คู่มือเกี่ยวกับศัพท์มาตรฐาน

1 คĎŠมือคĞćศัพทŤทีęđกีęยวกับมćตรฐćน Ģ.ǰบทนĞć กองพัฒนาบริการทŠองเที่ยüǰกรมการทŠองเที่ยü มีมาตรฐานการทŠองเที่ยü เปŨนเครื่องมือในการยกระดับ การทŠองเที่ยüใĀšแกŠอุตÿาĀกรรมการทŠองเที่ยüอยŠางยั่งยืนǰซึ่งไดšจัดท ามาตรฐานการทŠองเที่ยüไทยǰรüมทั้ง ด าเนินการตรüจประเมินและรับรองมาตรฐานการทŠองเที่ยüมาอยŠางตŠอเนื่องǰตั้งแตŠปŘพ.ý.ǰ๒๕๔ĨǰปŦจจุบัน มีมาตรฐานการทŠองเที่ยüไทยǰจ านüนǰ๕๖ǰมาตรฐานǰซึ่งÿามารถแบŠงออกเปŨนǰ๕ǰประเภทǰไดšแกŠǰมาตรฐานที่พัก เพื่อการทŠองเที่ยüǰมาตรฐานบริการทŠองเที่ยüǰมาตรฐานแĀลŠงทŠองเที่ยüǰมาตรฐานกิจกรรมการทŠองเที่ยüǰมาตรฐาน ธุรกิจน าเที่ยüและมัคคุเทýกŤǰซึ่งครอบคลุมĀŠüงโซŠอุปทานทางการทŠองเที่ยüทั้งĀมดǰตั้งแตŠเริ่มการเดินทางǰ แĀลŠงทŠองเที่ยüǰที่พักǰรšานอาĀารǰและธุรกิจภาคบริการที่เกี่ยüเนื่องǰจนÿิ้นÿุดการเดินทางทŠองเที่ยüǰ ทั้งนี้ǰการจัดท าǰตรüจประเมินǰและรับรองมาตรฐานการทŠองเที่ยüไทยǰไดšด าเนินการกระบüนการตามแนüทางÿากล จึงมีคüามจ าเปŨนที่จะตšองรูšจักและเขšาใจในค าýัพทŤที่เกี่ยüขšองกับการมาตรฐาน เพื่อใĀšงŠายตŠอการตีคüามǰ และการปฏิบัติงานมากขึ้น ģ.ǰวัตถุประÿงคŤǰ เพื่อเปŨนคูŠมือการปฏิบัติงานของเจšาĀนšาที่ของกองพัฒนาบริการทŠองเที่ยüǰเพื่อใชšในการแปลคüามĀมายǰ และÿื่อÿารงานดšานการมาตรฐานไปในทิýทางเดียüกันǰ Ĥ.ǰรćยละđอียด Ĥ.ĢǰกćรđรียงลĞćดับคĞćǰ(Entry) เรียงค าýัพทŤตามล าดับพยัญชนะในภาþาอังกฤþǰ(จาก A ถึง Z)ǰตามระบบพจนานุกรมทั่üไปǰเพื่อชŠüยใĀš การคšนĀาค าไดšÿะดüกมากขึ้น Ĥ.ģǰกćรĒปลคĞć แตŠละค าýัพทŤǰ(entry)ǰจะมีค าแปลǰĀรือค าเทียบเคียงคüามĀมายภาþาไทยǰ Ĥ.ĤǰกćรมีĀลćยควćมĀมćย ในกรณีที่ค าýัพทŤนั้นมีการแปลไทยไüšĀลายอยŠางǰไดšพยายามรüบรüมค าแปลเĀลŠานั้นมาใĀšมากที่ÿุดǰ เพื่อเปŨนแนüทางในการเลือกใชšǰ

