ความปลอดภัยในงานช่าง

สาระการเรียนรู
๑. ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานชาง
๒. กฎความปลอดภัย
๓. สาเหตุที่ทำใหเกิดอันตรายจากการทำงาน
๔. แนวทางในการปฏิบัติงานเพ�อใหเกิดความ

ปลอดภัย
๕. การปองกันอุบัติเหตุ
๖. หลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงานชาง
๗. การปฐมพยาบาลเบื้องตนในงานชาง

ลิขสทิ ธ์ขิ องบรษิ ทั สำนักพมิ พเ อมพนั ธ จำกดั วิชา งานชา ง ๑ (หลกั สตู รแกนกลาง ๒๕๕๑) หนว ยท่ี ๒ แผนที่ ๑ ๑๑

ความปลอดภัย
ในการปฏิบัติงานชาง

๑. ความปลอดภัยในการทำงานชาง
การเกิดอุบัติเหตุในการทำงานเปนเหตุการณที่เกิดขึ้น

ไดกับทุกคน ทุกเวลาและทุกที่ โดยที่เราไมสามารถคาดคิด
มากอนสงผลใหเกิดความเสียหายในหลายๆ ดาน ซึ่งเรา
สามารถปองกันได หากเรากระทำดวยความระมัดระวังและ
ไมประมาทเลินเลอ ชีวิตก็จะปลอดภัย

๒. สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ
เกดิ จากความประมาทของตวั บคุ คล
หรอื อาจเปน ไปไดว า สขุ ภาพรา งกาย
ไมพรอมที่จะปฏิบัติงานหรือขาด
ความรูเกี่ยวกับเรื่องงานนั้น
เกิดจากการใชเครื่องมือชำรุด ซึ่ง
เครอื่ งมอื มสี ภาพไมพ รอ มทจี่ ะใชง าน
มีคุณภาพต่ำ
เกิดจากระบบการทำงานของอาคาร
สถานที่

๓. ผลกระทบที่เกิดจากอุบัติเหตุ
ทำใหทรัพยสินไดรับความเสียหาย หรือสูญเสียทรัพยสิน
ทำใหร า งกายไดร บั บาดเจบ็ ซงึ่ เปน เหตใุ หส ญู เสยี อวยั วะหรอื หาก
รุนแรงอาจเสียชีวิตไดในที่สุด
ทำใหเสื่อมเสียชื่อเสียงและการไมยอมรับในทางธุรกิจ

ลิขสทิ ธข์ิ องบรษิ ัท สำนกั พมิ พเอมพันธ จำกัด วิชา งานชาง ๑ (หลกั สูตรแกนกลาง ๒๕๕๑) หนวยท่ี ๒ แผน ที่ ๒ ๑๒

กฎความปลอดภัย

๑ ควรตรวจสภาพเคร�องมือหรือเคร�องใชทุกครั้งกอนนำไปใชงาน
๒ ไมควรหยอกลอหรือเลนกันในขณะปฏิบัติงาน
๓ หากเคร�องจักรเกิดการชำรุดหรือเสียหายขึ้นควรเขียนปายบอกกำกับไว
๔ ควรแตงกายใหรัดกุมและเหมาะสมในการปฏิบัติงาน
๕ ควรที่จะปฏิบัติงานในสถานที่ที่มีแสงสวางเพียงพอและมีอากาศถายเทไดสะดวก
๖ ควรที่จะศึกษาระบบการทำงานของเคร�องจักรชนิดนั้นๆ ใหเขาใจกอน
๗ ไมควรด�มของมึนเมาในขณะปฏิบัติงานเพราะจะทำใหเกิดอันตรายขึ้นได
๘ สวมหมวกนิรภัยในการปฏิบัติงานกอสรางทุกครั้งเพ�อความปลอดภัย
๙ หากน้ำมันหกลงบนพื้นควรทำความสะอาดทันที
๑๐ เคร�องจักรที่มีการทำงานเคล�อนไหวดวยความเร็วสูงควรที่จะมีอุปกรณ

นิรภัยปองกันทุกครั้ง

ลขิ สิทธขิ์ องบริษัท สำนกั พมิ พเ อมพนั ธ จำกัด วชิ า งานชา ง ๑ (หลักสตู รแกนกลาง ๒๕๕๑) หนวยท่ี ๒ แผนท่ี ๓ ๑๓

สาเหตุที่ทำใหเกิดอันตราย
จากการทำงาน

๑ ๒เกิดจาก ๓๔

ผูปฏิบัติงาน
เกิดจากเคร�องมือ เกิดจากการ เกิดจากสภาพ
หรือวัสดุอุปกรณ จัดระบบงาน สิ่งแวดลอม
หรือเคร�องจักร
ที่ ใช

แนวทางในการปฏิบัติงาน
เพ�อใหเกิดความปลอดภัย

๑. การปฏิบัติงานของชางจะตองมีสติอยูเสมอและตลอดเวลา
๒. โตะที่ปฏิบัติงานจะตองเรียบงาย สะดวกและสะอาด
๓. เก็บเครื่องมือ วัสดุ และอุปกรณเปนสัดสวนทำใหหยิบใชงานไดงาย
๔. หากปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟาผูปฏิบัติงานควรที่จะตัดกระแสไฟฟา

