MARCEL
DUCHAMP
1887—1968
MARCEL
DUCHAMP
"มาร์แซล ดูว์ช็อง" (Marcel Duchamp) ชายผู้ที่ส่งโถสุขภัณฑ์หรือโถปัสสาวะ
ไปยังสมาคมศิลปินอิสระในนิวยอร์ก (Society of Independent Artists) เพื่อจัดแสดง
และดูว์ช็องได้ใช้นามแฝนในการจัดแสดง โดยได้ใช้ชื่อว่า "R.Mutt" ในปี ค.ศ. 1917
แต่ผลงานของเขากลับถูกปฏิเสธด้วยเหตุผลที่ว่า "โถปัสสาวะ" เป็นอุปกรณ์สำหรับ
กำจัดของเสียและเป็นเรื่องไม่เหมาะสมที่จะย้ายจากห้องน้ำชายมาสู่สายตาสาธารณชน
ในฐานะ "งานศิลปะ" แต่แล้วงานชิ้นนี้กลับกลายเป็น "ไอคอนของงานศิลปะในศตวรรษที่ 20"
| HISTORY OF MARCEL DUCHAMP
มาร์แซล ดูว์ช็อง (Marcel Duchamp)
ศิลปินสัญชาติอเมริกัน-ฝรั่งเศส เขาเกิดที่
นอร์มังดี (Normandy) ในประเทศฝรั่งเศส
ช่วงปี ค.ศ. 1887 ดูว์ช็องเป็นลูกคนที่ 4 จาก
พี่น้องทั้ง 7 คน ครอบครัวของเขามักใช้เวลา
ส่วนใหญ่ไปกับการเล่นหมากรุก อ่านหนังสือ
วาดภาพ และเล่นดนตรี อีกทั้งดูว์ช็องยังถูก
ล้อมรอบไปด้วยผู้คนที่มีจิตวิญญาณของศิลปิน
ไม่ว่าจะเป็นพี่ชายทั้งสองคนที่ประสบความสำเร็จ
ในสายงานนี้ แม่ที่เป็นศิลปินสมัครเล่น
และปู่ที่เป็นช่างแกะสลัก
ส่วนดูว์ช็องเองก็เริ่มฉายแววความสนใจทางด้าน
งานศิลป์จากผลงานภาพวาดทิวทัศน์
‘Church in Blainville’ เมื่อเขาอายุ 15 ปี
Church in Blainville
ภาพจาก: https://wikioo.org
ดูว์ช็องได้คลุกคลีอยู่ในแวดวงศิลปะและได้สนใจ
งานแบบ "Readymade" หรือผลิตภัณฑ์
แบบสำเร็จรูป หรือเรียกง่าย ๆ ว่าเป็นการนำสิ่งของ
ในชีวิตประจำวันนำมาตีความใหม่ภายใต้บริบทที่
เปลี่ยนไป 1913
ดูว์ช็องได้ผลิตงาน Readymade ชิ้นแรกของเขา
นั่นก็คือ "Bicycle Wheel" ล้อจักรยาน
ที่ตั้งอยู่บนเก้าอี้ไร้พนักพิง โดยไอเดียของผลงาน
ชิ้นนี้ คือ พื้นฐานของศิลปะมาจาก "คอนเซ็ปต์"
มากกว่า "วัตถุ" ซึ่งสวนทางกับความคิดของ
คนส่วนใหญ่ในช่วงเวลานั้น
Bicycle Wheel ภาพจาก: https://www.artsy.net
| HISTORY OF MARCEL DUCHAMP
บทบาท มาร์แซล ดูว์ช็อง (Marcel Duchamp)
สำ คั ญ ผู้ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้บุกเบิกแนวทาง
ดูว์ช็องได้กลายเป็นศิลปินคนสำคัญที่มีอิทธิพล Conceptual Art ให้กับศิลปินรุ่นหลัง
ต่อศิลปะสมัยใหม่ (modern art)
ผลงานของดูว์ช็องได้ทำให้เกิดความสั่นสะเทือน โจเซฟ โคซุธ: One and Three Chairs (1965)
ในเรื่องของ ความเชื่อและนิยามของศิลปะ ภาพจาก: https://goo.gl/o4WaV2
และเขาก็ได้ทำลายกรอบและกฎเกณฑ์เดิม ๆ
ในวงการศิลปะลงอย่างราบคาบ ในช่วงศตวรรษ Conceptual Art
ที่ 20 ด้วยแนวคิดที่ว่า วัตถุธรรมดาอาจได้รับ ศิลปะแห่งความคิด
การยกระดับไปสู่งานศิลปะที่มีเกียรติได้ด้วยการ ที่ละทิ้งความงาม
"เลือก" ของศิลปิน และต่อต้านความสูงส่ง
ดูว์ช็องมีอิทธิพลอย่างมากต่อศิลปะในศตวรรษ
ที่ 20 และ 21 รวมไปถึงศิลปะแนว คอนเซปชว
อาร์ตที่เกิดขึ้นในยุคหลัง
คอนเซ็ปชวลอาร์ต (Conceptual Art) หรือใน
ชื่อภาษาไทย "ศิลปะเน้นแนวคิด" เป็นกระแส
