอื ซีพียู เรยี กอกี ชอ่ื หน่งึ ว่า โปรเซสเซอร์ (Processor) หรอื ชิป (chip)
นบั เป็นอุปกรณ์ที่มีความสาคัญมากที่สุดของฮาร์ดแวร์ เพราะมีหน้าท่ีในการประมวลผล
ข้อมูลท่ีผู้ใช้ป้อน เข้ามาทางอุปกรณ์อินพุต ตามชุดคาสั่งหรือโปรแกรมท่ีผู้ใช้ต้องการใช้
งาน

รูปท่ี 1.3 หน่วยประมวลผลกลาง
(ท่ีมา : http://oingoing112.blogspot.com)

6 ระบบปฏบิ ตั กิ ำรเบื้องต้น

1.3 หน่วยควำมจำ ( Storage) ซ่ึงสามารถแยกตามหน้าท่ีได้เป็น
2 ลักษณะ คอื

(1) หน่วยความจาหลัก ( Main Memory ) ทาหน้าที่เก็บโปรแกรม
หรือข้อมูลท่ีรับมาจากหน่วยรับข้อมูลเพื่อเตรียมส่งให้หน่วยประมวลผลกลางทาการ
ประมวลผล และรับผลลพั ธ์ทีไ่ ด้จากการประมวลผลเพ่ือส่งออกหน่วยแสดงข้อมูลต่อไป
ซึ่งอาจแยกได้เป็น 2 ประเภท คือ RAM ( Random Access Memory ) ที่สามารถ
อ่านและเขียนข้อมูลได้ในขณะที่เปิดเครื่องอยู่ แต่เม่ือปิดเครื่องข้อมูลใน RAM
จะหายไป และ ROM (Read Only Memory) จะอ่านได้อย่างเดียว เช่น BIOS (Basic
Input Output system) โปรแกรมฝงั ไว้ใชต้ อนสตาร์ตเคร่อื ง เพอื่ เครื่องคอมพิวเตอร์
เริ่มตน้ ทางาน เป็นตน้

รปู ที่ 1.4 หน่วยความจาหลกั
(ที่มา : http://www.modernhardware.krusudruadee.com/)

ระบบปฏบิ ตั กิ ำรเบื้องต้น 7

(2) หน่วยความจาสารอง ( Secondary Storage) เป็นหน่วยที่ทาหน้าที่เก็บ
ข้อมูล หรือโปรแกรมท่ีจะป้อนเข้าสู่หน่วยความจาหลักภายในเคร่ืองก่อนทาการ
ประมวลผลโดยซีพียู รวมท้ังเป็นท่ีเก็บผลลัพธ์จากการประมวลผลด้วย ปัจจุบันรู้จักใน
นามฮาร์ดดิสก์ (Hard disk) หรือแผ่นฟร็อปปีดิสก์ (Floppy Disk) ซ่ึงเม่ือปิดเคร่ือง
ข้อมลู จะยงั คงเกบ็ อยู่

รูปท่ี 1.5 หนว่ ยความจาสารอง
(ทมี่ า : http://bannongphi.ac.th/)
1.4 หน่วยแสดงผล ( Output Unit ) ทาหน้าท่ีในการแสดงผลลัพธ์ที่ได้จาก
การประมวลผล ได้แก่ จอภาพ และเคร่ืองพมิ พ์ เป็นตน้

รูปท่ี 1.6 หน่วยแสดงผล
(ท่ีมา : https://sites.google.com/)

8 ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น
2. ซอฟต์แวร์ ( Software )

ซอฟต์แวร์ คือ โปรแกรมหรือชุดคาสั่ง ที่สั่งให้ฮาร์ดแวร์ทางานรวมไปถึงการ
ควบคุมการทางาน ของอุปกรณ์แวดล้อมต่างๆ เช่น ฮาร์ดดิสก์ ดิสก์ไดร์ฟ ซีดีรอม
การ์ดอินเตอร์เฟสต่าง ๆ เป็นต้น ซอฟต์แวร์ เป็นส่ิงท่ีมองไม่เห็นจับต้องไม่ได้ แต่รับรู้
การทางานของมันได้ ซึ่งต่างกับ ฮาร์ดแวร์ (Hardware) ท่ีสามารถจับต้องได้
ซอฟตแ์ วร์สามารถแบ่งเปน็ 2 ประเภท คอื

2.1 ซอฟต์แวร์ระบบ ( System Software) คือโปรแกรมที่ใช้ในการ
ควบคุมระบบการ ทางานของเคร่ืองคอมพิวเตอร์ทั้งหมด เช่น การบู ตเคร่ือง
การสาเนาข้อมูล การจัดการระบบของดิสก์ ชุดคาส่ังท่ีเขียนเป็นคาส่ังสาเร็จรูป โดย
ผู้ผลิตเคร่ืองคอมพิวเตอร์ และมีมาพร้อมแล้วจากโรงงานผลิต การทางานหรือการ
ประมวลผล ของซอฟต์แวร์เหล่านี้ ขึ้นกับเคร่ืองคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่อง ระบบของ
ซอฟต์แวร์เหล่านี้ ออกแบบมาเพื่อการปฏิบัติควบคุม และมีความสามารถในการ
ยื ด ห ยุ่ น ก า ร ป ร ะ ม ว ล ผ ล ข อ ง เ ค รื่ อ ง ค อ ม พิ ว เ ต อ ร์ แ บ่ ง อ อ ก เ ป็ น
4 ประเภทคอื

รูปที่ 1.7 ซอฟตแ์ วรร์ ะบบ
(ทีม่ า : http://darkzone025803.blogspot.com/ )

ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น 9

(1) โปรแกรมระบบปฏิบัติการ (Operating System) เป็นโปรแกรมที่ใช้
ควบคุม และติดต่อกับอุปกรณ์ต่าง ๆ ของเครื่องคอมพิวเตอร์ โดยเฉพาะการจัดการ
ระบบของดิสก์ การบริหารหน่วยความจาของระบบ กล่าวโดยสรุปคือ หากจะทางานใด
งานหนง่ึ โดยใช้คอมพวิ เตอร์เป็นเครื่องมอื ในการทางาน แลว้ จะตอ้ งตดิ ตอ่ กับซอฟตแ์ วร์
ระบบก่อน ถ้าขาดซอฟต์แวร์ชนิดนี้ จะทาให้เครื่องคอมพิวเตอร์ ไม่สามารถทางานได้
ตัวอย่างของซอฟต์แวร์ประเภทน้ีได้แก่ โปรแกรมระบบปฏิบัติการ Unix Linux DOS
และWindows (เวอร์ช่ันต่าง ๆ เชน่ 95 98 me 2000 NT XP Vista ) เปน็ ตน้

(2) ตัวแปลภาษา (Translator) จาก Source Code ให้เป็น Object Code
(แปลจากภาษาท่มี นษุ ย์เข้าใจ ให้เป็นภาษาท่ีเคร่ืองเข้าใจ เปรียบเสมือนล่ามแปลภาษา)
เปน็ ซอฟตแ์ วรท์ ีใ่ ช้ในการแปลภาษาระดับสูง ซึ่ง เป็นภาษาใกล้เคียงภาษามนุษย์ ให้เป็น
ภาษาเคร่ืองก่อนที่จะนาไปประมวลผล ตัวแปลภาษาแบ่งออกเป็นสองประเภทคือ
คอมไพเลอร์ (Compiler) และอนิ เตอร์พที เตอร์ (Interpeter) คอมไพเลอร์จะแปลคาส่ัง
ในโปรแกรมท้ังหมดก่อน แล้วทาการล้ิง (Link) เพื่อให้ได้คาส่ังท่ีเคร่ืองคอมพิวเตอร์
เข้าใจ สว่ นอินเตอร์พีทเตอร์จะแปลทีละประโยคคาส่ัง แล้วทางานตามประโยคคาสั่งนั้น
การจะเลอื กใช้ตวั แปลภาษาแบบใดนั้น จะขน้ึ อยู่กบั ภาษาทใ่ี ชใ้ นการเขียนโปรแกรม ซ่ึงมี
2 แบบได้แก่ ภาษาแบบโครงสร้าง เช่น ภาษาเบสิก (Basic) ภาษาปาสคาล (Pascal)
ภาษาซี (C) ภาษาจาวา(Java) ภาษาโคบอล (Cobol) ภาษา SQL ภาษา HTML เป็นต้น
ภาษาแบบเชิงวัตถุ ( Visual หรือ Object Oriented Programming ) เช่น Visual
Basic,Visual C หรือ Delphi เป็นต้น

(3) ยูติลิต้ี โปรแกรม (Utility Program) คือซอฟต์แวร์เสริมช่วยให้เคร่ือง
ทางานมีประสิทธิภาพ มากขึ้น เช่น ช่วยในการตรวจสอบดิสก์ ช่วยในการจัดเก็บข้อมูล
ในดิสก์ ช่วยสาเนาขอ้ มูล ช่วยซ่อมอาการชารุดของดิสก์ ช่วยค้นหาและกาจัดไวรัส ฯลฯ
เป็นต้นโปรแกรมในกลุ่มนี้ได้แก่ โปรแกรม Norton Winzip Scan virus Sidekick
Scandisk Screen Saver ฯลฯ เปน็ ตน้

(4) ติดต้ังและปรับปรุงระบบ (Diagonostic Program) เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้
ในการติดต้ังระบบ เพ่ือให้คอมพิวเตอร์สามารถติดต่อและใช้งานอุปกรณ์ต่าง ๆ ท่ีนามา
ติดตั้งระบบ ได้แก่ โปรแกรม Setupและ Driver ต่าง ๆ เช่น โปรแกรม Setup
Microsoft Office โปรแกรม Driver Sound , Driver Printer , Driver Scanner ฯลฯ
เปน็ ต้น

10 ระบบปฏบิ ตั กิ ำรเบื้องต้น

2.2 ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (ApplicationSoftware) คือ ซอฟต์แวร์หรือ
โปรแกรมที่ทาให้คอมพิวเตอร์ทางานต่างๆ ตามท่ีผู้ใช้ต้องการ ไม่ว่าจะด้านเอกสาร
บญั ชี การจดั เกบ็ ขอ้ มูล เป็นต้น ซอฟต์แวรป์ ระยุกตส์ ามารถจาแนกได้เปน็ 2 ประเภท

