SAINS RUMAH TANGGA
TINGKATAN 5
BAB 1: KESELAMATAN DI TEMPAT KERJA DALAM
INDUSTRI HOSPITALITI
1.2 PERSEKITARAN SELAMAT DAN ERGONOMIK
PERGERAKAN DI TEMPAT KERJA
PDPR
4/2/2021
BAB 1
TINGKATAN 5
OBJEKTIF PEMBELAJARAN
Di akhir pembelajaran, murid dapat:
memerihalkan persekitaran selamat di tempat kerja
menerangkan punca kemalangan di tempat kerja
Maksud istilah: Punca –punca kemalangan di tempat kerja
i) persekitaran i) manusia
ii) selamat ii) persekitaran
iii) tempat kerja
Konsep persekitaran selamat di
tempat kerja
Persekitaran selamat & ergonomik Kepentingan persekitaran
pergerakan di tempat kerja selamat di tempat kerja
Langkah efektif pencegahan Ergonomik Pergerakan di Tempat Kerja
Kemalangan i) kepentingan menilai beban, saiz dan risiko
i) Tanggungjawab majikan sebelum mengangkat objek
ii) Tanggungjawab pekerja ii) Aspek pergerakan sebelum mengangkat
& memindahkan objek
- cara mengangkat & memindahkan objek
- postur mengangkat
PERSEKITARAN SELAMAT TEMPAT KERJA
KAWASAN DI SEKELILING TEMPAT TERHINDAR DARIPADA BAHAYA RUANG UNTUK MELAKUKAN
KERJA ATAU BENCANA KERJA
PERSEKITARAN SELAMAT DI
TEMPAT KERJA
KAWASAN DI SEKEKLILING TEMPAT
KERJATERPELIHARA DARIPADA BAHAYA
ATAU BENCANA YANG BOLEH
MENDATANGKAN KEMALANGAN,
KECEDERAAN ATAU KEHILANGAN NYAWA
KECUAIAN SEMASA DI TEMPAT KERJA
DAPAT MENINGKATKAN KADAR
KEMALANGAN YANG AKAN
MENGGANGGU ALIRAN KERJA &
PRODUKTIVITI SESUATU ORGANISASI
CADANGAN UNTUK MENGELAKKAN SITUASI
KECUAIAN DI TEMPAT KERJA
MERANCANG SUSUN ATUR MENINGKATKAN MEWUJUDKAN LALUAN
DAPUR DENGAN ERGONOMIK ASPEK KESELAMATAN PERGERAKAN YANG
LANCAR SERTA LEBIH
& MEMATUHI PERATURAN SELESA
KESELAMATAN
TERDAPAT BEBERAPA PUNCA YANG
BOLEH MENGAKIBATKAN
KEMALANGAN DI TEMPAT KERJA
1 MANUSIA 2 PERSEKITARAN
KECUAIAN MANUSIA SUSUN ATUR PERALATAN
& KELENGKAPAN
PAKAIAN SEMASA
BEKERJA KEADAAN DI TEMPAT
KERJA
-LANTAI
-PENCAHAYAAN
- PENGUDARAAAN
1 MANUSIA
SIKAP MANUSIA pekerja yang bermasalah boleh
mengundang kemalangan di tempat
kerja
PUNCA KEMALANGAN
TIDAK PRIHATIN DALAM MENGUTAMAKAN
KESELAMATAN DI TEMPAT KERJA
MASALAH PERIBADI
TEMPOH MASA KERJA YANG LAMA
TEKANAN DARIPADA RAKAN SEKERJA
KOMPETENSI (PENGETAHUAN, KEMAHIRAN &
SIKAP)
Langkah-langkah mengelakkan kemalangan di tempat kerja
Merancang masa sebelum menyediakan kerja penyediaan
makanan
Elakkan meninggalkan dapur semasa sedang memasak untuk
mengelakkan makanan hangus / terbakar
Sentiasa memeriksa dan mengawasi masakan yang menggunakan
alat penjimat masa
Elakkan memasak sekiranya mengantuk, pening atau mengambil
ubatan yang menyebabkan mengantuk
Pastikan kepala hos gas ditanggalkan setelah selesai
menggunakan dapur memasak
Pakaian semasa Pakaian yang kurang sesuai juga
bekerja mempengaruhi kebarangkalian mendapat
kemalangan semasa bekerja
Elakkan memakaian pakaian terlalu ketat
kerana akan mengehadkan pergerakan
Kurangkan penggunaan barang perhiasan
berlebihan
Pakai kasut bersesuaian
- kasut bertutup
- tapak kasut sentiasa kering
2 PERSEKITARAN Kedudukan peralatan dan kelengkapan yang
tidak sesuai menjadi salah satu faktor yang
