33ภัทธิราบท11

การ
สงั
เคราะห์
แสง

การตรึงคาร์บอน carbon fixation
(คา-บ้อน-ฟิ ก-เอ-ชั่น)

มีอีกช่ือหน่ึงวา่ Calvin Cycle ซ่ึงเป็นปฏิกิริยา
ท่ีนําพลังงานจาก ATP และ NADPH ท่ีได้
จากปฏิกิริยาท่ีตอ้ งใชแ้ สง มาใชใ้ นการสร้าง
โมเลกุลของสารอินทรียจ์ ากสารอนินทรีย์
สารอินทรียเ์ หลา่ น้ีเองเป็นตน้ กาํ เนิดให้เกิด
การนําพลังงานท่ีเกบ็ ไวใ้ นโมเลกุลไปใชใ้ น
กระบวนการตา่ งๆ ของพืชตอ่ ไป รวมทัง้ การ
สร้างสารชนิดอ่ืนๆ เกิดการเจริญเติบโต
ตลอดจนเป็นแหลง่ อาหารของผูบ้ ริโภคลาํ ดับถัด
ข้ึนไป

กรานุ ม granum (กา-นุ่ม)

กรานุม คือช่ือเรียก
ไทลาคอยดจ์ าํ นวน
มากท่ีมีการจั ดเรี ยง
ตัวโดยวางซอ้ นกัน
เป็ นตั ง้

ควอนตาโซม quantasome
(ควอน-ตา-โซม)

ควอนตาโซมเป็ นช่ือเรี ยก
ของกลุม่ รงควัตถุระบบ 1
และรงควัตถุระบบ 2 ท่ีอยู่
ในเย้ือหุ้มไทลาคอยด์

quantasome

คลอโรฟิ ลล์ chlorophyll
(คอ-โร-ฟิ ว)

คลอโรฟิลลเ์ ป็นรงควัตถุหรือสารสี
ท่ีมีสเี ขียวอยูใ่ นคลอโรพลาสต์
มีความสาํ คัญในกระบวนการ
สังเคราะหแ์ สงของพืช เพ่ือสร้าง
เป็นนํา้ ตาลกลูโคส ซ่ึงเป็นสาร
อาหารท่ีให้พลังงานในเซลลข์ องพืช

แคโรทีนอยด์ carotenoids
(แค-โร-ที -นอย)

เป็นรงควัตถุสเี หลือง สม้ แดง พบไดใ้ น
พืชทั่วไป และสงิ่ มีชีวติ ท่ีสามารถ
สังเคราะหด์ ว้ ยแสงได้ ทาํ งานร่วมกับคลอ
โรฟิลสซ์ ่ึงเป็นรงควัตถุท่ีมีสเี ขียว
ทาํ หน้าท่ีดูดซับพลังงานจากแสงอาทติ ย์
เพ่ือการสังเคราะหแ์ สงและชว่ ยการเจริญ
เติบโตของพืช และป้ องกันอันตรายจาก
แสง

คาร์บอกซิเลชั น carboxylation
(คา-บอ๊ ก-ซิ-เล-ชั้น)

เป็นขัน้ ตอนท่ี CO2 เขา้ สูว่ ัฏจักรและทาํ
ปฏิกิริยากับ RuBP ซ่ึงมีคาร์บอน 5 อะตอม
โดยมีเอนไซมร์ ูบสิ โกเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา
ไดเ้ ป็นสารประกอบท่ีมีคาร์บอน 6 อะตอม
ซ่ึงเป็นสารท่ีไมเ่ สถียรจะสลายเป็น PGA ซ่ึงมี
คาร์บอน 3 อะตอม 2โมเลกุล โดยเป็น
สารประกอบคาร์บอนชนิดแรกท่ีเกิดข้ึน และ
เสถียรในวั ฏจั กรคั ลวนิ

ไซโทโครม cytochrome
(ไซ-โท-โคม)

กลุม่ ของสารประกอบพวกโปรตีน
หรือเอนไซมภ์ ายในเซลล์ จับตัว
ตอ่ กันเป็นลูกโซ่ มีหน้าท่ีสาํ คัญใน
การรั บและสง่ อิเลก็ ตรอนตอ่ เน่ือง
กั นไป

ไทลาคอยด์ thylakoids
(ไท-ลา-คอย)

เป็นโครงสร้างท่ีใชร้ ั บพลังงานจาก
แสงเพ่ือใชใ้ นการสังเคราะหด์ ว้ ยแสง
สร้างข้ึนจากสว่ นหน่ึงของเย่ือหุ้มชัน้
ในของคลอโรพลาสต์
บนผิวของไทลาคอยด์ มีรงควัตถุท่ีใช้
ในการสังเคราะหด์ ว้ ยแสง และยังมี
องคป์ ระกอบสาํ หรั บนําอิเลก็ ตรอน คือ
ระบบแสง I และระบบแสง II

ปฏิกิริยาแสง light reaction
(ไล้-รี-แอก๊ -ชั่น)

ปฏิกิริยาแสง คือ ปฏิกิริยาท่ีพืช
ดูดกลืนแสงไวใ้ นคลอโรพลาสต์
และเปล่ียนพลั งงานแสงให้เป็ น
พลังงานเคมีในรูปของ ATP และ
NADPH ท่ีพืชสามารถนําไปใช้
ตอ่ ได้

