Nota RBT Tingkatan 2

BAB 2.5 REKA BENTUK AKUAPONIK

2.5.1 : MAKSUD AKUAPONIK DAN MENERANGKAN REKA BENTUK AKUAPONIK

ASPEK Akuaponik HURAIAN
Maksud Teknologi yang menggabungkan aktiviti ternakan ikan
(akuakultur) dengan jenis tanaman tanpa tanah
3 Unsur Utama Ikan (hidroponik) dalam satu pusingan air.
Akuaponik Bakteria Najis ikan dan lebihan makanan ikan (pellet) ada
ammnonia penyebab toksik.
Tanaman Memecahkan ammonia kepada nitrit & nitrat yang
berfungsi sebagai nutrient kepada tanaman.
Kaedah Takungan Menyerap nitrit & nitrat sebagai nutrient kemudian
Akuaponik Kitaran alirkan semula air yang bersih tanpa toksik untuk
kegunaan ikan.
Reka Bentuk Sistem Raft (Rakit) 1. Satu tangki ternakan bersama tanaman.
Sistem Sistem EBB & Flow 2. Akar berada di permukaan air dan terendam
Akuaponik
dalam air.
3. Air dari akuarium di pam ke takung tanaman

kemudian dikeluarkan dengan cepat.
4. Dikenali sebagai sistem pasang surut
1. Dua bekas tangki iaitu tangki ikan dan tangki

tanaman.
2. Menyediakan lebih bekalan oksigen kepada akar

elak akar busuk.
3. Gunakan hidroton atau batu kerikil sebagai media

tanaman.
1. Tanaman di permukaan air, guna

span/stereofoam.
2. Akar terendam dalam air.
3. Menyerap nutrien dari air secara langsung.
4. Produktiviti tinggi.
5. Kelemahan : serangan bakteria pada akar yang

terendam.
6. Tidak boleh semai benih, tanaman melalui anak

pokok sahaja.
1. Air dipam penuh ke tanaman, kemudian

dikeluarkan menggunakan loceng sifon.
2. Sistem pasang surut.
3. Kerosakan loceng sifon akan menyebabkan air

melimpah keluar.
4. Penyemaian biji benih secara terus pada media

tanaman.
1. Tidak menggunakan media tanaman.
2. Menyerupai sistem raft tetapi akar hanya

menyentuh nipis air yang mengalir.
3. Hanya memerlukan air yang sedikit.
4. Tidak boleh menyemai biji benih secara terus

Sistem NFT

Komponen Tangki ikan 1. Tangki ikan ialah tempat untuk memelihara ikan,
Sistem sebagai sumber nutrisi bagi tanaman dan tempat
Akuaponik Bekas tanaman pembiakan ikan.
(Grow beds)
2. Jenis tangki terdiri daripada kolam simen,
Media tanaman akuarium, kolam fibreglass, drum plastik, dan
lain-lain.
Sistem perpaipan
Pam air 3. Kolam ikan haruslah mempunyai kuantiti air yang
lebih besar bersesuaian dengan saiz bekas atau
(Water pump) jumlah tanaman.

Penapis 4. Penggunaan kolam berwarna gelap akan
menghalang pertumbuhan lumut.

1. Grow beds atau tempat untuk menanam tanaman
digunakan dalam sistem akuaponik pasang surut
atau kitaran sebagai proses pengawalan air.

2. Biasanya, bekas ini menggunakan alat yang
dikenali sebagai auto siphon.

3. Sifon ada pelbagai jenis seperti loceng sifon, U-
sifon, dan sifon terapung.

1. Media tanaman berguna sebagai pemegang
tanaman agar dapat tumbuh.

2. Media tanaman yang baik haruslah mempunyai
ruang udara dan daya tahan supaya tanaman lebih
subur.

3. Sebagai contoh, Ebb & Flow (sistem pasang surut)
boleh menggunakan pecahan genting, batu kerikil,
arang, dan lain-lain.

4. Untuk sistem NFT, media penanaman rock wool
atau kain flanel boleh digunakan.

1. Sistem perpaipan dalam akuaponik boleh
menggunakan paip PVC dan paip poli.

2. Sekiranya sistem akuaponik memerlukan
penyambungan paip, maka beberapa bahan
penyambungan paip boleh digunakan mengikut
keperluan.

1. Pam air digunakan untuk memindahkan air dari
tangki ikan ke bekas tanaman.

2. Pam ini akan menggerakkan air secara menegak.
3. Pemilihan dan kesesuaian pam haruslah mengikut

saiz tangki atau bekas tanaman yang digunakan.

1. Penapis dapat menyingkirkan pepejal (penapisan
mekanikal) dan penukaran arah air (penapisan
biologi).

2. Penapis diperlukan agar kualiti air menjadi bersih
dan jernih.

3. Selain itu, penapis boleh mengelakkan pam
daripada tersumbat.

4. Dalam sistem akuaponik Ebb & Flow (pasang
surut), media tanaman dalam grow beds bertindak
sebagai penapis biologi dan mekanikal serta
sebagai tempat untuk menyokong tanaman agar
dapat tumbuh.

5. Sistem NFT perlu menggunakan penapis yang
berasingan dari kolam ikan.