รูปที่ 1.8 ซอฟตแ์ วรป์ ระยกุ ต์
(ท่มี า : https://www.itgenius.co.th/)
(1) ซอฟต์แวร์สาหรบั งานเฉพาะด้าน (Special Purpose Software) คือ
โปรแกรมซึ่งเขียนขึ้นเพ่ือการทางานเฉพาะอย่างที่เราต้องการ บางที่เรียกว่า User’s
Program เช่น โปรแกรมการทาบัญชีจา่ ยเงินเดือน โปรแกรมระบบเช่าซ้ือ โปรแกรมการ
ทาสินคา้ คงคลัง เปน็ ตน้ ซ่งึ แตล่ ะโปรแกรมก็มักจะมีเงื่อนไข หรือแบบฟอร์มแตกต่างกัน
ออกไปตามความต้องการ หรือกฏเกณฑ์ของแต่ละหน่วยงานท่ีใช้ ซ่ึงสามารถดัดแปลง
แกไ้ ขเพ่ิมเตมิ (Modifications) ในบางสว่ นของโปรแกรมได้ เพ่ือใหต้ รงกับความต้องการ
ของผู้ใช้ และซอฟต์แวร์ประยุกต์ที่เขียนขึ้นนี้โดยส่วนใหญ่มักใช้ภาษาระดับสูงเป็นตัว
พฒั นา
(2) ซอฟต์แวร์สาหรับงานทั่วไป (General Purpose Software) เป็น
โปรแกรมประยุกต์ที่มีผู้จัดทาไว้ เพ่ือใช้ในการทางานประเภทต่างๆ ท่ัวไป โดยผู้ใช้คน
อ่ืนๆ สามารถนาโปรแกรมนี้ไปประยุกต์ใช้กับข้อมูลของตนได้ แต่จะไม่สามารถทาการ
ดัดแปลง หรือแก้ไขโปรแกรมได้ ผู้ใช้ไม่จาเป็นต้องเขียนโปรแกรมเอง ซึ่งเป็นการ
ประหยัดเวลา แรงงาน และค่าใช้จ่ายในการเขียนโปรแกรม นอกจากนี้ ยังไม่ต้องเวลา
มากในการฝึกและปฏิบัติ ซงึ่ โปรแกรมสาเรจ็ รปู น้ี มกั จะมกี ารใชง้ านในหน่วยงาน ซึ่งขาด
บุคลากรท่ีมีความชานาญเป็นพิเศษในการเขียนโปรแกรม ดังนั้น การใช้โปรแกรม
สาเร็จรูปจึงเป็นส่ิงที่อานวยความสะดวกและเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง ตัวอย่างโปรแกรม
สาเร็จรูปที่นิยมใช้ได้แก่ MS-Office, Lotus, Adobe Photoshop, SPSS, Internet
Explorer และ เกมสต์ ่างๆ เปน็ ต้น

ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น 11

3. บุคลำกร ( Peopleware )

บคุ ลากรจะเป็นส่ิงสาคญั ทจี่ ะเปน็ ตัวกาหนดถึงประสิทธภิ าพถึงความสาเร็จและความ
คุ้มค่าในการใช้งานคอมพิวเตอร์ ซึ่งสามารถแบ่งบุคลากรตามหน้าที่เก่ียวข้องตามลักษณะ
งานได้ 6 ด้าน ดังนี้

1. นกั วเิ ครำะหแ์ ละออกแบบระบบ (Systems Analyst and Designer : SA )
ทาหน้าท่ีศึกษาและรวบรวมความต้องการของผู้ใช้ระบบ และทาหน้าท่ีเป็นสื่อกลางระหว่าง
ผู้ใช้ระบบและนักเขียนโปรแกรม (Programmer) หรือปรับปรุงคุณภาพงานเดิม
นักวิเคราะห์ระบบต้องมีความรู้เกี่ยวกับระบบคอมพิวเตอร์ พ้ืนฐานการเขียนโปรแกรม และ
ควรจะเปน็ ผู้มีความคดิ รเิ ร่ิมสร้างสรรค์มีมนษุ ย์สัมพันธท์ ่ดี ี

2. โปรแกรมเมอร์ ( Programmer ) คือบุคคลท่ีทาหน้าที่เขียนซอฟต์แวร์ต่างๆ
(Software) หรือเขียนโปรแกรมเพื่อส่ังงานให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทางานตามความต้องการ
ของผูใ้ ช้ โดยเขียนตามแผนผงั ท่นี กั วิเคราะห์ระบบได้เขียนไว้

3. ผู้ใช้ ( User ) เป็นผู้ใช้ระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งจะเป็นผู้ปฏิบัติหรือกาหนดความ
ต้องการในการใช้ระบบคอมพวิ เตอร์ว่าทางานอะไรไดบ้ า้ ง ผู้ใชง้ านคอมพวิ เตอร์ทวั่ ไป จะต้อง
เรยี นรวู้ ิธีการใช้เครื่อง และวิธีการใช้งานโปรแกรม เพ่ือให้โปรแกรมท่ีมีอยู่สามารถทางานได้
ตามที่ต้องการ

4. ผู้ปฏิบัติกำร ( Operator ) สาหรับระบบขนาดใหญ่ เช่น เมนเฟรม จะต้องมี
เจ้าหน้าท่ีคอมพิวเตอร์ท่ีคอยปิดและเปิดเครื่อง และเฝ้าดูจอภาพเมื่อมีปัญหาซึ่งอาจเกิด
ขัดข้อง จะต้องแจ้ง System Programmer ซึ่งเป็นผู้ดูแลตรวจสอบแก้ไขโปรแกรมระบบ
ควบคุมเคร่ือง (System Software) อกี ทีหนง่ึ

5. ผู้บริหำรฐำนข้อมูล ( Database Administrator : DBA ) กลุ่มบุคคลท่ีทา
หน้าทด่ี ูแลข้อมลู ผ่านระบบจัดการฐานข้อมูล ซึ่งจะควบคุมให้การทางานเป็นไปอย่างราบรื่น
นอกจากนีย้ ังทาหน้าทกี่ าหนดสทิ ธกิ ารใช้งานข้อมูล กาหนดในเร่ืองความปลอดภัยของการใช้
งาน พรอ้ มทง้ั ดูแลดาตา้ เบสเซริ ์ฟเวอร์ (Database Server) ใหท้ างานอยา่ งปกติด้วย

6. ผู้จัดกำรระบบ (System Manager) คือ ผู้วางนโยบายการใช้คอมพิวเตอร์ให้
เป็นไปตามเป้าหมายของหน่วยงาน เป็นผู้ท่ีมีความหมายต่อความสาเร็จหรือล้มเหลวของ
การนาระบบคอมพวิ เตอรเ์ ข้ามาใช้งานเป็นอย่างมาก

12 ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น

4. ขอ้ มลู และสำรสนเทศ

1. ข้อมูล (Data) หมายถึง ข้อเท็จจริงหรือเหตุการณ์ที่เกิดข้ึน แล้วใช้ตัวเลข
ตัวอักษร หรอื สญั ลักษณ์ ตา่ งๆ ทาความหมายแทนสิง่ เหลา่ น้ัน

2. สำรสนเทศ (Information) หมายถงึ ขอ้ สรุปตา่ งๆ ทีไ่ ดจ้ ากการนาขอ้ มูลมา
ทาการวิเคราะห์ หรือผา่ นวิธีการท่ี ไดก้ าหนดขึน้ ทัง้ น้เี พือ่ นาขอ้ สรปุ ไปใชง้ านหรืออา้ งองิ

5. กระบวนกำรทำงำน ( Procedure )

องค์ประกอบด้านนี้หมายถึงกระบวนการทางานเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ตามต้องการ
ในการทางานกับคอมพิวเตอร์ผู้ใช้จาเป็นต้องทราบขั้นตอนการทางานเพ่ือให้ได้งานท่ี
ถูกต้องและมีประสิทธิภาพ ซ่ึงอาจจะมีขั้นตอนสลับซับซ้อนหลายข้ันตอน ดังนั้นจึงมี
ความจาเป็นตอ้ งมีคู่มือปฏบิ ตั ิงาน เช่น คมู่ ือผู้ใช้ ( user manual ) หรือคมู่ อื ผดู้ แู ลระบบ
( operation manual ) เป็นต้น

1.2 หลกั การทางานของคอมพวิ เตอร์

การทางานของคอมพวิ เตอร์จะเรมิ่ จากผ้ใู ชป้ อ้ นข้อมลู ผ่านทางอปุ กรณข์ องหน่วย
รับเข้า (Input device) เช่น คีย์บอร์ด เมาส์ ข้อมูลจะถูกเปล่ียนให้เป็นสัญญาณ
ดิจิทัล ประกอบด้วยเลข 0 และ 1 แล้วส่งต่อไปยังหน่วยประมวลผลกลาง
เพื่อประมวลผลตามคาส่ัง ในระหว่างการประมวลผลข้อมูลจะถูกเก็บไว้ที่ (Random
Access Memory: RAM) ทาหน้าที่เก็บข้อมูลจากการประมวลผลเป็นการช่ัวคราว
ขณะเดยี วกนั อาจมีคาส่ังให้นาผลลัพธ์จากการประมวลผลดังกล่าวไปแสดงผลผ่านทาง
อุปกรณผ์ า่ นทางอปุ กรณ์ของหน่วยส่งออก เช่น จอภาพ หรือ เคร่ืองพิมพ์ นอกจากนี้
เราสามารถบันทึกข้อมูลท่ีอยู่ในอนาคต โดยการอ่านข้อมูลที่บันทึกในสื่อดังกล่าวผ่าน
ทางเครื่องขับหรือไดร์ฟ (drive) การส่งผ่านข้อมูลไปยังหน่วยต่างๆ ภายในระบบ
คอมพิวเตอร์จะผ่านทางระบบบัส (bus) อุปกรณ์ของหน่วยรับเข้าและส่งออก จะ
เชอ่ื มตอ่ กับตวั เครอื่ งท่ีเรยี กวา่ ซิสเต็มยูนติ (System unit) มี เคส (case) เป็นโครง
ยืดให้อุปกรณ์ต่างๆประกอบกัน ภายในเคสจะมีเมนบอร์ด (Mainboard) เป็นแผน
วงจรหลัก โดยซีพียู หน่วยความจา การ์ด รวมถึงอุปกรณ์ต่างๆ จะถูกต่อกับ
เมนบอร์ดนีท้ ้ังสนิ้

ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น 13

1. หน่วยรบั ข้อมลู (Input Unit)
ท า ห น้ า ท่ี ใ น ก า ร รั บ ข้ อ มู ล ห รื อ ค า สั่ ง จ า ก ภ า ย น อ ก เ ข้ า ไ ป เ ก็ บ ไ ว้ ใ น

หน่วยความจา เพื่อเตรียมประมวลผลข้อมูลท่ีต้องการ ซ่ึงอุปกรณ์ท่ีใช้ในการนาข้อมูล
ทีใ่ ชก้ นั อยู่ตงั้ แต่อดีตจนถึงปัจจุบันน้ัน มีอยู่หลายประเภทด้วยกันสาหรับอุปกรณ์ท่ีนิยม
ใช้ในปัจจุบันมีดังต่อไปน้ี คีย์บอร์ด (Keyboard) เมาส์ (Mouse) สแกนเนอร์
(Scanner)

รปู ที่ 1.9 หนว่ ยรบั ขอ้ มลู
(ทม่ี า : https://sites.google.com/)

2. หนว่ ยประมวลผลกลำง (Central Processing Unit)
ทาหน้าที่ในการคานวณและประมวลผล แบ่งออกเป็น 2 หน่วยย่อย

คือ หน่วยควบคุม ทาหน้าที่ในการดูแล ควบคุมลาดับข้ันตอนของการประมวลผล
และการทางานของอปุ กรณ์ตา่ งๆ ภายในหนว่ ยประมวลผลกลาง และช่วยประสานงาน
ระหวา่ งหน่วยประมวลผลกลาง กบั อุปกรณน์ าเขา้ ขอ้ มลู อปุ กรณ์ในการแสดงผล และ
หน่วยความจาสารอง หน่วยคานวณและตรรก ทาหน้าที่ในการคานวณและ
เปรียบเทยี บข้อมลู ต่างๆ ทส่ี ง่ มาจากหน่วยควบคมุ และหนว่ ยความจา

14 ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น

รูปที่ 2.0 หน่วยประมวลผลกลาง
(ท่ีมา : https://notebookspec.com/)
3. หน่วยควำมจำ
(1) หน่วยความจาหลัก ทาหน้าท่ีในการเก็บข้อมูลหรือคาสั่งต่างๆ ที่รับ
จากภายนอกเข้ามาเก็บไว้เพ่ือประมวลผลและยังเก็บผลที่ได้จากการประมวลผลไว้เพื่อ
แสดงผลอีกด้วย ซ่ึงเป็นหน่วยความจาที่มีอยู่ ในตัวเคร่ืองคอมพิวเตอร์ ทาหน้าที่
ในการเก็บคาส่ังหรือขอ้ มลู แบง่ ออกเป็น
- รอม (ROM) หนว่ ยความจาแบบถาวร
- แรม (RAM) หนว่ ยความจาแบบช่ัวคราว

รูปที่ 2.1 หนว่ ยความจาหลัก
(ท่มี า : https://medium.com/)

ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น 15

(4) หน่วยความจารอง (Secondedata Storage) ทาหน้าท่ีจัดเก็บ
ข้อมูลและโปรแกรมต่างๆ เพ่ือนามาใช้อีกครั้งภายหลัง แม้จะปิดเคร่ืองคอมพิวเตอร์
ข้อมูลและโปรแกรมท่ีจัดเก็บไว้จะไม่สูญหาย ได้แก่ Disk Drive Hard Drive
CD-Rom Magnetic Tape Card Reader เป็นตน้

รูปที่ 2.2 หน่วยความจารอง
(ทม่ี า : https://sites.google.com/)
5. หน่วยแสดงผล (Output Unit)
ทาหน้าที่ในการแสดงผลลัทธ์ท่ีได้หลังจากการคานวณและประมวลผล สาหรับ
อุปกรณ์ท่ีทาหนา้ ท่ีในการแสดงผลขอ้ มูลท่ไี ด้ ได้แก่ จอภาพ เครอื่ งพมิ พ์ เปน็ ต้น

รปู ท่ี 2.3 หนว่ ยแสดงผล
(ทม่ี า : https://sites.google.com/)

1แบบทดสอบหลงั เรียนหน่วยที่

ระบบของคอมพวิ เตอร์

คำชแี้ จง จงเลอื กข้อท่ีถูกทส่ี ุดเพยี งขอ้ เดียว

1. ซอฟต์แวรร์ ะบบ แบง่ ออกเป็นกีป่ ระเภท

ก. 1 ประเภท ข. 3 ประเภท

ค. 2 ประเภท ง. 4 ประเภท

2. โปรแกรมระบบปฏบิ ตั ิกำรที่เปน็ ซอฟตแ์ วร์ใช้งำนล่ำสดุ ใน สแกนเพอ่ื ทาแบบทดสอบ

ปัจจบุ นั คือข้อใด

ก. Windows 7 ข. Windows 8

ค. Windows 8.1 ง. Windows 10

3. หนำ้ ทีข่ องบคุ ลำกรคอมพิวเตอรต์ ำแหน่ง Operator คือขอ้ ใด

ก. ประชาสัมพนั ธ์ทางด้านคอมพวิ เตอร์

ข. ประกาศขอ้ มูลทางดา้ นคอมพิวเตอร์

ค. คอยปิดและเปิดเครื่อง และเฝ้าดูจอภาพ

ง. เขียนโปรแกรมเบื้องตน้

4. ข้อใดไมใ่ ชห่ น่วยหลกั ของฮำร์ดแวร์

ก. หนว่ ยรับขอ้ มลู ข. หนว่ ยแสดงผลขอ้ มลู

ค. หน่วยประมวลผล ง. หนว่ ยความจาสารอง

5. นกั วเิ ครำะหแ์ ละออกแบบระบบทำหน้ำที่ศกึ ษำและรวบรวมควำมตอ้ งกำรของผ้ใู ช้
ระบบและทำหนำ้ ทเ่ี ป็นสอื่ กลำงระหว่ำงผูใ้ ชร้ ะบบมีควำมหมำยตำมขอ้ ใด

ก. Programmer ข. System Analyst and Designer

ค. User ง. Operator

ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น 17

6. ข้อใดเปน็ หนำ้ ทข่ี องโปรแกรมระบบปฏิบตั ิกำรที่ถูกตอ้ ง

ก. ควบคุมการคานวณ

ข. เป็นส่ือกลางระหว่างฮาร์ดแวรก์ บั บคุ ลากร

ค. ควบคมุ อปุ กรณท์ ั้งหมด

ง. ควบคุมการใช้งานโปรแกรม

7. ข้อใดถูกต้องที่สุดเกี่ยวกับตัวแปลภำษำแบบคอมไพเลอร์ (Compiler) และ
อินเตอรพ์ รีเตอร์ (Interpreter)

