Kreyolofoni#8.pub

LANE I, NUMEWO VIII FEVRYE 2018 CHAK MWA

KREYOLOFONI

NOU PA KA BATI YON FRANKOFONI SOLID SAN YON FONDASYON KREYOLOFONI KI PI SOLID

Lang ANDEDAN
kreyòl la KREYOLOFONI

Ayibobo pou Sherly

Jeudy 04

Fok nou aprann di

mèsi ! 11

TAP TAP
MULTI-
SERVICES

SAINT-
MICHEL
BOTANIKA

PLANET
FM

100. FM
STEREYO

se idantite Pa Bliye
pèp Ayitien
Pèsonn pa ka rep-
Sponsorisé par wodwi atik jounal sa

a san otorizasyon
redaksyon an

Redaksyon an pap
publiye atik san non

san adrès

SE LANG AK LIV YO TOUJOU UTILIZE KOM ZOUTI POU KOLONIZASYON AN 2

KREYOLOFONI

Fonde 12 avril 2017 par
Pierre Richard Osias & Francisque Jean-Charles

Propriyetè : KREYOLOFONI
Depo Legal : ISBN

PDG : Pierre Richard Osias
Sekretè Ekzekutif : Francisque “Riko” Jean-Charles

Administratè :
Relasyon Publik :

Trezorye :
Redaksion :
Publisite :
Rubrik Spò :
Rubrik Kultu : Dieunou Maurice
Fotografi : Wilgens Devilas
Grafis : Ebens Pierre
Teknisyen-Enprimè :

Mesaje :
Distribusyon : Lenglesou Botanika & DAL Papéterie

59, ru Sténio Vincent, Podepè, Hayti
E-mail : [email protected]

Telefòn : (509) 3848/5890

Email :[email protected]

KONBIT NORD-OUEST
POUR UNE NOUVELLE

HAYTI (KNONH)

Parti Politique Régional & Moderne

Faites-vous membre pour le désenclavement
et le dévéloppement du Nord-Ouest.

Appelez aux # 36 53 65 84 
38 48 58 90

Edite ak Enprime pa
KREYOLOFONI
38 48 58 90

Gen yon sèl Dye e chak pèp reprezante l ak nome l selon kultu yo ak lang yo...

