เทคโนโลยีการเรียนรู้ทุกที่ทุกเวลา (U-learning)

เทคโนโลยีการเรียนรู้ทุกที่ทุกเวลา
(U-LEARNING)

สาขานวัตกรรมและคอมพิ วเตอร์ศึกษา

คณะครุศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร

คำนำ

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อให้ผู้อ่านทราบ
ข้อมูลเกี่ยวกับเทคโนโลยีการเรียนรู้ทุกที่ทุกเวลา
(U-learning) โดยได้เรียบเรียงและค้นคว้าเป็น
หนังสือ สำหรับผู้ที่สนใจได้ศึกษาทำความเข้าใจ
ตลอดจนให้ผู้สนใจในเรื่องนี้ใด้ศึกษาค้นคว้าเพื่อ
เพิ่มความเข้าใจเกี่ยวกับ U-learning จึงหวังว่า

จะเป็นประโยชน์กับผู้ที่ศึกษาไม่มากก็น้อย

ในการจัดทำหนังสือเล่นนี้ผู้จัดทำขอขอบคุณ
อาจารย์ ปิยะนันท์ ปลื้มโชค ที่มีความกรุณาให้คำ

ปรึกษา แนะนำ ช่วยเหลือ ในการจัดทำ การ
รวบรวมและเรียบเรียง หากหนังสือเล่มนี้มีความ
ผิดพลาดประการใด ผู้จัดทำ ขอน้อมรับคําเคารพ

ยิ่ง เพื่อนําไปปรับปรุงแก้ไขต่อไป

นายวิทวัส คำเกาะ

ผู้จัด

สารบัญ 1
2
คำนำ 3
สารบัญ 4
6
U-Learning (Ubiquitous Learning) คืออะไร 7
ประวัติ U-Learning 8
ความหมายของ U-learning 11
ลักษณะของ U-learning 13
องค์ประกอบของ U-learning 14
รูปแบบการทำงานของ U-Learning 15
การประยุกต์ใช้กับการศึกษา U-Learning
ข้อดีของ ข้อจำกัดของ U-Learning 18
ยูบิควิตัส เลิร์นนิ่ง (Ubiquituos Learing: 19
U-Learning) การเรียนรู้ทุกแห่งหนในยุคเว็บ 3.0 20
ตัวอย่างการเรียนรู้โดย U-Learning 21
สรุปเนื้อหา 22
อ่านเพิ่มเติมได้ที่
อ้างอิง
ข้อมูลผู้จัดทำ

U-Learning (Ubiquitous Learning)
คืออะไร

Ubiquitous Learning คือ การจัดการเรียนการสอนหรือ
บทเรียนสำเร็จรูป (Instruction Package)
ที่ นำเสนอเนื้อหาและกิจกรรมการเรียนการสอนผ่านเทคโนโลยี
เครือข่ายทั้งแบบใช้สาย และไร้สาย รวมไปถึงพวกอุปกรณ์ต่างๆ
ที่ใช้ในการประมวลผลแบบไร้ขอบเขต ผู้เรียนสามารถเรียนได้ทุก
ที่และทุกเวลาแท้ที่จริงแล้ว น่าจะมาจากคำว่า Ubiquitous e-
learning แต่ e- ได้ถูกตัดหายไป เนื่องจากเป็นการเรียนรู้ที่เป็น
ส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิต ซึ่งเกี่ยวพันธ์กับวิธีการเรียนหลาก
หลายแบบรวมกัน ทั้งแบบดังเดิมและการใช้เทคโนโลยีด้าน
สารสนเทศด้วย

ประวัติ U-Learning

นายบิล เกตส์ แห่งบริษัทไมโครซอฟต์ยังได้กล่าวถึงความสำคัญ
วิวัฒนาการจากการเรียนในลักษณะ
E-Learning สู่ U-Learning ซึ่งหมายถึง การเรียนรู้ที่เกิดขึ้น
รอบๆ ตัวเราโดยอาศัยการสร้างสิ่งแวดล้อมในการเข้าถึงการ
เรียนรู้ได้อย่างอิสระดังนั้นการเรียนแบบ U-Learning จึง
สามารถเกิดขึ้นได้ทุกที่ทุกเวลาและโดยทุกเครื่องมือในการเข้าถึง
การเรียนรู้โดยไม่จำกัดเฉพาะการเข้าถึงโดยมีเครื่องมือ เช่น
โน้ตบุ๊ก PDA หรือ มือถือประเภทต่างๆเป็นต้นที่มีการเชื่อมต่อ
กับเครือข่ายคอมพิวเตอร์ของการ ประยุกต์ใช้ไอทีในด้านการ
ศึกษาไว้ว่าประโยชน์สูงสุดของไอทีได้แก่การนำไอที มาใช้เพื่อการ
ศึกษาเรียนรู้