เคลื่อนไหวทางศิลปะที่ให้ความสำคัญกับความ
คิด มากกว่าสุนทรียะและความงาม
| IMPORTANT ROLE
MASTERPIECE
ผลงาน Fountain ในปี 1917 หนึ่งในผลงานที่ ในวันหนึ่งสมาคมศิลปินอิสระในนิวยอร์ก
มีชื่อเสียงของ มาร์แซล ดูว์ช็อง (Society of Independent Artists) ได้เปิดรับผล
(Marcel Duchamp) และเป็นสัญลักษณ์แห่ง งานศิลปะแบบใดก็ได้เข้าจัดแสดง ดูว์ช็องก็ได้ส่ง
ศิลปะในศตวรรษที่ 20 ลักษณะของผลงานนั้น ผลงานของตัวเองไปเหมือนกัน เป็นโถปัสสาวะจาก
เป็น "โถปัสสาวะชาย" มาพร้อมกับลายเซ็น ซัพพลายเออร์เครื่องสุขภัณฑ์ นำมาวางกลับหัว
“R. Mutt 1917” กำกับอยู่ โดยการวางโถปัสสาวะ พร้อมตั้งชื่อผลงานว่า "Fountain" ส่งเป็นผลงาน
นอนราบกับพื้นในตำแหน่งที่ผิดไปจากการติดตั้ง ศิลปะในนาม "R. Mutt"’ โดยที่ดูว์ช็องก็เป็นหนึ่งใน
เพื่อใช้งานจริงตามหน้าที่ของโถปัสสาวะชาย คณะกรรมการครั้งนี้ แต่ไม่ได้เปิดเผยตัวตนว่าเป็น
ซึ่งผลงานจริงได้สูญหายไปแล้ว เจ้าของผลงาน
แต่คณะกรรมการคนอื่น ๆ กลับมองว่าผลงาน
โถสุขภัณฑ์ มีไว้สำหรับการกำจัดของเสีย ไม่นับเป็น
งานศิลปะและอ้างว่าอาจทำให้ดูไม่เหมาะสมในสายตา
ของผู้หญิงที่ได้มาชมงาน และพวกเขาก็ได้ตัดสินใจ
ไม่นำ "Fountain" มาจัดแสดงต่อหน้าสาธารณชน
Fountain 1917, replica 1964 เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้ดูว์ช็องตัดสินใจลาออก
ภาพจาก: https://www.tate.org.uk เพื่อประท้วงการกีดกันงานศิลปะทั้งที่บอกว่า
สามารถส่งผลงานชนิดใดก็ได้เข้ามาในงานจัดแสดง
แต่ในปี ค.ศ. 1964 ได้มีการสร้างแบบจำลอง และต่อมาเขาและเพื่อนสนิทอย่างอองรี ปิแอร์โรเช่
Fountain ขึ้นมาใหม่แทนของจริงที่หายไป (Henri-Pierre Roché ) และเบียทริซวู้ด
โดยจัดแสดงอยู่ที่ Tate Modern (Beatrice Wood) จึงได้ก่อตั้ง "The Blind Man"
ในประเทศอังกฤษ วารสารที่สนับสนุนแนวคิดแบบ Dada หรือ
Dadaism ศิลปะแนวใหม่ในช่วงศตวรรษที่ 20
ที่ปฏิเสธศิลปะในกรอบของตรรกะ เหตุผล
และสุนทรียภาพในสังคมทุนนิยม
การส่งงาน Fountain สำหรับเขา จึงเปรียบ
เสมือน การทดลอง และ ทดสอบ ชาวอเมริกัน
เกี่ยวกับเสรีภาพการแสดงออก ความพร้อมเปิดรับ
งานศิลปะไม่จำกัดรูปแบบ และความอดทนต่อ
แนวคิดทางศิลปะใหม่ ๆ ในยุคนั้น
ห| นM้ าAสีS่ |T EกRาPรI Eเ ดCิEน ท า ง
Fountain (1917) ภาพจาก: https://en.wikipedia.org รูปถ่ายนี้ก็ได้ถูกตีพิมพ์พร้อมบทบรรณาธิการ
นิรนามที่กล่าวปกป้อง "โถปัสสาวะ" ของดูว์ช็องว่า
ช่างฟังดูเป็นเรื่องน่าขันสิ้นดีที่บอกว่างานของ
Mr. Mutt ผิดศีลธรรม สิ่งเหล่านี้คือสิ่งที่คุณมอง
เห็นอยู่ในชีวิตประจำวัน หาก Mr. Mutt ได้หยิบมาตี
ความในมุมใหม่ ไม่ว่าเขาจะสร้างมันขึ้นมาด้วยมือ
ของตัวเองหรือไม่ แต่ ‘เขาเลือกมัน’
(He CHOSE it.) เขาทำให้เรื่องราวแสนธรรมดาใน
ชีวิตประจำวัน และทำให้ความหมายในรูปแบบเดิม
เลือนหายไปพร้อมกับนิยามและมุมมองใหม่ในฐานะ
งานศิลปะ
คุณคิดว่าโถปัสสาวะในภาพ
นับเป็นงานศิลปะหรือไม่?