KREYOL SE MANMAN ISTWA NOU, IDANTITE NOU, DWA NOU AK DEVLOPMAN NOU3

EDITORYAL LA

Lang kreyòl la se idantite pèp aysyen
Anpil atak ensiyifyan konpatriyòt fè sou Sherly Jeudy sou rezo sosyal yo. Manzè se yon
jèn foutbolèz ki gen anpil talan men li pa maraton nan lang fransè a. Olye yo ta konsantre sou talan
sè nou an ki fè medya entènasyonal yo chanje sujè pou yo sispann trete Ayiti yon peyi twou kaka,
yo pran plezi pito nan chache joure manzè Jeudy tankou pa pale fransè se ta yon andikap. Talan
spòtif li pwouve li se yon gran pami lòt yo. « Yon ayisyen, Austin Appolon reponn, gendwa bon,
itil sosyete a nan sal ka fè ak konnen, paka rabache de mo fransè ka fèl pase pou pi gwo anyen nan
sosyete a ».
« Yon lang, Wikipedia souliye, se yonn systèm ki pèmèt kominikasyon fèt ant moun. Nan
yon kontèks sosyolengwistik, lang lan ranpli de fonksyon sosyal fondamantal : kominikasyon ak
idantifikasyon. Lang lan se li k make idantite w nan karakteristik moun ak apatenans sosyal ».
Manzè Jeudi kominike byen nan lang peyi l e l idantifye l kom Aytyèn lè l jwe foutbòl pou peyi l.
Se bravo Sherly Jeudy, « ou fè sak pi difisil la, aprann jwe foutbòl, siw te jwenn bon lekòl ou tap
pale fransè tou. Grenn gòl ou wa kalifye peyi a nan tounwa entènasyonal », Fito Damour ekri sou
paj li pou l di mèsi a jèn fan vanyan sa ki replase Ayti sou kat mondyal la.
Anpil lang disparèt sou latè men lang pa nou an Kreyòl te kreye pa zansèt nou yo paske
nou te an kontak nan koloni an ak kolon nou pat pale lang yo a ki se fransè. Pèp Ayitien, pou sousi
idantite nou zansèt yo kreye lang pa yo e nou konsève lang kolon an pou fasilite kominikasyion
entènasyonal yo. Nou se yon gwo pèp nou pa bèt. J Jodelle Jasmen vekse sou pil jouman konpa-
triyòt bay manzè Jeudy reponn : « Ni Chistiano, ni Messi pa tap fè miyò nan yon antrevi an fransè.
Sherly Jeudy kalifye peyi li renmen anpil la pou mondyal kap fèt en Frans pou mwa dawou kap
vini la a. Peyi ki pa ofri li anyen an. Peyi ki pa menm ba li edikasyon ase pou l pale fransè ki se
youn nan lang ofisyèl li, peyi tout moun ap di yo fyè de li a. E ou menm sa w fè pou peyi a deja?
Ou menm peyi a pèmèt pale fransè, espayòl ak anglè a? Men tonnè boulem, nou gen sou nou ! »
« Anseyman bileng se dènye grann tandans edikatif » (Stella, 2006). Speysalis la kontinwe
pou l di « nan yon mond kote pale plis yon lang se yon avantaj ou pa nye, si se pa yon nesesite ».
Peyi Dayiti ofri opòtinite sa a pou nou tout ta poliglòt. Lekòl aytyèn nan mete ti moun yo an kon-
tak a kat lang (fransè ak kreyòl nan primè kòm lang anseyan e nan segondè expoze yo a anglè ak
espayòl) malgre li se yon sistèm ekzojèn ki soti nan Konkòda 1860 lan ki kreye pil viktim ak res-
kape.
Poukisa nou lapide ti sè nou an konsa. Kisa l responsab ? Poukisa leve kanpe sa a kont
manzè Sherly ki replase peyi a sou kat mondyal ankò apre prezidan Donald Trump te trete peyi
nou « shithole ». Akademi Kreyòl Ayisyen (AKA) jwèt nan menw. Li lè li tan pou kòmanse pwod-
wi liv ak materyèl didaktik pou lekòl piblik ak lise yo ka bay bon jan enstriksyon a timoun yo. Sis-
pann kalewès. Phillipe Fils Aime konseye leta a poul aji vit nan fòme bon jan anseyan : « Fok leta
envesti plis resous nan fomasyon anseyan kap fe kou an kreyol yo ».
Ansyen premye minis Evans Paul sa pa gen lontan te mande pou kreyòl lang ofisyèl peyi a
e kalòt sa a manzè Jeudi pran nan peyi ansyen kolonizatè a ta sèvi yon sewòm pou palman an aji
vit pou ofisyalise kreyòl nan peyi papa Dessalines. Men pandan ya va fè sa a nap mande yo tou
pou yo tou tounen ak òtograf Hayti a…Grenadyè yo, mèsi anpil pou ti moso fyète sa a. M fout ren-
men nou. Lang se pa konesans ni kalifikasyon men yon zouti kominikasyon, yon idantite…

Kreyolofoni#8

Siw Pa Ka di : Viv Sherly Jeudy Pe

CHAK MWA KREYOLOFONI

E PARAN KI PALE KREYOL SELMAN YO KI LANG POU YO PALE AK TIMOUN YO 4

AYIBOBO
pou SHERLY JEUDY

Fout bravo Sherly Jeudy ! Men tonè boulem nou gen sou nou !

"Finalman nou soti pou dekouraje m nèt ak peyi a. M fyè de nou ti medam.
Ki sikolog ou sikyat ki ka ban nou terapi nou bez- Grenadye alaso !"
J Jodelle Jasmin
wen an. Gad yon pèp mesye !