ความหมายของ U-learning

ยูบิควิตัสเลิร์นนิ่ง (Ubiquitous Learning) หรือเรียกสั้นๆ ว่า
U-Learning คือการจัดการเรียนการสอน หรือบทเรียนสำเร็จรูป
(Instruction Package) ที่นำเสนอ เนื้อหาและกิจกรรม การ
เรียนการสอนผ่านเทคโนโลยี เครือข่ายทั้งแบบใช้สายและไร้สาย

รวมไปถึงพวกอุปกรณ์ ต่างๆ ที่ใช้ในการประมวลผลแบบไร้
ขอบเขต ผู้เรียน สามารถเรียนได้ทุกที่และทุกเวลา ที่จริงแล้วน่าจะ
มาจาก คำว่า Ubiquitous e-learning แต่ e- ได้ถูกตัดหายไป
เนื่องจากเป็นการเรียนรู้ที่เป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิต ซึ่งเกี่ยว
พันกับวิธีการเรียนหลากหลายแบบรวมกัน ทั้ง แบบดั้งเดิมและการ

ใช้เทคโนโลยีด้านสารสนเทศด้วย

ลักษณะของ U-learning

1. Anywhere, Anytime and Anybody คือ ผู้เรียน
จะเป็นใครก็ได้มาจากที่ใดก็ได้และเรียนเวลาใดก็ได้ตามความ
ต้องการของผู้เรียนเพราะหน่วยงานได้เปิดเว็บไซต์ให้บริการ
ตลอด 24 ชั่วโมง
2. Multimedia สื่อ ที่นำเสนอในเว็บประกอบด้วย
ข้อความ ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหวและเสียง ตลอดจนวีดิทัศน์
อันจะช่วยกระตุ้นการเรียนรู้ของผู้เรียนได้เป็นอย่างดี
3. Non-Linear ผู้เรียนสามารถเลือกเรียนเนื้อหาที่นำเสนอ
ได้ตามความต้องการ
4. Interactive ด้วยความสามารถของเอกสารเว็บที่มีจุด
เชื่อม Links ย่อมทำให้เนื้อหามีลักษณะโต้ตอบกับผู้ใช้โดย
อัตโนมัติอยู่แล้วและผู้เรียนยังเพิ่มส่วนติดต่อกับวิทยากรผ่าน
ระบบเมล์ทำ ให้ผู้เรียนกับวิทยากรสามารถติดต่อกันได้อย่าง
รวดเร็ว

องค์ประกอบของ U-learning

องค์ประกอบของ U-Learning U-Learning มาใช้ ซึ่ง
ประกอบด้วยความพร้อมด้านเทคโนโลยีพื้นฐาน เทคโนโลยี
ฮาร์ดแวร์ เทคโนโลยีการเข้าถึง และ เทคโนโลยีการประยุกต์
ใช้งาน
1) เทคโนโลยีพื้นฐาน เป็น เทคโนโลยีที่ทำให้สามารถใช้งาน
คอมพิวเตอร์ได้ทุกหนทุกแห่งและ สำหรับประเทศไทยนั้น
ควรเริ่มต้นโดยการเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับการนำ ทุก
เวลา โดยจะต้องมีเทคโนโลยีในการทำให้คอมพิวเตอร์ทุก
เครื่องไม่ว่าที่ใดสามารถตรวจสอบ ID ของ แต่ละคนได้
เรียกว่าเป็นเทคโนโลยีตรวจสอบยืนยันบุคคล
(Authentication Technology) รวมทั้งมี เทคโนโลยี
ด้านความปลอดภัยของข้อมูลส่วนบุคคลด้วยเทคโนโลยีกลุ่ม
นี้ประกอบไปด้วย
-user name / password ในการเข้าใช้งานต่างๆ
-ลายเซ็นอิเล็กทรอนิกส์
-IC Card
-Finger Scan
-เทคโนโลยีชีวภาพในการตรวจสอบบุคคล
-เทคโนโลยีการเข้ารหัสinalulaāmsāhsavvaya
(Computer Backup System)