2 ĥ. กćรอšćงอิงทีęมćของคĞćศัพทŤ อšางอิงจากǰอภิธานýัพทŤǰระบบบริĀารคุณภาพǰISO 9000:2000 ตามมาตรฐาน ISO 9000:2000/ǰ (ISO 9000:2000-QMSVocabulary),ÿŠüนพัฒนาผลิตภัณฑŤและÿนับÿนุนทางเทคนิคǰÿถาบันเพิ่มผลผลิตแĀŠงชาติ Ħ. คĞćศัพทŤทีęđกีęยวขšองกับมćตรฐćน ĀมวดǰA Accreditation การรับรองระบบงาน,ǰการรับรองÿถานภาพ Accreditation Body (AB)ǰ ĀนŠüยรับรองระบบงาน,ǰองคŤกรผูšใĀšการรับรองÿถานภาพ Activity กิจกรรม Adequate เพียงพอ,ǰพอเพียง Appropriate เĀมาะÿม,ǰÿอดคลšองกับÿถานการณŤแüดลšอม Assessment การประเมิน,ǰการตรüจประเมิน Assessor ผูšประเมิน,ǰผูšตรüจประเมิน Audit การตรüจประเมิน,ǰตรüจประเมิน Audit client ผูšรับการตรüจประเมิน Audit conclusion ผลÿรุปการตรüจประเมิน Audit criteria เกณฑŤการตรüจประเมิน Audit evidence Āลักฐานการตรüจประเมิน Audit findings ผลการตรüจประเมิน Audit plan แผนการตรüจประเมิน Audit program โปรแกรมการตรüจประเมิน Audit report รายงานการตรüจประเมิน Audit scope ขอบเขตของการตรüจประเมิน Audit team ทีมผูšตรüจประเมิน,ǰคณะผูšตรüจประเมิน Auditee ผูšรับการตรüจประเมิน Auditor ผูšตรüจประเมิน Auditor qualification คุณÿมบัติของผูšตรüจประเมิน Audit review meeting การประชุมทบทüนĀลังการตรüจประเมิน Authority ĀนŠüยงาน,ǰเจšาพนักงาน

3 ĀมวดǰB Business process กระบüนการธุรกิจ,ǰกระบüนการด าเนินงาน Business process ผังกระบüนการธุรกิจ ĀมวดǰC CAR (Corrective Action Request) ใบแจšงใĀšแกšไข,ǰใบค ารšองใĀšแกšไข Certificate ใบรับรอง,ǰใบประกาýนียบัตร Certification of conformity ใบประกาýนียบัตรรับรอง Certification การรับรอง,ǰการใĀšการรับรองระบบบริĀารคุณภาพ Certification Body (CB) ĀนŠüยรับรอง Code of conduct ธรรมเนียมปฏิบัติ,ǰแบบแผนการปฏิบัติตัü Commitment พันธะÿัญญา,ǰคüามผูกพันตนเอง,ǰค ามั่นÿัญญา Competence คüามÿามารถ,ǰขีดคüามÿามารถ Compliance audit การตรüจประเมินคüามÿอดคลšอง Conformity คüามÿอดคลšอง Control procedure ขั้นตอนปฏิบัติงานคüบคุม,ǰระเบียบปฏิบัติงาน Correction การแกšไข,ǰการท าใĀšถูกตšอง Corrective action มาตรการแกšไข,ǰการปฏิบัติการแกšไข Criteria เกณฑŤการพิจารณา ĀมวดǰD Defect คüามบกพรŠอง,ǰรอยต าĀนิ,ǰขšอบกพรŠอง Demonstrate แÿดงใĀšประจักþŤ,ǰน าเÿนอ,ǰท าใĀšปรากฏ,ǰพิÿูจนŤใĀšเĀ็น Disposition การก าจัดÿิ่งที่ไมŠเปŨนไปตามขšอก าĀนด Document control การคüบคุมเอกÿาร Documentation การเอกÿาร,ǰระบบเอกÿาร,ǰการด าเนินการดšานเอกÿารǰ