SUSUN ATUR PERALATAN boleh menyumbang kepada kemalangan di
& KELENGKAPAN
tempat kerja
PUNCA KEMALANGAN
MESIN FIZIKAL
REKA BENTUK YANG TIDAK SESUAI UNIT KERJA YANG TIDAK SESUAI DENGAN
PENYENGARAAN TIDAK PEKERJA
DILAKUKAN SUHU TIDAK SELAMAT
MANUAL PENGGUNAAN MESIN PENGALIRAN UDARA YANG TIDAK
TIDAK DISEDIAKAN MENCUKUPI
SUSUN ATUR TEMPAT KERJA YANG TIDAK
SESUAI
2 PERSEKITARAN Kedudukan peralatan dan kelengkapan yang
tidak sesuai menjadi salah satu faktor yang
SUSUN ATUR PERALATAN boleh menyumbang kepada kemalangan di
& KELENGKAPAN
tempat kerja
Panduan mengelakkan kemalangan di tempat kerja
1 Susun atur perabot tidak menghalang 6 Peralatan elektrik diletakkan
laluan berjauhan dari punca air
2 Baca manual penggunaan peralatan 7 Elakkan penyambungan yang banyak
sebelum menggunakannya pada satu plag
3 Kit pertolongan cemas diletakkan di 8 Pisau / objek yang tajam perlu
kedudukan yang mudah dicapai sentiasa dalam keadaan tajam
4 Pemadam api diletakkan di kedudukan Dapur gas, penunu dan ketuhar
yang mudah dicapai diletakkan di tempat yang mempunyai
9
Bahan kimia seperti peluntur, detergen dan racun pengaliran udara yang baik
5 diasingkan dari rak makanan serta dilabel dengan jelas
KEADAAN DI TEMPAT Keadaan tempat kerja yang berbahaya
KERJA menyumbang kepada berlakunya kemalangan
1 Lantai di tempat kerja
Lantai perlu sentiasa kering
Pemasangan lantai antigelincir di lantai dapur dapat
mengurangkan risiko kemalangan
Lantai perlu dibersihkan denganair pans dan sabun untuk
hilangkan kesan minyak
kawasan kerja gelap berpotensi menyebabkan kecederaan seperti 2 Pencahayaan
melanggar perabot
Pemasangan lampu jimat tenaga dalam kuantiti yang sesuai dapat
mengkatkan pencahayaan di ruang kerja
3 Pengudaraan
Pengudaraan yang efisien dan mencukupi di tempat kerja dapat mengelakka pekerja
daripada mengalami kekurangan oksigen dan sesak nafas
Kipas dan penyedut udara boleh membantu mengurangkan pengumpulan asap hasil
daripada aktiviti memasak di tempat kerja
PERSEKITARAN SELAMAT DI TEMPAT
KERJA AMAT PENTING UNTUK
MENGELAKKAN KEMALANGAN YANG
BOLEH MEMBERI KESAN TERHADAP DIRI
SENDIRI, MAJIKAN DAN ORGANISASI
KEPENTINGAN PERSEKITARAN SELAMAT
DI TEMPAT KERJA
MENGURANGKAN MENGURANGKAN MEMPERCEPATKAN MENINGKATKAN
RISIKO KEROSAKAN HARTA TEMPOH KUALITI
BENDA & PERALATAN
KECEDERAAN PENGELUARAN PRODUKTIVITI
ATAU KEMATIAN PERKHIDMATAN
ATAU PRODUK
ERGONOMIK KAJIAN YANG MENGHUBUNGKAITKAN MANUSIA DENGAN
PERSEKITARAN TEMPAT KERJAUNTUK MEMELIHARA
KESELAMATAN , KESIHATAN, KESELESAAN BAGI MENCAPAI TAHAP
KEUPAYAAN BEKERJA YANG MAKSIMUM
ERGONOMIK PERGERAKAN
DI TEMPAT KERJA
BEKERJA SECARA SISTEMATIK DI TEMPAT
KERJA DENGAN MENGAMBILKIRA REKA
BENTUK PERALATAN & PERSEKITARAN
KERJA UNTUK MEMELIHARA KESELAMATAN,
KESIHATAN DAN KESELESAAN PEKERJA
MENILAI OBJEK SEBELUM DIANGKAT ITU
SANGAT PENTING
KEPENTINGAN MENILAI BEBAN, SAIZ DAN RISIKO
SEBELUM MENGANGKAT OBJEK
KURANGKAN RISIKO MENJIMATKAN MENINGKATKAN
KECEDERAAN & TENAGA & KECEKAPAN &
KEMALANGAN KESELESAAN
MENGURANGKAN PERGERAKAN
KELETIHAN MENINGKATKAN
PRODUKTIVITI
MEMBANTU MENJAMIN