Nou pwan de twa ti malerèz nou mete yo jwe an-
sanm. Yo bat pi gwo ekip nan zòn nan. Gras a talan Trump Gen Rezon : Kolon an toujou la
« Lang fransèz ak kreyòl fransize pwenti se yon
yo, raj pou yo genyen yo, volonté yo.
Map raple nou ekip Kanada se yon bann timoun ki zouti ki kreye anpil dezekilib sosyal nan peyi pa
pase nan lekòl foutbòl, kap jwe ansanm depi yo gen bò isit. Fransè a kreye yon eka sosyal ant ayisyen
3 zan 4 tran, 5 kan. Yo byen manje, yo byen domi, ak ayisyen parèy yo, ayisyen kap fòse mamòte kèk
mo fransè pa menm ak sak pa konn g a ga nan fèy
yo ale lekòl e se gratis.
Nou menm nou konn nan ki kondisyon medam malanga.
seleksyon nou an ye. M pa bezwen raple yo. Mòd itilizasyon zouti sa ki rele lang sa sitou fransè
Yo fè sa yo sot fè la epi nou jwenn mwayen pou se a ki se lang kolon an se yonn nan pi gwo andikap
antrevi Sherly a ki enterese nou. Kritike paske li pa pou moun kap viv koloni modèn lan jounen jodi a.
Yon ayisyen gendwa bon, itil sosyete a nan sal ka
pale fwansè.
fè ak konnen, paka rabache 2 mo fransè ka fèl pase
Men nou gen sou nou Ayisyen parèy anm!
Antrevi a gen plis ke 2 san mil moun ki wè l aloske pou pi gwo anyen nan sosyete a.
gòl la gen apèn mil. Nou pa gentan pa dekourajan. Kolon yo toujou la, koloni an toujou la, esklavaj
Ni Chistiano, ni Messie pa tap fè miyò nan yon modèn lan ap fè kous li.
Bravo pou ti tchovi ki voye seleksyon U-20 femi-
antrevi an fransè.
Sherly kalifye peyi li renmen anpil la pou mondyal nin lan nan mondyal anfrans sou do pyel nan boul
kap fèt en Frans, peyi ki pa ofwi li anyen an. Peyi figi gwo fransize san pye yo, gwo fransize ki da-
ki pa menm ba li edikasyon ase pou pale fwansè ki mou jwè foutbòl etranje ki apèn ka grafonyen nom
se youn nan lang ofisyèl li, peyi ke tout moun ap di yo ki gen gwo moun fransize dyòl loulout kap
goumen pou yo men kap ridikilize ti tchovi ki fè
yo fyè de li a.
E ou menm sa w fè pou peyi a deja? Ou menm ke gwo jefò sa pou tèt lang kolon an.Trump gen re-
zon. » Austin Appolon
peyi a pèmèt ki pale fwansè ak anglè a ?

Radyo PLANET FM - 100.7 FM Stereyo SE SA NET

Nesesite Yon Près Sitwayèn Pou Yon Nouvel Hayti

PDG Ralph Moreau
Tel : 3154-0909/4250-4949

Captez la radio en ligne : www. [email protected]

Émissions spéciales à caractère éducatif : Planet Sou Ray, Desiderata &

Le Novateur à l’Oral

CHAK MWA KREYOLOFONI

LOM GEN YON NANM DIVINN...CHAK PÈP TOU GEN YON NANM KOLEKTIV... 5

Fok nou lave mantalite nou !

An 2014, nan Mondyal la, Luis Suarez komèt yon Men, pou yon jèn fanm tankou Sherly, li pa merite

enpè. Donk, la FIFA tou ekate misye nan res kon- trètman sa. Donk, map mande nou al nan yon mir-

petisyon an. Men, malgre Suarez te antò, tout wa pou nou gade ki eta lespri nou sal. Nou bezwen

Irigwe tap defann vedèt yo a, prezidan irigweyen lave mantalite nou. Pou nou ka aprann onore moun

an kritike la FIFA. kap itilize talanl osèvis yon ke anpil nan nou deja

Men, anpil nan nou, malgre Sherly Jeudy sot fè yon pa kwè ladanl. Bravo pou Sherly! Anatèm pou

eksplwa konsa, li pemèt lim nasy-

onal nou pwal chante sou tè blan

franse, nou ap kritikel paske li pa

byen pale fransè.

Trump joure peyi nou, anpil nan nou

ap bat bravo pou li, nap otoflajele.

Men, Nerilla ak Sherly fè loksidan

ap pale byen de peyi a. Poukisa nou

pa konsidere dimansyon sa yo sot

reyalize pito? Nou menm kap kriti-

kel la, kisa nou janm fè pou Ayiti?

Poze tet kesyon sa pito.

Yo adopte fransè pami lang ofisyel

lakay nou, anseyman nou fèt an fran-

sè. Sa koz kèk Ayisyen, tankou

mwen menm, Neemy Registre, plis

alez poul ekri ak pwodwi yon re-

zonnman an fransè. Men, konbyen

Ayisyen ki pa plis alèz lè se krèyòl

lap pale? Repons lan se zero, amwen

ke li ta grandi lotbò dlo.