4 ĀมวดǰE Efficiency ประÿิทธิภาพ Ensure ท าใĀšแนŠใจ Evaluation การประเมิน Evidence of conformance ĀลักฐานแĀŠงคüามÿอดคลšอง Exclusions ขšอยกเüšน External audits การตรüจประเมินโดยบุคคลภายนอก ĀมวดǰF Feedback ขšอมูลปŜอนกลับ Findings ÿิ่งที่คšนพบ,ǰÿิ่งที่ตรüจพบ ĀมวดǰI Identification การบŠงชี้,ǰเอกลักþณŤ,ǰลักþณะจ าเพาะ,ǰการระบุชี้ Implementation การน าไปใชšงาน,ǰการปฏิบัติใĀšเปŨนรูปธรรม Improvement การปรับปรุงǰการพัฒนาǰ Independence คüามเปŨนอิÿระ Inspection การตรüจÿอบǰ Interested party ผูšมีÿŠüนไดšÿŠüนเÿีย Internal audit การตรüจประเมินภายใน ĀมวดǰL Lead auditor ผูšน าการตรüจประเมิน,ǰĀัüĀนšาผูšตรüจประเมิน ĀมวดǰM Major nonconformity (Major NC) คüามไมŠÿอดคลšองĀลัก,ǰขšอบกพรŠองÿ าคัญ,ǰคüามไมŠÿอดคลšองรุนแรง,ǰ คüามไมŠÿอดคลšองÿ าคัญ Management system ระบบบริĀารǰระบบการจัดการ Measurement capability คüามÿามารถในการüัด Measurement process กระบüนการüัด

5 Minor nonconformity คüามไมŠเปŨนไปตามขšอก าĀนด Monitoring การติดตามตรüจÿอบ,ǰการเฝŜาÿังเกต,ǰการเฝŜาตรüจ,ǰการเฝŜาติดตามǰ ĀมวดǰN Nationally recognized standards มาตรฐานที่ยอมรับในระดับชาติ Nonconformity คüามไมŠเปŨนไปตามตšอก าĀนด,ǰคüามบกพรŠอง,ǰคüามไมŠÿอดคลšอง ĀมวดǰO Objective evidence üัตถุพยาน,ǰĀลักฐานพยาน,ǰĀลักฐานที่เปŨนรูปธรรม Obligations ขšอบังคับผูกพันǰ,ǰเงื่อนไขผูกพัน On-site audit การตรüจประเมินǰณǰÿถานที่จริง Operation procedure ขั้นตอนการด าเนินการ,ǰขั้นตอนการปฏิบัติงาน,ǰระเบียบปฏิบัติงาน ĀมวดǰP Potential nonconformity คüามไมŠÿอดคลšองที่อาจเกิดขึ้น Preliminary assessment การตรüจประเมินเบื้องตšน Preventive action มาตรการปŜองกัน,ǰการปฏิบัติการปŜองกัน Procedure ขั้นตอนการท างาน,ǰระเบียบปฏิบัติงาน,ǰขั้นตอนกระบüนงาน Process กระบüนการ ĀมวดǰQ Qualification คุณÿมบัติ,ǰการรับรองคุณÿมบัติ Qualification Process กระบüนการใĀšการรับรองคุณÿมบัติ Qualified ซึ่งรับรองแลšü,ǰผŠานการรับรองแลšü,ǰไดšรับการรับรองแลšü Quality คุณภาพ Quality assurance การประกันคุณภาพ Quality audit การตรüจประเมินคุณภาพ Quality control การคüบคุมคุณภาพ Quality requirements ขšอก าĀนดดšานคุณภาพ,ǰคüามตšองการดšานคุณภาพ

6 ĀมวดǰR Rectify แกšไข,ǰท าใĀšถูกตšอง Reliability คüามเชื่อมั่นของผลิตภัณฑŤ,ǰคüามüางใจไดšของผลิตภัณฑŤ Remedial Action มาตรการบ าบัด,ǰมาตรการแกšไข Requirements ขšอก าĀนดǰ(ของมาตรฐาน),ǰคüามตšองการǰ(ของลูกคšา) Review ทบทüน,ǰการทบทüน ĀมวดǰS Safety คüามปลอดภัย Service การบริการ,ǰการใĀšบริการ,ǰบริการ Specification ขšอก าĀนดǰ(ทางเทคนิค),ǰคุณลักþณะทางเทคนิค Specified requirements คüามตšองการที่ก าĀนดชัด,ǰขšอก าĀนดที่ระบุไüšแลšü Āมวด T Technical expert ผูšเชี่ยüชาญ,ǰผูšช านาญเฉพาะ Total quality management การบริĀารคุณภาพโดยรüม,ǰการบริĀารคุณภาพทั่üทั้งองคŤกร Traceability การÿอบกลับไดš ĀมวดǰU Unique identification การชี้บŠงเฉพาะตัü,ǰการชี้บŠงรายตัü ĀมวดǰV Verification การทüนÿอบ