ใหเรียบรอยเสียกอนเพื่อปองกันอันตรายจากไฟฟาดูด
๕. เครื่องใชไฟฟาควรมีการตอสายดินเพื่อปองกันไฟรั่ว
๖. หามนำเครื่องมือใสกระเปาเสื้อหรือกางเกงในขณะปฏิบัติงาน
๗. หามใชเครื่องมือผิดประเภท
๘. หามใชคอนหรือตะไบที่มีดามหลวมหรือแตกหักมาปฏิบัติงาน
๙. กอ นหรอื หลงั ปฏบิ ตั งิ านควรตรวจสอบสภาพของเครอื่ งมอื และอปุ กรณ

ใหพ รอ มทจี่ ะปฏบิ ตั งิ านและจะตอ งทำความสะอาดเครอื่ งมอื ทกุ ครงั้ หลงั จาก
ใชงานแลว

ลขิ สทิ ธ์ขิ องบริษัท สำนกั พิมพเอมพนั ธ จำกดั วชิ า งานชา ง ๑ (หลักสตู รแกนกลาง ๒๕๕๑) หนวยท่ี ๒ แผน ท่ี ๔ ๑๔

การปองกันอุบัติเหตุ

๑. ควรตรวจสอบเครื่องมือเครื่องใชอยูเสมอ
๒. ควรมีความพรอมในทุกๆ ดานของรางกายในขณะ

ที่ปฏิบัติงาน
๓. ควรจัดบริเวณที่จะปฏิบัติงานใหเรียบรอย
๔. ในขณะปฏิบัติงานที่สูงจะตองมีเครื่องปองกัน

เชน เข็มขัดนิรภัย
๕. หากปฏิบัติงานใกลกับวัตถุไวไฟ ควรมีอุปกรณ

ปองกัน

หลักความปลอดภัย
ในการปฏิบัติงานชาง

ในการปฏิบัติงานควรยึดหลัก ๕ ส. ไดแก

สะสาง สะอาด สรางนิสัย
สะดวก สุขลักษณะ

ลิขสทิ ธขิ์ องบริษัท สำนกั พิมพเอมพนั ธ จำกดั วิชา งานชา ง ๑ (หลกั สูตรแกนกลาง ๒๕๕๑) หนวยที่ ๒ แผน ที่ ๕ ๑๕

การปฐมพยาบาลเบื้องตน
ในงานชาง

การปฐมพยาบาล (First Aid) คือ การใหความ
ชวยเหลือแกผูบาดเจ็บ ณ สถานที่จุดเกิดเหตุ โดยใช
อุปกรณเทาที่จะหาไดกอนจะนำผูบาดเจ็บสงโรงพยาบาล

หากไมมีความรูในเร�องการปฐมพยาบาลแลว
อาจจะทำใหผูปวยหรือผูบาดเจ็บเสียชีวิตได
๑. การชวยเหลือผูที่ไดรับเศษวัสดุหรือสารแปลกปลอมเขาตา

๒. การชวยเหลือผูบาดเจ็บที่ถูกไฟไหมหรือน้ำรอนลวก

ลขิ สิทธิข์ องบริษัท สำนกั พมิ พเ อมพนั ธ จำกดั วิชา งานชาง ๑ (หลกั สูตรแกนกลาง ๒๕๕๑) หนว ยท่ี ๒ แผนที่ ๖ ๑๖

๓. การชวยเหลือผูบาดเจ็บที่ประสบอันตรายจากไฟฟา
๔. วิธีผายปอดแบบกดหลังยกแขน

๕. การหามเลือด

ลิขสิทธิข์ องบริษทั สำนักพมิ พเอมพันธ จำกัด วชิ า งานชา ง ๑ (หลกั สตู รแกนกลาง ๒๕๕๑) หนว ยที่ ๒ แผนท่ี ๗ ๑๗

๖. การปฐมพยาบาลเม�อกระดูกศีรษะแตก
๗. การปฐมพยาบาลเม�อกระดูกไหปลาราหัก
๘. การปฐมพยาบาลเม�อกระดูกตนแขนหัก
๙. การปฐมพยาบาลเม�อกระดูกซี่โครงหัก

ลขิ สิทธิ์ของบริษทั สำนกั พิมพเ อมพันธ จำกัด วชิ า งานชาง ๑ (หลกั สูตรแกนกลาง ๒๕๕๑) หนว ยท่ี ๒ แผนท่ี ๘ ๑๘

๑๐. การปฐมพยาบาลเม�อกระดูกขอมือหัก
๑๑. การปฐมพยาบาลเม�อขากรรไกรลางหัก
๑๒. การปฐมพยาบาลผูบาดเจ็บที่มีภาวะกระดูกหัก
๑๓. การปฐมพยาบาลเม�อมีสิ่งแปลกปลอมเขาตา

ลขิ สิทธข์ิ องบริษทั สำนักพมิ พเอมพนั ธ จำกัด วิชา งานชา ง ๑ (หลักสูตรแกนกลาง ๒๕๕๑) หนว ยท่ี ๒ แผน ท่ี ๙ ๑๙