ระบบไอดี ไอเสียเครื่องยนต์

วชิ า งานซอ่ มเคร่ืองยนต์เบอื้ งต้น
รหสั วชิ า 2101-9004

เรือ่ ง
ระบบไอดี ไอเสียเครอ่ื งยนต์

จดั ทำโดย
นายมาโนช รงั ษีมณีรัตน์

แผนกวชิ าช่างยนต์ วทิ ยาลยั เทคนิคชลบรุ ี

แผนการจดั การเรียนร้แู บบมุ่งเนน้ สมรรถนะอาชีพ

และบรู ณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

/ ผล 5 มติ /ิ นโยบาย 3 D และ 11 ดี 11 เก่ง

รหัสวิชา 2101-9004 วิชา งานซ่อมเคร่ืองยนต์เบ้ืองตน้

หนว่ ยที่ 9 ระบบไอดี ไอเสยี เคร่ืองยนต์

ช่ือเรื่อง ระบบไอดี ไอเสียเคร่ืองยนต์ จำนวน 4 ชว่ั โมง

1. สาระสำคญั
1. หน้าทข่ี องระบบไอดีและระบบไอเสยี ของเครื่องยนต์
2. ส่วนประกอบของระบบไอดี
3. ส่วนประกอบของระบบไอเสยี
4. คำศพั ท์เทคนิคระบบไอดแี ละ ระบบไอเสยี เครื่องยนต์

2. สมรรถนะประจำหน่วยการเรียนรู้
1. ผูเ้ รียนสามารถบอกหน้าที่ของระบบไอดแี ละ ไอเสยี ของเครื่องยนต์ได้อยา่ งถูกต้อง
2. ผู้เรยี นสามารถอธิบายหน้าทีข่ องส่วนประกอบของระบบไอดีได้อยา่ งถูกตอ้ ง
3. ผเู้ รียนสามรถอธิบายหน้าที่ของส่วนประกอบของระบบไอเสยี ได้อย่างถูกต้อง
4. ผ้เู รยี นสามารถวิเคราะห์ข้อขดั ข้องของระบบไอดแี ละระบบไอเสียของเคร่อื งยนต์ได้อยา่ งถกู ต้อง

3. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
3.1 จุดประสงค์ท่ัวไป
- นักศึกษาสามารถอธบิ ายบอกหนา้ ท่ขี องระบบไอดแี ละ ไอเสยี ของเครือ่ งยนต์ได้อยา่ งถูกตอ้ ง
- นกั ศึกษาสามารถอธบิ ายลกั ษณะของสว่ นประกอบของระบบไอดีได้อย่างถูกต้อง
- นกั ศึกษาสามารถวิเคราะหข์ ้อขัดขอ้ งของระบบไอดีและระบบไอเสยี ของเครอื่ งยนตไ์ ด้อยา่ งถกู ต้อง
3.2 จุดประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม
- ผเู้ รยี นสามารถถอดประกอบระบบไอดีไอเสยี ของเครื่องยนต์ไดอ้ ย่างถูกต้อง
- ผเู้ รยี นสามารถวิเคราะห์ ข้อขดั ข้องของระบบไอดีไอเสียของเคร่ืองยนต์ไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง

4. เน้อื หาสาระการสอน/การเรียนรู้
4.1 ด้านความรู้
- หน้าที่ของระบบไอดีและ ระบบไอเสียของเคร่อื งยนต์
- ส่วนประกอบของระบบไอดี
- ส่วนประกอบของระบบไอเสีย

4.2 ดา้ นทักษะหรือปฏบิ ตั ิ
- การใช้เครือ่ งมือในงานเครอ่ื งยนต์
- การถอดประกอบระบบไอดีไอเสยี เครือ่ งยนต์

4.3 ด้านคุณธรรม/จรยิ ธรรม/จรรยาบรรณบรู ณาการเศรษฐกจิ พอเพียง
- ความมวี ินัย : การแต่งกาย , การตรงต่อเวลา
- ความรับผดิ ชอบ : ทำงานเสร็จทันตามเวลาท่ี กำหนด
- ความสนใจใฝ่รู้ : มคี วามสนใจในการหากวามรูเ้ พม่ิ เตมิ ความกระตือรือรน้ จะเรียนรู้
- ความมีมนุษย์สมั พันธ์ : ยอมรับความคิดเหน็ ผู้อื่น
- ความอดทน อดกลนั้ : มีสตคิ วบกุมอารมณไ์ ด้ดี
- ความซอื่ สัตย์สุจรติ : ไมน่ ำผลงานผอู้ ่นื มาแอบอา้ งเป็นของตน
- การประหยัด : ใชว้ สั ดุทเ่ี หมาะสมกับงาน , ปดิ ไฟฟ้า ทุกครั้งท่เี ลกิ ใช้