สิ่งที่ผู้ชมจะได้รับไม่ใช่เทคนิคแพรวพราวหรือความ
วิจิตรตระการตาของงานศิลปะตรงหน้า หากแต่
เป็นการกระตุ้น ชักชวนให้ฉุกคิดถึงเรื่อง
ความหมายและคุณค่าของงานศิลปะ ไม่ว่าจะเป็น
งานศิลปะคืออะไร? ใครเป็นคนตัดสิน?
และคำตอบนั้นสามารถมีได้มากกว่าแค่คำว่า
"ใช่" หรือ "ไม่ใช่"
หลังจากที่งานของเขาถูกปฏิเสธ ในวันที่เปิดงาน " พวกเขาควรให้ศิลปินได้แสดงผล
จัดแสดง ดูว์ช็องได้นำ Fountain มาถ่ายภาพไว้ งานอย่างเท่าเทียมโดยไม่ได้ใช้มุม
โดยช่างภาพและเจ้าของแกลเลอรีชั้นนำอย่า มองหรือความชอบส่วนบุคคลของ
งอัลเฟรด สติกกลิซ (Alfred Stieglitz) ก่อนที่ คนใดคนหนึ่งหรือกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง
งานชิ้นนี้จะหายไป เหลือทิ้งไว้เพียงภาพถ่าย
มาตัดสิน "
ห| นM้ าAสีS่ |T EกRาPรI Eเ ดCิEน ท า ง -Marcel Duchamp-
ค ว า ม สำ คั ญ
ต่ อ ส า ข า
ศิ ล ป ะ
"ศิลปะ" เป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น ในรูปแบบ
ต่าง ๆ เพื่อแสดงออกถึงอารมณ์ ความรู้สึก
ปัญญาความคิด ความงาม และเพื่อให้เกิด
ความสุนทรียภาพ ความประทับใจ
ความสะเทือนใจ
ศิลปินคนสำคัญ Marcel Duchamp
ที่มีอิทธิพลต่อศิลปะสมัยใหม่ (modern art) ชายผู้เขย่าบัลลังก์ศิลปะ
ด้วยโถปัสสาวะ
ในช่วงศตวรรษที่ 20 ได้ปรากฎผลงาน
Fountain ของ Marcel Duchamp เป็นผล
งานหนึ่งที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในวงการ
ศิลปะ ซึ่งผลงานนี้ได้ทำลายกรอบและกฎ
เกณฑ์เดิม ๆ ความเชื่อและนิยามเดิม ๆ ของ
ศิลปะลงอย่างราบคาบ
ผลงานและแนวคิดของ Marcel Duchamp
เป็นตัวขับเคลื่อนและบุกเบิกแนวทางงานศิลปะ
ให้เข้าสู่ยุคสมัยใหม่ ที่เริ่มให้ความสำคัญกับ
ความคิด มากกว่าสุนทรียะและความงาม
ห| นค้ วาาสี่ม| สำกคัาญร ตเ่ดอิ สนาทขาางศิ ล ป ะ
แ ห ล่ ง อ้ า ง อิ ง
ธญั ญารัตน์ โคตรวันทา. (2564). มาร์แซล ดูว์ช็อง: เอาโถปัสสาวะมาจัดแสดงใน
นิทรรศกาล เพื่อตั้งคำถามว่า ‘ศิลปะ’ คืออะไร?. เข้าถึงได้จาก
https://thepeople.co/marcel-'duchamp-fountain/
(วันที่ค้นข้อมูล 12 ตุลาคม 2564)
ภาณุ บุญพิพัฒนาพงศ์. (2561). Conceptual Art ศิลปะแห่งความคิดที่ละทิ้งความ
งามและต่อต้านความสูงส่ง. เข้าถึงได้จาก
https://themomentum.co/conceptual-art/
(วันที่ค้นข้อมูล 12 ตุลาคม 2564)
FOUNTAIN BY MARCEL DUCHAMP. (2559). เข้าถึงได้จาก
https://nakoi.wordpress.com/2016/02/09/fountain-by-marcel-
duchamp/ (วันที่ค้นข้อมูล 12 ตุลาคม 2564)
The Two Duchamps. (2560). เข้าถึงได้จาก https://www.tate.org.uk/tate-
etc/issue-40-summer-2017/two-duchamps-james-hall
(วันที่ค้นข้อมูล 13 ตุลาคม 2564)
ห| นแ้หา ลส่ี่ง| อ้กา งาอริ งเ ดิ น ท า ง