วันฉัตรมงคล 2564

วนั ฉตั รมงคล
4 พฤษภาคม 2564

วนั พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระเจาอยหู ัว

และเสร็จออกมหาสมาคมรบั การถวายพระพรชัยมงคล
กอ นจะมพี ระราชพธิ ีเฉลมิ พระราชมณเฑยี ร

ความสาํ คัญของวันฉัตรมงคล

วันฉัตรมงคล เปนวนั ที่รําลึกถึงพระราชพธิ ีบรมราชาภิเษก เปน พระมหากษตั รยิ 
รชั กาลท่ี 10 แหง ราชวงศจ ักรี และราชอาณาจกั รไทย ของพระบาทสมเดจ็ พระปรเมน
ทรรามาธบิ ดีศรีสินทรมหาวชริ าลงกรณ พระวชิรเกลา เจาอยูหัว หลังจากเสด็จขนึ้ เถลงิ
ถวลั ยราชสมบตั ิ ตอ จากพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช
มหาราช บรมนาถบพติ ร เมื่อวนั ท่ี 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559 และดํารงพระอสิ รยิ ยศเปน
“พระบาทสมเดจ็ พระวชริ เกลาเจา อยหู วั ”

ดังน้นั รัฐบาลไทยและพสกนกิ รจงึ ไดน อ มเกลา นอมกระหมอม จัดงานพระราช
พิธฉี ลองพระเศวตฉัตร หรือรฐั พธิ ฉี ัตรมงคล หรอื อาจเรียกวาพระราชพธิ ฉี ตั รมงคล ซึ่ง
กระทาํ ในวนั บรมราชาภเิ ษก ถวายเม่อื วนั ที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 ท้ังน้ี พระบาท
สมเด็จพระวชริ เกลา เจา อยูหวั ไดม พี ระปฐมบรมราชโองการในพระราชพธิ บี รม
ราชาภิเษกนนั้ วา “เราจะสืบสาน รักษา และตอ ยอด และครองแผนดินโดยธรรม เพอื่
ประโยชนสขุ แหง อาณาราษฎรตลอดไป”

ความเปน มาของพระราชพิธบี รมราชาภิเษก

การจดั พระราชพธิ ีบรมราชาภเิ ษกนนั้ มหี ลกั ฐานปรากฏในหลักศลิ าจารกึ วดั ศรี
ชุมของพญาลิไท วา เร่ิมตน มาต้ังแตค ร้ังพอขุนผาเมืองไดอ ภเิ ษกพอ ขนุ บางกลางหาว
หรอื พอ ขุนบางกลางทา ว ใหเปน ผปู กครองเมืองสุโขทยั

จากน้ันในสมัยกรงุ รัตนโกสินทร พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจฬุ าโลก
มหาราช ไดทรงฟนฟูพระราชพิธีบรมราชาภเิ ษกใหถูกตอ งสมบรู ณ โดยพระมหา
กษตั ริยท ่ียงั มิไดท รงประกอบพระราชพิธบี รมราชาภเิ ษก จะไมใชค ําวา “พระบาท” นํา
หนา “สมเด็จพระเจา อยูห ัว” และคาํ สงั่ ของพระองคกไ็ มเ รยี กวา “พระบรมราชโองการ”
และอกี ประการหน่งึ คือ จะยังไมมีการใช นพปฎลเศวตฉัตร หรือฉัตร 9 ช้นั

ความเปน มาของพระราชพิธีฉตั รมงคล

กอ นหนา รชั สมยั ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจา อยูห วั พระราชพิธฉี ตั รมงคลถอื
เปน พธิ ขี องเจา พนกั งานในพระราชฐาน ทีม่ หี นา ที่รักษาเครือ่ งราชปู โภคและพระทวาร
ประตวู ัง ไดจ ดั การสมโภชสังเวยเครอื่ งราชปู โภคท่ตี นรักษาทุกปใ นเดือนหก และเปนงาน
สว นตัว ไมถ อื เปนงานหลวง

จนกระท่งั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา เจา อยูหัวเสดจ็ ขน้ึ ครองราชย ไดท รง
กระทาํ พิธฉี ัตรมงคลขน้ึ เปนครั้งแรก ในวนั บรมราชาภเิ ษก เมื่อวันท่ี 15 พฤษภาคม พ.ศ.
2393 โดยมพี ระราชดําริวา วนั บรมราชาภิเษกเปน มหามงคลสมยั ทีค่ วรแกการเฉลิมฉลอง
ในประเทศท่ีมีพระเจา แผนดนิ จึงถอื ใหวันน้นั เปนวันนกั ขตั ฤกษม งคลกาล และควรที่จะมี
การสมโภชพระมหาเศวตฉตั รใหเปนสวัสดิมงคลแกร าชสมบัติ แตเน่อื งจากเปน ธรรมเนยี ม
ใหม ยากตอ การเขา ใจ อกี ทั้งเผอญิ ทวี่ นั บรมราชาภเิ ษกไปตรงกบั วันสมโภชเครอ่ื ง
ราชูปโภคที่มีแตเ ดมิ พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลาเจา อยหู วั จงึ ทรงอธิบายวา วนั ฉัตรมงคล
เปนวันสมโภชเครอ่ื งราชปู โภค จึงไมมใี ครตดิ ใจสงสยั