- ความกตญั ญกู ตเวที : อาสาช่วยเหลอื และถือของช่วยครู -อาจารย์

กจิ กรรมการเรยี นการสอน

กจิ กรรมครู กจิ กรรมนักเรียน

ขนั้ นำเขา้ สู่บทเรียน (10 นาที )

1.ครูถามผู้เรยี นถึงหน้าทร่ี ะบบไอดเี สียของ 1. ผเู้ รียนทัง้ ช้ันแสดงความคิดเห็นตามหวั ขอ้ ทคี่ รู

เคร่ืองยนต์ กำหนด

ขั้นดำเนนิ การสอน ( 2 ช่ัวโมง 50 นาที )

1.ครูฉาย Projector อธบิ ายหนา้ ทแี่ ละลักษณะของ 1.ผเู้ รยี นท้งั หมดต้งั ใจฟังการบรรยาย

ระบบไอดไี อเสยี ของเคร่อื งยนต์

2.ครูฉาย Projector สว่ นประกอบของระบบไอดไี อ 2.ผู้เรยี น ตงั้ ใจฟังการบรรยายและจดบันทึกเน้ือหา

เสีย จากคำบรรยายใสส่ มุด

3.ครอู ธิบายการทำงานของส่วนประกอบระบบไอดี 3.ผู้เรียน ตง้ั ใจฟังการบรรยายและดูภาพประกอบ

ไอเสียของเครอื่ งยนต์ ผู้เรียนชกั ถามข้อสงสยั

4.ครูเปดิ โอกาสให้ชกั ถามเนื้อหาทส่ี งสัย 4.ผเู้ รยี นซกั ถามขอ้ สงสัย

5.ครตู ัง้ คำถามเพ่ือใหผ้ ูเ้ รยี นสง่ ตัวแทนว่าระบบไอดี 5.ผเู้ รียนสง่ ตัวแทนตอบคำถามตามรายกลุ่ม

มหี มอ้ กรองอากาศแบบไหนบ้างเป็นกล่มุ

ข้ันพยายาม ( 20 นาที ) 1.ผเู้ รียนถอดประกอบท่อไอเสยี เครื่องยนต์
1. ครใู ห้นักศึกษาแบ่งกลมุ่ ถอดประกอบระบบไอ 2.ผูเ้ รียนทำแบบทคสอบ
ดีไอเสียเครือ่ งยนต์
2.ครูให้นักเรยี นทำแบบทดสอบ

ขั้นสรปุ ( 40 นาที ) 1. ผู้เรยี นรว่ มกนั เฉลยแบบทคสอบ
1. ครูให้สง่ แบบทดสอบและเฉลย 2. ผเู้ รียนตง้ั ใจฟังสรุปเนื้อหา
2.ครสู รุปเน้อื หาเพิ่มเติม

แผนการสอน หนว่ ยที่ 9
ช่ือวิชา งานซ่อมเครือ่ งยนต์เบอ้ื งต้น สอนครัง้ ที่ 11
ชือ่ หน่วย ระบบไอดี ไอเสยี เครื่องยนต์ จำนวน 4 ช่ัวโมง

งานที่มอบหมาย หรอื กจิ กรรม
กอ่ นเรียน
1. ตรวจเครือ่ งแตง่ กาย , ทรงผม , เครอ่ื งประดับ , ผา้ เชด็ มือ
2. เช็คชือ่ ประจำวนั
3. ตกั เตือนนักเรยี นที่แตง่ กายผิดระเบียบและนักเรียนท่ีมาสายพรอ้ มสอบถามสาเหตุและ
เหตผุ ล
ขณะเรียน
1. ใหน้ ักเรยี นถอดประกอบระบบอดีไอเสียเครื่องยนต์
2. ใหน้ ักเรียนจดบนั ทึกสาระสำคัญที่จับประเด็นได้
หลังเรยี น
1. ใหน้ ักเรียนทำแบบทดสอบทา้ ยบท
2. ให้นักเรียนตรวจแบบทดสอบ

3. ใหน้ กั เรียนทำความสะอาดห้องเรยี น

สอ่ื การเรยี นการสอน
ส่ือส่ิงพมิ พ์
1. หนังสือ งานเคร่ืองยนตเ์ บื้องต้น
2. แบบฝึกหัด
ส่ือโสตทศั น์
1. เครือ่ งฉาย Projector
2. คอมพิวเตอร์
3. แผ่น ซีดี
ส่ือของจริง
1. เครอื่ งยนต์เครอื่ งจรงิ

วิธกี ารประเมินผล / เกณฑ์การให้คะแนน
1. ซักถามความเข้าใจเป็นรายบุคคล เรือ่ งชิ้นสว่ นเคร่อื งยนต์

2. การทำแบบทดสอบ

แหล่งการเรยี นการสอน/การเรยี นรู้
ภายในสถานศึกษา
1. ตึกวิทยาบริการ
2. หอ้ งสมุดชมรมวิชาชีพชา่ งยนต์
3. ห้อง Internet ชา่ งยนต์
ภายนอกสถานศกึ ษา

1. รา้ น Internet

เอกสารอ้างอิง
พรจติ ปทมุ สุวรรณ. งานเครอ่ื งยนต์แกส๊ โซลีน. กรุงเทพฯ : ศูนย์สง่ เสริมอาชีวะ, 2540.