2) เทคโนโลยีฮาร์ดแวร์ ซึ่งมี human interface ที่เหมาะ
สมซึ่งจะทำให้ทุกคนสามารถใช้งาน คอมพิวเตอร์ทุกที่
เหมือนของตนเองได้ เช่น เทคโนโลยี output เพื่อแสดงผล
ข้อมูลโดยผ่านจอดิสเพลย์ หรือ เทคโนโลยีที่ช่วยให้ง่ายใน
การป้อนข้อมูลเข้าสู่คอมพิวเตอร์ นอกจากนี้เทคโนโลยี
ฮาร์ดแวร์ที่ขาด ไม่ได้อีกประการหนึ่ง คือเทคโนโลยีการเก็บ
ข้อมูล (Storage Technology) บนเครือข่าย เพื่อให้
สามารถ เก็บข้อมูลจำนวนมหาศาลไว้บนเครือข่ายได้ โดย
เทคโนโลยีกลุ่มนี้จะเน้นการพัฒนาด้านต่างๆ ดังนี้
-เทคโนโลยีประหยัดพลังงาน เพื่อรองรับการใช้งานใน
ทุกหนทุกแห่ง เช่น เทคโนโลยี sleep เพื่อหยุดการทำงาน
ของคอมพิวเตอร์ในขณะที่ไม่ใช้งาน รวมทั้งการพัฒนา
แบตเตอรี่รองรับระยะเวลาการ ใช้งานที่นานขึ้น -เทคโนโลยี
แหล่งกำลังไฟฟ้า นอกจากการต่ออุปกรณ์ไฟฟ้า เข้ากับ
แหล่งจ่ายไฟโดยตรง ควร มีเทคโนโลยีเพิ่มความสามารถใน
การป้อนกำลังไฟฟ้าจากตัวเครื่องคอมพิวเตอร์ผ่านสาย USB
หรือ ต้อง มีการวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีให้สามารถป้อน
พลังงานผ่านอากาศได้
-เทคโนโลยีการป้อนข้อมูล (Input) นอกจากการป้อนข้อมูล
ด้วยคีย์บอร์ดแล้วจะต้องมีการ พัฒนาให้ป้อนข้อมูลง่ายขึ้น
เช่น การใช้ดินสอหรือปากกาเขียนบนกระดาษ หรือ การ
รับคำสั่งด้วยคำพูด (Speech Recognition)

3) เทคโนโลยีการเข้าถึง เพื่อใช้อุปกรณ์ต่างๆ ที่มีอยู่บน
ระบบเครือข่าย เทคโนโลยีเหล่านี้ได้แก่ เทคโนโลยีเครือข่าย
(Network Technology) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่เชื่อมโยง
อุปกรณ์ (De vice) ต่างๆ เข้าด้วยกันทางกายภาพ ซึ่งอาจ
เป็นเทคโนโลยีแบบใช้สาย หรือแบบไร้สายก็ได้ ประเภทการ
ang USB, Ethernet, Home PNA, ADSL, FTTH,
Broadband over Power Line au ประเภทไร้สาย เช่น
Bluetooth, IrDA, Wireless LAN, เทคโนโลยีประเภท
โทรศัพท์ เคลื่อนที่ เช่น lang SMS, MMS, GPRS, EDGE,
3G, CDMA, HSPA, WIMAX, LTE uou เทคโนโลยีการ
เข้าถึงอุปกรณ์ เป็นเทคโนโลยีที่อยู่บนเครือข่าย ใช้เพื่อค้นหา
อุปกรณ์ที่ต้อง การและเชื่อมโยงใช้งานอุปกรณ์ได้ในลักษณะ
Plug & Play เทคโนโลยีการเข้าถึงที่ใช้ในระบบการ
ควบคุมอาคารต่าง ๆ เช่น ระบบใน Intelligent
Building โดยนำ IC Card หรือ Finger Print มาใช้ใน
การขออนุญาต access ไปในชั้นหรือห้องต่างๆ
4) เทคโนโลยีการประยุกต์ใช้งาน (Application
Technology) เป็นเทคโนโลยีช่วยให้สามารถ ให้บริการแก่
ผู้ใช้ได้จริง ๆ ซึ่งมีส่วนสำคัญมากที่จะทำให้ผู้ใช้รู้สึกถึงคุณ
ประโยชน์ของคอมพิวเตอร์ในสังคม ยุค Ubiquitous ได้
อย่างแท้จริง เช่น
http://www. (World Wide Web)
-Java/ Embedded Java
-HTML/XML
-WAP (Wireless Application Protocol)
-RFID