ก. คอมไพเลอร์แปลทีละบรรทดั

ข. อินเตอร์พรีเตอร์แปลทงั้ โปรแกรม

ค. คอมไพเลอร์แปลทั้งโปรแกรม

ง. แปลท้ังโปรแกรมเหมอื นกนั

8. ขอ้ ใดไมใ่ ช่หน่วยเกบ็ ขอ้ มลู สำรอง

ก. ROM ข. Hard Disk

ค. CD ROM ง. Flash Drive

9. ซอฟต์แวรส์ ำหรบั งำนเฉพำะด้ำนคือขอ้ ใด

ก. Windows 10 ข. Microsoft Office

ค. โปรแกรมระบบสินคา้ คงคลงั ง. โปรแกรม Photoshop CS

10. เครือ่ งพมิ พ์จัดเปน็ อุปกรณ์ตำมข้อใด

ก. นาเขา้ ข้อมลู ข. ประมวลขอ้ มลู

ค. แสดงผลขอ้ มลู ง. สารองขอ้ มลู



2แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยท่ี

โปรแกรมระบบปฏบิ ัติกำร

คำชี้แจง จงเลือกข้อทถี่ กู ทีส่ ุดเพียงข้อเดยี ว

1. ข้อใดไม่ใชส่ ถำนะของโปรเซสในหลกั กำรทำงำนของ

ระบบปฏบิ ัติกำร

ก. สถานะติดขัด ข. สถานะพร้อม สแกนเพ่อื ทาแบบทดสอบ
ค. สถานะยกเลกิ ง. สถานะทางาน

2. Hyper-V เปน็ เทคโนโลยีแบบใดของ Windows 8

ก. จอภาพแบบสามมติ ิ

ข. สามารถเรียกใช้ระบบปฏิบตั ิการไดพ้ ร้อมกันหลายตวั

ค. หน้าจอ Start แบบ Windows 10

ง. สามารถเรยี กใชร้ ะบบปฏบิ ตั กิ ารได้

3. ขอ้ ใดบอกควำมหมำยของระบบปฏบิ ัตกิ ำรไดถ้ กู ต้องทส่ี ุด

ก. โปรแกรมสอื่ สารระหว่างผใู้ ช้กบั คอมพวิ เตอร์

ข. การปฏิบตั ิการใช้โปรแกรมประยกุ ต์

ค. โปรแกรมสาหรับใช้งานทัว่ ไป

ง. สอื่ กลางระหว่างผใู้ ชค้ อมพวิ เตอรแ์ ละฮาร์ดแวร์

4. ขอ้ ใดไมใ่ ชห่ นำ้ ท่ขี องโปรแกรมระบบปฏบิ ตั กิ ำร

ก. จดั การขอ้ มูลและสารสนเทศในหนว่ ยความจา

ข. จัดการตารางการใช้ทรัพยากร

ค. การควบคุมโปรแกรมประยกุ ต์

ง. จัดการด้านการรกั ษาความปลอดภยั

20 ระบบปฏบิ ตั กิ ำรเบื้องต้น

5. ควำมแตกต่ำงของประเภทโปรแกรมระบบปฏิบัติกำรแบบเด่ียวกับแบบเครือข่ำย
คอื ขอ้ ใด

ก. จานวนโปรแกรมทใี่ ชง้ าน ข. จานวนผใู้ ช้งานโปรแกรมระบบปฏิบัตกิ าร

ค. จานวนโปรแกรมระบบปฏบิ ัติการ ง. จานวนครัง้ ของการใชง้ าน

6. ขอ้ ใดกล่ำวไม่ถูกต้องเกย่ี วกบั ระบบปฏิบัตกิ ำรบนอุปกรณพ์ กพำ

ก. ระบบปฏบิ ตั กิ าร Android และ ios ติดต้ังมาพรอ้ มกับอปุ กรณ์พกพา

ข. ระบบปฏบิ ตั กิ ารบนโทรศัพท์มือถอื ต้องง่ายตอ่ การใชง้ าน

ค. ทกุ แอปพลิเคชันสรา้ งโดยนักพัฒนาซอฟต์แวร์

ง. Android เปน็ ระบบปฏบิ ัตกิ ารโอเพนซอร์ส

7. เอกลักษณ์ใดที่มองเห็นชัดเจนเก่ียวกับหน้ำจอของโปรแกรมระบบปฏิบัติกำร
Windows 8

ก. จอภาพแบบสามมิติ ข. หนา้ จอแบบสองรูปแบบ

ค. หน้าจอ Start แบบ Windows 10 ง. หน้าจอ Start แบบใหม่

8. จดั กำรหน้ำตำ่ งโปรแกรมพรอ้ มกันได้ 4 โปรแกรมบนหนำ้ จอเดียวเปน็ คณุ สมบตั ใิ ดของ
Windows 10

ก. Start Menu ข. Snap Assist

ค. Multiple Desktops ง. Task View

9. App for Everyone เป็นแนวคดิ ของระบบปฏิบัตกิ ำรใด

ก. Windows 10 ข. Windows 8

ค. Linux ง. Unix

10. โปรแกรมระบบปฏิบตั กิ ำรในข้อใดทเี่ ป็นระบบปฏบิ ตั กิ ำรแรก

ก. DOS ข. Windows 98

ค. Windows 95 ง. Windows 10

ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น 21

2.1 ความหมายของระบบปฏิบตั กิ าร

โปรแกรมระบบปฏิบัติการ (Operating System : OS) หมายถึง สื่อกลาง
ระหว่างผู้ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์และฮาร์ดแวร์ โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือจัดสภาพแวดล้อม
ให้ผู้ใช้ระบบสามารถปฏิบัติงานบนเคร่ืองคอมพิวเตอร์ได้ โดยจะเอื้ออานวยการพัฒนา
และการใช้โปรแกรมต่าง ๆ รวมถึงการจัดสรรทรัพยากรต่าง ๆ ให้ได้อย่างมี
ประสิทธภิ าพ

โปรแกรมระบบปฎิบัติการยกตัวอย่างเช่น ระบบปฏิบัติการ Windows7,
Windows 8, Windows 10,Linux เป็นต้น

2.2 หลกั การทางานของระบบปฏิบัติการ

เนอื่ งจากการทางานของระบบปฏิบัติการ คือ การจัดการโปรแกรมต่าง ๆ
ที่กาลงั ทางานใหม้ กี ารทางานอยา่ งมีประสิทธิภาพ ซง่ึ โปรแกรมต่าง ๆ ที่กาลังทางานอยู่
น้ัน เรียกว่า โปรเซส (ProcesS) ดังน้ันในการอธิบายหลักการทางานของ
ระบบปฏิบัติการจะกล่าวถึงวิธีจัดการทางาน โปรเซสของระบบปฏิบัติการ
เมื่อระบบปฏิบัติการสร้างโปรเซสขึ้นมา จะมีการนาโปรเซสดังกล่าวเข้าสุระบบการ
ทางาน

โปรเซสใหม่ เข้าใชง้ านซีพียู
สถานะพรอ้ ม
สถานะการทางาน
เมอื่ เกดิ เหนตุการณ์
ท่รี อยู่ หมดเวลาการใชง้ านซพี ยี ู

สถานะตดิ ขัด รอเหตุการณ์

ต้องมกี ารตดิ ตอ่ กบั ทไี่ มม่ วี ันเกิดขนึ้

อปุ กรณอ์ นิ พตุ -เอาตพ์ ุต
สถานะแนน่ งิ่

รูปที่ 2.1 หลกั การทางานของระบบปฏิบตั กิ าร

22 ระบบปฏบิ ัตกิ ำรเบื้องต้น

ขั้นตอนการทางานแบง่ ตามสถานะของโปรเซส มดี ังนี้

1. สถำนะพร้อม (Ready State) หมายถึง สถานะของโปรเซสใหม่ท่ี

พรอ้ มจะเขา้ ใช้งานซีพียู เม่อื ระบบปฏบิ ตั ิการให้โปรเซสดังกล่าวใช้งานได้

2. สถำนะทำงำน (Running State) หมายถึง สถานะโปรเซสท่ีกาลัง

ใช้ซีพียูในการทางานตามความต้องการของโปรเซสนั้น และเม่ือหมดเวลาในการเข้าใช้
งานซีพียูทร่ี ะบบปฏิบัติการกาหนดไว้ โปรเชสดังกล่าวจะกลับมาอยู่ในสถานะพร้อมเพ่ือ
รอใช้งานชีพียูในครงั้ ต่อไป

3. สถำนะติดชัด (Blocked Sate) หมายถึง สถานะของโปรเซสท่ีหยุด

การทางานเพ่ือรอเหตุการณ์อย่างใดอย่างหน่ึงให้เกิดข้ึน ซ่ึงจะเกิดข้ึนก็ต่อเมื่อโปรเซสท่ี
กาลงั ทางานอยู่ตอ้ งมีการตดิ ตอ่ กับอปุ กรณอ์ นิ พุต-เอาต์พุต โปรเซสทอ่ี ยใู่ นสถานะทางาน
จะเปลี่ยนมาเปน็ โปรเซสทอี่ ยูใ่ นสถานะติดขัด เพอ่ื เปดิ โอกาสให้โปรเซสอน่ื สามารถเขา้ ใช้
งานซีพียูได้

4. สถำนะแน่น่ิง (Deadlocked) หมายถึง สถานะของโปรเซสที่หยุด

การทางานเพ่ือรอเหตุการณ์อย่างใดอย่างหน่ึงซึ่งไม่มีวันเกิดขึ้น ซ่ึงสถานะดังกล่าวทาให้
โปรแกรมทีใ่ ชง้ านอย่หู ยดุ คา้ งการทางาน(Hang) หรืออาจทาให้คอมพิวเตอรห์ ยดุ คา้ งการ
ทางานไดเ้ ช่นกัน

2.3 หน้ำที่และควำมสำคญั ของโปรแกรมระบบปฏิบัตกิ ำร

โปรแกรมระบบปฏิบัติการเป็นตัวกลางเชื่อมโยงระหว่างผู้ใช้กับคอมพิวเตอร์
เพื่อให้เกิดความสะดวกในการส่ังงานคอมพิวเตอร์ โดยการจัดเรียมโปรแกรม
ระบบปฏิบัติการใส่ไว้ในฮาร์ดดิสก์ ของเครื่องคอมพิวเตอร์ เพ่ือใช้เป็นเคร่ืองมือในการ
ตดิ ตอ่ กับผู้ใช้ เช่นระบบปฏิบัติการ DOS ติดต่อกับผู้ใช้ โดยให้พิมพ์คาสั่ง ท่ีเคร่ืองหมาย
พร้อมรอรับคาส่ัง (Prompt Sign) ส่วนระบบปฏิบัติการวินโดวส์ ติดต่อกับผู้ใช้ โดยใช้
ภาพกราฟกิ เป็นต้น

โปรแกรมระบบปฏบิ ัติการมีหน้าท่แี ละความสาคัญดงั น้ี
1. ควบคุมการทางานฮาร์ดแวร์ของเคร่ืองคอมพิวเตอร์ เช่น ควบคุมฮาร์ดดิสก์
ดยี บ์ อรด์ และจอภาพตลอดจนฮารด์ แวรท์ นี่ ามาต่อพ่วงเพ่ือใชร้ ่วมกับเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์
เป็นตน้

ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น 23

2. ทางานร่วมกับโปรแกรมท่ีอยู่ในรอม เม่ือเริ่มบูตเครื่องโปรแกรม
ระบบปฏิบัติการ เริ่มทางานต่อจากโปรแกรมประเกท Firmware หรือซอฟต์แวร์ที่
บริษัทผู้ผลิตคอมพิวเตอร์บันทึกไว้ในหน่วยความจารอมเพื่อตรวจสอบความพร้อมของ
ฮาร์ดแวร์ในระบบ เรียกว่า BIOS (Basic Input Output System) โดย BIOS ทาการ
ตรวจสอบความพร้อมระบบฮาร์ดแวร์ของคอมพิวเตอร์ จากนั้นจึงส่งหน้าท่ีให้แก่ระบบ
ปฏิบัตกิ าร เพอื่ ควบคุมการทางานของคอมพิวเตอร์

3. จัดการตารางการใช้ทรัพยากร การประมวลผลของหน่วยประมวลผลกลาง
ของคาสงั่ ทผี่ ใู้ ช้

4. สั่งงาน เช่น กาหนดวิธีการจัดลาดับ (Queue) ของคาสั่งเวลาท่ีโปรแกรม
ระบบปฏบิ ัติการอนุญาต

5. มีคาส่ังช่วยให้หน่วยประมวลผลกลาง (CPU) ทางานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
มากท่ีสุด

6. การจัดการข้อมูลและสารสนเทศในหน่วยความจา ได้แก่ การนาข้อมูลไปวาง
(Placement) ในหน่วยความจา การแทนที่ข้อมูลในหน่วยความจา (Replacement)
การยา้ ยขอ้ มลู ในหน่วยความจา

7. จัดการระบบเพ่ือบันทึกไฟล์ข้อมูลลงบนสื่อสารอง (Secondary Storage
Unit)