พชิ าญ สิริบุตร. งานเคร่อื งยนตเ์ บ้ืองต้น. กรุงเทพฯ : สถาบันเทคโนโลยี พระจอมเกลา้ พระนครเหนือ, 2531.

หลักการประเมนิ ผลการเรียน

กอ่ นเรียน

- สงั เกตจากคำถาม ของผเู้ รียน

ขณะเรยี น

- สงั เกตจากคำถาม ของผเู้ รียน

หลังเรียน

- แบบทดสอบ

รายละเอยี ดการประเมินผลการเรยี น

คะแนนระหวา่ งภาคเรยี น รอ้ ยละ 80 ไดจ้ าก

- ผลจากแบบทดสอบหลงั เรียน ร้อยละ 20

- ผลจากใบงาน ร้อยละ 20

- ผลจากการปฏิบัตงิ านกลมุ่ ร้อยละ 30

- ผลจากแบบฝึกหัด ร้อยละ 10

คะแนนคุณธรรมและ จรยิ ธรรม รอ้ ยละ 20 ได้จาก

- ความตรงตอ่ เวลา รอ้ ยละ 5

- ความมีระเบยี บวนิ ยั ร้อยละ 5

- ความรบั ผิดชอบ รอ้ ยละ 5

- ความซื่อสตั ย์ รอ้ ยละ 5

การประเมินผล นำคะแนนที่ไดจ้ ากการวดั ผลมาประเมิน โดยยดึ หลกั เกณฑก์ ารประเมินผลของ
วทิ ยาลัยเทคนิคชลบรุ ี ซง่ึ กำหนดดังนี้

อัตราคะแนน ระดบั คะแนน
80-100 4.0
75-79 3.5
70-74 3.0
65-69 2.5
60-64 2.0
55 – 59 1.5
50 – 54 1.0
0-49 0

ตารางวเิ คราะห์หลักสูตรและระดบั ความสำคัญของหนว่ ยการเรยี นรู้ วิชา งานซ่อมเครื่องยนตเ์ บือ้ งต้น

รหัส 20101-9004

หน่วยท่ี 9 ช่อื หนว่ ย ระบบไอดี ไอเสียเคร่ืองยนต์ จำนวนชั่วโมง 4 ช่วั โมง

พฤติกรรม พุทธิพิสัย

เน้ือหา/จุดประสงค์ ความรู้ความจำ
ความเ ้ขาใจ
การนำไปใ ้ช
การ ิวเคราะห์
การสังเคราะห์
การประเ ิมนค่า

ิจต ิพ ัสย
ทักษะ ิพ ัสย

รวม
จำนวน ้ขอสอบ

ลำ ัดบ

ระบบไอดี ไอเสียเคร่อื งยนต์ 134 823
1. หน้าทขี่ องระบบไอดีและระบบไอเสยี
ของเครอื่ งยนต์ 1242 5 5 19 3 1
2. สว่ นประกอบของระบบไอดี 1242 5 5 19 3 1
3. สว่ นประกอบของระบบไอเสีย 234
4. คำศพั ท์เทคนิคระบบไอดีและไอเสีย 922
เครื่องยนต์

รวม 5 10 16 4 10 10 55 10
ลำดับท่ี 3214 22

แบบฝกึ หัดก่อนเรยี นหน่วยที่ 9 ระบบไอดี ไอเสยี เครอื่ งยนต์

คำส่งั จงทำเครื่องหมำยกำกบำท () ขอ้ ท่ถี ูกท่สี ดุ เพยี งขอ้ เดียว

1. ระบบไอดีของเคร่ืองยนต์ทำหนา้ ทีอ่ ะไร

ก. ประจไุ อดเี ขา้ สู่กระบอกสูบ ข. ทำให้เครื่องยนตห์ มนุ

ค. ระบายไอเสียออกจากเคร่ืองยนต์ ง. ระบายความรอ้ นของเครื่องยนต์

2. ระบบไอเสยี ของเครื่องยนตท์ ำหน้าท่ีอะไร ข. ทำใหเ้ ครื่องยนต์หมุน
ก. ประจไุ อดีเขา้ สู่กระบอกสูบ ง. ระบายความรอ้ นของเครื่องยนต์
ค. ระบายไอเสียออกจากเคร่ืองยนต์