Sherly Jeudy possède un talent lui

permettant, à l'instar de Lionel Mes-

si, Cristiano Ronaldo ou Neymar

Junior de faire la fièreté de son pays,

un pays qui d'ailleurs se trouve igno-

minuesement méprisé. nou, bann sèvo sal!

C'est quoi la langue? Ce n'est qu'un moyen culturel Mesye konpatryot mwen nan "secteur poulaire dé-

et educationel de communication, une forme d'ex- mécratique" la, kitem di nou manifestasyon nap

pression. Ce n'est pas de la connaissance ça. òganize jodi a nan Pòtoprens lan, se yon bel ide wi.

Le français est une langue stratifiée et difficile Sepandan, gen yon ti problèm ki poze: anpil nan

donc à cerner. Donk, menm yon sitwayen fransè ka nou, nou chak gen yon grenn zanno ka ofèv. Kon-

janm finn abil nan lang sa. byen nan nou si Tonton Sam menase bloke viza

Mwen ka konprann, lè nou ironize kèk palmantè nou nou pap gen dyare? Konbyen nan nou se pa kò

lakay nou paske yo pa metrize fransè, se yon mwen nou ki an Ayiti, epi kè nou, lespri nou ak enterè

pou nou ka ridilize yon bann neg ki gen foli nan peyi Donald Trump lan? Bann enkoyeran!

pouvwa, glwa ak richès, men ki pa itil sosyete a Ipokrit! Kaka bèf nou ye. Anlè nou chèch, anba

vrèman. nou mouye. Neemy REGISTRE de Club-1804

CHAK MWA KREYOLOFONI

KULTU YON PÈP C LEXPRESYON NANM PÈP LA E LANG LAN C ZAM PRENSIPAL LA 6

“LÈ IYORAN OPOUVWA, KONESANS VINN YON DELI”

Un jardin d’enfants où l’on se fait tout petit avec les petits.

RELE MET CLAVAROCHE ROCK, DIREKTÈ JENERAL LA Nan 3765-5531

Austin Appolon :
Kritik Konstriktiv pou n panse peyi

M se pitit yon fanm… Mwen poko wè pyès peyi kote moun leve ap

Mwen pat grandi nan vant poupe, mwen pat soti nan priye 6 pou 6 chak jou fè jèn, vèy de nwi pou

janm poupe, mwen pat tete poupe, mwen pa pitit develope peyi.

poupe, mwen pap kanpe dèyè poupe pou'm rabese Yon pakèt moun nan medya ap ajite lespri moun

fanm. diw se sèl jezi ki ka retire peyi a nan sitiyasyon

Viv fanm pou toutan, fanm pa yon objè mpap kon- mizerab li ye la kòmkwa se jezi kap desann vin

pare fanm ak poupe. mete resous nou yo an valè pou nou, se jezi kap

Viv fanm manman lavi, bote lavi ak tout defo ni ka- vin ranmase fatra, kreye travay bay moun, asire

lite. sekirite peyi a.

Bib sa ki nan men ayisyen an fè nou anpil tò,

Ayiti yon maleng dekonpoze ayisyen poko gen ase kapasite pou itilize bib,

Ayisyen sèvi ak soufrans, mizè ayisyen parèy yo an- moun lan òganize mouvman jèn lap mande pou

pil pou yo fè fòtin pèsonèl yo. fidèl pote paspò pou yo priye pou jwenn viza ak

Gade kijan politisyen yo ap viv nan luxe pandan ayi- rezidans, yo fè moun yo vini ak foto moun lotbò

syen parèy yo nan mas la ki kontribye nan ba yo pou yo fè priyè pou delivrans, moun sa yo ap

pouvwa ap benyen nan kras. ankouraje ayisyen al imigre nan lòt peyi pou

Gade nèg a 2 bò po bouda yo kap fè òfelina yo. mizè, olye yo ankouraje moun yo travay,

Gade pastè ki gen misyon blan yo, yon pakèt blan gwoupe yo ansanm pou kreye richès yap ankou-

kap fimen, tatouage, zanno nan nen yo pagen raje yo pati kite peyi yo, legliz la pa ankouraje

pwoblèm pou sa depi dola tonbe. pwogrè sosyal ak ekonomik nan peyi a, yo kreye

Gade machann kap fè mache nwa sou do ayisyen pa- yon pè ak yon ensètitid nan tèt moun yo.

rèy yo. Sosyete a bezwen repanse twòp liberalite, twòp

Gade bòkò kap fè komès ak maladi. moun ap pale sa yo pa konnen, twòp emosyon,

Tout kotew manyen sosyete a men'w tonbe nan yon twòp chyen boul nan ekip titilè a.

java maleng dekonpoze.