8. นาโปรแกรมประเภทอ่ืนเข้าประมวลผลในเครื่องคอมพิวเตอร์ นอกจาก
ประมวลผลยังมีโปรแกรมต่างๆ ต้องการใช้ทรัพยากรของระบบคอมพิวเตอร์ ได้แก่
หนว่ ยความจา ฮาร์ดดสิ กด์ ิสก์ไดรฟ์ เครือ่ งพมิ พ์ เปน็ ต้น

9. จัดการด้านการรักษาความปลอดภัย เช่น มีระบบป้องกันการไฟล์ท่ีโดนลบ
และสามารถเรยี กคืนได้

10. จัดการเชื่อมต่อและควบคุมอุปกรณ์รอบข้างของคอมพิวเตอร์ ได้แก่
เคร่อื งสแกนเนอร์ การ์ดเสยี ง ละโมเต็ม เป็นต้น

24 ระบบปฏบิ ัตกิ ำรเบื้องต้น

2.4 ประเภทของโปรแกรมระบบปฏบิ ตั กิ ำร

โปรแกรมระบบปฏบิ ตั ิการแบ่งออกเปน็ 3 ประเภท คือ

2.4.1 โปรแกรมระบบปฏิบตั ิกำรแบบเด่ยี ว (Stand-Alone OS)

เป็นโปรแกรมระบบปฏิบตั กิ ารท่ีมีจดุ ประสงค์ดังน้ี
1. มุง่ เนน้ และให้บริการสาหรับผใู้ ชเ้ พียงคนเดยี ว
2. นิยมใช้สาหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ท่ีประมวลผลและทางานแบบทั่วไป เช่น
เครือ่ งคอมพิวเตอร์ตามบา้ นหรอื สานักงาน
3. รองรบั การทางานบางอย่าง เช่น พิมพ์รายงานดูหนังฟังเพลงหรือเชื่อมต่อเข้า
กับอินเทอรเ์ น็ตเปน็ ตน้
4. ปัจจบุ ันสามารถเป็นเครื่องลกู ช่ายเพื่อขอรบั บริการจากเครื่องแมข่ ่ายได้ดว้ ย

2.4.2 ระบบปฏบิ ตั กิ ำรแบบเครือขำ่ ย (Network OS)

ระบบปฏิบัติการแบบเครือช่าย เป็นโปรแกรมระบบปฏิบัติการที่มุ่งเน้น
และให้บริการสาหรับผู้ใช้หลาย ๆ คน (Multi-user) นิยมใช้สาหรับงานให้บริการและ
ประมวลผลข้อมูลสาหรับเครือข่ายโดยเฉพาะมักพบเห็นได้กับการนาไปใช้ในองค์กร
ธุรกิจท่ัวไป เครื่องคอมพิวเตอร์ท่ีติดต้ังระบบปฏิบัติการเหล่านี้เรียกว่าเคร่ืองแม่ข่าย
(server)

2.4.3 ระบบปฏิบัตกิ ำรแบบฝัง (Embedded OS)

ระบบปฏิบัติการสาหรับอุปกรณ์พกพาขนาดเล็ก เช่น โทรศัพท์ เช่น
ระบบปฏิบตั ิการ IOS เป็นระบบปฏิบัติการท่พี ัฒนาขึ้นโดยบริษัท Apple, Android เป็น
ระบบปฏิบัติการที่ถูกพัฒนาขึ้นโดยบริษัท Google ซ่ึงเป็นระบบปฏิบัติการแบบ Open
Source เปน็ ต้น

ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น 25

2.5 มำตรฐำนของโปรแกรมระบบปฏิบัติกำร

สาหรับประเภทของมาตรฐานของโปรแกรมระบบปฏิบัติการแบ่งออกเป็น
2 ประเภท ดังนี้

2.5 .1 โปร แกร มระบบปฏิบัติกำรระบบมำตรฐำนปิด
(Proprietary)

โปรแกรมระบบปฏิบัติการระบบมาตรฐานปิด เป็นโปรแกรม
ระบบปฏิบตั ิการท่ไี ม่อนญุ าตให้ผูใ้ ช้ตดิ ต้ังโปรแกรมระบบปฏิบัติการ โดยการดาวน์โหลด
ฟรแี ตต่ ้องซือ้ ลขิ สทิ ธกิ์ อ่ นการติดต้ังสาหรับชนิดของ ระบบปฏิบัติการประเภทน้ี ได้แก่

1. ระบบปฏิบัติกำรดอส (DOS : Disk Operating System) เป็น
ระบบปฏิบัติการท่ีใช้กัน แพร่หลายในเคร่ืองไมโครคอมพิวเตอร์ เร่ิมมีใช้คร้ังแรกบน
เคร่ือง เ8M PC ประมาณปี ค.ศ. 1981 เรียกว่า โปรแกรม PC- DOS ต่อมาบริษัท
ไมโครซอฟต์ ได้สร้าง MS-DOS สาหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ทั่วไป ปัจจุบันมีซอฟต์แวร์
ทางานภายใต้ระบบปฏิบัติการ MS-DOS เฉพาะไมโครคอมพิวเตอร์นเก่า ๆ มีลักษณะ
คาสั่ง เป็น Command Line ซึ่ง DOS ติดต่อกับผู้ใช้ด้วยการพิมพ์คาสั่ง ไม่มี
ภาพกราฟกิ สาหรับระบบปฏบิ ัติการปัจจุบันจะมี Command Prompt สาหรับใช้คาส่ัง
ระบบปฏบิ ตั ิการ DOS ในกรณที ่ีใช้คาสัง่ Windows ไม่ได้ เชน่ คาสง่ั เก่ยี วกบั เครือขา่ ย

รูปท่ี 2.2 ระบบปฏบิ ัติการดอส
(ทมี่ า : http://neung.kaengkhoi.ac.th/)

26 ระบบปฏบิ ัตกิ ำรเบื้องต้น

2. ระบบปฏิบัติกำร Windows 95 พัฒนาโดยบริษัทไมโครซอฟต์ และ
วางจาหน่ายในช่วงปลายปี 1995 เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้กับเคร่ืองไมโครคอมพิวเตอร์ทั่วไป
ที่มีลักษณะฮาร์ดแวร์และหน่วยความจาสูงกว่าระบบปฏิบัติการดอส ต้องใช้ซีพียูท่ีมี
ความเร็วในการประมวลผล ตัวโปรแกรมต้องใช้พื้นที่ฮาร์ดดิสก์ประมาณ 40 MB
มีรูปแบบการติดต่อกับผู้ใช้ (User Interface) เป็นภาพกราฟิก ทาให้ง่ายและสะดวกต่อ
การใช้งานย่ิงข้ึน (Friendly User Interface) เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้การจัดการและ
ควบคมุ การทางานต่าง ๆ ของเคร่ืองคอมพิวเตอร์ เช่น การจัดการเกี่ยวกับการแสดงบน
จอภาพ รับข้อมูลทางแป้นพิมพ์หรือเมาส์ การจัดการเกี่ยวกับแฟ้มข้อมูล การพิมพ์
แฟม้ ขอ้ มลู การทาสาเนาแฟ้มขอ้ มูล การเปล่ยี นช่อื แฟม้ ขอ้ มูล เปน็ ต้น

รูปที่ 2.3 ระบบปฏิบัตกิ าร Windows 95
(ทม่ี า : https://today.line.me/th/v2/article/10eEWM)
3. ระบบปฏิบัติกำร Windows 98 เป็นระบบปฏิบัติการท่ีมี
ความสามารถสูง พัฒนาต่อเนื่องมาจากวีนโดรส์ 95 สามารถทางานแบบหลายงาน
(Multi-Tasking OS) มีผู้ใช้ในระบบเพียงคนเดียวแบบ Single-User OS ให้อีกท้ัง
สามารถนาไปใช้กับไมโครคอมพิวเตอร์ได้ท่ัวไปเรียกว่า เป็นแบบ Genenic Operating
System การทางานของวิ่นโดวส์ 98 ติดต่อกับผู้ใช้แบบ Graphic User interface
(GUI) เช่นเดียวกับวินโดวส์ 95 แต่ปรับรูปแบบให้ดูสวยงาม ขัดในมัติยิ่งข้ึน
มีความสามารถในการเช่ือมต่อกับระบบเครือชายอินเทอร์เน็ตได้สะดวกยิ่งขึ้น
มีโปรแกรมทเี่ ป็นเคร่ืองมอื สาหรบั การสบี ค้นข้อมูลทางอินเทอร์เนต็ มาพรอ้ มคอื โปรแกรม
Internet Explore

ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น 27

รูปท่ี 2.4 ระบบปฏิบัติการ Windows 98
(ทมี่ า : https://www.bloggang.com/m/mainblog.php?id=mutmin)

4. ระบบปฏิบัติกำร Windows ME (Windows Millennium
Edition) เป็นระบบปฏบิ ตั กิ ารทถี่ กู พฒั นาขนึ้ มาจาก ระบบปฏิบัติการ วินโดวส์ 95 และ
98 ซ่ึงออกแบบมาให้เหมาะสมกับผู้ใช้ตามบ้านเป็นระบบปฏิบัติการที่ทันสมัยและผู้ใช้ใช้
งานได้สะดวกมากกว่าวินโดวส์ 95 และวินโดวส์ 98 หน้าตาของ Windows ME จะมี
รูปลักษณ์เหมือนวินโดวส์ 98 มาก แต่มีลักษณะพิเศษที่เหนือกว่า เช่น สามารถสร้าง
ระบบเครือข่ายภายในบ้านได้ นอกจากน้ียังมีความสามารถด้านอินเทอร์เน็ตและ
มัลตมิ เี ดยี มากกวา่ วนิ โดวส์ 98

รูปที่ 2.5 โปรแกรมระบบปฏิบัติการ Windows ME
(ทม่ี า : www.taringa.net)