ดังน้นั จึงไดม พี ระราชดํารจิ ัดงานพระราชกุศลพระราชทานชอื่ วา "ฉัตรมงคล" ขนึ้ โดยไดมี
การเฉลิมฉลองดวยการนมิ นตพระสงฆม าสวดเจริญพระพุทธมนต ในวันขน้ึ 13 คํ่า เดือน 6
รงุ ขึน้ มกี ารถวายภัตตาหารแดพระสงฆท พ่ี ระที่น่ังดสุ ิตมหาปราสาทและพระที่นงั่ ไพศาล
ทักษณิ ดวยเหตุนี้จึงถือวาการเฉลิมฉลองพระราชพธิ ฉี ตั รมงคล เรมิ่ มีในรัชกาลของพระบาท
สมเดจ็ พระจอมเกลาเจาอยหู วั เปน ครง้ั แรก

ตอมาในสมัยรชั กาลที่ 5 วันบรมราชาภิเษก ตรงกับเดือน 12 จึงโปรดเกลา ฯ ใหจดั
งานฉตั รมงคลในเดอื น 12 แตไ มไ ดร บั การยินยอม พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลาเจาอยหู ัว
จงึ ทรงแกไ ขดวยการออกพระราชบญั ญัติวาดวยตราจุลจอมเกลาสาํ หรบั ตระกูลขนึ้ ใหมี
พระราชทานตรานีต้ รงกับวันคลา ยบรมราชาภิเษก ทานผูหลักผใู หญจ ึงยนิ ยอมใหเล่อื นงาน
ฉัตรมงคลมาตรงกบั วนั บรมราชาภิเษก แตยังใหร ักษาประเพณีสมโภชเคร่ืองราชปู โภคอยู
ตามเดิม รปู แบบงานวันฉตั รมงคลจงึ เปน เชน น้จี นถงึ ปจ จบุ ัน

พระราชพิธีฉัตรมงคลในรชั กาลปจจุบัน

ในรัชกาลปจ จุบนั พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงพระกรณุ าโปรดเกลาฯ ให
จัดงาน 3 วัน นนั่ คอื

วนั ฉัตรมงคล ตรงกบั วันที่ 4 พฤษภาคม พระบาทสมเด็จพระเจา อยหู ัวทรง
ประกอบพระราชพิธบี รมราชาภิเษก ประกอบดวย สรงพระมุรธาภเิ ษก ณ ชาลาพระท่นี งั่
จกั รพรรดพิ ิมาน ทรงรบั นา้ํ อภเิ ษก ณ พระท่ีนัง่ อัฐทิศอทุ ุมพรราชอาสน ทรงรับเครือ่ งราช
กกธุ ภัณฑ ขตั ติยราชวราภรณ และพระแสง ณ พระทนี่ ง่ั ภทั รบฐิ เล้ยี งพระ พระสงฆดบั
เทียนชยั ณ พระที่นงั่ อมรนิ ทรวนิ จิ ฉยั

วันท่ี 5 พฤษภาคม เปนพระราชพธิ เี ฉลิมพระปรมาภิไธย พระนามาภิไธย
สถาปนาพระฐานันดรศักดิพ์ ระบรมวงศ และเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ เลยี บพระนครโดย
ขบวนพยุหยาตราสถลมารค จากพระทนี่ ่งั อาภรณภ โิ มกขปราสาท วัดบวรนเิ วศวิหาร วัด
ราชบพิธสถติ มหาสีมาราม และวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม

วันที่ 6 พฤษภาคม พระบาทสมเด็จพระเจา อยหู วั เสด็จออก ณ สหี บญั ชร พระท่ีนง่ั
สุทไธสวรรยปราสาท ใหประชาชนเฝา ฯ ถวายพระพรชัยมงคล เสด็จออกใหทตู านุทูต
และกงสลุ ตางประเทศเฝา ฯ ถวายพระพรชยั มงคล ณ พระท่นี ั่งจักรีมหาปราสาท

กจิ กรรมท่คี วรปฏบิ ตั ิในวันฉตั รมงคล

1. ประดับธงชาตติ ามอาคารบา นเรอื นและสถานทีร่ าชการ
2. รว มทําบญุ ตกั บาตร ประกอบพิธีทางศาสนา เพื่อถวายเปน พระราชกุศล
3. นอ มเกลานอมกระหมอมถวายพระพรชยั โดยพรอ มเพรียงกนั กลาวคําถวาย

อาศริ วาทราชสดุดี ถวายชยั มงคลใหทรงพระเกษมสําราญ ทรงเจรญิ พระ
ชนมพรรษาย่ิงยืนนาน เปน มหามง่ิ ขวญั แกพ สกนิกรชาวไทยไปชั่วกาลยิง่ ยนื
นาน





หมายเหตุ : ขอบคุณขอ มูล
จากเพจKapook! Hilight
https://hilight.kapook.com/view/188122