MAKNA LEKSIKAL

BML 3083

M A K N A LEKSIKAL

Bml 3083

M A K N ALEKSIKAL

makna ekstensional

 Maksud analisis ekstensional ialah makna
pragmatik yang merujuk kepelbagaian dan
bersifat lebih umum.

 Contoh : perabot (kepelbagaian jenis perabot
yang ada).

Contoh ayat :

 Katil, permaidani, perabot dan lantai perlu
dibersihkan seminggu sekali dengan pembersih
vakum.

(Sallehudin Sulaiman. Entomologi Perubatan)

Makna intensional

 Maksud makna intensional adalah makna yang
lebih khusus.

 Contoh : perabot (kelengkapan rumah tangga).

Contoh ayat :

 Oleh sebab saiz rumah yang tidak terlalu besar,
mereka menjual perabot yang sedia ada untuk
menempatkan perabot baharu.

(Nik Adzrieman Abd. Rahman. Lain Padang Lain Belalang.
Sosial, 2015)

deNOTASI

 Makna denotasi ialah makna kata yang tersurat
dan dinyatakan tanpa berkias-kias.

 Bersifat positif dan merupakan makna eksplisit
(makna yang dinyatakan dengan tepat dan jelas)
sesuatu perkataan.

 Contoh : Pisau cukur (pisau yang digunakan
untuk bercukur).

Contoh ayat :

 Pisau cukur untuk mencukur anak rambut dan
kening pengantin.

(Norhalim Haji Ibrahim, Perkahwinan Adat Di Negeri Sembilan)

KONOTASI

 Makna konotasi ialah makna tambahan atau
makna tersirat kepada makna denotasi.

 Bersifat negatif dan berkenaan dengan nilai rasa
seperti pisau cukur (perempuan yang
menghabiskan wang (harta) lelaki).

Contoh ayat :

 Lepas menceraikan ibumu itu, dia duduk
serumah dengan seorang wanita pisau cukur.

(Zaharah Nawawi, Di Hujung Penantian)

homonim

 Homonim merupakan perkataan yang
mempunyai bentuk dan bunyi yang sama tapi
mendukung makna yang berbeza.

 Kata haus membawa makna yang berbeza :
1. Maksud : terasa tekak kering.
2. Maksud : berkurangan besarnya atau
tebalnya kerana tergosok.

Contoh ayat :

1. Maksud : terasa tekak kering
 Jika haus, mereka juga perlu diberi minuman.

(Daud Awang. Pembangkang bersenjata
kapak untuk berperang)

2. Maksud : berkurangan besarnya atau
tebalnya kerana tergosok

 Tayar yang haus juga akan menyebabkan
hendal bergoncang atau bergetar.

(Panduan baiki motosikal)

hiponim

 Makna hiponim ialah kata yang maknanya
terangkum dalam makna kata lain.

 Contoh : Haiwan (mempunyai makna umum).
- Harimau, Gajah dan Burung
(mempunyai makna khusus).

 Jadi perkataan harimau, gajah, dan burung
adalah hiponim terhadap haiwan.

HAIWAN

Harimau Gajah Burung

Contoh ayat:

 Ketika seseorang itu masuk ke dalam hutan,
perkara pertama yang difikirkan ialah haiwan
besar, seperti harimau atau gajah, serta burung
yang berwarna-warni dan berkicauan merdu.

(Nur Ainnurq Mohammad Noor, Noor Aisyah A. Rahim &. Peranan
Mamalia Kecil Di Malaysia)

sinonim

 Sinonim yang merujuk kepada makna yang
sama tetapi bentuk kata yang berbeza.

 Kata-kata yang sama atau yang hampir sama
maknanya.

 Perkataan tersebut boleh digantikan dengan
perkataan asal kerana tidak menjejaskan
maksud keseluruhan ayat.

 Contoh kata sepeti ’takdir’ yang mempunyai
makna seperti ’nasib’.

Contoh ayat :

 Suasana waktu rehat seperti biasa – sinonim
dengan kebisingan suara pelajar yang berbual,
selain pergerakan aktif pelajar sama ada ke
kantin atau ke tandas.

(Abang Median Abang Said. Anak Perawan. Sastera, 2018)

antonim

 Antonim merujuk kepada perkataan-perkataan
yang mempunyai makna yang berlawanan.

 Merujuk kepada pasangan seperti perbandingan,
berlawanan atau satu kata yang mempunyai
maksud yang sebaliknya.

 Contoh perkataan seperti ’langit’
lawannya ’bumi’, ’Panas’ lawannya ’sejuk’
dan ’Kuat’ lawannya ’lemah’.

Contoh ayat :

 Dimnah menjawab, "Ampun tuanku, ada pun
yang di-katakan pendusta itu ia-lah orang yang
berkata barang yang tidak-tidak, dan
mengamalkan sa-suatu yang berlawanan
dengan chakap-nya.

(Hikayat Singa Dengan Lembu. Sastera, 1960)

MAKNA LEKSIKAL