3. ขอ้ ใดต่อไปนี้ไม่ใช่อุปกรณ์ในระบบไอดี

ก. ลิ้นไอดี ข. ทอ่ ร่วมไอเสีย ค. ลนิ้ ไอเสีย ง. หม้อกรองอากาศ

4.หม้อกรองอากาศโดยทัว่ ไปมอี ยกู่ ี่แบบ

ก. 1 แบบ ข. 2 แบบ ค. 3 แบบ ง. 4 แบบ

5. ขอ้ ใดต่อไปน้ีไม่ใช่อปุ กรณใ์ นระบบไอเสยี ค. ลิน้ ไอเสีย ง. ทอ่ ร่วมไอดี
ก. ท่อรว่ มไอเสยี ข. หมอ้ พักเสียง

6. ท่อร่วมไอดีทำหนา้ ที่ ข. จา่ ยสว่ นผสมของไอดจี ากคาร์บเู รเตอร์
ก. เป็นตงั ดกั ไอดใี ห้รวมกัน ง. คลกุ เคลา้ อากาศกับนำ้ มัน
ค. เพิม่ สมรรถนะของเคร่อื งยนต์

7. ไอดีหมายถงึ ข้อใด ข. อากาศรอบๆเครื่องยนต์
ก. อากาศรอบๆตวั เรา ง. ถกู ทกุ ข้อ
ค. อากาศทีผ่ ่านจากกรอง

8. ข้อใดไม่ใช่ชนิดของหม้อกรองอากาศทใ่ี ช้กบั เครอื่ งยนต์

ก. หมอ้ กรองอากาศแบบแห้ง ข. หม้อกรองอากาศแบบโรเตอร์

ค. หม้อกรองอากาศแบบเปียก ง. หม้อกรองอากาศแบบมีอา่ งนำ้ มนั

9. ไสก้ รองอากาศแบบแห้งทำจากวสั ดุอะไร

ก. กระดาษ ข. โลหะเป็นแผ่นบาง ค. ฟองน้ำ ง. ผ้าฝ้ายหรือผ้าไหม

10. หมอ้ เก็บเสยี งแบ่งออกได้กแ่ี บบ

ก. 1 แบบ ข. 2 แบบ ค. 3 แบบ ง. 4 แบบ

แผนการสอน หน่วยท่ี 9
ช่ือวิชา งานซ่อมเครือ่ งยนตเ์ บ้ืองตน้ สอนคร้ังท่ี 11
ชื่อหน่วย ระบบไอด ไอเสยี เครื่องยนต์ จำนวน 4 ชั่วโมง

เนือ้ หาสาระ

ระบบไอดีและระบบไอเสียของเครือ่ งยนต์(Intake System and Exhaust System Engine)
เครื่องยนต์ที่มีการเผ่าไหม้ภายในเครื่องยนต์จะต้องมีการบรรจุไอดีหรือนำส่วนผสมของอากาศกับ น้ำมัน

เชื้อเพลิงเข้าไปยังห้องเผ่าไหม้ หรือภายในกระบอกสูบและเมื่อเกิดการจุดระเบิดส่วนผสมของไอดีก็จะทำให้
เครื่องยนต์เกิดกำลังงานหลังจากเกิดการเผ่าไหม้ภายในกระบอกสูบ จะทำให้เกิดแก๊สไอเสีย เมื่อลิ้นไอเสียเปีดใน
จงั หวะคายทำให้ลกู สูบเล่อื นข้นึ เพ่อื ขับไล่แก๊สไอเสยี ให้ออกจากกระบอกสูบ

รูปท่ี 9.1 แสดงระบบไอดี ไอเสยี ของเคร่ืองยนต์
9.1 หนา้ ท่ีของระบบไอดแี ละระบบไอเสียเคร่อื งยนต์

ระบบไอดี ทำหน้าทป่ี ระจุไอดี (ส่วนผสมของอากาศกับนำ้ มันเชือ้ เพลิง) เข้าสู่หอ้ งเผาไหม้ภายในเครื่องยนต์
ระบบประจุไอดีทีม่ ีประสิทธภิ าพจะทำใหเ้ ครื่องขนมกี ำลงั เพิ่มมากขึ้น

ระบบไอเสีย ทำหน้าทเ่ี พิ่มกำลงั แรงมา้ ของเครื่องยนต์ข้ึนอีกหรอื ทำใหเ้ สียงดงั ลคลงและยงั ช่วยในการระบาย
แกส๊ ไอเสยี ทีเ่ กิดจากการเผาไหม้ออกแบบระบบท่อไอเสียไหลผา่ นได้โดยสะดวก

ส่วนประกอบของระบบไอดีเครอ่ื งยนต์
9.2 หมอ้ กรองอากาศ (Air cleaner)