รูปแบบการทำงานของ U-Learning

1. Common Store สามารถแบ่งรายละเอียดออกเป็น 2
กลุ่มที่สำคัญ คือ

– กลุ่มแรก ได้แก่ Learning objects และ Learning
tasks เป็นส่วนที่ใช้เป็นสื่อในการเรียนรู้ประกอบด้วย
ข้อความ รูภาพ เสียง วิดีโอ เว็บไซต์ สื่อนำเสนอต่างๆ

– กลุ่มที่สอง ได้แก่ Learning, exposition learning
communications และ administrative functions
เป็นส่วนที่พัฒนาขึ้นด้วยโปรแกรมอย่างเฉพาะเจาะจง เพื่อใช้
ในการบริหารจัดการและควบคุมการจัดกิจกรรมการเรียนรู้

2. Filtering criteria เป็นส่วนที่ใช้ในการตรวจสอบ
ข้อมูลที่ส่งมาจาก Common Store แล้วทำการวิเคราะห์
เพื่อให้ทราบว่ากำลังสื่อสารไปยัง Desktop หรือ Mobile

3. Rendering criteria เป็นส่วนที่ทำงานต่อมาจากส่วน
Filtering criteria เพื่อทำการเลือกวิธีการนำเสนอให้
เหมาะสมกับสื่อที่แตกต่างกันข้อมูลเดียวกันที่ถูกส่งไปยัง
Desktop และ Mobile จะสามารถนำเสนอได้อย่างครบ
ถ้วนสมบูรณ์ แต่อาจมีลักษณะที่แตกต่างกันไปตามขนาด
ของจอแสดงผล

รูปแบบการเรียนรู้ที่คนรุ่นใหม่สนใจ

การประยุกต์ใช้กับการศึกษา U-Learning

การเรียนการสอนแบบ U-Learning ในประเทศไทยใน
ปัจจุบันยังไม่เหมาะสมเนื่องจากเป็นการจัดการเรียนการ
สอนที่ใช้เงินลงทุนสูงถึงแม้ว่าปัจจุบันระบบ GPS และ
อุปกรณ์สื่อสารที่เรียกว่า PDA จะแพร่หลายโดยทั่วไปแต่
ราคาก็ยังค่อนข้างสูงนอกจากนั้นผู้เรียนยังต้องมี sensor ที่
สามารถตรวจจับขณะเรียนซึ่งมีราคาสูงเกินไปกว่าที่จะนำมา
ใช้ลงทุนเพื่อการเรียนในระดับบุคคลได้

U-Learning ไม่ใช่ E-Learning ที่มีแต่เครื่อง
คอมพิวเตอร์และสาย LAN หรือ GPRS ซึ่งส่งภาพและ
ข้อความให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเองในระยะไกลแต่
Ubiquitous เป็นการเข้าถึงอารมณ์และความรู้สึกของผู้
เรียนว่ามีอุปสรรค ต่อการทำความรู้และความเข้าใจหรือไม่
เพื่อจะได้ให้ข้อมูลเสริมหรือการช่วย ด้วยวิธีการอื่นๆที่เหมาะ
สมตามบริบทการจะเข้าถึงสภาพแวดล้อมเช่นนั้นได้ยัง เป็น
เทคโนโลยีนำเข้าที่แพงเกินไปสำหรับการเรียนการสอนใน
ประเทศไทย