Lapriyè pa devlope peyi Prevansyon

Ki sa kap fèt pou pwochèn sezon siklonik kap
Mwen poko konnen yon peyi nan mond lan ke lapri- vini la ? Ki plan pouvwa santral ? Ki preparatif
yè develope.
kap fèt pou bon jan prevansyon….

CHAK MWA KREYOLOFONI

...KULTU C MOD LAVI A... SPIRITWALITE C MOD LAVI A...SPIRITWALITE C KULTU...7

RIBRIK : sosyete a

Pale kreyòl,
Kanpe sou lang kolon an...

Zeg Actu nan Klas ki fo. Mwen dégaje m nan angle ak

franse m'en se kreyol m di ak fe sam vle ladanl l.

Poukisa tout kritik sa yo kont Sherly Jeudy, jèn fout- Se pou tet sa bo kote journal Le Novateur a PRO
bòlès ki kalifye ekip nasyonal feminin nan pou ak mwen mete yon journal Kreyolofoni poun fe
prochèn koup dimond lan pou moun ki piti pase 20 pwomosyon lang kreyol la, kilti ak spiritwalite
zanset nou yo.
tan ki pral fèt an Frans ?
Eske Sherly Jeudy responsab sil pa konn pale fran- Sem Jeudy m fye de wou, pwochen fwa mande

sè ? Non ! Tout pale anpil kap

fèt la yo pa kanpe sou anyen.

Nap toujou tonbe nan mòd si-

tiyasyon sa yo paske nou refize

siprime lang kolonyal la nan

kourikoulòm skolè nou. Kreyòl

se lang natif natal nou. Poukisa

nou oblije ap anseye jèn yo

fransè ? Pa gen okenn lang ki

movèz sou latè. Se ofisyalize

lang kreyòl la epi fè promo-

syon pou li. Poukisa nou pa

profite de richès kiltirèl nou yo

pou nou enpoze lang kreyòl

la ? Malerezman nou oblije ap

imite yon bann malpwòpte.

Etazini ki se yon gran peyi an-

glofòn, majorite laten ou ran-

kontre se espayòl yo deside

pale. Yo enpoze lang yo a. Se

sak fè w wè gouvènman fede-

ral, rejyonal ak lokal yo oblije

rann yo kont espayòl la tou.
Ayisyen an menm refize pale kreyòl la telman kolon yon entepret pou pale lang manmanm nou an. Se
an konplekse yo. Depiw kwaze avèk yo se anglè ak youn nan pi bel lang ki genyen sou late. Moun
fransè yo gen foli pale. Yon bann esklav mantal. Si kap kritike yo pi FO pa pale franse non plis e pale
se konsa yo fèk kontinye konsidere nou kòm peyi lang kolon an pa yon metye.
Se prezidan J Moise pandan pasaj li an Frans ki te
shithole. - Zeg
di lang ofisyel peyi a se franse sa nap bay vedette

Francisque ajoute : mwen an responsab la a ki wonfle yon peyi kolon

Se pou sa m toujou di m se yon gid anseyan, yon pou mennen Ayiti sou tet monde lan depwi 1974.
fasilitate m pa pwofese paske se neg Viv kreyol m swete palman fe kreyol lang ofisyel
Kap resite kliche kolonyal, vomi liv lot moun ekri peyi a e chanje otograf Hayti a.

Tous les deux vendredi, Le NOVATEUR et le NORD-OUEST en bonne INTELLIGENCE...

“PA GEN PÈP KI KA DEVLOPE SAN SPIRITWALITE ANSETRAL LI” J. ZUMA 8
RIBRIK : Foutbòl

Fòk Nou Aprann Di Mèsi !