MELANCARKAN KESIHATAN KERJA
PEREDARAN DARAH POSTUR BADAN
ASPEK PERGERAKAN SEBELUM MENGANGKAT
DAN MEMINDAHKAN OBJEK
1 KEADAAN DAN BENTUK BEBAN
• BENTUK TETAP (BULAT, BERSEGI) / BENTUK TIDAK
TETAP SEPERTI BAHAN MAKANAN
• SAIZ BESAR KECIL ATAU SEDERHANA
2 MENILAI BERAT BEBAN
• PENIMBANG GANTUNG (CRANE SCALE)
• PENIMBANG PLATFORM (FLOOR SCALE)
• PENIMBANG MUDAH ALIH (BENCH SCALE)
3 JARAK LOKASI PEMINDAHAN OBJEK
* SECARA MENEGAK –TANGGA
* SECARA MENDATAR – TROLI ATAU ALAT BERODA
4 KEPERLUAN BANTUAN
* TROLI, ALAT BANTUAN BERODA, TANGGA
MENILAI RISIKO
5 • KESTABILAN BARANG
• KETINGGIAN
• PERMUKAAN LALUAN
• BENTUK BEBAN BARANG
PANDUAN MENGANGKAT DAN MEMINDAHKAN OBJEK
FIKIR DAHULU SEBELUM MENGANGKAT BEBAN DENGAN
1 MENGAMBIL KIRA BERAT DAN BENTUK BEBAN, JARAK DAN
KEADAAN LOKASI SERTA ALAT BANTU
2 ANGKAT OBJEK DENGAN MENGGUNAKAN POSTUR BADAN
YANG BETUL DAN BERDIRI PADA POSISI YANG STABIL
3 PEGANG OBJEK DENGAN CARA YANG BETUL UNTUK
MENGELAKKAN KECEDERAAN PADA POSTUR BADAN
LETAK OBJEK PADA POSISI YANG BETUL SEBELUM
4 MENGUBAH POSISI BEBAN PADA KEDUDUKAN YANG
DIKEHENDAKI
CARA MENGANGKAT & MEMINDAHKAN OBJEK
PANDUAN POSTUR BADAN YANG BETUL SEMASA
MENGANGKAT OBJEK
1 BAHAGIAN TELINGA, BAHU, PUNGGUNG, LUTUT DAN TUMIT
BERADA DI SATU GARIS LURUS YANG MELALUI PUSAT GRAVITI
2 KEUPAYAAN UNTUK MENCAPAI, MEMBENGKOK ATAU BERDIRI
DALAM TEMPOH MASA YANG PANJANGADALAH BERBEZA BAGI
SETIAP INDIVIDU
3 POSTUR ATAU POSISI BADAN YANG BERBEZA MENENTUKAN
KESELAMATAN DAN KESELESAAN SEMASA MENGANGKAT
DAN MEMINDAHKAN OBJEK
PENGGUNAAN POSTUR BADAN YANG TIDAK DICADANGKAN
4 MEMBAZIR TENAGA DAN MENINGKATKAN RISIKO
KEMALANGAN ATAU KECEDERAAN
MENGUBAH POSISI DAN POSTUR BADAN DALAM SATU
5 TEMPOH MELAKUKAN REGANGAN OTOT UNTUK
MENINGKATKAN KESELESAAN
KEUPAYAAN BERAT BEBAN YANG BOLEH DITAMPUNG OLEH TUBUH
MAJIKAN DAN PEKERJA PERLU
BERTANGGUNGJAWAB DALAM USAHA
MENCEGAH KEMALANGAN DI TEMPAT KERJA
LANGKAH EFEKTIF PENCEGAHAN KEMALANGAN
TANGGUNGJAWAB MAJIKAN TANGGUNGJAWAB PEKERJA
menubuhkan j/kuasa khas bagi memantau tahap keselamatan dan Patuh arahan dan peraturan yang telah
kebersihan yang diamalkan oleh pekerja serta membuat ditetapkan
pemeriksaan peralatan, bahan & tempat kerja secara berkala
Menggunakan pakaian perlindungan diri
membekalkan alat perlindungan diri yang sesuai yang betul dan sesuai semasa bertugas
melaporkan sebarang kemalangan dan penyakit kepada pihak yang
Melaporkan keadaan yang tidak selamat,
bertanggungjawab kecederaan dan kemalangan kepada pihak
Melantik pegawai yang kompeten untuk bertindak sebagai pegawai pengurusan
keselamatan & kesihatan
Menyediakan dasar keselamatan dan kesihatan pekerjaaan
Menyediakan tempat khas untuk pekerja (pantri, bilik rawatan,
ruang solat)
Menyediakan kit pertolongan cemas bagi memberi rawatan awal
kecederaan ringan
TERIMA KASIH ATAS KERJASAMA
SEMUA…
INSYA ALLAH KITA BERJUMPA LAGI
DALAM KELAS ONLINE
SETERUSNYA PADA KHAMIS
MINGGU HADAPAN JAM 3-4PTG
TUGASAN MINGGU INI :
BUAT NOTA BAB 1.2 DALAM BUKU NOTA PANJANG
* HASIL TUGASAN NOTA PERLU DIPAMERKAN SEMASA
KELAS ONLINE PADA MINGGU HADAPAN