ทฤษฎีหมวก 6 ใบ นางสาวมาลินี กรีธาธร

หนงั สือเลม่ น้ เี ป็ นส่วนหนึง่ ของวิชาศาสตรก์ ารสอนกบั การจดั การเรียนรูย้ คุ ใหม่

ศาสตรท์ ฤษฎีหมวก 6 ใบ
ebook Edition
วธิ ีคดิ มุมมองแบบรอบดา้ น

นางสาวมาลนิ ี กรธี าธร ผศ.ดร.สรติ า บวั เขียว มหาวทิ ยาลยั ราชภฎั เพชรบรุ ี
ผูเ้ ขียน นาเสนอ จงั หวดั เพชรบรุ ี

ทฤษฎหี มวก 6 ใบ

วธิ ีคดิ มุมมองแบบรอบดา้ น

เรียบเรียงโดย...

นางสาวมาลนิ ี กรธี าธร

สงวนลิขสทิ ธ์ิ

หนงั สือทฤษฎีหมวก 6 ใบ จัดทาข้ ึนเพอื่ ใหค้ วามรู้
เพือ่ ร่วมสนบั สนุนรายวิชาศาสตรก์ ารสอนกบั การจดั การเรียนรูย้ คุ ใหม่

คานา

เทคนิคการคิดแบบหมวก 6 ใบ ซึ่งเป็ นความคิดแบบรอบดา้ นหมวก

แต่ละใบเป็ นการนาเสนอทางเลือกทคี่จาะนเาป็ นไปไดต้ ามมุมมองต่างๆของปัญหา

สามารถแสดงความคิดเห็นไดอ้ ยา่ งอิสระ
ผูจ้ ดั ทาหวงั เป็ นอย่างยงิ่ ว่าหนงั สืออิเล็กทรอนิกส์ (E-book) เรื่องน้ ี

จะเป็ นประโยชนต์ ่อผูส้ นใจไมม่ ากก็นอ้ ย ถา้ เกิดขอ้ ผดิ พลาดประการใดขออภยั
มาณ.ที่น้ ี

ผูเ้ ขียน
นางสาวมาลินี กรีธาธร

สารบญั หนา้

เรือ่ ง 1
4
1. ศพั ทเ์ ทคนิคเกี่ยวกบั การสอน
1.1 เทคนคิ การสอนโดยใชห้ มวก 6 ใบ 5
11
2. องคป์ ระกอบ SixThinking Hats 12
2.1 หมวกสีขาว 13
2.2 หมวกสแี ดง 14
2.3 หมวกสีดา 15
2.4 หมวกสเี หลือง 16
2.5 หมวกสีเขียว
2.6 หมวกสนี ้าเงิน

สารบญั (ต่อ) หนา้

เรือ่ ง 17
19
3. ตวั อย่างความคิดแบบหมวก 6 ใบ 23
3.1 แบบฝึ กหดั การทดสอบหมวก 6 ใบ
3.2 ประโยชนจ์ ากการคิดรอบดา้ น 24

4. บรรณานุกรม

ศพั ทเ์ ทคนคิ เกีย่ วกบั การสอน

1. Educational Philosophy ปรชั ญาการศึกษา
2. Learning theory ทฤษฎกี ารเรยี นรู้
3. Principle Learning หลกั การเรยี นรู้ หมายถงึ ขอ้ ความรูย้ ่อยๆ
4. Teaching / Instruction Theory แนวคดิ เก่ยี วกบั การเรยี นรู้
5. Teaching / Instruction Principle) ทฤษฎกี าร
6. Teaching / Instruction หลกั การสอน

7. Instruction / Concept / Approach แนวคดิ ทางการสอน
8. Teaching / Instruction / Model : ระบบการสอน
9. Teaching technique เทคนิคการสอน
10. Learning การเรยี นรู้
11. Education การศึกษา
12. Informal education การศึกษาตามอธั ยาศยั
13. Science of Teaching ศาสตรก์ ารสอน
14. Art of Teaching : ศิลปะการสอน
15. Teaching Context : บรบิ ททางการสอน
16. Virtual classroom หอ้ งเรยี นเสมือนจรงิ

17. Educational Technology : เทคโนโลยกี ารศึกษา
18. Educational Communication : สอ่ื สารการศึกษา
19. Chaining : การเรยี นรูก้ ารเช่ือมโยง
20. Verbal Association : การเช่ือมโยงทางภาษา
21. Program Instruction : โปรแกรมการสอน
22. Model of Teaching : รูปแบบการสอน
23. Lift Long Learning : การเรยี นรูต้ ลอดชีวติ
24. Construction : การเรยี นรูโ้ ดยสรา้ งองคค์ วามรู้
25. Education Behavior : พฤตกิ รรมการศึกษา
26. Instructional development : การพฒั นาการเรยี นการสอน