HaitiConnexion pral ede peyi nou. An 2011 li rele an Ayiti kote li fè
Jodia a medam yo kalifye pou ale nan koup dimond fout- kontak. Li komanse ede an 2012. Pandan 5 lane Shek
bol U20 pou fanm. Tout peyi-a, tout moun ap bat bravo e Borkowski ak Madanm li se yo kapral pran medam yo
tout moun kontan. Se moman tou pou nou aprann di mèsi. nan kan foutbòl isit Ozetazini. Se li ki peye pou kan
Rezilta sa se travay ak sakrifis medam yo fè men se re- Medam yo, se li ak madanm li ki peye pou lwe kay
zilta ak sakrifis yon seri de moun ke nou pa konnen ki pou medam nou yo, peye doktè pou yo, lekòl, Gym
bay tèt yo ak tout sa yo genyen. Se rezilta yon pakèt vo- elatrye. Se Shek Borkowski kifè 15 speyalis foutbòl
lontè ak moun ki kontribye lè bagay yo te difisil e lè am- nan diferan domenn vinn ankadre medam yo isit pan-
pil moun pat konnen ke
rèv sa te posib. Jodia dan 5 lane, spesyalis
mwen deside ke mwen ki soti Barry Univer-
pral remèsye moun sa yo sity, Portland Univer-
piblikman : sity elatrye. Se coach
Paran Medam yo : Pou sa ak Madanm li ki
yon paran remèt pitit li ki achte ak lajan nan
gen yen 12, 15 an pandan pòch li balon e ekip-
yon ane a Federasyon man ke medam yo te
Foutbòl se pa yon jwèt. bezwen. Medam yo te
Majorite timoun sa yo pase 9 mwa nan kan
soti nan katye defavorize. foutbòl isit Etaznini
Le fè ke paran sa yo te fè sa e lè fè trò frèt an
federasyon an konfyans Desanm, Janvye e
pou edikasyon timoun yo Fevrye medam yo te
e fòmasyon foutbòl, tounen an Ayiti.
fòmasyon sosyal tou ti- Medam ki te gen go
moun sa yo se yon gwo nivo akademik coach
responsabilite. Imajine’w la ede yo rantre
ou remèt pitit ou ki gen andedan Inivèsite keli
15 zan bay yon Fede- peye, lòt yo li voye yo
rasyon ki limen al mete nan kou pou pran
pitit ou nan yon kan fòmasyon ki kapab
foutbòl aletranje. Nou ede yo demen ak lavi
remèsye paran medam foutbòl U20 sa yo pou sakrifis yo yo. Tou sa se ak lajan
e konfyans ke yo te fè federasyon an nan remèt pitit yo nan pòch coach Shek Borkowski e Madanm li ki se
jan yo te fè l. Bravo paran ! doktè. Mezanmi mwen wè de tanzantan Prezidan nou
Dadou Jean Bart : Li bay tèt li e li bay vi li pou foutbòl yo ap bay blan gwo diplòm ak gwo rekonesans, si
Ayisien. Malgre kou ke li pran, blokaj li konn jwen Da- genyen blan k merite rekonesans Palè Nasyonal se
dou pa janm sispan travay ak tout fòs li e kouraj li pou Shek Borkowski ak Madanm li pou sa yo fè pandan
kore, ede e fè demach pou foutbòl Ayisien an prezan nan plis ke 5 an pou Medam sa yo ki kalifye jodia pou al
gwo dlo mond lan. Jodia a travay Dadou bay rezilta onivo nan koup dimond foutbòl.
nasyonal e pèmèt tou ke Ayiti gen plis relasyon ke li Marc Collat : Coach sa fè yon bon travay tou e li pran
devlope nan mond lan. Se sakfè ke genyen yon santiman kote Borkowski te kite sa. Li kenbe disiplin, travay sou
spesyal nan FIFA pou Ayiti. E sa tradwui an sipò konkrè teknik, strateji e volonte pou genyen medam yo ki bay
pou peyi a. Nap di Dadou mèsi pou travay san pran souf rezilta jodia.
li anfavè foutbòl peyi a. Lionel Desir : Misye se yon nomalyen. Se limenm ki
Shek Borkowski : Misye se yon ameriken ki genyen te vinn ak lide pou pran medam sa yo ki defavorize e
orijin Polonè e Russe. Genyen lontan de sa li te wè Ayiti ankadre a yo. Sa vle di garanti ke yo genyen kote pou
nan televizyon e san li pat konnen oken Ayisien e ansyen yo dòmi, al lekòl, manje e sosyalize. Dadou ranmasse
de peyi a, li deside kom coach ekip foutbòl F.C. Indiana li lide a e fèli tounen reyalite.