28 ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น

5. ระบบปฏบิ ัตกิ ำร Windows XP เป็นระบบปฏบิ ตั ิการทเี่ รม่ิ วางตลาด
ในปี ค.ศ. 2001 โดยคาว่า XP ย่อมาจาก experience แปลว่ามีประสบการณ์
เทคโนโลยใี หม่ของWindows XP มีจดุ เด่นและความสามารถ เช่น ความสวยงาม การใช้
งานได้ง่ายกว่าวินโดวส์รุ่นเก่า มีระบบช่วยเหลือการใช้งาน เช่น ระบบติดต้ังฮาร์ดแวร์
ตดิ ต้ังเครือข่าย และสรา้ งผ้ใู ช้ในเครือขา่ ย การสรา้ งแฟกซ์ด้วยคอมพิวเตอร์ นอกจากนี้มี
โปรแกรมหลากหลายโปรแกรม เช่น โปรแกรมดูหนังฟังเพลง (Windows Media
Player 8) และโปรแกรมทอ่ งโลกอนิ เทอร์เนต็ (Internet Explorer 6) เหมาะสาหรบั นัก
คอมพวิ เตอร์มอื ใหม่ และผใู้ ช้งานท่วั ไป

รปู ท่ี 2.6 ระบบปฏบิ ัตกิ าร Windows XP
(ที่มา : www.siamget.com/tips/windows-xp-0)
6. Microsoft Windows Server 2003 ผลิตปี ค.ศ. 2003 หรือ
Windows NT 5.2 น้ันได้พัฒนาจาก Windows 2000 + Windows XP ได้มีการเสริม
ในเรื่องของระบบความปลอดภัยให้สงู ข้นึ
7. Microsoft Windows Vista ผลิตปี ค.ศ. 2007 มีการแสดงผลแบบ
3D ของ Windows ซึ่งถือเป็นจุดเด่นเรื่องความปลอดภัย มีการใส่ User Account
Control เขา้ มา โดย Windows Vista มีทงั้ แบบ32 บดิ และ 64 บติ
8. Microsoft Windows 7 หรือ Windows NT 6.1 ผลิตปี
ค.ศ. 2009 โดยได้พัฒนาระบบรักษาความปลอดภัยท่ีเรียกว่า Use Account Control
ท่ีปรับปรุงให้ใช้งานได้ง่ายขึ้นช่วยให้สามารถใช้งานโปรแกรมต่าง ๆ ได้อย่างปลอดภัย
ด้านประสิทธิภาพในการทางาน Windows 7 ใช้หน่วยความจาข้ันต่า1 GB และมี
ประสิทธิภาพในการทางานเร็วกว่าทั้ง Windows Vista และ XP ประมาณร้อยละ 10-
20

ระบบปฏบิ ตั กิ ำรเบื้องต้น 29

9. ระบบปฏิบัติกำร Windows 8 เป็นระบบปฏิบัติการซ่ึงเริ่มพัฒนา
ก่อน Windows 7 ในปี 2009 ประกาศออกมาตัง้ แต่ปี 201 1 Windows & ปรับเปล่ียน
โดยเนน้ การใช้งานบนอปุ กรณพ์ กพา เชน่ แท็บเลต็ เพื่อเป็นคู่แขง่ กับระบบปฏิบตั ิการบน
อปุ กรณพ์ กพาอน่ื 1 เช่น ไอโอเอสและแอนดรอยด์และได้ปรับปรุงส่วนติดต่อกับผู้ใช้งาน
(User Interface) คุณสมบัติต่าง " ตลอดเวลาด้วยระบบ Live Tiles และผนวกเข้ากับ
โปรแกรมป้องกันไวรสั เขา้ มากบั ระบบปฏบิ ัติการ ซึ่งไมต่ ้องซ้อื โปรแกรม
ปอ้ งกันไวรสั เพ่ิม

รปู ท่ี 2.7 หน้าจอเร่ิมต้นของ Windows 8
(ทีม่ า : h10025 www1.hp.com)

10. ระบบปฏิบัติกำร Windows 10 บริษัทไมโครซอฟท์ประกาศการ
พัฒนาเมื่อ 30 กันยายน 2557 และวางจาหน่ายเม่ือวันที่ 29 กรกฎาคม 2558 โดยจะ
ทาการอัปเดตระบบให้ผู้ใช้วินโดโดวส์ 7 โดยไม่คิดมูลค่าภายในปีแรกของการจัด
จาหน่าย ใช้แนวทางออกแบบสืบทอดจากรองรับการใช้งานแบบจอสัมผัสและแบบ
ด้ังเดิมที่ใช้เมาส์และคีย์บอร์ด เพื่อให้สามารถใช้ได้ท้ังคอมพิวเตอร์ต้ังโต๊ะ แท็บเล็ต
เครื่องเกมคอนโซล และโทรศัพท์มือถือ ภายใต้แนวคิด "แอปฯ เดียว ใช้ได้ทุกรูปแบบ
(Apps for Everyone) โดยสามารถทางานได้บนอุปกรณ์ชนาดเลก็ (หน้าจอ 4 นิ้ว ไปถึง
อุปกรณช์ นาดใหญ่ (หน้าจอ 80-85 น้ิว)

30 ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น

11. ระบบปฏิบัติกำรแมคอินทอซ (Macintosh) Mac OS X น่ันคือ
ระบบปฏบิ ตั ิการ (Operating System) ของบริษทั แอปเปลี ท่มี ีหนา้ ท่เี ปน็ ตัวกลางในการ
ติดต่อส่ือสารกับอุปกรณ์ตา่ ง ๆ ซอฟดแ์ วร์ท่ีติดตงั้ ภายในเคร่ือง ตลอดจนเป็นตัวกลางใน
การติดตอ่ กบั ผู้ใช้

รูปท่ี 2.8 ระบบปฏิบตั กิ ารแมคอินทอช
(ทม่ี า : notebookspec.com)

ระบบปฏบิ ตั กิ ำรเบื้องต้น 31

2.5.2 โปรแกรมระบบปฏิบัติกำรระบบมำตรฐำนเปิด (Open
Standard)

โปรแกรมระบบปฏิบัติการระบบมาตรฐานเปิด เป็นประเภทของโปรแกรม
ระบบปฏิบัติการที่อนุญาตให้ผู้ใช้ดาวน์โหลดฟรี ตลอดจนสามารถปรับปรุงคุณสมบัติฟรี
ได้ตลอดเวลาท่ีต้องการ ไม่ต้องซื้อลิขสิทธ์ิก่อน สาหรับโปรแกรมระบบปฏิบัติการเปิด
ไดแ้ ก่

1. ระบบปฏิบัติกำรชูนิกซ์ (Unix) เป็นระบบปฏิบัติการท่ีได้พัฒนาในห้องแล็บ
Bell สร้างขนึ้ เพื่อใชก้ ับเครอื่ งมินคิ อมพวิ เตอรแ์ ละเมนเฟรม ใชใ้ นการควบคุมการทางาน
ของศูนย์คอมพิวเตอร์ท่ีมีการ เชื่อมลูกข่ายคอมพิวเตอร์หรืออุปกรณ์ต่อฟวงเป็นจานวน
มาก ดังนั้นระบบยูนิกซ์จึงมักใช้ในระบบเครือข่าย คอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่และมีการ
เช่ือมต่อเครือข่ายระยะไกล เช่น เครือข่ายอินเทอร์เน็ตต่อจากน้ันได้มีการ พัฒนาให้
สามารถนายูนกิ ซม์ าใช้กบั เครอื่ งไมโครคอมพิวเตอร์ได้

2. ระบบปฏิบัตกิ ำรลินกุ ซ์ (Linux) เปน็ ระบบปฏิบัติการทม่ี คี วามสามารถสูงใน
การบริหาร ระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต มีลักษณะคล้ายกับการทางานของจากยูนิกซ์
แต่มีความยึดหยุ่นในการทางาน มากกว่าเพราะว่าลินุกซ์เป็นระบบปฏิบัติการประเภท
แจกฟรี (Open Source) ผูใ้ ช้งานสามารถทจ่ี ะพัฒนา ในสว่ นทีเ่ กดิ ปญั หาระหว่างใช้งาน
ได้ทันที อีกทั้งยังสามารถปรับให้เข้ากับฮาร์ดแวร์ที่ใช้ ได้ประสิทธิภาพของระบบมาก
ท่สี ดุ และยังมกี ารเพิม่ สมรรถนะ (Update) ในทกุ ๆ สว่ นของซอฟตแ์ วรอ์ ยู่ ตลอดเวลา

รปู ที่ 2.9 สญั ลกั ษณร์ ะบบปฏบิ ตั ิการลนิ กุ ซ์
(ทม่ี า : Operating-system-os-windows.blogspot.com)

32 ระบบปฏิบัตกิ ำรเบื้องต้น

2.6 ระบบปฏบิ ตั กิ ำรบนอุปกรณ์พกพำ

ระบบปฏิบัติการบนอุปกรณ์พกพา (Operating System for Mobile) ที่ใช้ใน
โทรศัพท์ซ่ึงนิยมใช้ใน ปัจจุบัน เช่น แอนดรอยด์ (Android) วินโดวส์โฟน (Windows
Phone) ไอโอเอส (IOS) เปน็ ต้น

2.6.1 ระบบปฏบิ ตั กิ ำรแอนดรอยด์

ร ะ บ บ ป ฏิ บั ติ ก า ร แ อ น ด ร อ ย ด์ เ ป็ น ร ะ บ บ ป ฏิ บั ติ ก า ร ท่ี มี สั ญ ลั ก ษ ณ์
เป็นรูปหนุ่ เขยี ว พน้ื ฐาน ระบบปฏบิ ตั กิ ารแอนดอยดเ์ ป็น ลินุกซ์ พัฒนาคิดคันโดยบริษัท
แอนดรอยด์ (Android. Inc.) ซึ่งต่อมา บริษัทกูเกิล ได้ทาการซ้ือบริษัทแอนดรอยด์ในปี
พ.ศ. 2548 ระบบปฏิบัติการแอนดรอยด์ถูกเปิดตัวเม่ือปี พ.ศ. 2550 แอนดรอยด์เป็น
ระบบปฏิบัติการโอเพ่นซอร์ส่ ซ่ึงจะอนุญาตให้ผู้ผลิต นักพัฒนา และผู้ให้บริการ
เครือข่าย สามารถปรับแต่งและวางจาหน่ายระบบปฏิบัติการได้ ระบบปฏิบัติการแอน
ดรอยดม์ ีโปรแกรม ประยุกต์มากกวา่ 700,000 โปรแกรม และยอดดาวน์โหลดจากกูเกิล
เพลย์ มากถึง 2.5 หม่ืนล้านครั้ง จากการสารวจในช่วงเดือน เมษายน ถึง พฤษภาคม
ในปี พ.ศ. 2558 พบว่าแอนดรอยด์เป็นระบบปฏิบัติก นักพัฒนาเลือกท่ีจะพัฒนา
โปรแกรมมากท่สี ดุ