หม้อกรองอากาศทำหนา้ ท่ีกรองฝุ่นละอองท่ีปนเข้ากบั อากาศและขอมให้อากาศทบี่ ริสุทธิ์เท่าน้ันที่ผ่านเข้าไป
ภายในกระบอกสูบได้และฝุ่นละอองเหล่านี้ก็จะขัดถูกระบอกสูบลูกสูบแหวนสูบและชิ้นส่วนต่างๆของเครื่องยนตใ์ หม้ ี
การสึกหรออยา่ งรวดเรว็ สามารถแบ่งออกไดเ้ ป็น 3 แบบดว้ ยกันคือ

หม้อกรองอากาศแบบแห้ง (Dry type air cleaner) หม้อกรองอากาศแบบแหง้ จะใชไ้ ส้กรองท่ีทำมาจาก
วสั ดุ 2 อย่างคอื กระดาบหรอื ผ้าสักหลาดทถ่ี ักอยา่ งดีและอาจจะทำมาจากใยสังเคราะห์

รปู ที่ 9.2 แสดงหม้อกรองอากาศแบบแหง้
หม้อกรองอากาศแบบเปียก (Wet type air cleaner) หมอ้ กรองอากาศแบบเปียกนี้จะมีไส้กรองอยู่
ภายในซ่งึ ทำด้วยเสน้ ใยสงั เคราะห์หรอื ฝอยโลหะอ่อนๆโดยจะมีนำ้ มันชโลมอยภู่ ายในทำหน้าทีจ่ บั ฝุ่นขนาดเลก็ ๆ

รปู ท่ี 9.3 แสดงหม้อกรองอากาศแบบเปยี ก
หม้อกรองอากาศแบบมีอ่างน้ำมัน (Oil bath type air cleaner) หม้อกรองอากาศแบบมีอ่างน้ำมันน้ี
อากาศที่พุ่งลงมาข้างล่างแล้วกระทบกับนำ้ มันทำให้ฝุ่นละอองหยาบๆ ติดอยู่กับผวิ ของน้ำมนั หล่อลื่นโดยไมต่ ้องไปถึง
ไส้กรองสว่ นฝนุ่ ละอองขนาคเล็กๆท่ีมนี ้ำหนักเบากว่า แล้วละอองน้ำมันเหล่าน้ีเม่ือรวมตวั กนั มากขึ้นก็จะแล้วตกลงมา
ในอ่างน้นั มนั ตามเดิมพร้อมกบั ฝนุ่ ละอองท่ีติดต่ออยู่มาดว้ ย จึงเป็นการลา้ งไส้กรองไปในตัวด้วย

รปู ท่ี 9.4 แสดงหม้อกรองอากาศแบบมอี ่างน้ำมนั

9.3 ท่อไอดี (intake Manifold)
ท่อไอดีจะตดิ ต้งั อยู่ระหวา่ งคารบ์ ูเรเตอรก์ ับเคร่ืองยนต์ ซ่งึ ท่อไอดจี ะทำหน้าที่ใหส้ ว่ นผสมของอากาศกับน้ำมัน

เชื้อเพลิงจากคาร์บูเรเตอร์ไหลผ่านเข้าไปยังกระบอกสูบแต่ละสูบ โดยที่เครื่องยนต์ที่มีจำนวนหลายสูบจะทำเป็นท่อ
รว่ มไอดไี ว้ดว้ ย เพอ่ื ทำให้การประจไุ ฟฟ้าในแตล่ ะสูบมีประสิทธิภาพย่งิ ขนึ้

รปู ที่ 9.5 แสดงท่อร่วมไอดี
9.4 ลิ้นไอดี (Intake valve)

โดยปกติแลว้ เครือ่ งยนต์จะต้องมีล้ินไอดีในแต่ละสบู อยา่ งน้อย 1 ตัว ลิ้นไอดีจะมีขนาดโตกว่าล้ินไอเสยี ซ่งึ ลิ้น
ไอดจี ะทำหนา้ ที่เปีดให้สว่ นผสมของอากาศกับน้ำมันเชื้อเพลิงภายในท่อไอดีไหลเข้าสู่ภายในกระบอกสบู ในจงั หวะอื่นๆ
ลิ้นไอดีจะปดิ สนิทสำหรบั เคร่ืองยนต์ 4 จงั หวะ

รปู ที่ 9.6 แสดงล้นิ ไอดี
9.5 ท่อไอเสีย (Exhaust pipe)

ท่อไอเสียจะทำจากทอ่ เหลก็ กลมทำหนา้ ทเี่ ปน็ ทอ่ ทางเดนิ ของเกส๊ ไอเสียที่ถกู ขับจากท่อร่วมไอเสยี ให้
ระบายสู่บรรยากาศภายนอกระบบไอเสยี ของรถยนต์