Suite en page 11

CHAK MWA KREYOLOFONI

NÈG LA PA KONNEN ZANSÈT LI YO C PREMYE GID NAN VWA SIVILIZASYON 9

Saint-Michel

BOTANIKA

30, Ru Defile,
PòdePè, Ayiti
Telefòn: 3848 5890
Francisque Jean-Charles

RIBRIK :

CHAK MWA KREYOLOFONI

KOMAN ESKLAV LA AK MÈT LI KAPAB ADORE MENM DYE TANDE PRIYÈ TOU DE 10

JENERASYON NOUVEL AYITI

POLIKLINIK
LAFANMI

Dr. Agabus Joseph

Klinik Sa Pran Swen
Tout Fanm Yo

Bénito Sylvain
Tel : 3777-3761

NÈG PWOVÈB LA

Pierre Richard Osias

Yon fanm kap fouye pòch Si yon fanm nan trantèn Yon Nèg Kap Fè jalouzi Pou
mari l gen chans jwen de ou pa gen pitit ou pa gen yon fanm ki gen 5 pitit ak 6 pa-
bagay yon kap fè kè l kon- pa ta dwe merite al pon bèdèt
tan yon ki kap fè l move nèg ou mèt kòmanse
pran chaplè w

SELEKSYON U-20

Makhokha King Bryton, Asheel St Preux, Jeff Bled Jacques, René Garson-
vil, Gabens Mondesir, Milner Milord, Sophia Marie Sanon, Poticha Kenol
Proticha Kenol, Jean Gardy Gay, Fabienne Saintime Saintimé, Innosman

Simeon, Alexandre Colby Etienne , Manikiki Jess Yougg.

A 20 tan nou renmen Pou lanmou Jènjan kounyea pa bezwen adrès Kay jènn fanm
A 30 nou renmen Pou necesite ankò depi yo finn gen adrès watsap la
A 40 nou renmen Pou plezi
A 50 nou renmen Pou asirans vi Se pa tout slip blan klowòks ka rebay koulè...

Nèg lèd toujou renmen grimèl
“POLITIK MONETÈ ENDEPANDANT SE KLE SOUVERÈNTE A” EVO MORALES

Gen yon sèl Dye e chak pèp reprezante l ak nome l selon kultu yo ak lang11

RIBRIK : Sosyete a

Fòk Nou Aprann Di Mèsi !

Michel Martelly, Jovenel Moise, Wilson Laleau : Lè elatrye. Sa vle di Ekzekitif la apre travay li ak Fede-

Martelly monte kom Prezidan li te deside ke lap bay spò rasyon Foutbòl genyen pou l voye nan Palman an yon
peyi dayiti e foutbòl an patikilye yon bourad. Martelly te lwa pou kreye Fon Devlopman Foutbòl peyi Dayiti.

fè debloke 100 milyon goud pou spò peyi dayiti. Depi lè FIFA : ede federasyon foutbòl peyi dayiti ampil. Yo

sa Foutbòl la te resevwa sipò leta. Genyen 2 Minis ki jwe ede nan konstriksyon teren, gymnasium pou medam

yon wòl kle nan fè bagay yo mache regilyèman alepòk se yo, ekipman, kou fòmasyon, vwayaj.

te Minis Wilson Laleau e Minis Vanneur Pierre. Laleau Sat Ein : Yon stasyon televizyon aleman ki kenbe nan

fèsa lè li te Minis kè li patisipasyon ekip foutbòl peyi dayiti

Finans e kòm Di- nan koup dimond 1974. Apre 12 Janvye

rektè kabinè Prezi- 2010 stasyon televizyon sa ak kè jwè sele-

dan Jovenel ksyon nasyonal Allemagne te òganize yon

Moise. Pandan fund raising pou Ayiti. Boris Baker te pre-

peryòd Privert a zan nan fundraising sa. Pandan match la yo

sibvansyon pou spò te fè yon funraising. Lajan ke yo te

te bloke. Lè Prezidan ranmasse tal sèvi pou konstriksyon yon

Jovenel Moise monte lekòl nan katye defavorize. Deal la sèke yo

le 7 Fevrye 2017 li tap konstwi lekòl men fòk leta te garanti ke

reprann spò a an se timoun nan zòn nan ki vinn ladanl e fòk

men. Li bay lòd peye leta te peye pwofesè yo. Minis Vanneur

tout aryere pou spò Pierre te respekte deal sa. Men lè li te ale

a, yon bagay ke La- leta te kanpe peye. Se Minis Laleau ki te

leau kom direktè peye ariere yo aprè sa.