27. Activity – based instruction : การเรยี นการสอนเนน้ กจิ กรรม
28. Historical method : วธิ ีสอนเชิงประวตั ศิ าสตร์
29. Teaching materials : อปุ กรณ์การสอน
30. Discovery teaching : การสอนแบบคน้ พบ
31. Diagnostic teaching : การสอนเพอ่ื การวนิ ิจฉยั
32. Curriculum and instruction : หลกั สูตรและการสอน
33. Creative teaching : การสอนแบบสรา้ งสรรค์
34. Co-operative teaching : การสอนแบบร่วมมือ
35. Case method : วธิ กี ารสอนโดยใชก้ รณีตวั อยา่ ง

เทคนคิ การสอนโดยใชห้ มวก 6 ใบ

เป็นเทคนิคการสอนโดยใช้คาถามเป็นการสอนเพ่อื พัฒนา การคิดสาหรับ
นักเรียน ทุกระดับช้ัน เร่ืองใดเร่ืองหน่ึง หรือสถานการณ์ใดสถานการณ์
หน่ึง เราสามารถมีวิธีการคิด หรือมุมมองในเร่ืองเดียวกันได้หลายแบบ
แล้วแต่ว่า คุณคิดโดยใช้หมวกสีใด ซ่ึงการคิดโดยใช้หมวกต่างๆ ล้วนมี
ประโยชน์ท้งั ส้นิ แล้วแต่ความเหมาะสมและการนาไปใช้ประโยชน์ เรามา
ดกู นั ค่ะว่าหมวก 6 ใบน้นั มสี อี ะไรบ้าง และหมายถงึ การคิดแบบใด

องคป์ ระกอบ SixThinking Hats

จะประกอบดว้ ยหมวก 6 ใบ 6 สี

White Hat (หมวกสีขาว)
หมายถึง ขอ้ มูลเบ้ ืองตน้ ของสิ่งน้นั เป็ น
ความคิดแบบไม่ใชอ้ ารมณ์ และเป้ าหมาย
ที่ชดั เจน แน่นอน สีขาวเป็ นสีที่ใชใ้ หเ้ ห็น
ถงึ ความเป็ นกลาง ไม่มีอคติ

องคป์ ระกอบ SixThinking Hats

จะประกอบดว้ ยหมวก 6 ใบ 6 สี

Red Hat (หมวกสีแดง)

หมายถึง ความรู้สึก สัญชาตญาณ และลาง
สังหรณ์ เมื่อสวมหมวกสีน้ ี เราสามารถบอก
ความรูส้ ึกของตนเอง ว่าชอบ ไม่ชอบ ดี ไม่ดี มี
การใชอ้ ารมณ์ ความคิดเชิงอารมณ์ ซึ่งส่วนใหญ่
การแสดงอารมณจ์ ะไมม่ ีเหตุผลประกอบ

องคป์ ระกอบ SixThinking Hats

จะประกอบดว้ ยหมวก 6 ใบ 6 สี

Black Hat (หมวกสีดา)

หมายถึง ขอ้ ควรคานึงถึง สิ่งที่ทาใหเ้ ราเห็นว่า
เราไม่ควรทา เป็ นการคิดในเชิงระมดั ระวงั โดย
แ ส ด ง ค ว า ม คิ ด เ ห็ น ใ ห้ คิ ด ถึ ง จุ ด ด้อ ย
ขอ้ ผดิ พลาด โดยจะตอ้ งมีเหตุผลประกอบ

องคป์ ระกอบ SixThinking Hats

จะประกอบดว้ ยหมวก 6 ใบ 6 สี

Yellow Hat (หมวกสีเหลือง)

หมายถึง ความคิดเชิงบวก เป็ นการมองโลกใน
แง่ดี การมองที่เป็ นประโยชน์ เป็ นการคิดที่
ก่อใหเ้ กิดผล หรือทาใหส้ ิง่ ต่างเกิดข้ ึนได้ การคิด
เชิงบวกเป็ นการเปิ ดโอกาสให้พัฒนา และ
สรา้ งสรรคส์ งิ่ ใหม่ๆ

องคป์ ระกอบ SixThinking Hats

จะประกอบดว้ ยหมวก 6 ใบ 6 สี

Yellow Hat Green Hat (หมวกสีเขียว)

หมายถึง การคิดนอกกรอบที่มีความสมั พนั ธ์
กับความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ และเกี่ยวข้อง
โดยตรงกบั การเปลีย่ นแปลงแนวคิดและมุมมอง

องคป์ ระกอบ SixThinking Hats

จะประกอบดว้ ยหมวก 6 ใบ 6 สี

Blue Hat (หมวกสีน้าเงิน)

ห ม า ย ถึ ง ก า ร ค ว บ คุ ม แ ล ะ ก า ร บ ริ ห า ร
กระบวนการคิด เพือ่ ใหเ้ กิดความชดั เจนในเรื่อง
ของความคิดรวบยอด ขอ้ สรุป การยุติขอ้ ขดั แยง้