ข้อดีของ ข้อจำกัดของ U-Learning

ข้อดีของ U-Learning
– การเชื่อมต่อกับเครือข่ายไม่ว่าผู้ใช้งานจะเคลื่อนย้ายไป
ยังสถานที่ต่างๆ
– การให้บริการที่สามารถเปลี่ยนไปตามสถานการณ์ทั้ง
สถานที่และอุปกรณ์
– การบูรณาการ U-learning นั้นทำให้เกิดประโยชน์
ต่อประสบการณ์การเรียนแบบกลางแจ้ง (outdoor) และ
การเรียนในร่ม (indoor) ตัวอย่างการเรียนกลางแจ้งได้แก่
ในส่วนศูนย์กลางของเมือง ในป่า ส่วนการเรียนในร่ม ได้แก่
ในพิพิธภัณฑ์ศูนย์การเรียนรู้ ห้องปฏิบัติการหรือที่บ้าน

ข้อจำกัดของ U-Learning
– ระบบเชื่อมโยงเครือข่ายเพื่อให้ครอบคลุมถึงขนาด
Ubiquitous ต้องใช้การลงทุนสูงมาก
– จำนวนผู้ใช้บริการและผู้ที่มีความสามารถในการเข้าถึง
เทคโนโลยีดังกล่าวยังน้อยไม่คุ้มค่าการลงทุน

ยูบิควิตัส เลิร์นนิ่ง (Ubiquituos
Learing: u-Learning) การเรียน

รู้ทุกแห่งหนในยุคเว็บ 3.0

การเรียนรู้มีทุกหนทุกแห่งตามที่เครือข่ายคอมพิวเตอร์
และการสื่อสารข้อมูลที่สามารถเชื่อมต่อสัญญาณ
อินเทอร์เน็ตได้ทั้งประเภทสายสัญญาณและไร้สายได้ใน
ทุกหนทุกแห่ง โดยการเข้าถึงและแลกเปลี่ยนข้อมูลและ
เนื้อหาการเรียนรู้สามารถดำเนินการได้โดยใช้อุปกรณ์
ประเภทเคลื่อนที่ สะดวกต่อการพกติดตามตัว เช่น Mobile
Phone or Smart Phone, Tablet หรือ อาจเรียกว่า
เป็นการเรียนรู้ได้ในสภาพแวดล้อมทุกแห่งหน
(ubiquitous learning environment: ULE) หรือ
เรียกว่า การเรียนรู้มีอยู่ทั่วไป (pervasive or
omnipresent education or learning) ซึ่งปัจจัย
สำคัญที่ทำให้เกิด u-Learning ได้แก่ ความสะดวกของ
เทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตที่สามารถติดต่อสื่อสารได้ในทุกๆ ที่
และทุกเวลา ทุกสถานการณ์ด้วยการเชื่อมต่อด้วยอุปกรณ์
เคลื่อนที่ติดตามตัวประสิทธิภาพสูง รวมทั้ง ความก้าวหน้า
ของเว็บในยุค 2.0 ที่สนับสนุนให้สามารถแลกเปลี่ยนข้อมูล
ได้ 2 ทิศทางได้โดยสะดวก ไม่มีค่าใช้จ่าย ด้วยความก้าวหน้า
ของเว็บ 3.0 ที่เป็นเว็บที่ฉลาดมากยิ่งขึ้น สามารถนำเสนอ
สารสนเทศที่ตรงกับพฤติกรรมและความต้องการของผู้เรียน
อย่างมีประสิทธิภาพ

U-Learning ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแนวการ
จัดการเรียนรู้ ดังนี้

ปรับเปลี่ยนชั้นเรียนแบบปกติแบบดั้งเดิม
(Traditional Classroom) ที่มีผู้เรียนต้องใช้สื่อและ
เนื้อหา สารสนเทศการสอนจากผู้สอน เป็นแบบไม่มีชั้น
เรียน (Non-traditional Classroom) สามารถเรียน
ได้ในทุกๆ ที่ทุกสถานการณ์ และทุกเวลา ผู้สอนปรับ
บทบาทเป็นผู้สนับสนุนการเรียนรู้ ผู้อำนวยความสะดวก
(Facilitator) ผู้เรียนสามารถเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ได้
อย่างเท่าเทียมกัน (กรณีสามารถเชื่อมต่ออินเทอร์ได้)