รูปที่ 9.7 แสดงท่อไอเสยี
9.5 หม้อพกั หรือหมอ้ เก็บเสียง (Mufllers)

แก๊สไอเสียที่ถูกขับออกทางลิ้นไอเสียและจะผ่านท่อไอเสียหลังจากเกิดการเผาไหม้ โดยแก๊สไอเสียจะยังมี
ความดนั สูงอยู่ถา้ ปล่อยไปโดยตรงก็จะทำให้แก๊สไอเสียเกิดการขยายตวั อย่างรวดเร็ว ทำให้เกดิ เสียงดงั เพราะจะนั้นจึง
ไดค้ ้นคว้าวิธีการทีจ่ ะลดเสียงดังของแกส๊ ไอเสีย

รปู ท่ี 9.8 แสดงท่อพักหรือหม้อเก็บเสยี ง
9.6 เทอรโ์ บชารจ์ (Turbocharger)

ทำหนา้ ที่เหมือนเป็นปัม๊ อากาศอดั อากาศเขา้ กระบอกสูบ ซึ่งเป็นการเพม่ิ ปรมิ าณของอากาศทเ่ี ขา้ กระบอกสบู
เครื่องยนต์แก๊สไอเสียท่รี ะบายออกมาจะมคี วามสมั พันธ์กับการเพ่ิมแรงดันขออากาศท่ปี ้อนเข้าไปภายในหอ้ งเผา่ ไหม้
ให้เหมาะสมกับโหลดของเครื่องยนต์

รูปที่ 9.8 แสดงเทอรโ์ บชารจ์

9.6.1 ส่วนประกอบของเครืองเทอรโ์ บชาร์จ
1.ใบกังหันและใบล้ออัดอากาศ จะถูกยึดเข้าด้วยกันกับแกนเพลาทั้งสองด้าน แก๊สไอเสียจะไหลจาก

ท่อรว่ มไอเสยี ผ่านใบลอ้ กงั หัน จะเป็นผลทำให้ใบล้ออัดอากาศหมนุ ด้วยความเร็วเพื่อปอ้ นอากาศเข้ากระบอกสบู
2.เรือนเพลา เพื่อจุดประสงค์ให้น้ำมันหล่อลื่นและน้ำหล่อเข็นหล่อลื่นและระบายความร้อนให้

เคร่ืองยนตใ์ หก้ บั เทอร์ โบชารจ์
3.ลูกปืนเพลาใบล้อกังหันและใบล้ออัดอากาศ จะหมุนด้วยความเร็วสูงถึง 100,000 รอบต่อนาที

ลูกปืนเพลาจงึ ไดน้ ำมาใชก้ บั เครื่องเทอรโ์ บชาร์จเพือ่ ช่วยลดอาการสนั่ ของเพลาทค่ี วามเร็วสูง
4.ลิน้ ระบายแรงดนั แก๊สไอเสียและชุดไดอะแฟรม เพอ่ื ลดแรงดันอากาศทเ่ี พม่ิ ขนึ้ ในกระบอกสูบอย่าง

รวดเร็ว เมื่อลิ้นระบายแรงดันแก๊สไอเสียเปิดไอเสียจะไหลผ่านใบล้อกังหันและบางส่วนจะไหลผ่านลิ้นระบายแรงดัน
แกส๊ ไอเสยี ออกไปทางทอ่ ไอเสยี ของรถยนต์

5.อินเตอร์คูลเลอร์ ลดอุณหภูมิอากาศที่มีอุณหภูมิสูงมากที่จะเข้าไปยังเทอร์โบเป็นการป้องกัน
การนอ็ ค ซ่ึงจะทำให้ขับขี่เปน็ ไปอยา่ งงา่ ยดายและยังประหยัดนำ้ มันเชือ้ เพลิงด้วย

สรปุ
ระบบไอดีและระบบไอเสียของเครื่องยนต์เป็นระบบที่มีทั้งเครื่องยนต์แก๊สโซลีนและเครื่องยนต์ดีเซลมี

หลักการทำงานเหมือนกัน ระบบไอดีมีหน้าที่นำไอดีเข้าไปในห้องเผาไหม้ก่อนจะนำอากาศเข้ามาก็จะต้องมีการทำให้
อากาศน้ันสะอาดกอ่ น ระบบไอเสยี มีหนา้ ท่รี ะบายแก๊สไอเสียทเี่ กดิ จากการเผาไหม้ออกจากเคร่ืองยนต์

ใบงานหนว่ ยที่ 9

ถอดประกอบท่อไอเสีย

ชอ่ื ...............................................................................รหสั ...................................... .................................