รปู ท่ี 2.10 ระบบปฏิบัติการแอนดรอยด์
(ทีม่ า : https://www.nsm.or.th/)

ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น 33

2.6.2 ระบบปฏบิ ัตกิ ำรไอโอเอส (iOS)

ไอโอเอส (เดิมช่ือ ไอโฟนโอเอส) คือระบบปฏิบัติการ บนอุปกรณ์พกพา
พัฒนาและจาหน่ายโดยบริษัทแปเป้ิล เปิดตัว คร้ังแรกในปี 2007 เพ่ือใช้บนไอโฟน
และมีการพัฒนาเพ่ิมเติมเพ่ือ ใช้บนอุปกรณ์พกพาอ่ืน ๆ ของแอปเปิ้ล เช่น ไอพอดทัช
ไอแพด ไอแพดมินิ และแอปเปิล้ ทวี ี รนุ่ ที่ 2

ไอโอเอสแตกต่างจากระบบปฏิบัตกิ ารวินโดวส์โฟนของไมโครซอฟท์และ
แอนดรอยด์ของกูเกิล ท่ีแอปเปิลไม่อนุญาตให้นาไอโอเอสไปติดตั้งบนอุปกรณ์ท่ีไม่ใช่
อุปกรณข์ องแอปเปลิ

รปู ท่ี 2.11 ระบบปฏิบัติการไอโอเอส
(ท่มี า : https://tweaklibrary.com/ios-15-vs-ios-14/)

34 ระบบปฏบิ ตั กิ ำรเบื้องต้น
2.6.3 ระบบปฏบิ ตั ิกำรวนิ โดวส์โฟน (Windows Phone)

Windows Phone (Windows Mobile) เร่ิมจากการที่ทาง Microsoft
ตั้งใจท่ีจะพัฒนาระบบ ปฏิบัติการบนอุปกรณ์พกพา (Handheld Personal Computer)
ที่เปน็ ของตนเองขึน้ มาและเพอ่ื ตอบโต้การมาของ Plam OS ในอดตี แต่ในขณะท่ีตัว HPC
ของ Microsoft เองนั้นก็ยังมีข้อจากัดอยู่หลายอย่างท่ีทาให้อาจไม่สามารถสู้กับคู่แข่งได้
จึงทาให้ทาง Microsoft ต้องพัฒนาระบบปฏิบัติการ Windows CE ขึ้นมาใหม่เพื่อ
นามาใช้งานบน HPC ของบริษัทและรวมถึงการนาไปใช้เป็นพ้ืนฐานในการพัฒนาระบบ
ปฏิบัติการอยา่ ง Windows Phone (Windows Mobile) ในเวอรช์ ่นั ต่อ ๆ มา

เวอรช์ นั่ ของ Windows Phone หรอื Windows Mobile นัน้ เรม่ิ มาต้ังแต่ปี 1998
ในยุคสมยั ที่ Plam เป็นอปุ กรณ์ PC พกพาท่ีใดร้ ับ ความนยิ มและใช้งานอยา่ งมาก ซึ่งเวอร์
ชัน่ หลกั ของ Windows Phone คือ Windows Phone 8.1 Update 2

รปู ท่ี 2.12 ระบบปฏิบตั กิ ารวินโดวส์โฟน
(ทีม่ า : https://today.line.me/th)

2แบบทดสอบหลงั เรียนหน่วยท่ี

โปรแกรมระบบปฏิบัติกำร

คำชีแ้ จง จงเลือกขอ้ ทถ่ี ูกที่สุดเพยี งข้อเดียว

1. Hyper–V เปน็ เทคโนโลยีแบบใดของ Window 8

ก. สามารถเรยี กใชร้ ะบบปฏิบตั ิการได้

ข. หนา้ จอ Start แบบ Windows 10

ค. สามารถเรียกใช้ระบบปฏบิ ตั ิการไดพ้ ร้อมกนั หลายตัว สแกนเพื่อทาแบบทดสอบ
ง. จอภาพแบบสามมติ ิ

2. ขอ้ ใดไม่ใชส่ ถำนะของโปรเซสในหลกั กำรทำงำนของระบบปฏิบัตกิ ำร

ก. สถานะพรอ้ ม ข. สถานะทางาน

ค. สถานะติดขัด ง. สถานะยกเลกิ

3. ขอ้ ใดไมใ่ ชห่ นำ้ ทข่ี องโปรแกรมระบบปฏิบตั ิกำร

ก. จดั การตารางการใช้ทรัพยากร

ข. การจดั การข้อมลู และสารสนเทศในหนว่ ยความจา

ค. จดั การด้านการรกั ษาความปลอดภัย

ง. การควบคุมโปรแกรมประยุกต์

4. ควำมแตกต่ำงของประเภทโปรแกรมระบบปฏิบัติกำรแบบเดี่ยวกับแบบเครือข่ำย
คอื ข้อใด

ก. จานวนผ้ใู ชง้ านโปรแกรมระบบปฏิบัตกิ าร

ข. จานวนโปรแกรมที่ใชง้ าน

ค. จานวนครง้ั ของการใชง้ าน

ง. จานวนโปรแกรมระบบปฏบิ ตั ิการ

36 ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น

5. ขอ้ ใดบอกควำมหมำยของระบบปฏิบตั กิ ำรได้ถูกต้องทีส่ ุด

ก. โปรแกรมสาหรับใช้งานท่ัวไป

ข. สอื่ กลางระหว่างผู้ใช้เครือ่ งคอมพวิ เตอร์และฮาร์ดแวร์

ค. โปรแกรมสื่อสารระหว่างผใู้ ชก้ ับคอมพิวเตอร์

ง. การปฏิบัตกิ ารใช้โปรแกรมประยุกต์

6. โปรแกรมระบบปฏบิ ัติกำรในข้อใดทเ่ี ปน็ ระบบปฏบิ ตั กิ ำรแรก

ก. Windows 98 ข. Windows 95

ค. DOS ง. Windows 10

7. Apps for Everyone เป็นแนวคิดของระบบปฏบิ ัติกำรใด

ก. Unix ข. Linux

ค. Windows 8 ง. Windows 10

8. จัดกำรหน้ำต่ำงโปรแกรมพร้อมกันได้ 4 โปรแกรมบนหน้ำจอเดียวเป็นคุณสมบัติ
ใดของ Windows 10

ก. Start Menu ข. Task View

ค. Snap Assist ง. Multiple Desktops

9. เอกลักษณ์ใดท่ีมองเห็นชัดเจนเกี่ยวกับหน้ำจอของโปรแกรมระบบปฏิบัติกำร
Windows 8

ก. หนา้ จอ Start แบบใหม่ ข. หน้าจอ Start แบบ Windows 10

ค. หน้าจอแบบสองรปู แบบ ง. จอภาพแบบสามมติ ิ

10. ข้อใดกล่ำวไมถ่ กู ตอ้ งเกย่ี วกบั ระบบปฏิบัติกำรบนอุปกรณ์พกพำ

ก. Andriod เปน็ ระบบปฏิบตั กิ ารโอเพนซอรส์

ข. ทุกแอปพลเิ คชันสรา้ งโดยนักพัฒนาซอฟตแ์ วร์

ค. ระบบปฏิบตั ิการบนโทรศพั ท์มือถอื ตอ้ งง่ายต่อการใชง้ าน

ง. ระบบปฏบิ ตั ิการ Android และ iOS ติดตง้ั มาพรอ้ มกับอุปกรณพ์ กพา



3แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยท่ี

กำรเลือกใช้และกำรตดิ ต้งั ระบบปฏบิ ตั กิ ำรมำตรฐำนปิ ดและมำตรฐำนเปิ ด

คำชแี้ จง จงเลือกขอ้ ท่ถี กู ทีส่ ดุ เพยี งข้อเดยี ว

1. กำรติดตั้งโปรแกรม Ubuntu จำเป็นตอ้ งดำวนโ์ หลดไฟล์ใด
ถกู ตอ้ งที่สดุ

ก. ISO POS ข. ISO Windows

ค. ISO Ubuntu ง. ISO สแกนเพื่อทาแบบทดสอบ

2. กำรกำหนดคำ่ กำรติดตงั้ ในขนั้ ตอนท่ี 2 กำรเลือกกำร
ตดิ ตง้ั แบบ 64 bit หรอื 32 bit ข้นึ อยู่กบั คุณสมบัตขิ อ้ ใด

ก. ความจุของหน่วยความจาแคช

ข. ความจขุ องหน่วยความจาแรม

ค. ความเร็ว CPU

ง. ความจุฮาร์ดดิสก์

3. กำรตดิ ตง้ั Windows 10 ดว้ ย USB Drive ตอ้ งปฏบิ ตั ิกำรเร่ิมตน้ ตำมข้อใด

ก. ดับเบลิ้ คลิกทีไ่ ฟล์ Install ข. ดับเบิ้ลคลิกทไ่ี ฟล์ Setup

ค. ทาการ Format เครอ่ื งใหม่ ง. กาหนดค่า BIOS

4. ในขน้ั ตอนกำรติดตัง้ หำกเลือก Download Update แสดงว่ำผู้ติดตง้ั มี
จุดประสงค์ตำมขอ้ ใด

ก. ต้องการ Update ขณะตดิ ตงั้

ข. ยกเลิกการ Update

ค. ไม่ตอ้ งการ Update

ง. ตอ้ งการใหร้ ะบบ Update ภายหลงั การติดตง้ั

5. ในกำรทำแผนบูทสำมำรถปฏบิ ตั กิ ำรดว้ ยโปรแกรมใดทม่ี ขี ัน้ ตอนไม่ยุ่งยำก

ก. Rufus ข. Win Total

ค. NERO ง. WinRAR

ระบบปฏบิ ัตกิ ำรเบื้องต้น 39

6. ในกำรปฏบิ ตั ิกำร Ubuntu หำกต้องกำรเปลี่ยนรำยกำรเมนูจำกภำษำอังกฤษเป็น
ภำษำไทยใหค้ ลกิ เครื่องมือใด