เพอร็อกซิโซม peroxisome
(เพอ-ร็อก-ซิ-โซม)

เป็นออร์แกเนลลข์ นาดเลก็ ท่ีมีเย่ือหุ้ม
ชัน้ เดียว แตส่ ามารถแบง่ ตัวไดเ้ อง
ภายในประกอบดว้ ย เอนไซมห์ ลายชนิด
เก่ียวขอ้ งกับการเกิด photorespiration
ในพืช C3

โฟโตไลซิส photolysis
(โฟ-โต-ไล-ซิด)

คือ การสลายโมเลกุลของนํา้ ใน
ปฏิกิริยาท่ีใชแ้ สงทัง้ ATP และ
NADPH + H+ ท่ีเกิดข้ึนใน
ปฏิกิริยาใชแ้ สงจะถูกนําไปใชใ้ น
ปฏิกิริยาท่ีไมใ่ ชแ้ สงตอ่ ไป
ปฏิกิริยาไมใ่ ชแ้ สง ปฏิกิริยาท่ีเกิด
ข้ึนนั น้ มีลักษณะท่ีตอ่ เน่ืองเป็น
วัฏจักร เรียกวา่ วัฏจักรของคัลวนิ

รีดั กชั น reduction (รี-ดั ก๊ -ชั่น)

เป็นขัน้ ตอนท่ีจะมีการใช้ ATP และ
NADPH ท่ีไดจ้ ากปฏิกิริยาแสง โดย
แตล่ ะโมเลกุลของ PGA จะรั บหมู่
ฟอสเฟตจาก ATP กลายเป็น 1,3BPG
จากนั น้ จะถูกรีดิวสโ์ ดยรั บอิเลก็ ตรอน
จาก NADPH ไดเ้ ป็น G3P ซ่ึงเป็น
นํา้ ตาลท่ีมีคาร์บอน 3 อะตอม และเป็น
นํา้ ตาลชนิดแรกในวัฏจักรคัลวนิ

รีเจเนอเรชั น regeneration
(รี -เจ-เนอ-เร-ชั ่ น)

เป็นขัน้ ตอนท่ีสร้าง RuBP ข้ึนใหม่ ซ่ึงตอ้ งใช้
ATP ท่ีไดจ้ ากปฏิกิริยาแสง โดยในการเกิด
วัฏจักรคัลวนิ 1 รอบ ตอ้ งการ RuBP 3โมเลกุล
เพ่ือทาํ ปฏิกิริยาตรึงคาร์บอน CO2 3โมเลกุล ซ่ึง
จะได้ PGA จาํ นวน 6 โมเลกุล เม่ือผา่ นชัน้ ตอน
รีดักชันจะได้ G3P จาํ นวน6โมเลกุล โดยG3P
จาํ นวน 5โมเลกุลจะถูกนําไปสร้ง RuBP ได้
3โมเลกุลกลับคืนสูว่ ัฏจักรคัลวนิ และเหลือ G3P
1 โมเลกุลท่ีออกจากวัฏจักรและถูกนําไปสร้าง
เป็นนํา้ ตาล

ลูเมน lumen (ลู-เมน)

โพรงท่ีอยูภ่ ายในไทลาคอยด์

ศูนยก์ ลางปฏิกิริยา reaction center
(รี -แอ๊ก-ชั ่ น-เซ็ น-เต้ อ)

เป็นรงควัตถุชนิดคลอโรฟิลล์ เอ
ชนิ ดพิเศษ

สโตรมา stroma (สะ-โต-ม่า)

คือ ของเหลวท่ีเป็นแหลง่ ของ
เอนไซมท์ ่ีเก่ียวขอ้ งกับปฏิกิริยา
ท่ีไมต่ อ้ งใชแ้ สง (ปฏิกิริยาตรึง
คาร์บอนไดออกไซด)์

สโตรมาลาเมลลา stroma lamella
(สะ-โต-ม่า-ลา-เมล-ล่า)

คือ ทอ่ ไทลาคอยดท์ ่ีเช่ือม
ติดตอ่ ระหวา่ งกรานั ม

สารสี pigment (พิก-เม้น)

สารท่ีดูดกลืนแสงท่ีมีความยาวคล่ืน
แตกตา่ งกันไปแลว้ แตช่ นิด แตส่ ามารถ
เปล่ียนเป็นพลังงานเพ่ือนําไปใชไ้ ด้
เหมือนกัน โดยการสังเคราะหแ์ สงแบง่
เป็น 2 ระบบตามความยาวคล่ืนของ
พลังงาน คือ ระบบแสงI และระบบ
แสงII

แอนเทนนา antenna
(แอน-เทน-น่ า)

คือ กลุม่ สารสที ่ีอยูบ่ ริเวณกลุม่
โปรตีนท่ีเย่ือไทลาคอยด์
ทาํ หน้าท่ีรั บสง่ พลังงานแสงตาม
ลาํ ดับขัน้ จนถึงศูนยก์ ลางปฏิกิริยา

เอนไซมร์ ูบิสโก rubisco
(รู-บิส-โก้)

เป็นเอนไซมท์ ่ีสาํ คัญท่ีสามารถเร่ง
ปฏิกิริยา carboxylation และ
ปฏิกิริยา oxygenation

จัดทาํ โดย

นางสาว ภัทธิรา จาํ ปาทอง
ม.5/5 เลขท3ี 3