**ให้นักเรียนแต่ละคนอ่านข่าวหรือให้ร่วมอภิปรายโดยใช้การคิดแบบหมวก 6 ใบ
ว่าตรงกบั หมวกสไี หน เป็นรูปแบบการแสดงความคดิ เหน็

การการใช้ของแบรนด์เนมน้นั มคี ุณภาพ
คงทนดีไซดส์ วยงาม ค้มุ ค่ากบั ราคา
ดูมรี สนยิ ม เป็นทย่ี อมรับและสนใจ

การคิดแบบหมวกสีขาว คือ แสดงตามขอ้ เท็จจริง ไม่มอี คติ

*** ให้นักเรียนแต่ละคนอ่านข่าวหรอื ให้ร่วมอภิปรายโดยใช้การคดิ แบบ
หมวก 6 ใบ ว่าตรงกบั หมวกสไี หน เป็นรูปแบบแสดงความคดิ เหน็

การการใช้ของแบรนดเ์ นมมากเกนิ ไปจะ
ทาให้ฟ่ มุ เฟ่ื อย เสยี เงนิ ไปโดยซ้อื สนิ ค้าไม่
จาเป็นบางคนไม่มรี ายได้ แต่กลับใช้เงิน

เกนิ ตัว ซ่งึ ไม่สมควร

การคิดแบบหมวกสีดา คือ การคิดแบบหาขอ้ ผิดพลาด ขอ้ เสีย
โดยหาเหตุผลประกอบ

แบบฝึ กหดั การทดสอบหมวก 6 ใบ

สถานการณข์ ่าวท่นี ามาให้ร่วมวจิ ารณ์ คือ ตารวจทางหลวงจับพ่อค้ายาบ้า ขณะนา
ยาบ้ามาจากเชียงราย เพ่ือสง่ ขายลูกค้าท่กี รุงเทพฯ ได้ยาบ้าจานวน 25,800 เมด็

หมวกสีขาว
..............................................
..............................................

หมวกสีแดง
..............................................
..............................................

หมวกสีดา หมวกสีเหลือง
.............................................. ..............................................
.............................................. ..............................................

หมวกสีเขียว
..............................................
..............................................

หมวกสีน้าเงิน
..............................................
..............................................

ใหน้ กั เรียนวิเคราะหส์ ถานการณต์ วั อย่างน้ วี ่าสอดคลอ้ งกบั หมวกสีไหน
พรอ้ มเหตุผลโดยสงั เขป

บีเป็นคนทเ่ี ล่นเกมสบ์ ่อยมาก จนติดเป็นนิสยั บีไม่สนใจแม้จะมใี ครคอย
ตกั เตือน โดยบคี ิดอยู่ตลอดว่าเล่นเกมสอ์ ยู่ทบ่ี ้านดกี ว่าไปเทย่ี วนอกบ้าน

..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................

ใหน้ กั เรียนวิเคราะหส์ ถานการณต์ วั อย่างน้ วี ่าสอดคลอ้ งกบั หมวกสีไหน
พรอ้ มเหตุผลโดยสงั เขป

ฟ้ าบอกกบั แนนว่าการมแี ฟนมนั ทาให้เสยี การเรียนไม่เหมาะสม ทาให้
คนมองไม่ดี และจะมปี ัญหากบั การต้ังครรภโ์ ดยทไ่ี ม่พร้อม

..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................
..............................................................................................................

ประโยชนจ์ ากการคิดรอบดา้ น

- สามารถวิเคราะห์สง่ิ ต่างๆได้อย่างรวดเรว็
- รู้จกั การเอาตัวรอดในสงั คมท่มี ปี ัญหาได้
- ขจัดความขดั แย้งท่ไี ม่จาเป็น
- ร้จู กั คิดในเชิงสร้างสรรค์
- สามารถกล้าออกความคดิ เหน็ ได้มากข้ึน

บรรณานุกรม

ที่มา : https://www.trueplookpanya.com/blog/content/72770/-teaartedu-teaart
ทม่ี า : https://www.aksorn.com/six-thinking-hats
ท่ีมา : https://www.gotoknow.org/posts/297126
ทีม่ า : http://www.thaismescenter.com/marketing-more-six-thinking-hats-

"ปัญญา ระดบั ตา่ ชอบคุยเรือ่ ง 'ผูอ้ ืน่ '
ปัญญา ระดบั กลาง ชอบคุยเรือ่ ง 'เหตุการณ'์

ปัญญา ระดบั สูง ชอบคุยเรือ่ ง 'การคิด' "

หนงั สือเลม่ น้ เี ป็ นส่วนหนึง่ ของวิชาศาสตรก์ ารสอนกบั การจดั การเรียนรูย้ คุ ใหม่