จุดประสงค์ เครอ่ื งมอื และอุปกรณ์

1.เลอื กใชเ้ ครื่องมือกับลักษณะงานได้ 1.เครอ่ื งมือท่ีใช้ในการถอดประกอบ

2.ปฏิบตั ิการถอดประกอบท่อไอเสยี ได้ 2.เครือ่ งยนต์ท่จี ัดเตรยี ม

การคลายนตั ยึดท่อไอเสยี สว่ นหนา้ การถอดท่อไอเสยี ส่วนหน้ากบั สว่ นกลาง

คำส่ัง ให้นกั เรยี นเขยี นลำดบั ขน้ั ตอนการถอดประกอบท่อไอเสียและการถอดประกอบ

1............................................................................................................................ .........................................

2.................................................................................................................................................... .................

3................................................................................................................ .....................................................

4............................................................................................................................ .........................................

5............................................................................................................................................................... ......

6........................................................................................................................... ..........................................

แบบสงั เกตพฤติกรรมการปฏิบตั งิ านรายบุคคล

หนว่ ยท่.ี .............ชื่อหน่วย......................................................................................ใบงานที่...............

พฤติกรรม ความสนใจ การแสดง การตอบ การยอม รบั ทำงาน
ท่ี ความคิดเห็น ฟงั คนอน่ื
คำถาม ตามที่ไดร้ ับ หมายเหตุ
มอบหมาย

ชอื่ -สกลุ 43214321432143214321

เกณฑก์ ารวัดผล ให้คะแนนระดับคุณภาพของแต่ละพฤติกรรมดังน้ี
ดีมาก = 4 สนใจฟัง ไม่หลบั ไม่พูดคยุ ในชน้ั มคี ำถามทดี่ ี ตอบคำถามถกู ต้อง ทำงานส่งครบตรงเวลา
ดี = 3 การแสดงออกอย่ใู นเกณฑป์ ระมาณ 70%
ปานกลาง = 2 การแสดงออกอยใู่ นเกณฑ์ประมาณ 50%
ปรบั ปรงุ = 1 เข้าช้นั เรียน แต่การแสดงออกนอ้ ยมาก สง่ งานไมค่ รบ ไมต่ รงเวลา
ลงชอ่ื ……………………………….ผ้สู งั เกต

(……………………………….)
…………/…………/………..

แบบสงั เกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกจิ กรรมกล่มุ

หนว่ ยที่..............ช่อื หนว่ ย......................................................................................ใบงานที่...............

พฤติกรรม

ลำดบั ชอื่ -สกุล ความร่วมมอื การแสดง การรับฟงั ความตัง้ ใจใน การมีสว่ นรว่ ม รวม
ท่ี สมาชิกกลุ่ม ความคดิ เห็น ความคิดเห็น การทำงาน ในการ
อภปิ ราย

4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 20

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 ประสิทธภิ าพอย่ใู นเกณฑ์ 90-100% หรอื ปฏิบัติบอ่ ยครง้ั
ประสทิ ธภิ าพอย่ใู นเกณฑ์ 70-89% หรอื ปฏบิ ัตบิ างครงั้
เกณฑก์ ารให้คะแนน ประสิทธภิ าพอยู่ในเกณฑ์ 50-69% หรือปฏิบตั คิ ร้ังเดยี ว
ดมี าก = 4 ประสทิ ธภิ าพตำ่ กว่าเกณฑ์ 50% หรือไม่ปฏิบตั เิ ลย
ดี = 3
ปานกลาง = 2
ปรับปรงุ = 1

ลงชอื่ ………………………………ผ้สู งั เกต
(…………………………….)
………./……………/………

แบบประเมินการนำเสนอผลงานรายบุคคล

พฤติกรรม บุคลกิ มารยาทใน การใช้ วิธกี าร เน้อื หาท่ี รวม
การแต่งกาย การพดู ภาษา นำเสนอ นำเสนอ 50
ชอื่ -สกลุ
10 10 10 10 10
1.
2.
3.
4.
5.
6.

ข้อเสนอแนะเพม่ิ เตมิ
………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
เกณฑผ์ า่ น 25 คะแนน

เกณฑ์การสังเกต

บุคลิก การแตง่ กาย : มีความเช่ือมัน่ ในตนเอง แตง่ กายสะอาด ถูกระเบยี บ เสือ้ ไมห่ ลดุ ลุ่ย ลอยชาย

มารยาทในการพดู : มองหนา้ และสบตาผฟู้ ัง ไมเ่ หนบ็ แนม เสยี ดสผี อู้ ืน่

การใชภ้ าษา : ชดั เจน ตามหลกั ภาษา ตวั ร ล คำควบกลำ้ ถอ้ ยคำข้อความสุภาพ

วิธีการนำเสนอ : น่าสนใจหลากหลาย เช่น ใชแ้ ผ่นใส รปู ภาพ ตั้งคำถาม เลน่ เกม ไม่เยน่ิ เย้อ

เน้ือหาที่นำเสนอ : มสี าระสำคญั ตรงกบั หวั ขอ้ เรือ่ ง ใชเ้ วลาตามท่กี ำหนด

ลงชอ่ื ……………………………….ผสู้ ังเกต
(……………………………….)