เตรียมผู้เรียนให้เป็นผู้ที่เรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong
Learning) โดยใช้อุปกรณ์เข้าถึงอินเทอร์เน็ตที่
สามารถติดตามตัวได้ตลอดเวลาและในทุกๆ ที่ (เน็ต
ติดตามตัว) เป็นเครื่องมือเข้าถึงแหล่งเรียนรู้และแลก
เปลี่ยนเรียนรู้กับสังคมเครือข่ายออนไลน์

ผู้เรียนควบคุมการเรียนรู้ด้วยตนเอง (Self-pace
Learning) โดยสามารถเลือกเนื้อหา สาระ และ
อุปกรณ์ ช่องทาง เครื่องมือ สื่อสังคมออนไลน์ได้โดย
สะดวกด้วยตนเอง ตามความถนัดและความพึงพอใจ
ของตนเอง ส่งเสริมการสร้างรูปแบบการเรียนรู้ด้วย
ตนเอง (Learner Center) ได้อย่างแท้จริง

การเรียนรู้เป็นวิถีชีวิต เนื่องจากการดำเนินชีวิตในทุก
ขณะ สามารถเกิดการเรียนรู้ได้ในทุกๆ สถานการณ์
เสมือนเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิต

ตัวอย่างการเรียนรู้โดย U-Learning

UK Equator Interdisciplinary Research
Collabo- ration ประเทศอังกฤษ ได้ทำการศึกษา
Digital Aug mentation เพื่อเชื่อมกระบวนการ
เรียนรู้ในสถานที่จริง และการเรียนในห้องเรียน โดย
เลือกวิชานิเวศวิทยา สำหรับนักเรียนระดับประถมปลาย
ศึกษานิเวศวิทยา ของป่า เครื่องมือต่างๆ ที่ใช้ เช่น
PDA กล้องส่องทางไกล การถ่ายภาพทางอากาศ
คอมพิวเตอร์ เครื่องอัดเสียงและ กระจายเสียง เครื่อง
มือติดตามนักเรียนขณะทำการ ทดลอง ผู้เรียนเก็บ
ข้อมูลจริง โดยส่งข้อมูลที่ได้ผ่าน PDA และกลับมานำ
เสนอสิ่งที่ค้นพบเทียบกับข้อมูลในห้องเรียน และพบ
ว่าการออกแบบกระบวนการเรียนสามารถทำให้
ประสบการณ์การเรียนรู้ของผู้เรียนกว้างขึ้น และเชื่อม
การเรียนในห้องเรียนกับชีวิตจริงได้

สรุปเนื้อหา

ระบบเทคโนโลยีอัจฉริยะนี้เป็นความก้าวหน้า ของเทคโนโลยี
การสื่อสาร เป็นความคิดที่จะทำให้การ เชื่อมต่อของ
เทคโนโลยีและระบบข้อมูลเป็นไปโดย ธรรมชาติไม่ยุ่งยาก ใน
การเชื่อมต่อระบบนี้สะท้อนให้ เห็นความเปลี่ยนแปลงด้าน
ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ กับเครื่องกลว่าเป็นไปอย่าง
ธรรมชาติยิ่งขึ้นโดยใช้พลัง ในการเชื่อมต่อของระบบข้อมูล
ต่างๆ

ระบบเทคโนโลยีอัจฉริยะทำให้ผู้คนรับข้อมูล ข่าวสารและ
เรียนรู้ได้อย่างทั่วถึงยิ่งขึ้นโดยไม่จำกัด สถานที่และเวลา
คาดว่าในอนาคตระบบนี้จะได้รับการ พัฒนาเพิ่มเติมเพื่อนำ
มาใช้ประโยชน์กับงานด้านอื่นๆ ได้มากยิ่งขึ้น

อ่านเพิ่มเติมได้ที่

ข้อมูลจาก wikipedia
ข้อมูลจาก เว็บไซต์

อ้างอิง

ที่มา:https://shorturl.asia/HLosK

http://sirichai.yru.ac.th/2013/08/ubiquituos-
learing-u-learning-30.html

http://benicenat55.blogspot.com/2013/08/u-
learning.html