ก. System Settings ข. Document

ค. All Program ง. Control Panel

7. ข้อใดกล่ำวไม่ถูกต้องเก่ยี วกบั ระบบปฏบิ ตั ิกำร Ubuntu

ก. จุดมุ่งหมายหลักของอูบุนตคู ือเปน็ ระบบปฏบิ ัติการสาหรับบุคคลทว่ั ไป

ข. ซอฟต์แวร์ในอูบุนตเู ป็นซอฟต์แวร์เสรีเกอื บทง้ั หมด

ค. อูบุนตอู อกรุน่ ใหมป่ ลี ะ 1 รนุ่

ง. เป็นระบบปฏบิ ตั กิ ารแบบเปิด

8. ข้อควำมแสดง '' I accept the license '' หมำยถงึ ตำมข้อใด

ก. ยอมรับเง่ือนไขของการติดต้ัง ข. ติดตง้ั ภายหลัง

ค. ติดตั้งตอ่ ไป ง. ยกเลกิ การตดิ ตั้ง

9. หลังจำกกำหนดคุณสมบัติสำหรับกำรติดตั้งเรียบร้อยแล้ว หำกต้องกำรติดตั้ง
โปรแกรมระบบปฏิบัติกำร Windows 10 ต้องคลิกปมุ่ ใด

ก. Windows 10 ข. Install now

ค. Install ง. Setup

10. กำรกำหนดคำ่ ในกำรตดิ ตั้ง Language to install ควรเลือกตำมข้อใดถกู ทส่ี ุด

ก. USA ( thailand )

ข. Uniled Kingdom

ค. English

ง. English ( United Kingdom )

40 ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น

3.1 กำรเลือกใช้ระบบปฏบิ ัตกิ ำรมำตรฐำนปิ ด

ผู้ปฏิบัติการงานทางด้านเคร่ืองคอมพิวเตอร์ควรตรวจสอบคุณสมบัติของเคร่ือง
คอมพิวเตอรห์ รอื อุปกรณพ์ กพาควรใช้ระบบปฏิบตั กิ ารใดตามคุณสมบัตดิ ังตอ่ ไปน้ี

3.1.1 กำรเลอื กใชร้ ะบบปฏิบตั กิ ำร Windows

Microsoft Windows 10 เพอ่ื ความเหมาะสมกับรูปแบบการใช้งานของ
ผู้ใช้คอมพิวเตอร์ท่ีจะใช้งานระบบปฏิบัติการ Windows ได้เต็มประสิทธิภาพมากข้ึน
Windows 10 มี 7 รนุ่ แบง่ เป็นเวอรช์ นั สาหรับเคร่ืองคอมพิวเตอร์พีซี 4 รุ่น เวอร์ชันมือ
ถอื 2 ร่นุ และออกแบบสาหรับอปุ กรณ์

1. Windows 10 Home เป็นรนุ่ ท่เี หมาะสาหรับผู้ใชค้ อมพิวเตอร์ทวั่ ไป
เพ่ือใช้สว่ นตัวและสาหรับครอบครวั ภายในบา้ น ใช้ได้กับคอมพิวเตอร์ท่ัวไป โน้ตบุ๊กแบบ
2 in 1 แท็บเลต็

รูปที่ 3.1 Windows 10 Home
(ทีม่ า : https://ninkungz.blogspot.com/)

ระบบปฏบิ ัตกิ ำรเบื้องต้น 41

2. Windows 10 Mobile เป็นระบบปฏิบัติการที่ออกแบบสาหรับ
โทรศัพท์มือถือ รองรับการ–ทางาน Universal Windows เหมือนกับ Windows 10
บนคอมพิวเตอร์ มโี ปรแกรมประยุกต์ Office บนมือถอื โดยเฉพาะ

รูปที่ 3.2 Windows 10 Mobile
(ท่ีมา : https://www.appdisqus.com/)

3. Windows 10 Pro สาหรับคอมพิวเตอร์ท่ัวไป โน้ตบุ๊ก โน้ตบุ๊กแบบ
2 in 1 เหมือนกับรุ่นHome แต่บวกฟังก์ชันสาหรับการทางานเรื่องธุรกิจ มีระบบรักษา
ความปลอดภัยเก่ยี วกบั การปกป้องขอ้ มูลสาคญั ทางธรุ กิจ และการทางานแบบ Remote
Desktop แบบเคล่อื นท่ี

4. Windows 10 Enterprise เป็นระบบปฏิบัติการข้ันสูง สาหรับ
บริษัทและองค์กรขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ โดยสร้างต่อยอดจากคุณสมบัติท้ังหมดใน
Windows10 Pro เพื่อเพมิ่ ความปลอดภัยกับอุปกรณ์ ขอ้ มลู สาคัญของบรษิ ทั

5. Windows 10 Education เปน็ ระบบปฏิบตั ิการ Windows สาหรับ
ใช้งานในด้านการศึกษาซ่ึงพัฒนาต่อยอดจาก Windows 10 Enterprise โดยออกแบบ
สาหรับบุคลากรด้านการศึกษาเช่น เจ้าหน้าท่ีผู้บริหาร ครู และนักเรียน ในสถานศึกษา
ตา่ ง ๆ

6. Windows 10 Mobile Enterprise เป็นระบบปฏิบัติการที่
ออกแบบสาหรับผู้ใช้สมาร์ทโฟนและแท็บเล็ต สาหรับธุรกิจหรือองค์กร เน้นเร่ืองความ
ปลอดภัยสงู

7. Windows 10 IoT Core สาหรับอุปกรณ์ราคาประหยัด เช่น
gateways เป็นต้น นอกจากWindows 10 มี 7 รุ่น แล้วมี Windows 10, Windows
10 Enterprise และ Windows 10 Mobile Enterprise แบบพิเศษ ที่ออกแบบสาหรับ
ใช้เป็น งานด้าน ATM หรือ POS ดว้ ย

42 ระบบปฏบิ ัตกิ ำรเบื้องต้น
3.1.2 กำรเลอื กใชร้ ะบบปฏิบตั กิ ำร iOS

iOS ถือได้ว่าเป็นระบบปฏิบัติการบนสมาร์ทโฟนและแท็บเล็ตที่ได้รับ
ความนิยมอย่างมากจากผู้บริโภคท่ัวโลกในปัจจุบันและเป็นคู่แข่งสาคัญในตลาดสมาร์ท
โฟนและแท็บเล็ตของระบบปฏิบัติการAndroid OS อีกด้วย iOS เดิมชื่อ ไอโฟน OS
เป็นระบบปฏิบัติการบนอุปกรณ์พกพาที่ถูกพัฒนาข้ึนมาโดยบริษัท Apple Inc. (Apple
Computer Inc.)

รูปที่ 3.3 IOS
(ที่มา : https://www.apple.com/)
ระบบปฏบิ ตั กิ าร ไอโฟน ไอแพด และไอพอดทัช มีพ้ืนฐานมาจาก iOS 8
ท่ีประกอบด้วยอินเทอร์เฟซที่ใช้งานง่าย มีคุณสมบัติรวมทั้งระบบความปลอดภัยซ่ึงเป็น
สิ่งสาคัญท่ีสุด นอกจากนี้ออกแบบได้อย่างสวยงามและทางานได้อย่างราบรื่น
การทางานเรยี บงา่ ย และเนอื่ งจาก iOS 8 ได้รบั การสร้างขึ้นมาเพ่ือนาเทคโนโลยีสุดล้าท่ี
อยู่ในฮาร์ดแวร์ของ Apple มาใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ อุปกรณ์จึงล้าหน้าไปไกลกว่า
ค่แู ข่งอนื่ เสมอ

ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น 43

3.2 กำรเลือกใช้ระบบปฏบิ ตั กิ ำรมำตรฐำนเปิ ด

การซื้อซอฟต์แวร์ระบบปฏิบัติการแบบกรรมสิทธิ์ (Proprietary Software)
อย่างระบบปฏิบัติการวินโดวส์ท่ีมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูงเม่ือเทียบกับระบบปฏิบัติการ
มาตรฐานเปิด (Open Source) ที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน เช่น อูบุนตู (Ubuntu)
และฟรบี ีเอสดี (FreeBSD) ซง่ึ แตล่ ะระบบปฏบิ ัตนิ ัน้ มจี ดุ เด่นทแ่ี ตกตา่ งกันออกไปดังน้ี

3.2.1 อบู นุ ตู (Ubuntu)

อูบุนตูเป็นระบบปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ท่ีเป็นระบบปฏิบัติการแบบเปิด
ซ่ึงมีพ้ืนฐานบนลินุกซ์ดิสทริบิวชันเป็นซอฟต์แวร์เสรีทาให้ผู้ใช้งานสามารถใช้ได้โดยไม่
เสยี ค่าใช้จา่ ย และสามารถแก้ไขดัดแปลงได้โดยเสรี

รปู ที่ 3.4 โลโกร้ ะบบปฏิบตั ิการ อูบนุ ตู (Ubuntu)

รปู ท่ี 3.5 ระบบปฏบิ ัติการ อูบนุ ตู (Ubuntu)
(ทีม่ า : https://th.play-and-more.com)

44 ระบบปฏิบตั กิ ำรเบื้องต้น
3.2.2 ฟรีบเี อสดี (FreeBSD)

ฟรีบีเอสดี คือ ซอฟต์แวร์เสรีซึ่งเป็นระบบปฏิบัติการที่เหมือนยูนิกซ์
(Unix–like) พัฒนามาจาก BSD เป็นเวอร์ชั่นของ UNIX พัฒนาต่อยอดโดย University
of California, Berkeley ซึ่งมีทีมงานพัฒนาขนาดใหญ่และได้ทาการพัฒนา แก้ไข
ขอ้ ผิดพลาดต่าง ๆ

รปู ท่ี 3.6 โลโกฟ้ รีบีเอสดี (FreeBSD)

รูปท่ี 3.7 ระบบปฏิบัติการ ฟรีบีเอสดี (FreeBSD)
(ท่มี า : https://techturkiye.com/)