…………/…………/………..

แผนการสอน หนว่ ยที่ 9
ช่ือวิชา งานซ่อมเครอื่ งยนต์เบอื้ งตน้ สอนครัง้ ที่ 11
ชื่อหน่วย ระบบไอดี ไอเสียเครือ่ งยนต์ จำนวน 4 ช่ัวโมง

แบบฝึกหัด
ตอนท่ี 1 คำส่ัง จงตอบคำถามต่อไปน้ีให้ถูกตอ้ ง และสมบูรณท์ ่ีสุด
1.บอกหน้าที่ของระบบไอดเี ครอ่ื งยนตม์ าพอเขา้ ใจ
………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................

2.บอกหน้าท่ีของระบบไอเสยี เครอื่ งยนต์มาพอเข้าใจ
………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................

3.จงบอกช่อื และหนา้ ที่ของส่วนประกอบระบบไอดเี คร่ืองยนต์

………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................………
………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................

4.จงบอกชื่อและหน้าทีข่ องสว่ นประกอบระบบไอเสียเคร่อื งยนต์

………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................
………………………………………………………………………………………………………………………………................................

แบบฝึกหดั หลงั เรยี นหน่วยที่ 9 ระบบไอดี ไอเสียเคร่ืองยนต์

คำส่ัง จงทำเครอ่ื งหมำยกำกบำท () ขอ้ ท่ถี ูกท่สี ดุ เพียงขอ้ เดียว

1. ระบบไอดีของเคร่ืองยนต์ทำหนา้ ทอี่ ะไร

ก. ประจุไอดเี ข้าสู่กระบอกสูบ ข. ทำให้เครอ่ื งยนตห์ มนุ

ค. ระบายไอเสยี ออกจากเคร่ืองยนต์ ง. ระบายความร้อนของเครื่องยนต์

2. ระบบไอเสยี ของเคร่ืองยนต์ทำหน้าที่อะไร ข. ทำใหเ้ คร่ืองยนต์หมุน
ก. ประจไุ อดีเขา้ สู่กระบอกสูบ ง. ระบายความรอ้ นของเคร่ืองยนต์
ค. ระบายไอเสียออกจากเครื่องยนต์

3. ข้อใดต่อไปน้ีไม่ใชอ่ ปุ กรณใ์ นระบบไอดี

ก. ลน้ิ ไอดี ข. ทอ่ รว่ มไอเสีย ค. ล้ินไอเสยี ง. หมอ้ กรองอากาศ

4.หม้อกรองอากาศโดยทัว่ ไปมอี ย่กู ่ีแบบ

ก. 1 แบบ ข. 2 แบบ ค. 3 แบบ ง. 4 แบบ

5. ขอ้ ใดต่อไปน้ีไม่ใช่อปุ กรณ์ในระบบไอเสีย ค. ลน้ิ ไอเสยี ง. ท่อร่วมไอดี
ก. ท่อร่วมไอเสีย ข. หมอ้ พักเสียง

6. ท่อร่วมไอดีทำหน้าที่ ข. จ่ายสว่ นผสมของไอดีจากคาร์บูเรเตอร์
ก. เป็นตังดักไอดีให้รวมกัน ง. คลกุ เคล้าอากาศกับนำ้ มนั
ค. เพิม่ สมรรถนะของเคร่อื งยนต์

7. ไอดหี มายถึงข้อใด ข. อากาศรอบๆเครือ่ งยนต์
ก. อากาศรอบๆตวั เรา ง. ถกู ทุกขอ้
ค. อากาศท่ผี ่านจากกรอง

8. ขอ้ ใดไมใ่ ชช่ นิดของหม้อกรองอากาศท่ใี ชก้ บั เคร่อื งยนต์

ก. หม้อกรองอากาศแบบแห้ง ข. หมอ้ กรองอากาศแบบโรเตอร์

ค. หมอ้ กรองอากาศแบบเปียก ง. หมอ้ กรองอากาศแบบมีอา่ งน้ำมัน

9. ไสก้ รองอากาศแบบแหง้ ทำจากวัสดุอะไร

ก. กระดาษ ข. โลหะเป็นแผน่ บาง ค. ฟองน้ำ ง. ผ้าฝ้ายหรือผา้ ไหม

10. หม้อเก็บเสียงแบ่งออกได้กแ่ี บบ

ก. 1 แบบ ข. 2 แบบ ค. 3 แบบ ง. 4 แบบ