kabinè Prezidan an Philippe Vorbe : Se yon ansyen jwè

te fè ekzekite prese seleksyon nasyonal peyi dayiti ki te kalifye

prese. Prezidan Jove- pou kou dimond an 1974. Chak fwa ke fede-

nel vini tou ak yon rasyon foutbòl la te gen ti problèm finansye

nouvo fòmil pou li te bay yon kout men pou ede yo

kore foutbòl la nan Magalie Racine : Lè Medam yo te nan kan

kad dialòg e travay foutbòl la e lè te genyen ti problèm finan-

leta ak Federasyon sye, Magalie Racine, te toujou reponn pre-

Foutbòl, se zan e bay yon kout men.

kreyasyon 50 aka- Dr. Riddler Dorcely, Firmin, Backer,

demi foutbol satelit Stanley Lucas : Kenbe yon ekip pandan

nan 50 vil peyi a pou yon lane aletranje nan yon kan foutbòl koute

ankadre ti gason ak ampil lajan e se yon bagay ki chè anpil. Lè

tifi ki vle jwe foutbòl te gen difikilte finansye moun sa yo te ede

pandan ke yo pral fè yon funraising nan Washington pou ede

lekòl. Pandan ke sa kore ekip la.

apfèt Prezidan Jove- Genyen ampil lòt moun ki ede, men mwen

nel te bay lòd pou ke pa konn tout. Nou pale de sa nou okouran sa

materyèl ak ekipman pa vle di ke nou bliye’w.

pou federasyon foutbòl komande ou voye achte dwe Yon kritik ke mwen toujou tande, sèke òganizasyon
jwen franchiz nan men leta. Anplis de sibvansyon ke Jo- fanm peyi dayiti pafè anyen pou ede medam foutbòl

venel te fè bay, ekipman, inifòm elatrye, li te bay lòd a yo. Genyen ampil moun ki panse Medam foutbòl yo se

BMPAD pou bay 500 sak diri pou alimantasyon ekip la. yon ekzanp konkrè de sa fanm kapab e nan kad jefò e

Jovenel Moise gen kèk jou li chita ap diskite ak Fede- travay kapfèt pou respè egalite ant gason e fanm, òga-

rasyon Foutbòl sou kijan leta ka kreye yon Fon pou nizasyon fanm yo ta dwe travay plis ak federasyon

Devlopman Foutbòl pou peyi dayiti. Lajan pou fon sa foutbòl la ki kareman bay rezilta nan afimasyon fanm
taka soti nan taksasyon sigarèt, koka kola, gatorade nan sosyete a e nan mond lan.

SUPREMASI BLANCH LAN ALYENE NOU LI RANN NOU ETRANJE A PWÒP TÈT NOU

PA GEN YON MALADI MENM KANSÈ KI KA EKZISTE NAN YON ANVIRONMAN ALKALEN 12

« Menm Lekòl la, ak menm deviz la pou
Bondye ak pou lumanite »

Lekòl Étienne Saintil, yon lekòl ak anpil referans
Kontakte Jean-Claude & Claudine Thervil au # 3725-3929

« Desizyon m poum detwi otorite an Ayiti yo, se pat
pou konsiderasyon komès ak lajan, men se pluto
akoz nesesite poum bloke pou tout tan mach nwa yo

nan mond lan »
—Napoléon Bonaparte
*********************
*********************
Deklarasyon Papa nachon an Dessalines
« Nèg tankou mulat, nou tout te batay kont blan yo,
byen yo nou te konkeri yo kote nou te vèse san nou se
pou nou tout. M vle yo pataje ak ekite »

KREYOLOFONI : SIM M MOURI DEMEN SE YON BLAN KI AME YON NWA POU TOUYEM